ir Hacke hoofd van Elsinga's (door industrie gefinancierde) dienst HET ROTTERDAMSCH PAROOL Dubieuze figuren verzamelen lasterlijk materiaal over hooggeplaatste personen r _s Unitaristen liquideren deelstaat Madura Sanders erkent lid van Secret Service te zijn Vlaardingen - Melbourne in slakkengang Spoor- en mijnstaking in Frankrijk mislukt Onware rapporten als wapen in politieke strijd Nieuw begin Broadway en Fifth Avenue Zondag in het duister Kolenvoorraden in' Neiv York strekken nog voor acht dagen ZILVEREN VORST DERLUCHT Een hevige trilling... en de Eemdijk lag machteloos Demonstranten bestormen parlement en paleis van de wali negera Engelsman en twee Hongaren geven beschuldigingen toe Geen eerlijk geding, zegt Amerika Twee lijnwerkers door trein gedood Mr J. M. L. Th. Cals staatssecretaris bij O.K.W. Spoorwegstaking in V.S. op komst Voorspel van een zeereis van dertienduizend mijl met baggerbakken Treinverkeer in het gehele land vrijwel normaal op ?;48, onder 18.00 onder 21,03. SCHIEDAMMER 3 (Van een speciale verslaggever) DEN HAAG. De Justitie heeft thans ingegrepen in de vele inlichtingendiensten, die in de na-oorlogse jaren als paddestoelen ;nit de grond rezen. Het Hoofd van de inlichtin gendienst van de „Stichting Opleiding ar beidskrachten Nederland", T. Elsïnga uit Botterdam, is gearresteerd en met hem nog enige van zyn medewerkers. Allen werden echter in bewaring gesteld wegens het schen den van ambtsgeheim, verduistering of ande re misdrijven. Het inwinnen van inlichtingen is immers niet strafbaar. Een van deze inlich tingendiensten wordt thans vrijwel geliqui deerd. By een der medewerkers werden decla raties gevonden, bij een ander een uitgebreide kartotheek met duizenden namen en op het zelfde adres enkele honderden dossiers van personen alt alle lagen der bevolking. „De „Stichting opleiding arbeidskrachten in Nederland" begon haar werkzaamheden medio 1948. Er werd een bestuur samenge steld waarvan dr ir. A. H. W. Hacke, destijds directeur-generaal van de Arbeid, tot voor zitter werd benoemd. De heer Hacke immers had zeer goede relaties met industriëlen, die gaarne geld beschikbaar wilden stellen voor het doel van de „Stichting": Het bestrijden van het communisme. Dit was althans de eerste opzet. Da Rotterdammer T. Elsinga, in rechtse kringen een vooraanstaande figuur fungeerde als hoofd van de inlichtingendienst. Door geheel Neder land werd een net van agenten gespannen, die inlichtingen over personen, bijeenkomsten, wapensmokkel, cacaïne-smokkel en andere affaires die het daglicht niet mochten zien, doorgaven. Elsinga stelde de dossiers samen en bracht de gegevens op kaart Geld om verschillende 'medewerkers te betalen vloeide regelmatig binnen. Zo zou o.a. de Heinekens-brouwerij te Rotterdam een belangrijk bedrag aan de „Stichting" hebben gegeven. Jn fabrieken, op departementen on grote bedrijven werden zgn. „contact- mannen" aangesteld, die de gangen nagingen van bepaalde personen, waarvoor Elsinga's dienst belang stelling had. Langzamerhand veran derde echter het karakter van deze particuliere inlichtingendienst. UOilBIililfillUilllIlIKiniiUIIKlinuiIITIUflIlliERiiiiEHIlltiiiüiHfiiltiniiÜliRlÜÜI.i.TSIilinBII ENGELAND „Ik verzoek U coed op mtin woorden te letten zei Churchill in zlin al bil na beroemd geworden rede van Woensdagavond, in Edin burgh. gehouden. En inderdaad, men moet deze redenauwkeurig lezen om het zeer beperkte karak ter van ziin denkbeeld van ..een nieuw cesprek met. de Sowiet-Unie op het hoogste niveau" te begrij pen,. Churchill ts zelfs in het heetst: van de verkiezingsstrijd'' dien verr- ontrust door de verschrikkelijke mogelijk lieden van een atomische oorlog. ..De idee trekt mii aan", zo verklaarde hij. ..van een uiterste poging óm de kloof tussen Oost en West. te overbruggen" En dat doet het een ieder, die het wel met de vrede meent. Maar' Churchill ver meed zorgvuldig beloften af te leg gen en maakte het overduidelijk, dat een eventueel onderhoud van de In het leiders der groot- zoeklicht ste mogendheden ~_j nog geenszins het succes van een i dergelijke conferentie betekent. Hii verwees naar ziin boodschap aan- Stalin van April 1945. waarin hii op eenheid onder de overwinnaars aandrong. Hii vertelde echter niet en in een verkiezingsredevoering ging dit ook moeilijk dat deze boodschap een eerste uiting was van de bittere teleurstelling over de uitvoering van de twee maan den eerder in Yalta gesloten over eenkomst. Daar hadden Roosevelt en Churchill een ..uiterste poging om de kloof te overbruggen" ge daan. Zij geloofden dat zii daarin geslaagd waren, maar binnen twee maanden begon de mislukking reeds merkbaar te worden. Dat was een gevolg van het feit. dat men zonder zorgvuldige voorbereiding tot internationale onderhandelingen van het grootste belang overging. Het is onwaarschijnlijk, dat Chur chill. zelfs in een verkiezingscam pagne. zich tot een herhaling van deze fout zou verplichten. Hii is een veel te groot, staatsman om voor de tweede maal over het hoofd te zien. dat aan ..besprekingen op het hoog ste niveau" een enorme hoeveel heid werk dient vooraf te gaan. in dien men ten sfette niet opnieuw een bittere., teleurstelling wenst te beleven. De kolenreserves in de staat New York zijn nog voldoende voor acht dasen tengevolge pan de mijnwerkersstaking. Wij hadden de warmste Februaridag in hon derd jaar, maar in New York piel op 15 Februari een jlink. pak sneeuwom alles «op 'n beet je erger te maken. "Weggezuiverde ambtenaren, die, uit hoofde van hun vroegere werk zaamheden, voor Elsinga's dienst be langrijke inlichtingen konden geven werden aangetrokken en hier komt de eerste misstap in dienst genomen. Salarissen van 10Ö tot 250 werden uitbetaald, mits natuur lijk deze agentennauwgezet hun in lichtingenbleven spuien. Zolang er gegevens binnen" kwamen, werd er betaaldHet logische,(gevolg. was;, dat verscheidene agenten, die het met de waarheid niet al te nauw namen, onware rapporten over regerings personen, Kamerleden en hoogge plaatste ambtenaren samenstelden. Dt lr A. H. W. HACKE Rapporten, die veelal hun weg von den naar personen, die uit deze ge gevens politieke munt probeerden te slaan. Officiële inlichtingendiensten wis ten van het bestaan van de .Stich ting opleiding arbeidskrachten Ne derland" .af. Verscheidene- malen werden inlichtingen, die Elsinga's dienst bad bijeengegaard, met graag-", te aanvaard. Er bestond een vrij ge regeld contact tussen functionarissen van de Centrale Veiligheids Dienst en de particuliere dienst van de „Stich ting". Zo nauw was dit contact, dat NEW YORK- Zondag a.s. zullen Broadway en Fifth Avenue in-het duister zijn gehuld. Alle lampen boven de 200 Watt, die gebruikt worden voor lichtreclames, ctalageverlichtïngen of de gevelyerliebtingen van bioscopen, zullen niet meer mogen branden. Ook voor „air'conditiohmg1* mag geen stroom meer worden gebruikt. Theatere, Cafe's,";dancings en andere inrichtingen van vermaak zullen misschien hun deuren moeten sluiten. Dit alles Is een gevolg van een drastisch programma'tól: bespa ring van electrisehe energie, dat. ;- dcfilteIük reeds in werking Is ge treden. De daarin voorgeschreven beperkingen zijn noodzakelijk ge worden, omdat de kolenreserves ir de staat New York nog slechts voor acht dagen strekken, tengevolge van dé Amerikaanse münwcrkors- staking. Elk gezin zal slechts één ton kolen mogen gebruiken en er zal controle worden uitgeoefend op de kolenvoorraden van kantoren, flats en openbare gebouwen. De rant-: soenering van de steenkolen is gis terenmorgen om 6 uur Nederlandse tijd van kracht geworden. Voorzie, henhuizen, waterleidingbedrijven, rioleringsincichtingen, levensmid- delenfabrieken en andere bijzon dere afnemers zijn speciale maat regelen getroffen. Amusementsbe drijven Komen pas in de vijfde plaats voor kolen in aanmerking. De huisverlichting ondervindt geen hinder van de nieuwe bepalingen. Donderdagavond heeft een con ferentie plaats gevonden tussen John Lewis en de directies van de mijnen. Davld-Cole, de voorzitter van Truman's enquêtecommissie en Gyrus Ching, de directeur van de 'Federale Bemiddelingsraad, waren hierbij tegenwoordig. Beide partij en hebben een daadwerkelijke po ging gedaan de impasse op te hefr fen, Lewis bleef echter vasthouden aan een loonsverhoging van 95 dol: larcent per dag. De mijndirecties wezen er op, dat zij dit niet kun nen inwilligen. in Officiële geheime diénst-kringen de „dienst-Hacke", geregeld werd ge noemd. Behalve over de inlichtingendienst beschikte de „Stichting" nog over eet propaganda-afdeling. Rapporten von den hun weg naar periodieken, die deze sterk-getinte gegevens smeuiig en in grote opmaak publiceerden. Uiteraard alleen, wanneer het in bun (politieke) kraam te pas kwam. Een van deze'bladen was „Let op Uw Saeck". een orgaan van.het Nationaal Jongeren Verbond in Nederland. Maar niet alleen in Nederland, ook in Parijs, Londen. Brussel en de mid- den-Europcse staten voerde de pro- paganda-afdeling actie. Een aparte knipseidienst zorgde er voor. dat alle artikelen in buitenlandse dag- en weekbladen, die van enig politiek be lang waren, in het bezit van de pro paganda-afdeling. kwamen. Met de arrestatie van Elsinga heeft de „Stichting" een gevoelige klap ge kregen. Zeker is, dat dit geenszins wil zeggen dat de werkzaamheden van de „Stichting" nu zijn stopgezet. Voorlopig houdt men zich op de ach tergrond. Als de storm geluwd is. zal zonder "enige twijfel een ander de taak van Elzinga overnemen. Tenzij er nu grondig het mes in wordt gezet. ZILVEREN VORST DER LUCHT Handang, ook alweer 25 ^aaT by de KLM. Dat is een éxtra-gehik- toens waard. Was hy het niet, die indertijd de eerste betrouw- baarheidsvtycht deed langs de zuidelijke route over de Atlan tische Oceaan naar de West? Eett aantal grote, ju alle rust vol brachte, prestaties staat op zijn «aam. Begin er niei over, want hij praat liever over wat anders. Een typisch Nederlandse pracht- piloot. Slecht weer, hoge deining en een merkwaardig ongeluk heeft het s.s. Eemdyk van de HollandAmerika Lyn, dat gisteren aan de Wilhei- minakado meerde, meegemaakt gedurende de afgelopen reis. Overmatig stampen, slingeren en werken van het schip waren er de oorzaken van, dat op 30 Januari, toen het schip op ongeveer 100 mijl ten Westen van FJores (éér. der Noordelijkste eilanden van de Azoren) in een flinke storm zat, een bint van een tussendek in het achterschip het begaf. Ook andere binten stortten toen in en de lading, bestaande uit lange staven beton ijzer, kwam op de schroefastuniiel terecht. De aangerichte beschadigingen waren zo ernstig, dat de schroefas niet meer kon draaien cn de Eemdyk door de zeesleper Thames van L. Smit en Có.'s internationale sleepdienst moest worden gesleept. Lading ijzer stortte op schroefastuniiel 's Morgens om half zes voelden we een hevige trilling, vertelde ons kapitein C. Bouman gistermiddag. We voeren wegens de hevige storm met verminderde vaart. OnraidÜel- lijn werd een onderzoek ingesteld en toen bleek, dat de schroefastunnel was ingedeukt én de schroef niet meer kon draaien. Het wachten was toen opV assistentie. We hebben de ;negen:> 'pdSéögiersf die/ aan i-bóord waren, zoveel mogelijk gerustge steld en gelukkig kwam reeds de volgende nacht de sleepboot Thames, die te Horta, de haven van het eiland Fayal, is gestatïonneerd, in zicht. De daaropvolgende ochtend werden we .op sleeptouw genomen en het duurde nog slechte ander halve dag voor we In Horta aan kwamen. In Horta werd door de be treffende- autoriteiten een onder zoek ingesteld. Op-4 Februari moch ten we, gesleept door de Thames, naar Holland vertrekken en over de 1700 mijl, die ons van het vaderland scheidden, hebben we dertien dagen gedaan. - Acht passagiers zijn in Horta van boord gegaan. Zij gaven er de voor keur aan per vliegtuig verder te rei zen, doch zij hebben zestien dagen moeten wachten voor er een schip kwam, dat hen naar een vliegveld kon brengen. Slechts één dame is aan boord gebleven, een krasse 75-jarige Amerikaanse van Hol landse afkomst, die dus haar Hol landse natuur'niet verloochende... De sleepreis is voorspoedig ge weest, Een dergelijk reisje is de ka piteins van Smit trouwens wei toe- SOERABAJA. Duizenden demonstranten, behorende tot verschil lende unitaristische organisaties, hebben een staatsgreep ondernomen, waardoor de deelstaat Madura is geliquideerd. De demonstranten trok ken naar het parlementsgebouw, het parlcmentssecretariaat en het bu reau van de commissaris voor Madura, Indrabasuma, Daar verwijderden zij eerst de naamborden, en vervingen deze door andere, waarop te lezen stond: v,Volksvertegenwoordiging residentie Madura" cn „Regent van de Repnblik Indonesia". Vervolgens drong men de vergaderzaal van het parlement binnen onder het schreeuwen van „bubar, bubar" (hetgeen letterlijk betekent: afgelopen). Er ontstond een geweldige verwarring. Na korte tijd capituleerden de parlementsleden voor dc eis tot aftreden. Na de bestorming van het parte vertrouwd, aldus kapitein Bouman. En nu maar wachten tot het schip weer is gerepareerd. AMSTERDAM.Onvoorziene omstandigheden voorbehouden zal de ontscheping van het troepen schip „Tabinla" Zondag 19 Febru ari des morgens om 9 uur te Am sterdam beginnen. SPIONNAGEPROCES IN BOEDAPEST BOEDAPEST. De Hongaarse openbare aanklager Gyula Alapi heeft Groot Brittannië en de Verenigde Staten er gisteren van beschuldigd een „wijdvertakt spionnagecomplot" te Hongarije te hebben georganiseerd. Dit geschiedde in bet proces tegen de Britse zakenman Edgar Sanders, de Amerikaan Robert Vogcler cn vyf Hongaren, die terecht staan wegens spionnage cn economische sabotage. Sanders, de directeur van het Boeda pest er filiaal van de „International Telegraph Company" ie New York, bekende zich aan spionnage en sabotage te hebben schuldig gemaakt, na dat ivvee van zijn Hongaarse medebeklaagden. Imre Geiger en Zoltan Rado reeds een bekentenis hadden afgelegd. Alle drie noemden zij Vogeler als degene die hun splonnagewerk controleerde. Zij vertelden, dat er een splonnagegroep in Ilongarije was, die instructies van de Amerikaanse geheime politie opvolgde, Sanders verklaarde, dat hij op dracht bad ontvangen militaire in lichtingen te verzamelen over de Russische en Amerikaanse troepen en over de economische toestand van het land: Hij vertelde het Hof. dat dc Angelsaksische politiek cr na de oorlog naar had gestreefd de rechtse party en in Hongarije te ver sterken. een scheiding teweeg te bren gen tussen de communistische partij en de regering en te streven naar een breuk tf/sen de regering en de Sowjetunie. Sanders bevestigde, dat hij tot de Britss geheime dienst be hoorde en zei. dat de Britse legatie het centrum van dc spionnage had gevormd. Op een vraag van rechter Olthy of hij begreep, dat hij NOOTDOR.P. Gistermiddag omstreeks twee uur zfjn twee Hjn- werkers der Nederlandse Spoorwe gen, die werkzaamheden verrichtten naby het viaduct aan de Veen weg door de uit Utrecht komende elec trisehe trein naat Den Haag gegre pen. Zitf werden enkele meters mee gesleurd. Zjj moeten nagenoeg slag zijn gedood. door zijn activiteit de souvereini- tcit van Hongarije had geschonden, antwoordde Sandels met een krach tig ,.Ja!" Vervolgens gaf hij toe, dat hij geheime agenten geholpen had uit Hongarije te ontsnappen. Na het verhoor van Sanders is de titting verdaagd. De Amerikaanse re gering'heeft Hongarije er van be schuldigd dat het de belofte om Sanders en Vogeler een eerlijk pro ces aan ts doen. heeft geschonden. Een soortgelijk Brits protest is door de Hongaarse regering verworpen. DEN HAAG Naar wij verne men is het lid der Tweede Kamer mr. J. M, L. Th. Cals uit Nömegen benoemd tot staatssecretaris bfjhet ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. NEW YORK:.Twee Amerikaan se vakverenigingen van .spoorweg personeel hebben hun leden opga- wekt tegen 27 Februari een staking te beginnen. Zij eisen een .40-urige.werkweek, zonder loonsverlaging, voor onge veer 35.000 man personeel van goe- derenemplacemenlen, en betere ar beidscontracten vóór treinstewards cn andere arbeiders De Ganges' viet twee bakken, klaar voor de reis naar Mel bourne (Van een onzer verslaggevers) „Nou over een half jaar zijn we er wel," zei de schipper van het kleine motorbootje, waarmee we op de Nieuwe Waterweg voor de Vlaardingse Wilhelminahaven, tegen de romp van een grote baggerbak lagen te dobbe ren, terwijl Jelle, de bootsjongen, vrolijk gestemd over zijn aanstaande verloving en gesterkt door veertien boterhammen als ontbijt, met kwistige hand de puts en de dekzwabber gebruikte om da sigarettenas, die toevallig niet buiten boord viel, weg te werken en om ons al ontkende hij het heftig natte voeten te bezorgen als we niet haastig een veilig heenkomen zochten op het voordek. Ik weet eigenlijk nog niet of dc tein Schot met de Phoenix voor DE SCHEEPSJONGEN: Voor ons .ïs'. het thaar een ïüip.., ment trok de menigte, verschillen de parlementsleden meevoerend, naar het paleis van de wali negara. Zij eiste, dat de wali zich zou tonen en verlangde een verklaring, dat hij onmiddellijk zqn mandaat ter beschikking zou stellen. Het staats hoofd verscheen échter niet. De menigte werd steeds opgewondener en drong, ondanks de verklaring van zijn secretaris, dat de wali ne gara reeds was afgetreden, het pa leis binnen. Op dat moment trad de regent van Pamekasan naar voren. Hij verzekerde, dat het staatshoofd inderdaad zijn mandaat ter be schikking had gesteld en dat hij als régent der Repnblik Indonesia de leiding van 't bestuur overnam. De demonstranten namen genoegen niet deze verklaring, en de woedende stemming sloeg over in vreugde. De regent werd op de schouders genomen en door de demonstranten geïnstalleerd in het kantoor van Indrakasuma. Overal zag men rood witte vlaggen. WENEN. Dr Eugen Ir say, plaatsvervangend minister van Fi nanciën io de Tsjecho-Slowaakse regering, is met vroiw en kinderen naar Wenen gevlucht. PARIJS. Een communistische poging het Franse spoorwegverkeer en het werk in de Noord-Franse mijnen lam ie leggen, welke was bedoeld als een generale repetitie voqr stakingen van grotere omvang Is op een mis lukking uitgelopen, omdat liet merendeel van de arbeiders de stakings- parolcn in de wind beeft geslagen en gewoon aan het werk Is gaan. Wel iswaar kwam het treinverkeer op het Parijse Gare du Nord gistermor gen om half tien tot stilstand, doordat stakers op anderhalve kilometer van het station de RJn hadden geblokkeerd, maar uit berbhten. die uit geheel Frankrijk binnenkwamen bleek wel dat in tal van provinciesteden de staking zonder enig effect was. De stakingen hadden het bewijs moeten leveren, dat de communisti sche. C.G.T. kracht zou kunnen bij zetten aan haar campagne tegen de aanvoer van Amerikaanse wapenen. De regering was op ongeregeldhe den voorbereid en had naar sommi ge punten versterkingen gezonden, die de opdracht hadden zo nodig krachïig op te treden tegen sabo teurs. Het enige echter wat de po-: iitie hier en daai- te dDén had was, postende stakers)van de rails te;ver drijven, wat zonder veel' moeite .ge-: lukte. schipper nu sprak over de runners of over de modderbakken en de hoppers, die vroeg in de middag in het schroef water van de „Ebro" en de „Ganges" een zeereis van dertienduizend mijl zouden begin nen naar Melbourne, waar zij dienst moeten doen bij de bagger- werken, welke daar door Volker worden uitgevoerd. „Voor ons is het voor een wip" zei de scheepsjongen van de „Ebro", maar hij vertelde er niet bij, dat deze zeesleper met de twee hop pers, niet verder gaat dan Suez, waar het transport door de Noord zee, die volgende week met een baggermolen en een bak vertrekt, wordt overgenomen. De „Ganges" krijgt het nog gemakkelijker, die vaart met de twee bakken de „Humber" tegemoet, welke boot reeds uit Tunis naar Rotterdam is vertrokken met een bagger molen en een bok. Ergens tus sen Tunis en Rotterdam waarschijnlijk bij de Spaanse kust wisselen de twee zeeslpers van transport. de tweede keer uit de Wilhelmi nahaven. Nu met de twee hoppers op sleeptouw. Hij heeft reeds vroeger in de morgen de twee bakken- bij de „Ganges" gebracht, die evenals de „Ebro" op de Wa terweg voor anker ligt. Nu „slin gert" hij de twee hoppers naast de „Ebro", één links, één rechts. Ze liggen met de koppen mid scheeps van de zeesleper en zo varen ze ook- later de Waterweg uit nagekeken en toegewuifd door velen. Later, bij Poortershaven, zuller, de trossen gevierd worden en een „beetje dwars uitgezet" zoals schipper Westdijk van de „Ebro" dat noemt en dan begint eigenlijk pas de grote reis, waar van wij hier alleen het voorspel zagen. ^\\m iii!i:iniii!iis[,T(;inidi!rnflBUtiiii<itiiini!isi!!.:n!!!;i!iciiiiiJ!99:a!in! Minder zacht Weersverwachting geldig van 1 Zaterdagavond tot Zondag- I avond: Matige tot vrii krachtige 1 Maar in die tijd varen, de acht runners met hun vier boten door. p. Zuidwestelijke wind. Meer be- De zeventiende Februari- uit wolking met in de Noordwes- Viaardingen. Daar beginnen zij mee te rekenen, iedere dag wordt er iets-afgeknabbeld van de'reus achtige afstand. Soms bij góed weer is dat veel, soms als het stormt weinig. Dan gaan de trans porten dikwijls meer achter- dan vooruit volgens de schipper. En terwijl hij dit vertelt komt kapi- teliike helft van het land kans j§ op enige lichte regen. Overdag 1 lagere temperaturen: g 'iS 20 Febr.; Zon op 7.46 onder *18.0: s. Maan op 8.57, onder 22.14. ^iiwiiiiiiiraaiiiiiiiiiiiiifiiiuoiffiiiroiiiütiiiiiiiimiiiiiii Red. en Adm. Lange Haven 141. Schiedam TeL 69300 Abonn.prijB; pei week 0.32 per kwartaal 4,10. losse nummers 0.09 Opgericht 'door de Stichting „Het Parool" Zaterdag 18 Februari 1950 Uitgave N.V. De Nieuwe Pers Postgiro 398644 Bankier: Amsterdamscbe Bank te Rotterdam Directeur: 0. de Vries Hoofdredacteur: W. P F- Schaper 10e Jaargang, no. 4-2

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1950 | | pagina 1