Drama Westerling wordt
een komische
Friese kwestie
m
Ex-kapitein wil Kamers
legaalwegjagen
Auriol wijst Pineau tot
kabinetsformateur aan
Actie Paterskerk Huissen
wordt gestaakt
Nederland bereid om te
spreken met Indonesië
CKefarine 4
Plan voor schaduwieger
door VN aanvaard
Bajonet door het hart:
geval van noodweer
Knippen
CELEZEN—5
„Uitkoop" van 500
fabrikanten
Na mislukking mag Gaullist Soustelle
het eens proberen
.Comité biedt aartsbisschop-coadjutor
zijn verontschuldigingen aan
Vijfhonderd maai
van Amsterdam naar
Johannesburg
Twee mijnrampen
op Spitsbergen
Inbeslagneming ivapens geen
sta-in-de-weg meer
Meningsverschil en
principe
Politie achtervolgt
autobestuurder
Beter resultaat met
4 middelen tegelijk
Zeven doden door
lek in gasbuis
Israëlische leger in
alarmtoestand
Indonesië onderneemt terugtocht naar
de afzijdigheid
Officier eist ontslag van rechtsvervolging
tegen verdachte, die werd aangevallen
Tieu maanden geëist
voor verduistering
van schilderijen
j en gewogen I
(Woensdag 9 Januari 1952
{Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG. Raymond Westerling, voormalig kapitein van het voor-
tealig KNIL, heeft in de maanden dat, wat hü noemt het „apathische
Nederland", hem net weer vierkant vergeten bad, nieuwe verschieten
geopend. Nieuwe verschieten, die hü beeft geschetst tn een program van
dertig punten, waarvan de essentie is, dat hij Nederland .wakker zal
schudden; dat hü de Staten-Generaal zal wegjagen langs legale weg, om
het door enige nieuwe instituten te vervangen; dat hjj de Indonesische
machlsusurpators inet de gehele Republiek Indonesië onderste hoven zal
halen; dat hü een nieuwe Verenigde Staten van Indonesië zal vestigen,
waarin hü zai zorgen voor vrye verkiezingen en voor de vorming van
enige democratische bestuurs-organen; dat hij met behulp van machtige
buitenlandse kringen in Indonesië een groot aantal militaire steunpunten
Voor het Westen zal vestigen; en zo nog iets meer.
Een program, in de vorm van
een manifest wereldkundig ge
maakt door Westerlings gevolmach
tigde in Nederland de heer Boel
houwer, tegelijkertijd voorzitter
van de Nederlandse Vojks Unie,
een organisatie, die zich al enige
jaren tevergeefs als politieke partij
tracht aan te dienen.
Het' "manifest van Westerling,
mede-ondertekend door het be
stuur van de Volks Unie, maar
ook door dat van een organisatie
van oud.ffiegalB werkers, de z.g.
Landelijke Organisatie van Oud-
Illegale Strijders, is een van de
potsierlijkste documenten waarme
de ons land ooit verrijkt is. De po-'
litieke geschriften van Anton Mus-
sert waren hiermede vergeleken,
weldoordachte werkstukken, en de
toon van de NSB-litteratuur was
in vergelijking tot dit stuk buiten
gewoon bescheiden.
Het nieuwe comité van discipe
len van Westerling ten aanzien
waarvan zij opgemerkt, dat niet
duidelijk is, of het bestuur van de
LOOIS door baar leden gemach
tigd is daarin zitting te nemen
trekt meteen, ferm van leer, met
een massa-vergadering. Om het pu
bliek in grote getale daarheen
te krijgen heeft de heer Wester
ling een nieuwe stunt bedacht.
Maandag aanstaande, zo laat. hfj
hekend maken, zal hij in Den Haag
persoonlijk zijn aanhangers toespre
ken. Bij het zoeken naar een pas
sende plaats voor dit grote gebeu
ren heeft men het oog op de Die
rentuin laten" vallen,
i Zijn woordvoerder. Boelhouwer,,
RAYMOND WESTERLING
heeft ons gisteren verzekerd, dat
Westerling er persoonlijk zal
komen. Niettegenstaande het feit,
dat er hier een arrestatje-bevel op
Westerling ligt te wachten. Maar
om die hinderpalen uit de weg te
ruimen, stelt een zeer invloedrijk
aanhanger van Westerling, thans op
ministerieel niveau, enige niet te
onderschatten pogingen in het
werk. En wil het dan nog niet
lukken.... nu. dan zal Westerlings
stem per gramofoonpiaat te horen
zijn, in zijn eerste politieke rede:
„Ik klaag aan!5*
Het zal dus de gramofoonpiaat
worden.
En dan, zo zei Boelhouwer, gaat
Westerling naar Indië. om daar
een halt aan de revolutie te bieden
en de klok met gewapende hand
terug te draaien, zij het niet hele-
médl tot het koloniale tijdperk.
In Nederland zullen, hij en de
zijnen hun program echter langs
strikt legale weg afhandelen. Als
het even gaat. Tot nu toe hebben
wij alles binnen de grenzen van de
wet gedaan, zei Boelhouwer, het
enige waarmee wij onlangs de be
langstelling van de Justitie hebben
gaande gemaakt was, het feit dat
wij een Ambonees zonder pa
pieren even heen en terug naar
Parijs, waar hij Westerling moest
ontmoeten, hebben gebracht. Maar
daar kon men ons niets op maken,
want op dat punt bestond er een
maas in de wet.
Aldus de inhoud van een nieuw
tafereel in het drama-Westerling,
dat nu toch echter langzamerhand
in een komische opera begint over
te gaan.
Plan tot sanering van de
sigarenindustrie
DEN HAAG Naar het landelijk
verbond van midden- en kleinsiga-
renfabrikanten meedeelt zoekt men
een weg tot sanering van de siga
renfabricage, Een door het verbond
uitgèwerkt plan wordt op het ogen
blik met overheid en vakgroep be
sproken. Het behelst een vrijwillige
sanering door een vorm van „uit
koop" van een aantal kleine fabri
kanten. Men hoopt vijfhonderd hun
ner biervoor te winnen.
Door het wegvallen van deze fa
brikanten zou de concurrentie ver*
minderen- De rentabiliteit van an
dere bedrijven zou groter worden
en tevens zouden, in plaats van de
500 kleine fabrikanten 500 thans
werkloze sigarenmakers in grotere
fabrieken aan de slag kunnen gaan.
Men is van mening, dat de produc
tie van 600 millioen sigaren per jaar
door het wegvallen van 500 kleine
bedrijven niet zal teruglopen. Wel
zou aanzienlijk op kostprijzen en
op energie bespaard worden.
Volgens het ontwerp zou de sa
nering voor 50 percent betaald kun
nen worden uit de hogere rentabi
liteit der overblijvende bedrijven en
voor de andere helft uit "accijns
voordelen.
Op min of meer feestelijke
wijze heeft het Brabants Orkest in
Den Bosch zijn twee-jarig bestaan
herdacht.
(Van onze correspondent)
PARIJS. President Auriol heeft,
met ved spoed, die ongetwijfeld in
verband staat met de haast, die men
wil maken met het oog op de inter
nationale situatie, een eerste kabi
netsformateur-aangewezen, Het is
Christian Pineau, socialist, die als
vertegenwoordiger van de party, die
formeel de crisis heeft uitgelokt,
de eerst aangewezene is om een ka
binet samen te stellen.
Dit is gisteravond gebeurd, doch
men hoeft er niet aan te twijfelen,
dat vandaag nog Pineau het aanbod
vati de president der republiek zal
afwijzen. De socialistische partij
heeft vanochtend een communiqué
gepubliceerd, waarin zij de verant
woordelijkheid voor de regerings
crisis afwijst. Daarna zal Auriol
waarschijnlijk een beroep doen op
Jacques Soustelle als vertegenwoor
diger van de R.P.F- van De Gaulle,
de tweede partij die de crisis in di-
NIJMEGEN. Dinsdag heelt
het actiecomité, dat ijvert voor de
openstelling van de Paterskerk
te Huissett; een volgende verkla
ring overgelegd aan de aarts
bisschop-coadjutor, mgr. dr. B.
Alfrink;
Het actiecomité voor de open
stelling van de Paterskerk te
Huissen stelt-er prijs op te ver
klaren, dat de haar aanbevolen
basis voor de actie: „gebruik te
maken van een oud recht, te we
ten, dat een doorde kerkelijke
overheid gesloten kérk weer open
kan zijn door haar open te'ma-,
ken", volgens deskundigen niet
blijkt te bestaan; - dat hét
iedere actie heeft stop gezet; dat
het nooit de bedoeling heeft ge-
nad het kerkelijk, gezag aan te
tasten; .en dat het er prijs op
stelt de aartsbisschop-coadjutor
zijn verontschuldiging aan te bie
den. en de bevolking van Huissen
aanraadt van iedere verdere actie
af te zien.
Deze verklaring is Woensdag
morgen huis aan huis in Huissen,
Angeren en omgéving verspreid,
met. de volgende toelichting:,
„Om redenen, in bovenstaande
verklaring vervat, zijn wij ervan
overtuigd, dat elke verdere actie
tot het verkrijgen van de open
stelling van de Paterskerk moet
■worden gestaakt. Wij hebben.deze
beslissing genomen na ernstig; en
zorgvuldig beraad, zonder daar-,
toe, van welke zijde dan: ook, te
zjjn geprest,-. Onze beslissing is
.dus geheel vrijwillig. Zoals Huis
sen is geprezen om zijn gediscipli
neerd verzet, zo rekenen - wij er
op, dat het volk van:'Hu3SSen:. pok
na deze ernstige 'beslissing"' zich
gedisciplineerd zai., gedragen. Het
actiecomité heeft de overtuiging,
dat Huissen zich achter het comité
zal plaatsen en zich van elke ectie
zal onthouden.
Zijne hoogwaardige excellentie
de aartsbisschop-coadjutor heeft
er welwillend in toegestemd de
leden van het actiecomité in
audiëntie te ontvangen".
Zuid-Afrikalijn der KLM
ontwikkelt zich gunstig
DEN HAAG Woensdag maak
te de K.L.M, sinds de opening van
de Afrikalijn op 7 October 1947 de
500ste retour-vlucht Amsterdam-
Johannesburg. De ontwikkeling
van deze trans-Sahara-route van
de K.L.M. is in de loop van deze
vier jaar gunstig geweest. Werden
in 1048 ongeveer 7800 passagiers
veryoerd. in 1951 waren dit er
bijrta 10.000. In ruim vier'jaar wer
den tussen Amsterdam en Johan-;
nesburg ruim 35,000 passagiers,
105-819 kg post én 687.336
vracht vervoerd.
recte 2in kan. worden verweten.
Als serieuze candïdaten voor de
samenstelling-van een. kabinet wor
den echter slechts vier namen ge
noemd en wel die van Jules Moch,
Georges Bidault. Paul Reynaud en
de radicaal Henri Queüille, die al
meer als hekkensluiter is opgetre
den, wanneer geen andere politicus
de situatie meer tot oplossing kón
brengen.
Wat liet buitenland het meest in
teresseert is uiteraard of de kabi
netscrisis zal worden opgelost bin
nen een tijd, die zaL toestaan, dat
de besprekingen over het Europese
leger cn in bet verband van de'
Atlantische raad ongehinderd voort
gang zullen kunnen vinden.
Vijftien, doden, zes
gewonden
OSLO. Door explosies in
twee verschillende kolenmijnen
op het Noorse Noordpooleiland
Spitsbergen zijn Maandag vijftien
mijnwerkers om het leven geko
men en zes gewond.
De eerste explosie,waarbij zes
mijnwerkers om het leven kwa
men en drie gewond werden, deed
zich voor in een particuliere mijn
te Longyearbyen.
In de staatskolenmijn te Ny
Aalesund, 100 kilometer van
Longyearbyen, kwamen negen
mensen om het leven en werden
er drie ernstig gewond. De ont
ploffingen vonden plaats toen
jloegen arbeiders na het Kerst
verlof het werk hervatten.
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG. Dinsdag heeft de staatssecretarisvan Buitenlandse
Zaken, mr Blom, de Indonesische buitengewone ambassadeur, prof, Supomo,
cn de waarnemend Hoge Commissaris van Indonesië. Djumhana, ont
vangen, Hü heeft hen op de hoogte gesteld van het besluit der Neder
landse regering, dat zy bereid is tot besprekingen mei de Indonesische
delegatie over de opheffing van de Nederlands-Indonesische Unie cn over
de kwestie Nieuw Guinea.
Oudpolitieke delinquenten
dagvaarden reclassering
AMSTERDAM De stichting
„Oud-politieke deliquenten" heeft, zo
deelt zij bet ANP mede, het Neder
lands genootschap' tot Reclassering
gedagvaard voor de kantonrechter
te Amsterdam tot betaling van één
gulden schadevergoeding. Het reclas-
seringsgenootschaj had, aldus de
Stichting, de nog onder haar toe
zicht staande politieke delinquenten
verboden contact op te nemen met
de stichting „Oud-politieke delin
quenten", die optreedt als „Belan-
gen-organisatie" van deze groep.
Volgens de stichtingis dit verbod
onrechtmatig, om'dat het „dc staat
kundige vrijheid van de onder toe
zicht gestelden zou aantasten." „Een
verschil van mening en. een prin
cipiële zaak noodzaakt ons tot deze
stap", aldus de stichting.
(Zouden de oud-politiefce delin
quenten zich bij hun actie met
schaamte voor ogen houden, dat,
tijdens de bezetting, een „verschil
van mening om een principiële
zaak" rechtstreeks naar Vught of
Amersfoort leidde? In dat geval
hebben ze nu het recht verdiend
rich te beroepen op .«aatJcimdigé
urfjheid" van de individu. Red.)
Dit is de reactie van de Neder
landse regering op het Indonesische
antwoord op de Nederlandse vragen
in zake de inbeslagneming van wa
pens aan boord van de ..Blitar" en
de „Talisse". De Indonesische rege-
'ring heeft zich niet beroepen op het
aanvankelijk aangevoerde argu
ment, dat de wapens bestemd waren
voor Nieuw Guinea, dat naar Indo
nesisch© opvattingen deel uitmaakt
van dc republiek.
Zij heeft dit punt geheel buiten
beschouwing gelaten, maar heeft
onder de aandacht der Nederlandse
regering gebracht, dat Nederland
grove fouten had gemaakt, als ge
volg waarvan inbeslagneming van
de wapens aan boord van de Blitar
wel moest volgen. Die fouten zijn
inderdaad zeer sprekend in het ge
val van dé „Blitar", Dc Indonesi
sche motivering past echter niet ge
heel op het geval van de „Talisse".
Maar na aanwijzing van de Neder
landse fouten, die hier thans einde
lijk worden erkend, bleef er weinig
anders over. dan ditgeschil niet
langer te beschouwen, als een sta-
in-de-weg voor de besprekingen-
(Van onze correspondent)
HAARLEM. Tussen half één
en één uur in de nacht van Maan
dag op Dinsdag reed een dronken
autobestuurder met grote snel
heid door de stad. Twee surveil
lerende politieagenten stapten in
een taxi om de man te volgen en
tot stoppen te dwingen. Vier maal
kregen zij dé dronkeman Idem en
iedere, keer slaagde hij er weer in
om te ontkomen door over de
trottoirs te rijden. Op de Spaarn-
damse wee in Haarlem Noord
gelukte het de politie tenslotte de
auto tot stilstaan te brengen. De
bestuurder, die bijna in 'i Spaar-
ne was beland, werd naar het
bureau gebracht.
Advertentie
Fijnen m klachten -
ook nog slapeloze nachten
Door steeds kwellende
Rbenmatiscbe Pijnen..
Daar brengt Kruschen Salts redding en
uitkomst, 'n Wonder, hoe de kleine da
gelijkse dosis Kruschen Uw bloedzuive
rende organen weer op gang helpt en
stimuleert tot de jeugdigs krachtige
werking, nodig om het bloed zuiver te
houden. Dan geeti zich ophopende on
zuiverheden meer. Want met de hulp
van Kruschen voert 't lichaam die af
langs natuurlijke weg. Ook voor U is er
alle reden Kruschen te riemen zo
heilzaam als 't Is. Voor Uw organen,
voor de zuiverheid van Uw bloed. Kort
om voor Uw algeheel welzijn, prettig,
behagelijk vrij van pijn......
IN de aula van de Gemeentelijke
Universiteit van Amsterdam is
Dinsdagmiddag ter gelegenheid
van de Dies Natalis der Universi
teit dr C. N. J. Versteegh uit
Utrecht het ere-doctoraat in de
Medicijnen verleend. Promotor
was Prof. dr B. W. Jongkees. Dr
Versteegh ontvangt de buL Links
naast hem zijn promotor prof. dr
B. W. Jongkees.
De ,-Maty Ward" heeft
machineschade
ROTTERDAM. Het Neder-
landse m.s. „Java", dat de Nieuwe
Waterweg was uitgevaren, heeft op
zee de Nederlandse kustvaarder
„Mary "Ward", 370 b.r.t. en eigen
dom van P. van Leeuwen Boom
kamp te Amsterdam,met machine-
schade aangetroffen. De „Java"
heeft het schip op sleeptouw ge
nomen en. teruggebracht naar Rot
terdam. De „Mary Ward." was op
weg va» Rotterdam naax Esbjerg.
Duitse kustvaarder in
Oostzee vermist
SCHEVENINGEN RADIO. De
314 ton metende Duitse kustvaarder
„El'bing 4", die 28 December 1851
uit Stockholm naar Kotka in Fin
land vertrok, wordt vermist. Het
Zweedse radiostation Stavsnaes
heeft de schepen verzocht uit te
zien en eventuele meldingen te
richten aan. het radiostation.
„Sibajak." in Curasao
WILLEMSTAD. De „Sibajak"
met Nederlandse emigranten voor
Nieuw-Zeeland aan boord, is
Dinsdagmiddag in de haven van
Curacao aangekomen.
(Advertentie I. M.)
Cliefarinft „4" beval 4 genees
middelen, elk stuk voor stuk af
wereldberoemd. Maar in één
tabiet verenigd, is de werking
nóg beter, zodat zij ook helpen
bij hevige pijn of griep, wan
neer eert ander middel laait.
cCovc
PARIJS. Te Rangevaux (bij
Metz) Is Maandagavond door een
lek" in een' buis. gas verscheidene
huizen binnengedrongen. Zeven
personen, ,van wie vier kinderen,
kwamen oin het leven. Vier per
sonen moesten -In een ziekenhuis
worden opgenomen.
JERUZALEM. Het Israëlische
leger heeft ..spéciale voorzorgs
maatregelen" getroffen langs de
grenzen, na de ongeregeldheden,
die zich Maandag rond de parle
mentsgebouwen hebben voorge
daan. Het leger, bevindt zich ge
deeltelijk in ©eu alarmtoestand.
Premier Ben Goerion heeft ver
klaard, dat de regering alle mid
delen, welke haar ten dienste staan,
zal gebruiken om de terreur, waar
mee .Mefiachem Beigfn en-.:iijn
vroegere guerillastrijders van de
Irgoen dreigen, de kop in te druk
ken.
PARIJS. De politieke commissie heeft het debat orér „de collectieve
maatregelen ter bescherming van de vrede" beëindigd met een reeks stem
mingen. De oorspronkelijke resolutie van de commissie werd met 51—5
stemmen (het Russische blok) en drie onthoudingen (Argentinië, India en
Indonesië) aangenomen. De resolutie verzoekt de ledcn-statcn trocpencon-
tingenten te trainen cn ter beschikking te houden van de Verenigde Naties.
De Verenigde Naties kunnen in geval van gevaar voor-de vrede ook een
beroep doen op de regionale groepformaties zoals het Atlantisch Tact.
ARNHEM. Btf een vechtpartij in een schoenmakerij aan de Koren
markt in Arnhem, stak een 2l-jarige jongeman vorig jaar Januari een
aanvaller een bajonet in het hart, waardoor deze onmiddellijk werd gedood
en bracht hü een tweede aanvaller een levensgevaarlijke wond in de buik
toe. Dinsdag stond h(i in Arnhem, terecht. De Officier vond. dit zo'n. duide-.
lijk geval van noodweer, dat hü ontslag van rechtsvervolging concludeer
de.
Van het Russische voorstel kwam
gisteren alleen in stemming de para
graaf, die de commissie voor collec
tieve veiligheid wil afschaffen. Zij
werd met grote meerderheid ver
worpen. De resolutie van de com
missie voor de collectieve maatrege
len kreeg dus ruimschoots de veer
tig stemmen, die zij straks in de
Assemblee nodig heeft om daar te
worden aangenomen. Nederland
stemde natuurlijk vóór.
Merkwaardig was de houding van
Indonesië. De heer Palar erkende,
dat de resolutie dezer commissie
een correct' uitvloeisel was van de
resolutie „Vrede 'door eenheid", waar
Indonesië vorig jaar voor gestemd
dezer commissie, partij koos in de
strijd tussen de twee blokken, wel
ke strijd oorzaak was van de hui
dige spanning, weshalve Indonesië
zich dit keer zou- onthouden. Meent
men werkelijk dat deze terugtocht
op de „afzijdigheid"-^nog voor be
middeling versleten kan worden?
Opvallend was de ommezwaai van
Zweden, dat oorspronkeüjk allerlei
neutralistische bezwaren tegen de
resolutie had en deswege van Wis-
jinsky een klopje op „de schouder
kreeg.
Nu heeft 'het Voor de resolutie
gestemd en de vertegenwoordiger
deelde mede, dat in zijn land een
grondwetswijziging werd voorbereid,
had. In" deze discussie :-2ei de heer: die hetmogelijk maakt" Zweedse
Palar, was echter gebleken, dat mèn troepen, buiten het eigen land te gé-
door te stemmen vóór de resolutie bruiken.
De 21-jarige D. had omgang met
een buurmeisje, de dochter van G.
tegen diens wil. Een vriend van G.
een zekere "L. wilde namelijk,
dat het meisje met zijn broer zou
trouwers. Op een Januarimiddag van
het vorige jaar kwamen G. en L.
thuis, nadat zij vele glazen bier
hadden gedronken. Toen zij hoor
den, dat het meisje weer bij D.
geweect, besloten zij dat. aan deze
omgang maar voorgoed een eind
moest worden gemaakt. G. hier
toe aangezet door L. kwam half
dronken de schoenmakerij binnen
en bracht dc jonge D. een steek met
een mes toe. Vlak daarna kwam L..
die ook beschonken was, zijn vriend
met een hamer „assisteren". De
jonge D- die intussen al enige ste
ken had opgelopen, greep een bajo
net en stak L. door het hart. die
vrijwel direct overleed. Vervolgens
stak hü naar G-. die -een diepe sne
de in zijn buik en in zijn. dijbeen
kreeg waardoor deze wekenlang op
de rand van de dood zweefde.
Iri zijn requisitoir zeïde de Offi
cier van Justitie, mr W. de Vries,
datzelden .een geval is .voorgeko
men, waarin 'noodweer er zo dik op-
ligt als hier, Hier was al geen spra
ke meer van bedreiging, een der
éérste voorwaarden voor noodweer.
Verdachte-was al gestoken: door G-
L. stond op het punt hem met
een hamer dc hersens in te slaan,
.Té betwijfelen is, of hij de grens
van het .toelaatbare heeft over
schreden, maar zélfs al zou dat zo
zijn. dan moet rekening worden ge
houden met de psychische toestand
van verdachte op dat moment: van
kalm overleg kon geen sprake zijn.
Mr Dé Vries concludeerde tot 'ont
slag van rechtsvervolging.
Vervolgens stond G. terecht, die
nog steeds niet volkomen is gene
zen. De Officier wilde rekening
(Van- onze correspondent)
AMSTERDAM. r De officier
van justitie bij de Amsterdamse
rechtbank eiste Dinsdag een ge
vangenisstraf v'an tien maanden
tegen dc Dierense kunsthandelaar
S. K., die ervan verdacht werd een
tweetal schilderijen verduisterd te
hebben. K. had de schilderijen ter
verkoop in consignatie gekregen,
doch bood ze. kort daarna' als om*
derpand bij een van zijn vele geld
leningen aan een derde aan.
Luchtmaclitpredikant naar
Korea vertrokken
DEN HAAG. Kapitein ds J,
Couvéc. luchtmachtpredikant op de
Vliegbasis Voikel is- Dinsdagavond
van Hock van Holland vertrokken
met het aanvullende detachement
naar Korea om aldaar kapitein ds
J, Meerberg -'af Te lossen.--
houden met het feit, dat hij reeds
zwaar gestraft is door de - levens
gevaarlijke wond, en eiste daaróm
een jaar gevangenisstraf voorwaar
delijk met een proeftijd van. drie
jaar.
Vervolg van pag. 1
meerderheid, is dat het Fries. De op
bescheiden schaal op een aantal
scholen toegepaste proefmet het
Fries als voertaal in de lagere klas
sen heeft dan ook, wat ieder ter
zake kundige bij voorbaat had ver
wacht. zeer bevredigende resultaten
opgeleverd.
In het voormalige Ned, Indië werd
er steeds naar gestreefd, zodra een
taai door tenminste een honderddui
zendtal mensen werd gesproken, haar
als voertaal bij het onderwijs te be
zigen, en dat niet als. een middel óm.
t©. verdelen cn te heersetvmaar .als
uitvloeisel van eert kerngezond op
voedkundig beginsel. Het is wel
merkwaardig, dat'wat als een recht
van Atjehcrs cn Balinezen, Makas-
saren. cn Soendanezen werd be
schouwd aan onze.;Friese- landgeno
ten werd onthouden!
En laat. - wie menen mócht,dat
de toestanden ginds zich in geen
enke] opzicht laten vergelijken met
die hier te lande, dan eens rondf
kijken in Zwitserland. Wie.wel eens
het Engadin bezocht- en nog oog
had voor meer. dan alleen de on
vergelijkelijke schoonheid der ber
gen, zal hebben kunnen waarnemen,
dat in bepaalde streken de op
schriften op openbare gebouwen
niet in het Duits of het .Italiaans
maar in het Reto-romaans waren
gesteld; Als hij, daardoor nieuwsgie
rig geworden, zijn onderzoekingen
verder heeft uitgestrekt zal hij heb
ben ontdekt, dat deze taal. door
maar een 50,000 mensen gesproken,
een rol speelt bij hetonderwijs en
in het'openbare leven. En dat zij,
naast het Duits. Frans en Italiaans,
ook. buiten het kanton Graubünden
als vierde nationale taal van het'
Eedgenootschap, is erkend. Wie dat
weet. zal zich wel wachten zich al
te gemakkelijk te beroepen op het
argument, dat er nog geen half .mil
lioen mensen zijn, dié Fries spreken.
HET Zwitserse voorbeeld be
wijst. dat de nationale eenheid
door de erkenning, van het
recht van een minderheid geen -ge
vaar loopt. Het bewijst óók, dat de
vrees als zoudan de Frlesen geen
Nederlands meerwillen leren, wan
neer hun eisen worden ingewilligd,
te dwaas- is om los te. lopen. Geen
Fries zal ontkennen, dat de loop
der historie voor hém het Neder
lands tot een volstrekt onmisbaar,
instrument heeft gemaakt. Maar laat
dan ook de ..Hollander" zijnerzijds
inzien, dat de Fries in Friesland
met het volste recht vraagt, dat zijn
taal .-.als drager van een eigen na
tionaal ..leven,-in haar -waabde'iwbrdt
erkend. Heeft* men dat. eenmaal in
gezien en.handelt men daarnaar,
dan zal wat nu .terecht de Friese
kwestie heet als zodanig weldra uit
de wereld zijn. Tot heil van Fries
land' èn- van «Nederlands
'ET- jongere dat vlak voor
de kapsalon binnenglipte had
iéts weg van Corrie Vonk tn J&e
knijn doodZonder dei mimte
twijfel was hij een, geoefende vaet-
balspeler, dat zag -ge aan zijn diep
zwarte knieën, teruVjl zijn puilende
broekzakken deden vermoeden dat
fiij eert interessant dgsOTtiment tol-
Een, batterütjf. ka,tePffI'-tZ^'
woon lange spijkers ert half ajgeoe-
ten appels met zich meevoerde. Een
geschikt jongetjedat stond wei
vast maar de kapper waande
zichzelf de directeur van?een def
tige onderneming eti zag wpni met
duidelijke tegenzin nadererC
En broer?"
Knippen zegt rne moeder", ver
klaarde de jongen, want zelf zag
hij er niets in.
„Heb je geld bü jé?" klonk het
wantrouwig.
Een knik. De kapper keek naden
kend neer op de woeste kuif van
deze ongewenste klant en vervieltn.
gepeins. De Nederlandse Spoorwe
gen hebben vervoerplicht, maar wel
ke wet verbiedt een coiffeur, die
het hoog in het. hoofd heeft, haar
dossen zonder ópgcaf van redenen
de schaar te weigeren?
„Ken hét gauw, meneervroeg
het jongetje, dat gelukkig nog te
gaaf was om. zulke problematieken
zelfs maar te uemaeden, „Me
vriendje staat bulten te wachten."
„Ga maar zitten", zuchtte de kap
per, „Je ivas nu eenmaal eerder
dan meneer hier."
Meneer hier was ik en hij
zette zich aan de leestafel en zag,
verveeld bladerend in Neérlands
publicistische Inspanning, hoe het
ventje voor negentig procent ver
dween onder een wit spookhemd.
Terwijl' een meter verder een be
diende en een manicure welriekend
zwoegden aan de schoonheid van
een behaaglijk passieve heer, die
blijkbaar de hele dag voor zijn uiter
lijk had gereserveerd, zette 'de baas
zijn omtïUlge schaar in de woeste
dos van het kind. Nog geen vijf
knipjes had Jty gegeven of zijn
stem klonk opnieuw, agente rig:
J5n hoeveel geld heb je dan
b\j je?"
ft wee fcioarretjes", zei het jonge
tje, lekker achterover liggend in
het hefbrugmechaniek.
„O. maar daar doen we het niet
voor", riep de kapper opgelucht,
„KnippeTfi kost hier negentig cen
ten."
En hij begon al te pulken aan de
witte hoes. Op dat ogenblik rees uit
de beauty-worsteling in de nolgen-
de stoel een zachte stem. die zei:
„Laat maar. Dat regel ik weV'
Koning klant had gesproken:
„Zoals u trilt meneer", zei de
kapper en hij deed het laken gewil
lig recht cn knipte net za lang ver
der, tot het jongetje weer uertïcaal
kon toorden getakeld ara, in de
spiegel, een misnoegde blik te wer
pen op het nette,, geplakte kuifje
dat uan zijn weelde teas ocergeble-
vert.
De tuur-heer, aan irie nog steeds
werd gefriseerd, gerijW en gespren
keld, stak niet zonder moeite een
hand met een verfrommelde gulden
onder het, laken uit, wcarmee^sfe
jóngen nu aan de kassa gingije-
talen. Bij het dubbeltje dat chij te
rugkreeg voegde hij; na. enig zoe
ken'de vijftig centen vatV moeder,
maar toen hij .met het totaal bij
rijn weldoener terugkeerde klonk
het:
„Laat maar zitten, jö"
Voor het hèrroepen kon worden,
wipte hij er mee naar buitien, ter
wijl de kapper ham nakeek met de
blik van Picasso die om den brode
een rebus achter op een sigaren
zakje heeft moeten tekenen
„U is aan de beurt meneer", zei
hij eindelijk, met een zucht
Toen ik net in de stoel lag ging
de deur weer open. en trad een ge
heel ander jongetje, met minstens
even zwarte kn&ën en een nog véél
woester kuif de zaak binnen.
„Wat moet jij?" vroeg de kapper
alert.
„Knippen", kUmk het.
„Heb je geld bij je?"
„Nee."
„Nou, wat kom. je dan doen?"
Het jongetje aarzelde even. Toen
zei hij:
„Nou, me vriendje zegt, je. kunt
hier voor niks geknipt worden en
dan krijg jc een dubbeltje."
KRONKEL.
«wnOT de schoonste geschenken, die
I een zeevarende oom voor ons, jon-
:;i gens,rit" <3© tropen kon meebren
gen, behoorden de vaak fantastisch ge
vormde schelpen. Je moest ze aan je
oor leggen, want dan kon je de zee «r
in-h'oren ruisen. Het waren broze. 6orr.s
ragfijne vormen die je gedachten mee
voerden..naar een onderzees sprookjes-:
rijk. We weten hu beter, sprbokjes be-
staan niet hoogstens herinneringen aan
sprookjes en tot zulke herinneringen
gaven ons aanleiding de platen van het V-
boek „Schelpen", Het zijn 64 afbeel
dingen van scheipen op groot formaat,
gekozen door de conservatrice van het
Zoologisch Museum te Amsterdam, me.
wouw W, S. S. van Ben them Jutting en
gefotografeerd door Paul Bessem. Zij
beiden.'evenals de uitgever van.dtl ple-
temveck. '„De. .Spieghe!" ié Amsterdam
verdiénen onze erkentelijkheid voor dit v
boek. dat wij dit keer liever dan met
woorden via een reproductie van eèp
der afbeeldingen in de^ aandacht van de
lezer wijtenaanbevelen. (Prijs - van - dit
.boek f lZSO).
Voor deze illustratie viel onze keus -
op de zogenaamde Dubbele Spinnekop.
een der wonderlijkste schelpen .die ge-
vonden worden r ih tropische wateraft-.'.';
De hoogte is 13 cm bij eén bréédt©bran..;..
1 cm. De naaldffjne stekels staan itft eèh1*
rti en 'langs het::lange" kanaal;" -
