Hoeveel kinderen en wanneer?
BÜ
Geweten en kerkelijk
leergezag - basis van
huwelijksleven
individuele
verantwoordelijkheid
Bf
GEBOORTEREGELING
Zaak van sociale en
Schets van een Europese
Samenleving
Woningbouw op hoog peil,
maar.... veel werklozen
POIROT <5pEEI T ,i,iii,iii,iiii,ii,®i'*ii,i,i,,,,"Biii''ii,ii11111"-
I BRIDGE
s
,.Unie der harten"
tussen Duitsland
en Nederland?
Veertig gulden boete
voor schoolhoofd dat
knaap mishandelde
Egyptisch accoord
met de Soedan
Sterk gestegen productiviteit en groot
aanbod van nieuwe krachten
rubber laarzen
gymschoenen
pantoffels
AGATHA CHRISTIE I
Dinsdag 28 October 1952
(Van onze medische medewerker)
T~V E vraag met betrekking tot het aantal kinderen en het tijd-
stip waarop zij ter wereld komen was enkele eeuwen ge
leden voor alle ouders welhaast een wanhoopskreet, maar be
hoeft dat heden ten dagen voor niemand meer te zijn.
Ais men ais vooruitgang be
schouwt dat de mens meer en meer
geleid door de rede, zyn iot in
eigen handen kan nemen, dan is het
logisch om van dit lot de grootte en
zells de samenstelling van het ge-
zm niet uit te sluiten, en is ge
boorteregeling evenzeer symptoom
van vooruitgang als vaccinaties,
centrale drinkwatervoorziening, so
ciale zorg, bliksembeveiliging en
een democratisch staatsbestel dat
zijn.
Anderzijds kan men geboortebe
perking zien als een medisch-hy-
giemsche plicht: het is immers voor
al de medicus-hygiënist, die de fac
toren die men vroeger geneigd was
om als natuurlyke regulatoren van
de bevolkingsdichtheid te zien (zo
als epidemische ziekten bijv.), tot
verdwijnen bracht en daarmee de
sterfte zoveel verminderde dat een
Europese bevolking, die tot het ein
de der achttiende eeuw slechts
uiterst langzaam groeide, sindsdien
in verontrustend tempo toenam. Zo
beschouwd is geboorteregeling een
zaak van verantwoordelijkheidsge
voel, zowel van het individu als van
de gemeenschap.
Dit inzicht is echter nog verre
van algemeen. Slechts in Noorwe
gen schijnen deze zaken zo van
zelfsprekend te zijn, dat in dat land
niet eens een vereniging bestaat, die
er zich mee bezig houot of er pro
paganda voor maakt: daar bestaan
van staatswege consultatiebureau^
voor moeder en. kind, waar geboor
teregeling, prenatale zorg en zuige
lingenzorg als logisch tezamen beho
rend worden beschouwd. Het on
derwerp wordt aan de universitei
ten aan de medische studenten on
derwezen. In Engeland werken sinds
de eerste wereldoorlog verscheide
ne organisaties op dit gebied met
practische en morele steun van de
overheid, die vaak zelf consultatie
bureaus exploiteert en herhaalde
lijk officiële commissies installeerde
om het vraagstuk te bestuderen. De
sinds enkele jaren verschijnende
Reports of the Royal Commission
on Population (die ieder zich voor
enkele guldens aan kan schaffen),
zyn een onuitsprekelijke bron van
redelijke informatie over dit ter
rein. In Zweden bestaat een vrijwel
eendere situatie als in Engeland
In Denemarken is men tets min
der ver, maar de overheid werkt in
ieder geval niet tegen. Oak in Ame
rika worden deze zaken zeer open
lijk behandeld.
Aan het andere uiterste staan
Frankrijk en België, waar iedere
vorm van voorlichting of hulp
streng verboden en het onderwerp
in onderwijs of publicaties volstrekt
taboe is. De geboortecijfers zijn in
al deze landen echter vrijwel het
zelfde! Ik noem slechts de Verenig
de Staten met 24.3 per 1000, Frank
rijk met 19.4, Noorwegen met 18.5,
Denemarken met 17.8, België met
16,1, Engeland met 15,9, Zweden
met la,5. Nederland tenslotte heeft
een geboortecijfer van 22.3 per 1000.
Ieder kan voor zichzelf bedenken op
welke verschillende wijzen ditzelfde
resultaat in bijvoorbeeld Frankrijk
en Noorwegen bereikt werd, en kan
dan tevens uitmaken welke houding
van de overheid uit moreel oogpunt
te verkiezen is.
Nederland is naar schatting onge
veer 40 jaar ten achter bij enkele
andere Westeuropese landen. Twee
jaar geleden publiceerde de Ver
eniging van Vrouwelijke Artsen
het verslag van een vergadering,
die zij over geboorteregeling belegd
had in het Nederlands Tijdschrift
voor Geneeskunde, en wekte daar
mee (in medische kring!) een storm
van verontwaardiging; terwijl al in
1912 de voorzitters der machtige
artsen-organisaties van Engeland en
Amerika beide in officiële redevoe
ringen op geboorteregeling wezen
als een medische plicht! Toch is er
een aantal tekenen, dat ook in ons
land wijst op een. verandering ten
goede.
Terwijl, met een enkele uitzonde
ring, de hoogleraren in de verlos
kunde over deze materie geen on
derwijs wensen te geven, organise
ren in vele plaatsen de medische
studenten zelf dit onderwijs. Voor
de oorlog was de houding der ker-
TjE propaganda voor geboortebeperking of „verstandig
-1-J, ouderschap" doet tegenwoordig bij voorkeur een beroep
op het verantwoordelijkheidsbesef. Hiernevens schrijft de me
dische medewerker in een bijdrage „Hoeveel kinderen en wan
neer?": „Zo beschouwd is geboorteregeling een zaak van ver
antwoordelijkheidsgevoel, zowel van het individu als van de
gemeenschap. Dit inzicht is echter nog verre van algemeen.
ken strikt afwij
zend, kart gele
den heeft de Ge
nerale Synode
der Hervormde
Kerken de ge
boorteregeling
(met enkele re
delijke restric
ties) als een zaak
ook der kerk
aanvaard; en de
christelijke ver
eniging Zedenop-
bouw heeft in
haar maandblad
een uitvoerige
beschouwing aan
dit onderwerp
gewijd, een be
schouwing, die
van hartverhef
fende vooruit
strevendheid ge
tuigt. Het spijt mij, dat ik uit dit
uitnemende rapport slechts één zin
kan citeren, maar deze is typerend
voor de Protestantse gedachte: .aan
vaarding van geboorteregeling uit
een oogpunt mede van persoonlijke
verantwoordelijkheid. „Gezinsvor
ming is immers niet alleen een ver
wekken en voortbrengen, maar ook
een grootbrengen en opvoeden",
waarmee de samenstellers van dit
stuk niet het minimum of maximum
aantal kinderen als ideaal stellen
maar het optimum; het in een be
paalde situatie meest geschikte aan
tal.
Ditzelfde kan men ook omschrij
ven als een der doelstellingen van
de Nederlandse Vereniging, die
overal in den lande consuttatiebu-
reau's exploiteert (onder andere in
Amsterdam het Aletta Jacobshuisi
en die zich met reeds meer dan
70.000 leden in een voortdurende
groei mag verheugen. Evij verheu
gend vmd ik het verschijnen on
langs van een klein, volkomen up
to date boekje, waarvan de titel
boven deze artikelen staat») en dat,
in nog geen honderd bladzijden, op
bijzonder verstandige, rustige en za
kelijke wijze voortreffelijke voor
lichting op dit zo moeilijke terrein
geeft, en daarbij de verschillende
maatschappelijke en morele aspec
ten niet onbesproken laat. Ook het
probleem jongen of meisje wordt er
m behandeld. Het lijkt mij een soli
de basis te zijn voor verstandig
ouderschap, een onmisbare leidraad
voor hen, die kinderen wensen uit
eigen vrije wil en niet p^r ongeluk.
rjE kwestie der geboorte
regeling wordt in deze
kolommen vanuit tweeërlei
standpunt bezien. Het me-
disch-hygiënische en sociale
aspect wordt door onze me
dische medewerker belicht
die in dit verband de ge
boorteregeling als een plicht
ziet.
Daartegenover staat de
visie van R.K. zijde, die
wordt gegeven door de Do
minicaan L. Vismans
(O.P,).
Wolff: Hoeveel kindcTen cn wanneer?
Uitgave N.V, Uitgeversmaatschappij
Kosmos, 3.50.
(Advertentie l.M.)
n
no. 1.1
DUSSELDORP. Terwijl bij de
opening van de Nederlandse week
de heer J. Gockel, voorzitter van de
Janddag van Noordrijnland-Wcstfa-
len on eerste burgemeester van Dus-
seldorp, sprak over een „unie van
harten" tussen Nederland en Duits
land heeft de Leidse hoogleraar dr
Th. J. G. Locher met nadruk gewe
zen op de moeilijkheden, die een toe
nadering nog in. de weg staan. Niet
temin vond hij, dat er meer begrip
moest komen, waar tot nog toe
vijandschap bestond, en orde, waar
tot nog toe chaos heerste.
De toenadering tussen beide lan
den moet meer bevatten dan alleen
het materiele: niet alleen opdat cul
turen elkaar bevruchten, doch ook
omdat het bovennationale cultuur
goed van het Avondland na de ver
scheuring weer verdiept moet wor
den, aldus prof. Locher.
Vandaag wordt in het kader van
de Nederlandse week een Rotter
damse dag gehouden.
foonmuziek. 14-00 Gesproken portret.
14.15 Jeugdcnncert. 15.00 Voor de jeugd
15JD Idem. 16,00 Alt-tenor- en basblok
fluit. 16.10 Voor de jeugd. 16.45 Voor de
zieken. 17.15 Gramofoonmuzlek. 17 30
Lichte muziek. 17,50 Regermgsuitzen-
ding: H. Ch. Meyer: „Reizen in Indo
nesië". 18.00 Nieuws. 18.15 VARA-Varia.
18.20 Actuaiitetten 18.30 Gramofoonmu-
HIL VERBUM I. 402 m.
WOENSDAG 28 OCTOBER 195Z
NCRV- 7.00 Nieuws. 7.13 Gewijde mu
ziek. 7.45 Een woord voor de dag 8.00
Nieuws en weerberichten. 8.15 Gramo-
loonmuziek. B.QO Voor de zieken. 9.30
Voor de huisvrouw. 9 35 Waterstanden.
8-40 Gramofoonmuzlek, 10.30 Morgen-
dienst. 11.00 Gramofaonmuziek. 31.15 ziek 19.00 .Pensioenrecht arbeidscon-
.Holland-Import in moeilijkheden" tractanten in overheidsdienst", causerie,
hoorspel. 12.00 Altviool en piano. 32.30 19.15 Gramofoonmuzlek. VPRO; 19.30
Land. en. tuinbouwmededelingen. 12.33 Voor de jeugd. VARAr 20.00 Nieuws.
Lichte muziek. 12.59 Klokgelui. 13 00 20.05 Politiek commentaar. 20.15 Thea-
Nieuws, 13.15 Prot, interkerkelijk Thuis- terorkesj en -koor en solisten. 20.45
front. 13.20 Vocaal Dubbeikivartet. 13 50 ..Kleine koftiemolencantate", hoorspel.
Gelders orkest en solist. 14.45 Voor de 21,40 Pianorecital 22.10 „Supersonische
meisjes 15,00 Gramofoonmuzlek. 15 20 trillingen", causerie. 22.25 Stryksextet.
Kamerorkest. 16.00 Voor de jeugd 17.20 22,55 De reis van z.K.H. Prins Bernhard
Orgelspel. 17.50 Militaire causerie. 18 00 naar Midden- en Zuid-Amerika. 23 00
Gramofoonmuzlek 18.10 Klarinet, "viool Nieuws 2315—24.00 Gramofoonmuzlek.
en piano. 18.30 Spectrum van het Chr Engeland, BBC Light Programme
Organisatie, cn Verenigingsleven. 18.45 l5oo cn 247 m-
Geestelijke liederen. 19 00 Nieuws en 13 00 Parlemetitsoverzicht 1315 Lichte
weerberichten. 18,10 Boekbespreking muïM!K. 13-45 Schots orkest, II 45 Voor
19.2& Gramofoonmuzlek. 19.30 Buiten- d<, hinderen 15 00 Voor de vrouw 15.40
lauds overzicht. 18.50 Gramofoonmuzlek Sport> 16öö Geuaneerde muziek. 16.30
29.00 Radiokrant. 20 20 Omroeporkest orgelspel. 16 45 Militair orkest. 17.15
en solist. =fc 29.45 „Een marganne-JuoJ- Mrs Da]e s Dagboek. 17 30 Dansmuziek
leum dat niet gevierd werd" causerie 1Bi0D Filharmonisch orkest. 19 00 Gra-
21.35 ..De ,.N ln onze naam toespraak mofoomnuziek. 19.15 Voor de Jeugd
21.40 Gevarieerde muziek. 22.05 ..In de 19-45 Hoorspel 20.00 Nieuws en radio-
Arabische wereld causerie 22.15 Alt journaal. 20.25 Sport. 20 30 Variété or-
tenor en piano 22,35 Internationaal kest en sojisten 21.00 Hoorspel. 22 30
Evangelisch Commentaar 22 45 Avond- can I come in". 23.00 Nieuws 23 15
klankbeeld. 23 45 ..Take It easy" (105
Voordracht. 0 20 Gevarieerde muziek,
0 56—1 00 Nieuws
België. 324 m.
11.45 G ra mofoomnuziek. 12.30 Weer
berichten 12 34 Gramofoonmuzlek. 13,00
overdenking. 23 00 Nieuws en S.O S.-
berichten 23.15—24.00 Grammofoonmu-
ziek.
HILVERSUM II 298 m.
VARA 7 00 Nieuws. 7-10 Gramofoon»
muziek 7.t5 Ochtendgymnastiek 133 Nieuws 1315 Gramofoonmuzlek. 14.00
Gramofoonmuzlek- 8 00 Nieuws en weer- Schoolradio 15,40 en 16-20 Gramofoon-
berlehten 8 18 Gramofoonmuzlek. BSO muziek 17 00 Nieuws. 17.10 Graftiofoon-
Voor de Huisvrouw. 9 00 Gramofoonmu muziek 17 25 Idem. 17-50 Boekbespre-
ziek 949 Idem VPRO- 1000 Sehonjra king 18 00 Pianorecital. 18 30 Voor de
dio. VARA 10 20 Voor de vmouw 11 OP soldaten 19 no Nieuws. 19.40 Gramo-
Gramoioonmtiziek 12 00 Lichte muziek toonmuziek 20 l)o Omroeporkest en so-
12 36 Land- en tutntmuwmededeHngen listen 2l(io Gramofoonmuzlek 2115
12,33 Voor het platteland 12 38 Orgel- Australische muziek. 2140 Gramofoon-
spel 13 00 Nieuws. 13.16 Commentaar muziek. 22 00 Nieuws. 22.15 Muzlkaal-
13.20 Amusementsmuziek. 13-50 Gramo- I litterair programma, 22.55—23.00 Nieuwe.
Is het dan geen
teken van gebrek
aan verantwoor
delijkheidszin,
wanneer de ka
tholieken er zich
zo halsstarrig te
gen blijven ver
zetten? Maar al
te gemakkelijk
zal men deze
conclusie trek
ken. Men trekt
de zaken beslist
scheef als men
het stelt het
geen dikwijls ge
schiedt alsof
hier twee princi
pes onverzoenlijk
tegenover elkaar
zouden staan, als.
of wat voor de
ene partij in de
sfeer van het goddelijk gebod ligt,
door de andere op grond van so
ciaal verantwoordelijkheidsbesef en
door medische en psychologische
overwegingen wordt afgewezen.
Misverstand
Tegenover elkaar worden gesteld
aan de ene kant gehoorzamen aan
een goddelijk gebod, resp. een ker
kelijk dogma (sic!}, aan de andere
sociaal verantwoordelijkheidsbesef;
lijdzaamheid en lijden bij dc ene
partij, z'n lot in eigen hand nemen en
geluk bü de andere. Maar zo liggen
dc kaarten niet! Het is niet waar, dat
de katholieke opvatting het verant
woordelijkheidsbesef uitsluit. En an
derzijds is het ook weer niet zo, dat
kinderregeling door verantwoorde
lijkheidsbesef principieel wordt ge
maakt tot een plicht. En, om ons nu
maar te beperken tot de katholieke
opvatting in zake gezinsvorming, de
ze houdt zeker n e t in, dat een hu
welijksbeleving, die er maar van laat
komen wat er van komt, de beste
is. Want deze opvatting huldigt ook
de matigheid in het huwelijk en het
kan wel eens voorkomen, dat een
groot kinderaantal juist een gevolg
is van gebrek aan matigheid en aan
andere zedelijke hoedanigheden,
m.a.w. van een tekort aan verant
woordelijkheid,
Dit iaatste zet de katholieke opvat
ting omtrent gezinsvorming al aan
stonds in een heel ander licht. Het
huwelijk beschouwt zü als vóór al
les een zaak van het persoonlijk ge
weten. De Kerk beroept zich tegen
over alle mogelijke vormen van be
volkingspolitiek altijd op het on
schendbare recht van de persoon.
Het is een aangelegenheid, waarover
ieder zelf in eer en geweten te be
slissen heeft. Het is ook het enige
Sacrament, waarvan de gewone be
dienaar de leek is en niet de pries
ter.
De rol van de kerk
Het geweten en de vrijheid vsm
de persoon worden echter gebon
den door Gods wil cn wet aller
eerst tot ons komend in ae na
tuurwet. Deze binding is een fn-
perking van dc vrijheid, zeker,
maar een inperking, die de vrij
heid niet opheft, doch juist volko
men maakt. Want die wet bevrijdt
van de slavernij der wanorde. Maar
dan moet de mens die wet ook
kunnen kennen. Ten dele is ieder
zelf daartoe in staat: spontaan we
ten we wat mag en niet mag, wat
verplicht is of niet. Doch slechts
ten dele. Want de zonde bracht
schade toe aan het juiste aanvoe
lingsvermogen. En bovendien wer
den we in Christus, ook als ge
huwden, op een hoger plan ge
bracht. Zo vindt het geweten z'n
aanvullende voorlichting in de
Openbaring Gods. En die leren we
kennen door het leergezag van de
Kerk. Daarom is het voor de ka
tholiek juist een kwestie van zelf
beschikking en persoonlijke ver
antwoordelijkheid. om te luisteren
naar de Kerk; hij wil zélf doen,
wat de Kerk zegt.
Wat houdt nu de katholieke op
vatting omtrent gezinsvorming in?
Óm het in enkele korte zinnen
samen te vatten:
dat kinderen-krijgen niet alleen
een last is. maar ook een lust en
een onzegbaar geluk;
dat het ook het „objectief-pri
maire" doel is van huwelijk en
huwelijksbeleving en juist daarom
vooral een zaak van zedelijke ver-
a ntwoordelij kheid
dat het dan ook onverantwoord
is om te huwen, als men geen
vrouw en kinderen kan onderhou
den en opvoeden;
dat men hiervoor echter niet
een louter menselijke zekerheid
nodig heeft, maar een, die mede
bouwt op Gods hulp en voorzie
nigheid;
dat dit niet een vermetel ver
trouwen mag zijn en juist déirorn
ook in het huwelijk een regel van
matigheid in acht genomen, moet
worden;
dat een ontijdig beëindigen van
de huwelijksbeleving (onanisme),
zowel als een kunstmatige ingreep
daarbij (neomalthusianisme) tegen
het geweten zijn;
dat kinder beperking daarom
ongeoorloofd is;
dat men de regel der matigheid
ook kan bepalen naar de periodie
ke onvruchtbaarheid der vrouw,
mits deze wetenschappelijk vast
staat, het gevaar voor zondigen
verwijderd blijve en medische, so
ciale of economische indicaties het
verantwoord maken dit verwijderd
gevaar ie riskeren;
dat in die zin en onder die voor
waarden een zekere regeling
der geboorten geoorloofd en ver
antwoord kan zyn.
Zodra dit zich aanmeldde en bet
katholiek geweten ermee gecon
fronteerd werd. was het oordeel
der overgrote meerderheid van *de
katholieke mora al-theologen be
slist afwijzend; het werd op één
lijn gesteld met het onar.ismus. En
al spoedig sprak het hoogste ker
kelijk gezag zich in dezelfde zin uit.
Het is opvallend hoe dit oordeel
in de loop der jaren zonder enige
aarzeling zich gelijk is gebleven.
Over de motivering kan verschil
van mening bestaan; is het in
trinsiek tegennatuurlijk of alleen
om de gevolgen, zoals een verma-
terialisering van het leven? Maar
de conclusie blijft gelijk: non pos-
sumus! (wij kunnen niet). Hier
staat verantwoordelijkheidsbesef
tegenover verantwoordelijkheidsbe
sef: indien kinderregeling door het
bevolkingsprobleem geëist zou wor
den, anderzijds op deze wijze kan
het nooit. Want het doel heiligt de
middelen niet!
Zijn er eisen?
Maar is die eis er wel? Het is
het motief, waarop men zich voor
al beroept, wanneer men beweert,
dat verantwoordelijkheidsbesef een
algemene verplichting meebrengt
om tot „verstandig ouderschap"
over te gaan. „Overbevolking"
ieder heeft er de mond van vol.
De katholiek weet werkelijk nog
niet zo heel zeker, of het wel ver
antwoord is, om die factor mede
de maat te laten bepalen. Want
hy is zich goed bewust van het ge
vaar, dat dan de zedelijkbeidswet-
ten ondergeschikt zouden kunnen
gemaakt worden aan de economie
en dat vindt hij een op de kop
zetten van de waarden. In ieder
geval is hij tegen alle beïnvloe
ding van de bevolkingscurve door
maatregelen van de overheid," die
verder gaan dan een juiste opinie
vorming. Voorts is hij er van
overtuigd, dat overbevolking niet
op te lossen is door maatregelen
van overheid of ouders van één,
land. Want het is een wereld
vraagstuk. Kinderrijke landen, die
tevens arbeidzaam zijn, varen er
wel bij, omdat de wereldeconomie
daar automatisch bü terecht komt.
En hij redeneert heel nuchter: als
er nu by ons werkelijk overbevol
king was, dan zouden we honger
moeten lijden. En dat is geenszins
het geval. Tussen hongerlijden en
de luxe, die velen zich nog kunnen
permitteren, bestaat nog een hele
scala van welvaartsgraden. En
wanneer we allen eens tevreden
konden zijn met een beetje lager
trap van welvaart en een beetje
meer vrede, dan zou het in ons
vaderland nog niet zo kwaad wo
nen zijn. Binnen afzienbare tijd zal
trouwens het sterftecijfer dat van
de geboorten gaan overtreffen, om
dat de medische hygiëne aan het
uiterste van haar kunnen aanbe
landt en de stijging van de ge
middelde leeftijd ophoudt.
Is het huwelijk een zaak van
verantwoordelijkheidsbesef van de
persoon, de juiste voorlichting is
er een van niet minder verant
woordelijkheidsbesef bij de Kerk.
Zij is verantwoording verschuldigd
tegenover God. Dit ontgaat velen.
Men ziet zo gemakkelijk in haar
houding een uiting van machtswel
lust. Maar als de Kerk 2ich altijd
zo verzet tegen burgerlijke bevol
kingspolitiek, zou zij zich dan zelf
aan zo'n politiek schuldig maken?
Het tweede genoemde artikel ver
meldt de angst van velen, dat het 1
daèrom gaat: om de katholieken
de meerderheid te bezorgen. Het
spreekt die angst niet tegen en
weerlegt hem niet. Wij zullen er
ook niet aan beginnen. Het is on
begonnen werk.
ALKMAAR. De rechtbank te
Alkmaar veroordeelde de hoofdon
derwijzer H. H, uit Hoorn tot een
boete van veertig gulden wegens
mishandeling van een twaalfjarige
jongen, die voor het raam van de
school lelijke gezichten had staan
trekken. De hoofdonderwijzer had
een tweetal scholieren naar buiten
gezonden, die de jongen even later
binnenbrachten. Hij kreeg vijfen
twintig oorvegen, en tien schoppen
tegen zyn achterste, waarna de de
linquent nog een tydlang knielend
in een hoek van het lokaal werd
neergezet. Dit alles was naar het
oordeel van het schoolhoofd nood
zakelijk om het prestige onder zijn
leerlingen te kunnen handhaven.
Een andere onderwijzer, die ook een
schop zou hebben gegeven, werd
wegens gebrek aan bewijs vrijge
sproken.
CAiRO. De delegatie van de
Soedanese on a I ha n kei jj kheidspartn
zal Dinsdagavond een accoord met
de Egyptische regering over de
toekomstige status van Soedan te
kenen, is hier Maandag officieel
meegedeeld. De afgevaardigden yan
de Soedanese partijen, die een
unie met Egypte voorstaan, zullen,
naar verwacht wordt, ook spoedig
overeenstemming met Egypte be
reiken.
Ambtenaren vrij gesproken
van corruptie
DEN HAAG De Haagse recht
bank heeft de 45-jarige A, B. uit
Rotterdam, de 50-jarige J. D. uit
MGnster en de 42-jartge G. V. uit
Den Haag vrijgesproken van de hen
ten laste gelegde corruptie. Zy zou
den als ambtenaar by de directie
van Wederopbouw en Volkshuisves
ting in de provincie Zuid-Holland
voor geld hebben bewerkt, dat een
zgn. herbouwplicht aan derden werd
overgedragen. Tegen B. en D. waren
voorwaardelijke gevangenisstraffen
geëist, tegen V. een onvoorwaarde
lijke straf.
55
55
De discussie over de vorm van het nieuwe Europa, dat een ver
enigd, Europa zal zijn, of niet zal zijn achten wij het belangrijkste
middel tot doorbreking van veel van de politieke onverschilligheid en
het pessimisme, dat in brede massa's van de zogenaamde oude wereld-
bestaat. Slechts uit zo'n discussie kan zich wellicht een nieuw gemeen
schappelijk. ideaal kristalliseren, zonder hetwelk het verschrompelde
Europa van vandaag geen perspectief meer heeft.
Een welkome stimulans tot deze
discussie kan een studie vormen
van dr H. Brugmans, hoogleraar
aan de Rijksuniversiteit te Utrecht
en rector van het Europa-College
te Brussel, die onlangs, onder de
titel „Schets van een Europese
Samenleving" fuig. Ad. Donker,
Rotterdam, prijs 4-90) is versche
nen. In dit essay onderzoekt dr
Brugmans de bronnen van verval
en kwaad en bespreekt hij de
vraagstukken, die zich bij het indi
vidu, het volk en de volken voor
doen om tenslotte de weg te wij
zen. die men naar zijn overtuiging
moet gaan om uit het moeras te
geraken.
De crisis, waarin Europa zich be
vindt. zo stelt dr Brugmans vast,
is het gevolg van een drievoudige
revolutie: technisch, demografisch.
(de bevolking der oudst-beschaafde
landen barst uit de nationale gren-
zenj en psychologisch (de millioe-
nen aanvaarden niet meer, wat hun
voorouders verdroegen. zij vra
gen hun regeerders rekenschap
voor de malaise, die zij ondergaan).
Een ideaal om zich naar te rich
ten ontbreekt: het Christendom is
verscheurd en heeft voor velen
zi}n kracht verloren zonder dat
echter een nieuw geloof gekomen
i± om het zout der aarde te zijn.
In die omstandigheden krijgen
de moderne afgoderijen hun kans,
juist omdat zij schijnbaar een totale
ommekeer prediken. Het antwoord
aan hen kan geen tegen-mythe
zijn, doch slechts een verhevigd en
verdiept bewustzijn van wat mens
cn gemeenschap behoren te zijn:
hier ligt de inspiratie van het
concrete program.
De meeste Europeanen ontken
nen niet de noodzaak van één
economische markt, één staatsbur
gerschap, één defensie en één bont-
gevariëerd Europees vaderland.
Maar men moet weten, hoe het ge
bouw van het nieuwe Europa wel
en hoe het niet. moet worden op-
„De woningbouw is thans weer
op zeer hoog peil. Op 31 Augustus
waren bijna 52.000 woningen on
derhanden. Wel worden er in ver
band met de achteruitgang ln de
investeringssector wat minder fa
brieken gebouwd, maar daar te
genover staat dat de kerken- en
scholenbouw meer armslag hebben
gekregen. WU vragen ons af, waar
komt het grote aantal werkloze
bouwarbeiders (1S.765 op 31 Sept.
1952) vandaan?"
Deze vraag wordt gesteld in De
Bouwer van 23 October, het blad
van de Algemene Nederlandse
Eouwbedrijfsboad. Hierbij kun
nen. zo wordt verder opgemerkt,
verschillende oorzaken een rol
spelen.
In de eerste plaats de gestegen
productiviteit. Zonder twijfel
wordt thans per man en per uur
meer geproduceerd dan een tijd
geleden. Op zich zelf is produc
tiviteitsverhoging verheugend, nuts
de totale productie verhoogt. Bo
vendien kwam ons ter ore, aldus
De Bouwer, dat in een enkel geval
het tempo dusdanig wordt opge
voerd. dat de veiligheid vermin
dert en het aantal ongevallen toe
neemt.
Een tweede oorzaak is mogelij
kerwijs, dat het aantal nieuwe
krachten hoger is dan nodig. On
der de timmerlieden en de schil
ders is dit zeer zeker het geval.
De Bouwer wijst er verder op, dat
de werk spreiding door subsidie
ring van schilderwerk gedurende
de wintermaanden er toe moet
leiden, dat een gedeelte van het
zomerwerk naar de wintermaan
den wordt overgeheveld, waar
door weliswaar de werkloosheid
in de winter afneemt, maar die in
de zomer toeneemt. Éénzelfde vo
lume schilderwerk kan door min
der werkkrachten worden uitge
voerd, omdat de top vermindert.
Komt er geen echt nieuw werk
bij. dan moet het corps schilders
worden ingekrompen.
Een derde oorzaak kan zyn, dat
door de minder gunstige toestand
in andere industrieën, bouwarbei
ders, die na de oorlog ander werk
hebben gevonden weer tot hun
oude vak terug keren. Hier en
daar wordt deze terugvloeiing
nogal hoog aangeslagen. Men
den|kt daarbij ook aan diegenen,
die een tijdlang zelfstandig heb
ben gewerkt en nu weer een
baantje zoeken. Aldus De Bouwer.
"Werkloze bouwarbeiders per ultimo
Augustus
1950
1951
1952
Bouwkundigen
149
288
399
Grondwerkers
2363
3248
5358
Timmerlieden
736
2489
3900
Metselaars
272
1226
1282
Betonwerkers
89
181
454
Stucadoors
66
112
523
Opperlieden
424
869
1321
Granietwerkers
19
24
80
Schilders
285
4S7
1813
Overigen
618
921
2077
Totaal bouwnijver
heid
5021
9625
17305
Totale werkloosheid
in Nederland
61443
79093
116748
Totaal bouwnijver
heid per eind Sept. 4536 10362 15765
Totale werkloosheid
eind September 55252 79045 1I055S
Pro/, dr Hi Brugmans
getrokken. Zonder deze weten»
schap zullen wy het nooit kunnea
maken.
West-Europa is van het Oosten
afgesneden: van Tsjechoslowakije
en Oost-Duitsland en alles, dat daar
achter ligt. Doch de grens, die
thans ons werelddeel verscheurt,
is willekeurig en zal zichzelf met
blijven. Zy za! verschuiven naar
Oost of West. Zij zal samenvallen,
met de stranden van Noordzee en.
Atlantische Oceaan of wy zul
len binnenkort te maken krijgen
met de problematiek der volken,
die thans liggen in de Russische
greep. En nieuw uitzicht moet
worden geopend de leuze vaxt,
een negatief anti-commumsme, der
utopie van een terugkeer tot de
verleden tijd en het, herstelvan.
een nationale souvereiniteit, die in
de moderne wereld niet meer waar
gemaakt kan worden, bieden dit
perspectief niet. Dit is de beslis
sende vraag: hoe ontwikkelt het
Westen een aantrekkingskracht,
een kristallisatiepunt, een vrije,
open, nieuwe gemeenschap, met
vitale durf geladen en nieuw, door
dat het de drievoudige revolutie
van onze eeuw moedig en bewust
erkent?
De blauwdruk, die dr Brugmans
in antwoord op deze vraag heeft
geschetst, toont een federatief
Europa, gebaseerd op de erken
ning '."an de waardigheid van de
mens, een Westelijk cultuurgoed
van de eerste rang. In. deze fede
ratie is slechts daar. waar het niet
anders kan verdediging, bui
tenlandse politiek enz. grote
machtsbevoegdheid in handen der
centrale organen gelegd. Voor het
overige echter wijst het plan naar
een decentralisatie van de macht
in zoveel mogelijk plaatselijke,
provinciale en landelijke organen,
opdat een zo groot mogelijk aan
tal burgers onder contröle van
op democratische wijze samenge
stelde lichamen persoonlijk ver
antwoordelijk zal zijn voor de
gang van zaken in de federatie en
de delen, waaruit zij is samenge
steld.
Volkomen consequent verbindt
dr Brugmans daaraan de noodzaak
van de schepping ener nieuwe
élite, individueel bereid en in staat
aan de nieuwe maatschappelijke
en culturele instellingen de juiste
leiding te geven. Helaas geeft hij
niet aan, hoe deze élite moet ont
staan in de huidige maatschappij,
die juist in al te vele opzichten
tendeert naar een nivellering. Aan
de waarde van dr Brugmans' stu
die, die wij hoog aanslaan, doet dit
echter niets af zij is zeker geen
laatste woord, maar, zoals al ge
zegd. een prikkel tot bezinning op
en discussie over hetgeen gebeuren
moet. wil "Europa niet ondergaan in
een systeem of systemen, die het
overgrote deel der Europeanen on
dragelijk moet zijn.
(Advertentie l.M.)
1 KILOMEI
BETER!
West-Duitse socialisten
behalen overwinning bij
gemeenteraadsverkiezing
LINDAU. De West-Duitse so
cialisten hebben Zondag bij de ge
meenteraadsverkiezing te Lindau,
aan het meer van Constanz, de
christen-democratische partij van
hondskanselier Adenauer verslagen.
De socialisten behaalden 34,3 pro
cent van het aantal uitgebrachte
stemmen tegen de christen-demo
craten 24,4 procent. Bij de verkie
zingen in 1948 was deze verhou
ding 25 tegen 30 procent.
door
„Anders nog wat?*'
..Ik ben bang, dat ik niet
heb gezien."
ni|jiiiii»niiuiujiiiiiqil
dith paste. Despard bood één har
ten. Ik paste. Dr Roberts jumpte:
drie klaveren. Miss Meredith nood
veel drie schoppen. Majoor Despard vier
ruiten. Ik doubleerde.
..tets zijachtigshet glansde in vTS"';.'!
ik wel gezien..... B Z„„S„'
„Om deze robber is geanimeerd een spel met „winnende kaarten
s gevochten, herinner ik me. Het be- en een spel zonder „verliezende
s gon tam. Met een één-hartenspelle- Maar tenslotte bent u niet hier ge-
tje van majoor Despard en miss komen, om me een verhandeling
Meredith. Daarna gingen wy tel- over bridge en correct biedente
kens één down met een vier harten horen houden, monsieur Poirot.*
s en een vier schoppen bod. Meteen „Myn spel kan er niet anders dan.
s daarop maakten de anderen de beter van worden madame.' j
5 manche met vier schoppen... we Mrs. Lommer was a1 weer met
moesten ze laten gaanniets aan haar volle aandacht bij het score-
te doen. Daarna kwamen wy aan blaadje.
de beurt. Een manche met drie sans „Na die opwinding waren de vol-
atout Toen begon het gevecht in gende spelen bepaald tam.'
ernst.' Eerst om de beurt down. Dr „Dat gebeurt meer. als het wat
Roberts bood er maar op los, ging laat wordt."
veel te hoog.... met 't gewone ge- „Ja. Je begint tam te worden ea
volg natuurlijk- Maar toch was het de kaarten werken niet mee."
Poirot streek de vier blaadjes bij
een en maakte een lichte buiging.
„Myn compliment, madame. V heeft
gaan. Toen kwam hij opeens met een geheugen voor kaarten... épa-
Qorschijn: twee tant! V herinnert zich» geloof ik.
goed van hem gezien, want keer op
keer intimideerde hij miss Mere-
dith zo, dat ze niet verder durfde
het licht, dat heb
Maar precies de kleur weet ik niet.
i*ra+ *on een tweebod te voorschijn;
„Epatnnt, zei Poirot. „wat een schoppen, ik drie ruiten, hij vier
ineugen. sans atout, ik vyf schopen en hy
Zonder op die onderbreking te opeens weer met een jump naar ze-
letten, ging mrs Lommer voort:
elke kaart die uitgespeeld is."
„Ja... ik geloof van wel!*
„Een goed geheugen is een kost-
„Heéft u nog kleine voorwerpen ^^VniJmïn ven ruiten- Natuurlijk werden we baar bezit, Met behulp daarvan is
opgemerkt?" drie hartcn mePnassen lk bcS eén gebeld. Eeïl volkomen ongemo- het verleden niet meer het verle-
„Boe. Er waren er ook zo veel' Sï S SVobens drie harten "SS v<S«SÏ?d£
Ik heb de indruk gekre™, dat het Mtm partner paate Despard deed Ss'een* film kuïïtn
de kamer van een kunstkenner en er de vierde by. Resultaat: twee i,u,a~ÖV, ëi ,1^ Jmet alle eebeurtem<yam. even dui-
een enthousiast verzamelaar was." down, gedubbeld door mij. Daarna Teliik of ze^SteïS^ wïren
Een paar ogenblikken bleej het was het mijn beurt om te geven; Z beurt' if dat nfet zo'"
stil. Dan zei mrs. Lommer met een toen maakten we met vier schop- „dne down gegaan. Gelukkig kwa- oeurti. üatjiiet zo.
flauwe glimlach: „Ik ben bang, dat pen de robber."
ik u niet veel wijzer heb gemaakt.Ze nam het volgende scoreblaad-
,,Ik heb nog iets". Poirot haalde je op.
de score blaadjes^ uit zÜn zak. „Hier „Dat is moeilijker na te gaan,"
men ze met klaveren koning uit en
dat was onze redding. Een opwin
dend spelletje... buitengewoon in
teressant."
„Je crois btengroot slam.
Ze keek hem aan. Haar ogen
waren groot en donker.
Die toestand duurde meer even;
het volgende ogenblik was ze Weer
de vrouw van de wereld. Maar Her-
v, V. j-„o p rrQLS uien eronx ni„tti k,*— "VM ,au VIv «vv Viu.'Xaa, I1C1
ÏÏrtl' «SSld zLr0hJr^±i.ii! DLs?.*rd telt kwetsbaar, gedubbsld... Dat wekt «jto Poirot wist dat hij gort had
heeft gespeeld. Zou het mogelyk der het opschrijven op.'
zijn. met behulp hiervan de spelen
tC Te»Cfl0tnSm^arCni»r.c t-uw, allebei een down zun gegaangroot slam. Ik stel mezelf tevreden
„Laat maar eens even kijken, daarna joeg dr Roberts het bod tot met de manche."
Mrs. Lorruner keek geïnteresseerd vyf ruiten op, we dubbelden en
Ze boog zich over de scoreblaadjes m-egen hem dr3e down.
heen.
..Dat is de eerste robber geweest, meteen daarop maakte de tegenpar-
Miss Meredith en ik tegen de twee tij met vier schoppen de manche.
emoties op! Ik. ik beken eerlijk, ik gezien. Het schot had doel getrof-
„Ik geloof, dat we om te beginnen heb niet deemoed om te gaan tot *en.
Mrs. Lommer stond op. „Ik moet
-nu heus weg*t Spij't me zeer
„O, maar dat moet u niet doen," maar anders kom ik te laat, en dat
Daarna ijverde mrs Lommer. „U nipet uw doe ik met graag,"
maakten wij drie klaveren, maar kaart behoorlijk uitbieden."
„Van allerlei riskeren, bedoelt u?'
.Natuurlijk metnatuurlijk
- niet. ik vraag excuus, dat ik bedag
rt-„Nee, dat bedoel ik niet. U ris- gelegd heb op uw tnd."
mannen, «et eerste ooa was vier De volgende manche was voor ons keert niets, als er goed wordt ge- „"t Spijt me, dat ik u niet beter
schoppen, met een overslag. Het met vyf klaveren. Daarna gingen boden. Maar jammer genoeg wordt heb kunnen helpen."
tweede bleef op twee ruiten steken we twee down. Vervolgens maakte dat bijna nooit gedaan. De mensen „U heeft me uitstekend geholpen,"
en dr Roberts ging er nog één op de tegenpartij één harten, wij twee weten wel. wat een opening is en ,Jk ben bang van nist."
down. Het derde spel was veel in- sans ataut, maar ten slotte haalden daar houden ze zich aan... maar Haar toon was beslist... of z«
teressanter. Om te beginnen werd wij de robber met vier klaveren." daarna raken ze hun hoofd kwyt hem dwingen wilde, met haar in ta
er geanimeerd geboden. Miss Mere- Ze nam het volgende blaadje op. Ze weten niet het verschil tussen stemmen. (Wordt vervolgde
