Herman Teirlinck vijf-en-zeventig jaar
Verhoging dijken of
afsluiting zeegaten?
v-mm
GELEZEN-
Bestuursleden van speelclub
staan in Brussel terecht
,IK YOUD EIGENLIJK
NIET VAN KUNST; IK
HOUD VAN HET LEVEN
SATURNUS GELIJK MET
MAAN BOVEN HORIZON
Nehroe pleit voor staken
van strijd in Indo-China
Delta-commissie moet complex
van vragen beantwoorden
Britse straaljagers
krijgen raketten j
Nijmegen herdacht
bombardement van
22 Februari 1944
en gewogen
Nederlanders begrijpen het woord ..uitbaten"
niet. Vlamingen kennen wel ..exploiteren
Vruchtbaar schrijver
en gouverneur van
kon ingskinderen
r
Nederlander poogde
twee Zweden van de yopmaah: de mening vnn
de dood te redden
Heden om middernacht:
Dinsdag 23 Februari 1954
DEN HAAG. Motten de dijken over een lengte van vele honderden
kliometers worden verhoogd of moet de kustlijn aanrienljjk worden ver
kort door de afsluiting van enkele zeegaten? Dit zijn de vragen, waarop de
Delta-commissie een antwoord moet geven. Al» de commissie tot afsluiting-
adviseert, dan zuilen nog altijd hele stukken dijk buiten de afdammingen
vallen. De situatie kan voor deze dljkgedeeiten dan mogelijk nog ongunsti
ger worden dan zü thans reeds is. Voor deze dijken zullen dan ook de
Nodige voorzieningen getroffen moeten worden.
De Rijkswaterstaat heeft voor de
Deltacommissie werd geïnstalleerd,
al vijftien jaar gewerkt aan het pro
ject voor de afsluiting van de zee
gaten. Het doel was drieledig: liet wa
ter vrij maken van de gebieden, die
bij hoge vloed nog onder kwamen te
staan:"het vergroten van de veilig
heid van die gebieden, die niet meer
door de vloed werden overstroomd
en hei tegengaan van de verzilting.
De in 1936 ingestelde stormvloed-
commissie heeft o.a. een kansbereke
ning opgesteld ter bepaling van de
hoogte van de te verwachten storm
vloeden. De commissie heeft in zee,
vóór de mond van de zee-armen. de
zgn. randvoorwaarden willen vast
stellen voor het jaar 2000.
Voor Hoek van Holland kwam men
voor dit jaar tot een cijfer van ca.
LOKDEN. De Britse straal-
jagers zullen ook worden uitgerust i
met raketten, zo deelde de Britse I
minister van Luchtvaart Lord De j
Lisle and Dudley mee.
Sprekend over de ontwikkeling
van bestuurbare raketten, wordt in
het memorandum gezegd: ..De eerste
bestuurbare projectielen zullen ge
lanceerd worden door bemande
vliegtuigen en zullen eventueel die
ren ter vervanging van het boord-
kanon. Wanneer de eerste bestuur
bare projectielen van de grond af
geschoten zullen worden, betekent
dat niet. dat zij de bemande vlieg
tuigen zullen gaan vervangen, maar
dat zij als versterking van de be
mande vliegtuigen aangewend zullen
worden."
fVffu on re corresnoTitfpwt.)
NIJMEGEN. Nijmegen heeft
Maandagmiddag op het Plein 1944
oo treffende wijze de honderden
burgeressen en burgers herdacht
die tien jaar geleden op 22 Fe
bruari 1944 om het leven kwa
men tijdens een bombardement
van de stad door Amerikaanse
vliegtuigen. Van alle gebouwen en
huizen hing de v!a2 halfstok.
4 m N.A.P.. De hier waargenomen
Storm vloedstan den in 1994 en 1916
W-aren respectievelijk 3.28 m en 3 m
N-A.P. Bij de Februari-ramp is
hier de stand gerezen tot 3,85 m -i-
NF.A.P. Tot een definitieve uitspraak
ten aanzien van het eijfrr van 4 m ■>-
N.A.P. is men echter nooit gekomen.
Ook dit vraagstuk zal worden be
zin; door do prlra-co:r.m:ss<i\ Voor
<io binnenwaarts eeïreen plaatsen,
heeft de stormvlcier-mrrauissie, uit
gaan do van de randvoorwaarden,
eveneens stormvloedhoogten trachten
vast te stellen. De na de oorlog tot
stand gekomen afdamming van dc
Brietsc Maas en de Botlek hebben
ongetwijfeld tot gevolg gehad, dat de
larsrs de Briplsc Maas-boezem gele-
co-i landen bewaard zijn voor een
er me tamp.
Wanneer de Delta-commissie van
oordeel zal zijn. dat inderdaad: tot
afdamming overgegaan moet wor
den. dan rest nog de vraag of dit
reeds thans technisch uitvoerbaar is.
De commissie heeft reeds adviezen
uitgebracht ten aanzien van de ver
hoging van de Schouwense dijk en
de afsluiting van de Hollandse IJseï.
jyf ORGEN piert de Vlnnnise
x x rornttitschryper Herman
Teirlinck zon 7S.ste verjaardag
Tan zyn hand uerseheen een ton.
ge reeks romans en noneüen.
Tetrlinck is directeur van bet
Nieuw Vlaams Tüdschri/f, i?onr-
zitter va» de Belgische sector der
literaire Benelur-conferenties, di
recteur van het Hoger Instituut
vaar Sierkunsten te Brussel. Hij
heeft indertijd Koningin Ast rid
en haar kinderen. Nederlands ge
doceerd. en was priré-aduiseur
van Koning Leopold NI voor
k> in sten en icetensr happen. Aan
riin persoon en werk wijdt op
deze pagina
prof. dr G. Stuiveling
^een uitvoerige beschomciwp.
/NOG GEEN HALVE CENT
koit zo'n schepje BUISMAN,
dat li erbij doet nl« U
koffie zet. De koffie wordt er
lekkerder door en li «paart
GULDENS aan koffie ntt met
Instelling van een .Prof,
dr E, Gorter Rhenmafonds
V'ELSEN, Onder zeer grote be
langstelling uit medische en uni-
versiteltsfcringen is Maandagmiddag
het stoffelijk overschot van prof
dr E. Gorter naar het crematorium
te Velsen gedragen. De burge
meester van Leid an, jhr mr F. H
van Kinschot, tïep mede in de stoet.
In de aula werd o m. het woord
gevoerd door dr J. E. baron de Vos
van Steen wijk, president-curator
van de Leidse universiteit: prof.
mr J. A. van Bel me II er. rrctnr-
magnifïcus van de Leidse hoge
school; prof. dr G. J. Heerinc: prof.
dr A. M. J. Hnimer. namens de
faculteit der geneeskunde en na
mens de Ned. Ver. voor Kinderge
neeskunde rinor dr p. J. Hupt.
Nadat de met bloemen bedekte
kist W35_ gedaald heeft de ?onn
dr E. W. Gorter, de aanwezigen
lijn dank betuigd, waarna mevrouw
de weduwe E. Gorter met de laat
ste woorden van haar overleden
echtgenoot zijn grote persoonlijk
heid typeerde.
Zij doelde mode. dat er een fonds
zal worden ingesteld met vol
ledige instemming van de verschei
dene" dat de naam zal dragen
..Professor dr E. Gorter Rheuma-
fonds".
HST aan het bewind korr.cn van dr
Milan in de Unie van /.uid Afrika,
de man, die de ..apartheid-'W-rUeri"
voorstaat, hért? net neger vraagstuk in
dit deel van Afrika sterk actueel doen
worden. De Engelse schrijver Peier
Ijnftum, heeft het vraagstuk op een
bijzondere wpz® willen benaderen, t.w.
Van het standpunt van de Afrikaanse
Inboorling uit m run boeit ..Blanket
Boy'* Mo co", dat vertaald door j F.
Kliphui* ui bet Nederlands onder' de
titel „Uekerjonsen" is verschenen bil
de Uitgeverij „Nieuwe Wiehen" te Am
sterdam. (Prijs 8.901. Poter Lanham
had btj het schrijven van rijn roman
over de Basoeto-negor Mortar*. de
grote steun van het stamhoofd van Ba-
grljpende levensbeschrijving in roman
vorm van een Afrikaanse inboorling op
zich zelf reeda respect af. pevvonderinR
moet men ook hebben voor het feit.
dat de n-hrtjver hot probleem np j-n'ti
eerlijke wijze heeft durven -aanpakken,
•want menigeen uit de wereld der blan
ken sal niet gediend zijn var. dp ma
nier. waarop de schrijver r.'. r. hoofd
figuur. óe simpel denkende.*' - 'i uiterst
gevoelige en naar vncndai-t flinke
rende mens Monare. dp wereld om hen
heen laat zien en ondergaan.
Menselijk gesproken mogen er geen
redenen zijn voor het bestaan van een
kieurüngenvraagstuk. dat z»ël Peter
Donham*' hoek ons in de rerïte p!aa»s
Maar daarnaast zal de geboeide lezer
ervaren, dat het evenmin -«nvoudig zal
zijn de neger», nog sterk staande onder
de invloed van nutte. dikwilla barbaar
se zwden «n gewoonten var» ""n stam.
a-onder meer ais geUlkbererhttRden m
de moderne maatschappij drt Manken
op te nemen. Zo ver ts net *ro« der
negers, dat in de steden, samengepakt
Jn grote kampen, bestemd m het zware
en vutte werk te doen, rtaarh.11 voort
durend opgejaagd door het lagere po
litiepersoneel. helaas nog niet.
De Moruti (dnmlneej Lef* VBn La-
geleefd te*hebben in Ret Lesotho (ge
boorteland van Monare» van honderd
jaar geleden bf er over nonderd jaar
te leven dan ln deze tijd tussen twee
levenwormen in." Dit ij lui»t de tra
giek v»p veie kleurlingen van thans,
die met de moderne beschaving worden
geconfronteerd, een tragiek, die tn bet
boek van Peter Lanh«m op ontroerende
wrijze tot uitdrukking wordt gebracht.
t Van onze correspondent)
BRUSSEL. De zaak van de
Nederlandse roulettespeelclub .„Ar
cadia", die zich, na in Nederland
te zijn verboden, tn Baarle-Hertog.
even ovpr de Belgische grens ves
tigde rr* daar weer in conflict
kwam met de Belgische justitie, is
Maandag voor het Hof van Beroep
ie Brussel voorgekomen. De uit
spraak van het Hof is op 1? Maart
bepaald.
Aan de viif beklaagden, die in
December 19.53 in eerste instantie
nnnr de rechtbank van Turnhout
waren, vrijgesproken van wie nu
aüepn de voorzitter van de club.
co parfumeriefabrikant Benson en
de secretaris, de leraar M. O. Lis-
qu:;Ier waren opgekomen. was ten i
ia?-.- gelogd h<d evplottfren van eer
spci-k-lub. hetgeen Belgische wet
Vi ri-.;e(ff. behalve voor enkele spe- t
cia-n daartoe aangewezen casino's.
V-V, nu eigenlijk dit exploiteren, j
of in het Via am? ..uitbaten" om- j
vat. vormde de kern van het rfpbat. j
waarbij de beklaagden het deden
voorkomen. *:»-»? zo deze uitdruk-
ki*-.- riet
Dc voorz.tier "-an het «V.f vond
dat Nederlanders best konden we
ten wat „uitbaten" betekent, zoals
ook Vlamingen begrijpen, wat het
betekent als de uitdrukking „ex
ploiteren" wordt gebezigd.
In zijn requisitoir merkte de pro
cureur-generaal nog op, dat de
beklaagden wel degelijk wisten
waar het om gin?, aangezien zij in
het huurcontract met de eigenares
van het café ..Monty", waar de
speelclub was gevestigd en die
eveneens tot de bcKla&gden behoort,
een bepaling hadden laten opnemen,
dat üet café niet mocht worden
vernuurd aan een andfre club die
een soortgelijk spel r-u „uitbaten"
Naast deze taal-ca.mistiek, bracht
de verdediger ook jf*»g een stuk
moraalleer te berde, waarbij hij
het abnormale calvinistische puri
tanisme in Neder tand de oorzaak
ervan noemde, dat achtenswaardige,
maar niettemin speel lustige lieden
voor een onschuldige liefhebberij
de andere zijde van de grens had
den moeten opzoeken.
Tl ET moet tn Met 1547 zijn
1 i geweest, dat ik Herman Teir
linck voor het eerst heb ontmoet.
Hij was torn samen niet Kami el
Huijsmans en diens dochter naar
A nu W-dam gekomende universi
teit had hun beiden, en ook Hen
riè'ttc Roland Holst en prof. mr P.
M. van Eyck, bij gelegenheid van
de Hooftfeesten het. ere-doctoraat
verleend. Ik wilde Teirlinck graag
even spreken over een plan van
Greshoff en mij om te komen tot
een geregelde medewerking van
Noordnederlanders aan het Nieuw
Vlaams Tijdschrift.
Aangezien er op de eerste dag
geen 'kans was geweest, wachtte
ik Teirlinck de volgende morgen
op bij de uitgang van de Nieuwe
Kerk. nadat Jan Romein zijn in
drukwekkende rede over Hooft als
historicus had uitgesproken. Het
toeval wilde dat Teirlinck en Huys-
mans op dat ogenblik in het ge
heel geen literair of academisch
gezelschap hadden. Ze waren op
eens alleen.
Ik vond het niet overmatig be
leefd, zulke eregasten aar» hun lot
over te laten, en daarom beschouw
de ik mij als hun geïmproviseerde
gastheer. Maar de rollen werden
onmiddellijk omgekeerd. Want na
in een ministeriële Belgische auto
door Amsterdam te hebben gereden
werd ik uitgenodigd tot een ge
zellige lunch voor ministeriële re
kening. en toen we later ap de
middag in het Stedelijk Museum
de tentoonstelling van Permeke be
zochten. die Huysmans zoveel
schampere kritiek ontlokte, had ik
ten derde male het gevoel van
gast te zijn. In die urenlange ge
sprekken over boeken en schrij
vers, over politiek en onderwijs,
over humanisme en clericalisme.
heb ik het uitzonderlijke genoegen
gehad. Teirlinck en Huysmans be
ter en persoonlijker te leren ken
nen dan ik ooit had durven hopen.
Sindsdien zijn de ontmoetingen,
meestal in of bij Brussel, talrijk
ge^vorden: maar die eerste. Am
sterdamse keer blijft onvergetelijk.
HET meest indrukwekkende van
Teirlinck is zijn vitaliteit. Nie
mand uit geheel de Noord- en Zuid
nederlandse letteren toont de ver
heugende paradox van jonge geest
en oud-geworden lichaam in hoger
mate dan hij die. een der laatste
grote prozaïsten is van de generatie
der Van Nu en Straks-ers, en te
gelijk de erkende leider van het
Nieuw Vlaams Tijdschrift. Alleen
reeds deze aanduiding typeert zijn
veelzijdigheid. Want het geslacht
dat Van Nu en Straks in het leven
riep en ter zece voerde, staat aan
het allereerste begin van deze
eeuw. ja daarvóór, en het is onver
mijdelijk literatuur-geschiedenis ge-
wnrdeo, Aucuft Vermeylen en Ka-
rp\ van de Woestijn e zijn dood:
Prosper van Langendonck en Em
manuel de Bont 2ijn dood, en zo-
velen meer. Hun aller namen zijn.
zó definitief ingelijfd bü het ver
leden, dat het haast vreemd aan
doet twee van hun vrienden en
bentgenoten nog in leven te weten:
Stijn Streuvels en Herman Teir
linck. Maar hoe lang en eervol de
letterkundige loopbaan van Teir
linck ook mag wezen, zijn aandacht
is naar de toekomst gekeerd. Zon
der hem is het Nieuw Vlaams
Tijdschrift nauwelijks denkbaar.
Wie. zoals ik. de sfeer en de
werkwijze van dit orgaan uit er
varing kent, weet dat Teirlinck
daar inderdaad de leidende en stu
wende kracht van uitmaakt. Zijn
eigen openheid voor allerlei rich
tingen en denkbeelden, zijn geloof
in de veelzijdigheid van de mens
en van het menselijke, zijn humane
en liherale geest, even vrij van
dogma's als van vooroordelen,
weerspiegelt zich in zijn blad.
\\j ANT veelzijdigheid is blijkens
v he«»l wat letterkundige pro
ductie het duidelijkste kenmerk
van Teirlincks kunstenaarschap. Hij
N
heeft zich nooit herhaald, hij heeft
meer dan eens met zichzelf ge-
experimenteerd. Zijn werk bevat
gedichten, novellen, romans, to
neelstukken. openlucht-spelen en
critische beschouwingen: hun stijl
wisselt van verfijnd en behaagziek
tot strak modern: zijn belangstel
ling omvat verleden en heden, stad
en gehucht, decadente cultuur en
nrute demonie; zijn verbeelding
schiep levende individuen, maar
ook zinnebeeldige verschijningen.
In deze veelzijdigheid lijkt hij het
meest op Louis Couperits. al ver
schilt hij van hem door de bewust
heid van het experiment. Is het
al nauwelijks mogelijk zich de
aesthesiterende debutant van de
bundel ..Verzen" (1900) en de ob
jectief schilderende novellist van
Vlaams boerenleven (o.a. De Doo-
lage, 1905) als één persoon te den
ken. nog moeilijker wordt dit wan
neer men ook de bekoorlijke epi-
curistische verbeelding van typisch
achttiende-eeuws denken en rede
neren: Mijnheer Serjanszoon, ora
tor didactius (1908) erbij moet voe
gen. "om van de knappe, geraffi
neerde stads-roman Het ivoren aap
je (1909) nog te wzijgen.
Teirlinck heeft sindsdien de plat-
telands-epiek aan Streuvels overge
laten. Daarvoor is inderdaad een
eenheidsvisie van mens-en-natuur
nodig, die hij als sceptisch genieter
van de grote-stads-cultuur niet be
zit. Hij vereenzelvigt zich niet met
zijn personages, hij beschouwt ze
van op een afstand, zoals hij ook
zijn medemensen, ook zichzelf, van
op epn afstand beschouwt. Waar
neming en verbeelding spelen in
zijn werk een wonderlijk, soms on
doorgrondelijk spel. Hij is aller
minst een realiteit die zich, volgens
het voorschrift van Flaubert, ge
heel terugtrekt achter het autono
me leven van de door hem gescha
pen gestalten. Integendeel, hij laat
ons de volle maat van zijn eigen
ironische mensenkennis en levens
wijsheid genieten door als het ware
een schijnwerper te richten op be
paalde omstandigheden, handelingen
en karaktertrekken. Daardoor be
zitten zijn romans, hoewel ze geen
ogenblik tweeslachtig worden, toch
een element van het toneel.
Juist deze ..speelse" kant van
Teirlinck maakt het begrijpelijk,
dat hij in staat was tot de meest
gewaagde toneel-experimenten zon
der te mislukken. Na de eerste
wereldoorlog kwam in Vlaanderen
't expressionnisme op en inspireerde
de allerjongsten zoals Paul van
Ostayen. Marnix Gijsen en Gaston
Burssens tot een nieuwe poëzie. De
ouderen deden, wat ouderen onder
zulke omstandigheden altijd doen:
ze hielden zich op de vlakte en
keken de kat uit de boom. Teir
linck echter, ofschoon de vijfen
veertig nabjj. greep de nieuwe
dramatische mogelijkheden. die
Duitsland. Rusland en Frankrijk te
zien gaven, en gebruikte ze voor
zijn eigen Vlaamse bedoelingen.
Zijn experimentele stukken als De
vertraagde film (1922) en het
Beatrijs-spel „Ik Dien" (1924). zijn
markante data geworden in de to
neelgeschiedenis van Zuid-Neder
land.
IN latere jaren is Teirlinck tot het
verhalende proza teruggekeerd.
Twee grote motieven blijven dan
zijn werk te beheersen: zijn diepe
liefde voor het weelderige woud
en heuvelland van het nog steeds
enigszins feodale Brabant, 2oals
hij dat vanuit zijn woonhuis over»
schouwt in een weids vergezicht,
én zijn erkenning van de erotische
oerdriften in de mens, met de vele
pathologische vervormingen daar
van. Zowel in Marie Speermalie
(1940) als in zijn laatste, tot een
rotnan-cyclus uitgegroeide boek:
Het gevecht met de engel (1952),
vormen liefde, geweld en dood de
drijfkrachten van een meeslepend
menselijk drama binnen de na
tuurlijke decors van een eeuwen
oud bos. Uitersten als de nauwelijks
in enig maatschappelijk gareel te
dwingen woudbewoners, trots op
hun vrijheid, wars van zede en
wet. primair in hun driften, in
stinctief bewust van zekerheden
dieper dan denken, én de wereld
vreemde. serviele, in eigen stich-
tlijke rhetoriek verliefde dorps
pastoor: uitersten ook als da
decadente, perverse, haast" weer
zinwekkende kasteelheer met zijn
lugubere vertoningen, én de vrome
ingetogen, in een onvoorwaardelijke
overgave zich voorgoed verliezende
kostersdochter, zijn hier opgenomen
in een menigvuldige tragedie,
grootser van allure dan welk vorig
werk van Teirlinck zelf, grootser
ook dan van één der nu levende
Vlaamse schrijvers. Het gevecht
met de Engel is een rijk. een
overdadig boek, en als zodanig een
synthese van Teirlincks eigen veel
zijdigheid, een eenheid van zijn
karakteristieke tegendelen, bereikt
in een stijl van tot natuur ge
worden kunst. Vitalistisch heeft
men dit boek genoemd, met een
nauwelijks te verantwoorden na
druk op wat maar één aspect it
temidden van tientallen andere.
Want niet het vitalisme als stelsel,
enkel de vitaliteit als de volledige
beleving van het leven zelf, ken
merkt deze roman, zoals ze ook
deze schrijver kenmerkt.
Eens. toen ik Teirlinck in Brussel
ontmoette op een tentoonstelling
van moderne schilderijen en in ons
lange gesprek terloops de veronder
stelling w-aagde dat hijzelf wel een
mooie verzameling zou bezitten»
antwoordde hij. bijna stug: Nee, ik
houd eigenlijk niet van "kunst.
En toen ik hem verrast van terzijde
vragend aankeek, voegde hij erbij:
Ik houd van het léven.
Misschien is hfj daarom juist
zó'n groot artist.
G. STUIVELING.
GOTHENBURG. Jan Veer. een
23 jaar aude Nederlander, die at
jaar in Zweden op een kOKeltager-
fahrlek werkt, heeft Zondag tever
geefs geprobeerd twee Zweedse ka
meraden ie redden, die bfj vissen
door het ijs gezakt waren.
Nadat Ta ge BarckUmd <39i en Val-
ter Josefsson i35) door het ij? gezakt
waren, heeft Veer met behulp van
twee Zweden tien minuten koorts
achtig gevochten voor het !ev*en van
rijn kameraden. Zij wierpen palen
toe, maar deze verdwenC" in de
diepte, Daarna probeerden -ij een
lichte sloe, .aan een touw vastge
maakt, naar de drenkelingen toe te
schuiven, maar zelfs de slee was te
De twee mannen verdwenen ten
slotte voor de ogen van hun kamera
den in de diepte.
„Daar krif,j je 'f u-arm van"
schijnt president. Eisenhowerfe
armeen, Gf
ïljn pet af (-oor rfït mooie «tap
re71 zi.Pi teflenxtander, de anto-
JcbriJcnut Paul Unffrnd"- Zeker is,
dal tke 2t«-h daar op de golflink*
ran Lf»s Angele* beat am uavert,
Eu trie hem die paor dagen va
cant ie misgunt, heeft te lang in. de
Hollandse wolkenlucht cefceken-»
de heer Dijkstra
Met verwondering ik het ar
tikel over de heer Dijkstra, die
meent, dat de aard® niet rond is.
Iic hoop er nog een? meer over te
lezen. Wij leren nu, dat de wereld
een bol js. Maar de geleerden heb
ben wel mepr onzeUtk De heer
.Dijkstra zegt. dat de duisternis ge
zichtsbedrog is. Hebben katten mis
schien andere ogen. die niet aan,
dit „gezichtsbedrog" 1 tja en? Zo ia.
laat men ons dan een bril geven
met „kattenooc'Menzen.
LEZER.
Dp mening rait ftp hrer
Dijkstra (2)
In uw nummer van Zaterdag 13
Februari verscheep, een uitgebreid
stuk van ruim dri*» kolom over een.
„theorie" van do heer Dijkstra be
treffende de platheid der aarde. Ik
7011 mijn grote spijt willen uitdruk
ken over bot publiceren van eert
dergelijk ar'ikol. Hot is mij met
helemaal duidelijk hoe u zelf daar
tegenover staat en of u zelf enige
waarde aan de beschouwingen van
de heer Dijkstra Me kent. Ik kan
mij bijna niet voorstellen, dat u in
1 deze 20ste eeuw betekenis kunt
hechtpn aan een dergelijk samen-
raapse! van onzinnigheden, zoal*
wij in dit stuk bij elkaar vinden
i Veeleer veronderstel ik. dat u bel
j geheel humoristisch hoeft opgevat
1 en dit stuk tot Vermaak van de le-
-ers hebt gepubliceerd. Mocht dit
zo zürt. dan heeft u in hoge mate
I het onderscheidingsvermogen van
hot publiek overschat. Door al van
j populaire lezingen hebben wij vol-
doende contact met grote kringen
i van de bevolking, om u te kmnen
verrrkeren dat vee{ mrn«on nog
I gretig op deze soort fantasieën »u-
gaan en. dat oen nog grote- snn-
tal hieruit dp indruk krijgt de
wetenschappelijke nesch now: ngen
van twiifelaentiga waard" ri.m
Juist het aan het twijfelen Orercrn
j omtrent d* waarde en de zekerheid
van de wetenschap is een zeer
groot gevaar.
Prof. M- MINNAF.KT
Hoogleraar-directeur ster-
rewarht rijksuniversiteit
Utrecht
fOo;e mening ontfrent de z.fl
„theorie"* t'nn de beer Dijkstm.
jfnrtr folknmen opercen met die
ran inzender. Ons stuk merd inder
daad gepubliceerd otn de Irzer te
rermeken. Dnt dit inzender „niet
helemaal duidelijk" i$ bevreemdt
ons. Maar dn? dir wellicht een aan
tal mensen et'eneew# niet duidelijk
Is geu'Orden en moest 'rorden.^trjl»
ten Wtj ffeaog tor-stémmrn. ftéd.
Amhasmdr in Spnnjp?
Spanje is het iand. waar de ge
vestigde nlachten voortgaan met
het Plinten van protestantse kerk
jes, daarmee voortzettend de tra
ditie der 16e eeuwse contra-refor
matie. Willem van Oranje heeft ons
daarvoor bewaard. Zonder zijn
soestkracht zouden wellicht ook bu
ons alle protestantse kerken geslo
ten zijn, zou elke vrijheid zijn ge
smoord. Wie drijft tot de overbo
dige en ha lelijke beleefdheid van
een verheffing tot ambassade in
Spanje? Toch niet de protestanten
er» cie socialisten? Het is mijn over
tuiging. dat het niet benepen is
zich tegen de contra-reformatie te
blijven verzenen- Zij leeft nu nog
steeds, ook buiten Spanje.
BEUNTNG.
Middemtandshelpid. 1)
V ?chrijft, dat er van ongebrei
delde concurrentie onder de mid
denstand geen sprake is: dit nu ben
:k niet met u eens. Zolang de rro-
gKijk beid blijft feesuaa dat c-sst
een bakker zich een andere bak
ker vestigt er naast een kruidenier
een andere kruidenier en na pst een
groentehandelaar een andere groen
tehandelaar enzovoort, er sprake i?
of «snrake kan zón van moordda
dige concurrentie Wèl zijn er ves
tigingseisen mr.ar die staan to«
van het behoefie-eiement. Zolang
Hit behoefte-element in de wet ont
breek t is die als een kreupel paard.
Ik zou de middenstander* willen
aanraden, een voorbeeld te nemen
aan de arbeiders, die zich door
krachtig» organisatie een verzeker
de positie hebben weten te ver
overen Op organisatiegebied zijn
de middenstander? veertig jaar ach
ter; het is voor hen een levens
kwestie. die achterstand zo snel
mogeiijk 'n te halen.
J houweling.
Middenstand hele id (2)
Uw redacite neemt maar klakke
loos uit de Middenstandsnota over,
dat de toestand van de midden
stand beter is dan wel wordt be
weerd Hoe komen de heren prof
Zijlstra en dr- Veldkamp tot hun
conclusie? Vast staat, dat van de
faillissementen het leeuwendeel bó
He middenstand te vinden is: en
het is moeilijk aannemelijk, dat
het hier altijd en uitsluitend eigen
schuld betreft. De regering wil
blijkbaar mensen, die toch al in
de put zitten, er nog verder in du
wen. Ik vind dat laf
Een redacteui kan we! ziek wor
den: zim salaris is verzekerd en
zijn krant verschijnt ook wei. Maar
hoe staat het met de kleine zelf-
3tandigen, Wordt de baas ziek.
dan betekent dat bij wat langere
duur een ramp. Do belasting ver
hindert «e.*» goede oudedagsverze-
kering.
Degenen. <ji* op fluweel zitten,
voelen de kou van een ander niet
Er v-nii W «j-i jris ié dóén- Bé Vé»'-
ev«nina?hef!mg is een paskwil en
d» omzetbelasting zou aanmerke
lijk lager moeten Overigens geloof
ik niet dat door dit stuk iet* rat
verbeteren, Maar het schrijven er
van heeft mij toch opgelucht.
M. v. d. H.—N.
Samenwerken der omroep
verenigingen
Het schrijven van de heer Hage-
raats betreffende samenwerken der
omroepen opent twee mogelijkheden:
óf de heer H. is geïnspireerd door de
NCRV tot het maken van een der
gelijke opmerking óf de heer H. is
lid van de NCRV en w*il toch van
twee wallen eten. In het eerste geval
wil ik niet geloven, omdat ik het be
stuur der NCRV daarvoor te hoog
staand vind. Als de heer HL als lid
van de NCRV tóch van twee wallen
wil eten, waarom dan niet aan het
bestuur van deze omroep gevraagd
..Mastklimmen" op een andere avond
uit te zenden, inplaats van de AVRO
een dergelijke minderwaardige geste
in de schoenen te schuiven. Temeer
daar de AVRO reeds vele jaren Don
derdagavond hoorspelen uitzendt.
L. v. A. BROEK
AVRO en SCRV
De AVRO zendt een hoorspel uit,
getiteld „Rijk en geen geld". De NC
RV zendt een steravond uit. waarin
opgenomen de rubriek „Mastklim
men"'. Tot zover ben ik het met de
heer Hageraats die hierover iets heeft
op te merken eens. Maar ik stel het
zeer op prijs de heer H. ervan in
kennis te stellen, dat de AVRO haar
hoorspel in de regel op Zondagavond
uitzendt en niet op Donderdagavond
en een en ander zeifs nog eens op
Donderdagmiddag om 14 uur her
haalt. Dus: de heer H, heeft klaar
blijkelijk de radiogids niet goed ge
raadpleegd en tengevolge daarvan
de AVRO ter. onrechte verdacht ge
maakt. Voorwaar een feit, waarover
de heer H. zich zeker moet excuse
ren. J, G. DE KONINK
BINNCNSTE
PLANtTCN
BwrcNsrc
S ATVQNUS
A LS een koningin-in-gata-toi-
Itt getooid met eert drie
voudige stralende diadeem
zweeft pasted' Saturnus kaar
baan, op ruim 1400 millioen kilo
meter afstand, om de jon. Een
machtige planeet is se; haar
grootste middellijn meet méér dsn
ISO.000 kilometer-
Grootste middellijn? Ja zeker.
..zuster" Saturnus vernoemd naar
de Romeinse god van de tijd, dus
eigenliik een „broer" van onze aar
de is geen zuivere bot: ze is vrij
sterk afgeplat bi; haar polen. Haar
kleinste middellijn is iets kleiner
dan 110,000 kilometer; daarop zou
den we toch nog negen aardbollen
naast elkaar kunnen leggen'
Dinsdag 23 Februari, precies om
12 uur 's nachts komt Saturnus ge
lijk met onze maan boven de hori
zon. Ongetwijfeld komen Saturnus*
eigen manen mee ze heeft er
negen! maar die zijn voor onge
wapende ogen niet te zien. Trou
wens: Saturnus' diadeem de ver
maarde drie ringen ook niet,
wèl door een klein kijkertje.
Onza grote Nederundw natuur- en
sterrenkundige Chri«Ua«n Huygen»
NEW DELHI. Premier Nehroe heefl Maandag een lans gebroken voor
eert wapenstilstand in Indo-China. „omdat het «eer betreurenswaardig la,
dat deze veraehrikkelüke oorlog voortgraet woedt, nu op 26 April In
Genêve een ernstige poging ondernomen zal worden, om de belllgerenten
tot elkaar te brengen." Tremier Nehroe verklaarde in het Indische parle
ment, dat hij zich kon voorstellen dat een modus voor een wapenstilstand
gevonden ïou worden, waarbjj beide partijen hun huidige posities be
houden.
Nehroe trok vervolgens van leer van onveiligheid in Azië",
tegen de plannen van Amerika om Het voorstel van premier Nehroe
militaire steun te verlenen aan Pa-tot een staken van het vuren in
kistan. Indo-China is in parij» met be-
(Premier Mohammed AH van Pa- langstelling ontvangen Met ook
kistan heeft Maandag officieel be
kend gemaakt, dat zijn regering mi
litaire hulp heeft gevraagd aan de
Verenigd'' Sisten m b»? k*d»r v»n «4»
militaire bijstand, die 'door Amerika
aan het buitenland wordt verleend)
Nehroe zei: „Ik ben ervan over
tuigd. dat een dergelijke militaire
hulp de veiligheid in dit gebied niet
zal vergroten, maar integendeel de
spanningen zal vermeerderen en
voedsel zal geven aan de gevoelen»
niet meer dan belangstelling ove
rigens. omdat men er geen enkele
hoop op uitvoering «an verbindt
Er wordt op gewezen dat de
toestand anders is dan in Korea,
waar het tand in twee delen gesplitst
werd door een vrijwel rechtlijnig
front. In Indo-China daarentegen is
van een enkel front geen sprake, om
dat de communisten over geheel In
do-China verspreid zitten.
1629—1695) heeft Saturnus' fraaie ver
sierselen voor 't eerst in 1855
werkelijk gezien. Vóór hem was het do
beroemde Italiaanse astronoom Galilei
die waarschijnlijk van niet zc'n
goede kijker voorzien al» Huygens
had waargenomen, dat er iets haper
de aan Saturnus. Hij meende een „drie
ling-planeet" te hebben, ontdekt; Huy-
zens onthulde wat er werkelijk met
Satumus aan de hand was: ze ia om
geven door drie vele duizenden kilo
meter* brede, stralende ringen. De
buitenste heen èen jfsoóUte rslddsllyfi
van275.000 kilometer, meer dan
twintig aardbollen naast elkaar. Zoo.
grootste „dikte" is hoogstens zeventig
kilometer, astronomisch bekeken een
peulschilletje!
MYSTERIE
U al heel wat deen geweest
over die mysterieuze satumusringen.
Waren ze gezichtsbedrog? Of lichtglan
zen, die materie- en dus gewlchtsloo*
om Saturnus zweetcten? Eer. belangrij
ke stap tot de onthulling van het ge-
helm was 't toen men waarnam, dat
Saturnus' schaduw op de ringen ztent-
baar was. evenals de schaduwen der
ringen op Saturnus. Toen was het wel
ze*er. Gat die ringen van stoffelijke
aara waren. Nieuwe vragen: waren ze
massief en 'zaten ze op een of ar.de re
wijze «an Saturnus vast. wen lelden ze
mee in dezelfde grote snelheid, waar
mee Saturnus in ruim üen uur om
haar aa draait? Totdat men ontdekte,
dat de binnenste rntg sneller om Sa
turnus wentelt dan de buitenstem».
Daardoor was volgen» een der asrtrn-
«oiTHsehe wetten van de Duitse ster
renkundige Kepler bewezen, dat d®
ring niet massief is.
bXPLOSlES
Maar h©? waren ze ontstaan? D«
sterrenkundigen hadden geen rust voor
ze ook dit wisten, tn ze zyn *r *chter
gekomen; cue nngen ontstonden vrij
wel zeker, doordat een lof meer?) van
Saturnus' veepalJtjte m-men tot rruis
explodeerdein'. Mert heeft namelyk
la nas wiskundige weg aangetoond dat,
als een maan een planeet ie dicht na
dert 'de grens in 2.4.) pl.uWstmlem,
zij door de geHjdcwt-rivmg tcrierlljk
worwen vergruis»!. Nu dan: .1 Hf drie
ringen liggen binnen die «iretis. dus
mag men wal aannemen, ia? zij ihet
zonlicht weerkaatsende xua.inreft'iiitJP»
zijn. sluk voor stuk wellicht r.tel
ter dan zandkorrels
Laatste Indiase troepen
verlaten Korea
SEOEL De laatste Indiase „toe-
zichttroepen" hebben vanochtend
zonder incident Korea verb»ten. De
Amerikaanse militaire politie bege
leidde de trein, die de Indiërs uit
de gedemilitariseerde z->ne naar
Intsjon bracht. In Intsjon gin geit de
Indiërs aan boord van het troepen
schip ..Jaladurga". De 1.900 Indiërs
verlieten genoemde zone in twee
treinen.
