Schilderijenpracht als nooit te voren
in het Rijksmuseum
EEN KONING KEERT TERUG
QUHLN: ,.;S
MOEILIJKHEDEN?
Wij geven raad
Parlementaire strijd in
België wordt hervat
Schatten uit het Kaiser
Friedrichmuseum
Moei U eem
hóren
is Scj
Boeroe, Ceram en
Bandaneira in gevecht
met APR1S
Christ. Nat. Vakverbond gaat
langzaam vooruit
Atlantisch „koude-
oorlogskabinet" voor
het eerst bijeen
Nehroe doet een nieuw
beroep op Acheson
Toestand in het land overigens
betrekkelijk rustig
Vierdaagse start
in de mist
Unieke collectie
primitieven
Dinsdag 25 Juli 1950
3
Fouten cn fouten
Geen verraad, geen misdadige op
eet, maar fouten, soms zeer ernstige
fouten, dat is de conclusie der En
quête-commissie over het England-
Ipial. Indien de Bijzondere rechts
pleging, bij de beoordeling van het
geval Jhr. De Geer eens tot een der
gelijke conclusie had kunnen komen.
Had dan niet vermeden kunnen wor
den, dat een hoogbejaard man. aan
wie toch emge verdiensten to.v. land
en volk met kunnen worden onc-
zegd, in één adem werd genoemd
met iandverraderlijke elementen, zo-
ais onlangs geschiedde bij het in
trekken van verleende onderschei
dingen? JAC. DE JONG
(Naar onze mening kunnen de fou
ten, door Brittle en Nederlandse in
lichtingendiensten te Londen begaan
en de „fouten" van Jhr. De Geer, met
zonder meer over één kam worden
geschoren. Bij de behandeling van
de zonk-De Geer door de Bijzonde
re rechtspleging zijn de vroegere
verdiensten van de ex-premier niet
ontkend, JlJen heeft echter terecht
naar onze opvatting het stand
punt ingenomen, dat de „fouten die
hij i» oorlogstijd beging, zijn posi
tie en de positie taaarin het ia net zich
bevond in aanmerking genomenmet
landvel raad gelijk dienden te wor
den gesteld).
j Verdiende bekroning?
Naar aanleiding van het bericht,
dat militaire rijders, die beschaafd
en technisch juist rijden en hun
voertuig goed onderhouden een on
derscheidingsteken ontvangen, zou
ik het volgende willen opmerken;
militaire chauffeurs, die niet be
schaafd en niet technisch juist rij
den dienen met in het bezit te zijn
van een militair rijbewijs; militairen
die hun voertuig niet naar behoren
onderhouden dienen door hun com
mandanten te worden gestraft; is
drie maanden rijden zonder het ver
oorzaken van een aanrijding of on
geval een verdienste? Is omgekeerd
het veroorzaken van een ongeval
geen reden het militaire rijbewijs
tijdelijk in te trekken?; zal een
militair het niet belachelijk vinden
een gelauwerd en gekroond stuur
wiel op zijn borst te laten prijken,
als hij zich realiseert waaróm hem
dit onderscheidingsteken werd ver
leend? S. SCHELTENS
(Naar aanleiding van Inzenders op
merkingen wordt ons van bevoegde
zijde het volgende gemeldmilitaire
chauffeurs, aie niet beschaafd en
technisch juist rijden krijgen van
zelfsprekend geen rijbewijs. De on
derscheiding wordt echter verleend
aan chmiffeurs, die bi? het rijden, en
het Onderhoud van hu» auto uit-
m unte n. De ervaring leert, dat
men in Fiet algemeen erkenning van
aienstpreslaiies op prijs stelt en dat
onderscheidingen stimulerend wer
ken. Bovendien schept deze onder
scheiding een voortdurende presta
tiedrang. aangezien b(j niet voldoen
aan de gestelde eisen de onderschei
ding wordt ingetrokken. Tenslotte fs
et verschil tussen slechte prestaties,
resulterende in straffen, normale en
zeer goede prestaties. De praktijk
leert, dat de chauffeurs de onder
scheiding op prijs stellen en hun
uiterste best doen het onderschei
dingsteken te, behouden).
j Nogmaals: hamsteren
In de rubriek „Moet u eens ha
ren" trof ik een verdediging van het
hamsteren aan. Ik beluister daaruit
een mentaliteit, waaraan naar mijn
gevoel alle ellende in deze wereld is
■te wyten. Volgens inzender zou men
het hamsteren met mogen verbieden,
alleen omdat er een bepaalde cate1
gone bestaat, die er financieel niet
top in staat is. Dit herinnert mij aan
diegenen, die in de achter ons lig
gende bezettingstijd met hun boriel-
uurtjes en hun lekkere dinertjes
doorgingen, ten koste van hun mede
mens, die aan honger ten onder ging.
Ik meen dat een dergelijke houding
moreel ontoelaatbaar is, zolang er in
de wereld die grote sociale verschil
len zijn, die haar heden ten dage nu
eenmaal kenmerken. Zolang er me
demensen zijn, die van alles tekort
komen is de egoïstische houding, die
men kan samenvatten met de woor
den; „Ik van alles het beste", uit
den boze.
j Deviezen voor pelgrims
Waarom worden deviezen voor
Italië ter beschikking gesteld voor
alle Nederlanders, die Rome -willen
bezoeken, mits zij in groepsverband
reizen onder geestelijke leiding en
stelt de Nederlandse regering geen
deviezen beschikbaar voor vaeantie-
reizen? Tegen deze discriminatie ten
funste van een bepaalde, In casu de
oomsÊ bevolkingsgroep, welker po
litieke vertegenwoordigers deze
maatregel in een recent betalings-
accoord wisten door te drijven, past
m.i. een woord van ernstig protest.
Toen een mijner kennissen de Ne
derlandse Bank meedeelde, dat een
'groep Nederlanders een studiereis
naar Rome wilde maken onder lei
ding van een dominee, luidde het
antwoord, dat dit de bedoeling niet
was. Hieruit blijkt, dat men het be-
'grip „geestelijke leiding" zeer be
perkt moet interpreteren. De invloed
van de Roomse kerk wordt in ons
land v/el bedenkelijk groot. Neder
land lette op sijn saeck.
N. G. J. HUIGEN
(Het ministerie van financiën deed
ons mede, «dat er dit jaar Inderdaad
geen deviezen voor vacantiê-doélein-
den voor Italië beschikbaar worden
«resteld. Slechts personen, die ter ge-
egenheid van het Heilig Jaar ter
bedevaart naar Rome willen ga an
kunnen in. groepsverband deviezen
krijgen. Ken dergelijke faciliteit zou
ook worden verleend, zo verzekerde
men ons van de zijde van het depar
tement, «Is er in een ander land een
internationale synode zou worden
gehouden en van de zijde van de
Hervormde Kerk een aanvraag voor
deviezen zou worden gedaan. Daar
er met onze deviezen zeer zuinig moet
worden omgesprongen, betekent dif
niet, dat er «oor elk bijzonder doel
«oor elk land deviezen beschikbaar
kunnen worden gesteld. Dit zal altijd
gtval voor geval bekeken moeten
worden.)
Ontvangst met verdeelde gevoelens
DJAKARTA De troepen van de
RIS gaan verder met hun landingen
in de archipel der 2uid-Molukken,
de laatste worden gemeld van Ceram
en Bandaneira. De landingen op
Ceram begonnen Vrijdag verleden
week. die van Maandag werden aan
de Zuidkant uitgevoerd. Hoeveel
man daarvoor werden gebruikt, is
bij geen benadering te zeggen, want
de autoriteiten te Djakarta zwijgen
in alle talen, zodat het enige nieuws
dat men hier opvangt uit de radio-
Ambon stamt. Dezelfde bron zegt,
dat op Boeroe, Ceram en Bandaneira
hevig gevochten wordt, met name
op Boeroe lijden de troepen van
Djokja zware verliezen. Leider van
de landingen is overste Slamet
Ryadi. ex-commandant van de
17-Augustus-divisie, welke divisie
indertijd opgericht werd als „ant
woord" op de Nederlandse ?-Decem-
ber-divisie. die de guerilla op Java
bedwong. Naar verluidt hebben Ne
derlandse leden van de bemannin
gen der landingsvaartuigen gewei
gerd aan de actie deel te nemen. De
troepen op en om Ambon zijn ver
in de getalsminderheid.
Moordzaak Kitty ten H.
berust bij Krijgsraad
ROTTERDAM. -De liquidatie
van Kitty ten H, (11 Juni 1945)
wier stoffelijk overschot uit het
Boerengat bij het Maasstation-
emplacement werd opgehaald,
heeft een lange nasleep gehad,
waarbij het onderzoek telkens in
een andere richting 'ging. Thans
zijn er vier hoofdverdachten H. J,
S., J. A. de G. A. v. d. H., en H. v.
T. Zij en nog 3 anderen, allen lid
van voormalige Rotterdamse K.P,
achtten Kitty ten H, schuldig aan
een houding ten gevolge waarvan
KP-leider Rob bij de overval aan
Oudorpweg sneuvelde. De beslis
sing over het verloop van deze
zaak berust thans bij de officier
commissaris van de krijgsraad te
Velde-West; zijn werk wordt be
lemmerd doordat vele getuigen
zich buitenslands bevinden. Het
zogenaamd verraad van Kitty ten
H. staat nog niet vast; ook heeft
Justitie nog geen duidelijk beeld
van haar rol in de Illegaliteit,
UTRECHT. Vanmorgen is in „Esplanade" te Utrecht de 25e alge
mene vergadêring van het Chr. Nat. Vakverbond in Nederland begon
nen. De voorzitter, de heer M. Ruppert, sprak de openingsrede uit,
waarin hij een en ander releveerde uit de goede ontwikkeling van het
Verbond. Op 1 Jan. 1949 bedroeg 't aantal aangesloten organisatie» 21,
met een gezamenlijk ledental van 147.449. Op 1 Januari 1950 waren 22
organisaties aangesloten met een ledental van 155.232. En op 1 Juli j.l.
bedroeg het geschatte ledental ruim 161.000, verdeeld over 25 orga
nisaties.
Prijs- en loonpolitiek
bestreden
De beslissing der regering bij de
samenstelling van de Sociaal-Econo
mische Raad noemde de heer Rup
pert volledig fout, omdat zij in strijd
is met de grondslag acr bedrijfsor
ganisatie. die immers steunt op de
naar levens- en wereldbeschouwing
gerichte vakorganisaties. Zij, die
door de verhouding 7—53 veront
rust zijn. wil spreker zeggen, dat
die verontrusting laat, maar wellicht
nog niet te laat komt. Er zijn nog
15 20 Chr. vakorganisaties, met
meer dan 15000 leden, die de weg
tot het CNV niet hebben gevonden.
En op grond van betrouwbare ge
gevens moefc worden aangenomen,
dat van de Nederlandse werknemers,
die prijs stellen op de Christennaam,
nauwelijks 5t) pet. Christelijk ge
ganiseerd is.
Ten aanzien van de verhouding
„Kerk en Vakbeweging" meerit Spr,,
doelend op het overleg met de werk
groep „Kerk en Samenleving" der
Ned. Herv, Kerk, dat halfheid en
zucht naar het compromis vandaag
overbodiger en ongewenster zijn dan
ooit en dat, naar zijn overtuiging,
dit ook voor de kerk geldt.
Na de taak van de Chr. vakbewe
ging ten aanzien van de P.B.O. in
hei licht te hebben gesteld, bezag de
heer Ruppert de werkloosheidswet,
die hij een wel zeer verdrietige zaak
noemde.
De economische toestand van ons
land blijft zorgelijk, in welk ver
band spreker wees op het tekort op
da betalingsbalans.
Er zal alles op alles moeten wor
den gezet, om onze productie te ver
greten.
De ontwikkeling in 1950 beant
woordt echter geenszins in alle op
zichten aan de gestelde voorwaarden.
Noeste arbeid, ondernemingsgeest en
eenvoud 2ijn nog steeds onafwend
bare eisen.
Ten aanzien van de lonen én prij
zen zeide de heer Ruppert, dat de
tactiek, de ene prijs na de andere
te laten stijgen en intussen de lo
rna urn w«»tii
reatêzexel»
OBdemonaipenitotn
Invaliditeitswet
civiele procedures
arbeldiwet enz.
nen te bevriezen, spaak moet lopen.
Zo behoort de regering de Neder
landse arbeider niet te bejegenen.
Over Europa's gewijzigde positie
sprekend, betoogde de heer Ruppert,
dat dc Christelijke vakbeweging het
streven naar economische integratie
moet steunen.
Aan het slot deed de- heer Rup
pert uitkomen, dat fatalisme en cul-
tuur-pessimisme door de Christen
verworpen moeten worden to goed
als de optimistische toekomstver
wachtingen. Iets totaal anders moet
gezegd worden in deze tijd van pes
simisme. van menselijke Overmoed
en van zenuwoorlog, n.l, „Rust mijn
ziel, uw God is Koning".
BERLIJN. De West-Duitse
politia deelde gisteren mede, dat
dertien leden van de Oost-Duitse
communistische volkspolitie tij
dens het week-end uit de Rus
sische sector waren gevlucht en
asyl hadden gevraagd 'in West-
Berlijn.
LONDEN, Preliminaire be
sprekingen van 't „koude-oorlogs-
kabinet" van "het Atlantisch pact
zijn gisteren geopend door een in
formele bijeenkomst van de Ame
rikaanse afgevaardigde Spofford
en de Britse gedelegeerde sir
Hoyar Miller. De formele ope
ningszitting werd heden m het
Lancaster House gehouden.
Dc conferentie die vier dagen
zal duren zal voornamelijk gewijd
zijn aan het opstellen van plannen
voor de defensie van West-Europa
en,.ll1et. gehele Noordallantische
gebied. In het licht van het Ko
reaanse conflict zal de bijeenkomst
voornamelijk gekenmerkt worden
door de snelheid waarmede be
langrijke besluiten zullen worden
genomen. Bovendien hebben de
twaalf afgevaardigden van de ver
schillende 'landen de boodschap
van hun regeringen meegekregen
aan te dringen op zo snel moge
lijke actie.
De afspraken, die gemaakt wer-
t v.oorc'a^ bet Koreaanse con
flict uitbrak, worden in diploma
tieke kringen al weer uit de tijd
genoemd. Waarschijnlijk zullen de
Europese landen, hoe bang zij ook
zijn voor vermeerdering van hun
defensiebegrotingen, niet terug
deinzen voor een uitgebreider de
fensieprogramma, zelfs al zullen
er grotere offers geëist worden.
WASHINGTON. De Indiase
premier, Pandit Nehroe, heeft een
geheime boodschap aan Acheson
gezonden, waarin hij op hem een
beroep doet om de Chinese com
munistische regering in dc Veilig
heidsraad toe te laten, zo wordt uit
diplomatieke bron medegedeeld.
Nehroe zou verzocht hebben de
ze boodschap met te publiceren. Hij
zou de motieven voor zijn bemid
deling behben uiteengezet en de
nieuwe boodschap hebben gezon
den met de klaarblijkelijke bedoe
ling een Amerikaanse afwijzing te
voorkomen.
Naar gemeld wordt, heeft Neh
roe er by Amerika op aangedron
gen de eis, dat de Noord-Korcanei»
op de 38ste breedtegraad moeten
terugtrekken, alvorens China's lid
maatschap van de Verenigde Na
ties kan worden overwogen, laten
vallen.
Rembrandt uit Zwitserse
kunsthandel gestolen
SlON. Tijdens het weekeinde
zijn, naar thans vernomen wordt,
uit een kunsthandel te Sion in
Zwitserland schilderstukken gesto
len tot een gezamenlijke waarde
van ongeveer honderdvïjftigdui-
zend gulden. Vermist worden stuk
ken van Rembrandt, Goya, Renoir,
Picasso, Fragonard, Daumier, Ma
net en Modighani. Ook de schrifte
lijke echtheidgaranties van de be
trokken werken zijn verdwenen.
De kunsthandelaar was afwezig op
een tocht in de bergen en ontdekte
bij zijn thuiskomst Maandagavond
de diefstal.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL. Zowel de Belgische Kamer als de Senaat zijn voor van
middag bijeengeroepen ter voortzetting van hun verbale werkzaam
heden en zonder dat de aankondiging enige verklaring van regerings
zijde bevat met betrekking tot koning Leopolds terugkeer. Naar de
Hamervoorzitter Van Couweiaert gisteren mededeelde, moet 's konnlgs
boodschap aan het parlement niet als een troonrede worden gezien,
maar als een eenvoudige verklaring, waarover niet te discussiëren valt.
Niettemin zal de oppositie zich zeker niet neerleggen by de tactiek van
regering eu Christelijke Volkspartij om het hervatten Yan zijn functie
door de koning als oen voldongen Icii tc stellen cn ongetwijfeld zal dc
linkerzijde aan de regering rekenschap vragen over de gebeurtenissen
der laatste dagen.
In een bitter commentaar schrijft
ook de neutrale (maar anti-Leo-
pcldistiscfcei Soir. dat men moet
aannemen, dat het kabinet Duvieu-
sart, hoewel toen nog regering van
de regent, de verantwoordelijkheid
op zich hooft genomen van de ka-
mrklijke boodschap aan het volk.
Dus zal de regering ook rekenschap
moeten afleggen vóór de teleurstel
ling, dm deze boodschap heeft ge
bracht. De Soir, die in de boodschap
een reprise van 's komngs z.%. poli
tieke testament van 1944 ziet, acht
het meest treffende, dat elke toe
speling op de rol van de Belgische
regering m Lenden daarin ontbreekt
en liet vraagt zich af hoe de huidige
regering, waarin een dor Londense
ministers zetelt, een dergelijk „ver
ruim" heeft kunnen goedkeuren.
Even opvallend acnt dc Soir het, dat
c." over dc prins-regent niet in deze
boodschap werd gesproken. Wel was
dit het geval in de later bekend ge
maakte verklaring aan het parle
ment, hoewel daarin de verdiensten
van de regent zeer simpel worden
gekarakteriseerd, als het verzekeren
van dc continuïteit der monarchie.
Het blad vraagt zich verder af,
•"at er nu moet gebeuren en of elke
keer. dat de koning zich wil ver
plaatsen 55C0 gewapende mannen
rnoelen worden gemobiliseerd. Het
uur der verzoening mag niet worden
uitgesteld en door een ge baai- van
dc koning is volgens de Soir de on
middellijke verzoening rondom
kroonprins Boude wijn altijd nog
mogelijk.
Inmiddels Myft het land vrij rus
tig en het socialistische actie-comité
dat destijds speciaal voor de stript
tegen de koning werd opgericht,
heeft zich cr gisferen toe beperk'
van een tweede nnase in die stujii
te spreken, terwijl ook daarbij de
weigering van iedere vorm van sa
menwerking en de actieve weerstand
tierden aangekondigd. Die laatsten
werden gisteren al in de Provinciale
Raad van Luik gedemonstreerd, waar
de gedeputeerden 'n hulde-adres aan
de prins-regent opstelden en daarna
besloten, uit protest de zitting te
schorsen. Ook heeft het bureau van
de socialistische partij de arbeiders,
de democraten en de patriotten op
geroepen tot weerstand tegen „de
nieuwe orde".
Hoewel cr geen centrale stakings
orders zijn uitgegeven, braken er
gisteren in enige mijnen in het Luik
se nieuwe proteststakingen uit. waar
ongeveer drieduizend ma»- bij be-
i trokken waren.
-jC Vervolg van pag.
„De jongens van ome Koos geen
centje pijnhadden de man
nen van de Haagse rijkspolitie op
hun vrachtwagen geschreven, die
hen vanmorgen naar de startplaats
van de Vierdaagse bracht. „Nog
niet!" had een pessimist er bij ge
zet. De wagen stond temidden van
vele auto's ojj dc Wedren, waar de
groepen vertrokken in 't holst van
de nacht. Om vier uur waren die
genen van de duizenden, die de 5-5
kilometer lopen, reeds van hun
bedden, divans, Etrozakken en an
dere voorwerpen, die door hun
vorm voor legerstede gebruikt
kunnen worden,
Het waren meest clubs, militai
ren en politie, die stram de weg
naar de zege begonnen. Voor het
hek van het gebouw „De Vereni
ging", waar cie individuele deelne
mers en kleine groepjes hun con-
irclckaartcn moesten halen, stond
vannacht om drie uur al een Schie-
ciamse mijnheer te wachten op het
ogenblik dat het zijn beurt zou zijn.
Toen om twintig over zes het hek
openging, had luj gezelschap van
een lange, bonte rij mensen.
Om acht uur waren allen weg:
6753 van de 7241, die zich hadden
laten inschrijven.
Aangemoedigd door enthousiaste
Nijmegen aren, die voor die gele
genheid vroeg uit de veren waren
gerezen, marcheerden groepen en
moedige enkelingen door de fijne
mist, cle stoere Waalbrug over naai
de bongerds en dorpen van de
vrachtbare Betuwe. Vastbesloten
om ook deze keer die eerste veer
tig kilometers aan zyn spijkerlaar
zen te lappen, slapte de met een
paraplu gewapende 68-jarige Rot
terdammer H. J. Wuyster het hek
van ,.De Vereniging" uit. Ook de
ze vijftiende keer zal het wel luk
ken!
Ook de charmante francaisetje.
op haar gymschoentjes, ging wel
gemoed op weg.
Een zeldzaam staaltje van le
vensmoed spreidde de heer P, van
Noord uit Brielle ten toon. Hoewel
van zijn gezichtsvermogen beroofd
ging hij onder de liefdevolle bege
leiding van de Nijmeegse padvin
der L. L. óe Koningh voor de der
de keer aan de zware tocht begin
nen.
i Kras!
Dezer dagen las ik in dit blad, dat
er een krasse oude baas van in de
tachtig jaar is, die nog dagelijks bij
een Rotterdamse firma zijn werk
zaamheden als timmerman verricht
Dit is zeker kras. Maar vindt u het
niet schandelijk, dat zoiets in onze
hedendaagse maatschappij nog be
staat Is er géén leeftijdsgrens ge
steld? Bestaan er geen wettelijke be
palingen, die zoiets verbieden? Hoe
denkt u over arbeid door een
Vraag: C, v. A. wil iets weten
omtrent het recht op i'acantie.
Antwoord: Dit recht is niet
eenvoudig vast te stellen. Voor tal
van bedrijven is bij algemene over
eenkomst tussen werkgever, en werk
nemer (CA.O.) vastgelegd hoe het
recht op vacantie in de desbetreffen
de bedrijfstak zal zijn, benevens hoe
de doorbetaling van het loon zal zijn.
Voor winkelpersoneel, werkzaam in
een slijterij, bestaat het juridisch
recht alleen wanneer er zou zijn een
collectieve arbeidsovereenkomst tus
sen de organisaties van werkgevers
en werknemers in het winkelbedrijf,
hetgeen hier niet het geval is. Dan
kan er nog recht op vacantie zijn,
wanneer hij het aanvaarden van de
werkkring „zwart op wit" bedongen
is, dat men vacantia zou krijgen.
Daar dit waarschijnlijk hier niet zal
zijn geschied, is alles wat de werk
gever doet, een gunst. Men kan
slechts door minnelijk overleg hierin
verandering brengen.
Y a 2W. J. A. ziet zich voor
het feit gesteld, dat de prijzen, wel
ke met dansen zijn gewonnen, door
de leider van het dansinstituut niet
worden afgegeven.
Antwoord: Wanneer men de
prijzen persoonlijk heeft gewonnen
cn die aan de leiding van het dans
instituut ter Opluistering van de
zaal of voor reclame tijdelijk heeft
afgestaan, moeten deze prijzen wor
den teruggegeven, zodra men dit als
eigenaar eist. Wil de leider van het
dansinstituut dit niet doen, dan is
het niet onmogelijk, dat de politie
deze daad nogal ernstig opneemt
Daarom is het goed de leider van
het dansinstituut ernstig op zijn
verplichtingen te wijzen.
Vraag: J. B, maakt zich enig#
zorgen over de toekomst van een
zoon. In het onderhavige geval ls het
inwinnen van een deskundig advies,
liggend op het terrein van de be
roepskeuze, gepaard gaande met een
psychotechnisch onderzoek, alleszins
jarige, terwijl er nog zoveel'jonge- aan te bevelen. Tenzij men'voorkeur
zonder werk zijn? Be zeg loei en geeft aan het advies
ren
nog eens foei!
zeg i
C. SARTS I
j.--van een R.K. of
Chr. bureau, kan worden aangera
den naar de afdeling Beroepskeuze
van het Arbeidsbureau te gaan, dat
in alle opzichten een goede en be
trouwbare voorlichting geeft.
Vraag: L. G. is enigszins ont
stemd over het feit, dat de Kanton
rechter, ondanks een door hêm ge
daan verzoek, een zaak niet heeft
uitgesteld.
Antwoord: Wanneer men een
bekeuring krijgt en de zaak niet
direct met de Politie-agent afdoet,
moet men afwachten wanneer men.
zich voor de Kantonrechter kan ver
antwoorden. Er zijn door deze Rech
ters jaarlijks tienduizenden gevallen
te behandelen, meest van zeer een
voudige aard. Het is voor deze
heren dan ook ondoenlijk op verzoe
ken van uitstel in te gaan. Gaat
men met een vonnis niet aecoord,
dan is hoger beroep mogelijk, het
geen echter in de regel kosten met
zich brengt.
Vraag: M. de M. stelt enige
vragen over het doorbetalen van
vacantie aan huispersoneel.
Antwoord: Ten aanzien van
dienstmeisjes en werksters gelden
niet verschillende bepalingen, welke
wel van kracht zijn voor ander per
soneel in loondienst. Men is dan ook
wettelijk niet verplicht een dag te
betalen, waarop niet is gewerkt. Of
men daar echter moreel toe ver
plicht is, is iets, dat men het beste
zelf kan uitmaken, waarbij men wel
rekening dient te houden met het
feit, of men gemakkelijk over huis
personeel de beschikking kan krij
gen en of men wellicht een goeie
werkster heeft, voor wie men wat
over moet hebben.
In verband met het voorgaande
zal het wel reeds duidelijk zijn, dat
men ook wettel ij k piet verplicht
is een werkster door te betalen,
wanneer men met vacantia gaat.
Ook hier rijst echter de vraag of
men moreel niet een zekere ver
plichting heeft. De werkster moet
toch leven en als men met vacantie
gaat en haar niet betaalt, dan kan
dat wel eens een straf betekenen.
Gelijk voor de hand ligt, zou mem
wanneer men wel wat betaalt, met
de werkster kunnen afspreken om
eens wat extra te komen werken.
In het bestek van een krantenartikel, te schrijven over de Inderdaad
„ongelooflijke pracht", welke deze zomermaanden In ons Rijksmuseum is
gehuisvest, is haast ondoenlijk, Toch is het ook weer een aantrekkelijk
werk, want waarover is het geanimeerder schrijven dan over zaken, die
zich stuk voor stuk de luister der onsterfelijkheid hebben verzekerd?
In zijn Inleiding tot de catalogus betoogt de heer Röell, directeur van
het Rijksmuseum, dat de bijeengebrachte verzameling, hoewel maar een
beperkte'greep uit de schatten, welke het eens zo glorieuze Kaiser Frie-
drlch-Museum bevatte alle voorgaande tentoonstellingen, althans wat de
schilderyen aangaat, overtreft, Wij zijn geneigd hem geiyk te geven. Het
moet dan ook aan bniten-arttstleke redenen te wyten zijn, dat deze nienwe
tentoonstelling niet die fameuze stroom van bezoekers trekt als enkele
jaren geleden met de Weense het geval is geweest, Dc cijfers laten niets
uit over de aard en de herkomst der bezoekers; anders zou men wellicht
tot de conclusie kunnen komen, dat het aantal buitenlanders naar ver
houding dat van de Weense tentoonstelling nog te boven gaat.
tigen. Zfjn wij er zo ver naast als
wy in het bebrilde gelaat van dit fi
guurtje de gezichtstrekken willen
herkennen van de schilder zelf?
Petrus Christus
Minder fascinerend, maar toch on
gewoon bekoorlijk door dc kleur en
oe liefde voor het detail is hot pa
neeltje van Petrus Christus. Klein
ais een miniatuur, vroeger, heel be
grijpelijk, aan een van Eyck toege
schreven, maar door zijn geraffi
neerde toepassing van perspectief cn
licht van een merkwaardige ruimte
werking.
Psychologisch blijft het wat koel
en uiterlijk, maar bijna ontstellend
van verfijning is dc mmiticuze
schildering van de stad, die men
door de grote luchtbogen heen ont
waart. Dieper van visie is zijn sub
tiel, doorschijnend geschilderde por
tret van een jonge vrouw, waarvan
hierbij de reproductie gaat en waar
van de stoffelijke details ook neer
met een verbluffende delicatesse zijn
behandeld.
Het paneeltje, dat met enige ze
kerheid aan Hubert van Eyck, de
broeder van Jan met wien de kunst
geschiedenis nog altijd geen raad
weet, kan worden toegeschreven,
valt tegen en blijft bij de psycholo
gisch zo aangrijpende portretten van
Jan van Eyck wel een eindweegs
achter. Wil met portretten, welke
voor Jan van Eyck weinig of niet
onderdoen, dan noem ik het ingeto
gen vrouwenportret van Rogier van
der Weijden, het voortvarende por
tret van een man door Robert Cam-
pin, alias „de Meester van Flémal-
le", de oude man van Mem ling en
niet te vergeten Boudcwijn van
Bourgondië door Jan Gossaert- Deze-
schilder, die in Middelburg stierf (m
1533) en een tijd lang met Philips
van Bourgondië in Utrecht woonde,
gevierd in aanzienlijke kringen,
wordt ons geschat als een van de
eersten, die de ijdelheid van de'
„kunstenaar" kende en graag met i
zijn métierkennis épateerde. ïcls i
van zijn barokke gedraging vindt i
men ook in het hier aanwezige
Christus op de Olijfberg, waar hij al
op het clair obscur van Caravaggio
en de Romanisten schijnt vooruit te
lopen. Maar in het genoemde portret i
De heer Röell betreurt het, dat de
ongemeen fraaie afdeling Italiaanse
kunst „troetelkind" van de vermaar
de Wilhelm von Bode, die zoveel ja-
ren achtereen de onvermoeide di
recteur van bet Berlijnse Museum is
geweest, door een gelijktijdige expo
sitie in Wiesbaden (waar al deze
schatten tegenwoordig gelukkig
bijeen zijn) niet,in Amsterdam
kon komen. Er Wijlt zodoende, zou
den wij willen zeggen, iets in petto
voor het volgend jaar. Bovendien is
de huidige expositie zonder a te
grote vermoeidheid binnen enkele
turen af te zien!......
Men moet intussen bij zijn rond
wandeling nog waakzaam zijn. Im
mers, de verleiding is o zo groot, dat
men zich in de eerste royale zaal
waar de „primitieven" merendeels
van Zuid-Nederlandse afkomst, bij-
eenhangen veel te lang ophoudt. Er
zijn nu eenmaal weinig schilderijen
die zozeer de intense aandacht op
vragen voor het detail als juist deze
15e en 16e eeuwers, die met een
weergaloos gespannen." concentratie
de fijnste bijzonderheden van de
werkelijkheid op zich hebben laten
Inwerken, om zc daarna met een be
nijdenswaardig geduld en een moei
lijk te overtreffen accuratesse weer
te geven.
Ook In deze reeks van meester
werken rijn toppen en dalen. Niet
alle bezitten hèt voluit fascinerende
van een Jeroen Bosch (Johannes op
Patmos), dat naats zijn „impressio
nistisch" en luciede geschilderde
landschap in schakeringen van
blauw en met zijn. acht taferelen ïn
grijs op de achterzijde, een hoogte
punt is van schilderende vertelkunst,
die, ondanks het gewijde gegeven,
het drastische en demonische niet
veronachtzaamt. Naast de profetïsch-
mediterende gestalte zit een diabo
lisch figuurtje, gehurkt op de grond,
dat volgens de catalogus de inktko
ker van Johannes poogt te bemach-
is hij bij alle virtuositeit, o.a. in de
behandeling van het rijke kleed,
toch groot, ja monumentaal van
visie!
Hugo van der Goes
Van deze kostelijke groep kan ik
geen afscheid nemen, zonder nog
drte schilderijen te hebben genoemd:
met name de Aanbidding der Her
ders door Hugo van der Goes, de
Aanbidding der Koningen door de
bekende, maar naamloze Meester van
tie Virgo mter Virginos, en de Rust
op de Vlucht naar Egypte van Joa
chim Patenier. Wie de evolutie van
de landschapsschildering ter harte
gaat zal lange tijd geboeid blijven
voor 't kunstig gecompliceerde land
schap in helder licht, dat de laatst
genoemde voor de verbaasde ogen
ontrolt.
Het werk van de Meester der
Virgo inter Virgmes dat aantrekt
ook door een zekere afstotelijkheid
in de gezichten cn gestalten zijner
sujelen, heb ik zelden zo doorleefd
gevonden als in dit betrekkelijk,
kleine paneel, waar Maria als een
schraal wezentje met groot, bleek cn
berustend gelaat neerzit, het kleine
kind op haar schoot. Da figuren der
twee blanke koningen doen meer
aan patriarchale wijzen dan aan ko
ningen denken, in tegenstelling tot
de gangbare opvatting van zijn tijd,
hetgeen niet wegneemt, dat het
kleed van de knielende figuur bui
tengewoon warm van toon is en een
kunstige plooicnval vertoont. Het le
vendige gebaar maakt deze voorstel
ling extra treffend; niet het minst de
geste van dc jonge baardloze Jozef,
eerbiedig toekijkend uit een open
vensterms en a!,s onwillekeurig grij
pend naar zijn muts. Dit gebaar en
het hele type zouden al van Adriaan
van Ostade kunnen zijn!
Sommige kunsthistorici mogen ae
Aanbidding der Herders van Van
der Goes, een der geniaalste baan
brekers na van Eyck, een paar gra
den lager aanslaan dan zijn. Aanbid
ding der Koningen, dat helaas in
Wiesbaden moest verblijven, (raen
was bang voor het transport en de
klimaatwisseling) het is toch een ta
fereel dat door zijn ingewikkelde
compositie, de talrijke fijne engel
kopjes. alsook door de niet geheel
geslaagde poging om de ademloos
aanstuivende herders midden in hun
actie weer te geven, de blik gevan
gen en gespannen houdt. -►
CA.S.
