HET EOTTEKMMSCH PAROOL
Indonesisch kabinet voor
nieuwe complicaties
Rotterdam bestelt
Churchill-beeld
Crisistekenen
Commandant op Sumatra
eigenmachtig vervangen
Haarlemmer ontwerpt
brom
scooter
Ondanks straffe bepalingen
nog geen rust in Bagdad
Aclieson voor, Wisjinsky
tegen India's Koreaplan
Drie verklaringen voor de E
heersende werkloosheid
Teleurstelling over
verklaring van
Djakarta
Ruim 50 gezinnen niet
met „Fairsea" naar
Australië
NIEUWE PREMIER
VAN IRAK
i
Franse mijnwerkers
overwegen staking
Prof. Joliot-Curie in
ongenade bij Franse
communisten?
Wirn Verbon vertrekt spoedig
naar Londen voor opdracht
f
Premier Mahmoed belooft demonstranten
hervorming van het kiesstelsel
Plaatselijk matige vorst
Aanvaarding door Ver. Naties verzekerd,
maar ipat zal Peking doen
Vroege winter
bracht gladde
wegen
Initiatief van ANWB
voor bromfietsen
kentekenborden
Weinig onderhoud van huizen, dalende koop
verbruiksgoederen en te kleine export
12e Jaargang, no. 278
Red. en Adm. Lange Haven 141, Schiedam.
Tel. 6P3Q0 - Abonn.prijs: per week ƒ0.47
per kwartaal 6.0S, losse nummers 0.10
Opgericht door de Stichting „Het Parool"
DE SCHIEDAMMER
Dinsdag 25 November 1952
Uitgave N.V, De Nieuwe Pers - Postgiro
Si-ojw Bankier: Amsterdamsche Bank
te Rotterdam Directeur: B. de Vries
Hoofdredacteur: SR van der Schaaf
DJAKARTA, Vlak na de regeringsverklaring, waarin het
eigenmachtig optreden van bepaalde legergroepen en van som
mige hoofdofficieren werd afgekeurd, heeft het kabinet-Wilopo
zich genoodzaakt 'gezien om bekend te maken, dat in Zuid-
Sumatra het optreden van overste Warouw navolging heeft
gevonden. Overste Kretarto heeft in Falembang zijn superieur
overste Kosasik ontzet uit zijn functie van troepencommandant
in Zuid-Sumatra, tevens fungerend territoriaal commandant.
Het is nu zo, dat van de zeven divisies van het Indonesische
leger er drie een eigen politiek voeren, rul. in Oost-Java, in
Zuid-Celebes en in Zuid-Sumatra. Het kabinet komt vandaag
bijeen ter bespreking van te nemen maatregelen.
In de verklaring, welke het ka»
binet Maandag gaf, wordt het ge
beurde in Zuid-Sumatra betreurd,
omdat het de oplossing in de weg
staat van Indonesia's politieke cri
sis. Deze draait, aldus A.P., om een
legergeschil tussen de voormalige
guenliastrijders en leden van het
voormalige KNIL. In de drie ge
noemde divisies hebben de voor-
DJAKARTA. De met spanning
verbeide verklaring van de Indo
nesische regering over de gebeur
tenissen van 17 October en de daar
opvolgende weken is in Djakarta
met enige reserve ontvangen. ZJj
kwam te Iaat en is te vaag, schre
ven verschillende kranten.
Dezelfde bezwaren hebben som
mige politieke waarnemers.. Men
miste' een uiteenzetting over de
gebeurtenissen in Oost-Java en Ma
kassar. Men miste bovenal de aan
kondiging van concrete maatrege
len. 5
„Landverhuizing" zal de
gedupeerden helpen
DEN HAAG. Voor één en vijf
tig Nederlandse gezinnen, die op 29
November met de „Fairsea" naar
Australië zouden vertrekken, blijkt
geen accommodatie op dit schip te
zjjn, zodat deze mensen, die alle
maatregelen voor hun emigratie
hadden genomen, genoodzaakt zijn
hun vertrek uit te stellen.
Voor velen zal dit geen kleinig
heid zijn. Opzegging van betrekking,
van huur was reeds gedaan en vele
andere maatregelen waren genomen.
De Stichting Landverhuizing deel
de mee, dat men aanvankelijk veel
te weinig boekingen had voor de
Fairsea, ondanks dat 500 Duitsers
(displaced persons) zouden mee
gaan. Daarom besloot de Stichting
een groep ongeschoolden en zij die
voor gezinshereniging naar Austra
lië wilden, een kans te geven.
Onverwacht ging echter het aan
tal normale meldingen met spron
gen dc hoogte in.
De gevallen van gezinshereniging
zullen binnenkort met de „Willem
Ruys" naar Singapore vertrekken
en vandaar naar Australië. De on
geschoolden zullen waarschijnlijk in
Januari met de „Johan van Olden-
barneveldt" kunnen vertrekken.
De Stichting zal alles in het werk
stellen om de moeilijkheden, die de
ze mensen van het uitgestelde ver
trek zullen ondervinden, zoveel mo
gelijk te verlichten.
malige guerillastrijders het heft in
handen genomen.
De correspondent van „Merde-
ka" te Makassar vernam van wel
ingelichte zijde, dat de comman
danten van drie regimenten in
Oost-Indonesiê zich achter overste
Warouw hebben geschaard- Wa
rouw ontving volgens „Merdeka"
telegrammen daaromtrent van ma
joor Worang, overste Soekawati
en majoor Soebroto. „Pedaman"
berichtte Maandagochtend echter,
dat overste Soekawati geweigerd
had gevolg te geven aan de op
roep van overste Warouw om naar
Makassar ta komen.
De minister van Defensie sul
tan Hamengko Boe won o heeft ver
leden week zijn aangekondigde
reis naar Makassar geannuleerd,
nadat overste Warouw hem ge
waarschuwd had niet te komen,
tenzij met een speciaal mandaat
van president Soekarno. „Merde
ka" beeft in welingelichte kringen
vernomen, dat de minister van
PARIJS Het bestuur van de
niet-communistische Franse mijn
werkersfederatie „Force Ouvrière"
heeft Maandag medegedeeld haar
leden te hebben verzocht 18 Decem
ber in staking te gaan om aldus
kracht te kunnen bijzetten aan eisen
tot loonsverhoging en meer maat
schappelijke zekerheid. Het is niet
bekend hoeveel leden de „Force
Ouvrière" telt. Van de zijde van de j
plan zou zijn om zijn ontslag te
nemen.
„De regering bereidt zich thans
voor op de tenuitvoerlegging van
'n verklaring van Zondag, waarin
de deelneming van het leger aan
anti-regeringsgezinde demonstra
ties een handeling genoemd wordt,
die duidelijk een inmenging bete
kent op politiek gebied. De rege
ring is niet van plan deze over
schrijdingen van de taak van het
leger toe te staan: zij zal de be
nodigde stappen nemen waar ook
zo'n overschrijding plaats vindt."
PARIJS. De Franse atoomge
leerde en winnaar van de Nobelprijs
prof. Jo dot-Curie zou zich binnen
kort voor de communistische partij
moeten verantwoorden, zo wordt van
verschillende zijden in Farïjs verna
men.
Joliot-Curie, die een vooraan
staande plaats in de communistische
partij inneemt, zoi^ worden verwe
ten, dat hij tijdens dc oorlog de
voorraad voor het atoomonderzoek
belangrijke „zwaar water", waar
over Frankrijk beschikte, aan Enge
land in plaats van aan de Sowjet-
Unie beschikbaar heeft gesteld en
dat hij betrekkingen, met Duitse
autoriteiten zou hebben onderhou
den. Sinds zijn afzetting als leider
van het Franse atoomonderzoek
werd van Joliot-Curie met veel meer
vernomen.
Rotterdam krijgt z'n Churchill-monument. Een Rotterdammer maakt het,
in opdracht van het gemeentebestuur. Het is Wini Verbon, die reeds jaren
in Engeland werkte en daar met allerlei tentoonstellingen stijgend succes
had. Bekend, In Rotterdam, zijn van hem het vllegermcmument op de
Nonrdsingel (bij de trambrug) en bustes van prof. mr F. J..Oud, mr K. F.
van der Mandele, e.a. Tot zijn laatste werken behoren o.m. de koppen van.
de heren D. G. van Beuningen en Zandvliet, die op plaatsing in het Feye-
noord-5tadion wachten.
Generaal Noeroeddin Mahmoed, de
nieuwe premier van Irakdie na
onlusten in Bagdad de macht van
de regering overnam.
Geen wonder, dat de kring
waaruit, deze prachtige opdracht
voor de jonge Rotterdamse beeld
houwer is voortgekomen vervuld
is van al de bijzonderheden, die
aan de „vereeuwiging van het
enige ere-raadshd dat Rotterdam
kent'*, zijn verbonden. Men denkt
er over Verbon. zo spoedig moge
lijk uit te zenden naar Londen,
zodat hij nog zoveel zittingen
van het Lagerhuis kan meemaken
als maar mogelijk is. Hij moet
daar verzekerd worden van een
plaats waar hij Churchill goed
kan waarnemen en waar hij
schets na schets kan maken. Men
hoopt, dat Verbon weer de be
schikking kan krijgen over z'n
oudeateliers die hij vroeger in
Londen heeft gehad en dat Chur
chill- in Januari of Februari 1953
te bewegen is voor nadere ont
werpstudies in contact te u-eden
met de jonge Rotterdamse kuns
tenaar. „Rotterdam zal er prijs
op stellen", zeide men ons, «dat
het een Churchillbeeld krijgt
waarvan de markante, zware kop
alles Weergeeft wat men hier in
hem ziet en vereert, dus zijn
Godstrouwen, zijn onverzettelij
ke blijmoedigheid, zijn fel aan-
valsvermogen, zijn bonhommie,
zijn artistiek politicus-zijn..."
Toen wij zeiden, dat dit wel wat
veel was om in 1 kop weer te ge
ven, zei men ons: „Kent U dan geen
fota's van Churchill, die dit alles
weerspiegelen?" "Wij moesten
dat toegeven. De afstammeling van
Marlborough is als Zondagsschilder
van het landsehapsschoon bij Vau-
luse evenzeer een bull-terrier, als de
gemoedelijke grootvader die zich
node laat wegroepen^ van het
schrijfbureau waaraan hij zijn kost
bare cn kostelijke memoires samen
stelt, omdat het eten staat koud
te worden.. Rotterdam beseft nog
steeds, zei men ons, wat het aan de
bevryding en aan Churchill-de-be-
vrijder te danken heeft. Het wil de
eerste Nederlandse stad zijn waar
dat uitdrukking vmdt in een beeld,
een beeld, dat door z'n onwillekeu
rige compactheid een contrast en
toch ook een pendant zal zijn voor
Zadkine's verscheurde en verwoes
te stad.
Onze zegsman liet zich zelfs zo
ver meeslepen door het prettige
gevoel, dat Rotterdam bij Verbon
een beeld van Churchill in bestel
ling heeft gegeven, dat hij zeide:
.Rotterdam zal er altijd trots op
zijn .het eerst Churchill geëerd
„Aere Pereraius" te hebben, omdat
velen in hem zien de enig-mogelij
ke president van het komend Ver
enigd Europa". Toen kreeg het ge
sprek politieke verschieten, die ver
voorbij reikte® aan de opdracht aan
een jong Rotterdams kunstenaar,
die natuurlijk nergens te vinden
was, tobh'wh" hém zochten.
(Van onze corres
pondent)
HAARLEM De 60- M
jarige motorconstructeur
L. D. Walraven is er in
geslaagd een voertuig te
vervaardigen, dat het y,
midden houdt tussen een
brom/iets en een scooter r,
en dat hij daarom een i v:
bromscooter noemt. ë^SvSJ
Het meest aantrekke- o;
lijke van deze bromscoo
ter is, dat hij maar on
geveer j 550 kost en dat f
men dus niet de honderd
gulden weeldebelasting -
behoeft te betalen, die
vereist worden bij de jjp
aankoop van een normale
scooter. Verder zijn er
geen rij- en nummerbe-
unjzen nodig-De
heer Walraven
heeft de wet
eens goed door
gelezen en toen
Geconstateerd,
dat een scooter
na een aantal
kleine verande
ringen veel ge
makkelijker zou kunnen worden
aangeschaft, omdat hij dan in een
lagere klasse van voertuigen zou
komen. Hij behoefde maar een
scooter te bouwen, voorzien van een
trapaandrijvmg en van een brom-
fietsmotor. Het heeft echter maan
den experimenteren gekost. De heer
Walraven heeft eerst twee proto-
bromscooters gebomod, waarmee htj
uitsluitend experimenteerde. Het
was bijzonder moeilijk om de juiste
plaats voor de trapinstallatie en de
motor te vinden en ook het model
kostte hoofdbrekens. Toen voor alle
puzzles een oplossing was gevonden,
had de heer Walraven met meer
dan al zijn vrije uren va zes weken
nodig om de derde en officiële
bromscooter te maken, die volgens
de bouwer voor honderd procent
goed is en het zeker wel zal gaan
doen.
Canadese bommenwerper
veronselukt: 14 doden
VAHCOUVER. -
luchtmacht heeft
- De Canadese
bekendgemaakt
dat Maandag een „Lancasters-bom
menwerper bij de landing op bet
vliegveld Comok' op' het "eiland
Vancouver is verongelukt. Veertien
inzittenden kwamen- om hetleven.
BAGDAD. De nieuwe militaire minister-president van Irak, generaal
Mahmoed, heeft Maandagavond beloofd bepaalde hervormingen waar
onder verandering van het kiesstelsel in te znllen voeren. Daarmee
tracht de generaal de ongeregeldheden, die ook Maandag, ondanks strenge
verboden van de militaire leider, plaats vonden, te doen ophouden. In
Bagdad rijden tanks cn gevechtswagens nog steeds door de stad. De avond
klok Is er ingesteld. Verder z(jn alle politieke partijen verboden, dagbladen
mogen niet meer verschijnen en vele politieke leiders z(jn gearresteerd of
vluchten voor politie en leger.
Deze maatregelen hebben echter
de orde in Bagdad nog niet kunnen
herstellen. De oproerige menigten
scholen samen m de bochtige
straatjes van de Oosterse wijk, waar
tanks en gevechtswagens met kun-
Franse mijnraad Wordt*wr'ffaafd Wn komen. Emje keren werd _de
dat deze zich niet erg ongerust afgelopen dag 4 df"
maafct over de aangekondigde sta- t gen het meuue kabinet, üe demon
king. Gemeend wordt dat de ruime slranlen eisten nationalisatie van
termijn var. aankondiging veel tijd j de Irak Fetroieum Cy en opzegging
voor onderhandelingen overlaat van het verdrag met Engeland.
Van Dinsdagavond
tot "Woensdagavond:
Droog weer met van
het Zuiden uit toene
mende bewolking.
Vannacht plaatselijk
matige vorst, overi
gens lichte vorst tot
temperaturen om het
vriespunt. Aanvanke
lijk zwakke wind, la
ter matige tot vrij
krachtige wind tussen
Zuidoost en Oost.
25 Nov. Zon op 8 u 18
m onder 16 u 36 m:n.;
Maan op 13 u 53 m on
der 1 u 56 m.
HET WEER VAN VANMORGEN 7 DDR
Max.temp
N eersl
Station
Weer
Wind m/s
Gisteren
Oslo
N.2
-IC
4 mm
Stockholm
MLst
Windstil
Kopenhagen Onbew.
W. 3 t
Londen
Mist
-4
Z.W, 3
0,1
Brussel
Z.3
- 3
Parijs
O.N.O.2
Bordeaux
Z.W. 3
Nice
N.3
Berlijn
W. 3
-0
Frankfort
ZZ.W. 2
München
N.3
-1
Zürich
Windstil
0
Wenen
Sneeuw
W.N.W. 7
3
Generaal Mahmoed heelt Maan
dag bekend gemaakt te allen koste
de orde te zullen herstellen .nadat
tengevolge van verwoede gevechten
in het weekeinde op zijn mïnst tien
personen zijn omgekomen en 120
werden gewond. Om de oproerlin
gen gunstig te stemmen heeft de
generaal beloofd toe te geven aan
hun voornaamste eis: de afschaffing
van de getrapte verkiezingen. Ver
der heeft hij ook lagere belastingen,
kosteloos middelbaar onderwijs, zui
vering van de ongewenste elemen
ten in de regering en versterking
van het leger en. nieuwe sociale
wetten beloofd.
Als het hervormingsplan van de
generaal succes heeft zal Irak de
derde Arabische staat zijn, die zich
binnen vijf jaar voor hervormingen
en veiligheid tot de militairen
heeft gewend. Syrié en Egypte gin
gen Irak voor.
In Londen heerst nervositeit over
de jongste gebeurtenissen in Irak.
Alen gelooft in Britse oliekringen,
dat in de eerste plaats de voorstan
ders van een nationalisatie van de
olieindustrie in Irak moeten worden
beschouwd als de aanstokers van
de politieke betogingen. In tegen
stelling tot de Anglo-Iranian Oil Cy,
die geheel in Engelse handen is. is
de Iraakse petroleummaatschappij
een internationale onderneming met
Engelse. Amerikaanse, Franse en
Nederlandse deelnemingen.
{Van onze correspondent)
NEW YORK. Het ziet er nu naar uit, dat het voorstel van India over
de kwestie der krijgsgevangenen in Korea met enkele wijzigingen in de
politieke commissie der V.N.-Assemblêe zal worden aangenomen. Na
Acheson's rede stelde Perzië voor, het prioriteit te geven. Over dit voorstel
zal vandaag worden beslist. Het maakt grote kans, om aanvaard te worden,
zodat dan een bespreking van de resterende drie Westelijke voorstellen
kan vervallen.
stellen, behalve het Russische bot te
verwerpen. Voor het voorstel van
India vond bij geen prijzend woord,
Nooit tevoren zelfs heeft Rusland
zich in de V.N. tegenover India in
zulke scherpe bewoordingen uitgela
ten als Maandag het geval was en
het verspeelde daardoor, tegen aller
verwachtingen in, de kansen om een
wig te drijven tussen de geallieerden.
Vervolgens zal het plan aan com
munistisch China en Noord-Korea
voorgelegd worden en het grote
vraagteken is. of deze landen Rus
land zullen volgen, of dat zij de door
India beoogde uitgestoken hand zul
len aanvaarden. In elk geval kan het
verloop van de huidige zitting rijn.
dat India en met dit land andere
Aziatische landen, nader tot het
Westen worden gebracht.
Wisjinsky reageerde gisteren voor
de eerste maal op de door velen in
de politieke commissie tot hem ge
richte vraag, of de Sovvjet-Ume van
mening is. dat er geweld gebruikt
mag worden bij de repatriëring der
krijgsgevangenen. Hij beantwoordde
die vraag, in ontwijkende vorm, be
vestigend. door alle ingediende voor-
Inprid Bergman, maakt, onder
regie van haar echtgenoot Rober
ta RosselltJii, weer een film. De
film heet „We women" (Wy vrou
wen) en gaat over het leven van
vier actrices: Ingrid zelf, Av.na
Magnani. Isa Miranda en Alida
Vatli. l-ngrid's zoontje Rabertino
en de Shetlandse pony Byon,ioaor
hy op rijdt, spelen oofc mee in de
film.
Acheson accepteerde in een bui
tengewoon milde en diplomatieke
rede, die vol lof was voor India's
initiatief, de Indiase motie. Hg zeg
de in principe de steun hieraan van
de V.S. toe, indien het mogelijk
blijkt, tot overeenstemming te komen
over enkele wijzigingen. De voor
naamste daarvan is, dat het gevan-
genen probleem direct in zijn geheel
wordt geregeld, zodat zij. die niet
willen terugkeren, niet in twijfel
worden gelaten over hun uiteinde
lijk lot en dat in laatste instantie het
lichaam der V.N. zal worden inge
schakeld, en niet eerst een politieke
conferentie, waar men een herhaling
zou moeten vrezen van de lange en
vruchteloze debatten in Panmoend-
jon en in de Assemblee.
EEN paar sneeuwbuien, een
beetje regen en een paar .gra
den vorst, dat was de combi
natie die in sommige delen van
ons land gisteren de wegen en
straten in een griezelig gladde
ijsvloer veranderde.
In Amsterdam kwamen bij de po
litie gisteren 78 en voor vanmorgen
half elf tien meldingen binnen van
glijdende auto's, slippende fietsers
en glibberende voetgangers. Daarbij
was één ernstig ongeluk.
De rijksweg Amsterdam-Den Haag
was gisteravond in de buurt van
Sassenheim een spiegelgladde vlakte.
Tientallen auto's bëgónnen daar te
glijden, botsten en draaiden. Per
soonlijke ongelukken kwamen niet
voor. Slechts wat deuken en krassen
bewezen de automobilisten, dat ze
gisteravond beter op de schaats van
Den Haag naar Amsterdam of omge
keerd hadden kunnen rijden.
In het centrum van het land kwam
behoorlijk wat sneeuwval voor, voor
al m het Gooi, waar bijvoorbeeld in
de omgeving van Baaro een witte
vacht de lanen en ritme» bedekte.
Ook in de omgeving van Utrecht lag
men gisteravond ter ruste in een vol
komen witte wereld.
HET is voor buitenstaanders uiter
mate moeilijk, zich een oordeel
te vormen over de gang van
zaken in Indonesië gedurende de laat
ste anderhalve maand. De betoging
van 17 October leek gericht te zijn
tegen het parlement, maar er zat wel
meer achter; en de loop der dingen
nadien vertoont een zo verwarrende
veelheid aan aspecten, dat het vrij
veel inzicht en fantasie vereist, er een
zekere lijn in te ontdekken. Toch be
ginnen zich voor hen, die scherp toe
kijken, geleidelijk enige tegenstellin
gen iet of wat af te tekenen. Hoe het
ook zit met die vreemde Octoherheto-
ging, zij heeft een reeds lang bestaan
de crisis aan de oppervlakte gebracht.
Wanneer men kennis neemt van de
regeringsverklaring, die Zaterdag te
Djakarta is uitgegeven, dan trekt het
de aandacht, dat daarin wel een ver
oordeling voorkomt van de militairen,
die aan de betoging van 17 October
hebben deelgenomen, maar geea
woord van afkeuring aan het adres
van de officieren, die zich op Oost-
Java en te Makassar wederrechtelijk
van het bevel over de zich daar be
vindende troepenonderdelen, hebben,
meester gemaakt. De vraag, hoe dit
komt, is wel vatbaar voor beantwoor
ding. De militaire Octofaer-betogers
hebben zich vermeten, Soekarno een
lijstje met eisen te overhandigen; en
de officieren, die zich zelf tot bevel
hebbers hebben geproclameerd, heb
ben zoiets te kennen gegeven, dat zij
Soekarno erkennen, maar verder on
geveer niets op de wereld-
HtER merkt men iets van de
machtsstrijd, die thans gaande
is in Indonesië. Soekarno is
president van een volgens zijn grond
wet democratisch land met ministe
riële verantwoordelijkheid. Dit houdt
in, dat zijn functie er een zou moeten
zijn van representatieve aard-, Het
blijkt echter telkens weer, dat de
president met deze rol geen genoegen
neemt. Dit heeft al tot moeilijkheden
geleid met de vroegere premiers Hat*
ta en Natsir; en het dreigt thans de
aanleiding te worden tot een voor de
Republiek zeer ernstig conflict Het
beroep van de revolterende officieren
op Soekarno vindt zijn verklaring in
het grondwetsartikel, volgens hetwelk
de president opperbevelhebber is van
land- en zeemacht; doch bet formele
karakter van deze bepaling blijkt af
doende hieruit, dat niet de president
doch de minister van Oorlog de ver
antwoordelijkheid draagt voor de
landsverdediging.
DEN HAAG. Er ontstaan heel
wat ongelukken met bromfietsen
doordat deze niet gemakkelijk van
gewone fietsen rijn te onderschei
den. Doch voor het opleggen van
het voeren van een bepaald ken
teken voelt de minister van Ver
keer en Waterstaat niets. Hier
ziet h{j een taak voor het parti
culier initiatief.
De A.N.W1B. meent dit initia
tief te moeten nemen. Hij zal bin
nenkort een bijzonder kenteken
voor bromfietsers ter beschikking
van zijn leden stellen en tevens
de fabrikanten opwekken eenzelf
de kenteken in de handel te bren
gen. Het zal bestaan uit een gele
plastic plaat, die op het voorspat
bord van de bromfiets bevestigd
dient te worden.
Bij bromfietsen welker con
structie het niet mogelijk maakt
een plaat op het voorspatbord aan
te brengen, moeten zijkanten van
tank en magneethuis geel geverfd
worden.
Aan de achterzijde kan de brom
fiets voldoende kenbaar worden
gemaakt door een normale N.L.-
plaat.
opperbevelhebberschap vast; en
er is reden om aan te nemen,
dat bij' degenen, die zich te Soerahaj'a
en Makassar het commando hebben
toegeëigend niet in de steek wenst te
laten. De regering kan hierdoor wei
nig uitvoeren, gesteld overigens, dat
zij het wilde. Doch één minister is
stellig niet van zin, toe te geven-
Wij bedoelen de sultan van Djokja»
die Defensie beheert en er ten zeerste
van overtuigd is. dat het leger moet
worden hervormd tot een onpolitiek,
effectief en betrouwbaar instrument
van de regering. Hij staat daarbij te
genover Scekarno, die steeds meer
blijk geeft, prijs te stellen op behoud
van de revolutiegeest onder de troe
pen. Men boude deze controverse in
bet oog-
De regeringsverklaring is stellig
een compromis tussen Soekarno en
bet kabinet-Wilopo en voor de rest
een getuigenis van tactische vaardig
heid van de president. Zijn respect
voor bet moreel geruïneerde (voor
lopige) parlement kon onmogelijk
zeer groot rijn; maar hij heeft er een
belang in gezien, ditmaa] met een be
roep op de democratie deze staatsin
stelling te verdedigen, waarbij de re
gering bem niet goed kon afvallen.
Intussen kon Soekarno de regering
ook weer niet afvallen: want het land
kan nog eerder zonder een parlement
dan zonder een kabinet.
BE.V HAAG. De betrekkelijke
grote werkloosheid is. naar de mi
nister van Economische Zaken in
zijn Memorie van Antwoord ver
klaart, voornamelijk te wijten aan
drie oorzaken:
Ten eerste constateert hij een te
ruggang in de verkoop van duur
zame consumptie-goederen (meu
belen. kleren e.d.). Neemt men
als basis het jaar 1949=100. dan
was dit indexcijfer voc_ de eer
ste acht maanden van dit jaar 84.
De munster meent, dat deze te
ruggang spruit uit het feit, dat de
meeste Nederlanders hun achter
stand uit de oorlog grotendeels
hebben ingehaald.
Ten tweede worden er betrek keliik
weinig onderhoudswerken in de
bouwnijverheid irtgevoord. De
werkgelegenheid bij het bouwen
van nieuwe huizen is niet gerin
ger dan in voorafgaande jaren
Ten derde is het dë vraag of de
export hoewel die Dp het
eerste gezicht een gunstige ont
wikkeling vertoont een peil
heeft bereikt dat nodig is voor
het handhas-en van een bevredi
gend niveau der werkgelegenheid.
De minister geeft toe. dat er de
laatste maanden een verbetering
merkbaar 15 zowel in de indus
trie voor duurzame consumptie
goederen als in de bouwnijver
heid. maar deze gaat, volgens
hem, nog met zo ver. dat de
werkgelegenheid 00 deze gebie
den voldoende verzekerd is.
De mvesterineen in de industrie
bobben 2ich ie laatste twee ja
ren gemiddeld 1350 tot 1400
R heerst hier en daai hoop, dat
Soekarno een weg vindt uit de
door het optreden van de op
standige officieren geschapen moei
lijkheden. Misschien gelukt dat in
derdaad, maar het probleem: be
trouwbaar staaHeger of revolutie-
leger, is daarmee niet dichter bij de
opin«smg gekomen. En het begint er
op te lijken, dat in deze probleem
stelling zirh de tegen«tellingen en de
gevoelens van onbehagen en teleur
stelling over de onbevredigende
economische toestand des lands meer
en meer naar een van beide kanten
een uitweg zoeken. Dit kan leiden tot
ontknopingen, heel wat minder on
schuldig dan de gebeurtenissen van
17 October te Djakarta.
Naschrift. Intussen heeft ook op
Zd.-Sumatra een kolonel kans gezien,
2-ïjn divisie-commandant af te zetten
en zelf in diens plaats te treden. Zo
als het nu lijkt, wij de regering iegen-
miUioen .^cdrajzen hefteen. nam*0Ver deze muiterij de weg van de
minste weeistand volgen: praten, be
middelen. Dat alsdan de sultan van
Djokia als minister blijft, lijkt ons
zeer onwaarschijnlijk: er doen dan
ook reeds geruchten over zijn te ver
wachten aftreden de ronde.
de minister meent, zeker vol
doende was om de toene-nmg van
de berorp'bevolkins op te van
gen. De minister verher H echter
niet. dat de voorn it? ichten voor
de naaste toekomst ton aanzien
van de investeringen aanleiding
geven tot grote bezorgdheid.
