Amerongen heeft een bewogen
C
D
ijzerwerkers
eiectr. lassers
KOERIERSTERS
Verenigingsgebouw wordt medisch- en
cultureel centrum
Goeman Borgesiusschool
bijeen in ..Irene"
Plan voor 170 woningen
in Klein-Babberspolder
PIENTERE JONGEMAN
OP WIBAUTPLEIN IN NIEUWLAND
Totale bouwkosten zullen
f 325.000 bedragen
Voor raadsleden
Presentiegeld
verdubbeld
Wie heeft iets
verloren
AGENDA
Verlenging huur
volkstuinen
Rotterdamsed ij k
werd melkweg
Paard op hol
Auto ontzei brug
Burgerlijke Stand
Zwolle tien dagen
lichtstad
Viermaal werd het dorp plat
gebrand en geplunderd
Amerongén-Leersum
vroeger ée'n geheel
SCHIEDAM
Albrecht
Th.PASCALES
COCA-COLA
vlotte telefoniste
1 HALFJAARLIJKSE OPRUIMING
W. v. <1. BURG
TYPISTE OF STENOTYPISTE
2
Reeds eerder heeft het college van B, en W., toen het een crediet aan
vroeg voor d« fundering- voor de bonw van 190 woningen ln Nieuwland,
dat het spoedig de plannen voor de bonw van het in Nieuwland gepro
jecteerde Verenigingsgebouw met 16 boven-woningen (maisonnette»)
hoopte te kannen hekend maken.
R- en W» hebben nn de raadsleden bericht, dat deze plannen nog niet in
een dttgjagk stadium gekomen z^n. dat een afgerond voorstel met begro
ting vast bouwkosten en exploitatie-begroting betreffende het wijkgebouw
kan warden verstrekt maar kunnen wél mededelen, dat nu reeds vast
staat, dat het vrilbgebouw zal moeten bevatten:
a een medisch consultatiebureau met een wachtruimte voor moeders
met kinderwagens, een boxenkamer, een kamer voor de consulterende
arts en «*n isolatievertrek voor kinderen met een besmettelijke
riekte;
b een autleenbïblïotheek met een oppervlakte van plm. 1(H) m2 en een
kinderleesiaaUje met een oppervlakte van plm. 30 tn2;
c enige vergaderruimten van verschillende grootte fbtfv. voor 25, 40, 50,
en 125 personen).
Zeer globale becijferingen (bouw en inrichting zullen wel ongeveer
3Ï5.D60. kosten) wijzen aan, dat de exploitatie-uitkomsten dusdanig
zullen rgn, dat een vrij groot nadelig saldo van de exploitatie-begroting
door oe gemeente aanvaard zal moeten worden, hetgeen, gezien de grote
belangen, die hier op het spel staan, ook verantwoord mag worden geacht.
ISr dient rnet name rekening te
worden gehouden met het feit. dat
rente en afschrijving van bouw- en
inrichtingskosten (rond f 20,000 per
jaar) geheel ten laste van de, ge-
Voor het bijwonen van de verga
deringen van de Gemeenteraad is
het presentiegeld sedert 1 Januari
1953 bepaald op f-7,50 per lid per
vergadering.
Gedeputeerde Staten der Provincie
Zuid-Holland hebben de normen,
welke zij plegen te volgen bij de
vaststelling van de vergoeding aan
de leden van de raad voor het bij
wonen van z|jn vergaderingen ge
wijzigd. Voor gemeenten met meer
dan 50.000 inwoners, hebben zij het
maximum gesteld op f 15.— per lid
per vergadering.
Rekening houdend met de omstan
digheid, dat voor het bijwonen van
de vergadering der raadscommissies
in onze gemeente geen presentie
geld wordt toegekend, hebben B. en
W. de Raad nu 'voorgesteld, aan het
College van Gedeputeerde Staten
dezer Provincie te verzoeken het
presentiegeld op een bedrag van
f 15.per vergadering te willen
vaststellen, te rekenen van 1 Januari
1954 af;
Te bevragen aan het Hoofdbureau van
Politie te Schiedam tussen 912,30 uur
en 2—* uur.KrUpsrtiaar.
Te bevragen bij de vinders:
Portemonnaie, dhr. Bos. Hoofdbode,
Stadhuis: Rinderportemonnale met In-
boud. M. Zljlsira. Leibnitzstraat23b; kin-
de.rportemonnaie, L. v, d. Heuvel. Bui
tenhavenweg 162b: paars tasje met in
houd, F. de Heer. Aleidastraat Hb:
bruine herennortemonnaie met inhoud.
V. Eggclmeijer. Rotterdamsedijk 7v.
Handwerk-portemonnaie, J. Kies. Grote
Markt 4; portemonnaie met Inhoud. F.
Nesse. Lange Achterweg 15; Zwart tas
je met inhoud, F. Schroot. W. Franke-
landsestr. 100, rood gebiesd meisjes vest,
H. Kok. Geert Reindersstraat 42a: pad-
vindersriem, Flantinga, Vaieriusstraat
Vlaarüingen; wit kinderschoentje
linker, van Dorp. Singel 94: paarse da-
mespullover. F. j. Baart, Hogcbanwcg
43b; handdoek met zwembroekje, v.
Noord. Julianalaan 102; groen/grijs km-
dervestje, K. de Gier. Rembrandtlaan
36b; Z jongens windjacks. Mevr. Casper.
Lorentzlaan. 13: gestreept kindertruitje.
Blij dorp, Nassau laan 51b; gebreide mt-
iitairc pet. J. Stouthandel. Herenstraat
47;.vestje, P, de Kok. St. Liduinastraat
96b; kist met aardappelen, F. Droge.
Aleidastraat 110a; rode autostep met
luchtbanden, H. v. d. Aa. Schiedamse-
weg 339/2. Rotterdam; groene autoped
met rood zitje, L. Peters. B.K. laan 177:
driewiellg kinderfietsje. N. v. Seters.
Aleidastraat 83; kanarie tgroen» Th. G.
Dijkstra. Burg. Haarenlaan 344; vulpen,
Th; "de Winter. Pernissestraat 15b; zwar
te Vulpen met nikkeien dop. N. de
Krurf. Willem B rouwe rit raat 11: sleutel.
H, Jeup, Singel 180: ring met 3 sleu
tels. H. v. d. Meer, Overseh ierestraat
68a; handpompje. B. Reedijk. B- K. laan
159c; oorbel. C. F.ikebooin, Da Co sta-
straat 34a; zilveren kinderringetje met
rode steen. Fieters, Van Ruysdaellaan
49b: halsketting. A, Mes. Prof. Aai-
bcrsclaan G3: zilver bon. d„ Koolmees.
Paulus Potterstraat 54a.
méente zullen blijven, terwijl ge
streefd zal worden dat de overige
exploitatiekosten uit te ontvangen
baten zullen worden bestreden.
Vraagt enerzijds de volledige uit
werking van de plannen voor het
stichten van een dergelijk wijkcen
trum derhalve nog enige tijd, ander
zijds mag met de bouw van de 16
boven-woningen niet getalmd wor
den; in het bijzonder zal spoed moe
ten worden betracht met de paai-
fundering voor het wijkgebouw met
de boven-woningen, aangezien deze
thans tegelijk met de Vibro-paal-
fundering voor de 190 woningen in
Nieuwland gemaakt kan worden,
hetgeen een besparing van kosten
betekent tegenover het geval, dat
deze fundering later afzonderlijk
zou moeten worden gemaakt'
Dit heeft er toe geleid, dat B. en
W. de raad voorstellen een credjet
ad pl.m, f 32.256 te verlenen voor
het maken van de Vibro-paalfunde
ring voor het wijkgebouw met 16
boven-woningen.
Ook zou het. college gaarne wil
len beschikken over een. crediet ad
f 15.500 voor de houten paalfun-
dering met oplangers voor de ge
projecteerde 4 woningen voor ouden
van dagen en de 9 garages.
Het College is van mening dat bij
de bouw de nodige soberheid in
acht zal moeten worden genomen,
doch het moet er wel op- wijzen,
dat een gebouw, dat voor velerlei
doeleinden moet dienen en door pu-
bliek van allerlei slag zal worden
bezocht, aan hoge eisen van soli
diteit en duurzaamheid zal moeten
voldoen, zodat het materiaal van
zwaarder kwaliteit zal moeten zijn
dan in het algemeen bij de woou-
huizen wordt gebruikt.
Een volledige exploitatie-begro
ting is nog niet gereed; het samen
stellen daarvan is niet eem'oudig,
aangezien niet voorzien kan worden,
hoeveel gebruik van dè vergader
ruimten zal worden" gemaakt.
Bij de beoordeling van de bouw
van dit verenigingsgebouw heeft hot
College zich laten leiden door de
gedachte, dat het niet verantwoord
kan worden geacht een groot stads
deel zoals Nieuwland te laten ver-
rij zen, zonder voor de totstandko
ming van één of twee wijkcentra
zorg te dragen, daar anders de ele
menten voor een organische ont
wikkeling van de nieuwe stadsdelen
ontbreken.
Vanuit de Prof. Aatberselaan
steekt men de ruime P. J, Troel-
stralaan ouer om op het Dr Wt-
bautplein (links op de foto) te
komen. Nu staan er nog de kee-
ten van de bouwondernemingen,
maar straks is het'n fraaie wandeU
promenade met winkelgalerij. Aan
de Oostzijde zal op het Wibattt-
plein het verenigingsgebouw ver
rijzen.
Wat men weten moet:
Apothekers-nachtdienst: Hembrandt-
apotheek, Rembrandtiaan 3.
Bellen b|f ongeval: G.G, en G.D.,
Tuinlaan 80. Tel. 69290.
Tentoonstelling:
Stedelijk Museum: Dagelijks van 2
5 uur: „De wereld van Vin
cent van Gogfc" in foto's van
Emmy Andriesse.
Leeszalen:
Gem. Openbare Leeszaal en Biblio
theek, Lange Haven, geopend
Iedere werkdag (behalve Maan
dag) van 930 tot 4.30 uur en
iedere avond (behalve Woens
dag en 2aterdag) van 7 tot 8.30
uur. Zondags gesloten.
R-K, Leeszaal en Bibliotheek, Dam.
geopend iedere dag (behalve
Maandag) van 2 tot 4 uur; iedere
avond (behalve Donderdags en
Zaterdag) van 7 tot 8.30 uur.
Zondags gesloten.
Bioscopen:
Monopole: 2, 7 en uur: „Het
verloren wereldeel".
Passage: 2 en 8 uur: „Onteerde
meisjes".
Onder de aandacht van belang
hebbenden wordt gebracht, dat aan
vragen om verlenging van de huur
van volkstuinen vóór 1 September
a s. moeten worden gedaan. Verzoe
ken om huurverlenging moeten wor
den gedaan op een bij de portier van
Gemeentewerken, Korte Haven 33,
verkrijgbaar formulier, dat na in
vulling aldaar dient te worden inge
leverd.
De vuilnis-ophaaldienst zal met in
gang van 1 Augustus a.s. de volgende
wijzigingen ondergaan,
X- Het huisvuil in'het stadsgedeel
te Nieuwland, dat tot dusver opge
haald werd op Dinsdag en Vrijdag
v.m., zal na 1 Augustus a.s. worden'
opgehaald op Woensdag en Zaterdag
v.m.
2. In geheel v.m. Kethel zal het
huisvuil na 1 Augustus 2x per week
opgehaald worden en wel des Dins
dags en Vrijdags en niet meer- op
Woensdag en Zaterdag.
FtaMMKRStUM
Op de ouderavond van de Goeman Borgesiusschool, gisteravond in Irene
gehouden, was het hoofd dezer school, de heer C, Scherpenisse tevreden
over bet afgelopen schooljaar.
In zijn openingswoord memoreerde spreker, dat de onderwijzers, gezien
de behaalde successen, met succes op het afgelopen schooljaar konden te
rugzien.
Behalve voor het normale onder
wijs bleken de leerlingen ook voor
nevenvakken veel belangstelling te
hebben, want niet minder dan 63
leerlingen behaalden het verkeers-
diploma, terwijl aan 35 leerlingen
het zwemdiploma kon worden uitge
reikt.
Voor de laatste maal waren op deze
avond de leerlingen van de zesde
klas bijeen, want deze gaan nu ce
school verlaten.
Het was nu taak aan de leerlingen
Betreffende het richtcontingent 3954/1956 heeft het college van B. en
W. destijds dc Raad bericht, dut het aantal woningen arn premiebouwers
toe te wijzen niet toeliet, dat de door particuliere bouwers ingediende
bouwplannen van enige omvang, n.l. 149 woningen en 171 woningen, beide
louden worden uitgevoerd.
„Het grootste plan" zo zeiden B. en W. ..dat niet gesplitst kan wor
den uitgevoerd, zal dus uit het thans toegewezen contingent niet kunnen
worden gerealiseerd, tenzö de ontwerpers bereid worden gevonden dit op
voet van de woningwetregeting als aannemers van de gemeente uit te
voeren, waaromtrent niet alleen met betrokkenen, doch ook met het Mi
nisterie onderhandelingen zullen moeten worden gevoerd".
Onderhandelingen tussen gemeentebestuur en belanghebbenden leverden
geen resultaat op; de laatsten zagen van de grond af. aangezien zjj door
het niet beschikbaar zijn van bouwvolume ter realisering van de plannen
op de voet van de premieregeling niet tol een aanvaardbare bouw konden
komen. Een aanbod van B. en W. tot het openen van onderhandelingen om
te komen tot uitvoering van het plan op basis van de woningwetbonw
meenden zij niet te moeten aanvaarden.
Het collego heeft daarna onder
handelingen aangeknoopt met het
Architecten- en Ingenieursbureau
Spruyt den Butter b.i. alhier, dat
de bo/engenoemde plannen ont
wierp; hierbij js dc mogelijkheid
besproken de plannon als traditio
nele woningwetbouw gereed te ma
ken, daarbij rekening houdend met
de mogelijkheid om. ingeval de Mi
nister de "75'100 regeling" (waarbij
tegenover 73woningen van tradi
tionele bouw 100 woningen jn
systeembouw worden toegewezen)
jn Schiedam wil toepassen, waar
voor dit iaat niet- maar een vol
gend jaar wellicht wel kans be
staat dit plan ook daarin te laten
passen. De onderhandelingen had
den een bevredigend verloop, zij
het dan ook, dat architecten op
pracüsche gronden er de voorkeur
aan geven de plannen in „systeem"
gereed te maken, waarna deze la
ter, indien nodig, met weinig werk,
tot .traditioneel'" kunnen worden
omgewerkt.
Daarom stellen B. en W. de raad
voor in principe tc besluiten tot de
bouw van plm. 170 woningen. 4
winkels en 7 garages in de Klein-
Babbsrspolder op voet van de be
palingen van de Woningwet en het
College to machtigen aan het Ar
chitecten- en Ingenieursbureau
Spruyt Si den Butler b.i. alhier,
opdracht te geven een schetspian
voor de bouw van deze woningen,
alsmede voot de bouw van de
winkels en de garages tc ontwer
pen.
Zodra het schetspian een vastere
vorm heeft aangenomen, zullen B.
en \V. de raad verzoeken de nodi
ge credieien te verlenen. In af
wachting van deze credieten ach
ten B. en W. het gewenst, dat thans
reeds 'een klein crediet wordt ver
leend voor het doen van de eerst
nodige uitgaven. Zij zouden dit wil
len bepalen op IQ.90C.—
i van de diverse klassen, om dc. door
de zoeven door het hoofd van de
school gesproken woorden, waar te
maken. Want ook op deze school
i hadden de leerlingen in hun vrije
tijd zich de moeite willen getroosten,
i om een geheel programma voor deze
avond ir» te studeren, een programma
i dat. bestond uit-kleine toneelstukjes.
zangnummers en gymnastische figu-
1 ren.
Gelet op het gulle applaus .van de
j aanwezigen, bieek het gebodene ge-
waardeerd te worden, zodat deze
avond bijzonder geslaagd mag heten.
I S-R.B.-diploma-zwemmen
j in Sportfondsenbad
I In het Sportfondsenbad werden
gisteravond diploma's voor reddend
zwemmen behaald door jeugdleden
van de Schieriamse Reddings Briga-
i dc. De jongelui die thans de proef
aflegden voor diploma 1 waren:
Coe/ t Beerman, Marianne Beerman,
Frcderika S. Broeders, Jenny I.
Buys. Arie van Dijk. Bcrnardus Q.
1 van Dijk, Hendrik Flicr. Renée Ga
lenkamp, Hans Hoogerwerf, Helena
J. Hnrting, Fredcrika T. van Hclterj.
Mia Jongcncngcl, P.obby Locnder-
i sloot. Comelis van Merwijk, Willem
Moerman. Stcphina T. Nauman. Car-
la Pronk. Luduina M. Rensman, Ap-
j pie Sluimer, Janneke Stoppel, Mar-
ja L. Boer, Ronald de Groot. Rob
de Baan. Jacoba Groencnberg. Maria
F. Hulkhoven. Ineke Kreemer. Ma
ria van der Maas. Adrianus Moer
man. Wilhelmina M. Rebers, Harry
Sluimer en Peter de Wit.
Afgewezen 1.
Voor diploma 2 slaagden: Jan
Dieséh, Anneke Hermann, Anneke
Hers bach en Maria M. L. Schroots.
Afgewezen 1.
De proef werd afgenomen door
bandsofficials. De heer Koppejan
reikte na afloop de diverse diploma's
uit en wekte, de jongelui op aan het
werk te blijven deelnemen om de
gezo dheid van de sport en 't mooie
doel dat hiermee bereikt kan wor
den naast een harmonisch ontwik
keld lichaam.
Tengevolge van eon botsing tussen
een slippende autobus en een. stil
staande carrier van de melkhande-
laar Van N. op de Rotterdamsedijk
stroomden gistermorgen vijftig liter
melk uit een tank van de carrier en
vielen twintig flessen melk op straat
kapot. Bovendien werden zestig
eieren gekneusd.
In de St. Liduinastraat, sloeg gis
teravond om onbekonde redenen
plotseling het paard dat gespannen
was voor een groen ten wagen op hol.
Het gespan kwam in de Fabristrnat
tot stilstand omdat het een lantaarn
paal ramde. De echtgenote van de
groentcnhandeJaar mevr. H, D.-B. uit
de Aleidastraat die op de bok van
de wagen zat, werd van haar zit
plaats geslingerd en smakte tegen de
straat. Met een bloedende hoofdwond
en een hersenschudding is de vrouw
per ambulance van de GG cn GD
naar het Gemeenteziekenhuis ge
bracht.
Vannacht wilde dc 35-jarige glas-
handelaar V". uit Rotterdam met
zijn auto over de Willemsbrug. Om
dat de verlichting daar ter plaatse
niet zo best is en omdat de bestuur
der een sigaret wilde oprapen die
hij in zh.i auto had laten vallen reed
hij tegen de palen van deze ophaal
brug. De auto werd zwaar bescha
digd en moest met een takelwagen
worden weggesleept. De bestuurder
werd licht aan het hoofd gewond.
Do brug werd ontzet en is nu tijdens
de herstelwerkzaamheden voor alle
verkeer gesloten.
Geboren; Adrianus, i. v. P. M.
Offerman en C. G. Teltero. Jeltje,
d. v. J. G. Verleg e.n J. v. d. Ham-,
men. Maria K. L.. d. v. A. J. Ouwer-
ling en K. G. M. Hagendoorn. Her
min a C., d. v. A. Akkerman cn G-
L. Kins. Fedrie Ja., z. v. C. v. d.
Velde en G. Wiersma. Maria J. L.,
d. v. J. A. Ham en M. J. J. van
Winden. Cornell's W.. z. v. H. Steen
bergen en C. tv. Kslkhoven. Theo-
dorus J. Th., z. v. H. G. W. Reeling
en M. C. Paalvast. Elisabeth M. A.,
d. v. M. L. J. Ruigrok en M. M. L.
Grocnendaal.
Overleden: J. P, Roefstra, 78 j,
Rond Amerongen hebben verschil
lende kastelen gelegen, waarvan
helaas slechts het Kasteel Ameron
gen in 1676 herbouwd op de oude
grondvesten in zijn geheel over
gebleven is. Dit kasteel, gesticht vóór
1313, is één van de roemruehtste uit
ons gewest. Aanvankelijk behoorde
het aan de Borren van Amerongen,
een adellijk geslacht, dat in de 14e
eeuw is uitgestorven. Later resideer
den hier de Van Reede's, waarvan de
reeds genoemde Godard Adriaan o.a.
óók nog door de Koning-Stadhouder
Willem III begiftigd werd met het
Graafschap Athione in Ierland. In
1672 logeerde hier als laatste gast in
het oorspronkelijke kasteel niemand
minder dan de Zonnekoning, Lode-
wsjk XIV van Frankrijk. Toen hij
onverrichterzake van zijn reis naar
Holland moest terugkeren liet hij het
prachtige sterke gebouw met zijn on
noemelijke kunstschatten tot de
grond toe verwoesten! Vier jaar la
ter kreeg Comelis Rietveld, een leer
ling van Jacob van Campen,- .de
bouwmeester van het Paleis te Am
sterdam, opdracht voor de bouw,van,
een nieuwe sterkte. Zoals gebruike-
ZWOLLE Woensdagavond is het
muziek- en lichtfestiva! „Zwolle
één" geopend. Na een rijtoer van de
lichtfce mét haar gevolg door de
stad, werd zij op het gemeentehuis
door het goineentebc: tuur ontvan
gen. In het centrum van de stad. op
de Grote Markt, sprak de fee ver
volgens de inwoners van Zwolle toe.
waarmee de tien dagen van licht en
festiviteiten een aanvang namen.
Vandaag is het een drukke dag
voor de fee. Zij heeft verschillende
tenioonsteliinKen geopend. Vanavond
zat zij de premiere van de opera
„Faust" bezoeken, die wordt uitge
voerd door „The imperial opera
company" uit Engeland, begeleid
door het Noord-Hoflandsch Philhar-
monisclt Orkest.
Tussen Leersum en Rh enen ligt Amerongen, één van de wel
varendate. dorpen der Stiehtse Lustwarande, dat evenwel een
zeer bewogen geschiedenis heeft. Wanneer men door het vre
dige dorp' wandelt zou mén niet zeggen, dat het in de loop dér
eeuwen viermaal door oprukkende krijgslieden verbrand en ge
plunderd is en dat er in 1126 een dusdanig verschil van mening
bestond over de kwestie aan wie het behoorde, dat hieraan
zelfs de Duitse Keizer Lotharius III te pas moest komen om
een oplossing te geven. Bijna 800 jaar later in November
1918 werd het dorp wereldberoemd, doordat de laatste op
volger van Lotharius III, Keizer Wilhelm II, op het Kasteel
Amerongen een toevlucht zocht na de volkomen ineenstorting
van zijn machtige legerscharen. In de Napoleontische tijd was
Amerongen wellicht meer benicht dan bekend, want hier toch
moest de tabak centraal worden ingeleverd. De enorme tabaks-
schuur, die voor dat doel werd gebouwd, staat nog steeds in
het midden van het dorp.
Het Rechtsgebied van Amerongen,
waaruit de huidige gemeente is ont
staan, behaorde oorspronkelijk toe
aan de Proost van het Domkapittel
te Utrecht. Nadat Bisschop Godebald
de eigendom aan ohrechtmatigen had
gegeven, herstelde hij in 1126 de oor
spronkelijke eigendomstoestand, het
geen echter een dusdanig rumoer on
der de onwettige eigenaren gaf, dat
Keizer Lotharius III er aan te pas
moest komen om zijn sanctie aan het
rechtsherstel te verlenen. Rond 1280
rezen er nieuwe geschillen over dit
Rechtsgebied, t.w. tussen de Dom
proost en S weder van Abcoude,
wiens zoon meende, dat hij zekere
rechten op dit gebied kon laten gel
den. Deze zaak werd tn der minne
opgelost, nadat de Domproost had ge
zworen. dat hem alleen, dit gebied
in volle eigendom behoorde.Overi
gens schijnt "de Domproost slechts
een déél van het-middelbare Recht
van Amerongen te hebben gehad, het
andere gedeelte en het hoge Rechts
gebied schijnt onder rechtstreekse
zeggenschap van de Bisschoppen te
hebben gestaan. Ter toelichting moge
dienen, dat het hoge Recht o.a. om
vatte de macht om een misdadiger
ter dood te veroordelen. De Schout
van A'mérohgen sprak dan ook steeds
Recht uit naam van de Bisschop en
de Domproost. De hoge Rechtspraak
vond in het dorp plaats, de galg
stond aan de oostzijde van het dorp
tussen de Bovenweg en de Beneden-
weg in.
In tiveeën gesplitst
Teneinde uit de moeilijkheden te
komen, die .het dienen vap twee he
ren, nu eenmaal ^steeds oplevert, werd
de Heerlijkheid'latêr in 't^eeen ge
deeld. een Bisschoppelijk gedeelte en
een Domproostelijk deel. Deze ver
deling is in meer Rechtsgebieden, in
ons gewest tot stand gebracht en zij
is hoe vreemd het misschien, moge
klinken tot op de huidige dag in
stand- gebleven, want het bezit van
de Bisschop" is de .huidige gemeente
Amerongen, het Domproostelijk bezit
is geworden tot de 'gemeente Leer-
sunvZo ziét men. hoe onze huidige
gemeente-indeling met haar somtijds
grillige en zonderlinge grenzen, haar
oorsprong veelal :vindt Jn twist en en
moeilijkheden van eeuwen Op
oude kaarten zal men tever""1*
keri naar een „Heerlijkheid T.
aangezien dit Rechtsgebied r-- -d
werd naar het voornaamste
daarin, t.w. Zuylenstein. Van oor
sprong is de Heerlijkheid Zuvlenstein
evenwel een deel van het Rechtsge
bied van Amerongen.
Veelbewogen historie
Wanneer wij ons thans bepalen tot
dit laatste dan vinden wij. dat dit
een veelbewogen bestaan heeft ge
had. In de 15e eeuw heeft één der
Bisschoppen dit gebied vervreemd
aan de Graven van Holland.- zodat de
Amerongers plotseling van nationali
teit wisselden! -Een dergelijke over
dracht blijkt OA. uit het feit. dat het
kasteel met boomgaard, raaphof. bos.
broek (moeras) ,en veld dpor Filips
de Goede beleend Werd. aan Gys-
brecht van Nyenrode. De leenbrief
vermeldt, dat Amerongen reeds lan
ger in het bezit van Holland was en
dat Gerard-van Kuilenburg het recht
behield om Amerongen te gelegener-
tijd wederom uit handen van- de Hol
landse Graven terug -te ontvangen,
hetgeen geschiedde in 1463. Na vele
wederwaardigheden kwam het
Rechtsgebied van Amerongen eerst
in 1615 weer in Utrechtse handen en
sindsdien is dit gebied Utrechts ge
bleven.
In 1676 werd aan de Heer van
Amerongen een zeer hoge onder
scheiding verleend.
Amerongen werd een min. of meer
zelfstandige Staat! Tot de Franse
overheersing is dat zo gebleven. Deze
tijd. die zoveel ouds en vertrouwds
iri ons land heeft weggevaagd, maak-
1 tc ook hier aan de oude rechtstoe-
stand, waarbij dc kasteelheer een
vorst in zijn gebied was. een einde.
De Vrije en Hoge Heerlijkheid van
Amerongen werd herdoopt en heette
voortaan de .".Commune d'Ameron
gen"; later \'e*taald in ..gemeente
Amerongen". De Heer van Ameron
gen zou voortaan doodgewoon „bur
ger van Amerongen" zijn.
Hemur-Enge
Weinig.zal men vermoeden, dat de
naam „Amerongen" te maken heeft
met de Eem, die van Amersfoort naar
het IJsselmeer stroomt. Oudtijds
heette de nlants „Hemur-Enge", het
geen zon duiden on een kleine (enge)
snrtiit van de Fem. die zich hier in
de Rijn stortte. Later vindt men de
naam geschreven als „F.mmerjngen"
en soms ook als „Lote"-wa-"r:«a» ttnr
herinnert de mant „Loterveld" of
„Lnterveld". die men aan een deel
van het dorp geeft.
Omstreeks 1420 en later nog
ren? in 1427 werd het dorp door
de Geldersen geplunderd en platge
brand. Ir» 158=5 waren het de Span
jaarden. die hier een felle slag lever
den tegen de Hollanders, waarbij er
van het dorp niet veel overbleef en
in' 1672 had Amernngen in hoge mate
{»- IliUtfi: Vrtti Jè FFAtift# fVOfepéli, dié
het kasteel voirens Frans recent
grondig verwoestten. In Hp laatste
oorlog is het Horn er nor betrekke
lijk genadig afcekomnn. alhoewel het
tot tweemaal toe vla* achter de vuur
linie lag.
lijk in die dagen werd ''dit nieuwe
kasteel gedeeltelijk ats-lustslot ge
bouwd. De tijden, dat ridderkastelen
voldoende weerstond konden bieden
aan oprukkende legers waren immers
reeds lang voorbij.
Toevluchtsoord
Het huidige kasteel heeft in No-
.vember 1918 -een- .tweede Europese
heerser binnen zijn muren gezien.
Keizer Willem II vluchtte naar hier
aangezien hij op dit kasteel een
veilig toevluchtsoord kon verwach
ten,- omdat niet alleen de waar
schijnlijkheid groot was, dat Ne
derland hém niet aan de geallieer
den zou uitleveren -4 hetgeen óók
niet geschiedde doch bovendien
de Herenvan Amerongen tot de
naaste familie des KeLers behoor
den. Nog steeds .resideert een lid
van .dat hoogadellijk .geslacht der
Graven van Aldenburg Bentinck op
deze- oude riddersterkte, J
i
Radicale maatregel
Naast het kasteel Amerongen heeft
dit dorp nog gehad de Ridderhof-
Gèzïcht 'in het dorp Amerongen
omstreeks 2900. Als men dit zo be
ziet is er de laatste vijftig jaar
maar weinig veranderd.
(Foto Rijksarchief)
stad "Wayest'ein, de Ridderhofstad
Lievendaal, de Ridderhofstad Berke-
Stein en de Ridderhofstad Natewisch.
Slechts van 'de laatste is nog een
flink restantover in de vorm van
een oude toren temidden van een
schilderachtige slotgracht.
Het kasteel Lieveiidaar'werd om
streeks 1676 door de Heer van. Ame-
rpngen. tot de laatste steen afgebro
ken, omdat hij het beter vond,
dat er geen twee kastelen zo dicht
bij elkaar stonden. Lievendaal was hl.
in zijn eigen geslacht, gekomen, zo
dat de mogelijkheid zeer groot was,
dat zich hier één of ander familie
lid zou vestigen. Ter voorkoming van
een fikse familieruzie paste hij dit
ongetwijfeld zeer doeltreffende
middèl toé. Aan, de. kastelen is
slechts, de.herinnering,blijyën voort
leven in de vornv vari reën hek,, een
boerderij 'óf soms alleen dé naarn. en
meer niet. J, H, E. REESKAMP,
AFWEZIG tot 18 Augustus
Huidarts
Vondellaan 8 - Schiedam
tot nader aankondiging alleen
SPREEKUUR:
Maandag- en Woensdagmor
gen van 9—10 uur.
Dinsdag- en Vrijdagmiddag
van 12 uur.
Voor spoedige indiensttre-
ding gevraagd een
(opleiding MULO or HBS)
Brieven m. opgave van leef
tijd, opleiding^ referenties
etc,-aan
BOTTELO N.V.
v., Deventerstr. 28,. Schiedam
f Japonnen, deux-pieces, blouses, rokken enz.
Speciale vacantie-a an biedingen DAMESMODES
t LANGE KERKSTRAAT 19, SCHIEDAM, TEL.66135
Gevraagd voor spoedige indiensttreding -op -internationaal
.expeditiekaotoor alhier:
Minimumopleiding MULO.
Ook zij,die dit- jaar de school verlaten,
kunnen solliciteren.
Brieven onder
S- 172 aan .het bureau van dit. blad
Bij de EERSTE SCHIEDAMS CHEBEWAKING-
DIENST is plaats voor een
voor adminlstr.- en buitenwerkzaamheden.
ULO-diploma strekt tot aanbeveling, -
Schriftelijke of persoonlijke sollicitaties:
Burg. Knappertlaan 192 b
WERF TTMjVIF.R
DELFT
Rotterdanvseweg 404406
vraagt
en
Telefoon (K 1730) 24019
Tariei tot en met
15 woorden t U tió
Elke vtjt wout den meer r O ze
Te kcop aangeb J
lïceft u sen wekker nodig?
H. A. Dieterich heeft alio
bekende merken Junghans.
Kienzle, Smiths, enz., reeds
vanaf 5.75. Horlogemaker.
Goudsmid, Pr. Kam. Onnee-
Ir.an 98.
Kloostertafel. Nu' een prach
tige tafel tijdelijk 72 95.
Salontafel blm. 80 cm. r '54 50,
Alleen Wilson.- Gr. Visserij
straat.. 97-101, midden in de
straat.
Prima kwaliteit traan-gé-
looid zeemleer. Nu 1.59.
Natuurlijk alleen bij Bok
horst, Hoogstraat 34, Groe-
nelaan 36.
Eiken kruissriarig'e piano te
koop aangeboden. Kromme-1
laan 9a, tel. 48840. Overschie,
Personeel qevr.
Gevraagd voor direct of later
leerling-hanketbakker en 3e
bediende. Maison, v. d. Pas,
St. Liduinastr. 34, tel. 6786Q.
Diversen
inuivmrniar Rrstopt worden
door ons alle .voorkomende
brand- en .motgaten., winkeli
haken en scheuren. Billijke
prijzen. Spoedige aflevering.
Hoogstraat- 8, teL 67709- <fi-
"iaal Róelo'ff.
