Hel einde van de tovenaars
Neutron: „kogel" die in staaf is
uraniumatomen te
mm
Professor Otto Suhr
vrijdag overleden
NATIONALE
AVOND
- burgemeester W. Herlijn -
HET ATOOM,
basis van ons
bestaan"
SPROETJE SPARKS door FRANK GODWIN
RADIO
EN T.V;
Kinderkopjes
door Tlgaio Fllarsh
Zaterdag 31 augustus 1957
HET kon zo in de dertiger ia'ren. toen het al mis was Duitsland,
■wel eens-gebeuren. d»t tuen Duitsers tegen het lijf liep, die ken
nelijk niet gelukkig waien met.de gang van raken maar zich half
cn hall verontschuldigden met de opmerking, dat politiek een
maal geen bedrijf w?s van -gewone jongens zoals zij. Er wa:co machtheb
bers en er waren onderdanen, vonr wie er niet anders opzat dan gehoor
zamen. Men moest er zich maar bij neerleggen, vonden zij. Hun houding
herinnerde aan die van de leden var» primitieve stammen tegenover hun.
magiër? en medicijnmannen, lieden met wie zij heel vaak volstrekt niet
sympathiseren, maar aan wier macht zij zich nu eenmaal voelen onder
worpen.
In Duitsland hebben de magiër* het lang voor. hel zeggen gehad. Er was
een door het volk gekozen Rijksdag jn hel keizerrijk, maar de keizer en
zijn hoogste dienaren trokken in laatsteinstantie-aan de touwtjes, zonder
dat het parlement er veel aan kon dot:»; en helemaal taboe was het leger.
Jden móest maar aannemen dat het zo goed was: en ongetelde brave
Duitsers deden dal ook inderdaad. Het zogeheten Derde Rijk heelt in ver-
groofde en verscherpte vorm een herhaling te zien gegeven, liet tovenaars-
principe was hierin conséquent doorgetrokken; en het was wel helemaal
in stijl, dat de grote tovenaar zelf zicb ook weer van orakels bediende.
Ter verduidelijking van het beeld zou ook nog herinnerd kunnen worden
aan de tovenaar Rismarck. doch het lijkt nauwelijks meer nodig. De ge
dachte cn trouwens ook de wil, zelf de dragers te zijn van de verantwoor
delijkheid, zijn de Duitsers jarenlang zeer vreemd geweest. Het zou over
dreven zijn om ie beweren dat ze op dit punt nu radicaal veranderd zijn.
Maar iets begint er nu toch wel door te breken.
MEN moet bij het geven van een oordeel natuurlijk rekening hou-
de.t met. het feit. dat de hoogconjunctuur kwade politieke krach
ten, die er ongetwijfeld wel zijn. op het ogenblik niet zoveel kans
geeft. De ondergang van de republiek van Weimar is stellig het
gevolg g-weest van politieke onrijpheid, maar het r,ationaal-*o'-ialiatis<h
verderf met*'de grote magiër aan bet hoofd, kreeg toch pas zijn kans in
de onbarmhartige crisis, die de mensen tot wanhoop bracht. Te weinig nog
bad de democratie op de grote meerderheid vat gekregen.,dan dat ze de
•verleiding kon weerstaan, zich toe te vertrouwen aan rle politieke Sequah
jnet zijn geschetter van redevoeringen -®n marsmuziek.
De omstandigheid intussen, dat de b.mandeling nogal beroerd is afge
lopen. heeft zonder twijfel ontnuchterend cn verhelderend gewerkt. Zo
was er wel een grondslag voor datgene, wat wel eens „heropvoeding" U
genoemd, maar wat in wezen iets anders was. In feite wa$ hier sprake
van een inkeer, waarbij al te wijze lessen van goedwillende buitenlanders
vaak eerder een averechtse dan een goede uitwerking hebben gehad. Een
goede psycholoog zei ons eens; ze moeten het uit zichzelf begrijpen of zc
begrijpen het nooit!
Men mag op het ogenblik niet meer zeggen, dat ze het niet begrijpen.
Geestdrift voor de politiek is er in Wesf-Duitsland nog niet, maar het zou
kunnen zijn. dat dit eerder een goed dan een verdacht teken ia. Er is zo
voor cn na genoeg geestdrift geweest voor verkeerde of onbegrepen poli
tieke leuzen; wanneer er nu een half onwillig besef komt, zelf verantwoor
delijk te zijn, dan is dat een eerder ernstige dan vrolijke ontdekking.
ER vallen in de thans aar de gang zijnde verkiezingsstrijd vele spore»
van het verleden te ontwaren, maar van bijgelovige" eerbied voor de
leidende figuren is weinig sprake, zoals trouwens de propaganda
ook niet poogt, voor deze of gene een soort blind vertrouwen te
wekken. De discussie is vrij hevig, en lang niet altijd van grootse allure:
doch zelfs in de felste strijd ontbreekt het niet aan een zekere zin voor
de betrekkelijkheid der dingen cn aan begrip voor de begrensde vermo
gens van de vooraanstaande politici.
De schijnbare krasheid der tegenstellingen wordt opgewogen door eert
Jcoel-kriti6cbe gezindheid in den lande, die toch ook weer wat anders is
dan onverschilligheid. Het is een houding, te verklaren uit het besef, dat het
gedaan is met de wonderen en de wonderdoeners. Het zijn mensen van
vlees en bloed, voor wie propaganda wordt gevoerd, bekwaam misschien
maar feilbaar ook.
Voor juichkreten is het nog wel te vroeg; ook al. omdat de proef op de
eoi» pas zou worden geleverd onder minder goede economische omstandig
heden dan de huidige.'Toch is een beetje vertrouwen wel op zijn plaats.
Dingen, die herinneren aan het belast verleden, wilier, cr nog wel lange
tijd blijven, maar men gronde daarop niet zijn oordeel. Afgezien van het
feit. dat dc doorwerking der democratie op alle gebied een proces is van
lange adem, vergete men niet, dat ook oudere democratische volken rich-;
niet onderscheiden door louter prettige eigenschappen.
BERLIJN Na een langdurige
7.}ekte ts vrijdag In zyt» woning «Je
burgemeester van Wcst-BerlUn. pro
fessor Otto Suhr. overleden. Hü is
63 jaar geworden. Professor Suhr
was korte tijd geleden benoemd tot
voorzitter van de Bondsraad, de
IVestduitse Eerste Kamer. Hij had
•zijn functie nog nfet uitgeoefend.
Suhr was een sociaal-democraat
va» de oude stempel. Hij was sinds
3955 burgemeester van Wesi-Berlijn.
Het hoogtepunt van zijn canriêre be
reikte hij in juli van dit jaar toen
hij voor de tijd van een jaar tot
voorzitter van de Bondsraad geko
zen werd. Deze ambtstermijn zou 7
september 2ij» ingegaan.
Otto Suhr werd op 7 augustus 1884
geboren in Oldenburg, een stad in
Ncord-Duitsland, In 1918 werd hij
lid van dc sociaal-democratische par.
tij waar hij in 1921 zijn actieve po
litieke loopbaan begon als vak-
bondssecrctaris. Voordien had hij
geschiedenis, economie en perswe
tenschappen gestudeerd aan de uni
versiteit van Leipzig.
Na de machtsovername var. Hitler
in 1933 verloor hij zijn vakbonds
functie. Na twee jaar werkloosheid
werd hij los economisch medewer
ker vcor verscheidene dagbladen.
Na de tweede wereldoorlog was
Suhr een der eersten om de oude
sociaal-democratische, partij in Eer
lijn weer op te bouwen. ^Xn 1946
werd hü" benoemd tot voorzitter van
de gemeenteraad van Berlijn. Toen
'de stad twee jaar later ïn zones
werd verdeeld zette Suhr zijn werk
voortten behoeve van het .West-
berlijnsew stadsbestuur. Van 1949 tot
1955 was Otto Suhr directeur van
de Westberlijnse schcoi voor politie-;
ke wetenschappen. Tevens was hü
actief werker voor,de beweging voor
een Verenigd Europa;
Plaatsvervangend burgemeester;
Franz Amrehn, lid van.de Christen-,
Democratische Unie. heeft de bur-
gemeestersplichten overgenomen.
(Van een oiwer redacteuren
7ONDER enig geluid brak uit
y „het sa/jierbiauu; nn' de
ochtendhemel een ontzaglijke, wit
bloeiende vlam los. Het was, clsof
„de aarde en elk öetuustzyn daarin
„wegsmolten. Onwillekeurig had ik
„mijn oye-i gesloten. Toen ik ze
„weer opende scheen hei eerst, aLs-
.„o/ erouer .het -"gehele landschap
„sneeuto "was' gevallen, alsof .bergen,
„kraters en jle' weg met een tuitte
„doek waren toegedekt. -.Onmiddet-
„lijk. daarna bloeide cr eert wild,
„Onheilspellend schoon oranjerood
„erotisch en onwerkelijk als uit
„hét [.binnenste ■■van::een bloemkelk.
„En nu .verscheen daar. waar wij
„het eerst het ontzagwekkende
„bliksemlicht hadden gezien, tang-
„zaarn omhaogs typend; een blauio-
„achtig-violetie lichtkrans.Het
„oranje'. dat "zich tót de vorm van
„een bal. verdichtte, aan de randen
„waarvan 'zich zwarte, rode en don-
„kergrijze franje vertoonde be-
„woog zich naar de. lichtkring. Het
„bleekviolette, bovenaardse schijnsel
„en de vlammenbol vloeiden ineen
„en gingen over in één langgerekte
„witte wolk in de vorm. van een.
„paddestoelLater het laas
„anderhalve minuut rut' de opgang
„van de kunstmatige reiaezon
„sprong het doffe geluid van de
„explosie op ons af. Instinctmatig
„bukten wij. En nu kwam waxm,
hevig als een woestijnwind, de
„luchtschok. Wy richtten ons op.
Toen kwam het nog een keer. Dit-
„maalsneller, achter elkaar. Eerst
het gerommel, toen de het'e adem
„van de .explosieToen wij naar
„Las Vegas terugreden sprak nie-
„mand een tvoord. De auto's- gaven
geen signalen. Wij slopen terug
„als in een lijkstoet. De explosie-
„wolk was nu boven óns, grijs en
„vuil. Een reusachtige, langzaam
„wegtrekkende W, en door de op-
„en neerhaal daarvan vloog een
„zilverachtig glanzend confrole-
„u liep tuig. Op dc vleugels tueer-
.kaatste het Rekt van de zon.. Dit-
„maal van. dc echte zon
Zo. beschrijft Roberi Jungk.in zijn
boek De toekomst;-i£.. reeds ••begon
nen" de;proefexplosie van .eenura
niumbom, die.hij in'de Nevada-woes-'
tijn(VS) mocht;'aanschouwen. '.Zelfs
dezebégaafde. journalist heeft geen
wóórden genoeg om weer te geven,
wat hij ér zag.cn welke gevoelens
dié .onheilspellende „procfnèming" in
hem webtCi.Hy ervaart het als diép
tragisch nat alles, wat met-atoom
fysica- er. kernsplijting te ;makeii
heeft, hei eerst' „praktisch" is ge
bruikt voor. yermetigingsdoeleindèn;
En is dat 'ook niet zo?
VV7 AT is „kernsplijting"? De Ita-
vv liaanse natuurkundige Enrico
Fermi ontdekte: in 1934 dat. liet mo
gelijk was Uranium-235 dus het
U-isotoop, dat (normaal!) 92 proto
nen in z'n kern heeft, maar „slechts"
143. neutronen te' ..beschieten" met
losse neutronen. Als het schot -raak.
was! brak die U-235-kern in stukken.
Fermi's Duitse collega Otto Hahn
steldelater, vastr die brokken zijn
niets anders dan atomen van de ele
menten barium en krypton. Bij die
kernsplijting komt een aantal neu
tronen vrij. Daarop kwam het uit-'
eindelijk aan: die vrije neutronen,
maakten het mogelijk, onmiddellijk
na .de eerste beschieting meer ker
nen van uranium-235 te verbrijzelen!
Men kan zich een dergelijke schiet- - doel bereiken. De getroffen, kernen
partij het beste voorstellen dnor haar barsten uiteen, er schieten neutro-
te vergelijken met een zogenaamde neii uit -wélke weer in andere ker-
„geluksketen" Meneer A. stuurt; éénnen dringen. Die nieuwe slachtoffers
van zijn beste vrienden een brief mét van het bombardement spatten even
veel heilwensen en het verzoek. eens uit elkaar, laten neutronen vrij
twee van zijr. beste vrienden not'o'n die nog ongeschonden kernen be-
brief te sturen met hetzelfde ver- springen, hen vernielen enz.
zoek. Gaat meneer B. daarop in. dan. De kettingreactie in uranium ver
zijn er na twee zendingen drie men- loopt als zij niet gecontroleerd,
se» in die ..geluksketen" geschakeld: dus nSet geremd wordt met in het
meneer B. zelf en zijn twee vrien- l!*age tempo waarm wij dit verhaal
den. Na drie zendingen blijken al vertellen. Een brok U-235. dat door
zeven, na vier vijftien, na vijf 31 vrije neutronen wordt getroffen en
mensen mee te doen, aangenomen waarin dus een kettingreactie op
dat geen der geadresseerden verstek komt. barst binnen een hon-
laat gaan. derdduizendste seconde aan flarden.
Zó ook verloopt een kettingreac- Bi-i 20'» explosie komen onvoorstel-
tie" in een brok uranium-235. Een bare hoeveelheden energie en losse
natuurkundige schiet er één losse neutronen vrij. Dit. en mets apders,
neutron in, die als kogel fungeer;'en gebeurt in dc „atoombom", die eigen
één uraniumkern raakt. Deze breekt ^'k .uraniumbom" moest heten,
meestal in twee stukken (barium en Lanes welke banen de talloze tech-
krypton) en Jaat enkele overbodig nische problemen van de constructie
geworden neutronen los. Deze die- der U-bom tot oplossing werden ge-
r"*n weer als projectielen voor het voerd laten wij rusten, omdat dit aan
verbrijzelen, van andere U-235-ker-
nen. Laat ons. aannemen, dat bij het
tweede schot twee neutronen hun
het bleekviolette, bovenaardse
schijnsel en Se vlammenbol vloei
den ineen en gingen over lu één
langgerekte witte wolk in de vorm
van een paddestoel.,."
PÊPOLÜ't?
WATtEfl OftllM
HAAROn
iöuufcnit?
LAAT Dt
politie ntnieT
ARRtiTtREh!
toe'
isClaoa iAim&en
DÊK' V DOnTfcRROtétM
Omdat m weet
n tt...laat
maar..: ZE komt
AL B'J
HIEDE POfiy HEErT
OtbtOLttt
3093. Langzaam vaart dc ..Plato" tussen de
eilandjesdcor nasr de open zee. Lupar-di volgt
het schip aan boord van een kleine onderzeeboot.
Yoto fungeert als roerganger en weldra krijgt hij
opdracht te gaan duiken. Lupardi sluit de com-
manaotoren en dan glijdt de onderzeeboot lang
zaam naar de diepte. Bob heeft door de;patrijs
poort de bewegingen van de onderzeeboot nauw
keurig gevolgd en hij begrijpt,- dat Lupardi niet
'zal aarzelen een schip, dat eeh poging wil doen
de', ,;Plato" aan te houden, te torpederen. De
„Ines" loopt groot gevaar, maar hoa kan hij dit
schip waarschuwenT De enige manier is.met
behulp van ,de radio.; Maar dat: betekent, dat
Eddy, en hij - de marconist zouden moeten óver-
rcmpelen. En hoe' zullen zij kans; ziejt onopge
merkt in de radiohut door'te dringen? Toch zul
len zij dit moeten wagen.
slechts weinigen bekend is.
/^\P één. zaak moeten wü wél in-
V' gaan, omdat zij een. enkele keer
in dag- of weekbladen wordt aange
roerd: 'op dat wat in de kernfysica
bekend staat als dé „kritieke massa".
Schiet men in een heel klein brokje
uranium-235 een neutron dat een
grote snelheid heeft, dan gebeurt
ér.niets. Dan treedt eenzelfde ef
fect op als bij de-beschieting van
een paardehai-en bal met een scher
pe patroon. Er komt misschien een
„gaatje" in als men daérvan bij
een atoom kan spreken -maar de
kogel (neutron) gaat er dwars door
heen en er wordt vrijwel zeker geen
enkele kern geraakt- Als dit toeval
lig wél geschiedt, dan richten de
wegvliegende vrije neutronen geen.
enkel kwaad aan: ze gaan vrijwel
zeker verloren buiten dat stukje ura
nium. Schiet men echter éen ver
traagd neutron 'in een flink brok
U-235; dan "is de trefkans veel gróter.
En de mogelijkheid; dat de uit die
verbrijzeldeatoomkern wegschieten
de neutronen weer andere kernen
raken.
Als de groottfe van hét stuk ura
nium waarin trouwens altijd wel
enkele vrije neutronen rondzwerven,
die „spontaan" als projectiel willen
fungeren—t een wetenschappelijk,
nauwkeurig bepaalde grens over
schrijdt, dan worden de meeste dan
weer vrijkomende neutronen door
andere kernen .ingevangen", dan
treedt een onstuitbare kettingreactie
op cn barst het hele blok met ver
nietigend jreweld uiteen. Het stuk
uranium, dat precies de explosie-
grens raakt, noemt men de ..kritieke
massa" van uranium.
Vrijwel zeker bestaat het ontplof
bare gedeelte, van een „atoombom"
uit enkele stukken U-235, die 'be
neden dje grens liggen dus klei
ner zijn dan de „kritieke massa"
welke vlak vóór de explosie tegen
elkaar worden geperst en dan ten
minste een kritieke massa vormen.
De daarin rondzwervende vrije beu-
tronen of een van buiten die
klomp uranium toesnellende vrije
neutronen brengen de ketting
reactie op gang en.,., een explosie
van kosmische kracht volgt.
„Bestaat er. geen gevaar, dat er
Uranium-*toom: 33 „protonen" en
148 „neutronen" in de - kern, Een
boeiende voorstelling van dit U-23R-
atoom op de tentoonstelling „Het
Atoom". Het Ingewikkelde draden-
spel om de kern verbeeldt de wer
veling van de £2 elektronen om de
kern,
vrije neutronen verdwalen in een
der grote vindplaatsen van uranium
en daar een ontzaglijke kettingreac
tie veroorzaken die de gehele aarde
in één ogenblik verbrijzelt?" Geen
zorgen daarover: uraniumerts, is vnj
schaars.cn U-235 komt daarin maar
sporadisch voor. Van elke 140 gram
zuiver uranium, die men uit de mij
nen wint. is slechts één gram U-235.
Dit verdrinkt als het ware zo vol
komen in het niet-splijtbare U-238,
dat er geen kans bestaat voor een
spontane ontploffing. Om het U-235
in zuivere toestand uit het mengsel
te winnen 2ijn bijzonder omvang
rijke, ingenieuze en dus kostbare in
stallaties nodig. Het uiteindelijk ge
wonnen U-235 wordt in dunne plaat
jes. beschermd door neutronen van
gende schotten, zorgvuldig bewaard.
Ook zó is;het „veilig", j
HET niet-splitsbare uranium-238 is
eveneens bruikbaar, zelfs Op eèn
zeer bi'zondere wijze. Hethééft de
geleerden de kans gegeven geheel
„nieuwe" metalen, totaal nieuwe ele
menten te maken, die niet op Mende-
lejewB „periodiek systeem" voorkwa
men, Zü ontdekten, dat als .zij Ver
traagde neutronen in de kernen van.
U-238 schieten déze de indringers
opslorpen: er ontstaat dan het iso
toop U-239. Maar dit is zeer onsta
biel en reageert op een uitzonder
lijke wyze; er. vindt binnen enkele
minuten een wonder plaats. Eén van
de overtollige neutronen „verandert
zichzelf' in een proton, onder het
uitstoten van een elektron. En ziet,
er is een niet; in de natuur voor
komend metaal.ontstaan:, neptunium
werd zijn,naam,. dat S3 protonen en
03 elektronen heeft (uranium hééft
van beide 92) en 146 "neutronen:
evenveel als U-238..Maar ook nep
tunium is niet standvastig; na 5? uur
transformeert nogmaals een neutron
zich tot een proton, onder uitstoting
van een tweedè elektron. Weer is
een „nieuw" element ontstaan, dat
94 protonen en 145 neutronen in zijn
kernen heeft; plutonium. Dit valt
niet zo gauw uit elkaar: pas na 34.000
jaar is van elke kilo plutonium de
helft overgegaan in een andere stof:
lood! Natuurkundigen zeggen; ,JDé
halveringstijd van plutonium is
34.000 jaar".
Plutonium is een metaal, dat
evenals uranium-235 gemakkelijk
splijtbaar blijkt, dus kan men het
gebruiken voor het maken van
„atoombommen". Maarook voor
het opwekken van elektriciteit, die
wij nodig hebben om onze huizen te
verlichten, ons eten tekoken, .ónze.
fabrieken te doen werken, onze tele
foon, telegraaf, radio en televisie te
laten functioneren. Kortom; voor alle
mogelijke vreedzame doelen. Hoe dit
geschiedt, daarop komen wij nog te--
rug. Eerst willen wij nog' trachten
duidelijk te maken wat „kernfusie"
is: het samenvoegen van waterstof
atomen tot helïumatomen, bij welk
proces vrijwelonvoorstelbare hoe
veelheden energie vrij komen.
fpR zijh duizend boeken geschrc-
L-r ven over humor.
Ik heb mij gepermitteerd, 'ze niet
te lezen. Alaar ook zondf dat, weet
ik zeker. dat. één stelling-als-een-
koe in ai die ,.-boekcn< voorkomt.
Deze:'. ,y L.v'
•Lachen..bevrijdt."..."
Volg mij nu naar, de praktijk, die
immers de taak heeft de theorie ?e
bevestigen;
Ik loop in eèh lange, stille straat.
r .Mijn' enige tegenligger is een zwa
re, met- een wandelstok toegeruste
man,: die óp dezelfde' stoep, lang
zaam maar -zeker naderbij komt.
Als cr nog maar nattibeiükï twee
meters^ tussen ons liggen, glijdt hij
■plotseling uit over iets onperech-
tigds en valt keihard op zijn zit-
..rlak.:,:. •--•-,ifj.;r 1
K' /fc.föop -.ttttstela.- ..-r-f -
Het gezicht van de man vertrekt
van pijn.
Terwijl ik iets meelevends ihmijn
blik tracht te leggen, kijkt hy my
woedend aan en bevestigt alle theo
rieën uit die duizend boeken, door
mij toepte snauwen:
„Lach dan verdomme!"..
Y r?H; f KRONKEL
IN het Nationaal Progratmn*, dat
vanavond ter gelegenheid van de
verjaardag van prinses Wllhelaiina
zal worden uitgezonden, spreekt jhr.
mr. A. W. L. Tjarda van Starken-
borgh Stachouwer om negen uur een
korte gelukwens iiit.'.
De uitzending begint om vijf óver
acht met een felicitatie, door mr. J.
H. H. van. Schaik:, minister van Staat'
Aan-het daarop
volgend gevari
eerd programma
werken het. Me-
tropole Orkest,-
Corry Brokken,
Jelle de. Vries,
'Marcel Thiele-
mans, Luis Alberto del Parana en
zijn trio „Los Paraguayo's" mee.
Hoogtepunt van dit Nationaal Pro
gramma zal. voor velen laat ons
hopen, voor miljoenen, want het
doel is goed! de prijsvraag ten
bate van het. Koningin Wilhelmina
Fonds zijn. U weet het: Wim Kan
zingt zes „schlagers", waarvan er
drie; door hemzelf zijn gemaakt. Het
is de bedoeling, dat u die drie eruit
haalt wat u daarna moet doen,
zal de omroeper u vertellen.
Verderkunt u nog steeds na
tionaal luisteren naar een luister
spel van Ben Heuer over de Neder-
landse koopvaardij: „Het getij zal
verkeren" Leon Po vel tekent .voor
de regie. Daarna muziek en nog eens
muziek: lichte door het Promenade
Orkest, koperen door de Koninklijke
Militaire Kapel, serieuze door het
Omroeporkest (maar die laatste na
tuurlijk eerst na kwart over elf).
EEN kleine wegwijzer door de
programma's van zondag. Via
Hilversum II van 1130 tot 12 uur
het kwintet in Es gr. van Mozart
voor plano en blazers, uitgevoerd
door Walter Gieseking met het ;Fil-
harmonia Blazers Ensemble. Op de
zelfde zender !s avonds van 8.30 tot
10.15 uur een programma-van Leo
Pagano. die een uitgebreid bezoek
aan Nleuy/J Guinea hééft gebracht
en' daarover in een reeks uitzendin
gen verslag zal uitbrengen- Uitzen
dingen. verlucht met authentieke
opnamen. In het programma van
Hilversum I van 2.20 iot 3.20 uur een
concert voor deelnemers én geno
digden van de Internationale Mu-
ziekweek van „Gaudeamus" door
het Omroepkamerorkest onder lei
ding van Roelof: Krol.Er worden
werken uitgevoerd, w.o.twee door
de A.V.R.Ö. bekroonde, van de Ne
derlandse componisten Peter Schat.
Otto Ketting, Jan Wisse en Oscar
van Hemel.
REYKJAVIK Helikopters van
de Amerikaanse luchtmacht afkom
stig van de basis Thule op Groen
land, hébben de gehele bemanning
van't Noorse schip Polarbjörn in
veiligheid gebracht.
(Advertentie IMl
Babyderm Haarwater Haai'groe'-tonic)
legt. reeds;(n de jeugd de baiis voor
«n 'gezonde haargroei. Flacon f 1.90.
Babyderm Kind er-Shampoo! Geen
traantjes roeér.niet scherp voor de oogjes.
FUc. Alleen in Apoin. 0'Ofi«t«r(jen.
72
Millamant bedekte zijn handen met
de hare. Hij wachtte eenogenblik,
onderworpen aan haar rusteloze en
bezittelijke aanraking. „Wat is er,
Milly? vroeg .hij. „Wie heeft mij
zwart willen maken? De lieve So-
nia?"
„Ceddie!"
„Ik ben zo dom geweest, daar
heb je geen idee van. Ik- ben hier
gekomen om als een zoete jongen
op te biechten" zei hij dan op zijn
walgelijke manier, terwijl hij zijn ge
wone positie op de vloer innam, te-
gén haar knieën leunend. Ze hièld
hem. met sterke handen vast.
„Meneer Alley n," begon Cedric
met wijdopen ogen, „het spijt me
heel erg, dat ik daarstraks, zo weg
rende achter-tante Pauline aan. Echt
dat was heel dom; van me, Maar
je .wilt bepaalde dingen "op je eigen
manier aan demensen, vertellen en
ze stónd daar zo te stomen en te
puffen alsof ik een of ander skelet
in- mijn* kast had verborgen.".
Alleyn wachtte;
„Ziet u (Milly,liefje, dit wordt
een schokje-voor; je, maar -trek het
je 'riieL aan);—- ziet u.„ meneer. Ai-
leyn,. er is .ëen.!hoe - zal ik het
noemen? eh.' er is een soort ver
standhouding tussen Sonia en mij.
Die heeft zich pas onlangsontwik
keld Nadat de lieve mevrouw Al
leyn hier .was: gekomen. Ze schijnt
een" aantal, dingen te hebben opge
merkt; dit- misschien' ook .wel,"
„Als ikTV. goed begrijp,!' zei Al
leyn, „moet ik u zeggen, dat ik ze
ker weetdatzij dat niet heeft,"
„Echt?"
„Probeert u me duidelijk te ma
ken waarom, u de kamers van juf-,
frouw Orrinnourt heeft bezocht op de
avond van dé dood vanuw groot
vader?"
„Nou - ja," mompelde Cedric 'ge
prikkeld, „na wat tante Pauline ver
telde en ze - heeft haar -infor
maties overigens gekregen .door. een
nachtelijk bezoek aan de archaï
sche kamers aan het einde van de
gang-daarna blijft ons niets an
ders over dan het hart eens te luch
ten, nietwaar?"
„Cedric," vroeg Millamant, .„wat
heeft die vróuw met je-gedaan?"
„M"n liefje, niets, goddank. Dat
probeer ik juist te vertellen. Ze is
eigenlijk veel te mooi,..vindt niet,
meneer Alleyn? Ik weet dat hij haar
niet' mag Milly, en je schijnt ge
lijk te hebben gehad. Maar ik was
nogal geïntrigeerd én zij verveel
de zich zo en er was eigenlijk niets
aan de hand. Ik kwam alleen, maar
even binnen op weg naar béd en
we hebben alleen maar wat ge
lachen om dé verschrikkelijke din
gen die hier beneden gebeurden."
„Maarook", suggereerde Alleyn"
is het mogelijk dat u kwam om het
laatste nieuws over het testament
van Sir Henry te vernemen."
„Ja, dat - onder - andere. Ziet u,
ik vroeg me werkelijk af of de vlie
gende koe niet iets té véél was ge
weest. Sonia maakte die net voor
het .diner, -weet-,u...En toen las de
Oude 'Persoon aan het diner een
testament voor, dat; voor ons beiden
eebt wel bevredigend, .was;'- waar
bij de onduldbare Broekje helemaal
niet ter sprake kwam! Toen wilde,
ik maar. dat.Sonia het niet had ge
daan."
„Cedric," zei zijn moeder plotse
ling, „ik geloof niet, dat je hier mee
door moet gaan. -liefste. Meneer
Alleyn begrijpt -dat niet. Hou op."
„Maar liefste Milly, ziet u dan
nietdat de -lieveoude PauLne al
het zaadje, der; verdachtmaking
heeft geplant en men moet het echt
vernietigen, voor het verder kan
ontspruiten, nietwaar meneer Al--
leyn?"
„Ik vind," antwoordde Alleyn,"
dat u het beste een complete ver
klaring kunt afleggen."
„Nou dan! Waar. was 'ik geble-,
veri? O ja. Nou. alles zou goed ge
gaan zi.in.als Caroline Able, die zo
■wetenschappelijk is, dat ze bijna een
monster wordt, niet een waterdicht
alibi voor dat sceptische kind had
aangedragen. Dat - bracht de blik
van verdenking van de Oude Per
soon natuurlijk gelijkelijk op ons al
len en daarom maakte, hij het twee
de testament, zodat we allemaal
een klap op ons hoofd kregen, be
halve Sonia. En om heel eerlijk te
zijn, Milly en meneer Alleyn^ ik zou
graag snel uitgemaakt zien of ze
een moordenares is of niet."
„Natuurlijk is ze dat," zei Mil
lamant
„Ja, maar bent u er helemaal
zéker van? Dit is van enorme be
tekenis voor me."
„Wat bedoel je Cedric? Ik be
grijp niet",
„Nou ach het geeft niet."
„Ik denk dat ik weet wat Sir
Cedric bedoelt," zei Alleyn, „gaat
het niet. om een ^eventueel huwelijk
in de toekomst niet juffrouw Orrin-
court?"
Millamant. die haar greep op Ce-
drics schouder verstevigde,- zei luid
en scherp: „Nee!"
„O, liefste Milly," protesteerde
hij,onder haar handdruk worste
lend, „Iaat ons alsjeblieft beschaafd
blijven." -
„Dit is allemaal onzin," zei ze.
„Zegt u hem dat het onzin is. Een
afgrijselijk idee."
„Wa; geeft hét wanneer Sonia
hem toch iets anders zal vertellen?"
Hij wendde zich tot Alleyn. „U be
grijpt bet toch, hè? ik bedoel, het
valt niet te ontkennen dat ze deco
ratief is en op een bepaalde ma
illet'.zou het leuk .zijn;: geweest. Ge
looft u niet, dat het goed gegaan
zou zijn. meneer Alleyn L ik wel."
Zijn móeder begon weer te pro-:
testeren. Hij bevrijdde zich met een
rorikkeld gezicht en klauterde
overeind. „Je bent een idioot, Milly-
Wat heeft het voor zin om de din
gen. te verbergen?"
„Je zult jezelf kwaad doen."
„Wat voor kwaad? ik ben ten slot
te in dezelfde positie als jij. Ik ken
de waarheid omtrent Sonja niet,
maar ik wil het uitvinden." Hij
wendde zich met een .glimlach tot
Alleyn. „Toen ik; haar. die avond
zag, vertelde ze nie over het nieuwe
testament; Ik wist dat als hij toén
zou sterven ?.k praktiscli geruïneerd
zou zijn. Wat mij betreft, ik heb
er niei aan meegewerkt,- meneer
Alleyn. ik heb de Oude Perioon niet
vermoord. Pas ai béte!"