Hel einde van de tovenaars Neutron: „kogel" die in staaf is uraniumatomen te mm Professor Otto Suhr vrijdag overleden NATIONALE AVOND - burgemeester W. Herlijn - HET ATOOM, basis van ons bestaan" SPROETJE SPARKS door FRANK GODWIN RADIO EN T.V; Kinderkopjes door Tlgaio Fllarsh Zaterdag 31 augustus 1957 HET kon zo in de dertiger ia'ren. toen het al mis was Duitsland, ■wel eens-gebeuren. d»t tuen Duitsers tegen het lijf liep, die ken nelijk niet gelukkig waien met.de gang van raken maar zich half cn hall verontschuldigden met de opmerking, dat politiek een maal geen bedrijf w?s van -gewone jongens zoals zij. Er wa:co machtheb bers en er waren onderdanen, vonr wie er niet anders opzat dan gehoor zamen. Men moest er zich maar bij neerleggen, vonden zij. Hun houding herinnerde aan die van de leden var» primitieve stammen tegenover hun. magiër? en medicijnmannen, lieden met wie zij heel vaak volstrekt niet sympathiseren, maar aan wier macht zij zich nu eenmaal voelen onder worpen. In Duitsland hebben de magiër* het lang voor. hel zeggen gehad. Er was een door het volk gekozen Rijksdag jn hel keizerrijk, maar de keizer en zijn hoogste dienaren trokken in laatsteinstantie-aan de touwtjes, zonder dat het parlement er veel aan kon dot:»; en helemaal taboe was het leger. Jden móest maar aannemen dat het zo goed was: en ongetelde brave Duitsers deden dal ook inderdaad. Het zogeheten Derde Rijk heelt in ver- groofde en verscherpte vorm een herhaling te zien gegeven, liet tovenaars- principe was hierin conséquent doorgetrokken; en het was wel helemaal in stijl, dat de grote tovenaar zelf zicb ook weer van orakels bediende. Ter verduidelijking van het beeld zou ook nog herinnerd kunnen worden aan de tovenaar Rismarck. doch het lijkt nauwelijks meer nodig. De ge dachte cn trouwens ook de wil, zelf de dragers te zijn van de verantwoor delijkheid, zijn de Duitsers jarenlang zeer vreemd geweest. Het zou over dreven zijn om ie beweren dat ze op dit punt nu radicaal veranderd zijn. Maar iets begint er nu toch wel door te breken. MEN moet bij het geven van een oordeel natuurlijk rekening hou- de.t met. het feit. dat de hoogconjunctuur kwade politieke krach ten, die er ongetwijfeld wel zijn. op het ogenblik niet zoveel kans geeft. De ondergang van de republiek van Weimar is stellig het gevolg g-weest van politieke onrijpheid, maar het r,ationaal-*o'-ialiatis<h verderf met*'de grote magiër aan bet hoofd, kreeg toch pas zijn kans in de onbarmhartige crisis, die de mensen tot wanhoop bracht. Te weinig nog bad de democratie op de grote meerderheid vat gekregen.,dan dat ze de •verleiding kon weerstaan, zich toe te vertrouwen aan rle politieke Sequah jnet zijn geschetter van redevoeringen -®n marsmuziek. De omstandigheid intussen, dat de b.mandeling nogal beroerd is afge lopen. heeft zonder twijfel ontnuchterend cn verhelderend gewerkt. Zo was er wel een grondslag voor datgene, wat wel eens „heropvoeding" U genoemd, maar wat in wezen iets anders was. In feite wa$ hier sprake van een inkeer, waarbij al te wijze lessen van goedwillende buitenlanders vaak eerder een averechtse dan een goede uitwerking hebben gehad. Een goede psycholoog zei ons eens; ze moeten het uit zichzelf begrijpen of zc begrijpen het nooit! Men mag op het ogenblik niet meer zeggen, dat ze het niet begrijpen. Geestdrift voor de politiek is er in Wesf-Duitsland nog niet, maar het zou kunnen zijn. dat dit eerder een goed dan een verdacht teken ia. Er is zo voor cn na genoeg geestdrift geweest voor verkeerde of onbegrepen poli tieke leuzen; wanneer er nu een half onwillig besef komt, zelf verantwoor delijk te zijn, dan is dat een eerder ernstige dan vrolijke ontdekking. ER vallen in de thans aar de gang zijnde verkiezingsstrijd vele spore» van het verleden te ontwaren, maar van bijgelovige" eerbied voor de leidende figuren is weinig sprake, zoals trouwens de propaganda ook niet poogt, voor deze of gene een soort blind vertrouwen te wekken. De discussie is vrij hevig, en lang niet altijd van grootse allure: doch zelfs in de felste strijd ontbreekt het niet aan een zekere zin voor de betrekkelijkheid der dingen cn aan begrip voor de begrensde vermo gens van de vooraanstaande politici. De schijnbare krasheid der tegenstellingen wordt opgewogen door eert Jcoel-kriti6cbe gezindheid in den lande, die toch ook weer wat anders is dan onverschilligheid. Het is een houding, te verklaren uit het besef, dat het gedaan is met de wonderen en de wonderdoeners. Het zijn mensen van vlees en bloed, voor wie propaganda wordt gevoerd, bekwaam misschien maar feilbaar ook. Voor juichkreten is het nog wel te vroeg; ook al. omdat de proef op de eoi» pas zou worden geleverd onder minder goede economische omstandig heden dan de huidige.'Toch is een beetje vertrouwen wel op zijn plaats. Dingen, die herinneren aan het belast verleden, wilier, cr nog wel lange tijd blijven, maar men gronde daarop niet zijn oordeel. Afgezien van het feit. dat dc doorwerking der democratie op alle gebied een proces is van lange adem, vergete men niet, dat ook oudere democratische volken rich-; niet onderscheiden door louter prettige eigenschappen. BERLIJN Na een langdurige 7.}ekte ts vrijdag In zyt» woning «Je burgemeester van Wcst-BerlUn. pro fessor Otto Suhr. overleden. Hü is 63 jaar geworden. Professor Suhr was korte tijd geleden benoemd tot voorzitter van de Bondsraad, de IVestduitse Eerste Kamer. Hij had •zijn functie nog nfet uitgeoefend. Suhr was een sociaal-democraat va» de oude stempel. Hij was sinds 3955 burgemeester van Wesi-Berlijn. Het hoogtepunt van zijn canriêre be reikte hij in juli van dit jaar toen hij voor de tijd van een jaar tot voorzitter van de Bondsraad geko zen werd. Deze ambtstermijn zou 7 september 2ij» ingegaan. Otto Suhr werd op 7 augustus 1884 geboren in Oldenburg, een stad in Ncord-Duitsland, In 1918 werd hij lid van dc sociaal-democratische par. tij waar hij in 1921 zijn actieve po litieke loopbaan begon als vak- bondssecrctaris. Voordien had hij geschiedenis, economie en perswe tenschappen gestudeerd aan de uni versiteit van Leipzig. Na de machtsovername var. Hitler in 1933 verloor hij zijn vakbonds functie. Na twee jaar werkloosheid werd hij los economisch medewer ker vcor verscheidene dagbladen. Na de tweede wereldoorlog was Suhr een der eersten om de oude sociaal-democratische, partij in Eer lijn weer op te bouwen. ^Xn 1946 werd hü" benoemd tot voorzitter van de gemeenteraad van Berlijn. Toen 'de stad twee jaar later ïn zones werd verdeeld zette Suhr zijn werk voortten behoeve van het .West- berlijnsew stadsbestuur. Van 1949 tot 1955 was Otto Suhr directeur van de Westberlijnse schcoi voor politie-; ke wetenschappen. Tevens was hü actief werker voor,de beweging voor een Verenigd Europa; Plaatsvervangend burgemeester; Franz Amrehn, lid van.de Christen-, Democratische Unie. heeft de bur- gemeestersplichten overgenomen. (Van een oiwer redacteuren 7ONDER enig geluid brak uit y „het sa/jierbiauu; nn' de ochtendhemel een ontzaglijke, wit bloeiende vlam los. Het was, clsof „de aarde en elk öetuustzyn daarin „wegsmolten. Onwillekeurig had ik „mijn oye-i gesloten. Toen ik ze „weer opende scheen hei eerst, aLs- .„o/ erouer .het -"gehele landschap „sneeuto "was' gevallen, alsof .bergen, „kraters en jle' weg met een tuitte „doek waren toegedekt. -.Onmiddet- „lijk. daarna bloeide cr eert wild, „Onheilspellend schoon oranjerood „erotisch en onwerkelijk als uit „hét [.binnenste ■■van::een bloemkelk. „En nu .verscheen daar. waar wij „het eerst het ontzagwekkende „bliksemlicht hadden gezien, tang- „zaarn omhaogs typend; een blauio- „achtig-violetie lichtkrans.Het „oranje'. dat "zich tót de vorm van „een bal. verdichtte, aan de randen „waarvan 'zich zwarte, rode en don- „kergrijze franje vertoonde be- „woog zich naar de. lichtkring. Het „bleekviolette, bovenaardse schijnsel „en de vlammenbol vloeiden ineen „en gingen over in één langgerekte „witte wolk in de vorm. van een. „paddestoelLater het laas „anderhalve minuut rut' de opgang „van de kunstmatige reiaezon „sprong het doffe geluid van de „explosie op ons af. Instinctmatig „bukten wij. En nu kwam waxm, hevig als een woestijnwind, de „luchtschok. Wy richtten ons op. Toen kwam het nog een keer. Dit- „maalsneller, achter elkaar. Eerst het gerommel, toen de het'e adem „van de .explosieToen wij naar „Las Vegas terugreden sprak nie- „mand een tvoord. De auto's- gaven geen signalen. Wij slopen terug „als in een lijkstoet. De explosie- „wolk was nu boven óns, grijs en „vuil. Een reusachtige, langzaam „wegtrekkende W, en door de op- „en neerhaal daarvan vloog een „zilverachtig glanzend confrole- „u liep tuig. Op dc vleugels tueer- .kaatste het Rekt van de zon.. Dit- „maal van. dc echte zon Zo. beschrijft Roberi Jungk.in zijn boek De toekomst;-i£.. reeds ••begon nen" de;proefexplosie van .eenura niumbom, die.hij in'de Nevada-woes-' tijn(VS) mocht;'aanschouwen. '.Zelfs dezebégaafde. journalist heeft geen wóórden genoeg om weer te geven, wat hij ér zag.cn welke gevoelens dié .onheilspellende „procfnèming" in hem webtCi.Hy ervaart het als diép tragisch nat alles, wat met-atoom fysica- er. kernsplijting te ;makeii heeft, hei eerst' „praktisch" is ge bruikt voor. yermetigingsdoeleindèn; En is dat 'ook niet zo? VV7 AT is „kernsplijting"? De Ita- vv liaanse natuurkundige Enrico Fermi ontdekte: in 1934 dat. liet mo gelijk was Uranium-235 dus het U-isotoop, dat (normaal!) 92 proto nen in z'n kern heeft, maar „slechts" 143. neutronen te' ..beschieten" met losse neutronen. Als het schot -raak. was! brak die U-235-kern in stukken. Fermi's Duitse collega Otto Hahn steldelater, vastr die brokken zijn niets anders dan atomen van de ele menten barium en krypton. Bij die kernsplijting komt een aantal neu tronen vrij. Daarop kwam het uit-' eindelijk aan: die vrije neutronen, maakten het mogelijk, onmiddellijk na .de eerste beschieting meer ker nen van uranium-235 te verbrijzelen! Men kan zich een dergelijke schiet- - doel bereiken. De getroffen, kernen partij het beste voorstellen dnor haar barsten uiteen, er schieten neutro- te vergelijken met een zogenaamde neii uit -wélke weer in andere ker- „geluksketen" Meneer A. stuurt; éénnen dringen. Die nieuwe slachtoffers van zijn beste vrienden een brief mét van het bombardement spatten even veel heilwensen en het verzoek. eens uit elkaar, laten neutronen vrij twee van zijr. beste vrienden not'o'n die nog ongeschonden kernen be- brief te sturen met hetzelfde ver- springen, hen vernielen enz. zoek. Gaat meneer B. daarop in. dan. De kettingreactie in uranium ver zijn er na twee zendingen drie men- loopt als zij niet gecontroleerd, se» in die ..geluksketen" geschakeld: dus nSet geremd wordt met in het meneer B. zelf en zijn twee vrien- l!*age tempo waarm wij dit verhaal den. Na drie zendingen blijken al vertellen. Een brok U-235. dat door zeven, na vier vijftien, na vijf 31 vrije neutronen wordt getroffen en mensen mee te doen, aangenomen waarin dus een kettingreactie op dat geen der geadresseerden verstek komt. barst binnen een hon- laat gaan. derdduizendste seconde aan flarden. Zó ook verloopt een kettingreac- Bi-i 20'» explosie komen onvoorstel- tie" in een brok uranium-235. Een bare hoeveelheden energie en losse natuurkundige schiet er één losse neutronen vrij. Dit. en mets apders, neutron in, die als kogel fungeer;'en gebeurt in dc „atoombom", die eigen één uraniumkern raakt. Deze breekt ^'k .uraniumbom" moest heten, meestal in twee stukken (barium en Lanes welke banen de talloze tech- krypton) en Jaat enkele overbodig nische problemen van de constructie geworden neutronen los. Deze die- der U-bom tot oplossing werden ge- r"*n weer als projectielen voor het voerd laten wij rusten, omdat dit aan verbrijzelen, van andere U-235-ker- nen. Laat ons. aannemen, dat bij het tweede schot twee neutronen hun het bleekviolette, bovenaardse schijnsel en Se vlammenbol vloei den ineen en gingen over lu één langgerekte witte wolk in de vorm van een paddestoel.,." PÊPOLÜ't? WATtEfl OftllM HAAROn iöuufcnit? LAAT Dt politie ntnieT ARRtiTtREh! toe' isClaoa iAim&en DÊK' V DOnTfcRROtétM Omdat m weet n tt...laat maar..: ZE komt AL B'J HIEDE POfiy HEErT OtbtOLttt 3093. Langzaam vaart dc ..Plato" tussen de eilandjesdcor nasr de open zee. Lupar-di volgt het schip aan boord van een kleine onderzeeboot. Yoto fungeert als roerganger en weldra krijgt hij opdracht te gaan duiken. Lupardi sluit de com- manaotoren en dan glijdt de onderzeeboot lang zaam naar de diepte. Bob heeft door de;patrijs poort de bewegingen van de onderzeeboot nauw keurig gevolgd en hij begrijpt,- dat Lupardi niet 'zal aarzelen een schip, dat eeh poging wil doen de', ,;Plato" aan te houden, te torpederen. De „Ines" loopt groot gevaar, maar hoa kan hij dit schip waarschuwenT De enige manier is.met behulp van ,de radio.; Maar dat: betekent, dat Eddy, en hij - de marconist zouden moeten óver- rcmpelen. En hoe' zullen zij kans; ziejt onopge merkt in de radiohut door'te dringen? Toch zul len zij dit moeten wagen. slechts weinigen bekend is. /^\P één. zaak moeten wü wél in- V' gaan, omdat zij een. enkele keer in dag- of weekbladen wordt aange roerd: 'op dat wat in de kernfysica bekend staat als dé „kritieke massa". Schiet men in een heel klein brokje uranium-235 een neutron dat een grote snelheid heeft, dan gebeurt ér.niets. Dan treedt eenzelfde ef fect op als bij de-beschieting van een paardehai-en bal met een scher pe patroon. Er komt misschien een „gaatje" in als men daérvan bij een atoom kan spreken -maar de kogel (neutron) gaat er dwars door heen en er wordt vrijwel zeker geen enkele kern geraakt- Als dit toeval lig wél geschiedt, dan richten de wegvliegende vrije neutronen geen. enkel kwaad aan: ze gaan vrijwel zeker verloren buiten dat stukje ura nium. Schiet men echter éen ver traagd neutron 'in een flink brok U-235; dan "is de trefkans veel gróter. En de mogelijkheid; dat de uit die verbrijzeldeatoomkern wegschieten de neutronen weer andere kernen raken. Als de groottfe van hét stuk ura nium waarin trouwens altijd wel enkele vrije neutronen rondzwerven, die „spontaan" als projectiel willen fungeren—t een wetenschappelijk, nauwkeurig bepaalde grens over schrijdt, dan worden de meeste dan weer vrijkomende neutronen door andere kernen .ingevangen", dan treedt een onstuitbare kettingreactie op cn barst het hele blok met ver nietigend jreweld uiteen. Het stuk uranium, dat precies de explosie- grens raakt, noemt men de ..kritieke massa" van uranium. Vrijwel zeker bestaat het ontplof bare gedeelte, van een „atoombom" uit enkele stukken U-235, die 'be neden dje grens liggen dus klei ner zijn dan de „kritieke massa" welke vlak vóór de explosie tegen elkaar worden geperst en dan ten minste een kritieke massa vormen. De daarin rondzwervende vrije beu- tronen of een van buiten die klomp uranium toesnellende vrije neutronen brengen de ketting reactie op gang en.,., een explosie van kosmische kracht volgt. „Bestaat er. geen gevaar, dat er Uranium-*toom: 33 „protonen" en 148 „neutronen" in de - kern, Een boeiende voorstelling van dit U-23R- atoom op de tentoonstelling „Het Atoom". Het Ingewikkelde draden- spel om de kern verbeeldt de wer veling van de £2 elektronen om de kern, vrije neutronen verdwalen in een der grote vindplaatsen van uranium en daar een ontzaglijke kettingreac tie veroorzaken die de gehele aarde in één ogenblik verbrijzelt?" Geen zorgen daarover: uraniumerts, is vnj schaars.cn U-235 komt daarin maar sporadisch voor. Van elke 140 gram zuiver uranium, die men uit de mij nen wint. is slechts één gram U-235. Dit verdrinkt als het ware zo vol komen in het niet-splijtbare U-238, dat er geen kans bestaat voor een spontane ontploffing. Om het U-235 in zuivere toestand uit het mengsel te winnen 2ijn bijzonder omvang rijke, ingenieuze en dus kostbare in stallaties nodig. Het uiteindelijk ge wonnen U-235 wordt in dunne plaat jes. beschermd door neutronen van gende schotten, zorgvuldig bewaard. Ook zó is;het „veilig", j HET niet-splitsbare uranium-238 is eveneens bruikbaar, zelfs Op eèn zeer bi'zondere wijze. Hethééft de geleerden de kans gegeven geheel „nieuwe" metalen, totaal nieuwe ele menten te maken, die niet op Mende- lejewB „periodiek systeem" voorkwa men, Zü ontdekten, dat als .zij Ver traagde neutronen in de kernen van. U-238 schieten déze de indringers opslorpen: er ontstaat dan het iso toop U-239. Maar dit is zeer onsta biel en reageert op een uitzonder lijke wyze; er. vindt binnen enkele minuten een wonder plaats. Eén van de overtollige neutronen „verandert zichzelf' in een proton, onder het uitstoten van een elektron. En ziet, er is een niet; in de natuur voor komend metaal.ontstaan:, neptunium werd zijn,naam,. dat S3 protonen en 03 elektronen heeft (uranium hééft van beide 92) en 146 "neutronen: evenveel als U-238..Maar ook nep tunium is niet standvastig; na 5? uur transformeert nogmaals een neutron zich tot een proton, onder uitstoting van een tweedè elektron. Weer is een „nieuw" element ontstaan, dat 94 protonen en 145 neutronen in zijn kernen heeft; plutonium. Dit valt niet zo gauw uit elkaar: pas na 34.000 jaar is van elke kilo plutonium de helft overgegaan in een andere stof: lood! Natuurkundigen zeggen; ,JDé halveringstijd van plutonium is 34.000 jaar". Plutonium is een metaal, dat evenals uranium-235 gemakkelijk splijtbaar blijkt, dus kan men het gebruiken voor het maken van „atoombommen". Maarook voor het opwekken van elektriciteit, die wij nodig hebben om onze huizen te verlichten, ons eten tekoken, .ónze. fabrieken te doen werken, onze tele foon, telegraaf, radio en televisie te laten functioneren. Kortom; voor alle mogelijke vreedzame doelen. Hoe dit geschiedt, daarop komen wij nog te-- rug. Eerst willen wij nog' trachten duidelijk te maken wat „kernfusie" is: het samenvoegen van waterstof atomen tot helïumatomen, bij welk proces vrijwelonvoorstelbare hoe veelheden energie vrij komen. fpR zijh duizend boeken geschrc- L-r ven over humor. Ik heb mij gepermitteerd, 'ze niet te lezen. Alaar ook zondf dat, weet ik zeker. dat. één stelling-als-een- koe in ai die ,.-boekcn< voorkomt. Deze:'. ,y L.v' •Lachen..bevrijdt."..." Volg mij nu naar, de praktijk, die immers de taak heeft de theorie ?e bevestigen; Ik loop in eèh lange, stille straat. r .Mijn' enige tegenligger is een zwa re, met- een wandelstok toegeruste man,: die óp dezelfde' stoep, lang zaam maar -zeker naderbij komt. Als cr nog maar nattibeiükï twee meters^ tussen ons liggen, glijdt hij ■plotseling uit over iets onperech- tigds en valt keihard op zijn zit- ..rlak.:,:. •--•-,ifj.;r 1 K' /fc.föop -.ttttstela.- ..-r-f - Het gezicht van de man vertrekt van pijn. Terwijl ik iets meelevends ihmijn blik tracht te leggen, kijkt hy my woedend aan en bevestigt alle theo rieën uit die duizend boeken, door mij toepte snauwen: „Lach dan verdomme!".. Y r?H; f KRONKEL IN het Nationaal Progratmn*, dat vanavond ter gelegenheid van de verjaardag van prinses Wllhelaiina zal worden uitgezonden, spreekt jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Starken- borgh Stachouwer om negen uur een korte gelukwens iiit.'. De uitzending begint om vijf óver acht met een felicitatie, door mr. J. H. H. van. Schaik:, minister van Staat' Aan-het daarop volgend gevari eerd programma werken het. Me- tropole Orkest,- Corry Brokken, Jelle de. Vries, 'Marcel Thiele- mans, Luis Alberto del Parana en zijn trio „Los Paraguayo's" mee. Hoogtepunt van dit Nationaal Pro gramma zal. voor velen laat ons hopen, voor miljoenen, want het doel is goed! de prijsvraag ten bate van het. Koningin Wilhelmina Fonds zijn. U weet het: Wim Kan zingt zes „schlagers", waarvan er drie; door hemzelf zijn gemaakt. Het is de bedoeling, dat u die drie eruit haalt wat u daarna moet doen, zal de omroeper u vertellen. Verderkunt u nog steeds na tionaal luisteren naar een luister spel van Ben Heuer over de Neder- landse koopvaardij: „Het getij zal verkeren" Leon Po vel tekent .voor de regie. Daarna muziek en nog eens muziek: lichte door het Promenade Orkest, koperen door de Koninklijke Militaire Kapel, serieuze door het Omroeporkest (maar die laatste na tuurlijk eerst na kwart over elf). EEN kleine wegwijzer door de programma's van zondag. Via Hilversum II van 1130 tot 12 uur het kwintet in Es gr. van Mozart voor plano en blazers, uitgevoerd door Walter Gieseking met het ;Fil- harmonia Blazers Ensemble. Op de zelfde zender !s avonds van 8.30 tot 10.15 uur een programma-van Leo Pagano. die een uitgebreid bezoek aan Nleuy/J Guinea hééft gebracht en' daarover in een reeks uitzendin gen verslag zal uitbrengen- Uitzen dingen. verlucht met authentieke opnamen. In het programma van Hilversum I van 2.20 iot 3.20 uur een concert voor deelnemers én geno digden van de Internationale Mu- ziekweek van „Gaudeamus" door het Omroepkamerorkest onder lei ding van Roelof: Krol.Er worden werken uitgevoerd, w.o.twee door de A.V.R.Ö. bekroonde, van de Ne derlandse componisten Peter Schat. Otto Ketting, Jan Wisse en Oscar van Hemel. REYKJAVIK Helikopters van de Amerikaanse luchtmacht afkom stig van de basis Thule op Groen land, hébben de gehele bemanning van't Noorse schip Polarbjörn in veiligheid gebracht. (Advertentie IMl Babyderm Haarwater Haai'groe'-tonic) legt. reeds;(n de jeugd de baiis voor «n 'gezonde haargroei. Flacon f 1.90. Babyderm Kind er-Shampoo! Geen traantjes roeér.niet scherp voor de oogjes. FUc. Alleen in Apoin. 0'Ofi«t«r(jen. 72 Millamant bedekte zijn handen met de hare. Hij wachtte eenogenblik, onderworpen aan haar rusteloze en bezittelijke aanraking. „Wat is er, Milly? vroeg .hij. „Wie heeft mij zwart willen maken? De lieve So- nia?" „Ceddie!" „Ik ben zo dom geweest, daar heb je geen idee van. Ik- ben hier gekomen om als een zoete jongen op te biechten" zei hij dan op zijn walgelijke manier, terwijl hij zijn ge wone positie op de vloer innam, te- gén haar knieën leunend. Ze hièld hem. met sterke handen vast. „Meneer Alley n," begon Cedric met wijdopen ogen, „het spijt me heel erg, dat ik daarstraks, zo weg rende achter-tante Pauline aan. Echt dat was heel dom; van me, Maar je .wilt bepaalde dingen "op je eigen manier aan demensen, vertellen en ze stónd daar zo te stomen en te puffen alsof ik een of ander skelet in- mijn* kast had verborgen.". Alleyn wachtte; „Ziet u (Milly,liefje, dit wordt een schokje-voor; je, maar -trek het je 'riieL aan);—- ziet u.„ meneer. Ai- leyn,. er is .ëen.!hoe - zal ik het noemen? eh.' er is een soort ver standhouding tussen Sonia en mij. Die heeft zich pas onlangsontwik keld Nadat de lieve mevrouw Al leyn hier .was: gekomen. Ze schijnt een" aantal, dingen te hebben opge merkt; dit- misschien' ook .wel," „Als ikTV. goed begrijp,!' zei Al leyn, „moet ik u zeggen, dat ik ze ker weetdatzij dat niet heeft," „Echt?" „Probeert u me duidelijk te ma ken waarom, u de kamers van juf-, frouw Orrinnourt heeft bezocht op de avond van dé dood vanuw groot vader?" „Nou - ja," mompelde Cedric 'ge prikkeld, „na wat tante Pauline ver telde en ze - heeft haar -infor maties overigens gekregen .door. een nachtelijk bezoek aan de archaï sche kamers aan het einde van de gang-daarna blijft ons niets an ders over dan het hart eens te luch ten, nietwaar?" „Cedric," vroeg Millamant, .„wat heeft die vróuw met je-gedaan?" „M"n liefje, niets, goddank. Dat probeer ik juist te vertellen. Ze is eigenlijk veel te mooi,..vindt niet, meneer Alleyn? Ik weet dat hij haar niet' mag Milly, en je schijnt ge lijk te hebben gehad. Maar ik was nogal geïntrigeerd én zij verveel de zich zo en er was eigenlijk niets aan de hand. Ik kwam alleen, maar even binnen op weg naar béd en we hebben alleen maar wat ge lachen om dé verschrikkelijke din gen die hier beneden gebeurden." „Maarook", suggereerde Alleyn" is het mogelijk dat u kwam om het laatste nieuws over het testament van Sir Henry te vernemen." „Ja, dat - onder - andere. Ziet u, ik vroeg me werkelijk af of de vlie gende koe niet iets té véél was ge weest. Sonia maakte die net voor het .diner, -weet-,u...En toen las de Oude 'Persoon aan het diner een testament voor, dat; voor ons beiden eebt wel bevredigend, .was;'- waar bij de onduldbare Broekje helemaal niet ter sprake kwam! Toen wilde, ik maar. dat.Sonia het niet had ge daan." „Cedric," zei zijn moeder plotse ling, „ik geloof niet, dat je hier mee door moet gaan. -liefste. Meneer Alleyn begrijpt -dat niet. Hou op." „Maar liefste Milly, ziet u dan nietdat de -lieveoude PauLne al het zaadje, der; verdachtmaking heeft geplant en men moet het echt vernietigen, voor het verder kan ontspruiten, nietwaar meneer Al-- leyn?" „Ik vind," antwoordde Alleyn," dat u het beste een complete ver klaring kunt afleggen." „Nou dan! Waar. was 'ik geble-, veri? O ja. Nou. alles zou goed ge gaan zi.in.als Caroline Able, die zo ■wetenschappelijk is, dat ze bijna een monster wordt, niet een waterdicht alibi voor dat sceptische kind had aangedragen. Dat - bracht de blik van verdenking van de Oude Per soon natuurlijk gelijkelijk op ons al len en daarom maakte, hij het twee de testament, zodat we allemaal een klap op ons hoofd kregen, be halve Sonia. En om heel eerlijk te zijn, Milly en meneer Alleyn^ ik zou graag snel uitgemaakt zien of ze een moordenares is of niet." „Natuurlijk is ze dat," zei Mil lamant „Ja, maar bent u er helemaal zéker van? Dit is van enorme be tekenis voor me." „Wat bedoel je Cedric? Ik be grijp niet", „Nou ach het geeft niet." „Ik denk dat ik weet wat Sir Cedric bedoelt," zei Alleyn, „gaat het niet. om een ^eventueel huwelijk in de toekomst niet juffrouw Orrin- court?" Millamant. die haar greep op Ce- drics schouder verstevigde,- zei luid en scherp: „Nee!" „O, liefste Milly," protesteerde hij,onder haar handdruk worste lend, „Iaat ons alsjeblieft beschaafd blijven." - „Dit is allemaal onzin," zei ze. „Zegt u hem dat het onzin is. Een afgrijselijk idee." „Wa; geeft hét wanneer Sonia hem toch iets anders zal vertellen?" Hij wendde zich tot Alleyn. „U be grijpt bet toch, hè? ik bedoel, het valt niet te ontkennen dat ze deco ratief is en op een bepaalde ma illet'.zou het leuk .zijn;: geweest. Ge looft u niet, dat het goed gegaan zou zijn. meneer Alleyn L ik wel." Zijn móeder begon weer te pro-: testeren. Hij bevrijdde zich met een rorikkeld gezicht en klauterde overeind. „Je bent een idioot, Milly- Wat heeft het voor zin om de din gen. te verbergen?" „Je zult jezelf kwaad doen." „Wat voor kwaad? ik ben ten slot te in dezelfde positie als jij. Ik ken de waarheid omtrent Sonja niet, maar ik wil het uitvinden." Hij wendde zich met een .glimlach tot Alleyn. „Toen ik; haar. die avond zag, vertelde ze nie over het nieuwe testament; Ik wist dat als hij toén zou sterven ?.k praktiscli geruïneerd zou zijn. Wat mij betreft, ik heb er niei aan meegewerkt,- meneer Alleyn. ik heb de Oude Perioon niet vermoord. Pas ai béte!"

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1957 | | pagina 1