en soep
Don Camillo-conflict
baart zorg in Italië
voor ons
Het bordje „Applause" is
een bevel tot spontane vreugde
A. Viruly
Hitler was geen
dolleman met
alleen maar
middelmatige
kwaliteiten
v.
r
Studenten van heinde en ver bereiden
zich voor op concert-tournée
Pastoor ging klok luiden als
burgemeester rede hield
door
W
MUZIEK MAKEN VOOR LARENS SANATORIUM
oensdag 31 December 1952
13
Het is altijd vrijmoedig te willen uitmaken koe
latere generaties zullen oordelen over mensen en
gebeurtenissen, die onze. tijd hun stempel gaven.
Over Napoleon, een man die-de meest uitvoerige
sporen aan zijn bestaan in de archieven heeft
achtergelaten, bestaan vandaag de meest, uiteenlopende
opvattingen, lopende van glanzende held tot ondraag
lijke schurk
Van Napoleon is eens gpzegd:. „Hij was. een Corsi-
caan: geen Fransman. Daardoor alleen-was hij in staat
zoveel Fravsèn voor zijn ambitie de dóód in te jagen."
Hitler was een Oostenrijker: er is geen twijfel aan dat
hij enorme ambities had. Het is ook zeker dat- &e ver
nieling, die hij achterliethaar weerga niet heejt.
Niets constructiefs zelfs als men Hitlers eigen maat
staven voor dit begrip neemt Is overgebleven.
Maar dat wil niet zeggen dat hij de loop van de
wereld ongewijzigd heeftgelaten. Alan Bullock,'
die zojuist een boek van 700 pagina's over Hitier heeft
gepubliceerd, „Hitier. a study in tyranny", besluit met
het oordeel dat Hitler het burgerlijke, liberale Europa
van de negentiende eeuw heeft vernietigd. Dat Europa
is zeker verdwenen: en Hitier heeft stellig het einde
er van versneld, zowel geestelijk als materieel. Maar
het gaat te ver te zeggen dat hij-het alleen heeft ge
daan. Het liberale Europa van de Franse revolutie en
de Manchester-economie was at be-
zig- te verdwijnen toen hii de motor
van de wereldgeschiedenis op hoge
re toeren overschakelde en hii gaf
de overgang naar een. nieuwe fase
een gewelddadig karakter. In die
zin. was hii een revolutionnair.
Legaal
jY/j AAR hij was een revolutionnair
-iVJ van bijzondér karakter.
heeft inderdaad, in 't begin van zijd
carrière, in 1923, een. poging gedaan
de macht te veroveren door een
opstand tegen de gevestigde mach
ten van staat, politie en leger.
Maar de gevoelige nederlaag die zijn
jonge partij in die Putsch-poging
leed, heeft hem snel tot verstandiger
inzicht gebracht. Sindsdien heeft hij
alles gedaan om een conflict met ge
wapende legale krachten te vermij
den. Hij is een meester geworden in
het 'veroveren van de macht langs
legale weg, met gebruikmaking van
alle methoden van intimidatie, chan
tage,' klein straatgeweld, die nog bin
nen de formele letter van de wet ge
bracht kunnen worden. Het Duits
land van de Weimarrepubliek bood
voor zijn experiment een uitgezocht
terrein; het democratische gevoel
■was er zo zwak, dat het grofste
machtsmisbruik nog getolereerd
werd, indien de wetteksten maar met
de mond gerespecteerd waren. En de
leidende kringen van die staat waren
zelf al zo geïnfecteerd met de voor
oordelen die Hitier op de politieke
jaarmarkt verkocht, dat ze al half
voor hem gewonnen waren, toen ze
tot verzet tegen hem werden geroe
pen. Het bijzondere'van Hitiers ta
lent is dat hij dit snel ingezien 'en
dit inzicht zonder enige bedenking
uitgebuit heeft.
Voorbeeldig portret
Y/W Ekunnen zijn carrière thans
v nauwkeurig volgen; de ne
derlaag van Duitsland heeft ons de
meeste ontbrekende documenten ver
schaft, en Bulloc.k heeft op grond
daarvan een portret geschilderd, dat
een voorbeeld mag heten van beheer
sing van de stof en afgewogen oor
deel. Merkwaardig is, dat het niet
zoveel verandert aan het beeld, dat
w-y gekregen hadden uit'de-toon
aangevende studies, die voor de oor
log waren verschenen; van Heiden",
Olden en anderen. Bullock, maakt
trouwens behoorlijk gebruik van ze.
Maar een aantal details errde eind
fase konden inmiddels buiten twijfel
vastgesteld worden. Het is bijvoor
beeld duidelijk, dat Hitier geens
zins door dc Duitse industriëlen ge
kocht 'is. De nazi-partij heeft de
moeilijkste jaren op eigen kracht ge
financierd.: Toen Hitier zijn pact met
de industriëlen maakte, was hü al
7.0 sterk, dat hij zijn. voorwaarden
kon stellen: niet zij hem.
In. deze -en andere zaken toon
de Hitier een inzicht, ver uit
gaande, boven dat van zijn me
dewerkers en zelfs van velen
zijner tegenstanders.. Niets: is
dwazer dan de bewering, dat hij
een dolleman was, van .alleen
maar middelmatige kwaliteit.
Dat geldt zeker niet voor de po
liticus. Indien men hem middel
matig noemt, wat dan te den
ken van zijn tegenstanders, de-
eerbiedwaardige politici in bin
nen- en buitenland, mét de re
putatie van staatslieden, dte de
een na de ander door Hitier bij
de neus werden genomen?
Gesproken woord
Z IJN kracht lag in twee zaken: in
de eerste plaats begreep hij de
mogelijkheden van de propaganda en
in het bijzonder van het gesproken
woord. Hij was een geboren agitator.
Hij voelde hoezeer in de agitatie de
emotie boven hefc verstand domi
neert en hij had de gave, in eeri ver
gadering heel vlug-aan te voelen
welke woorden,, welke begrippen
nodig waren om de emotie van de
massa op te wekken. Was ze eenmaal
opgewekt,, dan. kon hij de opwinding
in elke richting leiden die hem goed
dunkte, al ging die lijnrecht in tegen
wat de massa ;met die woorden oor
spronkelijk had bedoeld. In dit op
zicht. zijn de redevoeringen, die hij
aan de vooravond van Münehen
hield, overtuigend. Het Duitse volk
was angstig en Vreesde een oorlog.
Er werd die redevoeringen dan
ook veel over vrede 'gezegd; hij ia
mijn enige doel, zegt Hitier. Maar
daarop voortgaande hitst hij de mas
sa op tegen de demo-liberale pluto
craten, „die de vrede bedreigen" en
wel dermate dat aan het eind van die
vergadering niet slechts een oorlogs
stemming, maar zelfs een moord-
stemming heerst.
Macht
EEN andere kwaliteit was.zijn ge
voel voor macht. Hij had niet
alleen geleerd wat je tegen een over
macht niet-kon doen; hij wist ook
hoe weinig woorden, wetteksten
conventies waard waren als er niet
een reële macht was, bereid die
woorden te dekken. Hij was nooit
dupe van woorden. Hij zag door bluf
snel heen, maar hij was een meester
in* de tactiek andere .dupe te maken
van bun éigen woorden. De onder
handelingen die hij met Schleicher,
Von Papen. Brünihg, Hindenburg,
heeft gevoerd, zijn er de bewijzen
van. Aan het einde van al die con
ferenties alle .zonder uitzondering
bedoeld om het nationaal-socialisme
in een hoek te, drijven eri in de.for
mele democratie te begravenis
Hitier rijkskanselier,", meester van
de straat en van het land en zijn alle
staatslieden' voornoemd zijn, onder
horigen 'of zijn gevangenen, in af
wachting vanérger.
Met Daladier, Chamberlain en zo
vele anderen, was zijn succes": niet
minder groot; zelden heeft eén
staatshoofd zoveel, land - veroverd
7,onder militaire middelen.
Maar Hitler was, naast geniaal in
De heerschappij van Hit-
Ier, de revolutionnair, de
agitator, de machts-wellus-
teling; is het studie-object
geweest vari de Britse his
toricus ALANBULLOCK.
Het resultaat van deze door
wrochte studie was een we
tenschappelijke biografie,
welke onlangs onder de ti
tel „Hitier, a study in tyran
ny" bij Odhams Press Ltd
te Londen verschenen.
jaren en in Wrhen leidde bij een
leven aan tic zelfkant. Dit meer dan
vulgaire karakter heeft hij altijd
behouden. Vandaar zijn onbeheerste
woede-uitbarstingen, zijn grofheden,
zijn malie aanstellerij soms, wanneer
het zelfvertrouwen ontsloeg in on
zinnige toneelspelerij. De propagan
dist in hem was zo sterk, dat hij ter
nauwernood nog normale gesprek
ken kon voeren; alles werd bij hem
redevoering De successen die zijn
brutale, methoden woordgeweld
en chantage, later ander geweld
hem gebracht hadden, versterkten
een reeds bestaande trek in hem: hij
erkende alleen overwinningen, die
met machtsmisbruik tot stand kwa
men; andere konden hem niet be
vredigen, en stelden hem dus niet
gerust. Daarom werd hij voortgedre
ven naar steeds groter machtmis-
bruik, nieuwe veroveringstochten en
ten slotte naar een oorlog, die zo
veel van de wereld omspande als de
krachten Duitsland maar toelieten.
Waartoe dat alles diende? Dat
brengt ons direct naar een andere
vraag: waarop dit alles gebaseerd?
Het blijft altijd verbijsterend, de
ontwikkeling van nazi-Duitsland,
Hoe was het mogelijk een volk van
80 millloen moderne westerse men
sen tot een instrument te maken voor
een politiek en een ideologie, die in
een gekkenhuis en .een. moordeen-
tralé schijnen' ultgébrbuwen? Dat'
iemand sadistische wensdromen
koestert, het kan worden begrepen.
Maar dat hij ze op de maatschappij
overdraagt en nog veel meer: dat die
maatschappij .ze accepteert het
wijst op eeu zo kolossale afwezigheid
van remmen, dat de normale mens
er toe neigt het verdere begrepen na
te laten.
Feiten
'f AAR de feiten zijn er; de con-
A v 1 centratlekampen, de uiiroeiings-
kampen, de menselijke leegten. die
zij schiepen, en de enkele nabestaan-
den aan de rand van die immense,
huiveringwekkende kuil.
Het zou niet bij ieder volk gekund
1 hebben; het kon ook niet in Duits
land zonder op de duur een reactie
te veroorzaken. Want was Hitier
meedogenloos waar 't de Joden gold,
hij was - het niet minder als het de
Duitsers betrof. Hij heeft het Duitse
volk. zijn Hitiers ondergang la
ten betalen met een nederlaag van
fantastische omvang. Hij heeft van
zijn graf een monumentale ruïne ge
maakt, die geheel Berlijn omvat
en nog zoveel meer. Bullock zal wel
gelijk hebben: niet Duitsland was
voor Hitler hoofdzaak, maar zijn
eigen eerzucht. Daaraan werd alles
ondergeschikt gemaakt, ook wat er
in 1945 nog van Duitsland over was.
Dit werd volkomen duidelijk in
de slotperiode van zijn leven, toen
alles verloren ging. Andere zaken
verdrongen kanten van zijn karak
ter kwamen mar vorenHet beeld
van Hitler in die taotste weken is
aleen nog maar weerzinwekkend.
Er zijn mensen, die zich verbazen,
dat er in Duitsland nog een. aantal
aanhangers van het nationaal-socia-
Jisme rondloopt. Het zijn er altijd te
veel, maar het zijn er minder aan
men had kunnen verwachten, indien
men alleen rekening houdt met de
acht jaar „opvoeding" die Hitier ge
geven heeft aan dit volk, dat voor
3933 al weinig pacifistisch was. Dat
het er zoveel minder zijn, is het ge
volg van Hitlers va banque-politiek,
en vooral van Hitier onvermogen om
op te houden, zelfs als ook in zijn
ogen de zaak verloren is. Waarlijk,
het merendeel van de Duitsers, die
door de hel van 1945 zijn gegaan en
zelf, hoe het ook zij, op hun beurt
meedogenloos aan de nederlaag en
de vernieling werden prijsgegeven,
hebben in die weken hun vaderbin
ding aan Hitler verloren. 'v
Eerst latere generaties zullen
uitmaken in hoeyerre een aan
tal van hen ook de-binding aan
de uniform verloféh heeft." Het
zijn er misschien meer dan
sommigen op het ogenblik be
reid zijn aan te nemen. Daar
mee zou het nihilisme van
Hitier dan zijn cirkelgang vol
tooid hebben.
NEVIANO, DEGLI ARDUINl (Italië), Een bittere strhd tussen de
pastoar en de communistische burgemeester van het Italiaanse dorp
Neviano Degll Aïdulnl is na bijna een half jaar in een Impasse geraakt.
De autoriteiten van het nabijgelegen Parma weigeren tussenbeide te
komen. Het ziet er tiu naar uit, dat het dispuut ter beoordeling aan de
Italiaanse regering zal worden voorgelegd.
De rivaliteit in dit dorp van 80C0
inwoners lijkt op het gegeven uit
de verfilmde Italiaanse roman „Don
Camillo", waarin ook eon priester
en een burgemeester strijd leveren
om de hegemonie.
Hier, in het echte leven, leek
pater Tullio Folezzani wekenlang
er best voor tc staan. De commu
nistische burgemeester Allessanciro
Cessar weeklaagde, dat elke keer
dat hij een politieke redevoering
wilde houden, de pastoor hem on
verstaanbaar maaate door de kerk
klok te luiden. Elke keer dat de
burgemeester een partij feest orga
niseerde, maakte de pastoor be
kend. dat in de kerk films ver
toond zouden worden, waarvoor
geen entree zou worden geheven.
Maar toen kwam het grote ogen
blik voor de burgemeester. Pater
Foiezzani.had twee grote borden
op de kerkmuur laten aanbrengen,
het ene luidende „Christus heerst"
en het andere „Laat de kinderkens
tot mij komen".
De burgemeester stuurde' er een
ambtenaar op uit, die nauwkeurig
de borden moest opmeten en de
letters tellen. Een paar dagen la
ter ontving de pastoor van het ge
meentebuis een rekening van 48.00(1
lire (ongeveer 300 gulden) voor
precario.
Hij weigerde te betalen, omdat
volgens hem krachtens het lateraan
verdrag tussen de Italiaanse rege
ring en het Vaticaan de kerk geen
precario verschuldigd is voor bor
den met godsdienstige opwekkin
gen.
De communistische burgemeester
denkt er anders over. Volgens hem
vallen de borden onder adverten
ties. omdat zij hot ledental van de
kerk vermeerderen en daardoor de
inkomsten van de kerk.
Doctoraal examen in de
Frie.ie taal ingevoerd
Geen van beiden wil toegeven,
zij laten de beslissing over aan de
regering, als die er zich tenminste
mee wil bemoeien.
EEN jaar geleden, op een Zondagmorgen'
in Tokio na het lang, lui en lekker ont
bijt van sinaasappelsap, korenvlokken, toast,
gebakken eieren met spek, marmelade en
veel koffie, dat in ons Amerikaans gedreven
hotel als geheel vanzelfsprekend was opge
diend, keek ik uit het raam naar een huis in
aanbouw. Daar waren op alle steigers kleine
'Japanners druk bezig, maar ik lette speciaal
op een paar mannen die aan het zandschep-
pen waren. Zwaar zand; grote schoppen; ze
werkten het van een grote hoop, die telkens
aangevuld werd, in wagens.. Er was, dacht ik,
iets vreemds aan hjih manier van arbeiden,
en toen ik uitgevonden had, wat dat was,
maakte dat me dubbel verwonderd: én om
het feit zelf, én om de eigen verwondering.
Die mannen waren namelijk doodarm, dat
was duidelijk en ze werkten aan één stuk
onafgebroken door. Geen vierdubbel betaal
de Europeaan, geen zesdubbel betaalde Ame
rikaan zou dat hebben opgebracht; overal in
de Westerse wereld zouden alle zwoegers aan
zo'n taak telkens eens even gerust hebben,
gepraat, rondgekeken, weggelopen zijn, dan
weer eens wat "zand geschépt hebben maar
niet aldus in Japan! Wat daar op die voor
ons zq luie vertroetelde Zondagochtend in een
stüg tempo aan zwaar werk voor een honger-
loontje als vanzelfsprekend verzet werd, deed
me tamelijk melancholiek naar mijn Ameri
kaanse ontbijt kijken in de gedachte, dat
zulke ontbijten voer Westerlingen niet lang
meer zouden kunnen duren in deze wereld
want hoe zouden tegenover zulk werken
Twente en Manchester, Pittsburg, Detroit of
Parijs moeten concurreren? Ze zwoegden met
zand en cement en balken, het gaf al lang
niet meer dat ze onlangs een oorLogje verlo
ren hadden, ze bouwden, onvermoeibaar aan
hun huis "en ze braken daarmee meteen ons
soort wereld af op een manier, die mij deed
denken aan een curieus vers van Jaap van
Gelderen, dat al tientallen van lange jaren
geleden geschreven werd:
„Europa, vernietig Japan! Nu, nu het nog kan
Herinner u wel: 't is al- op het spel
Gezet van de Aap en de Man, Europa
vernietig Japan!"
Aan die werkochtend moet ik vandaag
denken op deze andere Zondagochtend in
New York, nu ik in de 47ste .straat voor een
(voor 't. lange weekend natuurlijk gesloten)
winkel van electrische apparaten sta. Wat
kan een simpele annonce toch soms meer le
ren var. een sociale? toestand dan een diep
gaand rapporti De advertentie, die achter dit
winkelraam hangt, wijst er op. hoe goedkoop
electrische energie toch wel is. Want neem
nu eens een gemiddeld klein Neiv Yorks ge
zin van een geschoolde arbeider, ergens In de
Bronx: dat kan aan alle normale behoeften
voldoen voor "maar een kwart dollar aan
stroom.: En wat zijn dan die normale behoef- --
ten? Hier is'het vanzelfsprekende lijstje: 24
uur per etmaal staat de ijskast van 5 kubieke
om definitief uit de tijd te raken, dat ik
ogenblikkelijk mijn hotel weer inga om nu
ook eens iets aan mijn modernisering te gaan
doen.' Op de kamers kan men voor een dollar
per dag extra een televisie-ontvanger krijgen,
met de bele dag door keuze uit een stuk of,
zes programma's en menige vliegtuigbeman-
ning uit Amsterdam kruipt dan ook op de
New Yorks'e rustdag voor het scherm
maarwaarom zou ik niet, helemaal gratis,
een hele uitzending gaan zien?
IN alle hotels liggen in de hall net zoveel
gratis entreebewijzen voor televisieshows,
als een mens maar kan verlangen; wie tegen
woordig in New York kosteloos theater in,
theater uit, voorstellingen wij zien, kan zijn
gang gaan. Want de grote firma's, die die
peperdure opvoeringen laten uitzenden, wil
len er dolgraag ook nog een talrijk levend
publiek bij hebben, dat met bijval meeslepend
het enthousiasme in de huiskamers voor de
voorstelling en het daarmee geadverteerde
product moet doen oplaaien en dat onderwijl
2elf ook nog een paar lepeltjes reclame mee
gevoerd krijgt. Men mag er gratis in maar
moét dan natuurlijk telkens even juichen.
Goed dan. Na rijp beraad besluit ik te gaan
meejiiichen ten bate van soep.
De soepen-firma heeft er bepaald bijzon
der veel duizenden .dollars tegenaan gegooid,
want een van de grootste theaters van Man
hattan venvacht ons. Met de voor morele
steun door mij meegesleepte collega Peetoom,
slaapdronken net per DC-6 uit Hoorn via
Schiphól non-stop gearriveerd, en nog 'n
vijftienhonderdtal andere tijdgenoten van na
bijere oorsprong, zit ik een kwartier voor
aanvang van de show, als de deuren gesloten
worden, vol afwachting te kijken. Het doek
is nog dicht; daarvóór is alleen een technisch
voet aan, 4, uur per dag de radio, 5 uur pgr,-: oerwoud van schijnwerpers, camera's, kabels
We zien zes décors naast elkaar, al badend
in licht; drie grote camera's staan als stuk
ken veldgeschut op mobiele affuiten inge
steld voor de eerste scène. De acteurs wan
delen, gereed voor hun eerste zinnen, in een
tuintjenog twintig seconden... nog
vijf... nog één.-., en ja', daar heb ie het.
we zijn „on the sir" en met vol orkest be
gint een krachtig koor de bezielde tekst van
een meeslepende Ode op de Soep van heden
avond aan té heffen. Daaroverheen begint
dan meteen de Moderne Kunst. Een één-
acler.
Die duurt een half uur, dat slechts enkele
minuten onderbroken wordt door een filmpje
over hygiënische blikverpakking en de sma
kelijkheid van veertien voedzame groentes.
Het stukje heeft niets om de hakken; dat is
duidelijk net zo zorgvuldig ingesteld op in
de smaak vallen van letterlijk slle leeftijden
tussen de 3 en de 103 als de soep zelf. Echt
een stukje voor de toneelclub van de lste
klas H.B.S.. iets moois of betekenisvols is er
niet aan. Maar technisch zijn we, wat je
noemt, gegrepen en voelen we ons, hoewel
bazen van Douglas DC-6 en Lockheed Con
stellation (maar dan toch Europeanen uit
een William Shakespeare- en Albert van
Dal sum wereld) lelijk verouderd.
AT moet dat alles aan die soep voor
zo'n opvoering voor één beer een hoop
geld gekost hebben! Een televisieshow is al
tijd principieel een première wat moet er
dus gerepeteerd zijn, dat alles zó perfect
loopt. Kooit is er een tekst hapering. Nooit
is de moeilijke belichting een halve seconde
te laat of te vroeg op de juiste sterkte. Nooit
komt een camera met enige gejaagdheid
anders dan op precies de juiste tijd op haar
volgende opsteilingsplaats aan. En wanneer
hebben die mensen dat décor kunnen boii-
wen? Hoe lang huurden ze dus dit theater?
Hoe lang hebben die 150 man hier werk aan
gehad? Hoe kregen ze die effecten zo pre
cies? Moet je die nachtopname zien: op het
toneel nog flink in het licht opgenomen maar
op de schermen in onberispelijke duisternis
doorkomend! Moet je die drukke scene's met
al die mensen er in zien, die niettemin geen
van allen ooit ook maar eon elleboog uit hel
beeld hebben! Ivloet je die grote camera's
kunstig als levende acteurs precies op haar
beurt 't juiste plaatsje in 't volgende hoekje
décor zien innemen! Tussen de lampen en
dag dè teley isie, 3 electrische klokken lopen,
2 uur sii^eovper wéék; ll4. .nur omwasma-
chine eii I uur; vlees grillen; 1 maal per dag
electrische scheren en elke échtend toast bij
het ontbijt kan er ook nog af.
Zo, zo, denk ik: is dat nu allemaal normale
behoefte voor wie hier concurevend voor de
wereldmarkt moeten werken tegen die man
netjes in Tokio, die één etmaal vliegens hier
vandaan zijn komen te Wonen? Zoj zo, wel,
veel heil en zegen in 't Nieuwe Jaar dan aan
beide partijen, maar de moeilijkheden zijn -
dar, nog de wereld niet uit.
Daarbij voél ik mij krachtig opgezweept
door het idee, dat hier, op Manhattan en zelfs
in de Bronx nu bij de mensen geheel normaal
elke dag v#f uren de televisie schijnt, terwijl
ik altijd nqg maar net leef, of die helemaal
niet bestaat, Ineens voel ik mij zo beangst
en-microfoons -te- zien. Bóven het toneel hangt
een normaal groot filmdoek, waarop straks
devvoorstelling, óp het toneel meteen te be
kijken zal zijn, en wie daar dan nog niet ge
noeg aan zal hebben, zal dan ook nog ge
woon naast zich in het gangpad kunnen
kijken, want daarin staan ook nog overal
televisie-ontvangers opgesteld. Een groot
voordeel: wie achter op het toneel een glim
lachje of een traantje zou kunnen missen,
kan er in 't gangpad van genieten.
EEN gentleman verschijnt voor het doek.
Hij begroet ons met een' stroom van
synthetische omroepersopgewektheid en
vraagt, of we even op proef een spontaan
gejuich willen laten horen als op het des
betreffende bord rood en dreigend het woord
Applause zal verschijnen. Het flitst aan. Wij
lanceren ons applaus. „It stinks", zegt de
gentleman. Het bord flitst opnieuw aan. Wij
juichen opnieuw. Nu is het mooi en we
kunnen beginnen. Maar neen: er zijn nog
vijf minuten te vullen. Willen wij niet even
de zenuwachtige spanningachter de coulis
sen zien, nu daar de zeven acteurs en de
honderdvijftig technici gereed staan? Ja?
welnu!' eri hij rijdt naar achteren door het
overigens gesloten blijvende doek op een
van de grote camera's en spionneert daarmee
„achter" 'rond tussen de groepjes gereed
staand personeel en- allerlei toneelgeheïmen,
die wij allemaal lekker op het filmdoek ge-
televisiet krijgen. Daarna gaat het voordoek
echt open.
de kabels door zitten we griezelig geboeid
naar al die vakkundigheid en discipline voor
zo'n onverschillig latend resultaat te kijken,
wij uit de Oude Wereld, die, net als echte
Amerikanen, helemaal gratis de nieuwe Tc-
neeispeelkunfit mogen zien functionnerer,
nu ja, dan wel niet zozeer als een inspire
rende bron voor het hart of voor de ziel,
maar dan toch in ieder geval wel zo fasci
nerend als een doorgesneden automobiel-
motor... maar wat zou die dichter Jaap
van Gelderen daar nu van gevonden hebben?
„Europa, hervorm toch Oom Sam!
Nu," nu het nog kan
Herinner u wel: 't is al op het spel
Gezet van Robot en Man, Europa.
hervorm toch Oom Sam!"?
en dan is het ineens uit.
Applause. Wij juichen hard en spontaan.
Applause. Een camera zwaait om" naar de
zaal en we zien nu ook ons eigen vreugde
betoon op de schermen en het doek. Hoera,
hoera, ja, wij zijn er ook bij; zien jullie ons
wel? Applause. Hoera voor de acteurs. Ap
plause. Hoera voor de Nieuwe Tijd. Ap-
piause, Hoera voor de Techniek. Applause.
Hoera, hoera, hoera, voor de soep.
(Van onze correspondent) 's morgens 9 tot des avonds 10
ARNHEM Dinsdae- Viif-en- uur geconcentreerd op hun eerste
vij^t^gstudènten. dfc binnenkort
voor de dag zullen komen als het "«J"SSriiiS S*
Nederlands Studentenorkest, heb-
ben zich op het ogenblik terug- 'SSn
getrokken in het Arnhemse Ooi- rn™tcI1 ce21S "jn.
gaardthuïs waar zij. zich in een Op 5 Januari vindt de eerste
werkweek zeven dagen lang van uitvoering plaats door dit orkest
DEN HAAG. Bij Kon. Besluit is
het Academisch Statuut gewijzigd
Deze wijziging houdt onder meer in
de invoering van het doctoraal exa
men in de Friese taal en de insieri
een zekere sector, uitermate beperkt ling Van een aanvullende studie in
en zelfs monomaan. Hij is ten slotte het Indonesische recht en van een
innerlijk gevormd in zijn Weense I niet-Westerse sociale studierichting.
van studerenden aan de universi
teiten van Delft, Utrecht, Leiden,
Amsterdam, Wapeningen, Nijme
gen, Groningen en, Tilburg. Yvon
Baar spul, de dirigent van het
O ver ij seis Philharmonisch Orkest,
heeft zich voer dit jeugdige en
semble speciaal vrijgemaakt en.
verleent belangeloos en onver-1
moeibaar zijn medewerking aan
een prachtig initiatief dat boven
dien voor een goed doel is: het
studentensanatonum in Laren.
Het begon in April van dit jaar,
zoals het meestal onder studenten
gaat, met een glaasje bier en veel
theoretisch gebabbel. De voorzit
ters van de muziekgezelschappen
van de diverse universiteiten
kwamen op het idee Nederlandse
studenten to verenigen in een
groot orkest. Een plan was toen
gauw genoeg geboren, een stich
ting eveneens en zelfs een donatie
van het Nederlandse bedrijfsleven
was er al spoedig. Er gingen cir
culaires uit naar de hogescholen.
Er werden audities gehouden in worden in Utrecht,
Utrecht en Leiden en eindelijk centraal. Iedere
gramma. Er moest gerepeteerd
want dat lag
- Zondagmiddag
had men zoveel mensen bijeen dat kwamen de orkestleden van uit
alle windstreken naar het Univer
siteitshuis. De studie mocht
het te proberen viel.
Dat was de eerste geslaagde
stap naar 't nu vastomlijnde pro-
OOK ALS DE GEHEEL can
muziek gewijde werkdag in het
Oöfpaardthuis ten einde is, blij
ven de musicerende studenten
rich en elkaar bezig hemden met
de instrumenten
DÏT IS SLECHTS EEN van de
vele repetities die Yvon Baarspul
met de 55 studenten, die het
Nederlandse Studentenorkest
uormen, ïn het Arnhemse Ooi-"
actardthuis houdt ter roorberei
ding van de tourneedie. op-
5 Ja-nuari begint.
niet onder lijden, dus keerde men
's avonds weer terug naar Gro
ningen of Tilburg of Delft. Het
was niet altijd even gemakkelijk,
maar er kwam schot in en dat
hield de troep bijeen.
De laatste grote sprong naar
het officiële optreden had men
vcor de Kerstvacantie bewaard.
Zaterdag na de feestdagen .kvra- wijze een gratis
men ze naar het Qolgaaröthuis, muziekbegrip...
voor eigen rekening en voor eigen,
plezier.
Steeds weer laat Yvon Baarspul
een passage herhalen en ademloos
luistert intussen het. personeel van
het Oolgaatdthuis dat op/ déze
les krÜgtUia,
