i
Tendentieus beeld van de moderne
wereldlitteratuur
Auto gleed van dijk en
stortte op dak
Oostenrijkse consul was bij
opening van „Grinzing
Toen zat moeder achter t theeblad
Eerste paal
aan Korte
dubbelpand
Hoogstraat
Zeeloodsen wensen betere
sociale voorzieningen
Drie kinderen ontsnapten aan de dóód
doordat zij onder een tafel speelden
Tienjarige jongen
onverbeterlijk
inbreker
Ridgway uit critiek
op Nato-besluit
Draper arbiter in
geschil te Bonn?
Engeland en Amerika
zullen Mossadeq een
nieuw voorstel doen
Eerste Wïener-Café in Rotterdam
Prof. dr Jos J. Gielen leverde aanvechtbare
en onjuist inlichtende geschiedschrijving
J
HARTJE STAD
op Forest
Militair vliegveld in
de Vredepeel?
Zaterdag 20 December 1952
D. IJSSEL. Drie kinderen ontsnapten aan de dood,
J" 0uderkerk aa" de "«set een auto van de dqk gleed en op
het dak van een benedendljks staande aangebouwde houten keuken te-
drle k-nZ.°P 5* dat 08 het stoUte ware" de
leien rt*ST SpeIen' De lafel beschermde hen
tegen de instortende ravage, die de boel om hen heen versplinterde.
Het ongeluk gebeurde nabij de
buurtschap „Het Bonte Varken".
Een truk zonder oplegger van de
houthandel H. uit Ouderkerk a. d.
IJsse] reed in de richting" van Lage-
weg, Toen de bestuurder een rechts
van de weg geparkeerde auto voor
bij wilde rijden zag hij tot zijn
schrik van de tegenovergestelde zij
de 'plotseling een wielrijder nade
ren. De automoblist remde, maar
het glibberige wegdek speelde hem
parten. De auto slipte, gleed van de
CVan onze correspondent)
DEN BOSCK. Te Helmond is
een tienjarige dief en inbreker aan
gehouden. De jongen G. van S. is
een beetje debiel en komt uit een
groot arbeidersgezin, dat onder ge
zinsvoogdij staat. Toen de jongen
zeven was, werd hy een tijd naar
een opvoedingsgesticht gezonden,
omdat hij toen al allerlei dingen,
bijvoorbeeld een kinderfiets en een
autoped, wegpakte, en. dag en
nacht op straat zwierf. Nu werd hij
met een gestolen fiets aangehouden.
Aanvankelijk ontkende hij alles,
maar later bekende hij diverse in
braken en diefstallen, o.a. in twee
houtwarenfabrieken, in de cantine
van de voetbalvereniging „Hel
mond" en. in. een broeikas,
Het kind dat na een verhoor
naar huis werd gezonden, heeft op
■weg daarheen etenswaren wegge
nomen en vervolgen 's nachts een
nieuwe inbraak gepleegd. Het is
daarop naar een opvoedingsgesticht
gebracht.
PARIJS. Generaal Ridgway
heeft Vrijdag critick geoefend op de
Westelijke mogendheden, die hun de
fensie inspanning vertragen. De 33
ministers gaven geen gehoor aan de
waarschuwingen van Ridgway en an
dere militaire leiders en halveerden
de door hem aangevraagde 428 mil-
lioen dollar voor de aanleg van
vliegvelden en marinebases.
Ridgway zei: „Er is geen enkel ex
cuus aan. te voeren voor het verslap
pen van onze defensie inspanning,
waarvoor de eisen toch reeds mini
maal waren gesteld. Hij voegde daar
aan toe dat de Nato-landen nog
stéeds niet aan rdie minimumeisen
voldaan hadden. Ridgway sprak voor
het Nato Defense College. Hij zei:
„Ik verwerp als geheel ongerecht
vaardigd het gevaarlijke standpunt
dat de vijand geen oorlog wil en geen
oorlog zal ontketenen," Ridgway
vertelde dat hij de ministers gewezen
had op de consequenties van hun
weigering om het militaire apparaat
van voldoende manschappen en wa
pens te voorzien. Het is onze taak om
de civiele autoriteiten, die boven ons
gesteld zijn te wijzen op de militaire
consequenties, die hun besluiten
kunnen hebben."
Adenauer zou bemiddeling
van Amerikaan wensen
BONN. De West-Duitse bonds
kanselier dr Adenauer de'btf-
ssondere ambassadeur der Ver. Sjt.
Draper verzocht hebben pogingen
te doen om te bemiddelen in het
(binnenlandse) conflict in West-
Duitsland over de verdragen met
het Westen.
Draper, de speciale ambassa
deur van-het bureau voor de we
derzijdse beveiliging (MSA), zal
Zaterdag uit Parijs naar Bonn
vliegen, aldus is van Amerikaanse
zijde medegedeeld.
Adenauer zou Draper verzocht
hebben om te trachten overeen
stemming te bereiken tussen de
regeringscoalitie en de sociaal
democratische oppositie over dc
verdragen. Draper zou zich in
verbinding stéllen met Ollenhau-
er, leider van de sociaal-demo
craten.
Vrijdag heeft OUenhauer een
onderhoud gehad met de waarne
mende Amerikaanse Hoge"" Com
missaris, Reber.
Israel trekt aanklacht
tegen Arabische
landen in
NEW YORK. Israel heeft Vrij-
dag zijn aanklacht tegen de Ara
bische landen van de agenda van
de Algemene Vergadering ,der
V.N. afgevoerd nadat Donderdag
een resolutie, waarin Israel en de
Arabische landen tot rechtstreekse
onderhandelingen ter by legging' van
hun geschillen verzocht zouden
worden, m de Algemene Vergade
ring verworpen werd. In de terug
genomen aanklacht van Israel wer
den de Arabische landen beschul
digd van schending van het hand
vest en van de Israelisch-Arabische
wapenstilstandsovereenkomst.
Bij de NCRV 300.000ste
lid ingeschreven
(Van onze correspondent)
HILVERSUM. Mr A. B. Roosjen,
voorzitter van de N.C.R.V, heeft
voor de microfoon bekendgemaakt,
dat deze omroepvereniging kortge
leden haar 300.000ste lid heeft inge
schreven. Op dit moment, aldus de
heer Roosjen, bedraagt het ledental
van de N.C.R.V. 302.124. Namens het
bestuur werd degene, die het 300.000
~fe lid had aangebracht, een Engelse
"k aangeboden; deze zelf ontving
1 straalkachel.
dijk en k%vam terecht op het dak
van een tegen de bakkerij van de
heer B. J. Nomen aangebouwde
houten keuken. Met een hevig ge
kraak van versplinterend hout
stortte de auto door het dak en de
wanden heen.
De kinderen, die onder de tafel
zaten wisten onder de brokken hout
in allerijl de weg naar de deur te
vinden. Van het gedeelte waar de
kinderen kort te voren nog hadden
vertoefd was geen spaan meer heel.
De bestuurder van de auto liep geen
letsel op. Een kraanwagen heeft de
wagen uit de brokstukken gelicht.
Het verkeer was tijdens deze werk
zaamheden volkomen gestremd.
De keuken zal gedeeltelijk moe
ten worden gesloopt.
Prof. Lattimore tegen
borgstelling vrij
Washington. professor Lat-
timore, gewezen vooraanstaand
raadgever van het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Za
ken, die er van beschuldigd wordt
zeven maal valse verklaringen te
hebben afgelegd voor de subcom
missie van de Amerikaanse Senaat
voor de binnenlandse veiligheid, is
Vrijdagochtend te Washington voor
rechter Kirkland verschenen. Latti
more verklaarde niet schuldig te
zijn aan het hem ten laste gelegde.
Hij is. tegen een borgstelling van
2.000 dollar, op vrije voeten ge
steld tot de aanvang van het pro
ces. dat tegen hem aanhangig zal
worden gemaakt en dat vermoede
lijk In Maart 1953 zal beginnen.
Motorschip „Java"' door
sleepboot vlotgesleept
KORSOER. Het Nederlandse
motorschip „Java", dat Vrijdag
ter hoogte van Korsoer (Dene
marken) aan de grond liep, is door
een Deense sleepboot de haven
van Korsoer binnengebracht. Van
daag zal* een duiker de kiel van
de „Java" onderzoeken, daar een
der tanks lekt. Het schip was met
veevoeder op weg van Antwerpen
naar Randers (Jutland).
LONDEN. Engeland en Amerika
hebben besloten een nieuwe stap bij
Perzië te doen om te trachten een
regeling van het ollegeschil te berei
ken, aldus is Vrijdag in diplomatieke
kringen te Londen verklaard.
Men meent te weten, dat de Ame
rikaanse ambassadeur, Henderson,
die binnen enkele dagen uit de V.S.
naar Teheran terugkeert, zich met cje
Perzische regering in verbinding zal
stellen.
Officiële belangstelling, in de
persoon van de Oostenrijkse consul
in Rotterdam, bestond er gistermid
dag voor de opening van het Wie
ner-Café „Grinzing" aan de Sta
tionssingel 44.
Tijdens de receptie, die altijd aan
openingen plegen vooraf te gaan,
heerste al direct een geanimeerde
sfeer, die echt Weens aandeed door
de smaakvolle wijze waarop het
etablissement met lauben is betim
merd (compleet met feestverlichting
en druiventrossen) en de tintelende
piano-accoorden de echte Weense
liedjes, waarmede Ernst Pauka op
een voortreffelijke manier in de
Maasstad debuteerde.
De exploitant van deze nieuwe
amusements-gelegenheid, de heer
Gerard Hulscher. heeft alle moge
lijke moeite gedaan de Wiener
Prater aan de St&tionssingel te doen
herleven. Niet alleen, dat hij het
gebouw van buiten een echt Oos
tenrijkse aanblik heeft gegeven,
maar ook het interieur heeft hij
aan laten brengen in de stijl, die
Wenen zo typeert. De bekende de
corateur Adriaan van der Lely, ont
werper van tal van décors voor de
Weense operette, heeft allergrappig
ste wandversieringen aangebracht,
die ongetwijfeld hét geheel een
apart cachet geven. Zowel in de
intieme en gezellige bar als in het
café wordt speciale „Grinzing"-wijn
geschonken, terwijl bovendien op
eenvoudige wijze eén Wiener
schnitzel-of Goulasch wordt geser
veerd.
Voor het dagelijkse cabaret-pro
gramma ziin bekende artisten geën
gageerd. Naast Ernst Pauka zijn
dit de tenor Rudi Heinz, de Ween
se soubrette Marga Graff en het
zang-duo Liesbeth Lunow en Fons
Don kart. Dit neemt niet weg, dat
er geen andere artisten optreden.
Want die andere artisten, kunnen
de bezoekers zelf zijn. Wie er be
hoefte gevoelt zijn zangtalenten te
demonstrerenmen kan zijn
(haar) gang gaan, hetgeen - de ge
zelligheid slechts kanverhogen,
Voor de danslustigen is in het mid
den een kleine ruimte uitgespaard,
op welk parketvloertje men de
echte Wienerwalz kan draaien.
De opening van „Grinzing", het
eerste Wiener-café in de Maasstad,
betekent een waardevolle aanwinst
voor het amusement m Rotterdam,
iets waarmede de eerste havenstad
van Europa nu niet zo heel erg dik
is bezaaid.
Beam neemt Amerikaanse
zaken waar in Moskou
MOSKOU. De Amerikaanse
gevolmachtigde minister Beam beeft
hier als charge d'affaires de leiding
op zich genomen van de Ameri
kaanse ambassade, die zonder am
bassadeur is sedert September toen
de Sovjet-Russische regering am
bassadeur Kcnnan persona non gra
ta verklaarde.
Beam nam de leiding over van am
bassaderaad O'Shaughnessy die se
dert het vertrek van Kennan was
belast met de leiding op de ambas-
sade.
Men verwacht dat Eisenhower pas
maanden na zijn beëdiging als pre
sident van de Verenigde Staten zal
overgaan tot benoeming van een
nieuwe ambassadeur.
Positie KLM-vliegtuigen
AMSTERDAM. Thuisreis; PH-TFE
(Utrpcht) gistermiddag op Schiphol ge
land. PH-TDK (Amsterdam) arriveerde
gistermiddag te 13.SO op Schiphol,
PH-TDG (Gouda) moest om elf uur
vanmorgen m Frankfort aankomen
PH-TDD (Delft) moest vanmiddag In
Karachi aankomen. PH-TET (Tilburg)
vannacht tn Rangoon gearriveerd.
PH-TDF (Rotterdam) vannacht uit Dja
karta vertrokken
Uitreis: PH-TDN' (V)aardingen) is
Vrijdagmiddag in Sydney aangekomen
PH-TFD (Arnhem! tegen midder
nacht uit Bangkok vertrokken naar Dja
karta, FH-TDI (Enschede) vannacht
m Rangoon aangekomen. PH-TFG
(Friesland) om zeven uur vanmorgen
in Cairo aangekomen.
Aan de Korte Hoogstraat werd
gistermiddag de eerste paal geslagen
door de N.V. Wereldhaven voor een
dubbelpand waarin de firma's F.
Damert en Gebr. Coster N.V. onder
dak zullen vinden. Naar men ver
trouwt zal dit gebouw September '53
gftreed zijn. Het pand waarvan de
architect de heer H, D. Bakker is,
bevat de winkels van beide manu
facturenzaken, elk bestaande uit
een basement, parterre en entresol,
en bovendien zes woningen, waar
van de bovenste verdieping een
slaapetage heeft. Deze aanwinst
voor het winkelcentrum van onze
stad betekent voor de firma F. Da-
men herbouw, voor de Gebr. Coster
N.V, nieuwbouw. De eerste zaak
had namelijk in 1940 twee winkels
m de Hoofd steeg, die uiteraard
sneuvelden bij het Duitse bombar
dement. daarna kreeg men tijdelijk
huisvesting in de Rochusenstraat en
vervolgens verhuisde men naar de
Math enesser laan. Het bedrijf van
de heren Costcr leed tydens de
oorlog met alleen materiele verlie
zen, die evenwel konden worden
overwonnen, doch zwaarder te dra
gen was het heengaan van de stich
ter van het bedrijf, de heer L. Cos-
ter. die door de bezetter werd ver
moord. Sympathiek deed het daar
om aan, dat zijn kleinzoon Louis
gisteren aan de touwtjes van het
stoomblok trok en zo meehielp een
nieuw gebouw van het door zijn
grootvader gestichte bedrijf te ves
tigen.
Twee dingen zijn
zichzelf gelijk geble- 'dgg/b'A'i'rT'
ven in de afgelopen
50 jaar; dat zijn Sin-
terklaas en Kerstmis.
Tenminste over het
algemeen. In de mos-
selenboek by de sche
ve St. Mary's Church
van het Haringvliet
kan al sinds lang niet
meer worden gela
waaid en gevochten
door klein-menseiijke
na-apers van de vre
delievende „Goede
Heer", want die kerk
is weg, die hele
buurt is weg en de
vehikels waarin de
getabberde en gemij
terde namaak verte
genwoordigers van
S.N. rondreden, zyn
vrywel allemaal op
gestookt. Ook het
aantal schimmels is.
naar men ons mede
deelde van de zijde
van het Bureau van
Statistiek, sterk afge
nomen. Maar de geest
om elkaar eens pret
tig te verrassen bui
ten alle verjaardagen om. schijnt
nog dezelfde te zijn gebleven, en
dat is hoofdzaak.
Onder invloed van onze NATO-
vnenden schijnt de Kerstman veel
terrem te winnen en een massa
werk wat Sinterklaas noodgedwon
gen moet laten liggen, over te ne
men. De neiging echter, om een
sparretje binnenshuis te nemen, op
te sieren en van een paar kaarsjes
te voorzien bij welker warm schijn
sel jong en oud zich voorneemt een
beter mens te willen worden,
schijnt met in kracht te zyn afge
nomen, Niet wanhopen dus!
Neen, December blijft een mooie,
doorkomeiijke maand door z'n hui
selijke feesten, waaraan niemand
zich kan onttrekken. Dat ons na
December Januari erg lang, en erg
kaal op het li|f valt, blijft ook zo
heeft men ons toevertrouwd, maar
daaraan is misschien, op den duur
wel iets te doen. Vart dit en der
gelijk alcoholvrij gemijmer vervuld,
dwaalden en flaneerden wij door
onze nieuwe, doch goedig-ielijke
stad. hier en daar onze vlezige neus
platdrukkend tegen een of andere
etalageruit, omdat iets in de eta
lage ons trof. En laten wij nu „in
Spaans riet en. blank bamboe uit
gevoerd" iets ontdekken, waarme
de 50 jaar geleden ieder binnen
huis zich ook opgesierd achtte.
Want evengoed als iedere burger
man tegenwoordig iets raars ver-
chroomds bezit op asbakken- of
electrisch e dierennemklokkenge -
bied, had hij vroeger een wankel
bamboe-bloementafeltje „met inge
bouwd een theeblad en onderop een
gepolitoerde bouilloir". Nog fraaier
en wiêbeliger waren de bamboe
mirakels die ook nog ligging ver
schaften aan een „Japans-gelakt fa
milie portretten album en. hang-
planten.
Grinnikend om de welwillend
heid van het Spaans riet en het
blanke bamboe om zich in moder
ner lijnen- en bochten te wringen
ert minder ruimte in te nemen (ook
mist ieder bamboes-uiteinde de
vroeger zo stereotype afwerking
van een metalen wlebeldop), rust
ten wij, lichtelijk moe van al dat
gekijk, geslenter en gemymer, uit
in „de mooie kamer" van onze
ouders. De „tussendeuren" sloten
met een kantelhaak en een slot.
In de panelen waren de rococo-
biezen degelijk verguld. Over de
bovenbreedte liep een dikke kope
ren roe, en aan die roe hingen, dik
ke, zware sombere gordijnen. Roe
en ringen gingen schuil in een bal
dakijn met lijkkoetsvermen, roset-
ten. dikke „opgenomen, bloemkolen"
van stof en kwasten aan koorden
van een derde duim dikte kwas
ten en koorden waarvan een tam-
TEDERE SCHRIJVER van een geschiedenis van de wereldlitteratuur
heeft zich ter dege voor ogen te stellen wat eigenlijk het doel van
een dergelijk werk is. Wil dat werk het karakter hebben van inlichtend
te zijn, d.w.zdat de lezer een boek voor zich krijgtdat hy erop na
kun slaan om over een bepaalde figuur, een bepaald „isme" of een
datum ingelicht te ioorden, dan is de taak, die de schrijver van een
geschiedenis der wereldliteratuur zich heeft te stelZew. reeds mij nauw
keurig aangegeven. Deze taak bepaalt zich tot het geven van een
overzicht van de verschillende phasen in de ontwikkeling van de we
reldliteratuur, een noemen en omschrijven van de persoonlijkheden,
die hun stempel erop drukten, een aanduiden van de stromingendie
zekere richtingen beïnvloedden, Persoonlijk heeft de schrijuer zich
daarin niet te mengen: hoogstens, bij het schiften uan namen en boe
kendie hij al of niet zal vermelden, treedt er iets van een voorkeur
op en meer in het bijzonder wanneer hij een tijdperk bespreekt, waar
van hij zelf nog tijdgenoot is, zodat hij bij gebrek aan ietsdat uasf-
sfaaf, to el zelf een keuze moet doen.
Anders wordt het wanneer de
schrijver zich voorneemt het beeld
van de wereldliteratuur ondereen
bepaalde visie te brengen en met
deze visie als uitgangspunt een
groepering bewerkstelligt, die men
min of meer opzettelijk kan noemen
naar mate men deze visie al of niet
deelt. Het is altijd mogelijk de din
gen onder een bepaalde gezichts
hoek te bezien. Maar dan ontstaat
het gevaar van eenzijdigheid, wat
tevens inhoudt, dat by een veralge
menen de dingen scheef getrokken
worden of verklaard op een bepaal
de tendentieuze wijze, waarbij een
waarheid moet gelden, die de
schrijver d e waarheid acht, doch
het daarom nog niet noodzakelijk
ook voor een ander behoeft te zijn.
Zulk een visie kan belangwekkend
zijn al naar gelang van de per
soonlijkheid van de schrijver, doch
er ontstaat dan een ietwat gefor
ceerd beeld van wat door de
schrijver graag zo wordt gezien. En
voor zo iets samengestelds als het
geheel van de wereldliteratuur kan
zulks zelfs ondoelmatig wezen.
Natuurlijk zullen in bepaalde
tijden bepaalde dingen meer de
aandacht vragen dan in andere en
zal ook de schrijver van een litera
tuurgeschiedenis niet geheel ontko
men aan het leggen van accenten
op wat in zijn eigen tijd meer_ spe
ciaal de aandacht vraagt. Hij zal
dan gebruik maken van verklarin
gen, die min of meer die van zijn
eigen tijd zijn, zoals b.v. de diepte-
psychologische of de sociale. Vele
stromingen in de literatuur van
onze dagen zouden ook niet fonder
hierop in te gaan nader zijn te ver-
klaren, b.v. dc invloed van Freud.
Maar voorop dient te staan, dat
vastgehouden wordt aan normen, die
voor literatuur gelden, d.w.z. dat de
literatuur als literatuur geoor
deeld wordt, dus volgens de normen
van de literaire kunst en dat men
daarin geen criteria betrekt, die
Litteraire kroniek
door
Constant van W essem
haar tot onderdeel maken van wijs
begeerte of theologie. Dan houdt
het werk van de schrijver op een
literatuurgeschiedenis te
zijn en betreedt hij gebieden, die
aan allerlei discussies bloot stellen.
A LS VUFJJE DEEL van een
A „Algemene literatuurgeschiede
nis" is bij de Uitgeverij W. de Haan
te Utrecht verschenen een werk
van prof. dr Jos. J. Gielen,
„Moderne Wereldlitera
tuur". Reeds de eerste regels van
zijn boek maken er ons op voorbe
reid, dat de schrijver tegenover zijn
onderwerp een theologisch stand
punt zal innemen en dat de kwestie
van 'geloof en ongeloof als een punt
bij het beoordelen van schril vers en
stromingen in de laatste honderd
jaren van de wereldliteratuur gaat
PROF. DR. JOS J. GIELEN
gelden. Geloof en ongeloof worden
tegenover elkaar gesteld, n.l. het
werkelijkheidsbesef bij de gelovige
mens en dat bij de twijfelaar of de
ongelovige. Dat werkelijkheidsbesef
van de gelovige (dat al van tevoren
vaststaat) heet m de moderne
tijden slechts geëvolueerd, terwijl
dat van de ongelovige, onverankerd
als het is, in een revolutie geraakt,
die. volgens de schrijver, op reke
ning komt van „de stelligheid,
waarmede nieuwe gedachten en op
vattingen werden verkondigd in
naam van een „heilige wetenschap"
waarbij de gelovige zich bedeesd op
de achtergrond hield". Wat er ver
keerd is aan het niet-ware werke
lijkheidsbesef van de moderne lite
ratuur leren wij aan de hand van
vermelde personen en richtingen,
waarbij dan de poging om uit de
„dwaling" te geraken min of meer
gewaardeerd wordt, en zien wij
diegenen een kans krijgen, die nog
niet geheel verloren waren of zijn,
zoals b.v. Baudelaire of Veriaine. of
zij, die weer in Christelijke zin
boeken schrijven, ook al keren „de
afschuwelijke fabels vanhet.natura-
lisme erin terug". Prof. Gielen acht
een herstel mogelijk door „een al
gemeen verlangen naar de ware zin
van de werkelijkheid" (die van de
gelovige dus).
Wij ontkennen niet, dat aan onze
morele beschaving de Christelijke
zin ten grondslag ligt en dat ïulka
zich ook in de literatuur weerspie
gelde. Een figuur als b.v. die van
Don Quichotc is ondanks de persi
flage een altruist, een figuur van
de ware Christen, die in al zijn
daden door mensenliefde en goed
heid des harten gedreven wordt en
als een oprecht Christen sterft.
Maar prof, Gielen vervalt in ortho
doxie wanneer hij negeert, dat ook
in de niet aan God gelovende des
ondanks een „religieuze" kern kan
schuilen, waarom deze op z ij n
wijze met evenveel recht een geldig
werkelijkheidsbesef kan hebben als
het „ware" werkelijkheidsbesef^
waarvan, de gelovige het monopolie
zou bezitten. En zeker gaat hij te
ver wanneer voor de ongelovige
zou zijn uitgesloten de mogelijkheid
om iets over de Duivel te weten.
Op pag* 208 lezen wij, naar aan
leiding van het gesprek van Adrian
Leverkühn met de Boze in „Doktor
Faustus", over Thomas Mann; „Hoe
kan het demonische verbeeld wor
den. door iemand die God niet er
kent en voor wie daarom (gespat,
van mij. v. W.) de Duivel slechts
een verbeelding is?" Is het niet
volkomen van onze tijd om de
Duivel als „intellectuele hoogmoed"
naar voren te brengen, zoals prof.
Gielen aan Thomas Mann's voor
stelling verfoijt? Wij willen maar
zeggen, dat ook volgens zijn eigen
normen prof. Gielen aanvechtbare
dingen debiteert.
GIeLUKKIG voor het boek zit de
v—schrijver, naar mate hij vorder
vordert met zijn werk. minder con
stant aan zijn opzet vast en ver
vagen de tendenzen wat. treden
althans minder nadrukkelijk op de
voorgrond. Wij krijgen dan min of
meer persoonlijk getinte interpreta
ties var» de bekende figuren, die
soms tot nadenken, maar ook we!
tot protest aanleiding geven. Was
b.v. Kafka een „existentialist avant
la lettre", en Juliet) Green een
Freudiaan? Ook storen slordigheden
als b.v. dat Zola een roman schreef
„J'accuse", of onjuistheden, waar
wij vermeld vinden, dat Gide een
boek schreef ,.Ne jugez pas", dat
niet bestaat. En waarom» wordt
Kilke's ..Das Studdenbuch" de ene
keer onder zijn juiste titel en de
andere keer als „Sttmden der
Andacht" genoemd? Ook zijn er
dingen, die niet de schrijver, maar
de zetter verweten moeten worden,
zoals het verhaal van Stefan Zweig
„Die Frau und die Landschaft"
door Hermann Hesse geschreven zou
zijn, want enige regels verder
wordt Hesse's, „Der Steppenwolf"
genoemd, zonder schrijversnaam.
Er zal in ieder geval by een nieu
we druk heel wat te corrigeren zijn.
en niet al'leen vergissingen.
Ten slotte iets. dat onze onver
deelde instemming heeft; de illus
traties. Van de meeste schrijvers
zijn niet al te bekende portretten,
opgenomen en aan de beeldende
kunst is. als vergelijkende uiting,
ook aardig materiaal ontleend.
Bij zo'n interieur als wij hier
naast beschrevenbehoorde heet
het Rotterdamse exterieur, zelfs
zo'n tot café verbouwde Roo-
molen op de Oostmolenwerf
oostzijde Haringvliet, halver
wege Mar inierskazeme-M aassta
tion). Nergens ter wereld heb
ben wij ooit zo'n snert met zo'n
grote kluif gegeten als daal
bour-raaïtre van.de Zeesoldaten ja
loers kon worden.
Een mooie kamer zonder pluchen
of fluwelen canapé en tierlantij-
nenspiegel, en pendule met coupes,
was niet echt mooi. Niet. dat zo'n
kromme, dikke canapé (op haar
beurt ook weer voorzien van kwas
ten en schuiverige antimaskasser's)
gezellig „zat" je moest 'r heb-
ben, uit. Niet. dat je jezelf ooit ia
zo'n vooroverhellende reuzenspiegel
behoorlijk bekyken kon (stel, dat
je in'zoiets lugubers zin had), want
de sehuifgaslamp met 'r vele bal
lonnen hrng er tussen. Niet, dat de
marmeren klok ooit behoorlijk liep:
met dat de coupes ooit goed ra
elkaar zaten en tot iets anders
konden, dienen dan tot graforna
ment, maar het behoorde "allemaal
tot de tjokvolle gezelligheid van de
eeuwwisselingsopvattingen.
Tot die opvattingen behoorden
ook een buffet dat duizenden malen
lelijker behoorde te zijn dan het
eerste het beste boerenkabmet, en
ook een dolgedraaide kaartjesschaal
midden op de tafel; en die tafel
stond midden in de kamer, mid
den-boven het médaillon, van het
karpet, en over die met een eigen,
kleed bedekte tafel moest een vol
komen overbodige loper liggen
Toen „cnant-moderne" huismoeders
die loper schuin, d.w.2, diagonaal-
gewijze dorsten tc leggen, toen ging
het mis met de wereld en de we
reldorde, want toen kwam de
Grote Oorlog van Allen tegen Al
len!
De rooktafeltjes der sigarenva-
ders van toen waren al evert mon
sterachtig als de kinderwagens van.
de sigarettenrokende moeders van
tegenwoordig. Een boek zag je nooit
m de mooie kamer; tegenwoordige
gelukkig, is geen kamer mooi als er
geen boeken ra zyn (die gelezen
worden!)
Serveerboy's op autopedbanden be
stonden met. theebouwsels met en.
zonder schuiframen, bouillons, e.d.
wei. Theemutsen, moesten nog wor
den uitgevonden door een kouwe
lijk nageslacht, want de bouiUoir
(met z'n slapgedraaide spiritusbran
der) zorgde voor warm byschenk-
water en het theelichtje (het kom
foor) zorgde voor een behoorlijke
loging van het Chinees-Ceylonees
blaren-nat.
Maar gezellig was zo'n theelicht,
vooral als moeder in het schemer
uur op tafel liet zetten „en er dan
zelve achter zat". Je had er met
moderne spiritusbrandertjes („blauw-"
vlammetjes"), met minder moderne
pieteroliebrandertjes «„geelvlamme-
tjes") en met hypermoderne waxi-
neglaasjes („slaapvlammetjes"),
met glasplaatjes. poreeieraen
schermpj es en relief perkament
Je keek je ogen uit aan het „Volke-
rcnslag-monument bij Leipeig". de
„Foetsjejama, Japan's heilige berg
met zijn eeuwige sneeuw"
Zo'n klem pitje wierp z'n gemoe
delijk schijnsel naar de gestuca-
doorde engelen, de dik-overge-
smeerde lepelaars en de appelen en
peren in het plafond, de gordijnen,
de overgordijnen en de kwasten
koorden, het behang met z'n gouden,
zonnebloemen en het Makartboeket
achter de kopenge hoekvulling...
In dat Markartboeket zafen lis
dodden. Judaspenningen, geprepa
reerd eikenblad, strobloemen en
lange linten van onbenoembaar ma
teriaal. En een stofnest, dat zo'n
Makartboeket was! Er kwam by de
grote voorjaarsschoonmaak meer af
dart tegenwoordig uit de vieze stof-
zuxgerzak van een slordige huis
vrouw
Ziezo: nu zijn we *ns heianaal
niet sentimenteel of melodrama
tisch geweest, hoewel er alle aan
leiding toe was. Maar zelfs in haar
„mooie kamer" stond Moeder geen
sentimentaliteit toe waarvoor
l nog wel veel dank!
De zeeloodsen, die dag en nacht klaar staan de schepen van en naar
Rotterdam te brengen zij n ontevreden. Zij wensen salaris verbetering, be
tere voeding aan boord van de loodsboten, andere diensttijden en vrö©
kleding. In de vergadering van afdeling zeeloodsen van de dlstric'- 3 en
4 van de „Abva", die gistermiddag in hotel „America" in Hoek van Hol
land is gehouden, zijn moties aangenomen, waarin men er b{j het hoofd
bestuur op aandringt om alle pogingen in het werk te stellen, de sociale
voorzieningen van de loodsen op korte termen te doen verbeteren-
Zeer terecht gaat de loods van
het standpunt uit, dat hy de eer
ste representant van ons land is,
wanneer hij aan boord stapt van
een buitenlands schip. En dan wil
hij ook behoorlijk gekleed gaan.
Daarom stelt hij de eis 'om, zoals
voor de oorlog het geval was, kle
ding op rijkskosten te verkrijgen.
Alleen de knopen van zijn uni
form en het bandje aan de loods-
pet worden hem geschonken. In de
vergadering, die vry druk was be
zocht, gingen voorts stemmen op
voor betere voeding op de loods
boot. Men is daar aangewezen op
het eten, dat door de Kon. Marine
wordt verstrekt en het is geen
zeldzaamheid, wanneer de loods
midden in de T zomer erwtensoep
krijgt voorgezet. Bovendien is de
kwaliteit van het eten ook niet
van die aard, dat men eens lekker
kan smullen, Er worden o.a. nog
steeds 2warte aardappels geser
veerd-
Een verbetering in. de dienstre-
jeling is zeer wel wenselijk, doch
practisch niet uitvoerbaar- Door
een gebrek aan ervaren zeeloodsen
moeten deze mensen veertien da
gen achtereen dag en nacht klaar
staan (werktijden van 40 uur on
afgebroken dienst zyn heel nor
maal, vooral na mistige perioden,
wanneer er veel schepen liggen
te wachten) en daarna hebben zij
een week rust. Het gewenste
dienstrooster van een week werken
en een week rust is nu nog niet
mogelijk. Dat zien de loodsen zelf
ook wel in. Daarom dringen zij er
met klem op aan, dat de perso
neelssterkte moet worden uitge-
breid-
Over de salariëring was men be
slist niet te spreken. Een zee-offi
cier, die loods wordt, onderbreekt
daarvoor zijn carrière bij de koop
vaardij. Hij moet minstens tweede
stuurman zijn, wi] hij als adspi-
ranLloods worden te werk gesteld.
Nadat hij ruime ervaring heeft op
gedaan, onder het toeziend oog
van de geroutineerde zeeloods, kan
hij, na een examen te hebben af
gelegd, zeeloods worden. De sala
risschaal van de loodsen is dezelf
de als die van tweede stuurman.
Dit wenst men -minstens te zien
Boswachter in Kenia door
inheemsen vermoord
NAIROBI. Een Afrikaanse bos
wachter is Vrijdag op twee en een
halve kilometer afstand van het ho
tel de Nyeri, ten Noorden, van Nai
robi, waar Koningin Elizabeth van
Groot Brittannië, in het begin, van
dit jaar heeft vertoefd, door inboor
lingen vermoord. Zij omsingelden
de boswachter, vielen hein aan,
doodden hem, scheidden het hoofd
van de romp en namen, de kleren
van de vermoorde mee. Een andeie
boswachter, die 2ich in gezelschap
van het slachtoffer bevond, wist je
ontkomen.
In ditzelfde gebied zijn de lijken
van twee als vermist opgegeven
Afrikaanse soldaten in een rivier
aangetroffen.
verhoogd tot die van eerste stuur
man.
De bezoldigde bestuurder van
de „Abva", die de vergadering bij
woonde, vertelde, dat het georga
niseerde overleg met de bevoegde
instanties erg stroef loopt. De om
standigheden, waaronder de lood
sen moeten werken zyn b.v. in
IJmuiden en Vlissingen heel an
ders dan in Hoek van Holland.
Tot nu toe vielen alle loodsen on
der dezelfde bepalingen, doch
men wil de zaken nu zo zien te
regelen, dat men de positie van de
loodsen distrïctsgewijze gaat be
kyken.
„Combinatie"-proces
Paley's verdediger
schuift alle schuld
TANGER. De derde dag van
het proces-Pa:ey was Vrijdag ge
wijd aan het pleidooi van de ver
dediging. gevolgd door een repliek
van de procureur. Volgens de ver
dediger van Palev bezat. Forest de
wapens. Hij bracht ze aan boord
van de „Esme" en hij voerde de
overval op de „Combinatie" uit.
Paley had met de gehele zaak
niets te maken. Verder betoogde
de raadsman van Paley, dat de
verklaring, die Townsend Donder
dag heeft afgelegd, een net van
leugens was en bedoeld als een
persoonlijke wraakneming. Hij
vroeg onvoorwaardelijke vrij
spraak. De aanklager zeide, dat
niemand beter dan Paley op de
hoogte zou kunnen zijn van de
plannen van Forest. Hij ver
klaarde verder, moeilijk te kun
nen geloven, dat Townsend op
zettelijk gelogen zou hebben, daar
zijn verklaring met die van de
andere getuigenissen strookte.
Vandaag zal de consulaire recht
bank vonnis wijzen.
DEN HAAG. In de Vredepeel
bij Veoray worden op het ogenblik
onderzoekingen gedaan naar de ge
schiktheid van deze plek voor een
eventuele vliegtuigbasis. Deze on
derzoekingen worden verricht naar
aanleiding van de in de Memorie
van Toelichting door minister Staf
aangekondigde plannen1 voor een
militair vliegveld in het Zuiden van
ons land.
Van officiële zijde deelde men
ons mede dat deze onderzoekingen
hij de Vredepeel nog in een voorbe
reidend stadius verkeren. Ook op
andere plaatsen in bet Zuiden wor
den dergelijke onderzoekingen ver
richt. Naar aanleiding hiervan zal
over enige tijd een rapport wotdca
uitgebracht, aan de hand waarvan
dan een beslissing zal worden ge
nomen omtrent de definitieve plaat*
van dit vliegveld.
