Atoomexplosie is onlangs in de Sowjet-Unie waargenomen D HET ROTTERDAMSCH PARCOL ERRES produel Russen waarschijnlijk reeds even ver als Amerikanen in 1945 Verdrag over Oostenrijk hopelijk in October Wysjinski vraagt vrede te versterken VJ Rajk ter dood veroordeeld Schouten: devaluatie van de Grondwet Wagenaar: instrument voor oorlogvoering JN. dienen nutteloze debatten te vermijden WEEJ? of Accoord over vijf punten van Uniestaat Driehoeksverhouding eist 23 doden Onze verliezen in Indonesië DIT WEEKEINDE Onzekere weers vooruitzichten Voorunie 1 October in werking Mislukte overval te Oud Vossemeer ..Mogen de grootsten de handen ineenslaan" Praten of Nee toch.Heus!. .J 9e Jaargang no. 224 Red, en Adm. Lange Haven 141, Schiedam TeL 69300 Abonn.prijs: per week ƒ0.32 per kwartaal ƒ4.10, losse nummers ƒ0.09 Opgericht door de Stichting „Hei Parool" Zaterdag 24 September 1949. Uitgave N.V. De Nieuwe Pers Postgiro 398644 Bankier: Amsterdamsehe Bank te Rotterdam Directeur: B. de Vries Hoofdredacteur: W. B. F. Schaper WASHINGTON. De Amerikaanse president Truman en de Britse regering hebben In een gelijkluidende verklaring bekend gemaakt, dat zij over de bewijzen beschikken, dat in de afgelopen weken in de Sow- jetnnie een atoomexplosie heeft plaats gevonden. Ijj Ottawa is een der gelijke verklaring uitgegeven. De bewijzen zijn ?ennoedelük geleverd door stralings-registratie-instrumenten of mogelijk alleen door instru menten voor bet registreren van aardbevingen. Bekend is, dat de Ame rikaanse geleerden over uiterst gevoelige toestellen beschikken, die een atoom-ontploffing waar ook ter wereld onmiddellijk verraden. Een mili tair woordvoerder in Washington heeft verklaard, dat de Russen waar schijnlijk thans even ver zijn als de Amerikanen op 16 Juli 1945 toen men in de woestijn van Nieuw Mexico proeven met atoombommen nam. Drie weken na de 16e Juli lieten de Amerikanen de eerste atoombom op Japan vallen. Noodzaak onderstreept van internationale controle In zijn verklaring zei Truman: „Naar mijn mening heeft het Ame rikaanse volk er recht op, voor zo ver dat met de nationale veilig, heid strookt, te warden ingelicht over alle ontwikkelingen op het gebied van de atoomenergie. Dat is de reden, waarom ik dit nieuws bekend maak." Truman zei verder: „Van het ogenblik af dat de atoomenergie voor het eerst door mensen werd vrijgemaakt, kon worden verwacht dat ook andere Landen zover zou den komen. Met deze mogelijkheid is steeds door ons rekening gehou den. Bijna vièr jaar geleden wees ik er reeds op, dat men in weten schappelijke kringen nagenoeg unaniem van mening was. dat de essentiële theoretische kennis, waarop de ontdekking is gebaseerd reeds ver was verspreid. Het wordt ook geenszins uitgesloten geacht, dat men in het buitenland, wat de theoretische kennis betreft, met ons gelijk zal komen in de loop van de tijd-" De verklaring van de president besluit met de opmerking, dat deze jongste ontwikkeling nog eens In Het zoeklicht PLAN-MARSHALL De E.C.Awordt streng DE E.C.A;,- hét lichaam, dat de Marshall-hulp administreert, zal meer druk op de Europese lan den gaan uitoefenen om een goed gebruik van de toegewezen dollars te maken, door de omvang van de te verlenen steun te laten afhan gen van de gemaakte vorderingen. Dit systeem van beloning of straf zal worden toegepast in de tweede helft van het lopende fiscale jaar. De Marshall-landen hebben dus tijd om zich de gegeven waarschu wing ter harte te nemen. Tot nu toe heeft de E.C.A. zich hoofdza kelijk beperkt tot het geven van vriendschappelijke adviezen, omdat Washington vreesde, dat het ver binden van te veel voorwaarden aan het ontvangen van steun voed sel zou kunnen verschaffen aan de beschuldiging, dat de Amerika nen het herstel programma ge bruikten om zich in de binnen landse aangele genheden der Europese landen te mengen. Reeds enige tijd geleden echter werd het duidelijk, dat het geven van hulp, zonder van. de ont vangende partij de verzekering te krijgen, dat deze hulp op de best mogelijke manier zou worden aan gewend, ter ver ging. De Ameri kaanse belastingbetaler begon zich te verzetten en daarom is het in het belang van de Europese lan den, dat de E.C.A. een strenger houding gaat aannemen en het be wijs eist, dat de ondersteunde lan den inderdaad alles doen om het gestelde doel te bereiken. Ongetwij feld zal het voor Paul Hoffman en zijn staf niet altijd gemakkelijk zijn de juiste grens te trekken tussen het uitoefenen van een geoorloofde druk en een ongeoorloofde inmen ging in de binnenlandse aangele genheden der Europese naties. Maar vooropgesteld, dat de E.C.A. zoveel mogelijk vermijdt, de Euro pese regeringen te prikkelen, moet men ook aan Europese zijde toe geven, dat de nieuwe politiek ge rechtvaardigd is. te meer 'de nadruk legt op de nood- zakelijkheid van een werkelijk doeltreffende en gedwongen inter nationale contróle op de atoom energie, welk denkbeeld wordt ge steund door onze regering en de grote meerderheid van de leden der Verenigde Naties.'' Geen verrassing Koewei de Amerikaanse en de Britse regering reeds geruime tijd op de hoogte waren van de voort gang van het atoomonderzoek in Rusland en het nieuws voor hen niet als een verrassing is gekomen, toonde men zich over het alge meen In de Verenigde Staten bui tengewoon geschokt. Weinige mi nuten na de verklaring van de pre sident werd het nieuws over alle Amerikaanse zenders bekend ge maakt. De programma's werden er voor onderbroken en de om roepers nodigden de luisteraars uit attent te blijven voor verdere me dedelingen. De Russen en hun communis tische bondgenoten in Europa hebben reeds verscheidene malen te kennen gegeven, dat de Sowjet- unie het geheim van de vervaardi ging van de atoombom kenden. In een toespraak tot de Verenigde Naties op 1 October 1948 zei Wi- sjinsky, dat de Ver. Staten niet langei net monopolie bezaten op het dodelijkste wapen in de ge schiedenis van de oorlog. Op ver schillende andere tijdstippen deden v o ora aftstaarfd e'^fttisseft^oortgelij-_ ke verklaringen. Louis Johnson, de Amerikaanse minister van defensie, heeft ver klaard dat de wetenscha'p, dat de Russen atoomwapens kunnen ver vaardigen geen wijziging heeft ge bracht in de opstelling van de Amerikaanse strijdkrachten. Trygve Lie, de algemene secre taris van de Verenigde Naties heeft gezegd, dat dit nieuws nog eens de noodzakelijkheid bewees Nog Cen atoom raadsel President Truman heeft me degedeeld, dat in de afgelopen weken in de Sowjet-Unie een atoom-explosie is geschied. En prompt is deze verklaring in de allergrootste opmaak dóór de gehele internationale pers en radio ter kennis van de open baarheid gebracht. Er schuilt achter deze gebeurtenis iets raadselachtigs. Want het feit, dat de Sowjets een atoombom tot ontploffing hadden gebracht, werd door Truman reeds we reldkundig gemaakt tijdens een persconferentiedie hij op 29 Juli hield. Diezelfde dag namen wij in ons blad het volgende be richt op: „Russen hebben atoombom Zo, alsof het niets was, heeft president Truman tussen neus en lippen door, Donderdagavond iets heel belangrijks meegedeeld, terwijl hij het tot de pers vertegenwoordigers had over de vacature bij het op persteHof der V.S. De Russen hebben in Si berië een atoombom tot ontploffing gebracht, dat is mij bekend. Gaan wij over tot de orde van de dag Alle journalisten spitsten hun aren. Veel raadselach tigs uit de laatste tijd werd op sine duidelijk. De Russen hebben dus 'n atoombom klaar gehad en ■zij zijn dus reeds druk be zig met de bestudering van het effect zijner ontplof- - fing. Amerika is sinds enige tijd niet de enige meer die het geheim van de fabrica ge bezit 4 De Praag dringt zich ,nu op, waaróm een" médëdeling, die op 29 Juli geen sensatie wékte, dit twee maanden later wel deed. van een internationale overeen komst Trumans aankondiging betekent, dat Rusland minstens twee jaar eerder een atoomexplosie tot stand heeft gebracht, dan de meeste Amerikaanse deskundigen voor mogelijk hadden gehouden. BOEDAPEST. Lazlo Rajk, voorin. Hongaars min. v. Buiten!. Zaken, is wegens verraad ter dood veroor deeld. Luitenant-generaal George Palffy, voormalig stafchef en mi nister Van Defensie, zal voor een militair gerechtshof opnieuw wor den berecht. Nog twee andere beklaagden Breukof en Szonyi werden ter dood veroordeeld. -ÏJwee tot levenslange gevangenisstraf, één tot negen jaar gevangenisstraf en nog een andere (behalve Palffy) zal opnieuw door een militaire rèchtbank worden be recht. De beklaagden, die zich allen schuldig hadden verklaard, hoorden de vonnissen kalm aan. Zij hebben recht in beroep te gaan en als zij het zelf niet willen, kunnen hun verdedigers het nog doen. IN DE ZUIDERGA SFABR1EK te Amsterdam is het Philips syn chrocyclotron geplaatst, dat ont worpen en gebouwd is door prof. dr C. J. Bakker (links) en prof. dr ir F. A. Heyn. Tussen de twee spoelen van de magneet ziet men een dcosvormige ruimte, waar binnen de waterstofkernen wor den versneld. Diverse meters en kijkglaasjes geven de natuurkun digen gelegenheid de werking daar binnen te controleren. Critiek op de PBO (Van onze parlementaire redacteur) Officieel heet het wetsontwerp tot regeling van de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie: wetsontwerp toepassing ten aanzien van het bedrijfs leven van de artikelen 80 en 152 tot en met 154 van de Grondwet, Deze artikelen zijn in 1937 in de Grondwet gebracht: zij openden de mogelijk heid om bij wet voor bepaalde beroepen en bedrijven, alsmede voor het beroeps- en bedrijfsleven in het algemeen, tichamen in te stelten, welke regelend kunnen optreden. De samenstelling, inrichting en bevoegdheid van deze lichamen worden door de wet geregeld. De wet kan aan deze lichamen verordenende bevoegdheden geven. ROBERT SCHUMAN IN DE ASSEMBLEE FLUSHING MEADOWS. „Wü wensen vurig vóór de Oostenrijkse verkiezingen In October tot een definitieve overeenkomst over Oosten, rijk te komen. Dit land zou dan in de Verenigde Naties kunnen worden opgenomen, samen met andere landen die geen verraad hebben gepleegd aam de zaak van de internationale moraliteit of die van de democratie en de vrüheïd." Aldus verklaarde de Franse minister van buitenlandse zaken Robert Scbuman toen hij na zijn Nederlandse collega Stikker het woord voerde in de algemene assemblee dr Verenigde Naties- Vtvt i i i Europa, zo besloot Schuman, (tng. Med zifn onveranderlijk goed! Wisselende bewolking Weersverwachting, geldig van Zaterdagochtend tot Zaterdag avond: Wisselend bewolkt met plaat selijk enige regen- of onweers buien. Tegen de ochtend hier en daar 'mist. Zwakke tot matige wind uit zuidelijke richtingen. Overdag vry warm voor de tijd van het jaar. 25 Sept.: Zon op tS30 onder 18.23; M" n ap 10.42, onder 19.31. 26 Sept.: Zon op 6.31, ander 18.31 Maan op 12.t6, onder 19,55. Schuman zei verder, dat afdoen de en duurzame oplossingen voor de wereldproblemen nog gevonden moeten worden, maar" dat men thans tenminste deze oplossingen voor mogelijk houdt. Bij tijden is men er zelfs in geslaagd dichter bij het doel te komen. Sprekende over Duitsland, gaf hij uiting aan de hoop, dat dit een weg zou inslaan, die het land in staat zou stellen zijn plaats in de gemeenschap van vrije landen te herwinnen. Wat de Griekse kwestie betreft: de assemblée zou gezag aan over reding moeten paren om zich van d goodwill en samenwerking van alle hierbij betrokken landen te verzekeren. Volgens Schuman hebben de Ver. Naties tot taak de stadia te bepalen waarin de vroegere Ita liaanse koloniën een reële vrijheid tegemoet gaan. Hij was - van me ning, dat hierbij rekening" moest worden gehouden met hetgeen Ita lië in het verleden voor de ont wikkeling van zijn koloniën had gedaan, doch vooral met hetgeen het in de toekomst zou kunnen doen, indien het daartoe *in de ge legenheid werd gesteld. Over de ontwapening en de kwestie van de atoomenergie zei Schuman, dat zolang ernstige vraagstukken als Duitsland en Ja- ]5an en de betrekkingen tussen West en Oost niet tot een oplossing waren gebracht, het nutteloos zou zijn opnieuw onvruchtbare debat ten te voeren, '»e alleen maar in polemiek en propaganda konden ontaarden. Ten slotte zei Schuman ^gjfr.van overtuigd te zijn, dat de geest van de vrede ten slotte zou zegevieren en het internationale recht beves tigd en gerespecteerd zou worden. Noch het zuiver defensieve At lantisch pact, noch de Raad van tegen iemand gericht. Het is te ho pen, dat dergelijke pacten spoedig overbodig zijn en wat de Raad van Europa aangaat, hij blijft open voor allen, die er aan willen deel nemen in een geest van goede trouw en absolute eerbied voor de democratische beginselen en de waardigheid van de mens. DEN HAAG. Aan de centrale commissie van de R.T.C. Is door de werkgroep van de staatkundige commissie, belast met de voorbe reiding: van het Uniestatuut, mede deling gedaan, dat als resultaat van de informele besprekingen, gehóu den na de terugkeer van de leden der centrale commissie uit Namen, de drie delegaties in beginsel over eenstemming bebben bereikt over de volgende punten van het Unie statuut: 1. Het barakter van het Uniesta tuut; 2. Positie en Tunctie van het hoofd der Unie; 3. Taak en samenstelling van de conferenties van de ministers der deelgenoten, welke op geregelde tijdstippen zullen worden gehou den; 4. Taak en samenstelling van het hof van arbitrage van de Unie; 5. Goed -contact en geregelde samenwerking tussen de parlemen ten' van de deelgenoten. LONDEN. De Britse Labour- regering heeft besloten haar leven op het spel te zetten en de vertrou wenskwestie te stellen. Zou de ver- trouwensmotle worden verworpen wat niet waarschijnlijk is van wege de grote meerderheid waar over de regerii g in het Lagerhuis beschikt dan zou zy tot aftreden gedwongen ztfn, hetgeen nieuwe al gemene verkiezingen noodzakelijk zou maken. Het was de heer Schouten IA, R), die speciaal herinnerde aan het grondwettig voorschrift, dat de tot standbrenging en het verlenen van bevoegdheden aan die lichamen door de wet moet geschieden, terwijl in het in behandeling zijnde wets, ontwerp dit overgelaten kan worden aan een Koninklijk Besluit. Dit een ernstige devaluatie .van de grondwettige voorschriften, vond de heer Schoutep en bovendien een on gewenste uitschakeling van dd,volks vertegenwoordiging. Volgens deze spreker zullen de verordenende be voegdheden aan bedrijfschappen al leen bij de wet kunnen worden ver. leend. Ondeugend herinnerde hij er aan. dat de Staatssecretaris voor de publiekrechtelijke bedrijfsorganisa tie, mr. Van der Grinten, in een Sn- dere kwaliteit zijn teleurstelling heeft te kennen gegeven, omdat de Grondwet de tussenkomst van de wet, d.w.y. van de volksvertegen, woordiging, uitdrukkelijk eist. Ook beriep hij zich op de overleden ka tholieke staatsman Goseling, die in 1937 bij de behandeling van de Grondwetsherziening als minister van Justitie uitdrukkelijk had ge zegd, dat de instelling van deze nieuwe organen alleen bij de wet kon geschieden. Spreker had er verder bezwaar te' gen, dat vertegenwoordigers van de Overheid als waarnemers in de be sturen zouden zitten. Hij verlangde, dat deze in volkomen vrijheid hun beslissingen zouden kunnen nemen; de Regering kan dan later zo nodig deze beslissingen vernietigen. Naar zijn mening moet de ontworpen So ciaal Economische Raad alleer. een adviserende taak hebben en geen besturende, zoals in het voorgestelde wetsontwerp. Terwijl de heer Ne- derhorst Donderdag kenmerken van de organisatte.Woltersom in het wetsontwerp speurde, kwam giste ren de heer Schouten tot de conclu sie, dat het nog karaktertrekken vertoont van het voorontwerp-Vos, dat naar zijn mening staatsordening F rouw heejt vliegongeluk bij Quebec op het geweten MONTREAL. De Canadese politie zegt over bewyzen te be. schikken, dat een vrouw explosieve stoffen aan boord van het Canadese passagiersvliegtuig heeft gebracht, dat 9 September tengevolge van een ontploffing in de bagage-afde ling bij Quebec verongelukte. De bedoeling was een zich in het vlieg, tuig bevindende vrouw om het leven te brengen. Enige tijd reeds bewaakt de Ca nadese politie een vrouw, die zich na het innemen van een te grote dosis slaaptabletten in levensge vaarlijke toestand in het ziekenhuis te Quebec bevindt. Verder is de po litie op zoek naar een man, die de vriend van deze vrouw en de echt. genoot van de in het vliegtuig om. fekomene is. Een driehoeksverhou- ing en een levensverzekering van 10.000 dollar vormen de achter grond van dit drama, dat aan 23 mensen het leven heeft gekost. DEN HAAG. De regering maakt bekend, dat tot haar leed- sen de volgende verliezen in In donesië zijn gerapporteerd: Koninklijke Landmacht: Sold. D. E. Kiewiet uit Wedde (Gr.p; sold. J. H. Koster uit Utrecht; sold. D, Bos uit Katwijk aan Zee; korporaal H. v. d. Hoef uit Heerlen. Koninklijk Ned. Ind. Leger: Van 4 t.m. 10 September 1949 geen ver liezen. was en seen bedrijfsorganisatie Ten slotte verdedigde hij tegenover de "Katholieke opvatting van de subsï- dariteit' het anti-revoluüonnaire be. ginsel van de souvereiniteit in eigen kring. Nadat de heer Schouten bijna twee uur had gesproken kreeg de heer W agenaar (C.P.N.) gelegenheid om te verklaren, dat de P.B.O. enkel een instrument is om uitgaven voor oorlogsdoeleinden en verslechterin gen voor dej—werkende--- bevolking mogelijk te maken. Het is niet waar, zei hij, dat ondernemers en arbei ders gemeenschappelijke belanwm hebben. De Regering wekt de schijn, dat door de P.B.O. ordening wordt gebracht, maar ordening onder het kapitalisme is niet mogelijk. Het bleek, dat de heer Kort hals (V.V.D.) zich ernstig onge rust maakte over de uitdrukking in do memprie van toelichting, dat het stelsel van laissez faire los is gela ten. Hij zou gaarne vernemen, welke economische politiek dan gevoerd zal worden en meende, dat het be drijfsleven meer behoefte heeft aan armslag dan aan een nieuwe orga nisatie. De Regering zal het bewijs moeten leveren, dat alleen de PBO de noodzakelijke binding kan bren gen in het economische leven en dat dit juist nu moet geschieden. Spre ker drong erop aan om te starten met een bedrijfsorganisatie, die be voegdheden heeft, welke zij aan kan en zo weinig mogelijk last heeft van overh eidsinvl oed. I Boven Scandinavië en Finland bevindt zich een uitgestrekt gebied van hoge luchtdruk, dat zich lang zaam naar het zuidoosten beweegt. Op sommige plaatsen van dit ge bied vindt gedurende de nacht een sterke uitstraling plaats en zo zijn hier en daar in Midden Zweden al temperaturen voorgekomen, die dicht bij het vriespunt lagen. In het midden ert zuidoosten van Europa zijn de barometerstanden verder gestegen. Dientengevolge is in ons land de tntnd naar het zui den gedraaid. Vanuit Frankrijk wordt nu sinds enige tijd warme en vochtige lucht naar ons land gepoerd. Eergisteren liepen daar door in de zuidelijke provincies de temperaturen tot 23 graden op. In de hogere niveau's neemt de vochtigheid van deze lucht toe en dientengevolge zijn de diverse lucktlagen zeer onstabiel opge- boitiud. Eergisteren heeft dit in België onweders veroorzaakt. Ook viel er daar en in het zuiden van ons land zeer veel regen. Op het vliegveld Gilze Rijen viel 29 mm, in Eindhoven 13 mm. mater. Gisteren is de onstabiliteit van de lucht wat minder geworden, maar de kans op onweer bleef toch bestaan. Zowel in Frankrijkwaar de thermometer tot 30 en 31 gra den steeg, als in ons land, waar het kwik een hoogte van 20 graden bereikte, kwamen hoge temperatu ren voor. De depressie in de Golf van Bis- caye was gisteren bezig op te las sen en zij verplaatste zich heel 'weinig -meer.' - Over het weer van het komend weekeinde valt niets met zekerheid te zeggen. De depressieactiviteit op de Atlantische oceaan is toegeno men. Er bevindt zich bij IJsland een depressie, die langzaam naar het oosten trekt. De volgende sto ring bevindt zich in de buurt van New York en zal zich eveneens naar het oosten bewegenOf dit het begin zal zijn van de normale herfstcirculatie moet ioorden afge wacht. DEN HAAG. Vandaag ls la Den Haag een vergadering gehou den van de presidenten der raden van de Belglsch-NederlandsJLuxem- burgse douane-overeenkomst. De voorwaarden voor de venver kei y. king van de voorunie bleken sedert de monetaire gebeurtenissen van de laatste dagen zodanig verbeterd, dat de voorunie op 1 October in werking zat kunnen treden. De twee delegaties zullen een rapport aan hun regeringen uit brengen. Beslissingen betreffende het handelsverkeer binnen het ka. der van de voorunie bunnen In de komende dagen worden venvacht. Er zyn opnieuw twee genees heren in consult geroepen by het ziekbed van koning Gustaaf van Zweden. In een bekendmaking wordt medegedeeld dat de toestand van de vorst geen aanleiding tot ongerustheid geeft. Larj je familie moet je het maar hebben GOES. In een polder by Oud j Vossemeer hebben drie mannen ge- 1 tracht een overval te plegen op de boerderij van de gebroeders Van Engelen. Onder het voorwendsel, dat zy een lekke band hadden, klop ten zij omstreeks negen uur 's avonds by de hoeve aan. De land bouwer Kees van Engelen opende de deur op een kier en zag drie ge- maskerden, die naar binnen dron gen en hem dwongen met de han den omhoog te gaan staan. Een broer van Kees van Engelen greep een jachtgeweer cn schoot op de in dringers, die daarop overhaast de vlucht namen. De bewoners van de boerderij brachten telefonisch de politie op de hoogte, die ©nmiödel- lijk het veer bij Vossemeer en de brug by Tholen afzette. Om ongeveer half tien hield wachtmeester De Jong op de brug een auto aan, waarin twee perso nen zaten, waarvan er een was ge. wond. Een derde vervoegde zich by do auto en vroeg of hij kon liften. De wachtmeester heeft het drieta. gearresteerd. Twee er van komen uit Rotterdam, de derde komt uit Bodegraven. Een van de drie is nog verre familie van de gebroeders Van Engelen. FLUSHING MEADOWS. De Sowjetrussische minister van buiten, landse zaken, Wysjinsby, heeft in de Assemblée der V.N., na critiek te bebben uitgebracht op het Atlantisch Pact, dat volgens hem op onder mijning van de V.N. zou zijn gericht, en Engeland en Amerika te hebben beschuldigd van het veroorzaken van een „waanzinnige bewapenings wedloop", het volgende voorgesteld: 1. Veroordeling van de „voorbereidingen voor een nieuwe oorlog, die in een aantal landen, In het bijzonder de Ver, Staten en Engeland, ge troffen worden." 2. Verbod van atoomwapens en andere middelen tot massale vernie tiging als „onverenigbaar met het geweten en de eer van de naties en met het lidmaatschap van de V.N." 3. Eensgezinde verklaring van de vergadering, dal' zij wenst, dat de Ver. Staten, Engeland, China, Frankrijk en de Sowjet-Unie de handen ineen slaan voor het handhaven van de internationale vrede en veilig heid om de dreiging van een nieuwe oorlog af te wenden en onderling een verdrag sluiten voor het versterken van de vrede. r Wysjinsky sprak niet over een atoomexplosie, die in de Sowjet-Unie zou hebben plaatsgevonden, en liet er zich ook niet over uit, of de Sov jet-Unie 'de atoombom bezit.. Achésen,j Bevin - en Robert Schuman - applaudisseerden mede na Wysjinsky's rede, die zö met aandacht volgden. DE ENORME SENSATIE over de Russische „ontdekking" typeert deze wereld op bedenke lijke wijze. Zelden is zo helder ge bleken hoe zeer onze samenleving in labiel evenwicht wordt gehou den door de factor macht en da beschikking over het geweld. Nu duidelijk voor ogen staat dat Rusland bezig is Amerika in te halen en het wiegenliedje van de tien, vijftien jaren voorsprong op geborgen kan worden, vliegen ver slaggevers naar telefoons, worden de Amerikaanse radioprogramma's onderbroken en wordt als hot-stuff over de wereld geslingerd wat wij op 29 Juli reeds meldden en ieder een eigenlijk in zijn onderbewust zijn reeds lang wis*, n.L: dat er een dag zou komen, waarbij wij niet meer konden zeggen dat wij de toekomst van deze wereld afhanke lijk konden stellen van de vraag wie het sterkst is. Maar uitsluitend van die andere en enig juiste vraag of de rede, het verstand en_ het woord in staat zijn om schrikba rende vindingen voor opbouw in plaats van voor afbraak te gebrui ken. En óf er uitzicht is op een samengaan der volkeren, geba seerd op overleg in plaats van op macht. Het sprookje van Amerika's atoomgeheim staat naast Moeder de Gans in de kast en het boek der realiteit komt op tafel naast dat van bet 2x2. Dat 2 x 2 is niet zo rooskleurig. Er is een scheiding ontstaan, dwars door Europa heen, die IJzeren Gordijn heet; er is een veel diepere scheiding ontstaan die aardrijks kundig niet te bepalen is, maar die door alle m>msengem.eensehappen heen loopt en die gemeenlijk wordt aangeduid met de vraag of men pro of anti communistisch is. De verheugenis om de Russische „vooruitgang" enerzijds de teleur stelling om niet te zeggen angst anderzijds, vindt men in New York even goed als ~n Amsterdam, in Tjilatjap en Den Briel en deze \'erschillen zijn veel ernstiger en noodlottiger dan de vraag of Rus land één of vijftien jaren achter ligt bij Amerika's enorme potentie, niet alleen op het gebied der atoom wetenschap. De dwaasheid te menen dat het product van l.et intellect, als men wil: van de grijze hersenmassa, gemonopoliseerd zou kunnen wor den door een land of een wereld deel, op welke hersenschim het tegenwoordige evenwicht is ge grondvest, staat nu klaar en helder voor ons. Het .ltematief is, dat onze wereld lleen gered kan wor den voor zover ons beperkt ver stand ons daartoe in staat stelt. En evenzeer als wij de economie trachten te beheersen door overleg en gesprek, is het onafwijsbaar noodzakelijk om tot begrip ta komen en de-dippètegenstellingen in deze wereld te 'slechten. Het falen hiervan betekent ondergang. Niat voor Rusland öf Amerika öf China óf Australië, maar voor Rus. land èn Amerika, China èn Aus tralië; voor ons allemaal. De nood zaak om tot elkander te komen, zoals dat heet, heeft steeds bestaan en zal blijven bestaan, ongeacht de vraag wie het sterkste wapen heeft, want het si vis pacem para bellum. - het tot oorlog voorbereiden ter- wille van de vrede is nimmer opgegaan. De noodzaak om tezamen een voor allen bewoonbare wereld te maken kan echter niet betekenen de capitulatie van één van de par tijen, Een dergelijke oplossing is namelijk geen oplossing. Zwichten zonder overtuiging is laf, ondeug delijk en derhalve onnuttig. Maar prijsgeven van eigen opvattingen terwille van de ander en ten bate van het geheel is reëel. En de mo gelijkheid lijkt ons niet uitgesloten, dat de Russen, zich thans meer de gelijke gevoelend doordat ook zij nu in staat zijn per atoom de we reld te vernietigen, gemakkelijker aan de Ronde Tafel kunnen plaats nemen dan totnogtoe het geval was. Het is een kans, misschien slechts een kansje waaraan wij <de voorkeur geven boven de conse quentie van het falen. Dit falen zou betekenen dat een der partyen per atoom zijn stempel op de we reld zou willen drukken. Vandaag is het duidelijk gewor den: wfj moeten praten of anders aanvaarden dat wij vernietigd worden. Vreemde verhalen over een verboden stad, schitterend ia een licht van radio-actieve oor sprong, inboorlingen die leven de slangen eten, vissen die in bomen klimmen en een onzicht bare rivier, zijn meegebracht door geleerden, die in de bin nenlanden van Australië naar uranium zoeken. Een officieel rapport over de ontdekking is niet gepubliceerd in verband met het bélang van de „natio nale verdediging". Een slechte kritiek in een Wuerttembergs blad over een cabaretgezelschap uit Stuttgart heeft een vrouw het leven ge kost. De artisten overvielen de recensent en ranselden hem af. Zijn 40-jarige schoonzuster werd. in het gevecht betrokken en is in het ziekenhuis aan de bekomen verwondingen overle den. j? De Amerikaanse Hoge Com missaris McCloydie in de oorlog het duizend jaar oude Rothenpurg voor de vernieti ging behoeddeis thans tot schutspatroon van deze stad be noemdhoewel hij er niet in slaagde de „Meistertrunk" het in één teug ledigen vab een bokaal met 2 liter wijn te volbrengen. In de Mexicaanse staat Chia pas is een nieuwe vulkaan „geboren". Eerst schetirde de aarde en daarna vormde zich uit laua en gesteente5 dat uit het aardingewand stroomdeeen betrekkelijk hoge berg.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1949 | | pagina 1