Weerlegging van legende
Tegenstromingen in Soekarno's
eigen partij
Sjahrirs socialisten
verliezen prestige
en sympathie
Uw Kunstgebit
Balg
S»R*s®p©ii8ï8
V&ASJE-VILPON-VAASJE
BALANS VAN
STRIJD IN
INDONESIË (II)
Dieptepunt in
Amerikaanse
produktie
Gevarieerd
Scheepvaartlijn
onder toezicht
vervangt KPM
Vliegtuigwrak met
32 doden in
Ecuador gevonden
Persbreidel
Speelse Speurtocht
■SPROETJE SPARKS
rtunrU iets ma-
sen voor ten
s
Dinsdag 15 april 1U58
DE Duitser I.udwig Zind, volgens wie er tijdens de laatste oorlog
nog niet genoeg Joden waren vergast, gaat voorlopig een jaar de
gevangenis in wegens belediging van de tJoodse) man, aan wie hij
dit bad gezegd, en- van de volksgroep waartoe die behoorde. Er
•wordt nu nog onderzocht,' in hoeverre ZindV blufferij over moorden, die
hij persoonlijk zou hebben gepleegd op Joden en andere „minderwaardige"
lieden, waarheid bevat. De mogelijkheid is dus aanwezig, dat het niet bij
het ene jaar detentie blijft. Het kan echter ook heel goed zijn, dat deze
oüd-S.S.-er alleen maar wat nazi-iatijn heeft gesproken aan de stamtafel,
n* een aanta] biertjes, In de verheven kring van hem en zijn gelijken
vervullen Joden ongeveer dezelfde rol als zestienenders in het gezelschap
van voormalige jagers.
Het is mogelijk aan deze trieste zaak gevolgtrekkingen te verbinden
omtrent-de on verbeter! ij kheid van sommige Duitsers. Niet waar, Hitier ia
dood en Julius Streiober is dood. doch men ziet toch maar, dat hun geest 1
nog leeft; Nu, dit is-geen nieuws.Het zou al te mooi zijn, wanneer del
nederlaag van Duitsland prompt alle verdwaasden tot inzicht en rede bad
gebracht. Er zijn on verbeterlijken en er zullen voorlopig nog wel onver-1
beterlijken blijven ook.
Naar onze mening moet in de beoordeling van dit geval de klemtoon
geheel anders vallen, en we! op de gestrenge houding van de rechtbank
te Offenburg alsmede op de moedgevende reactie van de publieke opinie.
In hetzelfde land, waar vijftien jaar geleden het anti-semitisme als een
voortreffelijke zaak gold. heeft zicb nu ternauwernood een stem ten gunste
van Zind verheven. De bladen waren unaniem in hun verontwaardiging, en
de rechtszaak verliep zonder een spoor van incidenten in of vóór het
gebouw. De jongens van de biertafel lieten wijselijk verstek gaan. En
Zind stond in hel bankje in al zijn erbarmelijkheid.
IN dezelfde tijd, dat Zind aldus vertoefde op een plaats, waar zijn
nazi-heldhaftigheid zo'n geringe weerklank vond, kon men in de
bladen het oordeel over de Joden aantreffen van een geheel ander
man, t.w. de heer Cbroesjtsjew, Sowjetleider nummer één. Natuurlijk
was het niet zo dom en dwaas als dat van de oud-S-S.-raan, maar erg
gunstig was het tocb ook niet. De Joden zijn individualistisch, zei Chroesjt
sjew, ze houden zich verre van gemeenschappelijke arbeid» verwerpen
groepsdiscipüne, willen overal over discussieren, en zijn ongeschikt voor
een eigen politieke en'culturele gemeenschap.
Het zijn uitlatingen, die enig licht werpen op de nogal anti-Joodse
koers, welke de Russische regering a) geruime tijd vaart. De tijd, dat de
regering te Moskou er ztch met trots op beriep» een einde te hebben
gemaakt aan de achterstelling en verachting van de Joden» was trouwens
al lang voorbij, Stalin heeft, vooral aan het einde van zijn leven, niet
geschroomd om gebruik te maken van de anti-semitische gevoelens, die
nog altijd in een deei van bet volk leven. Het later ongedaan gemaakte
bekende proces tegen een aantal Joodse artsen was van deze politiek een
weinig fraai hoogtepunt.
Het grote bezwaar tegen de Joden is hun weigering om spoorloos op
te gaan in het grote Russische volk. Men vindt hier trouwens in algemene
zin de oorzaak van het anti-semitisme door de eeuwen: het zich handhaven
van een op een aantal punten afwijkende groep temidden van tamelijk
homogene volken. Op het ogenblik doet zich bet geval voor, dat tal van
Russische Joden kennelijk meer voor Israël voelen dan voor Rusland
Dit „kosmopolitisme" is al vaak officieel aan de kaak gesteld, maar liet
is allesbehalve verdwenen. De Russische Joden zijn niet naamloos en
onschijnbaar; men kent ze er steeds weer uit. Het is het .resultaat van
eeuwen afzondering, maar Cbroesjtsjew en de zijnen kunnen het geval
met zo lilosofisch bekijken. Van nature hebben zij een'afkeer van ver
scheidenheid.
WEINIG moeite kost het, in de woorden van Chroesjtsjew inner
lijke tegenspraak te ontdekken. Hij ontzegt de Joden het ver
mogen tot gemeenschapsvorming, doch hij ziet over het hoofd,
dat het juist de onderlinge solidariteit is geweest, die de Joden
steeds als volk temidden van veel machtiger andere volken beeft doen
voortbestaan. Chroesjtsjew noemde als voorbeeld de mislukking van
Birobidsjan, de Joodse republiek in (Russisch) midden-Azie, maar dit
bewijst niets. Want het zijn immers juist de eigen opvattingen en karakter
trekken, die de regering in Moskou aan de deelstaten ontzegt.
Behoefte om Cbroesjtsjew met Zind te vergelijken, hebben wij in het
minst niet; maar in de "grónd van de zaak ontspringen hun gévoelen9 over
de Joden aan dezelfde bron: ergernis over een zich door duidelijke
wezenstrekken kenmerkende minderheid. En het is daarom zo belangrijk,
dat nu eindelijk de Joden eens kunnen worden aanschouwd in een staat,
waar zij verre in de meerderheid rijn.
Natuurlijk is bet nog te vroeg om een definitief oordeel te geven over
'het welhaast tienjarige Israël. Maar als men ziet, hoe daar uit de bontste
verscheidenheid van samenstellende delen toch een gemeenschap is
gegroeid, dan is er reden genoeg om aan de woorden van Chroesjtsjew te
twijfelen Pas voor het eerst daar in Israël kent men de Joden er niet meer
uit. Zij zijn boeren en bouwarbeiders, vissers en metaalbewerkers; ze zijn
politiek en cultureel een volk als zovele volken; zij het met de geestdrift
en de onwrikbare vastberadenheid, die voortkomen uit diepe vreugde over
bet einde v&n vele eeuwen smaad en vervolging in den vreemde.
Sing Po door een verschijningsverbod
getroffen. Dit brengt onze zegslieden
ertoe zich af te vragen of de regering
van Soekarno zich niil veeleer in de
fascistische dan in de communistische
richting beweegt. En men herinnert
in dit verband dan aan de tactiek
van Hitler in 1939 om met het buiten
landse communisme een pact aan te
gaan, boe wel bet de doodsvijand van
het nazidom was. Dit verbond wordt
zo zeggen zij Soekarno prak
tisch opgedrongen, aangezien 't "Wes
ten en zelfs de meeste Aziatische lan
den tot geen enkele hulp in de strijd
tegen de rebellen bereid zijn.
IN Soekamo's eigen partij, te zeggen, maar buiten de
de P.N.I., is een groep, die hoofdstad zijn er in ieder ge-
tégen het militaire optreden is val vele leden van deze partij,
en sympathiseert met Padang. die graag aan de actie tegen
In dit verband wordt de naam het driemanschap in Djakarta D E2H^mtenreworde?6 dus ^ehaSd
genoemd van ex-premier Wi- meedoen. door een deel zelfs een zeer klein
Iopo. Hij is de exponent van De socialistische partij van déél.—van het leger geleid door Na-
die groep in de P.N.I. die in Sjahrit daarentegen is goed op §gg£n<fdoor'depi-eJidlnfen dl re-,
nauwe samenwerking met de weg het laatste restje sympa- gering-Djoeanda, beiden op hun
Masjoemi, de socialisten en de thïe en prestige, dat zij nog be-
christelijke partijen een öuide- zat te verliezen. De houding soekarno trouwe politici. Dat alles
SOEMITRO
bedankte voor socialistische
partij..,
lijk anti-communistische re- van haar hoofdbestuur en
gering wil vormen. Hoe groot vooral van Sjahrir persoonlijk
die groep in Djakarta is, valt is daarvan in hoofdzaak de
met geen schijn van zekerheid schuld.
WASHINGTON. Het indexcijfer
van de industriële produktie in de
Verenigde Staten ,dat gebaseerd is
op *t maaridgemiddelde van 1947/49,
heeft in maart het laagste punt sinds
de recessie van 1954 bereikt.
Het indexcijfer voor maart be
draagt 128 en ligt 12 procent ónder
de stand van de index van een jaar
geleden.
fAcivenentK i.M.)
Hoe houdt U de gehele dag
stevig op zijn plaats?
Het ts niet nodig, dat U angst heeft,
dat Uw gebit lassdiiet bij h.et eten,
lachen ot alezenl Een weinig DENTO-
FIX 'i morgens op de gebitsplaat
gestrooid houdt Uw gebit onwrik
baar op zijn plaats en doet U alle
vroegere ongemakken veTgeten. Koopt
nog heden een ïtrooibus voor t 2,35
bij Uw apotheek of drogisterij.
IJ ET televisieprogramma van de
*-*VPRO u?as gisteravond gevari
eerd en actueel. De afwisseling nras
uiteraard toe te schrijven aan het
varia-programma „Rotonde", waarin
aandacht werd besteed aan de uit
gebreide 'test-vluchten met de nieu
we Fokker „Friendship" en door re
portage fLitsen van de „Expo" in
Brussel. In dit programma-ond.eTdeel
besprak dr. Van Sirol voorts de
Tuoeiiijfch eden waarmee de licha
melijk gehandicapten dagelijks te
midden van hun medemensen te
kampen hebben.
Beslist onvoldoende tijd was toege
meten aan de Tweede Kamerleden,
de heren Calmeijer en Schurer, die
twee tegengestelde standpunten
respectievelijk pro en anti inna
men ten aanzien van de bewapening
met- nucleaire wapens. Onder voor
zitterschap van mr, J. L, Heldering
kregen zij in 20 minuten tijds ter
nauwernood gelegenheid om hun
visie op dit vraagstuk te geven. Laat
staan dat zij tot een discussie kon
den komen. Mr. Heldering toonde
zich niettemin tevreden, want. zo
oordeelde hij, dit vraagstuk mag
niet alleen onderwerp van gesprek
uitmaken voor staats- en militaire
leiders, maar bet moet in de ruimste
zin in de publieke aandacht worden
gebracht. Het poneren van de twee
afwijkende standpunten -was slechts
bedoeld om de discussie op gang te
brengen of levendig te houden.
Het filmpje „Dit is het grote doel"
van de Amerikaanse voorlichtings
dienst sloot by het voorgaande on
derwerp goed aan. Het was een plei
dooi voor de solidariteit onder de
2400 miljoen mensen die onze aarde
bevolken om honger, onderontwik
keling. discriminatie en daarmee
oorlog" voorgoed uit te bannen.
Knap was de regie van Ben Klok
man in het aan de expositie „World
Press Photo" gewijde programma
onderdeel. De vele tientallen foto's
kwamen door een inventieve hante
ring van de camera's op een geheel
eigên, dikwijls heel humoristische,
wijze tot leven. Graag echter had
den we van de vele tijd. die voor de
fototentoonstelling was uitgetrokken,
een deel toegemeten gezien aan bo
vengenoemd gesprek van de kamer
leden.
Het thema met variaties in caba
retsfeer „Bij een bloem..." tenslotte
was al evenzeer geschakeerd van
samenstelling. De dichter Jan H. de
(Advertentie LM.)
Groot schreef een poëtische tekst bij
een bouquet (klein) kunstbloemen,
waartussen vooral Cilli Wangs viool
tjes opvielen.
A. H.
Indonesische minister:
DJAKARTA. De K.P.M. In In
donesië zal worden omgezet in een
nieuwe inter-insulaire scheepvaart
lijn onder regeringstoczicht, Suban-
i tio, een bestuurslid van de door de
communisten beheerste vakbond
van havenarbeiders, deelde mede,
dat de Indonesische minister van
Scheepvaart commodore Mohammad
Nazit soil hebben verklaard zich
met een suggestie in die zin te
kannen verenigen.
Begin dezer maand zijn. op twee
na alle schepen van de KP.M. uit
Indonesië vertrokken, doch de ha
veninstallaties dezer maatschappij
in de gehele archipel bleven onder
toezicht der regering.
Subantio deelde nog mede. dat er
onder het 12.000 man leden tellen-
i de Indonesische personeel van de
I K.P.M. misverstand was ontstaan
over het aanmonsteren van beman-
i ningen voor de Russische vracht-
i schepen, die Indonesië kortgeleden
heeft gekocht-
j Minister Nazir zou hem de ver-
zekering hebben gegeven, dat alle
door de regering gekochte schepen,
look de Russische, door oud-K.P.M-
i personeel zullen worden bemand.
QUITO. Reddingsploegen heb
ben het wrak bereikt van een Da
kota" van de Ecuadoriaanse lucht
vaartmij. „Aerea". die acht dagen
geleden boven een dicht bebost ge
bied omlaag is gestort.
De 32 inzittenden van het veron
gelukte vliegtuig bleken allen om
het leven te zijn gekomen.
heeft zijn centrum uitsluitend in Dja
karta. Buiten Djakarta doet vrijwel
niemand aan de actie mee; zelfs
wordt de actie daar openlijk of in
het geheim tegengewerkt.
De militaire actie tegen de rebellie
Men vertelt ons, dat tijdens het be- was door Soekarno bedoeld als een
gin van de anti-Nederlandse acties krachtsinspanning om de eenheid
vorig jaar december, toen de regering van het land te herstellen en
de campagne organiseerde, waarbij de voortschrijdende desintegratie een
de huizen van de Nederlanders be- halt toe te roepen. In feite heeft deze-
klad werden met allerlei hatelijkhe- actie echter de verdeeldheid ver
den, de leider van de Masjoemi, Nat- sterkt. Meer dan ooit raakt Djakarta
sir, Soetan Sjahrir benaderde om ge- geïsoleerd van de provincies, op en
zamenlijk met de christelijke parüj- buiten Java. Dat een handjevol mi-
en een protest in het parlement te- litairen gesteund door een bericht-
gen deze actie in te dienen. geving van internationale persbu-
Sjahrir weigerde hieraan mee te reaus, die gesteld is in termen van.
dóen. oorlogscorrespondenties en daardoor
Dit veroorzaakte een definitieve een volstrekt overdreven voorstelling
breuk tussen beide politici, die voor- van zaken geeft hier en daar op
heen vaak intensief met elkaar, heb
ben samen gewerkt. Bovendien von
den enkele vooraanstaande figuren
in de socialistische partij hierin aan
leiding voor de partij te bedanken.
Later, toen de tegenregering startte,
heeft men geprobeerd Sjahrir over te
halen naar Sumatra te ontvluchten
en mee te doen met de rebellen. Ook
dit weigerde Sjahrir. Hij weigerde
zelfs elke openlijke uitspraak tegen
een militaire actie van de kant van
Djakarta. Dat werd de aanleiding
voor dr. Soemitro minister van
verkeer in de tegenregering cn voor
aanstaand lid van de socialistiche par
tij om voor het lidmaatschap te
bedanken. Voorheen was de partij
onder de intel'-ectuele jongeren in
Bandoeng vrij sterk. Die aanhang is
vrijwel verdwenen Sjahrir zelf en
zijn partij zijn daarom geworden tot
een onbetekenende factor in het In
donesische gebeuren.
Het hoofdbestuur van de andere
Islamitische partij van grote aan
hang de Nahdatoel-Oelama
blijft tot nu toe loyaal tegenover de
president, maar ook dit geldt alleen
voor het hoofdbestuur, dat in Djakar
ta zetelt. Buiten Djakarta, en vooral
weer in West-Java, werken vele le
den en afdelingen van deze partij ac
tief mee aan de acties tegen de cen
trale regering.
Sumatra belangrijke punten kunnen
CONCLUDEREND kan men zeg-
een dat dn nolitieke stnun aan
SJAHRIR
...te lang afzijdig..,
bezetten (voor hoelang en hoe effec
tief?) verandert aan deze toestand
niet veel. De strijd is voor Djakarta
uitzichtloos. Wij hebben hier tc doen
0 met een algemene desintegratie, die
gen, dat de politieke steun aan begon in 1950 en waarvan sedert het
het driemanschap in Djakarta lang- uitroepen van de tegenregering
zaam afbrokkelt. De voor- en tegen- alleen maar het militaire aspect meer
standers van de centrale regering op de voorgrond is getreden. De te-
zijn verdeeld over alle partijen be- genregering zelf belichaamt de vorm
halve de communisten, die eenstem- die het verzet tegen de centrale lei
mig vóór zijn. Het meest kenmerken- ding van Djakarta heeft aangenomen
de is echter» dat de standpunten van in al(e provincies, zowel die op Java
de diverse hoofdbesturen in Djakar- als die in de buitengewesten, _Daar-
ta volstrekt niet representatief zijn om heeft Padang de sympathie van
voor de standpunten van de afdelin- alle provincies. Maar deze band is
gen in de verschillende provincies op slechts negatief: tégen de gemeen-
Java en i* de buitengewesten. Er schappelijke vijand, die Djakarta
heeft dus en desintegratie-proces heet. en die gepersonifieerd wordt in
plants in de politieke partijen, waar- de president. Hij is steeds het sym-
bij men bedenke, dat in Djakarta van bool geweest van de eenheidsstaat,
'n vrije meningsuiting voor de poli- Hij heeft dit zelf altijd willen zijn.
tieke groepen nauwelijks nog sprake Dit symbool heeft thans alle glans
is. De anti-communistische pers is ge- verloren. In het paleis zetelt een gees-
heel gemuilkorfd. Bladen als Keng telijk en lichamelijk verziekte presi-
Po, Pedoman en Indonesia Raya zijn dent, die met behulp van kunstmati-
ofwel verboden ofwel „gelijkgescha- ge middelen zijn laatste restje ener-,
keld". Merkwaardig genoeg is zelfs gie verbruikt om zijn droom te red-
het Chinese pro-communistische blad den.
aatst moest ik mij; vooor de ver-
*-» zekering, aoor een internist ge
heel laten inventariseren. Je hoeft de
verzamelde werken van Freud niet
van buiten te kennen om te begrij
pen waarom je de ziekenhnislucht
in zo'n pand met zulk een diepe
joeerzin opsnuift, in beginsel bestaat
immers de kans dat de dokterna
het onderzoek tegen je zegt. „Gunst
meneer, volgens mijr> gegevens had
V vorige week donderdag ai zacht en
kalm overleden moeten zijn", een
mogelijkheid die het spreekwoord
„iaat niet weet«;at niet deert." des
te meer doet klemmen.
De wachtkamer zat vol mensen die
met een geheim in tun buik, oude
nummers van „Libelte lazen. Per
soontijk: geloof ik. dat dokters hun
patiënten de tijd laten doden met
verkeerde lectuur. Die damesblaad
jes wemelen van s«reiende schepse
len, tuier blakende gezondheid in dit
milieu bepaald tactloos aandoet.
Mensen die een mankement hebben
beurt men op door hen sombere
verhalen te laten lezen over stakkers
die veel dieper lijden, of verzen a£s
Kipting's „He died which is just what
the best men do".
U is aan de beurt meneer", riep
een allerliefste assistente in een tuitte
jas. Ik volgde haar naar een ver
trek, waar een glazen" vitrine vol
messen, zagen, spuiten en priemen
open en btoot voor gebruik gereed
stond. Ook niet fijngevoelig, vind ik.
„Doet U het jasje maar even uit",
zei ze, „zo. £n gaat U nu rustig hier,
op deze bank liggen. Ja. Ontspant U
maar zóóöó. Ligt U prettig?"
Nu is het onmogelijk prettig te
liggen en op een houten planfc met
je schoenen aan en alle martelwerk
tuigen van de gevangenpoort onder
handbereik, maar ik knikte want ik
voelde dat de conversatie in een
andere toonsoort was overgegaan. Het
individu, dat had kunnen antwoor
den: „Nee, prettig lig ik alleen thuis,
in mijn eigen bed" bleef in ie wacht
kamer achter by de oude nummers
van Ltbelle. Wat zich op de planfc
had uitgestrekt was een hoeveel
heid protoplasma gevuld met orga
nen en in. .staat door geluiden symp
tomen kenbaar te maken. Zn gekken
huizen is 'dat nog veel benauwender.
Daar wordt zo naar je geluisterd dat
je voelt dat je normale conversatie
eigenlijk wemelt van redenen tot on-
iddellijke opname.
„Kijk, nu heb ifc hter een appa
raat", zet ze op FröbelÉoott en ze
kwam aanrijden met iets verdachts,
waaraan een - lange slurf en een
blaasbalg bevestigd waren. Opeens
zette ze een knijpertje op mijn neus
en draaide het flink aan.
Kunt U nu nog door Uw neus
ademen?", vroeg. ze,, zich met een
vriendelijk lachje over mij heen
buigend.
„Nee", zei ik. met een Donald
Duck stem. 't Knijpertje stónd me
niet.
,JVu doe ik- de slang in Uw mond
en dan gaat U daar rustig vijf mi
nuten door ademen".
't' Was at gebeurd. Toen ifc door
de slurf begon te pompen merkte
ik dat de blaasbalg het ritme van
mijn ademhaling accuraat in beeld
bracht. Ik dacht: „Straks zal ik on
getwijfeld stikken", een vooruitzicht
dat mij zó in paniek dreef, dat de
balg opeens razend snel op en eer
begon te urippen. 't Was géén ge
zicht. Als we in het dagelijks leven
altijd zo'n machine aan ons hadden
hangen en dus voortdurend zagen
wat wedachten, zouden toe, uit
schaamte voor de omstandersr ons
innerlijk leven veel meer bedwingen.
„Doe niet zo idioot", zei ifc tegen
mezelf, want het meisje zat, op een
stoel, geboeid naar mijn opwinding
te kijken, ,Jij stikt helemaal niet!"
Ik droeg mezelf op aan dr. W. Drees
te denken en opeens nam de balg
het trage, bedachtzame ritme van
de parlementaire democratie aan. Zo
zou ik mijn v\jf minuten rustig heb
ben uitgediend, als het meisje niet
de kast met de messen had geopend.
„Piep piep piepdeed de
balg, weer helemaal over zijn toeren,
want ik kon «iet zien wat ze er
uit haalde.
Drees!" snauiude ik mezelf toe.
Dadelijk druilde mijn tempo weer
terug.
U is gezond', zei de dokter later.
Dat dank ik voor een groot deel
aan onze minister-president. Zoals
alles, trouwens
KRONKEL
DAGELIJKS FEUILLETON DOOR ANN BRIDGE
W
tnnouHtf
tiuiLtiunfitR..OAr
LOM ALTIJD
nifcR is
Itn GLAS
HttfTÜ ZO'flHOn
CjER IK lALtlOG
ttn DoïtRHAnsmiDtb
CH.JA..DAT
DtriKlrtWtL
ARnEHAn
IKHADin
3RIEDAGÊH
nms&fc&t.
rtrt
3282. Wanneer Lou een paar uur heeft gerust,
komt hij weet aan dek en Hank vindt, dat het nu
toch we) tijd wordt hem eens aan de tand te voe
len Maai eerst vertelt hij Lou, wat hij zeil weet;
dat. hii samen mot Rob het Lutoniumerts heeft
gevonden en dat ze op een van hun speurtochten
een grot ontdekten, die naar het binnenste van
Tulip-rock leidde en dat zij daar Donald vonden,
die een jaar geleden moest ondervinden welke
smerige praktijken een zekere kapitein Charles
Baker er op na hield om iemand uit de weg te
ruimen, „Heeft-ie 'm laten duiken-met te .weinig
lucht? Dat is een schandaal!" zegt Lou. En op
zijn beurt vertelt hij nu alles over kapitein Baker»
mrs, Robinson en de „Neptune". Rob, Hank en
Donald luisteren met open mond. Dat ze op zo'n
afschuwelijke intrigue zouden stuiten hadden ze
niet kunnen vermoeden.
Zo scheen het Julia tenminste toe
vooral toen de Oran-expres, waar
in ze opnieuw onverwachts over had
moeten stappen in Meknes, haar om
halftwee 's morgens afzette op het
perron. Het station is natuurlijk op
een behoorlijk afstand gelegen van
de middeleeuwse stad die binnen zijn
wallen ligt te broeden; de_ spoorlijn
raakt alleen in het voorbijgaan de
nieuwe stad. Buiten Julia waren er
weinig reizigers en deze stapten in
auto's en reden weg; er stond maar
één 'enkele taxi geparkeerd onder de
booglampen op het terrein buiten het
station. Julia riep deze. Hij was vrij
de auto was niet gestuurd door
haar hotel; een bejaarde Arabier met
een baard die in zijn djcllaba tegen
de ingang van het station leunde,
hoorde haar vraag en gaf in 'n won
derlijke mengeling van Arabisch en
Frans te kennen dat het hotel vroeger
op de avond een wagen had gezonden,
maar dat die weg was gegaan. Julia
maakte dus gebruik van de taxi; ze
was koud en landerig en ondanks
haar natuurlijke kalmte 'n tikje ner
veuswat bijvoorbeeld zou de taxi
wel niet kosten op dit ongodzalige
uur?
De taxi kostte vijf honderd frank;
maar ita* een rit langs muren die mij
len en mijlen lang schenen en na on
der ontelbare poorten en bogen door
gegaan te zijn. die hoog en als don
kere schaduwen boven haar wenden,
werd ze eindelijk afgezet bij haar
hotel; na herhaalde malen gebeld en
op de deur gebonken te hebben werd
ten slotte opengedaan door een sla
perige bediende die haar naar een
kleine maar nette kamer bracht
vijftien minuten later lag ze in bed.
Ze vie1 onmiddellijk in slaap.
De volgende morgen onder het be
kende Franse ombijt van harde
broodjes en boter met cichorij in de
koffie, schreef ze een briefje aan de
heer St. John, waarbij ze de brief
van Lady Tracy insloot; ze schreef,
dat als hij het niet „vervelend" vond
ze'hem graag zou ontmoeten het
hotel belastte zich met de verzen
ding, Senor 'Huerta van de Espag-
nola en Lady Tracy hadden het
meisje beiden ingeprent dat geen
enkele Europese vrouw van welke
leeftijd dan ook met goed fatsoen
alleen in de straten van Fez kon
lopen; om geen tijd te verliezen
vroeg Julia aan de directie van het
hotel, dat gelukkig niet al te duur
bleek te zyn, een Frans-sprekende
gids te engageren tegen een uur of
elf. Toen ze naar beneden ging stond
dit heerschap reeds te wachten
het was een rijzige Arabier in flad
derende gewaden, wiens uitzonder
lijke knappe gezicht alleen ontsierd
werd door een nogal opvallende
wrat aan de epë zijde van zyn ha
viksneus. Hij sprak heel behoorlijk
Frans, maar ondanks zijn knapheid
of misschien juist daarom, er zijn
vrouwen die instinctief knappe
mannen wantrouwen had Julia iets
tegen Abdul vanaf het moment dat
ze hem zag en ze was zelfs min of
meer opgelucht toen in het midden
van hun overleg waar ze naartoe
zouden gaan en wat te zien, de por
tier van het hotel aankondigde dat
er een Engelse meneer was die Ma
demoiselle wilde spreken en ze zich
oog in oog vond met.de heer St. John,
St. John, dacht Julia direct, kon
onmogelijk zo oud zijn als hij eruit
zag of hij zou eenvoudig niet meer
hebben kunnen lopen. Hij zag er
ongelofelijk oud uit.. Hij was heel
klein, had ruig. sneeuwwit haar en
een gezicht zo bruin, leerachtig en
gerimpeld dat hij veel op een sala
mander leek maar een heel aar
dige salamander; zijn gelaatsuit
drukking was charmant, welwillend
en intelligent, ondanks zijn hagedis
sengezicht met de kleine gebogen
nieuwsgierige neus, die veel weg had
van de neus van een snuffelende
schildpad. Hij praatte uiterst wel
overwogen en sprak zijn woorden
met een eigenaardige nadruk uit: zij
verlieten 2ijn mond als kleine wel-
geslepen kralen van geluid. Julia was
gefascineerd door de figuur, door de
snelle wyze waarop hij zich van
Abdul de gids ontdeed. „Een andere
keer," zei hij in het Frans, terwijl
zijn kleine, blauwachtige hand een
gebaar maakte van weggaan,
„Vandaag ben ik het die Mademoi
selle rondleid." (het „ik" in deze zin
was nog zorgvuldiger geslepen dan
de andere woordkralen) Abdul, ken
nelijk geïntimideerd, gaf een eer
biedige Moslemgroet en ging ervan
door.
„Nu we die schaamteloze afzetter
en uitbuiter kwijt zijn, zegt u me
nu eens wat u graag wilt zien?"
vroeg St. John.
„Wel, Fez," zei Julia. „Maar alleen
als u het niet vervelend vindt."
„Dat is onmogelijk. En als Fez me
zou kunnen vervelen wat het tot
nu toe nog nooit gedaan heeft zou
ik mezelf troosten met uaar u te
kijken," zei de oude man, met een
prehistorische twinkeling van onder
zijn wonderlijke dinosaurische oog
leden. „Wilt u eerst winkelen?"
„Nee, eigenlijk niet. Ziet u, ik heb
niet veel geld om te gaan winke
len die nare deviezenbeperkin-
gen!" zei Julia. „Maar «.en andere
keer, wanneer we de voornaamste
dingen gezien hebben, zou ik graag
naar Bathyadis gaan, Ik heb ge
hoord dat hij zulke prachtige dingen
heeft en dat je er naar kunt kijken
zonder dat je veel hoeft le kopen."
..Ah, Bathyadis! Dat is een goede
vriend van mij. Wie heeft u over hem
verteld?" vroeg St. John, terwijl hy
haar een scherpe blik toewierp.
Lady Tracy," loog Julia vlot. Nu
St. John zo vlug op was komen da
gen had ze zich in haar gedachten
niet voor kunnen bereiden en met
haar aangeboren bedachtzaamheid
besloot ze de zaak niet te overhaas
ten en zich niet bloot te geven, maar
af te wachten wat er gebeurde ze
was van plan geweest in haar eentje
een bezoek aan Bathyadis te bren
gen en het terrein te verkennen voor
ze met de Engelsman m zee ging. Zo
als het er nu voorstond, zou ze zich
vandaag passief houden. Er mocht
eens iets komen opduiken.
Het bleek dat er inderdaad het
een cn ander kwam opduiken. St.
John, die een imposante wandelstok
bij zich had, voerde Julia ais een des
kundige door Fez, terwijl hij_ bij al
les een deskundige on levendige uit
leg gaf; 2e kwamen door s o u k s met
leer, met koperwerk, met aardewerk,
met zijde, met specerijen elk arti
kel had zijn eigen straat; ze passeer
den fonteinen met kunstig gebeeld
houwd pleisterwerk; bezichtigde
de even kunstig versierde deuren van
beroemde ën verboden moskeeën;
liepen onder de gewelfde tunnels
door waar geruis van onderaards wa
ter de lucht vervulde en. vrouwen
vuilnis in de ondergrondse rivieren
stortten. Hij vertelde haar van de
zeven rivieren en noemde haar de
namen,
(wordt vervolgd'
