c
Kamer geeft regering
han«J voor RTC
vrije
Nederlanders feliciteren
de jarige Republiek
MOEILIJKHEDEN?
Wij geven raad
Nationale reserve factor
van groot belang
De Nederlandse delegatie
voor R.X.C. samengesteld
Zweedse Kerk en Staat
Romme geeft zijn verzet in
laatste instantie op
Schermerhorn
Geen prestige politiek
Investeringen
in Duitsland
Geallieerden setten
economie op poten
„Operatie Pootjes"
slaagt na 2 jaar
Donderdag 18 Aug. 1949
3
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG De heer Romme die voor enige weken nog bezield bleek
van t voornemen, om het kabinet Drees—Van Schalk' b« zijn Indonesisch
beleid geweldig divors te zitten en volkomen bereid scheen om een kabl-
in If*kcn. Is blijkbaar tijdig tot andere gedachten
rfp KVP A??*»™ i gistermiddag namens de fractie van
ae iv.v.l., dat deze de verantwoordelijkheid aanvaardt voor het afwan-
delen van de nieuwe wee, welke de Rescrtns Is ingeslagen na het aftre-
en van minister Sassen. De heer Schermerhorn noemde de periode-
Sassen een duistere tussenregerlng in de Indonesische lüdensgeschiede-
3 "r de heer Romme natuurlijk niet, maar ondanks de pijn,
ü«e het verdwijnen van zijn beschermeling hem heeft berokkend en
ondanks de snode gevoelens, waarmede hij als gevolg daarvan een tijd
lang ten opzichte der Regering was bezield, heeft htf toch duidelijk ge
noeg het roer omgeworpen.
In tegenstelling tot de heer
Schouten zag hij in de Van Royen-
Rum-overeenkomsten een bevesti
ging van het accoord van Linggad-
jjati en van dat van de Renville.
Op de weg, die de Regering thans
is ingeslagen is geen „terug" en hel
zou onjuist zijn, om nu de tegen
Stellingen in eigen kring bijzonder
aan te scherpen. Voor wat het vor
men van een oordeel over de uit
voering van het bestand betreft,
verheugde spr. er zich over, dat
niet alleen op de overtredingen zal
worden gelet maar ook op de ge
vallen, waarin het „staakt het vu
ren*' is nagekomen.
De heer Schermerhorn,
herinnerd aan de vierde verjaar
dag der Republiek, die juist giste
ren gevierd werd, meende, dat nu
de Ronde-Tafel-Conferentie voor de
deur staat, in feite dit proces van
wereld-historische betekenis toch
snel is gegaan. Alle dingen moeten
hun tijd nu eenmaal hebben. In
verband met de opmerking van de
heer Romme over de houding der
Regering tegenover de Kamer, trok
hij de conclusie, dat we hier te ma
ken hebben met een internationale
aangelegenheid, welke min of meer
gelijk gesteld kan worden met een
oorlogsprobleem. Zo goed als bij het
laatste de parlementaire demoera.
tie op halve kracht werkt, moet
men dit ook begrijpen bij de Indo
nesische kwestie.
Naar spr.'s mening is er van een
nieuwe weg eigenlijk geen sprake.
Na het verdwijnen van de heer
Sassen heeft de Regering eenvoudig
de consequenties getrokken uit de
gegroeide situatie. Met het oog op
de Ronde-Tafel-Conferentie waar
schuwde hij tegen prestige politiek
en het jagen naar schijnsuccessen
ter wille van de achterban der par
tijen. Dit geldt ook vooral voor
Nieuw Guinea, dat door sommigen
blijkbaar beschouwd wordt als een
overblij vend SFiTkj e 'kolönïaaT ge-
bied. Het belang van Nederland ligt
niet hier, maar in de samenwer
king met Indonesië. Als zij niet tot
stand zou komen. Iaat men Indone
sië aan de chaos over. Doch noch
Indonesië noch Nederland kan zich
dit permitteren, mede omdat dan de
vier milliard gulden, die in Indone
sië belegd zijn, verloren zouden
gaan. Het is zowel een belang van
Indonesië als van Nederland dat dit
niet zal gebeuren. Men moet zich
realiseren, dat deze vier- milliard
niet in Nieuw Guinea belegd zijn,
doch in Indonesië. Vier milliard zou
een te hoge prijs zijn voor een land
waarin grote kapitalen gestoken
moeten worden om het te ontgin
nen.
Na hulde gebracht te hebben aan
dr- Van Royen, die lange tenen van
beiderlei kleur heeft weten te am
puteren, drukte sor. zijn vrees uit,
dat het na het vertrek der heel
meesters in Batavia weer de ver
keerde kant uitgaat.
Als laatste spreker stelde de heer
Zandt (St. Ger.) vast, dat Neder
land van zijn grote hoogte jammer
lijk"'was afgezakt. Eer en goede
naam zy'n opgeofferd by de capi
tulatie, welke zich thans voltrekt.
Minister Van Maarseveen
kon na de ontwikkeling van de
verschillende standpunten gister
avond met een gerust hart begin
nen aan de verdediging van het
regeringsbeleid, dat bij de twee
grootste partijen steun had gevon
den en bij de C.H.U. en de V.V.D.
vrel critiek, doch in ieder geval
geen afwijzing. Het was duidelijk,
dat de minister de betogen uit die
hoek ook beschouwde als construc
tieve bijdragen tot het debat, waar
voor hij de dank der Regering be
tuigde. De heren Schouten en Ger-
brandy, die de Regering schending
van de Grondwet in de schoenen
hadden geschoven, kregen te horen,
dat de Regering de Grondwet on
der alle omstandigheden zal hand
haven. doch dat zij niet iedere bij
zondere opvatting daaromtrent als
grondwettig kan beschouwen. Als
de Regering in afwijking van het
A.R.-standpunt handelt, is dit niet
daarom ongrondwettig!
Het verband tussen de R.T.C. en*
de overeenkomst „staakt het vuren"
betreft niet zo zeer de opening van
de conferentie als,wel haar vrucht-'
bare voortzetting. Hierbij kunnen
goede hedoelingen niet de doorslag
gevenstipte nakoming van het
cease fire" zal de sfeer der R.T.C.
aanmerkelijk verbeteren.
Aan het eind van zjjn rede con
stateerde de minister, dat er wat
de grote doelstellingen ten opzichte
van Indonesië betreft in het Ne
derlandse volk eensgezindheid be
staat al lopen de inzichten aan
gaande de te volgen wegen wel
eens uiteen. Als de R.T.C. echter
deze grote doeleinden voor ogen
houdt, zal zij er in kunnen slagen
om tot overeenstemming te komen,
tot heil van Indonesië zowel als
van Nederland.
Het was zo duidelijk, dat de Re
gering, die dit debat met enige
zorg tegemoet had gezien, de over
winning had behaald, dat geen der
Kamerledan nog lust gevoelde om
te repliceren. De nota's der Rege
ring werden voor kennisgeving- aan
genomen en daarmede lag de weg
tot de Ronde Tafel Conferentie open.
TER GELEGENHEID van de 4de
verjaardag der Indonesische Re
publiek heeft Woensdag in het
Palace Hotel te Scheveningen een
receptie plaats gevonden door de
delegaties van de B.F.O, en de
Republiek
De heren Mohammed Hatta en
Sultan Hamid II (rechts) nemen
de gelukwensen van dr. H. J, van
Royen in ontvangst.
Interessante receptie in
Scheveningen
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. Dat de vierde ver
jaardag. van de uitroeping van de
Republiek Indonesia moest samen
vallen met het verblijf van de mi
nister-president van de Republiek,
drs, Mohammed Hatta, in Nederland
moest aan deze gebeurtenis wel een
bijzonder relief geven. In het Palace-
hotel in Scheveningen, waar de Re
publikeinse delegatie resideert,
heeft het hoofd van de delegatie
gistermiddag van vijf tot zeven een
receptie gegeven, welke tot de
drukst bezochte op diplomatiek ni
veau van de laatste vier jaar moet
worden gerekend. sEen bijzonder
groot aantal Indonesiërs, doch ook
vele Nederlanders, hebben van hun
belangstelling blijk gegeven. De eer
sten als deelhebbenden de laatsten
om van hun goodwill jegens de Re
publiek te getuigen.
Het feit, dat het Kamerdebat juist
voor enkele uren was onderbroken,
maakte het de socialistische Kamer
leden mogelijk in het Palace-hotel
van hun belangstelling blijk te ge
ven. Doch ook oud-ministers als
prof Logemann en mr. Jonkman be
hoorden tot de eerste bezoekers van
de receptie. De Nederlandse regering
had, naar ter receptie verluidde, la-
Hirurkwestle#
TunteT.eselt
ouderflonisp«jisioen
IttvaJIditeUiwet
civiele procednrei
arbeidswet enz-
„Hellend vink"
Alle artikelen over Indonesië
voorkomend in uw blad van 3 Au
gustus heb ik met belangstelling
gelezen.
De nu tot een feit geworden li
quidatie van het staatsbestel van
Nederland in Oost- (en ook West-)
Indië, en hiermede dus de liquida
tie van een groot zo niet het be
langrijkste deel van de econo
mie vgn Nederland, past wei heel
goed in het kader van de „Alge
hele halfjaarlijkse opruimingen"
van de verschillende grote zaken
hier in Nederland, moet ik opmer
ken.
Als enig commentaar hierop
nog het volgende: Waarom met
deze liquidatie niet drie jaar eer
der begonnen? Gelooft U ook niet,
dat er dan zoveel mensenlevens,
ellende, leed, haat, kapitaalsverlies,
goodwill-verlies en prestige-verlies
ons zouden zijn bespaard gebleven?
„Opgeruimd staat netjes", zegt de
Hollander immers graag. Stel je
voor, dat Amerika de Marshall- en
andere hulp aan Nederland straks
ook eens „opruimde", waar blijf je
dan Holland? Wie zich op een hel
lend vlak bevindt, gaat immers
steeds omlaag en nimmer omhoog1.
Ir. M. VERMEEREN.
Vra ag van J„ B. te Den D.: Hoe
zit het eigenlijk met de berekening
van de krachtens de invaliditeits
wet toe te kennen rente en welke
toeslagen worden hierop volgens de
thans geldende bepalingen op ver
leend.
Antwoord: De toe te kennen
rente is. behoudens een enkele uit
zondering, afhankelijk van do
waarde der geplakte rentezegels.
Rentetrekkers boven 64 jaar heb
ben, als hun rente is ingegaan na
1 October 1848 geen recht op ren
tetoeslag of gezinstoeslag. ïnplaats
daarvan kunnen zij eventueel
nooduitkering aanvragen. Hun in
komen moet echter beneden een.
bepaald bedrag blijven. Op renten,
die vóór 1 October 1948 zijn inge
gaan wordt aan 65-jarigen of oude
ren een toeslag verleend van 25
voor ongehuwöen en van 50
voor gehuwden.
Vraag van T. B. te U.: Mijn
antenne loopt gedeeltelijk boven de
tuin van mijn buurman. Deze heeft
daarin een boom staan die hij nooit
snoeit. Mijn antenne wordt door de
takken beroerd en ik ondervind,
hinder ibij de ontvangst, Is deze
buurman onder deze omstandighe
den verplicht de takken te* verwij
deren?
Antwoord: Een verplichting
tot snoeien bestaat niet, tenzij ge
vaar voor de omwonenden zou ont
staan. U kunt het beste de zaak
met uw buurman vriendschappelijk
trachten te regelen, bijvoorbeeld
door hem voor te stellen de boom
te snoeien voor gemeenschappelij
ke rekening.
Vraag van H. H. te R.: Ik ben
enige tijd vertegenwoordiger ge
weest van een firma, die in ver
band met de tijdsomstandigheden
de relatie verbrak. Is de firma ver
plicht nog drie maanden de provi
sie uit te betalen over orders, die
na het ortslag uit het rayon bin
nenkwamen? Volgens de verzeke
ringsagent was de firma verplicht
voor ziektenverzekering te zorgen.
Zii deed dit echter niet. Ik sloot
hiervoor zelf een verzekering af.
Moet de firma nu alsnog de door
mij betaalde premies terue beta
len?
DE BEROEMDE FILMCHIM
PANSEE MARQUISvan cir
cus Mïkkenie maakte op zijn
motor een tochtje door Am-
sterdotoi. Hef ualt te begrypert,
dat dit angewpne schouwspel bü
het toegestroomde publiek grote
sensatie verwekte.
.Marquis" op de speciaal
hem geconstrueerde motor.
Antwoord: Wat de provisie
betreft: dit hangt af van de tussen
u en uw firma gesloten overeen
komst. Van terugbetaling van even
tueel door u betaalde premies zal
geen sprake kunnen zijn.
Vraag van G. M. H. te R.: In
1936 tekende ik als vrijwilliger voor
vjff jaar by het Kon. Ned. Ind. Le
ger op voorwaarde dat bij mijn te
rugkomst in Nederland een Rijks-
of Gemeentebetrekking voor mij
zou openstaan (het z.g. kapitulan-
tenstelsel). Dit kapitulantenstelsel
is thans van de baan. Ik ben 30
Nov. 1948 afgekeurd voor de mili
taire dienst. Ik geniet een pen
sioentje van f 364,-'sjaars. Mid
dels het Gewestelijk Arbeids Bu
reau is het mij niet kunnen geluk
ken een betrekking te vinden. De
oorzaken hiervan zijn: een zenuw
storing, te lange afwezigheid (12
jaar in de tropen) en het feit dat
ik geen vakman ben. Nu tewerk
stelling op de Rijks werkplaats voor
herscholing niet is doorgegaan, sta
ik als militair met een koninklijke
onderscheiding nog steeds er naast.
Over 3 jaar krijgsgevangenschap
werd mij nog geen cent uitbetaald
Wat voor advies geeft u mij?
Antwoord: U kunt zich het
beste in verbinding stellen met het
Districtsbureau, Verzorging Oor
logsslachtoffers. U kunt naar alle
waarschijnlijkheid als „Indisch
slachtoffer" worden beschouwd en
daardoor uitkering van deze in
stantie verkrijgen. Indien zulks ver
wezenlijkt wordt zal tevens de af
deling Bijzondere Bemiddeling van
het Gewestelijk Arbeidsbureau
worden ingeschakeld, teneinde te
trachten voor u een passende
werkkring te krijgen.
ten weten, dat het haar niet moge
lijk zou zijn tegenwoordig te zijn,
reden waarom zij niet was uitgeno
digd. Intussen behoorde de voorzit
ter van de delegatie, welke in Ba
tavia de besprekingen met de Repu
bliek had gevoerd, dr. Van Royen,
tot de eerste gasten, die hun geluk
wensen kwamen aanbieden. Ook was
er het UNCI-lid Merle Cochran, die
Hatta hartelijk de hand schudde.
Doch niet alleen Hatta nam de ge
lukwensen in ontvangst. Naast hem
stond het staatshoofd van de deel
staat Borneo en de voorzitter van
het B.F.O., sultan Hamid II, die ge
lijkelijk in de felicitaties deelde. Dat
vormde een sprekend bewijs van de
overeenstemming, welke op de in-
ter-Indonesische conferentie is be
reikt.
Behalve fractievoorzitter Van der
Goes van Natcrs merkten wij de
Kamerleden Schermerhorn, Neder-
horst, Vondeling, De Kadt, Goed
hart, Posthumus en anderen op. Ver
der de secretaris- generaal van Bin
nenlandse Zaken, dr. Prinsen en niet
te tellen Indonesiërs. In de zaal wa
ren talloze bloemstukken in rood
witte kleuren opgesteld en daartus
sen bewogen zich de zeer talrijke
gasten. Opvallend was slechts, dat
de bijna zeventig nïet-socialistische
kamerleden, wier woordvoerders
zich in meerderheid achter de rege-
ringspolitick hadden gesteld, in een
wijde boog om het Palace-hotel wa
ren heengelopen. Vooral trok het de
aandacht, dat de katholieke Kamer
leden, wier woordvoerder Romme,
nog slechts enkele uren tevoren de
regering had aangemoedigd, het
Ronde-Tafelgesprek te beginnen, de
receptie van de gesprekspartner en
bloc hebben gemeden.
Autobiografie van een
Trappist
Begin October zal bij de uitgeverij
Het Spectrum te Utrecht de ver
taling verschijnen van „The seven
storey Mountain" van Thomas
Merton. De Nederlandse vertaling
van deze autobiografie van een jon
ge Amerikaanse dichter die Trap
pist werd zal het licht zien onder
de titel Louteringsberg. Het boek
trok in Amerika en Engeland
enorme belangstelling
H.V.K. geeft verklaring
van vlagverbod
BATAVIA De H.V.K.', de heer
Lovink, heeft voor de leden van
de Voorlopige Federale Regering
een uiteenzetting gegeven van de
maatregelen tot het verbod van.
openbare manifestaties by gele
genheid van de viering van de
verjaardag der Republiek. Hij ver
klaarde, dat de regering „gaarne
zou hebben bijgedragen tot de vie
ring van deze dag door het toe
staan van het hijsen der roodwitte
vlag. Zekere gebeurtenissen in
Midden- en Oost-Java hebben
echter opheffing van dit verbod
onmogelijk gemaakt; men vreesde
dat onverantwoordelijke elementen
daarvan, gebruik zouden maken en
ongeregeldheden zouden veroor
zaken". De H.V.K. gaf ten slotte
uitdrukking aan de hoop, dat de
Indonesische nationale feestdag
volgend jaar j.met enthousiasme in
een vrij en onafhankelijk Indone
sië" gevierd kan worden.
(Ingez. Med
naast
klassieke
muziek
ook de
Jazz
hij scheert zich uitsluitend
met
LONDEN: „Buitenland, beleg uw
geld gerust in Duitsland, nJL In
Wcst-Dnitsland!", deze toezegging
kan binnen een maand van de ge
allieerden worden verwacht, en er
komt een even belangrijk staartje
achter, te weten: ,,Dc Verenigde
Staten, Engeland en Frankrijk ge
ven de in de oorlog geblokkeerde
buitenlandse activa in Wesl-Duits-
land voor her-investering vry."
In de eerste plaats profiteert
West-Duitalsn<j hiervan, maar in de
tweede plaats Engeland niet minder,
want Engeland had voor de oorlog
grote belangen in de Duitse indu
strieën.
In de derde plaats, denkt men,
zullen Nederland, België en Frank
rijk deze maatregel toejuichen.
De drie westelijke zones van.
Duitsland hebben 1.000.000.000
1.500.000.000 dollai; aan investerin
gen nodig om weer economisch op
eigen benen te kunnen staan; reeds
nu veronderstelt men, <iQf ae Duit
sers zelf het grootste bedrag hier
van zullen opbrengen.
,WIJ SPRAKEN MET GENERAAL KRULS
Landmacht in Nederland
moet nu worden
opgebouwd
jf'(Vervolg van de voorpag.)
„Dat is een denkbeeld dat ons ook
wel door bet hoofd speelt," erkende
generaal Kruis, „doch nogmaals, ik
zie de mannen toch liever eerst
vrijwillig komen!"
Nederland en België samen?
Terugkomend op *het veldleger
vroegen wij generaal Knus rijn oor
deel over berichten uit New York,
volgens welke Nederlandse en Bel-
gische divisies tezamen een opera
tionele eenheid zouden gaan vormen
„Voor mij is dat nieuw," was
zijn antwoord.
„Daarvoor zou in de eerste plaats
vast moeten staan, dat de Neder
landse en Belgische strijdkrachten
zij aan zit zouden staan. En (blijk
baar een zinspeling op de andere
bondgenoten Red.) of dat zo zal
zijnNeen, ïk geloof inderdaad,
dat het Nederlandse veldleger een
nationale eenheid onder een hoger
geallieerd bevel zal zijn. Wie het
anders weet. weet meer dan ik."
Tenslotte hebben we generaal
Kruis gevraagd naar de positie van
de Koninklijke Marine. ee% vraag,
die bij hem. op haar plaats was. om
dat generaal Krula toch ook,voor
zitter van het chefs van staven co
mité is.
Generaal Kruis kent de punten
waarop bij de marine-mensen de
schoen wringt. Geen duidelijke be
kend gemaakte plannen, voor de
taak; de vrees 'dat Engeland thans
de Nederlandse vloot werkelijk van
de zee zou drijven. Teleurstelling
en gebrek aan uitzicht.
„Gevaarlijk experiment"
„Bedenk in de eerste plaats," is
het antwoord, „dat Nederland nog
andere maritieme zorgen heeft dan
alleen in West-Europa. Wijd over
de wereld liggen onze belangen en
bovendien hebben wij een zeer be
langrijke koopvaardijvloot, die be
schermd moet worden.
Voor een land, dat zijn interessen
zo sterk op de zeeën heeft, zon het
een gevaarlijk experiment zyn, zijn
zeemacht op te geven. Ik zou dat
niet eraag willen doen. Bekiikl men
de zaken dan in het Westelijk ver
band, dan is het duidelijk, dat
land-, zee- en luchtmacht eikaars
noodzakelijke complementen zijn,
Een handhaving van posities op het
vasteland brengt de onontkoombare
noodzaak mee, verbindingen over
zee te leggen en te handhaven. Wat
voor zin heeft een leger, als men de
aanvoer niet verzekert? Welnu, dan
is het duidelijk, dat er een marine
moet zfju.
Een andere vraag is. hoe men de
urgentie-accenten zal leggen. Dat
is dan veel meer een kwestie bij
ons van geld. Ideaal zou het zijn,
als we land-, zee- en luchtmacht
tegelijkertijd konden opbouwen. Met
de luchtmacht is een dergelijk be
gin gemaakt. We hebben een klei-*
ne, te kleine zeemacht. Er is een
bescheiden vlootplan, dat welis
waar niet meer geeft dan een ver-
DEN HAAG Bij Koninklijk
Besluit van 16 Augustus 1D49 is de
Nederlandse delegatie voor het te
's-Gravenbage te plegen overleg
overeenkomstig artikel 208 van de
Grondwet als volgt samengesteld:
Lid en voorzitter: mr. J. H. van
Maarseveen, minister van Overzeese
Gebiedsdelen. Lid en eerste onder
voorzitter: mr. D U. Stikker, mi
nister van Buitenlandse Zaken. Lid
en tweede ondervoorzitter: dr. J, H.
van Royen, buitengewoon en gevol
machtigd ambassadeur te Ottawa.
Leden: L Götzen, minister zonder
portefeuille, mr, A. M Joekes, mi
nister van Sociale Zaken, mr. W.
H. Fockema Andreae, staatssecre
taris van Oorlog. H. C. W. Moor
man. staatssecretaris van Marine,
mr. J H. de Pont, advocaat en pro
cureur te Amsterdam, mr. N, S.
Blom, buitengewoon gezant en ge
volmachtigd minister, commandeur
A. de Booij, plv.-che* marinestaf,
mr. H. A M. van den Dries, plv.-
thesaurier-generaal van het Mini
sterie van Financiën, dr. P. J. A.
Idenburg, laatstelijk direct.-gen.e--
raal van Algemene Zaken tc Bata
via, L. Kortha's, hoofdambtenaar
van "het Ministerie van Overzeese
Gebiedsdelen, D. P. Spierenburg, di-
Reeds gedurende de oorlogsjaren, en onmiddellijk daarna, zijn in de
Scandinavische landen stemmen opgegaan voor schelding van Kerk en
Staat. In al deze landen te de (Lutherse) Kerk Staatskerk, De predikan
ten zijn rijksambtenaar en op een internationale conferentie hebben wij
eens een predikant uit Stockholm ontmoet, die behalve ambtenaar van
de burgerlijke stand, ook hoofd was van de distributie in zyn parochie.
De toenemende Invloed van het Communisme in de Nöord-Europese
landen en de vrees, dat, bij een eventuele meerderheid van communisten
in de parlementen, de Kerk in een dwangpositie zou kunnen komen, of
haar geheel van alle rechten en mogelijkheden zou kunnen beroven, is
oorzaak geweest, dat steeds meer gestreefd wordt naar losmaking van
de Kerkjvan de Staat.
In Zweden Is reeds in 1943 een com
missie in het leven geroepen, die deze
mogelijkheid had te Bestuderen en kort
geleden is zij met een voorstel geko
men. Een v,'h zlging van-.de verhouding
Kerk-Staat kan alleen plaats vinden bij
grondwet5wijzigng en het betreffende
voorstel duidt dus Ir» deze richting.
Het voorstel geeft ingrijpende ver
anderingen aan. De voornaamste vraag,
waar het om gaat, is: uittreden uit
de Staatskerk, of niet? Met andere
woorden: de staatskerk uithollen, wan
neer een wetswijziging In het parle
ment geen meerderheid zou vinden, en
een zg. Vrije Kerk stichten die geen
banden, van welke aard ook, met de
Staat onderhoudt. Zulk een uittreding
kan echter op het ogenblik alleen van
overheidswege gesanctionneerd worden,
wanneer het gaat om overgang naar
een ander kerkgenootschap. In het
nieuwe wetsvoorstel wordt nu zulk een
uittreding aangegeven, zonder dat
daarbij verlangd wordt, dat tot een an
der bestaand kerkgenootschap wordt
overgegaan.
Thans worden evenwel zulke geloofs
gemeenschappen In de Zweedse wet
geving nog aangeduid met „vreemde
genootschappen".
Ten aanzien van het onderwijs wordt
vastgehouden aan de thans geldende
bepalingen, dat alle kinderen aan .het
godsdienstonderwijs moeten, deelnemen.
Deze week:
in Kerk en Wereld
Evenwel, wanneer er een toegelaten
geloofgemeenschap mocht zijn, die an
der godsdienstonderwijs voor haar kin
deren verlangt, dan moet dit wettelijk
mogelijk worden gemaakt.
Een en ander brengt allerlei moeilijk
heden met zich. Het is nu namelijk zo.
dat elke Zweedse onderwijzer hd moet
•zijn van de Zweedse Staatskerk. Dat
wordt trouwens ook van alle ledco der
regering geëist. Elke Zweedse minister
is dus lid der Kerk! Deze voorwaarden
hebben het tot stand komen van zg
Vrije Kerken altijd tegengehouden cn
de enkele, dte ca- zijn, tellen daardoor
slechts zeer weinig leden. Maar hun ge
tal aanhangers vooral op het platte
land, is veel groter. Er is dus eigen
lijk een eoort clandestien lidmaatschap,
omdat opzegging van het lidmaatschap
van de Staatskerk, ontoegankelijk
maakt voor vrijwel elke overheidsbe-
trekking.
Het voorstel der betreffende studie
commissie houdt daarom ook in. dat
onderwijzers, die op de scholen gods
dienstonderricht geven, niet meer uit
sluitend lid behoeven te zijn van de
Zweedse Kerk,
En dat temeer niet. wanneer hun ge
loofsbelijdenis niet afwijkt van die der
Staatskerk. Voorts, en ter voorkoming
van eventueje moeilijkheden, wijst het
voorstel der commissie in de richting
van uJtwisse'lng. zodat de onderwijzers,
die bezwaren hebben tegen het geven
van godsdienstonderwijs, in andere
vakken kunnen dienen.
Intussen ook dc professoren aan dc
theologische faculteiten moeten uit de
aard der zaak lid zijn der Staatskerk.
Ook dit wenst het aanhangige voor
stel niet meer bindend te doen zun,
doch uit te breiden tot leden van.
„andere" geloofsgemeenschappen.
Sedert de Reformatie Is elke activi
teit van godsdienstige orden in Zwe
den wettelijk verboden en mogen er
ook geen kloosters gesticht worden. Het
betreffende voorstel wil dit verbod
doen intrekken en de oprichting van
kloosters bij koninklijke goedkeuring
regelen.
Intussen en ofschoon deze voorstel
len nog niet In publieke bespreking zijn
gebracht (in net parlement o.a.), is
toch de kritiek er op reeds losgekomen.
Zij is vooral gekomen v=>n de kant, die
geen enkele deur wil open zetten voor
uitbreiding van mogelijkheden voor de
H Kath Kerk, „Moet dat", zo schrijft
men. „nu gebeuren in bet land van
Olaus JBetri cn Gustaaf Adolf If?" Men
meent, dat een dergelijke tolerantie ten
opzichte van het K Katholicisme en op
grond der ehristelyk-democratische
vrijheid, met moet worden toegestaan
Eveneens wordt gewaarschuwd tegen
liet plan, voor te stellen, dat voortaan
alleen de Ministers van Onderwijs cn
Justitie lid der Staatskerk behoeven te
zyn. Weliswaar wil inon in het alge
meen een nieuwe regeling ten aanzien
van de verhouding Kcrk-Staat-Vrije
Kerk, maar ook de Vrije Kerken zou
den nimmer, zo luidt de kritiek ge
steld zijn op het venverven harer vrij
heden tot de voorgestelde prijs.
Het wil ons daarom voorkomen, dat
een definitieve wijziging in de geschet
ste verhoudingen zeker niet zonder slag
of stoot zal plaats vinden cn dat het
gedane voorstel ongetwijfeld nog tal
van wijzigingen zal ondergaan.
recteur-generaa' voor de buiten
landse economische betrekkingen
van het Departement van Economi
sche Zaken, a. A. J. J. Thomson,
kolonel van de generale stai, plv.-
chef van de generale staf bij het
a'gemeen hoofdkwartier te Batavia,
de leden van de commissie van ne
gen, namelijk jhr. mr. M. van derl
Goes van Naters, lid der Tweede
Kamer, mr. Th. M. J. de Graaf, lid
der Tweede Kamer, mr. J, A Jonk;
man, lid der Eerste Kamer, F. A.
Kerstens, lid der Eerste Kamer,
prof. dr. J, H. A. Logemann, hoog
leraar te Leiden, F. J. W A. Meye-
rink, lid der Tweede Kamer, prof.
mr. c P. M. Romme, lid der Tweede
Kftmer, N. W. Tilanus, lid der Twee
de Kamer, en mr. G. Vonk, Hd der
Tweede Kamer.
Voorts 2yn benoemd tot Jid,
plaatsvervanger van mr. H. A. M.
van den Dries, de heer H. J. Man-
sc'lOt, directeur van de bijbank der
Javase Bank te Amsterdam, en tot
Jid, plaatsvervanger van de heef D.
P. Spierenburg, dc heer mr. S. Th.
Teppema, pJv.-directeur-generaal
voor de buitenlandse economische
betrekkingen van het Departement
van Economische Zaken,
Tot adviseurs zijn benoemd prof.
dr. B. A. A, Hoesein Djajadiningrat,
secretaris van Staat van het Depar
tement van Opvoeding, Kunsten en
Wetenschappen te Batavia, prof.
mr K. L. 3. Enthoven, secretaris van
Staat voor staatkundige hervormin
gen te Batavia» mr. A. H. C. Gie-
ben, adviseur-generaal van het De
partement van Justitie te Batavia,
en M. Wlsaksono Wirdjodihardjo,
secretaris van Staat van het Depar
tement van Landbouw er Visserij te
Batavia. x
Tot secretaris ia benoemd mr. F.
E. J. van der Valk, raadsadviseur
m algemene dienst by het Ministerie
van Overzeese Gebiedsdelen, en tot
adjunct-secretarisa-m mr. G. W. van
der Bend, referendaris bij het Mini
sterie van Overzeese Gebiedsdelen,
mr. J. A. J. van Gorkum. referen
daris by het Ministerie van Over
zeese Gebiedsdelen. Tot secretaris
van algemene dienst Sa benoemd mr.
C. J. van Schelle, tweede ambas
sade-secretaris tc Parijs.
De minister-president, de vice mi
nister-president, de minister van
Binnenlandse Zaken ju., de minister
van Overzeese 3ebiedsdelec, dc mi
nister zonder portefeuille, de minis
ter van Buitenlandse Zaken en de
minister van Oorlog en Marine zijn
bevoegd wijziging te brengen in de
omvang en de samenstelling van de
delegatie, terwijl de voorzitter be-
voêgd is aan de delegatie andere
adviseurs, alsmede deskundigen, se
cretarissen en overig personeel toe
te voegen.
De door de Staten van Suriname
en de Staten der Nederlandse Antiï-
nen alg waarnemers van de confe
rentie aangewezen vertegenwoordi
gers worden In die hoedanigheid
aa«_ dc delegatie toegevoegd.
vanging van de bestaande kleine
vloot, maar die kleine vloot is toch
Iets. Daartegenover moet men. con
stateren, dat van een landmacht in
Nederland op dit ogenblik niets"
aanwezig is. Vijf lichtingen zijn er
nu achtereenvolgens naar Indonesië
gegaan en de consequentie daarvan
was. dat Nederland geen landmacht
heeft Die landmacht moet nu wor
den opgebouwd. En wat er voor
lopig verder kan gebeuren, op de
andere terreinen, ja. dat is een
kwestie van het verkrijgen en het
gebruiken van de middelen. Een
zaak van uitermate moeilijk rege
ringsbeleid, waar ik me uiteraard
niet over kan uitspreken.'
Wellicht dat op dat punt de be
groting generaal Kruis straks zal
aanvullen.
(Vervolg van pagina 1)
Het is een. spannend ogenblik.
Maar als de brigadier, die 't gereed
schap hanteert door de gemaakte
opening het daglicht ziet schemeren,
als men bij een inspectie buitenshute
constateert, dat zich ter plaatse een
dakraampje bevindt, dat voor hen
die op zolder staan onzichtbaar te.
dan voelt men als het ware, dat al
de moeite niet tevergeefs is ge
weest. Even later ontstaat daarom
trent zekerheid. De brigadier voelt,
dat zjjn zaag wordt teruggeduwd.
Een grendel knarst. Een deur, waar
van de naden volkomen verborgen
zijn achter de zolderbmten, draalt
om zijn scharnieren. In de opening
treedt een man. met een baard, die
de politie agressief met verwijten,
overstelpt: „professor" Pootjes. Ein
delijk!
Lang heeft hij zich voor de politie
verborgen kunnen houden. Niet al
die tijd is hij in Hilversum geweest,
want hij beschikte ook nog over- an
dere onderduik-adressen. Maar het
vermoeden, dat hij toch meestal in
zijn eigen huis verbleef werd ster
ker en sterker, vooral toen men op
een gegeven ogenblik er in slaagde
daar zijn eveneens ondergedoken,
zoon te arresteren, die blijkbaar on
danks het alarmsysteem niet meer
zo snel had kunnen wegkomen. Ge
duldig wacht commissaris Van Veen
op het geschikte ogenblik en ijverig
blijven zijn mannen speuren.
Geen. enkele aanwijzing wordt
veronachtzaamd. Als men meent
„professor" Pootjes in een bus te
hebben zien stappen, raast een ma-
Ar met zijspan het voertuig achter
na. Aïs het bericht komt, dat hij op
gezette tijd te Utrecht verblijft
strekt men ook daarheen zijn na
speuringen uit- Maar telkens blij
ken de behulpzamen die inlichtin
gen verschaffen bet slachtoffer van
een toevallige gelijkenis. In Utrecht
blijkt de gewaande „prof" zelfs een
achtbaar en vooraanstaand ingezete
ne te 2ijn, die met de gezochte
slechts dit gemeen heeft, dat hij ook
een baard draagt.
Maar tenslotte komt dan het mo
ment, dat kan worden toegeslagen.
Zorgvuldig heeft commissaris Van
Veen zijn veldtocht voorbereid. Hij
laat naar Pootjes zoeken op adres
sen, waarvan htf zeker weet, dat htj
hem er niet zal vinden, alleen maar
om de onderduiker tot wat meer
roekeloosheid te verleiden. Datum
en uur van de inval worden dagen
van tevoren vastgesteld, maar diep
geheim gehouden. Slechts drie per
sonen in heel Hilversum zijn op de
hoogte; de commissaris, hoofdinspec
teur Wierks van de recherche en
burgemeester Van Hellenberg Hu-
bar. Tegen de laatste zegt de com
missaris, dat „Lange afstand-lopers
het altijd van korte afstand-lopers
winnen". En hij krijgt gelijk.
Als Maandagmiddag om 2 uur de
dienst van verscheidene recher
cheurs is afgelopen, krijgen zij tot
hun grote verrassing te horen, dat
zij zich ter beschikking van de com
missaris moeten houden. Dan ver
loopt, na een kort appèl alles vol
gens de plannen. Het oude huis, dat
behalve aan de Langestraat ook aan
de Herenstraat grenst, wordt om
singeld. Geen mens kan er ontsnap
pen, De nieuwsgierigen, die in gro
ten getale samendrommen worden
op een afstand'gehouden. „Operatie
Pootjes" treedt in zijn laatste sta
dium.
Voldaan rookt commissaris Van
Veen thans zijn pijp achter zijn bu
reau op de eerste verdieping van het
politiebureau. In de hogeschool der
Cultusvrije Christusbelydere schikt
men zich in het onvermijdelijke.
Men zegt er, dat het conflict tussen
„professor" Pootjes en de overheid
toch eens moet worden uitgevoch
ten en dat dc strijd natuurlijk voort
gang vindt. Commissaris Van Veen
geeft er geen. commentaar op. Hij
rookt en glimlacht.
Boeren-pluimveehouders
betalen exportheffing
DEK HAAG Het Tweede Ka-
merlid Bngelbertink heeft de minis
ter van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening vragen gesteld naar
aanleiding van het feit, dat pluim
veehouders, wier hoofdberoep bui
ten de land- en tuinbouw ligt, niet
lang,er registr&tieplichtig zijn en
dat hierdoor alleen door boeren-
pluimveehouders aan het export
fonds wordt betaald, terwijl alle
pluimveehouders ervan profiteren.
Hy vraagt of de minister maatrege
len wil treffen ten einde de pluim
veehouderij zeer in het bijzonder te
reserveren voor de kleine boeren-
bedryvtn en de niet-registratiepltch-
tige pluimveehouders te doen vallen
onder de heffingsverordening.
Regering heeft begrip voor
ontstemming in Suriname
DEN HAAG. De Nederlandse
regering begrijpt de teleurstelling,
die in Suriname is gerezen door de
behandeling van het wetsontwerp
voor een interim-regering in de
Tweede Kamer. De regering be
treurt echter, zo blijkt uit een tele
gram van 27 Juli dat thans open
baar is gemaakt, dat de Staten van
Suriname afschriften van de mb-
tie van afkeuring naar het buiten
land hebben gezonden. Wanneer de
Staten op dit besluit zouden terug
komen, zou lit een oplossing van
de gerezen moeilijkheden vereen
voudigen. Suriname heeft echter
laten weten, dat het zijn standpunt
niet zal herzien.
