BL0EHK00L
O
De staat helpt de K.L.M. door
moeilijke tijden heen
Hoe warm het was en hoe saai....
Nieuwe winkelsluitingswet brengt
strikte Zondagssluiting
Hervormde Kerk spreekt zich uit
over het Rooms Katholicisme
HOLLVWOOD
Weer zet de baggermolen
tanden in IJsselmeer
s
Groter deelneming in kapitaal
en dekking van verlies 1949
Tweede Kamer bang voor te
veel Staatsbemoeiing
Regering vraagt crediet voor
Indonesië van 280 millioen
Nieuwe regeling voor
terugbetaling
Rij kss tu d ieb eurzen
Nehroë in Indonesië
'gearriveerd
BIJ EXAMENS
De avondsluiting om 6 uur kan
gemeentelijk tot 8 uur worden
verruimd
West-Europa's
opperbevelhebber
optimistisch
<Van ooze parlementsredacteur)
DEN HAAG. Er ztfn twee wetsontwerpen Lnr^diend, die de strek
king hebben om de K.L.M. door de huidige moeilijkheden heen te hel
pen. Het ene is van duurzame aard en komt neer op een groter deelne
ming van het Rijk in het aandelenkapitaal der K.L.M.; zij wordt van
51 millioen opgevoerd tot 116 millloen. Bovendien wordt het bedrag
vam lStnllliocn vóór door het Rijk te verstrekken leningen c.q. garan
ties verhoogd tot 50 millloen en er wordt bovendien een bedrag
50 millloen uitgetrokken voor Rijksgarantie voor bij derden op te
nemen leningen of credleten. Het andere wetsontwerp is een wijziging
van de begroting van het Departement van Verkeer en Waterstaat voor
waarky een subsidie aan dc K.L.M. wordt uitgetrokken van
27.500.000 op de gewone dienst en een geldverstrekking van 1 10 mH-
iioen op de buitengewone dienst, zulks om het verlies van de KX.M.
over 1049, ten bedrage van 39.5 millioen op te vangen.
Uit de Memorie van Toeiichting
op het laatste wetsontwerp blijkt,
dat het verlies grotendeels veroor
zaakt is door de noodzaak om de
route van <jte lyn Amsterdam-
Djakarta te verleggen over Mauri
tius 28.2 millioen), terwijl de
ongunstige ontwikkeling van het
kostenniveau, de invloed van twee
vliegtuigongevallen op het vervoer
en de gevolgen van de devaluatie
aansprakelijk zijn voor de rest van
het verlies.
In de Memorie van Toelichting
van het eerste wetsontwerp wijst
de regering erop, dat terwijl de
omvang van de wereldluchtvaart
in 1948, gerekend naar de tonkilo-
meterverkoop, 14 maal zo groot
was als in 1938. Bij de K.L.M. was
die omvang 12 keer zo groot. In
1936 was het aandeel der K.L.M
in het wereldlucbtverkeer 4.0 pet.
in 1938 4.3 pet., in 1946 2.3 pet, in
1947 2.7 pet en in 1948 3.6 pet
Door de bijzondere omstandigheden
met de lijn AmsterdamDjakarta
moet worden aangenomen, dat het
percentage over 1949 lager zal zijn
dan dat van 1948.
De K.L.M. heeft in de afgelopen
jaren haar productieapparaat tot
de beoogde omvang uitgebreid,
doch poiitieke en technische fac
toren hebben haar belet, om de ge
raamde productie te behalen. De
vergrote kapitaalbehoefte is in de
eerste plaats een gevolg van het
boven verwachting" gestegen prijs
niveau. Ook de investering in voor
de bedrijfsuitvoering noodzakelijk
geachte gebouwen1 was groter dan
in 1947, toen het Rijk met 1 51 mil
lioen deelnam in het aandelenka
pitaal, werd voorzien.
Op grond van de verwachting,
dat het wereld luchtverkeer in de
komende jaren nog verder zal
groeien, is het gewenst om te voor
komen, dat de positie van de K.
L. M. in het were!dluchtverkeer
relatief te zeer zou achteruitgaan.
Een vergroting van'de productie
met 12 13 -procent zal daartoe
nodig zijn. Daarvoor zal de aan
schaffing van,vijf vliegtuigen no
dig zijn. hetgeen tenminste f 2!
millioen zal- vergen. Bovendien
maakt de vergrote bedrijfsomvang
andere investeringen tot een be
drag van ongeveer 5.5 millioen
nodig.
Bovendien wordt de deelneming
4ctuerterttte ff.iWJ
der K.L.M. in de Garuda Indone
sian Airways N.V. ten bedrage van
15 millioen door Indones'ë in
Nederlands courant verwacht.
Wil de KX.M. hieraan en aan de
andere kapitaal-vergende eisen
voldoen, dan zal zij moeten over
gaan tot kapitaalsuitbreiding. De
regering acht in het stadium,
waarin de K.L.M. thans verkeert
de mogelijkheid daartoe op de
vrije markt niet aanwezig. De me
dewerking van de Staat bij de
financiering is dus onvermijdelijk.
De regering stelt voor, dat het
Rijk 15 millioen nieuwe midde
len ter beschikking stelt voor de
financiering van de Garuda Indo
nesian Airways N.V, Daarenboven
is Jiet gewenst, dat het Rijk door
omzetting van het bestaande Rijks-
crediet van 50 millioen in aande
len zijn deelneming in het aande
lenkapitaal van de K.LJVL ver
hoogt.
De regering blijft inmiddels be
reid om, indien te eniger tijd de
mogelijkheid daartoe aanwezig
blijkt en de goede vorm daarvoor
kan worden gevonden, de deelne
ming van particuliere zijde in het
aandelenkapitaal van de K.L.M. te
bevorderen, mede door overdracht
van een deel der aandelen, welke
thans in het bezit van het Rijk zijn.
Advertentie (I.M.)
Niet-zwemmer verdrinkt
bij baden
ROTTERDAM Bij het baden in
een insteekhaven in de Spaanse pol
der kwam Dinsdagmiddag de 27-
jarige cartonnagewerker J. A. Le
vens, gewoond hebbende in de Spar-
ta3traat te Rotterdam, te ver van de
kant. De man. die de zwemkunst
niet machtig was, verdween plotse
ling in de diepte. Een zestienjarige
jongen begaf zich te water cn wist
na twee maal duiken de man op het
droge te brengen, maar de levens
geesten warenreeds geweken. Het
stoffelijk overschot is naar het zie
kenhuis CooTsingel overgebracht.
De Waal eist slachtoffer
TIEL Gisteravond verdronk bij
het zwemmen in de rivier de Waal
de veertienjarige H van Echteld uit
WameL De Tielse rivierpolitie dreg
de naar zijn lijk, echter zonder resul
taat.
(Van onze parlementsredacteur)
DEN HAAG, Het was nogal benauwd gistermiddag in de Ridder
zaal. De voorzitter der Tweede Kamer Het zelfs een flesje met verkwik
kend vocht aanrukken, terwijl hij anders met cén glas volstaan kan
en de Kamer sprak, wat mat, over de voorlopige regeling van het natio
nale plan-streekplannen. Het is n.1. in Nederland met zijn groeiende
bevolking ook wat benauwd geworden, zodat ruimtelijke ordening ge
boden is. In de bezettingstijd is daarmee een aanvang gemaakt en de
regering wil ny die maatregelen, ontdaan van Duitse Insluipsels,
legaliseren.
Minister In 't Veld vertelde er
opgewekt bü, dat zijn departement
eigenlijk een blauwe wimpel had
verdiend, omdat het 't eerste is, dat
hiermee bezettingsmaatregelen door
wetten heeft vervangen. Over de
vorm, waarin dit geschied was, was
hij niet zo enthousiast.
De heer Van der Feltz CCH)
nog minder: die vond het ontwerp
..prulwerk" en dat was boud ge
zegd door een afgevaardigde, die
wellicht het record van gesneuvelde
amendementen aan het verbeteren
is Maar ook anderen vonden het
niet volmaakt Men zwichtte echter,
voor 't argument van de bewinds
man, dat het slechts over een voor
lopige regeling gaat, die hopelijk
voor 1952 door een->definitieve wet
kan worden wervangen-^De commis
sieVan den Bergh heeft er reeds
een voorstel voor ontworpen. Wel
kwam even de vraag op, of men in
afwachting daarvan de zaak maar
met- zou laten zoals ze was. Maar
{Van onze parlementsredacteur)
DEN HAAG. Ingediend is een wetsontwerp tot het verstrekken van
een crediet van f 280 millioen aan de Verenigde Staten van Indonesië,
als gevolg van het verzoek der VJ.S. op de ministersconferentie. Dit
vergpefe kwam niet onverwacht, omdat in de laatste jaren het betalings
verkeer tussen Nederland en Indonesië slechts gaande gehouden kon
worden dank zij qmvangrijke Nederlandse crpdieten en er was geen
enkele grond voor de verwachting, dat dit betalingsverkeer zich plotse
ling zodanig zou verbeteren, dat geen credieten meer nodig zouden zijn.
Dat de Nederlandse delegatie te
genover het verzoek van de V.I.S.
niet afwijzend meende te moeten
staan, is bovendien veroorzaakt
door overwegingen van economi
sche aard. Het uitblijven van een
crediet zou Indonesië dwingen tot
een beperking van het tekort op
zijn betalingsbalans. Deze beperking
zou zowel kunnen worden gevonden
in een vermindering van de import,
ook van Nederlandse goederen, als
op de z.g. onzichtbare posten van
de betalingsbalans, waartoe de be
palingen van de financiële en eco
nomische overeenkomst der Ronde
Tafel Conferentie, aan Indonesië
onder bepaalde omstandigheden de
mogelijkheid openlaten.
Naar de mening der regering zou
noch het een noch het ander in het
belang van Nederland zijn, evenmin
trouwens als in dat van Indonesië,
Zowel de Nederlandse werkgelegen
heid als het Indonesische consump-
tlepeil zijn hiermede gemoeid. Door
deze credietverlcning zal het naar
het oordeel der regering mogelijk
zijn, dat in Indonesië het evenwicht
in de betalingsbalans in 1953 of
spoedig daarna zal worden bereikt.
Verliezen in Indonesië
DEN HAAG. De regering maakt
bekend, dat tot haat- leedwezen de
volgende verliezen in Indonesië zijn
gerapporteerd: Kon. Ned. Ind. Leger:
gesneuveld 16 Mei 1950. sold. J. Le-
katompessij, korp. M. J. Sahureka,
sold. Soejocd, sold. Soelaman, serg.
Raden Soetjaki, sold. F. 3". Trouwer-
bach; gesneuveld 17 Mei 1950. sold.
Djojosentoto, sold. M. Maillissa,
korp. J. J. Reawaroe, sold. Soepar-
man, sold. Toekirin; overleden 23
Mei 1950. aan op 16* Mei te velde
bekomen verwondingen: serg. A. A.
Denekamp: gesneuvald. datum onbe
kend, sold. J. F. Tangkere, sold. N.
R. Umteh.
ArtJWm'be n M.)
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG Er zijn plannen om
de terugbetaling van de rijksstudie
beurzen voortaan wat soepeler te
doen geschieden, dan in het verleden
het geval was, Op het departement
van O-, K. en W, werkt men op bet
ogenblik aan een regeling om, te be»
tinnen met het studiejaar I960'51,
e afgestudeerden te verplichten, zo
dra zij over eigen inkomsten beschik
ken, jaarlijks tien procent van het
geleende terug te betalen. In 1947
werd een regeling van kracht, die te
rugbetaling naar mate van het in
komen vaststelde. Deze regeling was
echter dermate progressief, dat meb
het raadzaam achtte hierin verande
ring te brengen.
Waterman brengt 5-8 R.I.
naar huis terug
ROTTERDAM Met het troepen
schip Waterman, dat onvoorziene
omstandigheden voorbehouden, om
streeks Vrijdag 9 Juni te Rotterdam
wordt verwacht repatriëren de Ver
bindingsafdeling van de 3e divisie
en 5-8 R.I.
De dienstplichtigen van 5—8 R.I.
kwamen op 2 Juli 1947 te Amers
foort onder de wapenen. Zij waren
in hoofdzaak afkomstig uit de pro
vincies Noord- en Zuid-Holland en
Utrecht, Ook Drente leverde een be
langrijk aantal, Op 1 October d.a.v.
werd het bataljon, in "de samenstel
ling zoals het naar Indonesië zou
worden uitgezonden, opgericht on
der commando van luit-koionel U-
A. Aiberdingk. Op 27 Februari 1948
vertrok het naar Indonesië, waar het
te Palembang werd ontscheept. Na
een kort verblijf te Palembang ver
trok het naar Baturadja, waar het
een uitgestrekt.gebied kreeg toege
wezen. Wegens.ziekte moest lt.-ko-
lonel Aiberdingkin September 1948
het commando overdragen aan de
tegenwoordige commandant, li-ko
lonel G. Kamphuis. Aan soldaat H.
Pape van het bataljon is posthuum
dc bronzen leeuw toegekend.
De gemengde commissie voor
Irian is na een zestiendaagse reis
door Nieuw-Guinea te Djakarta
teruggekeerd. Binnenkort zal een
officieel rapp
t rapport verschijnen.
de minister had ook daarop zijn ant
woord- gereed: dan zouden de
streekplannen allemaal moeten
wachten, en de ruimtelijke or
dening heeft haast.
Het woord: „ordening" wekt bij
een deel der Kamer altijd wat vrees
op voor Staatsalmacht. De sporen
daarvan waren ook nu merkbaar, aaj
het in beperkte mate, omdat men
het over 't principe toch vrijwel
eens was.
Zo kwam er dan een amendement-
Ritmeester -fWDj ter tafel,
louter en alleen omdat men liet
woord „toezicht" in een bepaald ar
tikel wat te sterk vond. Zo was er
éen amendement-Maenen <KVP>,
dat"voorkomen Wöy, dat "de vaste
cojömissle voor dé 'rijksdienst van
het nationale plan zich daadwerke
lijk zou inlaten met de benoeming
van leden der commissies voor pro
vincials plannen. Dat konden de
provinciale besturen alleen wel aan.
De minister, gesecondeerd door de
heer Ten Hagen (Arb.), reageer
de niet onwelwillend, maar vond het
anderzijds toch wel gewenst, dat ex
waarborgen bestonden om in die
provinciale commissies alle belangen
tot hun recht te doen komen. Hij
sloeg daarom voor,, om in het voet
spoor der CommissieVan den
Bergh de wijze van totstandkoming
van zo'n provinciale commissie
bestuur. De heer Maenen was daar
voor echter niet te vinden.
Ondanks die meningsverschillen
bleef de dommelige stemming over
de Kamer hangen tot vlak voor het
eind, toen het amendementGroen
(KVP) in behandeling kwam. Het
wilde wijzigingen in. de bodemcul-
tuur, welke voor een rationele be
drijfsvoering nodig zyn. buiten de
wet houden. De heer Groen doelde
hier op het scheuren van gronden
e.d. Maar de heer Van der Goes
van Naters (Arb.) zei fel, dat
hierdoor het beginsel der ruimtelijke
ordening zou worden vermoord. Dit
eist immers, dat a 11 e belangen aan
het algemeen belang worden ge-
toetst en geen prioriteit voor de
landbouw wordt geschapen.
De minister prees de goede be
doelingen van de heer Groen et
zegde toe, dat hij er bij de uitvoe
ring van de wet naar handelen zou...
maar toen de heer Groen met die
toezegging met tevreden was, bleek
dat de bewindsman het in feite eens
was met de heer Van der Goes. De
tekst van het amendement was nl
zo ruim, dat er ook ontginningen,
inpolderingen e.d. onder gebracht
konden worden. De minister ontried
het amendement, tenzij deze moge
lijkheden, gelijk ook de commissie-
Van den Bergh voorstelt, uitgesloten
zouden worden.
De beslissing over dit en andere
amendementen werd uitgesteld. Al
leen dc heer Maenen -boekte een
succesje, omdat do minister zijn
amendement overnam om niet Gede
puteerde Staten doch de provinciale
Staten de streekplannen te doen
vaststellen.
TOKIO - Het hevel van McArthur
aan de Japanse regering om tot oj
heffing van het communistisch -
centrale comité over te gaan, vormt
de inleiding van een algeheel ver
bod der communistische partij
Japan. De communisten denken
blijkbaar net zo over, want zij zijn
al begonnen met het verbranden
- van de in hun hoofdkwartier aan-
regelen bij algemene maatregel van wezige geheime documenten.
DJAKARTA Pandit Nehroe, de
premier van India, is vanochtend in
Indonesië aangekomen voor een be
zoek van tien dagen.
De kruiser „Delhi", waarmee de
premier de reis gemaakt heeft loste
bij liet binnenvaren van de haven
van Friok twee maal 21 saluutscho
ten, een salvo ter ere van Indonesië
en het andere ter ere van Sukarno,
Indonesische kustbatterijen beant
woordden dit eerbetoon met 21
schoten voor India.
Nehroe "werd begroet door presi
dent Sukarno en een groot aantal
hoogwaardigh eidsbekleders, onder
wie leden van het Indonesische ka
binet, militaire leiders cn buiten
landse diplomaten.
Prins Bernhard Zondag
te Zandvoort
AMSTERDAM De auto-races,
die Zondagmiddag a.s. op het cir
cuit te Zandvoort zullen worden
gehouden, zullen worden opgeluis
terd door de aanwezigheid van ZKH
Prins Bernhard. beschermheer van
de KNAC, die de wens te kennen
heeft gegeven een deel dezer races
bij te wonen. Op dezelfde middag
zal de prins in Leiden met H.M. de
Koningin een deel van het aldaar te
houden concours hippique bijwonen.
Advertentie
spelen zenuwen een grote rol.
Een rustig examen doet U met
MIJNHARDT ZENUWTABLETTEN
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG*— Gisteren zijn de tanden gezet in-een nieuw stuk rM het
reed» zo ernstig afgeknaagde IJsselmeer. Op een stille plek In het midden
van het IJsselmeer, de plaats waar in de toekomst de hoofdstad Flevostad.
zal liggen, heeft gisteren de Maatschappij tot Uitvoering van Zuiderzee
werken de eerste baggermolen in de weke bodem laten byten. Wij hoornen
verluiden, dat de minister van Verkeer en Waterstaat, mr D. S. W,.Spitzen,
de uitvoering van de inpoldering gegund heeft aan verschillende maat
schappijen. Een der gelukkigen is de Toen w(j de directie belden
gaf men het aarzelend toe. „Inderdaad, het is ons mondeling meegedeeld.
De papieren hebben we nog niet in buis. Maar die komen wel," zeï de
heer Henkes, directeur van de M.U.Z.
Werk aan Oosterpolder
begonnen
„En wanneer denkt u, dat het
mogelijk zal zijn een begin te ma
ken," waagden wij voorzichtig.
„Tja", kwam aarzelend het ant
woord, „U zult het misschien wat
onverwacht vinden, maar gisteren
zijn we begonnen",
Zo juist is de eerste baggermolen
van de M.U.Z, naar het midden van
het IJsselmeer getrokken, en heeft
uitvoerder G- W. van Hattem bet
bevel gegeven de Jacobsladder in
beweging te zetten, om de eerste
modder naar boven te halen. Eind
Mei kan begonnen worden, zo luid
den de aanvankelijke voorspellin
gen. Maar het was wel duidelijk,
dat waar de gunning pas op 26 April
geschiedde, het vrij zeker was, dat
de gestelde datum zou worden over
schreden. Het is aan de grote activi
teit van M.U.Z. te danken, dat die
overschrijding niet verder gaat dan
een week. De M U.Z. was de laagste
inschrijver voor twee grote dijk-
vlakken, te weten een van 7.3 kilo
meter bij Flevostad en een twede
van 7.4 km. ten Zuiden van Schok
kerhaven. Het derde stuk ten Zui
den van het Keteldiep, het zoge
naamde randwerk, is gegund aan de
firma J. Broekhoven in Nijmegen.
Beide eerste stukken zijn gegund
voor 29.9 millioen, het laatste voor
4.283.000.
„.et een oogje op de hoogte van
dc inschrijvingen heeft de M.U.Z. er
een beetje op gerekend, dat zij een
goede kans op de gunning maakte.
En die speculatie, die waarlijk zo
gevaarlijk niet was, heeft haar aan
leiding gegeven, de baggermolen en
het opvarende personeel bij de hand
te houden, om op de eerste dag de
beste te kunnen beginnen. Die dag
was gisteren. En zo werd volkomen
onverwacht voor het gehele land,
de eerste grond voor de derde pol
der verplaatst. Een bescheiden be
gin. Maar reeds worden overal.
waar molens van de M.U.Z, aan het
werk zijn haastige voorbereidingen
getroffen, en binnen enkele dagen
zullen de volgende molens op het
werk arriveren. En reeds over een
aag of tien, zo vertelde ons de heer
Henkes, zal bij Flevostad de eerste
zandzuiger aan het werk gaan.
Voorlopig moet echter eerst de
modderlaag worden weggehaald. Die
wordt elders in het IJsselmeer ge
stort en in de aldus gemaakte kuil
zal het zand worden gespoten, die
Ge dijk kan schragen, waarbinnen
over enkele jaren de Oosterpolder
droog zal vallen.
De Eerste Kamer heeft haar goed
keuring gehecht aan de uitvoering
van een drie-tal dijkwerken in de
Oosterpolder ad f 20 millioen. De
heer Kievit (Arb.) vroeg bij de
daaraan voorafgaande gedachten-
wisseling of de gunning reeds had
plaats gehad.
De minister antwoordde, dat dit
uit differentie voor de Kamer nog
niet was geschied. Wel zal hiermede
de meest mogelijke spoed worden
betracht. Er moet namelijk gepro
fiteerd worden van de gunstige
weersomstandigheden. De minister
bevestigde tevens, dat het werk aan
de laagste inschrijver zou worden
gegund. Over de arbeidsvoorwaar
den is tevoren met de vakorganisa
ties overleg gepleegd.
Beer zou 3-jarig kind
hebben weggesleept
CHATEAU DIGOT. QUEBEC
Gedurende drie dagen hebben twee
duizend man in de bossen van Cha
teau Digot naar een driejarig meisje
gezocht, maar gisteravond heeft men
alle hoop haar nog terug te vinden
moeten opgeven. Als vrijwel zeker
wordt aangenomen, dat het kind
door een beer naar zijn hol gesleept
en daar verslonden is, In de bossen
van ChSteau Digot huizen namelijk
nog tal van deze verscheurende die
ren.
Advertentie (IM.)
Bloemkool eten is gezond, want ze
bevat een hoog gehalte aan waarde1
volle voedingsstoffen. Bovendien is
ze zó lekker cn licht verteerbaar, dar
ook de kinderen er dol op zijn
Ntm er eens kaassaus of tomatensaus
bij. Heerlijk f Kook Uw bloemkool tn
een klein laagje water en temper het
vuur zodra dit water kooktDan u
ze in 20 minuten gaar.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. De thans ingediende nieuwe Winkelsluitingswet
handhaaft de Zondagssluiting op dc meest strikte wijze. Niet alleen, dat
de mogelijkheid, welke thans bestaat om op Zondag enige uren be
paalde winkels open te houden, vervalt, ook degenen, die op grond van
geloofsovertuiging de Zaterdagsluiting toepassen,krijgen niet langer
daarvoor een compensatie op Zondag. Zij zullen een namiddag open
mogen zijn, waarop andere winkels gesloten moeten zijn, of zij mogen
over vijf uren beschikken na de verplichte zesuursluiting, welke over
vijf avonden mogen worden verdeeld of In eens mogen worden opge
maakt.
Op de zesuursluiting der winkels,
welke als Rijk voorschrift wordt ge
geven, zijn uitzonderingen mogelijk
door middel van een gemeentelijke
verordening. De gemeenteraad kan
vaststellen, dat de winkels als regel
om acht uur des avonds sluiten en
een dag in de week zelfs om tien
uur.
Voor dc markthandel, de straat
handel en de handel te water is de
sluitingstijd om zeven uur 's avonds.
Andere vormen van kleinhandel
dan de bovengenoemde volgen de
gewone sluitingstijden.
Voor de verkoop per automaat
worden de bepalingen verscherpt,
zodat bijvullen van automaten na de
sluitingstijd strafbaar wordt. Onder
bijvullen wordt eveneens verstaan
het plaatsen na sluitingstijd van
geheel ©f gedeeltelijk gevulde auto
maten.
Bij algemene maatregel van be
stuur kan voor het gehele land wor
den voorgeschreven, dat bepaalde
groepen van winkels gesloten moe-
Er i3 kort geleden eert boekje verschenen van-nauwelijks honderd
.pagina's, dat in de boekhandel de aandacht trekt door een omslag,
waarop tn .fel rood-uut de woorden: „Waarom vict Rooms?" De titel
van dit boekje luidt anders en veel rustigernamelijk: „Herderlijk
Schrijven van de Generale Synode der Ned. Herv. Kerk 'betreffende
het Rooms-Katholicisme". De sensatie reikt niet verder dan deze om
slag en dient slechts als blikvanger. Ook zonder deze zou het boekje
zyn weg wel gevonden hebben. Immers, nu reeds blijkt hoe brede
kringen in en buiten de Kerk ar aandacht aan schenken en hoe ook
reeds de R. Katholieke pers het in het vizier neemt.
Wat de Generale Synode der Her
vormde Kerk met deze uiteenzetting
tussen de Reformatie ert Rome be
doelt, vermeldt het voorwoord, dat
ondertekend is door praeses en scriba
der Synode: aan de gemeente duide
lijk te maken waarin de Kerk der
Reformatie zich onderscheidt van
die van Rome, en op welke punten
een uiteengaan geboden is of even
tuele samenwerking, niet dan slechts
met de grootste zorg cn kennis van
zaken, mag worden opgenomen. Ver
volgens, om mét Rome een moge
lijkheid te verkrijgen tot een ge
sprek. Een gesprek, niet zozeer
theologisch, al zal de b ij b e 1 s e
theologie dan wel allereerst cn al
lerlaatst bedoeld zijn, maar een we
derzijdse uiteenzetting, die vooral
zich confronteert aan de Heilige
Schrift.
Want déze ^confrontatie verricht
dit Herderlijk Schrijven in feite op
elke bladzijde. Het zal wel blijken,
dat bijvoorbeeld dit één van de pun
ten is, waar het R. Katholicisme al
lerlei voorbehouden, moet maken,
omdat het uitgaat van een andere
exegese. Niettemin, de ene Christe
lijke Kerk richt zich via haar leden
Deze week:
in Kerk en Wereld
cn allen, die in het probleem be
langstellen, tot de andere Christelij
ke Kerk. Er zijn vlakken van aanra
king en gemeenschappelijke overtui
ging. maar als Kerk leven beide ge
deeld. De Hervormde Kerk, die met
dit geschrift, dat een getuigenis is,
het laatste woord niet meent te zeg
gen inzake Rome, heeft intussen een
zeer verhelderend middel aan de
hand gedaan om Rome, in haar theo
logie cn praktijk, te verstaan en ora
datgene tot persoonlijk bezit te ma
ken, wat allereerst nodig >is om een
gesprek met de Rooms-Kathoiiek te
kunnen voeren. Een boekje als dit
kan door niemand meer worden
voorbijgegaan, die ook maar enigs
zins en waar ook Rome ontmoet.
Het spreekt eigenlijk wel vanzelf,
al mag het nog eens worden gecon
stateerd, dat de Generale Synode
der Hervormde Kerk zich nergens
en op geen enkel punt laat trekken
in de goedkope bestrijding van
Rome. Wat dit betreft, zouden per
sonen en instanties, die dit helaas
nog steeds wel doen, alles van dit
geschrift kunnen leron. Behoudens
dan, dat zij ook zouden moéten le
ren, wat het R.Katholicisme in feite
is. In veel Rome-bestniding ont
breekt deze noodzakelijke kennis
van zaken, die Rome altijd weer de
mogelijkheid geeft cn terecht
op een bepaald soort bestrijding niet
in te gaan.
Om dit boekje zal geen ernstig
Hoorns-Katholiek, priester of leek,
schouderophalend kunnen glimla
chen, Het geeft blijk van grote ken
nis van zaken waar het leer en
praktijk van het R,-Katholicisme be
treft, ook op onderdelen. En het zet
op lustige, verantwoorde wijze de
Reformatie daartegenover.
Hoewel dit boekje dus in wezen
niet anti-papistisch is in de geijkte
en burgerlijke zin. die dikwijls ook
niets meer met het wezen der Re
formatie heeft te maken, is het tóch
ten aanzien van de R,Kath. Kerk
anti-thetisch. Maar dan zo, dat ach
ter deze nuttige en vaak ook zeer
interessante voorlichting, de op
rechte bedoeling steekt, dat ook het
R.Katholicisme ernstig en open zal
willen lüisteren naar het reformato
risch getuigenis.
Een getuigenis is nimmer op „be
kering" uit. Dit boekje evenmin. Het
zegt alleen, waarom de belijdende
protestant gelooft, wit hij gelooft en
op grond waarvan; op grond van
„het uitwijzen van het Evangelie,
van de Schrift Gods". Het nodigt
daarom de Protestanten en met
alleen dc Hervormden! uit samen
rondom de Bijbel te gaan zitten en
dit Boek te bestuderen, maar dat
óók te doen met dc R.Katholieken.
Het is eigenlijk geen wonder, dat
na een inleidend hoofdstuk de Gene
rale Synode onmiddellijk de Maria
verering op haar waarde on beteke
nis toetst met de H. Schrift. Daarin
immers concentreert zich alles, wat
van het R,Katholicisme gezegd er»
gedaan wordt, haar epitheton „M o e-
derkerk", en dat is ook het grote
scheidingspunt tussen Reformatie cn
R.Katholicisme. "Waar de „Grond-
verschillen" met Rome worden aan
gegeven, is dit met zuik een helder
heid geschied, dat niemand meer in
twyfel behoeft te blijven over de
vraag, waaróm de 16e eeuw er ge
weest is op dit punt en waarom deze
scheiding nog altijd móet voortdu
ren.
Ten aanzien van het maatschappe
lijk vraagstuk zegt de Synode zeer
belangrijke dingen. Hier is b.v. het
punt, waarop zij samenwerking
slechts dan aarzelend zou willen
toestaan door personen harerzijds,
die bovenal goed weten, wat Rome
is en uit welke beginselen het leeft
en werkt
Men kan, dit zeer belangrijke
boekje gelezen hebbend taal en
stijl zijn bovendien zodanig, dat
ieder, die zich enige moeite wil ge
troosten het te lezen er boeiende,
leerzame lectuur in vindt zich
slechts over een uitgave (bij Boe
kencentrum N.V. Den Haae) ver
heugen. Het zal spoedig blijken on
misbaar te zijn in al het kerkelijk
werk- En men kan met zekere span
ning de reacties van R.Kath. zijde
hierop tegemoet zien, omdat het
R.Katholicisme aan een ernstig en
ter zake kundig geschrüt als dit, niet
kan voorbijgaan.
ten zijn tot 's middags één uur,
Dinsdag van een uur en in enkele
gevallen (winkels verbonden met
ambachten) Zaterdags na een uur.
Deze sluiting kan ook bij gemeente
lijke verordening worden voorge
schreven. Bovendien kan de ge
meenteraad onder goedkeuring van
de Kroon een andere halve werk
dag als sluitingstijdvak aanwijzen,
doch kan daarvoor de Maandag of
Donderdagmiddag kiezen.
Evenals thans het geval is, opent
de wet de mogelijkheid tot het lan
ger openhouden van winkels enke
le dagen voor Sint Nicolaas en voor
Kerstmis en op Oudejaarsavond. De
sluitingstijd is dan uiterlijk 's avonds
om negen uur. Bovendien kan de
gemeenteraad voor hoogstens 21
werkdagen dc bepalingen van de
winkelsluiting buiten, werking stel
len. Hij kan ook over het gehele ter
rein van de winkelsluiting onder
goedkeuring van de Kroon op grond
van bijzondere omstandigheden af
wijkende regelingen vaststellen.
Tot de bevoegdheid van. de colle
ges van B. en W. behoort het ver
lenen. van ontheffingen op grond
van plotseling opgekomen bijzonde
re plaatselijke omstandigheden en
ten behoeve van tentoonstellingen,
liefdadigheidsfeesten e.d.
Er is een algemene uitzondering,
dus ook voor de verkoop op Zon
dag, voor de verkoop van genees-,
heel- en verbandmiddelen in apo
theken, van lectuur-, eet- en rook
waren in winkels in stationsgebou
wen, van alle waren in stationsge
bouwen op luchtvaartterreinen,
opengesteld voor het intercontinen
tale verkeer, van consumptie-ijs,
van nieuwsbladen en tijdschriften,
van brandstoffen en smeermiddelen
voor het en van waren ten behoeve
van schepen. Op Zondag na vijf uur
's morgens Is geoorloofd de verkoop
van geringe eetwaren in de straat
handel en de handel te water. Brood
en melk mogen worden bereid gedu
rende de halve werkdag, waarop de
winkels, waarin deze artikelen wor
den verkocht, gesloten moeten zijn.
WASHINGTON. Generaal
Bradley, de voorzitter van de Ame
rikaanse commissie van stafchefs,
zeide Dinsdag, dat, als het huidige
tempo 'n de uitvoering van 't pro
gram tot militaire hulp kan worden
gehandhaafd. West-Europa tegen
iedere vijandelijke aanval zal kun
nen worden verdedigd. Deze „opti
mistische schatting hing volgens
Rradtov ook af van het behoud der
Amerikaanse voorsprong „op het
gebied van wetenschappelijk on
derzoek en ontwikkeling der tech
niek".
De generaal verklaarde ervan
overtuigd te zijn, dat Zuïd-Oost-
Aziè in het program tot militaire
hulp van 1951 zal worden ingeslo
ten. Verzoeken van Zuid-Oost-
Aziatische landen worden thans
ontvangen en bestudeerd.
Hij voegde er aan toe, dat reeds
nu voorwaarden bestonden, die een
aanvaller zouden weerhouden.
Van een zuiver militair gezichts
punt zou de verdediging van West-
Europa worden versterkt door toe
treding van West-Duitsland tot het
defensicstelsel, zeide Bradley; hij
gelooft niet, dat West-Duitsland
gemene zaak met Rusland zou ma
ken.
De diieeteur van de Sterren
wacht in Leiden, prof J. H. O or L* is
benoemd tot commandeur' in de
orde Leopold 2 van België. Hem zijn
de versierselen, aan deze orde ver
bonden, op de Belgische ambassade
te Den Haag uitgereikt.
