^FSiliSlS in ons terculose aftocht ï0êmÊmm%è& Voor onze schakers Voor onze dammers Is&fe^,-""1 KS3W Nog fellere bestrijding eist bergen geld Grote waakzaamheid nog steeds noodzakelijk WoétjMëèfji ■hóren! mmmm JJJJJ f t 8 I I a w m m w. ,XM,3 m Sis m Verzorg de details, maar vermijd buitensporigheden «SS&ES y± U^l tUJ. Omstreeks de eeuw wisseling waren elk jaar 300 van iedere 100.000 Nederlan ders slachtoffer van de t.b.c.. in 1931 was het sterftecijfer tot 1.6 op de 100.000 teruggelopen ,r« 1 i i m i JL r~ Het kapsel is „hoofdzaak" Zaterdag 20 December 1952 -*i '.NJ3&N ;c ,-f ;-;■ v/«;:-Wvi --■ ••T"«®ï«r 74r®5;?-r-;r.?F/V Luchtfoto van modem sanatorium voor lijders Zonnegloren" te Soest. tuberculose TÏESCHERMlNG tegen een ongewisse toekomst u zal ongetwijfeld de animo voor het sinds enkele jaren op basis van vrijwilligheid aan de gang zijnde bevolkingsonderzoek op t.b.c, doen toenemen. Ook hierover heeft de heer Kroondijk met ons cespro- ken. „Dit onderzoek is zo nodig." zei hij. „omdat het tot nog toe het enige bestrijdingsmiddel is, dat ook een practische kans op volledige uitbanning van de t.b.c. geeft. Het opsporingswerk op grote schaal, maar dan in een andere vorm, dateert al van voor da oorlog. Grote bedrijven lieten het hun eigen ge neeskundige diensten verrichten: voor de kleinere kwam cr in 1933 het Centraal Bureau voor Keurin gen op Medisch-Hyglënisch gebied. Honderdduizen den werkers en hun familieleden konden hierdoor op tuberculose worden onderzocht. Maar na de oor log kwam cr uit die industriële centra de roep: „Men kan ons honderd keer voor het röntgenscherm halen, maar wat heeft het voor zin als niet de g e- h e 1 e gemeenschap hetzelfde laat vechters Iri Nederland. Maar het ex ploreren-kost geld. handen vol, nee, bergen geld. Het rijk trok er d>t jaar 4.110,000 voor uit. voorname lijk bestemd voor de exploitatie van de consultaticburesux. Voor de nu bijna vijftigjarige Centrale Vereni ging, die de propaganda voor het reuzenkarwoi der bestrijding voert, Is ook een post uitgetrokken, maar ze hoopt van herle daL dit subsidie in de toekomst hoger zal zijn. De N.C.V. heeft het bitter nodig. En wat doen wij, de burgers, die zo prat kunnen gaan op het werk door anderen verricht? Sommigen beknibbelen op hun giften voor da verenigingen. - die de sanatoria ex ploiteren. Anderen horen met groei ende tegenzin het rammelen van de collectebussen. Jawel, de tijden zijn. duur. Maar. als we het dan per se in geld moeten uitdrukken: ook de prijs van een mensenleven is ge stegen! (Van een onzer verslaggevers) HET slulpleger der tuberculose Is In ons land op de aftocht. Omstreeks de eeuwwisseling, toen by de bestrijding eigenlijk alleen nor maar de guerllla-Uctlek kon worden toegepast, vielen van elke honderdduizend Nederlanders er ieder Jaar bUna driehonderd ten offer aan de onzichtbare armoe der mllliarden tuberkclbacterlën. Vorig Jaar '-bleek'' het'sterftecijfer te rUn teruggelopen tot i ei tl en. Betere aanvalsmiddelen en een hech tere organisatie van'alle bestrijders hebben iol dusver Ln-ons land het pielt gewonnen. Voor zover bekend la alleen In Denemarken de toestand nog iets gunstiger. T N MO herenhuis aan de kaarsrech- I «"se wetenschappelijke zekerheid i te, statise Hiouwstraat te Den »»n een effectieve bestrildins van Haag is het bureau gevestigd van de Nederlandse Centrale_Verenl- cine tot Bestrijding der Tubercu lose, de overkoepeling van alle plaatselijke en p/ovinciale vereni gingen. Een klein vertrek aan de voorzijde van het gebouw dient tot werkkamer van de secretaris, de arts J. Kroondijk. Aan hem hebben we de .vraag voorgelegd, die men tegenwoordig door optimisten nogal eens hoort stellen, namelijk „of al die acties vcor de t.b.c,-bestriding nog wel nodig zijn". Nederland, zo zeiden we, telt op het ogenblik een kleine zestig sa natoria en een aantal ziekenhuizen met tezamen bijna elf en een half duizend bedden alleen voor tuber- culose-patïenten. Zijn die allemaal nog nodig of kan men er langza merhand aan beginnen te denken, eer. deel ervan te gebruiken voor de verpleging van andere zieken, bijvoorbeeld van kankerpatiënten, zoals .wel eens is geopperd? „Laat ik beginnen met voorop te dellen, dat met betrekking tot de tuberculose alleen nog maar het sterftecijfer een duidelijk aanwijs bare teruggang vertoont." aldus" de heer Kroondijk. „In zoverre kunnen we dus inderdaad spreken van een aftocht dezer" ziekte. Maar we mo gen nooit vergeten dat. een vijand op de *iucht het gevaarlijkst is. De weerstand van ae mensen be hoeft mn ar even af te nemen of de ze besmettelijke ziekte blijkt grimmiger dan ooit. In de tweede helft van 1940 bijvoorbeeld, toen er van enig voedselgebrek eigenlijk nóg geen sprake was. sprong het sterftecijfer onmiddeltjk weer om hoog. Het duurde tot begin ,1947 voor het pell van eind 1930 opnieuw was bereikt. En dan: wij kennen het aantal doden dat de t.b.c. elk jaar eist, maar het ia In ons land, waar de verplichte- aangifte niet bertaat, nog nimmer nauwkeurig.bekend ge weest hoeveel tuberculose-lijdev3 er eigenlijk zijn. Gedurende de laatste vijftien, twintig jaren zijn er tengevolge van een intensievere controle waarschijnlijk meer geval len aan de dag getreden dan ooit Aan een algeheel bevolkingsonder zoek is men echter nog maar nau- welijks begonnen en dus is het best mogelijk, dat er de volgende jaren nOE veel meer ziektegevallen be kend .worden dan nu. Het vorige Jaar waren dat er maar liefst .vccr- tienduizend en het jaar daarvoor nog een duizendtal meer. Wie zul ke getallen hoort, vraagt voorlopig maar liever niet meer." Onthutsende cüfers ONTHUTSENDE cijfers in derdaad. Men ksn er echter deze troost uit putten, dat de tuber- culose-bestrijding.- van louter me disch standpunt bezien althans, ge- ma kkelU'ker wordt naarmate men heter op dé hoogte Is.van de om vang der ziekte. Hoevet: rampza liger was de situatie niet in de vórige eeuw, vóór de geniale Duit se onderzoeker" Robert -Koch op die gedenkwaardige - zitting van het „Physiologische Gesellschaft" in Maart 1,882 te Berlijn het Illuster gezelschap van geleerden kon me dedelen dal Mi de verwekker van de tuberculose had gevonden. Toen pas kon men immers met de ziekte beginnen. Weliswaar pro pageerden ook reeds voordien ver-' scheidene geneesheren absolute rust, frisse lucht en goedevoeding als de beste1 therapie, maar er heerste toch geen eenstemmigheid- Boven dien. hoe zouden de gewone bur gers. onder wie de gevreesde „te ring" het allermeest voorkwam, ooit op een dergelijke luxueuze manier genezing voor hun kwaal kunnen zoeken? Afgrijselijke hygiënische toestandenen vaak niet te beschrij ven armoede veroorzaakten tot diep in de vorige eeuw een groter aan tal tuberculose-gevallen dan in de tijdvakken daarvoor. Uit een deel van dè Nederlandse litteratuur van en over die dagen rijst slechts een vaag beeld op van het grijnzende spook der tuberculose: de officiële geschiedschrijving echter laat ons omtrent' de omvang'van de ziekte geheel en al in de steek. In elk ge vat zal de toestand In ons land niet. ve%l beter zijn geweekt dan in En geland, waar volgens Thomas Bed does eOn kwart van de sterfgeval len aan de „lering" te wijten.was. Kommer en ellende rN de loop der vorige eeuw nam de verafschuwde „witte pest" enigermate af. Maar van duizenden bleef ze toch de mysterieuze, kwaadaardige metgezel, die hen zelf naar het graf voerde en hun, be smette gezinnen in een baaierd van kommer en ellende stortte,- Pas aan het einde van de vorige eeuw viel er in Nederland een begin te be speuren van wat men actieve-be strijding zou kunnen noemen. In 1897 opende de Vereniging tot Be hartiging der Belangen van Neder landse longrjders haar thans zo békende sanatorium in Da vos, Ko ningin Emma schonk een paar jaar later het Oranje Nassau's oord, in 1903 richtte men te Rotterdam de eerste plaatselijke vereniging op on het- daaropvolgende jaar tenslotte vermeldde de rijksbegroting voor het eerst ccn bedrag voor de be strijding der tb.c. Het waren echter nog mnflr tienduizend gulden. Hoe- is het werk sedertdien ge- Lighal Sanatori um,, Sonnevanck" te Harderwijk. 1 doen. Zolang er besmettingsbronnen om ons heen blijven, geeft ons die bescherming van het bedrijfsonder- zoek niet veel." De Centrale Vereniging is toen gevraagd dit Nederlanders om vattende onderzoek geheel op zich te nemen." aldus de heer Kroon dijk. „De NCV had echter geen geld genoeg. Alleen een röntgenappa- raat kost. al vijftigduizend gulden. Zo ontstonden er her en der stichtingen, die naast het inmiddels door de CNV opgerichte bureau en het Cen traal Bureau voor de Keuringen mooi werk doen. Jammer genoeg deugt ons inziens de coördinatie nog nier geheel cn al. Weliswaar is er ingevolge de wet op het Bevolkings onderzoek een Centraal .College Ingesteld, dat coördi nerend en adviserend moet optreden, maar dit is zijn werk nog pas begonnen en van richtlijnen ia dus uiteraard nog niet veel gekomen." Propaganda VOOR zover Het bevolkingsonderzoek - dan "tot nu' toé is geschied blijkt de propaganda, die er voor is gemaakt, niet zonder uitwerking te zijn gebleven. Natuurlijk is h«t resultsav nog lang niet wat het moet zijn. maar toch beliepen de aanmeldingen voor de on derzoekingen van vorig taar in Limburg, Overijssel en Noord-Holland toch steeds ongeveer tachtig procent van de totale bevol king. WH de controle, effectief zijn. dan moeten we natuurlijk, de-hon derd procent halen." „Helaas, d mensen zijn, afge zien dan nog van hun principiële bezwaren, niet' alleen bang maar ook eigenwijs." „Opa hoest al zo lang" zeggen ze.-„Onmogelijk dat'ie op zijn leeftijd'nog t.b.c. heeft". Maar ze weten «niet dat dc ziekte onder .de oudste mensen het meost voorkomt en dat deze gevaarlijke besmettingsbronnen kunnen zijn in de gezinnen van hun kinderen. En ze beseffen evenmin dat met name (De redactie hehouét iteh het recht ▼oor lnforotiden «tukken *oor de*« rubriek t® bekorten. Anonieme stukken caan in ds pmHemand). Politie en tact Naar aanleiding van het hoofd artikel „De commissaris vertelt" zou ik graag het'volgende willen op merken. Ik ben het niet eens met de commissariswat betreft de tact van de agenten. Onlangs reed ik 's avonds om half acht pér fiets van mijn werk naar huis. Twee agenten reden mij op een gegeven ogenblik na en een vanhen zei: „Gaat u even naar het trottoir dan zal ik u een bekeuring seven". Ik vroeg: Waarom? Hij antwoordde, dat ik zonder achterlfcht reed, Nu is dat eenmaal moeilijk tc controleren. Terwijl ik mijn licht nakeek begon hij al te vragen hoe ik heette, enz. Het bleek, dat hel snoer bij mijn vork gebroken was. Nadat ik het euvel hersteld had. brandde mijn licht weer. Dit geval had met eep waarschuwing kunnen worden af gedaan. Misschien kan de politie voorschrijven, dat er achterlichten geconstrueerd worden, die aan de voorkant van de fiets gecontroleerd kunnen worden? A. GROEN. Wit: Ke7, Dg3. Tf3, Lg2 en h8, Pg6 en f2, pionnen b4 en g7 (9 stuk ken). Zwart: Kd4. TaB, Lc6, Pb2, pion nen b5, d7, b3, c3, d3 en h3 (10 stukken). Wit speelt en geeft mat in tw-ee zetten. Oplossing in de volgende rubriek. H. KRAMER. Prettige jecshlagen Foto van jonge man voor rönt genscherm f>U be volkingsonder zoek. de jeugdiae volwassenen tegen woordig in veel mindere mate al eens een onschuldige besmetting hebben ondergaan dan vroeger en daardoor voor tb.c. eerder vatbaar ziin." Zo ligt er dan nog een onmetelijk terrein braak voor de t.b.c.-be- Als we de nieuwe winkelsluitings wet lezen, dan zien we onder punt 2, dat er enkele dagen zijn, waarop dc winkels tot 23 uur geopend mo gen zijn. Dat is in de Sinterklaas- week wel aardig. De kinderen lig gen in bed 'savonds cn vader en moeder kunnen dan rustig winkelen. Maar voor de Kerstdagen is dat iets heel anders- Dat de winkels op 20. 22 en 23 December tot 21 uur open mo gen zijn is nog tot daaraan toe. Maar op Kerstavond! Dat is toch te gek. En wat dunkt u van de Oude jaarsavond? Dan mogen de winkels, ook lot 21 uur open - zijn. Dit 2ljn toch twee avonden, waarop het win kelpersoneel graag vrij heeft en naar ik aanneem de werkgever even eens. Het winkelpersoneel komt al veel te kort, omdat het Zaterdags middags moet .werken. In vele ge vallen staat daar een vrije Maan dagochtend tegenover,, waar men niet te veel aan heeft. Het zou aan beveling verdienen ais iedereen cr voor .zou zorgen op tijd zijn inko pen te doen. Mag ik de eigenaren van winkels verzoeken hun zaken op 24 en 31 December, gewoon om 18 (desnoods 17) uur te sluiten? EEN ABONNEE. Welke loongrens voor de verplichte verzekering? Is de argumentatie van G. V„ tot uitdrukking gebracht in de rubriek „Moet u eens horen", op 13 Dcc. j.l., voor differentiatie van de loongrens voor de verplichte verzekering naar gelang van gehuwden en ongehuw- den en gezinnen met en zonder-kin deren. zonder meer juist en ge grond? G. V. gaat uit van d«- ge dachte van het verkeren van een vrijgezel en van gehuwden met. of zonder kinderen ln dezelfde omstan digheden. Hiermede zal bedoeld zijn het genieten van een gelijk inko men. Overigens toch kan er geen sprake zijn van dezelfde financiële omstandigheden. Ondanks de gelijke 'salariëring bestaat "■,er"'"öpzichzelf reeds een belangrijk verschil, in het beschikbare bedrag voor consump tie of investering. Hiervoor zorgt namelijk de fiscus. Verschil van ta- rifiëring, welke de dokter toepast bij vrijgezellen en gehuwden met en zonder kinderen, garandeert een Probleem nr. 5 van J. Buchweld (Chess 1951, 3e prijs) Vraagstuk no. 4 LOK-LOKZET van Cor Janneman. Zwart: 3. 5, 7, 8, 12, 13 18, 19, 20; 22 en 23. w-z tm Wit: 16, 29, 31 32, 34. 35, 37, 38. 41. 42 en 49. Toelichting: Wit speelt een lok- zet. Zwart, die dieper rekent, gaat er op in en wint. Met naspel! (De oplossing van dit vraagstuk volgt in de volgende rubriek). Oplossing vraagstuk no. 8: A. Op 37—31 Ie de d»mzet 27—32. 38 3C2T, 18—S3. 29X16. 24—30. 35x24. }Sx4? of 49 (ln beide gevillen) te duur. B. 3—13 gaat niet wegens 31x22 18x 27. 3430, 25X23. 33-29. ad' Ub.t 39x5 met winst voor wit. C. Na 37—31. 1&-22, is het oöer 35— 30 de enig speelbare voortzetting, want op 33—287 zou volgen 32x33. 3t*22. 24— 3fl!, «d. lib.. 11— IS, 'ad lib.. 12—18!. etc. met winst. En na zowel 31—26 als 45—37 is de ongunstige hekstelling voor Wit radicaal verloren, zoal» gemakke lijk te zien is, D. Na 37—31, 18—22. 33-30. 24x35. 29—231. i* 8137 verhinderd wegens 2319! 1 dwingt tot 14x23 (op 13x24 wint 33—29, etc.), 343011 toemaar. wederom fdagkeuze, 35x24 (gedw.), 33— 291, etc. wint. Om zoiets van te voren in -de party te berekenen, zoals Saletnlk tegen Den Hartogh kennelijk heeft gedaan, moet men toch ,weJ leta in zijn mars hebben. JOHN STEVOL. verdere correctie. E. (Advertentie LM.) Rroeid! Over het gehele land ver spreid lippen nu de districts- en kringconBUlUtlebureaux, d!e - het opsporingswerk uitvoeren, waarop de Inspectie voor de Volksgezond heid toezicht houdt en dat door' het rijk wordt gesubsidieerd, In de mo derne sanatoria, in dagverblijven en voor de ramen van hun frisue wo ningen wachten de patiënten met méér gerechtvanrdigde hoop dan ooit op hun genezing. "Want geieer- Ouersielifs/ofo ven pleats, tuaar b«- uolfcinpsnnderzock mordt verricht. den over de ganse, wereld speuren nog onophoudelijk naar de misdra gingen van de tuberkelbacterie en naar de aard van de verwoestingen die hij aanricht. Zo Ieren ze hun vijand steeds beter kennen en kun nen zé de genezingsmethoden vol maken, zowel de hygiënisch- diae- tetiFche als dc operatieve. Zelfs vonden sommige onderzoekers ge neesmiddelen als het streptomyci- ne. het P.A.S. en nu weer het I.N.H., die weliswaar nog niet on voorwaardelijk afdoende zijn geble ken tegen de tuberkelbaclerle maar in een aantal fi«vallen. toch herstel brachten. Langdurige rust Een aantal gevallen, zeker! Martr ook van de ruim veertiendut- zend nieuw opgespoorde tubercu loselijders. die vorig jaar onder be handeling kwamen, mogen de mfi.-s- ten zeker niet op zo'n wonder reke nen. Voor hen zal het oude recept gelden: goede voeding fripse lucht -en langdurige rust. In het bijzonder die laatste voorwaarde is er de oor zaak van dat vele Nederlanders bang zijn zich te laten onderzoeken. Want tweederde van onze gans® 'bevolking mogo dan ln een sannlo- riumverzokerlng zijn opgenomen, ons complex van. sociale; vobrzlenin- gen. vrijwaart in geval van ziekt® nog steeds niet alle betrokken ge zinnen voor grote armoede. Door dit gemis aan zekerheid omtrent het bestaan van zich én de hunnen hou- den velen liever hunklachten voor zich en verwaarlozenvroegere pa tiënten hun nazorg zodra'er weer - kansop werk is. Hoeveel verlies dit oplevert' aan arbeid! kapitaal maar vooral aan levensgeluk, valt slechts te gissen. Nederlandse smokkelaar gearresteerd BKUSSEL, De Nederlandse chauffeur W. van der V. uit Apel doorn is in "VVuustwezel gearres teerd. De politio heeft meegedeeld, dat van der V. een smokkelaar is. Hij is betrokken bij een botsine met een Belgische auto die langs de weg stond. - Christendom en geweld Als reactie op. diverse meningen over Christendom en geweld, de laatste tijd in deze rubriek naar voren gebracht, zou ik graag het volgende willen opmerken:" als het vanzelfsprekend en in overeenstem ming met de Christelijke leer is. dat het individu in bepaalde geval len kwaadwillenden met geweld onschadelijk mag maken, is'took na tuurlijk. dat zij. die na bijna twintig eeuwen van zachtmoedige. Christe lijke prediking. 2ieh tóch tegenover een vreselijke gewelddadige bedrei ging zien geplaatst. tot macht hun toevlucht nemen. Na zeven jaar k'oude oorlog (wie ontwapenden in 1945?) schat de rest der wereld een regering die, slaaf van haar eigen systeem, zonder boeman - niet kan bestaan, op haar juiste waarde. Deze wereld, waarvan de overgrote 'massa goedwillende, vredelievende mensen zijn. vreegt en verafschuwt de oorlog en denkt er niet aan een bepaalde heilsleer met geweld te willen uitroeien:. Maar zij stelt zich. teweer tegen een ehantage-plegend, tot de tanden gewapend, «ggres- sief imperialisme, aat niets -sn niemand ontziet. A. W. (Vön onze moderadactrice). TJf JUK EENS", zei het meisje jjjfV tófwit haar vriendin, „hoe uincf* je mürt nieuwe, kou sen" en. zij draaide zich een halue slap om en stak haar been een eindje in de hoogte, zodat- de met ueeikleurtpe bloemetjes versierde hiel van haar rag/üne nylons te zien kwam. „Moot" was het antwoorden niet zonder een beetje jalouzie: „Zeker wel duur hè?" „Nou, en of, een gfild' dat er te genwoordig in kousen paat zitfen.' fk koop wel iedere veertien dogen 'een paar nieuwe''. Natuurlijk had ili eerst mcege- keken naar de kotiscn, maar nu bekeek ik de rost van het meisje. Regenjaslichte sportschoenen met dikke zolen (niet zo erg schoon) en blond haar met een uitpeproei- de permanent, umar kennelijk tn peen weken een kapper "zich mee had bemoeid. Wat moesten rfze du re kousen by d" alles, en'dat vog wel op een miezerige regenachtige herfstdag? Omdat ik. toch stond te machten, bekeek ik eens de vrou- wiImiSSLffS-'We it'tr anrdló.uft". En ai moon-soede .'conditie. Breng op. tiid Uw LSïï .'.Sii'mSI rf. !.f, fr ttietes hebbtn tidceiDMen dat schosnfn tiaar dt schoéitmclcer eit IfZJJ I ZZhtet-Péef .mmncn tepbnen net -.Uw.: Kirren naar, de:atomen}. U i„™^wïf "nnr de. .benen-mn eer vrouw' te kunt béter wat: minder Inïde kast nw^Ud Hikcn, re. kiften in ieder, peuat hebben handen, al, wat V beat cr nr i" ,j en .tiak*T'. naar-; een gezicht, maar behoorlek- uitziet. Want. tofe zoveel peld voor kou- „Wormmee tve maar-willen zeggen," Neem één dag ln dë weck om sen uitpee/t, neemt daarmeéj^een dat tue eenhchoorlfik kapsel be- «lies tc Inspecteren, «n alte ge- jïmke hap utf .haar fcfecdpeid en langrijkcr vinden dan extravagan- kreukelde rokken, loshangende zo- er wordt bctuiniga: op de kapper, te kauseni en als "U.nfet olie.tweemen, getornde mouwen en ontbre- op dc schoenmaker, op de stome- #kunt hebben, breng, hef pcid dan. kende knopen weer ln orde te r(J. nanf daar *omt' hef vaak op liever naar dc kapper dan naar dc brengenHet i? nu eenmaal zo, neer en tvat voor indruk maken kousenwinkel. dat het verkeerde onmiddellijk ren paar mooie kousen, wanneer.Niet dot kousen ook niet be- opvalt. zr gedragen werden boven a/pc- kaprijk jyn. Maar pewone-nylons. Als U geatt netheid en orde be dragen hakken, onder een met»o;iricr/aufasie-hteren en-die té- tracht, eult U cr nooit helemaal tnrcr frisse mantel of ro<. .Ach een stootje kunnen, zijn voor. coed uitzien, onverichilttp of U \\7 AT is de bedoeling van alle' overdao. hens voldoende. Bewaart veel of uwinip peM non tmo kle- moeite en, al het gefd dat 1) de kristal-nylons maar voor als ding besteedt. Kr. nis JJ van nature vrouwen aan haar iiiterlvfc": U uitgaat. Bij sportschoenen horen ztórdig bent. leer U zelf dan net- bcsteden? Toch 'tckcr dot de men- zc nici en zeker niet bij schee/ jes te z(jn. Eerst kost het een. sen en dan vooral één of enke- gelopen hakken. beetje moeite, maar heus, op den le mensen zullen zeggen; „Wet Houd de kleren die U hebt, in duur gaat het vanzelf!

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1952 | | pagina 7