Pauselijke legatie helemaal niet
bij zaak betrokken
O
SiLlb
Productie der Staatsmijnen
moet omhoog
Dr Kortenhorst voorzitter van
de Tweede Kamer
MOEILIJKHEDEN?
Wij geven raad
Laat Russische Kerk zich gebruiken
als instrument van de Staat?
j
Moet Pens
hóren
fi^1£,i
Internuntiatuur slechts genoemd
om wantrouwen te Voorkomen
Nc.ti.ties in zakboekje
bewijzen niets
Commentaren op de Troonrede
Na reuzen-konijnen
nu super-varkens
Staatslieden treden op als
filmacteur
Marshall-projecten
.'.5,dag 20 September 1950
5
Geen zoet lijntje
Zouden we nu, na Sukarno's aan
spraken op Nieuw-Gulnea maar met
meteen de volgende els voorkomen
en hem het stukje Nederlands ter
ritoir in Europa cadeau geven?
Maar in ernst, weet de regering
met, dat noch ethnoloisch noch
geografisch Nieuw-Guinea tot Indo
nesië behoort?
Vrees is een slechte leidsman en
„het zoete lijntje" ten opzichte van
de Indonesische leiders, heeft een
averechtse uitwerking. Sukarno stelt
de.eis-;'KNieuw'-Guiaea,v'nog ÓW jaar
„Heim>in5iReich£ em anders
en .menJsatt^eTvzeker van
"'•'-Xfi&EVle- impulsieve
ïën;%Igeéstelijkê strijd" betekent.
Ondertussen blijven, de Engelsen
rustig in Brits -Noord Borneo en, de
Portugezea\denken er niet aan rut
Portugees Timor' - te/ vertrekken,
rrfeajriwy 'all tè-'ijverig 'bekeerde im
perialisten gaan -praten dnplaats van
een onverbloemde afwijzing van on.
redelijke ent brutale 'annexatie vër-
-kT'-T, - S-1- -
l WiNOORLANDER.Y
'gheid'hmgs dè teeg
i ^CaQ*er;^voorrhet -winter wordt niet
een bepaling gemaakt worden, dat
'iedere chauffeur van een grote
vrachtwagen verplicht wordt, dat hy
in zijn wagen één lamp heeft met
wit en één met rood., lichtr b.v. pe
troleum.
Hoe vaak is het al voorgekomen,
dat een wagen te pletter is gereden,
ómdat een ander stilstond, zonder
dat het achterlicht brandde?
f Dit kan absoluut voorkomen wor
den wanneer men reserve lampen
bij zich heeft
Wie weet nog een betere oplos
sing.
A. v. d. GRAAFF,
(Het ïs niet zonder gevaar ais
reserveverlichting een petroleum
lampje mee te voeren. Een loop
lamp met een rood en wit glaasje
met een magneet om het owe ml
tuaar nodigt aan de auto te bebes-
ügen"en dat aangesloten kan toor-
dep. op de accu is de eenvoudigste
en de veiligste „oplossing).
Maak hier eéti eind aan
Weer lees ik in Uw krant „Zwaar
auto-ongeluk door dronkenschap".
Waarom wordt er., niet strenger op
getreden tegen deze mensen? Waar
om wordt hen het rijbewijs met
voor het leven ontnomen? Het zijn
de moordenaars van de weg.
Ik weet zeker, dat ik uit naam
van duizenden spreek wanneer ik
vraag: „Maak hier een einde aan!"
BEROEPSCHAUFFEUR.
Kindertehuizen
Vandaag de dag moeten duizen
den huisvrouwen, ook moeders van
jonge kinderen, die nog niet naar
-v schoolgaan, uit werken gaan, omdat
sij niet kunnen rondkomen van wat
vader Zaterdags thuis brengt.
In Rusland zijn er tehuizen waar
de kmdcreu. ..kunnen worden toe
vertrouwd aan deskundige verzorg
sters. Maar zoiets moet toch ook
hier mogelijk zyn. Het zou een uit
komst zyn uit de nood die m vele
gezinnen, dringt,
-P. OOSTERVELD.
beklonken, naar Den Haag ko-
^nen en zich naar de Legatie
van 't Vaticaan begeven. Maar
zij zouden de kans niet krijgen
deze te betreden en zich daar
mee buiten bereik van de wet
te stellen. Neein de buurt
Op het afgesproken, uur verscheen niemand by dé Pauselijke Inter
nuntiatuurEn het lichaam 'van Schattenberg-lag1*daar,'waar dit
slootje uitmondt in een stil vijvertje, t t
HST plan, dat Frits Schalienberg gemaakt bad, zag er als
volgt uit: Boeijen die zwarte effecten had aangeboden
alsmede Klemann en Jongerius die als tussenpersonen
bij de zogenaamde transactie waren geïnteresseerd zouden,
wanneer de zaak eenmaal was
Raadsels rond de
dood van
Schalienberg (12)
-i-1 I,.
van de Internuntiatuur zouden zij worden opgewacht door de
politie,, die dan de hand zou kunnen leggen op de langgezochte
waardepapieren, waardoor althans dit deel van het vermogen
van dr jr. Mucke in het bezit zou komen van de Nederlandse
staat, die èr rechtens aanspraak op kon maken.
gon, nam zij te zynen buize^ bij
zijn weduwe, een notitie boekje in
beslag.
Het was een blauw zakboekje,
uitgegeven voor reclame-doeleinde,
iftefc de ster van een bekende olie
maatschappij er op. Het bevatte
een aantal-namen, telefoonnummers
en aantekeningen en daarbij bevond
zich ook hei adres Camegielaan
3—5, met daarachter de djfergroe-
peringen 3/7 en 3/8.
Aan dit adres is in Den Haag de
Fauseljjke internuntiatuur geves
tigd. Aan het feit. dat Schalienberg
het heeft opgeschreven, knoopte men
de conclusie vast, dat er tussen
hem en deze legatie bepaalde ver
bindingen hadden bestaan. Uit de
getallen 3/7 en 3/8 leidde men af,
dat Frits op 3 Juli en 3 Augustus
1849 afspraken had op dit adres.
Om twee redenen lijkt dit hoogst
onwaarschijnlijk. In de eerste plaats,
omdat afspraken niet op die wijze
Elke andere oplossing was door
Schalienberg als veel te riskant ver
worpen. Een eventuele huiszoeking
in Boeijens Utrechtse woning zou
daar was hij handig genoeg voor
natuurlijk nooit iets hebben opgele
verd. Wilde men voorkomen, dat
men tien mille zou moeten neertel
len plus een lief bedrag voor de tus
senpersonen Klemann en Jongerius,
dan moest men aandringen op een
„gelijk oversteken". Daartoe sou
Boejjen echter alleen bereid zijn op
een plek, waar hij zich volko
men veilig waande.. En dergelijke
plaatsen waren alleen 4n Den Haag
te vinden. In verband met de ge
loofsovertuiging der betrokkenen en
omdat Schalienberg gezegd had, dat
de effecten naar een kerkelijke in
stantie zouden gaan, kwam de Pau
selijke Legatie het eerst voor het
doel in aanmerking,
Marius J, Klemann en Willy
Boeyen confereren. Is de Utrechtse
koopman bereid op een neutrale
plaats le onderhandelen? Prachtig,
laat hij dan zelf maar bepalen wan
neer dat zal gebeuren. Woensdag 14
September 's-morgens om half elf?
En voelt hij ervoor samen met Jonl
gerius en Klemann per auto naar
Den Haag te gaan? Nou, dat is dan
afgesproken
De kranten die uiteraard van
het met zoveel fantasie door Schal
ienberg ontworpen plan geheel on
kundig waren, die wél de klok had
den horen Jmden, maar met precies
wisten waar de klepel huig. hebben
na de plotselinge dood van Schal
ienberg héél wat drukinkt gebruikt
om uit te weiden over een mogelijke
relatie tussen hem en de legatie van
de .Heilige Stoel. Wat hen stijfde ra
hun onjuiste vermoedens was het
volgende:
Toen de Haagse politie in Septem
ber van het vorig jaar het onder
zoek in de zaak Schalienberg be-
pjegen te worden genoteerd. Men
schrijft geen data bij een aders,
doch omgekeerd adressen bij een
datum. Zou Frits Schalienberg wer
kelijk tot tweemaal toe een afspraak
met iemand van de Pauselijke lega
tie hebben gemaakt dan zou men
in zijn zakboekje niet éénmaal het
adres met twee data hebben aange
troffen maar tweemaal het adres,
telkens bij de respectievelijke da
tum. In de tweede plaats viel de
3e Juli 1849 op een Zondag; een
dag, die voor afspraken en confe
renties al uitermate ongeschikt moet
worden geacht, zeker voor afspraken
met de diplomatieke vertegenwoor
diger van Z. H. de Paus of een.
van. zijn naaste medewerkers.
Bovendien is het bestaan, van een
relatie tussen Schalienberg en de
Legatie van het Vaticaan door nie
mand minder dan de Pauselijke
Internuntius zelf nadrukkelijk ont
kend. Wij herinneren er hier aan,
dat Zijne Hoogwaardige Mgr Giob-
b e in Februari jL In een brief, die
wij in ons blad hebben gepubliceerd
alle geruchten daaromtrent naar het
rijk der fabelen verwees.
Uiteraard was de kerkelijke diplo
maat volmaakt onkundig van de
denkbeeldige rol die Schalienberg
aan zijn legatie bij de effectentrans-
actie had toebedeeld. Het voorstel
de onderhandelingen daar te doen.
plaats vinden was niet werke
lijk gemeend en had slechts de be
doeling wantrouwen van de kant
van Willy Boeijen te voorkomen.
Maar het voorgenomen autoritje
naar de Pauselijke Legatie heeft
nimmer plaats gevonden. Op het af
gesproken uur zagen de bomen aan
de Camegielaan geen rechercheurs,
géén Willy Boeijen, géén Klemann of
Jongerius ander hun reeds geel
ewordend bladerdak verschijnen.
Alleen een boodschappenjongen
fietste fluitend het hek van de In
ternuntiatuur binnen. Verder bleef
alles stil. Traag droop het waterige
zonlicht door de tuin van, het Vre
despaleis. En het lijk van Schalien
berg lag in de stille, donkere vijver
van het park Zorgvliet
(Van onze Scandinavische corres-
f pondent)
-> STOCKHOLM. Drie en twintig
Zweedse biggen, waarvan de geboor
te met ongewone spanning tegemoet
gezien was, werden gisteren op een
boerderij in Zuid-Zweden ter wereld
gebracht en naarmate zij groter wor
gden, aal blijken, of,het werkelijk ge
lukt is super-varkens te telen.
De twee zeugen waren op kunst
matige wijze bevrucht volgens de
zelfde methode, die men onlangs
vor het fokken van super-konijnen
heeft toegepast. Door een vermen
ging met eclchine was het gelukt
het chromosoom te vergroten. Twee
der geleerden, die de reuzenkonij-
nen hadden gefokt, prof. Héggquist
en de dierenarts Bane werden ter-
Stond raar de boerderij geroepen om
de 23 biggen te bezichtigen. De var
kensstal werd tot een laboratorium
ingericht, waar de dieren werden
gemeten en gewogen en waar hun
conditie nauwkeurig werd gecon-
tréleerd. Ook werden van alle die
ren bloedproeven genomen.
DEN HAAG. Voor het dienst
jaar 1951 is uitgegaan van een netto-
steenkolenprcductie van 7.6QD.OOO ton.
De productie van cokes is voor
1951 geraamd op 2.209.000 ton-
Het ligt in de bedoeling de pro
ductie van de eindproducten gebon
den stikstof op te voeren tot 115.000
ton.
Ook de netto-productie van stroom
zal worden opgevoerd tot l.OOO.OOO.OOO
kwh in 1951.
De netto-productie van de kool
winning wordt als volgt geraamd:
staatsmijn "Wilhelmina 1.250.000 ton
staatsmijn. Emma
staatsmijn Hendrik
staatsmijn Maurits
2.100.000 ton
1.500.000 ton
2.750.000 ton
Het totaalbedrag c
rekening bedraagt f
N ieuw-Guinea-discussie
eerst volgende week
(Van onze'parlementsredacteur)
DEN HAAG. De Tweede Kamer
zal de nota inzake de prijspolitiek
vermoedelijk reeds morgen in be
handeling nemen. De discussie over
hetrapport van de Nieuw-Guinea-
com missie zal in ieder geval niet
"Vrijdag a.s. beginnen. De vaste com
missie voor Uniezaken kan n.I. niet
tijdig advies uitbrengen over de wij
ze, waarop dit rapport zal worden
behandeld.
De Eerste Kamer komt Dinsdag
a.3. weerfin openbare vergadering
bijeen. Dan staan de interim-rege
ling voor de Nederlandse Antillen
en de wets-ontwerpen tot belasting
herziening. de divident-beperking en
de afschaffing van de ondernemingé-
belasting op de agenda.
Noor ruim f 4 millioen
nieuwe dubbeltjeg en
centen
DEM HAAG, Bij het opstellen
van de Rijksbegroting 1951 Is reke
ning gehouden met de aanmaak van
f 3.000.800 aan dubbeltjes en
f 1.200.000 aan centen, in totaal
150,000.000 stukken. Tevens is men
er van uitgegaan, dat de nog res
terende f 7.500.000 aan zilveren
"kwartjes, welke destijds in de V. S.
werden aangemaakt, tot baren zul
len worden omgesmolten. Tenslotte
zei tot geleidelijke ontmunting wor
den overgegaan van reeds aan de
circulatie onttrokken en nog buiten
omloop te stellen specie tot een no
minaal bedrag van 18.000.000.—.
Totaal 7.6CO.ODO ton.
der exploit&tie-
f 540.193.000; de
post sociale lasten is f 37.920.000, die
voor afschrijvingen f 30.000.000. De
uitkering aan het rijk als dividend
op het aandelenkapitaal is vastge
steld op f 6.750.000, de opbrengst van
de kooLwinning, enz. wordt geschat
op f 539 343.000.
Advertentie (LM.)
et leven wordt
juist lichter, als U
bijtijds rekening
houdtmetmoeilijk.
heden, die onver
mijdelijk zijn. Met
net te doen alsof ze
niet -bestaan, bena
deelt U zichzelf of
Uw nabestaanden.
Sluit een ouerlydens-
u metering kij Uw
«tgen verzekeringsbank,
bij JDe Centrale", dié
haar winsten besteedt
voor sociale en cultu
rele doeleinden.
.De Troonrede maakt over het alge-
meen een indruk van matheid en ver
traging ln de vaart." aldus Het Vrfle
Volk (F.vdA.l Geen rueuwe plajmen,
geen nieuwe uitzichten, voegt het blad
er aan toe. Dat de rede op het inter
nationale plan weinig perspectief opent,
zegt Het vrije Volk te kunnen toegrij
pen- Op nationaal gebied en ln het bij
zonder Pp het economische terrein ech
ter ..getuigt de Troonrede van een lijd
zaamheid, die ons zorg baart."
Ook het „Algemeen Handels
blad" (Liberaal} gewaagd van mat
heid van de Troonrede „die wellicht
te verklaren 1b uit latente innerLuke
spanningen ln het kabinet. Tekort aan
bezieling nuchtere, soms al fe vlakke
beschrijving van de realiteit, merkt het
blad op.
„Een Troonrede bevestigt", aldus ,.D e
T ij d" (R.K.I altijd „weer opnieuw, dat
Keulen en Aken met gebouwd zijn op
eén dag," De terughoudendheid over
tuigt dit blad van haar eerlijkheid Het
noemt de rede realistisch en verheugt
zich over de ruime mate waarin in de
rede aandacht wordt gewyd aan de
verhouding van Nederland tot de „bui
tenwereld."
De „Nieuwe Rotterdamse
Courant" (liberaal) concludeert dat
de veelheid van woorden met ra even
redigheid is voor het houvast, dat de
Troonrede biedt. Het blad hoopt, dat
de begrotingsstukken hiervoor een com
pensatie geven. De N.R.C meent in de
rede een vage aanduiding te bespeuren
tot het uitvoeren van bezuinigingen, die
door de economische nood genoden zyn.
„Trouw" (A.R.) tracht niet com
mentaar te putten uit de Troonrede.
„De Troonrede is niets anders dan een
spectaculair evenement van Prinsjes
dag. De mfliioenenncta i* een ander
verhaal. Als verdere uitgaven onvermij
delijk blijven, zal er meer beperkt moe
ten worden Het is nuttig, zegt het blad.
dat deze Zin van de socialistische mi
nister van Financiën tot iedere Neder
lander doordringt." „Da wal keert het
leren," aldus besluit Trouw.
Prof. Romme, de overzichtschrijver
„De Volkskrant" (R.K.) maakt
woordvoerder van hen die te-
zijn door de matheid van
de. Waarom, zo vraagt hij.
geen samenvatting van de plannen voos*
het komende jaar die spreekt tot het
volk en die „streeft naar evenwaardig
heid met de steeds aangrijpender en
indrukwekkender vorm, waarin dr
plechtigheid der Troonrede wordt ge.
kleed?
Het communistische orgaan .J31
Waarheid" vat zijn commentaar op
de Troonrede en de begroting samen in
deze kop boven zlln samenvatting „Be
groting op Drijfzand". „Meer armoede
en leed voor rmlhoenen."
Nederland kan profijt
trekken van zijn
tropenervaring
DEN HAAG. Door de V. N. en
de daaronder ressorterende orga
nen. benevens door afzonderlijke
landen, zijn plannen ontworpen met
betrekking tot het verlenen van
technische hulp aan laagontwikkel-
de gebieden. Hierbij zal wellicht
aan Nederland een belangryke rol
kunnen toevallen. Het is voor ons
land van het grootste belang, dat
de gebieden, die daaraan behoefte
hebben, van de tropenervaring van
Nederlandse deskundigen profijt
trekken. Nederland zal aandacht
vragen voor deze mogelijkheden.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG- Vrimjesöag is een dag van traditie. En io hac men ook
van tevoren eigenlijk wel kunnen voorspellen, dat de heren 1 .ortenhorst
(KYP), Donker (PvdA) en Terpstra (AR) als resp. een, twee en drie op
de voordracht voor het voorzitterschap van de Tweede Kamer geplaatst
zouden worden. Zoals men nu ook verwachten mag, dat Koningin Juliana
die nominatie volgen zal cn dr Kortenhorst dus wederom Voor een jaar op
het presidentsgestoelte zal pryken. Het parlementair gebruik gunt het voor
zitterschap nu eenmaal aan de grootste fractie, gelijk de onder-voorzitters
uit de ln grootte daarop volgende fracties worden gekozen.
Maar interessant is, sinds mr Van Schalk minister werd, met welke cy.
fers de candidatcn uit de bus komen. Voor iedere plaats op de nominatie
wordt n.t. apart gestemd. En zo kon het gebeuren, dat in de afgelopen
jaren de heren Donfaer en Terpstra meer stemmen verwierven dan de man,
die ten slotte voorzitter werd: dr Kortenhorst. Het was een stille demon
stratie van het feit, dat een aantal Kamerleden liever een ander dan dr
Kortenhorst op het voorzitteisgestoelte zag, maar zich toch niet aan het
parlementair gebruik wilde onttrekken.
In de Millioenennota wordt een
overzicht gegeven van de werken,
dLe ra et de tegenwaardegelden van
de Marshall-hulp worden gefinan
cierd en van de bedragen per pro
ject;
Droogmaking Oosterpol
der 20.000.000
Deelneming kapitaal
Hoogovens 8.000.900
Deelneming kapitaal
Breedband 87.000.000
Werken in Biesbosch
Ontwikkeling Zuldoost-
Drente
Bouw van hotels
Bevordering toerisme
Technische hulp E.R.P.
2 500.000
5.075.000
7.000.000
500.000
500.000
Gemeenten krijgen een
compensatie voor de
ojxdernemingsbelasting
DEN HAAG. Aangezien de wet
noodvoorziening gemeentefmanciën,
voor zover betreft de uitkeringen
uit het gemeentefonds, slechts voor
de jaren 1943, 1949 en 1950 van
kracht was en een nieuwe financiële
verhoudingsregeling niet zo tijdig
tot stand kan komen, dat zij reeds
voor 1951 zou kunnen gelden, zal
een ontwerp van wet bij de Tweede
Kamer der Staten-Generaal worden
ingediend, om de bestaande nood-
voorxiering voor 1951 en 1952 te
verlengen.
De gemeenten zullen een aanvul
lende uitkering ontvangen wegens
het vervallen van de ondernemings
belasting, te weten een bedrag no
dig om de nog aan de gemeenten
toekomende ondememingsbelastlng
aan te vullen tot een bedrag, gelijk
aan dat, hetwelk door haar over
1950 aan ondememingsbelasting zal
worden ontvangen-
Wellicht is dit de K.VP gaan ver
velen; het maakt naar buiten immers
geen. elegante indruk. En zo leverde
dit jaar dc stemming enkele merk
waardige uitkomsten, op. Dr Korten
horst verwierf, by de eerste s'em-
nung, 66 briefjes met zijn naam. Dat
was meer dan vorig jaar- Mr. Donker
kreeg, by de tweede stemming. 61
briefjes. Dat was minder dan vorig
jaar. 11 stemmen waren uitgebracht
op de A.R.-eandidaat, mr. Terpstra.
Hadden de anti-revolutionnairen
soms iets tegen dc candidaat van do
P.v.&A. ofhad dc KVP tegen
hem gestemd om er maar voor tc
zorgen, dat hij minder stemmen
kreeg dan dr. Kortenhorst?
D estemmingen zijn geheim Met
zekerbeid,vall dit dus niet te zeggen.
Bij de volgende stemming deed zich
onmiddellijk de reactie gevoelen. Mr
Terpstra kreeg 59 stemmen. 10 brief
jes waren blanco en liefst 7 stemmen
waxen op ds. Zandt uitgebracht, de
voorzitter van de St. Geref. fractie,
die slechts uit twee leden bestaat.
Alles wees dus op een tegendemon.
stratte. Want men kan een KVP-ac-
tie niet scherper veroordelen, dan
door een man als ds Zandt naar vo
ren te halen.
Het was met het enig opmerkelij
ke, dat io deze korte Tweede Ka-
mervergadering plaats greep. Mi
nister Lieftmck kwam tiaditie-
getrouw hot ontwerp van de
Rijksbegroting 1951 aanbieden. Hsj
hield er een kort speechjc bij, dat
sprak over moeilijke tijden eii de
noodzaak van offers. Eigenlijk een
herhaling van hetgeen m de Troont
rede reeds was gezegd En we
zouden de. noodzaak daarvait niet be
grepen hébben als we niet geweten
hadden dat minister Lieftmck
dusdoende voldeed aan de ver
langens van dc filmcameraDe
tijdelijk voorzitter zat even later ook
al druk in de begroting te bladeren,
net alsof hij van afdelingsonderzoek
niet wist. Er zat wel iets aardigs in
deze staatslieden als filmacteurs te
zien optreden. En ontdekkingen voor
Hollywood vallen niet te vrezen
Intussen hield de Eerste Kamer
zich dood-ernstig bezig met het trek
ken der afdelingen en het benoemen
van huishoudelijke commissies. En
toen moesten de leden van de dne,
onlangs ingestelde, vaste commissies
worden gekozen. De voorzitter wilde
aanvankelijk voor eidere benoeming
in. totaal vijftien een stemming
houden. Maar dat vond de heer v. d.
Kieft toch wel erg overdreven, voor
al waar de zaken door de fractie
voorzitters al lang waren bekeken.
En daarom werden zij nu maar in
haar geheel gekozen. In de commis-
sie voor de buitenlandse politiek
werden de heren Anema (AR), Be
aufort (KVP), van Heuven Goed
hart (PvdA), Kolft (CHU) cn Wen-
delaar (VVD) verkozen. In die voor
internationale economische samen
werking. de heren Vixseboxse ('CH
U), Oosterhuis (PvdA), Molenaar (V
VD>, Rip (AR) en Steinkühler (K
VP). En in de vaste commissie voor
Unie-zaken: de heren Jonkman (Pvd
Communisten, werden niet gekozen.
Zij namen trouwens aan deze ver
gadering uit protest? ook geen
deel.
Wie wel voor het eerst de
vergaderzaal betrad, was de heer
Kapteyn (PvdA), die in de vacature
Brongersma werd geïnstalleerd.
Prof.'Kranenburg aan
vaardt voorzitterschap
van Eerste Kamer
DEN HAAG De Eerste Kamer
heeft gisteren een. vergadering ge
houden waarin prof. mr R. Kra
nenburg het voorzitterschap aan
vaardde, met een korte toespraak,
waarin hy allereerst dank bracht
aan H-M. de Koningin voor het
opnieuw in hem gestelde vertrou
wen en vervolgens voorspelde.dat
ook dit Jaar wederom veel van do
Kamer zal worden gevergd.
Jaarboek van Buitenland
se Zaken, ook voor het
publiek
DEN HAAG Tegelijk met de
millioenennota is aan de Staten
Generaal«- overgelegd het jaarboek
1949195Q van het ministerie van
Buitenlandse Zaken. Dit jaarboek
voorziet in een lang- gevoelde be
hoefte door aan de Staten Gene
raal en tevens aan het publiek in
runner verband gegevens te ver
schaffen over het buitenlandse be
leid. Het verslag bevat geen uit
eenzettingen over onderwerpen die
reeds m andere departementale pu
blicaties of nota's zijn behandeld
en in drio verschillende gedeelten
te splitsen: een politiek gedeelte,
een 'gedeelte gewyd aan bijzondere
onderwerpen, en de bijlagen.
Het politieke gedeelte geeft In
vogelvlucht verschillende belang
rijke ontwikkelingen-zoals b.v. het
verdrag van Brussel, het Noord-at-
lantisch verdrag en de Raad van
Europa. In '1 hoofdstuk Azië vindt
men na een algemeen overzicht
o.m. een weergave van de ontwik-
A), Kersten* (KVP), de Zwaan (CH kengten aaizien van de Kore
U).Mctón^(VVD)enAlpMAB)JaaSekw"stK
Htrarkwestfav
restezBRda
«raderd ointpen noen.
Invult ditaltxwet
cl viola procedures
ubeldswet em.
A'.^' ,H' w11 Vraag: J. J. A. M. maait recht
over het doorbetalen van ziekengeld) te hebben op vacantlegeld.
aan een bedienoe uit zyn bedraf. Antwoord: Ook ivh am na
'eldt een collectieve arbeids
overeenkomst, welke bindend is, zo
wel voor werkgevers, als voor werk
nemers. In die overeenkomst is dju.
bepaald, dat, wanneer een knecht
ziek Is, boven de 80% ziekengelduit
kering nog 20% gedurende ten
minste 39 weken door de werkgever
dient te worden betaald. Ook jnoet
alsdan de kinderbijslag worden uit
gekeerd, benevens hetgeen de be
diende tijdens het werk steeds in
natura ontving. De zegels voor de
pensioenverzekering moeten even
eens worden voldaan.
Aan de Rttstfsche kerkelijke leiders valt het vreemde voorrecht te
beurt van te mogen reizen. De secretarissen en hope junctfomiarissen
der Russisch Orthodoxe Kerl mogenin tegenstelling tot vrijxoel alle
andere burgersreizen in het ouitenland maken. Dat was in 1946 reeds
het geval en dit „voorrecht" is sedertdien nog uitgebreid. Tiet is wel
duidelijk, dat de Staat, de .regering, daarmede bepaalde bedoelingen
heeft. En dat niet alleen; indvsn deze bedoelingen niet zouden worden
verwezenlijkt en degenen, die de toestemming tot reizen krijgen er een
ander gebruik nan zouden maken, dan de politieke autoriteiten be
doelen, zou het bijzondere «oerrrecht aan de kerkelijke leiders ten deel
gevallen, reeds lang zijn ingetrokken. Maar, Patriarch Alexis, het
huidig hoofd van de Russisch Orthodoxe Kerk, wordt door de politieke
leidslieden een uitstekend propagandist geacht voor het communisme.
Hy werd reeds naar verschillende Oo$t~Evropese landen gestuurd om
er de wedergeboorte can de Russische Kerk aan fe kondigen. Zijn
voornaamste doet wasrondom zijn troon nieuwe getrouwen cn
enthousiasten te verzamelen voor Sftxlins repim.
Ih Egypte werd hy destjjds met
onderscheiding ontvangen, evenals,
m 1946, in Abessynië. Onmiddellijk
na dit bezoek, werd de Russische
zaakgelastigde in Addis Abeba tot
ambassadeur verhevenMen be
hoeft dus niet ver te zoeken naar
de verbinding tussen Kerk en Staat.
En Nicolas, metropoliet van de
Oekraïne, blijft ,niet achter. Hij
beeft de helft van de emigranten
gemeenten in Parijs en Londen ach
ter zich weten te krijgen (de andere
helft voegde zich onder de patriarch
van Konsfantin op el). Het Kremlin
heeft niet nagelaten de Kerk in te
schakelen bij naar zg. „vredeaactie"
Nicolas staat op de lijst van het
Sovjet-Russische comité van de
„Partlsancn voor de vrede". De tie-
Deze week:
in Kerk en Wereld
rus beeft voorts zonder aarzeling
het vredea-appèl van Moskou onder
steund en op 15 Juli jJ. onderteken
den alle priesters der Orthodoxe
Kerk een verklaring ten gunste van
de vrede. Patriarch Alexis als eerste.
Al deze officiële steun over en
weer, van Kerk en Staat, komt* ln
een wel wat vreemd licht, wanneer
men terzelfder tijd leest, dat vanuit
Leningrad een versterkt godlozen-
comité „met alle hem trn dienste
staande middelen de godsdienst zal
bestrijden", waartoe reeds millioenen
pamfletten zijn verspreid en in, 27
staten van de Unie van Sovjetrepu
blieken anti-godsdienstige propa
gandafilms zijn uitgedeeld ter ver
toning....
Intussen, enkele weken geleden is
patriarch Alexis met een aantal an
dere kerkelyke hoogwaardigheidsbe
kleders in de Kaukasus bijeen ge
weest om de maatregelen te bespre
ken, die de wereldvrede kunnen
dienen. Er werd een verklaring aan
genomen, bedoeld als oproep aan
alle christenen. En het behoeft wei
nig betoog, dat deze verklaring zich
overduidelijk richt tegen „de Wes
terse oorlogsophitsers" en zich zon
der meer stelt achter het Wereld
congres van vrienden van de vrede
dat te Stockholm bijeenkwam en in
alle landen sedertdien handtekenin
gen verzamelt. Wie die „vrienden
van de vrede" zijn, is intussen dui-j
delijk genoeg, nu een aantal Kerken
uit de satelliet-landen Roemenië,
Bulgarije, Albanië, Polen en Arme
nië zich zonder bedenken achter
Stockholm en Alexis hebben gesteld.
Of zij anders wilden is een open
vraag. Niet, of Zij anders konden.
De oproep van dc Russische Kerk
is gericht tot alle Christelijke Ker
ken in de wereld, yelen zullen
daarop niet antwoorden .Maar één
grote kerkelijke gemeenschap heeft
het inmiddels gedaan: de Anglicaan
se Kerk. bij monde van de Aartsbis
schop van Canterbury.
Deze, dr Fisher, één van de voor
zitters tevens van de Wereldraad
van Kerken, neemt zonder meer af
stand van het Stockholmse manifest.
„Wat dit betreft", zo schreef dr
Fiaher, „Is gebleken, dat het door
sommigen voor politieke doeleinden
wordt gebruikt, waarom ik my ge
noodzaakt zag myn geestelijken te
adviseren zich er niet mede in te
laten." Op dat punt bestaat er dus
een grondig en gemotiveerd ver
schil van inzicht tussen dr Fisher
en patriarch Alexis, een verschil van
mening, „dat mij toeschijnt van
zuiver politieke aard te zijn, en dat
goer, invloed heeft op het feit, dat
il£ eén ben met U in vurig verlangen
naar vrede", aldus de aartsbisschop
van Canterbury.
Bovendien- geeft deze bisschop
aan dat de Christelijke Kerken in
derdaad de belangrijke taak hebben
te vervullen om een sfeer te schep-
peu,. waarin de vrede, waarnaar
ieder verlangt, kan gedijen.
Die sfeer kan niet worden verkre
gen, wanneer een bepaalde Kerk, die
zich overigens óok onttrekt aan me
deverantwoordelijkheid door niet in
de Wereldraad van Kerken aanwe
zig te willen zijn, zich laat misbrui
ken voor de politieke doeleinden
van de vigerende politieke macht,
in het land. waar zij aanwezig Is,
Dan mist zulk een beroep op ver
antwoordelijkheid niet alleen elke
kracht en mogelijkheid, maar moet
men wel zeer voorzichtig worden
met verklaringen en verzoeken, die
tot anderen gericht worden. Zelfs,
en juist wanneer zij een onderwerp
betreffen, waarin elke Kerk een
kerkelijke en godsdienstige verant
woordelijkheid heeft: die van en
voor dc wereldvrede.
deze opvatting toegedaan. Wanneer
de vragensteller wat ln zijp geval
toch wel zeer gewenst fs - lid is
van een -vakvereniging, dan zal deze
bereid zijn de zaak gratis voor hem
te behandelen en waarschtinlijk al
leen ai door een flinke brief de
werkgever ertoe brengen het ver-
schuldigde te betalen. Is de vragen
steller niet georganiseerd, dan moet
hy nagaan of er in zijn bedrijf een
collectieve arbeidsovereenkomst is
en wat daarin omtrent vacanlie is
bepaald. Ook hier zal de heer 3. .T
A, M. wel bemerken hoe moeilijk
het is c. i als „eenling" voor zijn
rechten op te komen. De vakvereni
ging is en blijft het aangewezen or
gaan om een zaak hehoorlük te be
hartigen.
Vraag: J. B, W. stelt enige vra
gen over de gevolgen van een twee
de huwelijk.
Antwoord: Wanneer een we
duwe gaat trouwen met een we
duwnaar en uit beide eerste huwe
lijken zijn kinderen geboren, terwijl
tevens in beide gevallen nog wel
enig bezit aanwezig is, dan kan 'men
t,z.t„ wanneer één van belangheb
benden komt te overlijden, wel enige
complicaties krijgen. Daarom is he*
goed, voordat een dergelijk huwelijk
tot stand komt, eens met een notaris
te bepraten hoe binnen het "kader
van de wet een en ander geregeld
kan worden, omdat men daardoor
later voor de erfgenamen en voor de
eventueel nog achterblijvende!! van
dit tweede huwelijk allerlei moeilijk,
heden kan voorkomen.
Vraag: C. A, betwijfelt of het
el juist is, dat hem als invalide
werd medegedeeld, dat hü geen mo-
torry tuigen belasting behoeft te be
talen mits hij alleen van de auto ge
bruik maakt,
Antwoord: De desbetreffende
vooreenriften laten niet anders toe,
zodat, wanneer men zijn echtgenote
of iemand anders wil meenemen,
het feit aanvaard moet worden, dat
men dan in een gewone aüto zit. Nu
kan het zijn, dat het ln- en uitstap-
pen von de auto niet alleen kan ge
schieden en dat men dus steeds op
Ie hulp van anderen is aangewezen
!n dat geval zou men een adres kun-
jen richten tot de Minister van Fi
nanciën, met een nauwkeurige dok-
™Ye,''Wa£.nBv.?-,a"r,blJ m«i dan ver-
zoekt m dit bijzondere geval eer
£L voorzIeöin£ te willen, tre'
