Gemeente moet zicli richten
naar grotere geheel
Vakbeweging op Sumatra vecht
tegen Westerse ondernemingen
C
„ROL DE MATJES OP
Bij het doorbladeren van
het boek der begroting....
Gerard Hengeveld opent in
Ons Huis zijn Bacil-cyclus
WHITE CHRISTMAS
Willem de Jong
Zit-Slaapkamer
2
GEMEENTEBEGROTING 1951
Afbakening gemeente-gebied
ligt nog ver we^
Industrie wordt
weggelokt
AGENDA
DE A VONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Communistische invloed gaat
economische leven bedreigen
BING CROSBY
Stroombeperking
ook buiten de
piekuren
SCHIEDAM
l JANUARI
CHAUFFEUR
Koeriersters
-JiM'N
Dinsdag 19 December 1950
Zoals te voorzien was, is de Schiedamse Raad niet in de drie
vastgestelde vergaderingen gereed gekomen met de behande
ling van de gemeentebegroting voor 1951. Ook de Dinsdagavond
zal er nog aan moeten worden gewijd. Bijna acht uur lang is
Maandag de begroting op vele punten toegelicht, bestreden en
verder toegelicht. Alhoewel er niet zoveel over gesproken
werd als Vrijdagavond, domineerde ook nu toch weer het pro
bleem van de financiële verhouding tot het Rijk. Hoewel dc
heer van der Berg {CH) een zeer aanvechtbare theorie opbouw
de over het recht en de noodzaak voor de gemeenten om de
reserve van het gemeentefonds naar eigen goeddunken te be
steden, bleef men over het algemen toch meer voelen voor de
mening van mr. Van Bochove (Arb.), die vooropstelde, dat
we als deel van een groter geheel ons daarnaar hebben te
richten, ook al valt dat wel eens niet mee.
De stem van het College liet zich
eerst horen bij monde van wethou
der Van der Kraan, die eens een
boekje opendeed over de schandelij
ke dumpingspolitiek van plattelands
gemeenten. Men zit daar met grote
aantallen werklozen en alles wordt
dus op alles gezet om hiervoor werk
gelegenheid te verschaffen. Niets is
te gek om industrieën uit plaatsen,
waar deze tot dusver waren geves
tigd, weg te lokken. Er was iets ge
zegd over plannen maken voor hot
industrieterrein langs de Schie.
Inderdaad gaat dit gebeuren, maar
volgens de wethouder moet de no
dige vrijheid om hiervan af te wij
ken, worden gegeven, wil men. de
nieuwe industrieën niet afschrikken.
Het denkbeeld van de industrie-hal
len zal door B. en W. worden over
genomen.
Met de afstanden, zoals de heer
Eising (Arb.) ze van de stad naar
het nieuwe recreatiegebied had ge
schetst. viel het gelukkig nogal mee.
Van het stadhuis naar hèt Sterrebos
is het 1750 meter, naar Kethel 1200
meter.
Wethouder Sabel kon in de be
antwoording zeer kort zijn. al had
hij ook nog, een deel van de taak
van wethouder Kramers op zijn
schouders te nemen. De opmerkin
gen waren over het algemeen geko
men uit de culturele sector. Enigs
zins hiertoe behoorde ook wel de
voorlichting van de schooljeugd
over de democratische bestuurs
vorm. Dit behoeft zeker niet een po
litieke voorlichting te zijn. De wet
houder dacht ta.v. dit onderwerp
aan d» vorm waarin de voorlichting
in Botterdam was gegoten. lezingen
door prominente figuren voor leer
lingen uit de hoogste klassen van.
Gymnasium en H.B.S. Waarschijnlijk
zag hij een- inschakeling van de
Schiedamse-^eerlingen- in-Rotter dam
als mogelijk. Met ir. v. <L Toom was
de wethouder van mening, dat cultu
reel en sociaal-niet te-weinig kan
worden gedgan. De Schiedamse Ge
meenschap kan'-zeer gded werk doen
in een gemeensbhao. die steeds meer
uit elkaar groeit Beter dan de over
heid Zelf kan deze stichting stimule
rend werken. De overheid dient ech
ter mogelijkheden te scheppen en
het werk te steunen.
Over verantwoordelijkheidsbesef
en democratisch: handelen kreeg de
heer Hoek (A_R.) te horen, dat het
College tegenover de Raad wil staan
met verschuldigde eerbied- Voor de
uitgesproken grief voelde deze wet
houder zich niet verantwoordelijk.
T.a.v. de Volkscredietbank was hij
de mening toegedaan, dat de te goe
der naam en faam bekend staande
Rotterdamse Volkscredietbank zo
dichtbij aanwezig is. dat ook Schie
dammers hiervan zonder bezwaar
kunnen gebruik maken.
De huishoudkas
En als Nederlanders èn als Euro
peanen hebben wij de laatste tijd
minder aangename plichten gekre
gen, aldus wethouder Van Bochove.
Bij beoordeling van de gemeentelij
ke behoeften hebben we te zien naar
de toestand van 'het grotere geheel,
waaivan wij deel uitmaken. Wat van
de zomer nog verstandig leek, is nu
onverstandig geworden, sprak hij.
doelende op de zeer gewijzigde si
tuatie, vooral in het economische
leven. Hei ligt in het voornemen
van het Rijk de overheids-investe-
ringen drastisch te beperken. Ook
Schiedam zal zich hiernaar hebben
te richten.
De grondslag van de 278 millioen
reserve van hét gemeentefonds ts
de ver overtroffen raming van de
opbrengsten waarover men kon be
schikken. Wanneer mer> eerlijk zou
willen zijn, dan zou het bedrag terug
moeten naar de belastingbetaler. Het
standpunt van de heer v. d. Berg
(C.H.) kon mr. Van Bochove niet
delen. Wanneer men laagconjunctuur
hiermee wil nivelleren, dan hebben
we kans t.z.t. meer te krijgen, dan
Wat men moet weten:
Apothekers-nachtdienst:
„Hembrandt", Rembrandtlaan 5.
Bellen by oftgeval: G.G- en G.D.
Tuinlaan 80, Telefoon 69290.
Clubhuis Onge organ. Jeugd:
Doele-Gebouw:
8II jarigen: Maandag en Vrij
dag 1617.30 u: Woensdag 14.30
—16.30 uur.
1214 jarigen: Maandag, Woens
dag en Vrijdag 18.45—20.15 uur;
Dinsdag 18.4520 uur en Zater
dag 1920.15 uur.
15-jarigen en ouderen: Maandag,
Woensdag, Vrijdag en Zaterdag
20.3022 uur; Dinsdag 20.15—
21.30 uur. Donderdags gesloten.
Toneel:
21 December. Passage-theater,
8 uur: Kath. Kring. Het Rott. To
neel met „Het laatste bedrijf".
Films:
Passage, Vr. 2 en 8, Za. en Zo.
2—4.15, 7, 0.15 uur: Haaien in
New York (18 jr.). Ma- Leun. Wo.
'2 en 8 uur: Adam en Evelyne
(18 jr.).
Monopole. Da. 2.*7, 9, Za. en Zo,
3, 5, 7, 9 uur: Het titu4 der ver
gelding (18 jr.).
BÜeèokomiten:
20 en 21 December, Mttsts
SScrum, 8 uur: Feestavond W.
de Zwijger-Ulo.
bij het opdelen van de pot op dit
ogenblik. De weg, die door B. en W-
bij het aanvragen van een verhoog
de bijzondere uitkering was bewan
deld, hield het midden tussen be
scheidenheid en onbescheidenheid.
Het bedrag van de aanvrage is ech
ter redelijk te noemen en hierin
schudt volgens de wethouder van
financiën de kracht van het Schie
dam verzoek.
Een definitieve regeling van de
financiële verhouding tussen Rijk en
gemeente zal ook in 1953 zijn beslag
nog wel niet hebben gekregen. Eer
der is te verwachten, dat een tijde
lijke regeling op een nieuwe basis
zal worden ingevoerd.
Niet minder dan 83.57c van de uit
gaven is niet te beïnvloeden, terwijl
in het resterende deel van de begro
te posten nog veel aanwezig is, dat
niet kan worden vermeden. De in
komsten geven al een weinig ver
schillend beeld met een cijfer van
"1.8%.
Over algemeen fceleïd
Voor mr. Peek bleef er na de vrij
uitvoerige beantwoording door de
wethouders niet veel over. Het be
trof hoofdzakelijk het algemeen be
leid, waarop tot dusver geen eritiek
van betekenis was geuit.
□e autoriteiten in Den Haag heb
ben volgens mr. Peek een open oog
voor de behoeften van Schiedam.
Hoe goed de verhouding wel was.
wenste hij wel af te leiden uit het
bezoek van mr. Teulings aan Schie
dam. B. en W. wensen geen machts
misbruik door de ambtenaren. Naast
de waarneming van het recht dient
ook billijkheid te worden betracht.
Vaak hebben de ambtenaren het
recht aan hun zijde, maar tegenover
bet publiek doet hun optreden niet
altijd even prettig aan. Mr. Peek
wist het uit ervaring en gaf de ver
zekering, dat het College ervoor wil
waken, dat het publiek juist wordt
behandeld.
De samenwerking met de naburige
gemeenten is uitstekend, maar er
zijn ondanks de regelmatig plaats
vindende conferenties, toch nog tal
van moeilijk oplosbare problemen,
wcirover de voorzitter in een beslo
ten vergadering wel eens graag met
de Raad in discussie zou treden.
Natuurtiifc ontbrak de Koemarkt
niet in het burgemeesterspraatje.
Voor het eerst hoorden we van hem
een betrekkelijk positief geluid. Zo
wel tram als bus gaan zo SDoedic
mogelijk naar het pinde van de
Broersvest bii het Emmaplantc:"ön
Dit verplaatsen zal gemeente en RET
beide od een bedrag van f 200.000.—
komen te staan.
Een tiental serepatrioerde gezin
nen is in Schiedam huisvesting ver
leend en men beeft thans Den Haag
bericht, dat eenzelfde aantal nog kan
worden geholpen
Tweede instantie
Bii bet aansnijden van d* onder
werpen in de tweede jns+aotie bleek
niemand verstek te hebben laten
gaan. zodat we het hele riitie weer
afwerkten. Veel nieuws kwam er
niet uit. wel sorak het politieke
sentiment e^n duchtig woordje in
de verhandelingen mee. Het over
leg tussen raadscommissies cn hoof
den van dienst dient door de laat-
Sten te worden erkend en nie* te
worden geduM. aldus de beer Van
Lith f?rb.l. Het vraagstuk van de
verhouding rvarticnlier-Mgpmeen be
lang bleek door de K^P-fractfe bii
mondo van ir v. d. Tnorn princi
pieel te ziin gestald. Moeilijkheden
on dit terrein wil men niet meer
via overleg, maar in de onenb»1""
vergadermo- aan de orde s*el!en, Rij
do voorlichting over de democrati
sche bestuursvorm zo" dezelfde
fractie ]iev*»r zien. die do overheid
niet bepaalde wat de lesstof zou
ziin en hnr» die moest worden on-
zediend. Sor. meende hiprover trou
wens bii wethouder Sabel do iuïste
toon vernomen te hebben Bel an p-
r'ik was ook nog. wat ir. v. d.
Toorn omnerkte aancaa*d» dc ge
meentelijke autonomie. Wij kunnen
nimmer een terugkeer naar vroege
re regelingen verwachten, doch dit
is ook niet zo belangrtik. waaneer
wïi binnen het raam van de finan
ciële en economische mogelijkheden
Mr M. M. van Kinderen
tijdelijk wethouder
Tussen dc bcgrotingsdebatten door
stelde burgemeester Peek gister
avond m de raadsvergadering de be
noeming van een tijdelijk wethouder
in de plaats van
de heer Kramers,
aan de orde. Ar
chitect Kramers,
die geruime tyd in
de Dr. Noletetich-
ting werd ver
pleegd. gaat goed
vooruit, doch zal
op doktersadvies
zich de eerste
maanden nog ter
dege moeten ont
zien. In verband,
hiermede achtte het College het ten
zeerste gewenst, dat zolang een an
der zijn plaats zou komen Innemen.
Door de K.V.F.-fractie waartoe ook
de heer Kramers behoort, werd als
tijdelijk wethouder voorgesteld mr.
M. M. van Kinderen. Met 30 stem
men voor en 1 blanco gaf de Baad
haar fiat aan deze benoeming, Mr.
van Kinderen gaat de Woningdienst.
Technische Bedruven en Culturele
Zaken onder zijn hoede nemen.
maar voldoende bewegingsvrijheid
behouden. Zoals reeds eerder werd
gezegd, zullen de gemeenten zich
meer moeten richten naar do cul
turele en sociale sectoren in hun
gebied.
De heer v. d. Berg (CH), dip in
de middagvergadering als laatste
spreker aan het woord kwam, had
een hele waslijst van onderwerpen,
die hij inzette met de droeve klacht
over het weglokken van industrieën
door gemeenten in andere provin
cies. Men biedt hierbij grond aan
tegen voorwaarden, dit het woord
dumping rechtvaardigen, terwijl
allerlei andere faciliteiten worden
verleend, die fabneksbouw in der-
geüike gemeenten zeer aantrekkelijk
maken.
Over de soepelheid en het koop
manschap van hoofden van dienst
kon ook de heer v. d. Berg een
boekje opendoen. Hij was in vroe
ger dagen ai eens met een plan bij
de gemeente gekomen, dat het mid
den hield tussen traditionele en
systeembouw. Door de halstarrige
houding van het betreffende hoofd
van dienst Is aan dit plan nimmer
enige aandifcht besteed. Sprekende
over hoogbouw kan de heer Van der
Berg nog wijzen naar de slechte
resultaten bij het flat aan het Zuid-
plein.
De bedrijfseconoom bleek bij de
hervatting van de vergadering om'
acht uur nog niet uit de gedachten
van de heer Hoek (AR) te zijn
verdwenen. Hij meende, dat mr
Peek zelf duidelijk de noodzaak er
van had uitgesproken, toen deze
opmerkte, dat met ieder hoofd van
dienst geschikt is om te onderhan
delen. Twee initiatieven, nl. de
stichting van een Volkscredietbank
en de publiek-rechtelijk» bedrijfsor
ganisatie had de heer Van Lath ge
reserveerd voor de Partij van de
Arbeid. De heer Hoek bestreed
dit niet alleen, maar sloeg tegelij
kertijd naar de andere kant door
met te zeggen, dat het CNV het
PBO het eerst ontwikkelde.
Die jeugdige vooriichtmgskwestie
ziet de CPN-fractie als een taak van
cte politieke partijen en niet van
de overheid. Hoe men zich dan het
overkoepelende karakter van een
dergelijke voorlichtingscursus voor
stelde, werd er niet bij verteld.
De heer Van Nieuwkerk (WD)
blijft natuurlijk particuliere woning
bouw prefereren en hij was o zo
blij. dat de verhoudingen met Den
Haag zo goed zijn. Ook de heer
Elsmg (arb) bleef bij zijn eenmaal
genomen standpunt wat betreft de
ongustige liggen van recreatie- en
sportterreinen in het nieuwe uit
breidingsplan. Een lans was er door
hem voor de hoogbouw niet ge
broken. maar hij zou wel wat meer
syrflpathie hier tegenover bij het
college zien. We streven naar een
zo groot mogelijk bouwvolume, dus
zullen we ook de montage-woningen
met moeten versmaden.
Het laatste woord in de algemene
beschouwingen was bij B. en W-,
die ter linkerzijde ijverig gebruik
maakten van de gelegenheid om de
rechtse groeperingen m de Raad,
t.w. de heren Hoek en v. d. Berg
van repliek' te dienen inzake hun
politieke en vcrmeend-practische
standpunten. Als nieuwtje kreeg de
Raad te horen, dat bij de sport
velden ten Westen van de Polder
vaart ook aan een soort van sta
dion is gedacht, dat temidden van
de speelvelden komt te liggen. Voor
we zover echter zijn. kan sport-
becefend Schiedam echter in ca-
trastrophale omstandigheden komen
te verkeren met de bestaande ter-
Teinen. De wethouder van Sport
zaken kon echter de verzekering
geven, dat er nog steeds een schrif
telijke verklaring van het College
bestaat, waarin dc verzekering
wordt gegeven, dat geen sportveld
zal verdwijnen, alvorens een nieuw
veld beschikbaar komt. 't Bleek ook
\qor hem zelf een veilig gevoel,
laat staan voor de rest.
1464, Bërisz Is woe
dend, wanneer de „Vrij
heid" precies tussen zyn
vloot en die van Mor
ns blyft koersen, want
al die tijd kunnen zyn
camera's met draaien
Stel je voor: een film
met schepen uit de ze
ventiende eeuw, waar
tussen een modern «uts-
jacht voortdurend heen
en weer vaart En dat.
terwijl ze de lui van
Morris druk bezig zien
opnamen te maken. Is
dat niet om uit je vel
te springen? In zijn
woede geeft Barasz de
kapitein van de „Car-
mencita" opdracht de
„Vrijheid" te verjagen. Even later ziet Rob het motorschip met een 15-mijlsvaart op zich afkomen Ja. nu moet hij toch uitkijken!
Deel 15 en 18 van de avoniureo van kapitein rob tijo verschenen onderwereld uem Prof, Lwpardi" en Het ftyfe van de Witte Mcmmouth".
t Prils t5 cem pet deelije
Verkrttgbaai ÖO onze agenten/bezorger» en onze administratie, Schiedamsevesi *2. Rotterdam.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. De Vakverenigingen en boerenbonden op
Oost-Sumatra, waarin de communisten meer en meer de lei
dende rol gaan spelen, voeren een voortdurende actie tegen de
Westerse ondernemingen, vertelt de heer A. S. L. Spoor, voor
zitter van de Delï Planters Vereniging, die sinds enige weken in
ons land verblijf houdt. Zy doen dat onder het motto „rol de
matjes op", en richten him actie op twee factoren, die voor de
tabakscultuur een beslissende rol spelen bij de productie; ar
beid en grond.
Het was al over tienen, toen mr.
Peek aanving met het doorbladeren
van de begroting. De heer v. d.
Berg (C.H.) gaf acte de presence
over het verkeersvraagstuk, waar
bij hij de wens uitsprak, dat een
jaarverslag van de verkeerscom-
missie zal verschijnen. Wat betreft
de onbewaakte overwegen, moet
hierbij beslist eerst bloed vloeien?
Spoed is zeer gewenst, niet alleen
bij de overwegen, maar ook bij de
luchtbescherming. De heer Mak
(A.R.) attendeerde het College hier
op, evenals op het Koemarkt-vraag
stuk. De doorbraak via Buitenha
ven, Makkerstraat, Plantage, Nieu
we Haven, is niet alleen zeer kost
baar, maar het lijkt spr. ook over
bodig. Mr. Peek kon iets meer ver
tellen over de organisatie van de
luchtbescherming. Eerst moet er
materiaal zijn, dan komen de man
schappen. In samenwerking met
Rotterdam en Vlaaröingen wordt
straks een kringleider aangesteld,
daarna komen kringcommandanten
en plaatselijk personeel.
De mogelijkheid van een subsidie
voor de rheuma-bestrijding in Rot
terdam zal worden bekeken, kreeg
mej. Burger (arb.) te horen. Die
rheumatiek bestrijding was echter
niet bet voornaamste dat zij had
aangesneden. De zo belangrijke
zwembaden-kwestie nam zij met de
heren Dominicus (A.R.) en v, d.
Berg (C.H,) onder de loupe. Mr.
"Van Bochove rekende de Raad
daarop ruwweg voor, wat de kosten
van eeh nieuw bad zo al zouden
zjjn. 't Bleek een heel bedrag, maar
de voorzieningen aan de Havendijk
zijn ook niet mis, zodat het een
wikken en wegen blijft. Gemeente
werken werkt momenteel nieuwe
plannen uil voor: a. verbetering be
staand bad. b. één nieuw bad in
het recreatiegebied Kethel (aparte
uren voor mannen, vrouwen en ge
mengd). c. twee nieuwe baden
(mannen cn vrouwen apart). Voor
dat de raadsleden omstreeks half
twaalf de weg naar huis weer in
sloegen, heeft de Heer Dominicus
wethouder Van der Kraan als ver
vanger nog even op de proef ge
steld over de woningbouw door
bouwverenigingen en de verkoop
van gemeente woningen. Voor beide
onderwerpen voelt het College wei
iets.
Wat het eerste betreft, stellen de
bonden onvervulbare looneisen. Men
kan zeggen, dat tot 1949 de lonen
inderdaad betrekkelijk Jaag waren,
hoewel de arbeiders naast het loon
een goede verzorging kregen. Nog
altijd worden, naast het loon, rijst,
klapperolie, textiel en andere pro
ducten gratis aan dc arbeiders ver
strekt. Na het eerste grote tooncon-
fhet hebben de ondernemers eigen
lijk voortdurend toegegeven aan de
steeds verder gaande eisen. Op het
ogenblik is het dagloon 7,20. Daar
kan zelfs een arbeider met vrouw
en vier kinderen van overhouden,
hetgeen ook door de vakbondleiders
wordt toegegeven. Er zijn niettemin
opnieuw eisen gesteld, waarvan nie
mand de redelijkheid nog kan vol
houden, nl. 17 gulden per dag, een
gratificatie van één maand loon ter
gelegenheid van. het Indonesische
Nieuwjaar en van vier maanden
loon op 1 Mei. Dit zou, voor de ta
bakscultuur, 232 millioen kosten.
De actie tegen de gronden is van
een rechtstreekser karakter; daaruit
spreekt nog veel duidelijker de ob
structieve bedoeling. Het is met ta
bakscultuur zo, dat na een oogst de
grond zeven jaar -nodig heeft om
zich te herstellen. Dan. woekert er
bos over het terrein, dat aan het
eind van de zeven, jaar gekapt
wordt Elk jaar ïs er dus slechts
een zevende deel m gebruik van de
enorme oppervlakte land. welke
door de tabaksmaatschappijen ge
bruikt wordt. De rest ligt, ogen
schijnlijk, braak. Aangezet door
de boerenbonden is nu de bevolking
zich gaan vestigen op deze gronden.
Er wordt, bijzonder onoordeelkun
dig, wat rijst verbouwd, hier en daar
zijn wat pisangbomen geplant, Maar
deze cultuur wordt niet intensief be
oefend; zij is m tegendeel sterk ver
spreid, en bereikt niet meer, dan
juist dat de gronden ongeschikt wor
den om er straks tabak op te plan
ten.
Na de R.T.C, overeenkomst had
den wij ondernemers gegronde hoop,
dat wij, onder een democratiseh-so-
cialistisch regiem, zouden kunnen
voortgaan met het werk, dat de Ne
derlandse ondernemers sedert 80 jaar
op Sumatra hadden verricht. Wij
hadden vertrouwen in de mogelijk
heden van Indonesië, dat beschikte
over bekwame en integere leiders
als o.a. drs Hatta.
Bovendien verwachtten wij, dat na
het tijdstip waarop onze rechten
zouden expireren, deze op enigerlei
wijze, \erlengd zouden worden. De
tabakscultuur strekte zich toen uit
over 255.000 ha. grond. Om tegemoet
te komen aan de grondbehoefte van
de bevolking stelden, wij de rege
ring voor om hiervan 130.000 ba af
te stoten. Wij kregen de toezegging,
dat onze concessierechten op de res
terende 125.000 ha zouden worden
omgezet m een nieuw recht, een
soort erfpachtovereenkomst. Van het
land. dat wij afstonden was 65 pet.
onmiddellijk geschikt voor inheemse
landbouw. De onwil van de vakbe
weging bleek hierna zeer duidelijk:
de bevolking vestigde zich juist op
de gronden die wij overhielden en
nodig hadden voor de tabak. Hier
door is wel duidelijk komen vast
tc staan, dat deze occupatie van de
gronden een politiek streven is. niet
gebaseerd op economische noodzaak.
„Waaraan ontleent de vakbewe
ging zijn kracht?", zo vroegen wij
de heer Spoor, „en wat stelt de re
gering cr tegenover?"
Op Oost-Sumatra staat het politie
ke leven sterk onder invloed van
de. overval, is het antwoord. Uit Ma-
lakka geschiedt een voortdurende
infiltratie van Chinese communisten
en van communistische denkbeelden.
Twee vakverenigingen voeren de
boventoon: de Sarboeprï (aangeslo
ten bij de Sobsi.l waarin communis
ten de leidmg hebben, waarvan er
zijn, die contact hebben met de
„Ferkoma", de Persatoean Kommu-
nis Asia, een gebeel communistische
beweging dus, welke ook buiten In
donesië werkt. Verder zijn er de
boerenbonden, met aan het hoofd
Tarigan, de man. die kortelings ge
dreigd heeft, dat de tabakscultuur
platgebrand zal worden, als de sou-
veremiteit over Irian met wordt
overgedragen.
Bij mijn bezoeken aan Djakarta
heb ik voor het belang van een
voortbestaan der tabakscultuur, zeer
veel juist begrip gevonden bij de
finaneieel-econormsche Raad van
ministers; een begrip, dat echter
weinig of niet doorwerkte naar be
neden. De nationale strijd voor on
af hankebjkheid is omgebogen tot
een sociaal-economische strijd. Wat
de bevolking wil is: de Westerse
ondernemingen weg. De Indonesi
sche regering ziet de communisti
sche invloed toenemen, maar schijnt
vooralsnog geen mogelijkheid te
zien er tegen op te treden. Toen
Oost-Sumatra nog een Negara was,
bezette de bevolking de gronden,
omdat de vakbeweging de onmacht
van het Negara-bestuur wilde aan
tonen. Verwacht werd toen, dat dei
zaak beter zou marcheren als een
maal de" eenheidsstaat tot stand was
gekomen; het tegendeel is echter
waar gebleken. De stakingen gaan
door, is het niet om looneisen, dan
wel omdat „een van de employe's
een koloniaal gezicht heeft", of een
ander onbetekenend voorwendsel.
Wij hebben de 40 uren-week, maar
van de 7-urige werkdag wordt er
maar drie uur effectief gewerkt.
De occupatie van de gronden gaat
eveneens verder. Wij hopen, de oogst
1950'51 nog wel in de grond te
krijgen, maar diverse maatschap
pijen zjjn er nu al zeker van, dat
zij voor de volgende oogst slechts
op enkele ondernemingen, met de
grootste moeite, of in het geheel
niet, gronden zullen kunnen vinden.
Hierbij mag bedacht worden,
dat er hier heus geen sprake is van
het belang van het Nederlandse
.„kapitalisme". Ik zelf, spreek tegen
woordig liever van een gesociali
seerd kapitalisme, want de tijd van
de grote winsten is voorhij. De on
dernemers kunnen er nog een goed
bestaan in vinden, en voor duizen
den Nederlanders is er nog een
bestaan weggelegd. Maar het be
lang voor Indonesië zelf moet voor
al niet onderschat worden. Deli is
ccn belangrijke bron voor devie
zen. Als er drie jaar rustig en zon
der stakingen gewerkt zou kunnen
worden, zou Indonesië m.i. door
zijn schulden heen 2ijn.
Op het ogenblik is de wereld nog
een gretig afnemer van de Deli-
tabak. Maar onze tabak is een fan
cy-product. Gaan de mogelijkheden
ontbreken om de hoge kwaliteit te
handhaven, dan is er geen afzet
mogelijkheid meer. Tabak is een
product, dat de Indonesiërs nog niet
alleen kunnen verbouwen. De plant
eist zoveel zorg en kennis van za
ken,- dat het zonder de mensen uit
Deventer niet gaat. En de cultuur
kan niet wachten, tot de overheid
er in is geslaagd het communisme
„op te vangen, in het luchtledige",
door verbeterde sociale toestanden.
„Das Wohltemperierte Klavier"
geldt nog steeds als een der aller
grootste en schoonste werken der
muziekliteratuur. Schumann noem
de het werk, bestaande uit 48 pre
ludes met fuga's, (dat Bach schreef
uit bewondering voor zijn tijdge
noot Werckmeister, die de onschat
bare uitvinding had gedaan, het oc
taaf in twaalf gelijke delen te ver
delen, zodat het hierdoor mogelijk
werd door alle toonaarden te mo
duleren) „het dagelijkse brood der
pianisten". En inderdaad, het is bij
na ondenkbaar, dat een musicus
zich niet met dit indrukwekkende
document, dat en schat van hoge
intellectualiteit geschraagd door
een diepe, geniale scheppings
kracht en aristocratische muzikali
teit bevat, zich er niet intensief
mee zou bezighouden.
De pianist Gerard Hengeveld
heeft de zware taak op zich geno
men in een cyclus van vier avon
den Bacbs „evangelie der polypho-
ne Kunst", te interpreteren. Gis
teravond, in Ons Huis, opende hij
zijn eerste concert met de vertol
king van het eerste deel van Band
I, Hengevela's spel leent zich wel
zeer voor het uitvoeren van deze
muziek. Technisch munt het uit
door klaarheid en beheerst pedaal-
gebruik en bezit juist die strak
heid, welke nodig is om het karak
ter van deze kunst tot zijn recht te
laten komen. Bovendien beschikt
Hengeveld over een zeer groot ont
wikkeld stijlgevoel, zodat deze pia
nist terecht een Bach-vertolker
van zeer hoge klasse mag worden
genoemd.
Jammer was het, dat de kunste-
Advenentte LM.)
gezongen door
Uit voorraad leverbaar.
WYTEMAWEC, kruispunt
Mathenewerlaan
v/h Passage.
DEN RAAG De minister van
Economische- Zaken heeft besloten
maatregelen te treffen om het ver
bruik van electriciteit ook buiten
de piekuren te beperken. Met in
gang van 19 December wordt het
verboden electriciteit te gebruiken
voor lichtreclames en buitenverlich
ting en het electricitejtsverbruïk
voor straatverlichting zal worden
ingekrompen tot 80% van het nor
male verbruik in de overeenkomsti
ge periode van het vorige jaar.
-Voorts doet de minister een drin
gend beroep op de bevolking zich
ook buiten de piekuren vrijwillig
beperkingen in het electrictteits-
verbruik op te leggen. Alg hierin
in de gezinnen en in de bedrijven
gevolg wordt gegeven zal de we
derinvoering van een electriciteita-
distributie kunnen worden voorko
men. De maatregelen zijn noodzake
lijk geworden, omdat de kolensoort
waarop de electrische centrales zijn
aangewezen op de internationale
markt thans veel wordt gevraagd
en het dientengevolge moeilijk is
met zekerheid de omvang van de
import vast te stellen.
naar zc'n klein gehoor vond. Hope
lijk dan ook zullen de vereerders
van de grote cantor op het volgend
concert in grotere getale aanwezig
zijn, want Hengeveld levert met
het geven van deze cyclus een pres
tatie. die recht heeft op ruime be
langstelling.
Ondertussen heeft het hem niet
aan warme bijval Ontbroken. Een
tweetal toegiften, waaronder het
menuet uit de eerste suite, volgden
nog.
HERMAN VAN BORN
Ziekenhuis-concert
De Schiedamse Accordeonver
eniging heeft het plan opgevat, op
gezette tijden in de ziekenhuizen,
rusthuizen, en dergelijke instellin
gen korte concerten te geven.
Hiermede is Zondag een begin
gemaakt. Er werd een bezoek ge
bracht aan het tehuis voor ouden
van dagen en het gemeente zie
kenhuis.
Burgerlijke Stand
GEBOREN: Ilbiens, d. v.- P. C.
Kok en I. VinkPleun. z. v. H,
Lagendijk cn M. van Kapel; Simon
A., z. v S. Bosdij'k en A. v. d Zee;
Stella M. C, d. v. H. N. Gijten-
beek en Th. H. Kloos; Michael A,
H., z. v. H Bruggeman en C. A. M.
Colliguon: Leendert, z.v. J. K. Riet
dijk en M. Sm outer.
ESPERANTO-AGENDA
Mardo Begincursus O.l.v, Kdo
de Vries, Poortugaalsestraat 21b.
Merkredo Klubvespero, Volks
gebouw Tuinlaan 50.
Zamenhofa verspero ..De Schuil
hoek", Kortedijk 121, Vlaardingen.
Plej proksimari semajnon ni
ferios pro la festo-tagoj.
DAMCLUB „SCHIEDAM"
Schiedam 2 begon de competitie
goed door van Dos 2 wit Rozen
burg met 155 te winnen.
De persoonlijke uitslagen luiden:
P. v. NoordennenJ. de Ronde
1—1
A. VerberkJ. Pols 2—0
M. CotéA. Barendrecht 20
J. LeeningA. Klapwijk 02
A. Blokland—R. Barendrecht 20
M. VeldtJ. Harsman 02
C. v. LeeuwenA. van Vark. 2—0
V. VermeulenD. v. Dijk 20
M. den RoutingA. Oosterlee 20
L. SchuitmanC. Degeling 20
GEMEENTE-PUBLICATIES
■Verkeersbesluit
Burgemeester en Wethouders van
Schiedam doen te weten, dat he
den op de Secretarie der gemeen
te ter lezing voor een ieder gedu
rende drie maanden is nederge—
legd het verkeersbesluit der ge
meente Schiedam, vastgesteld bij
hun besluit van 5 December 1950.
Schiadaxn, 19 Dec. 1950.
Burgemeester en Wethouders van.
Schiedam,
De Secretaris, De Burgemeester,
N. J. POST J. W. PEEK
WINKELSLUITING
Burgemeester en Wethouders
van Schiedam maken bekend, dat
bij hun besluit van 12 December
1950 aan alle winkeliers in de ge
meente ontheffing is verleend van
de wettelijke verplichting om hun
winkels na 18.00 uur gesloten te
hebben voor de dagen Donderdag
21 en Vrijdag 22 December 1950,
met dien verstande, dat op ge
noemde dagen de winkels tot 21.00
uur geopend mogen zijn.
Schiedam, 15 December 1950.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
canvong nieuwe clubs
NED. HAND. CORR.
ENGELS, DUITS, FRANS
BOEKHOUDEN
Ook gevorderden voor
het Juni-examen
TYPEN en STENO
ook in de vreemde lalen
CONVERSATIE
Frons, Duits, Engels
ginners en Gevorderd.
"oom Beren qndebwus
29 scholen, 40 jr. ervaring
SINGEL 72 TEL 68847
TE HUUR AANGEB. per 1
Jan. een mooie
met pension. Tel. aanwezig.
Koemarkt 1B.
GEVRAAGD EEN FLINK
voor luxe verhuur.
Wester Garage
Fr. Haverschm.laan 14.
Toiletspiegels, 3-delig, kan
gewoon tegen de muur
worden opgehangen. Glas
platen v. ronde tafels, thee
meubels, glas in lood, spie
gels moderniseren en op
nieuw verzilveren, v. Loo-
pik's Glasindustrie. Boter-
etraat 39, Schiedam, Telef.
Woningruil aangeb. vrij
bov.huis O. gevr. kL ben. of
bov.huis, geen Gorzen. Br.
No. 11 DO bur. van dit blad.
Te koop: Mauser Schuifmaat
30 cm. lang. Rekenschijf.
Burg. v. Haarenlaan 126 c,
Schiedam.
Te koop: Nieuwe grote bob
slee 10.z.g.a.n.. meisjes
schoenen, maat 36. f 7.—
Prof. K.O. Laan 81b 1ste Et.
Gevraagd: nette werkster,
1 x per 14 dagen. Veenlant-
straat 6.
Welk uit Ind. Gerep. gezin,
in bezit van huur machtiging
wil woning met inboedel
overnemen. Brieven onder
no. S 665 bur. van dit blad.
B.z_a,: kinderverzorgster per
1 Jan. Genegen ook huiselijk
werk te doen. Br. no. S 666
bur. v. d. blad.
Uit: 50 gashaarden, 50 ko
lenhaarden, 20 geisers, 20
gasfornuizen, 30 gascom-
foren, 25 wastafels en vele
stofzuigers, koelkasten enz.
enz. kunt U keus maken.
Komt eens kijken bij Firma
A. van Woerkom. Broers-
veld 137—139, Telef. 67735.
Een goed adres voor iedere
beurs.
Goedkope peulvruchten? De
Walvischmolen, Westvest 29,
alles nieuwe oogst. Bruine
bonen, witte bonen 0.38 p.
Vi kilo; groene erwten en
peenerwtjes j 0.24 p. Vi kg.,
spliterwten 0.30 p. Vz kg.,
capucijners en grauwe erw
ten 0.44 per Vz kg. echte
kogelboot*j es. boekweitmeel,
boekweitgmtten, blanke mo-
lenaarsbloem, gereinigde tar
wezemelen.
„Joja" Rubbercorset zonder
baleinen, meer steungevend
door totale stevige elastici
teit Gemakkelijk afwas-
baar. Corsettenhuis .Joja"*,
Hoogstraat 136, Schiedam.
Paskamer aanwezig. Spe
ciaal adres. Bustehouders
merk Dulco en Keep-Up.
Ook linnen corsetten.
'-*>&■*
