I Delfzijlse sodafabriek zal 51 millioen gulden kosten R0mm KING WETSONTWERP VOOR GROOTS PROJECT Project schept welvaart voor duizenden gezinnen Algemeen programma naast programma's omroepverenigingen Felle aanval op Dien Bien Plioe afgeslagen „Nederlandse protestnota is pure nonsens5* oorts Knog ing-Scelba Reger voor val behoed Radio-actieve stof boven Calcutta Illegale planters op Sumatra in arrest Mossadeq beëindigt zij'n hongerstaking „Zonder beroep?" DR PH. J. IDENBURG STELT VOOR: Predikant zegent hei huwelijk van twee kleinkinderen in Truman hekelt het McCarthyisme Vietnamees oorlogskabinet beveelt de mobilisatie Massale razzia's op Maoe-Maoe-leden Kiwrs OFFICIEUZE REACTIE VAN DJAKARTA: Chinees op West-Java levend in brandende auto gegooid Wordt Den Haag op helicopternet aangesloten? Malan wil Aziaten uit Afrika weren Wees kieskeurig kies.. £L Arana! Dinsdag 13 April 1954 S DEN HAAG Een en vijftig millioen gulden zal de soda fabriek kosten, die binnen enkele jaren bij Delfzijl zal ver rijzen. Het bedrijfsleven „Boekelo", de Staatsmijnen, de Mij. tot Exploitatie van Kooksovengassen N.V, en Ketjens Zwa velzuur-fabriek, gesteund door een grote bank nemen van dit enorme bedrag 30 millioen voor hun rekening, de over blijvende 21 millioen zal moeten komen uit een lening, te betrekken van institutionele beleggers. Voor de betaling van rente en aflossing van dit bedrag zal het rijk zich garant stellen als het parlement het wetsontwerp aanvaardt, dat de minis ters van Economische Zaken en Financiën hebben ingediend. Nog veel meer kapitaal zal zij het indirect bij het stichten van dit machtige nieuwe bedrijf zijn ge moeid: 37.5 millioen voor verbete ring van de Delfzijlse haven en van het Eemskanaal. Van die 37J5 mil lioen neemt het rijk twee-derden voor zijn rekening, de provincie Gro ningen de rest. De soda-fabriek zal een capaciteit krijgen van 170.000 toif (170 millioen kilo!) per jaar. Rond 300 mensen zul len er werk vinden, maar de totale werkverruiming, die dit grootse in dustrialisatie-project oplevert, is véél groter. Naar schatting zal onge veer 85 procent van de machines, die voor dit bedrijf nodig zijn, in Neder land kunnen worden gebouwd. Voor onderhoud, reparatie en vervanging van de uitgebreide apparatuur zullen vele arbeiders nodig zijn. De beste ding van de lonen van allen, die di rect en indirect door de sodafabriek hun brood verdienen, zal eveneens velen werk geven. De beide minis ters, die het wetsontwerp hebben in gediend, menen dan ook in hun memorie van toelichting dat uit eindelijk het bedrijf enige duizenden gezinnen welvaart zal brengen. Nederland verbruikt jaarlijks rond 80.000 ton soda, die ingevoerd moet worden, omdat ons land in het ge heel geen soda produceert. Jaarlijks neemt het verbruik met ongeveer 4 procent toe. zodat over weinige ja ren het verbruik rond 100.000 ton zal zijn. De grootste afnemers zijn de glasindustrie 26,5 procent de chemische-, textiel-, petroleum- en zeepindustrie 40 procent de Ne derlandse huisvrouwen 24.5 pro- Cent de rest (9 procent) wordt verbruikt voor diverse andere doel einden. Voor de productie van soda zijn no dig steenzout, kalksteen en cokes; ROME. Een geheel gevulde Italiaanse Kamer van Afgevaardig den heeft gisteren de begroting van premier .Scelba's regering goedge keurd en daarmee het kabinet ge red van een nederlaag, die <3e re gering tot aftreden gedwongen ton hebben. De centrum-coalitie vormde nu een hecht front om Scelba een totaal stemmenaantal van 295 stem men te bezorgen, tegen de gecom bineerde oppositie van communis ten, Nenni-soclalisten en uiterst rechtscn, die 284 stemmed kreeg. Deze geheim- stemming was een herhaling van een sensationele stem ming van Zaterdagavond, waarbij de regering werd verslage... Die stemr-ing werd echter ongeldig ver klaard, omdat zeven stembriefjes onder de stembus op de grond wer den gevonden. CALCUTTA. Het Instituut voor Kernphysica te Calcutta heeft me degedeeld, dat radio-actieve stol boven deze stad is aangetroffen. De radio-activiteit werd ontdekt in twee monsters, die door Indische vliegtuigen waren verzameld co een hoogte van meer dan 3000 m Volgens het instituut is de *-acU»- activiteit van het stof zo zwak, dat zij „geheel onschadelijk" kan wor den genoemd. DJAKARTA. Op een der on dernemingen in Oost-Sumatra zijn 26 illegale planters gearresteerd. Deze boeren hadden 27 Maart gron den bezet van de onderneming „Pa- jamabar". Zij bevinden zich thans in het politiebureau te Tebingtinggi. nóch bij Boekelo, nóch bij Hengelo waar steenzoutlagen in exploita bele hoeveelheden in de grond zit ten bleek de productie mogelijk, omdat de grote hoeveelheden afval water, dat een hoog chloorgehalte heeft (calcium-chloride), de land bouw en de drinkwater-voorziening ernstig zouden kunnen bedreigen, slechts in een stad aan zee kan dus ooit een sodafabriek verrijzen. Door het speuren naar aardolie kwam de Nederlandse Aardolie- Maatschappij op het spoor van de uiterst rijke zoutlagen by Winscho ten. Dit stadje ligt slechts 25 km van Delfzijl, zodat de stichting van een soda-fabriek plotseling mogelijk bleek Ook de andere grondstoffen kolen en kalk kunnen gemakkelijk daarheen worden vervoerd, hei scha delijke afvalwater kan men gemak- kelijk in zee spuien. Verder ligt Delf zijl dicht bij Scandinavië, dat een belangrijke afnemer kan worden. TEHERAN De vroegere premier dr Mossadeq, heeft gisteravond zijn hongerstaking beëindigd. Op aan dringen van zijn zoon gebruikte b\i een maai bestaande uit rijst, groente en gekookte kip. Zaterdag begon Mossadeq zijn hon gerstaking en betoogde, dat hij die vol zou houden, in weerwil van hel feit, dat zijn aanklager, Azemodeh, hem ervan beschuldigde in het ge heim gebak, suikerwerk en vitamine- tabletten te eten. Mossadeq heeft Maandag enige uren in zyn cel gezelschap gehad vat, twee veroordeelden, een com munistische oudstrijder van het „democratische leger" van Azer- beidsjan en een zakkenroller. Mos sadeq had geklaagd over zijn een zame -opsluiting, waarop de procu reur hem twee celgenoten zond. De pxpremier verzocht het tribunaal Maandag echter hem van zijn cel genoten te verlossen. (Advertentie I. M.J Het ts een wonderlijk feit,dat U, hard werkende h uisvrouwvolgens de wei nog altijd „zonder beroep" bent, hoe veel omvattend en verantwoordelijk Uw taak ook mag zijn. Veel van de zwaarte van deze taak wordt echter van U afgenomen, doordat KING U elke dag opnieuw over de vermoeienissen en beslomme ringen heentilt. KING betekent nieuwe veerkracht. De gaven van de natuur zelf hebben KING-pepermunt die opwek kende werking gegeven. De natuur is met te verbeteren. PEPERMUNT het besla dagelijkse middel Ier opwekking er» verkwikking (Van onze radiuredaeteur) HILVERSUM. Het hoofdbestuur van de VARA heeft dr Ph. J. Iden burg in de gelegenheid gesteld voor de microfoon zijn inzichten over de inrichting van het omroepbestel kenbaar te maken. Dl. Idenburg beeft in zfjn causerie van Maandagavond een pleidooi gehouden voor de opbouw van de omroep volgens twee systemen. Hy zou een van de beide binnen landse zenders ter beschikking gesteld willen zien van een onder verant woordelijkheid van een veelzijdig samengestelde programmaraad en een eigen programmastaf uit te zenden „algemeen programma". De andere zender eventueel dus vijftig procent van de zendtyd zon ter beschik king van de omroeporganisaties gesteld kannen worden. Nieuw is dit idee, zoals dr. Idenburg zelf verklaarde, niet: de Radioraad heeft fn 1948 reeds een volledig wetsontwerp in deze geest uitgewerkt. De strekking van zijn betoog was de verwerping van. wat hij noemde, bet „loketstelsel", dat ons volk met opsplitsing bedreigt. Het leidt er toe, dat de belijdende protestantse chris ten zich vrijwel alleen in christelijke kringen beweegt en dat voor de rooms katholiek de wereld op r.k. wijze is ingericht. Dit is, aldus dr. Idenburg, een noodlottige ontwikke ling, die tot een verarming van ons Nederlandse gemeenschapsleven leidt. Zoals de situatie thans ligt moeten de luisteraars in vijf vakken worden ingedeeld. In een orthodox-christe lijk vak, in een rooms katholiek vak, en dan zijn er nog drie over: AVRO, VPRO en VARA. Met deze indeling doet men het Nederlandse volk en met name.hun die zich niet willen laten indelen, ge weld aan. De schotjesbrekers, die zien niet naar de geijkte cliché's wil len laten indelen, zijn in onze cul tuur vaak de gangmakers der ver nieuwing, aldus dr Idenburg. Hij stelde de vraag, waarom de overheid de verzorging van het uiterst belangrijke culturele orgaan, dat de radio is, overlevert aan vyf betrekkelijk willekeurige richüngs-1 instituten. Mèt de miilioenen, die het Nederlanders. zouden krijgen Wij zullen op het stuk der cultuur plaats moeten ge ven aan het oordeel en de leiding van bevoegde krachten." Op grond van deze overwegingen kwam dr. Idenburg tot zijn voorstel: een compromis tussen wat de voor standers van een nationale omroep en de aanhangers van de omroepver enigingen voorstaan. Het algemeen programma, waarvoor een der zen ders beschikbaar gesteld zou moeten worden, wij hij niet zien als een ge heel van kleurloze neutraliteit, maar veeleer als een veelkleurig geheel. HILVERSUM. Ds. N. P, E. G. van Uchelen, emeritus hervormd predikant die thans 83 jaar is, zal binnen enkele weken het huwelijk van twee van zijn 28 kleinkinderen inzegenen. Woensdag trouwt mej. A. 3. van Uchelen met dr. J. J. Mar tens en in Mei volgt mej. B. van Uchelen, die in het huwelijk treedt met ds. J. Hol. Beide plechtigheden worden ïn de Hervormde Kapel in Hilversum gehouden. (Advertentie l.M.) FULTON (Missouri). In een toe spraak heeft oud-president Truman zich gisteren gekeerd tegen hen, die zich uitroepen tot bewakers van de Amerikaanse vryheïd, maar de in stellingen, die zU „zo driest beweren te willen beschermen, belachelijk maken". Truman noemde geen namen, maar het was duidelijk, dat hij een toespe ling op McCarthy maakte, toen bij zei: „Er is er zelfs een onder hen. die door een stroom van waanzinnige beschuldigingen het Amerikaanse ge loof in de onomkoopbaarheid van de regering, het leger, de scholen, ker ken, vakbonden en de pers tracht te ondermijnen. Boven alles tracht hij het respect en het vertrouwen, dat de Amerikanen onderling voor el kaar hebben, schade toe te brengen". so gram Ook in onzen en halve ponden HANOI. In woedende gevechten van man tegen man hebben troepen van de Franse TJnie gisteren met bajonetten, handgranaten en messen een nieuwe aanval van de Vietminh op een sleutelpositie bij het bolwerk Dien Bien Phoe afgeslagen. Bijna twee uur lang vochten de Fransen met de communisten In en bij de doorweekte loopgraven, op een 375 meter hoge heuvel aan de Oostzijde van de vesting. Toen de manschappen van de Vietminh zich. terugtrokken, lieten zij honderden doden en gewonden op het slagveld achter. Ook de verdedigers leden zware verliezen. De communisten hebben voor deze aanval vermoedelijk verscheidene bataljons gebruikt. Het was een wan hopige poging, een verloren uit gangspunt te heroveren voor een massaal offensief tegen het hart van het bastion, dat een kilometer van de omstreden heuvel ligt. De Fransen veroverden deze heuvel Zaterdag. Sindsdien moesten zij vier venijnige zware Vietminh-aanvallen afslaan, die de communisten duizenden doden hebben gekost. Toen de Vietminh-troepen gisteren tegen de heuvel opstormden werden hun gelederen gedund door een moordend vuur van tanks en veld artillerie. Onder druk van deze zwa re beschieting moest de Vietminh te rugtrekken. Nadien werd ex- nog sporadisch gevochten. De Vietminh trok zich in haar schuilplaatsen in het oerwoud terug. Inmiddels besloot het jonge Viet namese oorlogskabinet, dat alle bur gers tussen de 21 en 25 jaar onder de wapenen geroepen worden, teneinde de communistische Vietminh-rebeilen te bestrijden. Het kabinet, dat voor de eerste maal in zitting bijeen kwam, sinds het Zaterdag door het Vietnamese staatshoofd, Bao Dai, werd geïnstalleerd, beval tevens on geveer 100.000 Vietnamese vrijwilli gers die het recht hadden naar huis te gaan, tot nader order dienst te blijven doen. Het Vietnamese leger is thans 550.000 man sterk. Hieronder zijn .000 man geregelde troepen en 170.000 leden van hulpstrijdkrachten, die onder rechtstreeks Vietnamees hevel staan. Onder de Franse-Unie strijdkrachten bevinden zich 105.000 Vietnamezen. NAIROBI In de afgelopen 24 uux zijn xn Kenia, m de eerste fase van het nieuwe offensief der vei ligheidstroepen ruim zeven hon derd Maoe-Maoe-aanhangers gear resteerd en in speciale gevangenen, kamnen bijeen gebracht Het offensief beson Zondagoch tend, nadat de besDrekineen over een massale overgave van de Maoe- Maoe waren afgebroken f Advertentie l.M.} DJAKARTA. „Pure nonsens" noemde Maandag een zegsman van bet Indonesische ministerie van Buf- landse Zaken het tweede protest tegen het niet-toestaan van juridi sche bijstand aan gearresteerde Nederlandse volk aan radioretributie opbrengt erbij. „Ik weet bepaald niet, of het peil van de radio ermede gediend zou zijn, als het karakter van het uitge zondene inderdaad door de meeste stemmen zou worden bepaald. Ik vrees dat wij dan voortaan alleen nog maar lichte muziek en vermaak Officieel heeft de Indonesische re gering nog niet gereageerd op de Nederlandse nota. maar Indonesische regeringskringen hebben onofficieel doen blijken, dat de nota vaa de hand zal worden gewezen op grond van het feit dat de gearresteerden „de nationale veiligheid in gevaar hadden gebracht". De Indonesiërs hebben te kennen gegeven dat de veertig gearresteer de Nederlanders betrokken waren by een „illegale beweging". Neder landse zegslieden geven toe dat en kele der gevangenen mogelijk schul dig zouden kunnen zijn aan con tacten met illegale organisaties, zo als de Indonesiërs beweren, maar zij ontkennen categorisch dat deze eventuele schuldigen op welke wijze dan ook in verbinding zou den hebben gestaan met de Neder landse regering. (Advertentie l.M.) koffie geheln» DJAKARTA Maandagmorgen is de Chinese eigenaar van een vracht auto door rovers levend in de vlammen geworpen van zijn wagen, die de bandieten in brand hadden gestoken. Het gebeurde nadat de Chinees had gezegd, dat al zyn geld in de reeds brandende auto lag. Deze misdaad geschiedde 80 km ten Wes ten van Djakarta. De chauffeur van de vrachtauto werden beide ogen uitgestoken, een passagier ter plaatse doodgeschoten. DEN HAAG. Als de Rijks luchtvaartdienst zijn toestemming verleent zal Den Haag vrijwel ze ker worden opgenomen in de heli- copterdienst van de SABENA. Dit deelde Maandag mr. J. van Aartsen, wethouder van Economische Zaken, mee in antwoord op vragen, hem gesteld door het raadslid mr. Dan- kelman (VVD). De SABENA staat namelijk zeer welwillend tegenover het Haagse plan. Men zoekt reeds naar een terrein in de stad, dat als heli cop ter haven kan. fungeren. WASHINGTON. Minister-pre sident Malan van Zuid-Afrika heeft verklaard, dat het anti-kolonialisme van de Indische minister-president Nebroe in werkelijkheid een ver langen is. om Indiërs naar Afrika t« doen afvloeien. In een interview met een verslag gever van het Amerikaanse rijd schrift „United States Nows and World Report", zeide Malan, dat Nehroe het overschot van een be volking van 350.000.000 zielen ergens heen moet zenden en dat Afrika hem daartoe de beste plaats toelykt. „U begrypt, win neer Nehroe over anti-kolonialisme spreekt, bedoelt hy daarmede, dat de blanke Afxika moet verlaten om het voor de In diërs toegankelijk te maken. Er zijn vele moeilijkheden in Kenya daar wonen veel meer Indiërs dan Europeanen". Malan meende, dat er behoefte bestaat aan een Afrikaans handvest een overeenkomst tussen de Brit ten, Fransen, Belgen, Portugezen en Zuid-Afrikanen, om de inheer.se bevolking van Afrika te beschermen tegen grootscheepse Aziatische en in het byzonder Indische immi gratie. Vandaag moet het gebruikelijke plaatje wijken vaor een verhaaltje over landelijke rust en argeloosheid, waar onze correspondent in Kopen hagen zó van ander de indruk was, dat hij het ijlings aan ons doorbelde. Hier is de geschiedenis. Heel Denemarken amuseert zich dezer tj&gen over een gebeurtenis, die zich in een klein provinciestadje heeft voorgedaan. Het kantoor van een plaatselijke bank kreeg bezoek van een controleur van de staats bank. Deze beambte bemerkte, toen hy door de geopende deur naar bin nen ging, tot zijn verwondering, dat niemand van het bankpersoneel in het lokaal aanwezig was. Nadat hij lange tijd vergeefs gewacht had ging hij naar de kas en begon de in houd daarvan te controleren. Toen hij daar mee klaar was en er nog niemand verschenen toas, ging hij ook het kasboek nog maar controle- ren. Terwijl hy daarmee bezig tras, hoorde hij in een nevenvertrek enig geluid en toen hij door het sleutelgat keek, zap hij tot zijn grote verbazing, dat de kassier, de boekhouder, de bankdirecteur en als vierde man een politieagent om een tafel zaten te... kaarten. Nu was het geduld van de contro leur ten einde en hij stapte resoluut naar de alarmschei en zette deze in werking. Hij viel echter -van de ene verbazing in de andere, want nauwe lijks was het geluid van ie alarm- schel verklonken of er verscheen van het naburig restaurant een kell- ner, die zonder verder een woord te zeggen vier flessen bier voor hem neerzette. Met groot gerinkel vloog Zondag avond een grote straatklinker door de spiegelruit van een Amsterdamse win kelier in de Groen van Prmstererstraat. De nijvere middenstander snelde naar bulten met de gedachte aan grijpgrage handen. Voor zyn deur stond een taxi, waarvan de chauffeur de „overval" verduidelijkte. Zijn wagen was over een losse klinker gereden, die door de druk meters ver was weggesprongen., precies door de ruit. Schade: driehon derd gulden, De wereld wordt als maar kleiner en steeds gemakkelijker te bereizen voor gewone stervelingen. Cisteren is per KLM-machine een aantal leden van de Ned. Reisvercmging naar Israel vertrokken. Dit is de eerste gezel- schapsreis na de oorlog naar dit land. Vandaag is het feest in Alteveer, gemeente Onstvedde Daar zijn de heer en mevrouw J. Schreuder-Houwen pre cies 65 jaar getrouwd. Het Goois Natuurreservaat heeft er weer een mooi plukje hei bij tussen Hilversum en HelJandsche Rading. In tuLI daarvoor heeft de vereniging een ander tapje, een beetje minder mooie grond afgestaan. Op dat lapje komen huizen. In 1574 vernielde de bende van de woeste Dirk van Sonoy het mooie go- thische kerkje van Bergen (N.H.i. Mo numentenzorg gaat nu de bezienswaar dige ruïne opknappen. TE Heerlen in de trein gestapt, had ifc een coupé alleen uitge zocht, want ik voelde mij zwanger van een versje en verlangde het in volledige particulariteit ter wereld, te brengen. Het raam kierde een beetje en bleek niet dicht te willen, maar ik vergat de binnen huppelende regendroppels al gauw, bij het note ren aan de gedachten die zich m mij verdrongen, of er spijsolie werd uer- strekt. Een héél couplet &tond_ al op papier, toen de trein een stationne tje aandeed, waar een heer opstapte, die na ampele overweging myn tüerkïcltxts binnentrad. Hij droeg zeer lange, zwarte jas uan kin tot kuiten toegeknoopt, waardoor hy deecl denken aan eert. rups, die rechtop loopt in een strip van Toonder. Zijn schoongeschoren gezicht, dat met eert functionele, uot- strekt on-wufte bril was versierd, vertoonde de uitdrukking van blan ke objectiviteit, waarna» men ge makkelijk een rechtvaardige her kent, die het op deze wereld zo zwaar heeft. „Goeden morgen, meneer", zei hij aanhankelijk. Ik kaatste zijn groet terug en be gon te onderzoeken of hij een sfeer uitstraalde, die verenigbaar was met schrijf-arbetd. Je hebt wel mensen, naast tnie het gaat, maar de meesten zijn zó onontkoombaar aanwezig, dat je de pen wel uit het raam kunt gooien. Zijn zoet hoekje zitten met de krant, gaf mij aanhankelijk moed, maar toen tfc dc pen net weer op papier zette, maakte hij zelf een eind aan alle illusies, door ongevraagd, een serie ongepaste geluidjes uit zijn devote stilte te doen opwellen. Het was het droog, nukkig knorren r.an. een varken, dat wantoestanden op het abattoir aan de kaak stelt. Hij keek er niet by op het geluid hoorde bij zijn habitus als het tikken van zijn horloge. „Knog knog knogHet was een permanente solo op de bids van Emtachius zacht, maar onnoemelijk kwellend. „Nu moet je er niet op gaan let ten", ried ik mezelf, maar een paar minuten later zal ik al, tot in iedere vezel gespannen, te wachten tot hij weer los zou branden, „Knog knogknog Hij liet zich echter niet lang bid den. Daar de gedachten zich mop perend in mijn binnenste ophoopten en ontevreden uitroepen begonnen te slaken als ,,'t Is al gesloten, zeker" of „Hij is er weer niet!", stond ik op en verhuisde naar de volgende cou pe, waar alleen een oud vrouwtje zat te d^p'pn. Ja. hier zou het wet gaan. Ik installeerde me, nam de pen en wilde net aanheffen, toen de deur openging en de knor-man bin nenstapte. ,Jk volg Uw voorbeeld", zei hij. ,L?e tocht door die kier was inder daad niet te harden Ik knikte. „Knog -knog knog Hij dééd het weer. Ik dreef mijn nagels in mijn handpalmen en. snauwde mezelf toe: „Let er dan toch niet op!" Maar als geobsedeerd zat ik te wachten op de volgende reeks. „Knogknogschrijft knog?" vroeg hij. „Een beetje", zei ik. Een men met een tuit jasje aan deed de deur open en zei, op de toon van Jehova's getuigen: „Er is een spijswagen in de trein." Ik acteerde blijde verrassing en cakewalk'te er heen Aan een tafel tje. bij de bibberkoffie, dorst de pen wel weer uit zijn hoesje komen. Cou plet drie stond er net op, toen ik koorde „Knogknogknogmag mag ik even bij U zitten Hij bleek verzot op poëzie en heeft Kloas' bomen, dorrend in het laat seizoen uit zijn hoofd voor me opge zegd. compleet, met zestien knorren. Want dié heb ifc geteld... KRONKEL. (Advertentie l.M.) Vitamine 'tand'pasta HUVI1SUM Deze dricwielige Duitse auto scooter had niet te klagen over gebrek aan belangstelling, toen hy zich voor het eerst in ons land liet zien. Het vervoermid del is een product der, thans voor vredesdoeleinden werken de, Messerschmidt-fabrieken.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1954 | | pagina 2