Na comedie der vergissingen: nieuw licht in Arabische situatie mm KoE OVER JOLIOT-CURIE Nasser-rijk van Soedan tot Perzië niet ondenkbaar „Versieren'5 van lonen in bouwbedrijf wordt thans tegengegaan Prompt AAN HET EINDE van het HOOFDSTUK if Slangen doden bij overstroming in India menseti Brits bezoek aan oorlog?' "iven Australië maakt anti tankraket door l-RANK GODWIN™ Dinsdag 19 augustus 1958 ZO af en toe verneemt men wel eens kritische woorden aan het adres van die natuurkundigen,, die eerst de wereld aan atoomwapens heb ben geholpen en dan luidkeels roepen, dat je met die dingen zo verbazend moet oppassen. Opmerkingen, van deze aard zijn natuur lijk niet geheel en al van grond ontbloot. Het is bekend, dat de stuw kracht uit wetenschappelijke kring achter de totstandkoming van de eerste atoombommen tenminste zo groot is geweest als die van politieke zijde. Er moet aan worden toegevoegd, dat de activiteit van de wetenschapsmen sen wel zwaar politiek geladen was. Een aantal hunner was sterk onder de indruk van de vervolging der joden in Duitsland en de onderdrukking en onderwerping door de nazi's van de vrije wetenschap. Anderen koes terden felle wrok, omdat de Duitse legers hun land onder de voet hadden gelopen. Het waTen gevoelens, die als zeer respektabel kunnen worden aangemerkt, Niet minder respektabel is het, dat tal van geleerden later zijn geschrokken van de consequenties van hun eigen arbeid. Natuurkundigen, ook de allergrootsten, zie men niet als profeten; zij zijn mensen met meer bekwaamheden dan de meeste anderen en doorgaans met een normale dosis geweten. Het spreekt echter vanzelf, dat vooral atoomphysici hun geweten vaker zullen voelen plagen en knagen dan b.v. rechtschapen boekhouders. Er drukt op hun schouders zo'n grote verant woordelijkheid. Ziehier, geloven wij, de reden, waarom natuurkundigen van rang zo vaak pogen, hun ontraadseling var» allerlei geheimen naderhand te plaatsen tegen een door henzelf opgetrokken filosofische achtergrond. Anderen leggen zich politiek op nogal duidelijke wijze vast. fn deze neiging, zichzelf op de een of andere wijze te verantwoorden, zoeke men ook de reden waarom een man als de kortelings overleden Frédéric Joliot-Curie lid was van de communistische partij. VEEL in de houding van deze geleerde wekt op bet eerste gezicht verbazing. Hij wist, met hoeveel dankbaarheid en ontroering ma dame Curie, zijn leermeesteres en de moeder van zijn vrouw, inder tijd de vrije bodem van Frankrijk had betreden. Levenslang is ma dame Curie de pijnlijke herinnering van het door de Russen geknechte en ontrechte Poolse geboorteland bijgebleven. .Nu waren de Russen opnieuw over Polen gekomen om aan het lange en schrikwekkende relaas der onder drukking *n nieuw hoofdstuk toe te voegen. De toetreding van Joliot-Curie tot de (illegale) communistische partij in 1942 is nog wel te begrijpen. Deze toch vormde toentertijd de actiefste verzetsgroep. Doch heel wat minder duidelijk is, waarom hij zich niet heeft gedistancieerd, toen na de oorlog de houding en de daden van de Russen zo heel anders waren, dan velen hadden gedacht en gehoopt. Wat is het aandeel van Joliot-Curie geweest in het vervaardigen van de atoombom? Bekend is, dat hij voor de ineenstorting van Frankrijk heeft kans gezien het „zware water" dat hij bezat (de grootste beschikbare hoe veelheid ter wereld) naar Engeland te zenden, Deze substantie is on misbaar voor de verkrijging van het in atoomhommen gebruikte splijtbare materiaal. Natuurlijk was-de bedoeling van Joliot-Curie vooral, te voor komen, dat de Duitsers deze waardevolle vloeistof in handen kregen. Maar er is niets bekend wat er op wijst, dat hij de ontwikkeling van de atoom bom elders niet gaarne heeft gezien. Hoe zou hij zich hebben onderscheiden van mensen als Einstein, Niels Bohr en Oppenheimer? Hij was immers niet alleen maar een anti-Duits natuurkundige, hij was er nog maquisard bij. Het heeft, mag men redelijkerwijs aannemen, niet aan hem gelegen dat er op Duitsland al geen atoombommen zijn gevallen. Pas Japan kreeg er mee te maken. Het was het einde van de grote oorlog. Joliot-Curie heeft nimmer tegen dit einde bezwaar gemaakt. HET besef van het gevaar is pas later gekomen; bij hem en bij de anderen. De pas uitgevonden atoombom was nog maar een begin. De waterstofbom hing, om zo te zeggen, al in de lucht. Joliot-Curie was meer man van de wetenschap dan politicus. Hij was ook nog wat anders: Fransman, tn deze feiten zoeke men de sleutel van zijn hou ding in de jaren na de oorlog, toen hij voorzitter was van de z.g. Wereïd- vredesraad, een communistische- instelling. Joliot-Curie, die de geweldige dreiging van de nieuwe oorlog kende en in de Franse politiek geen ver- trouwen had, heeft in de Werdtlvredesraad de vrede zonder twijfel oprecht willen nastreven. Hij was het ook, die in 1956 bewerkstelligde, dat de Wereldvredesraad aandrong op het vertrek van de Russen uit Hongarije. Waarschijnlijk heeft het onbehagen over Frankrijk's starheid Joliot- Curie meer aangesproken dan bet lot van Polen en de andere satelliet staten. De maquisards hadden hard gevochten, maar er was naderhand wel enige reden om te vragen, waarom dat eigenlijk was geweest. Uit de be- proeving was het land immers niet nieuw, en gelouterd te voorschijn ge komen; ais vroeger stond achter de „esprit" en de psychologische roman het conservatisme en immobilisme als een muur. En Jolio-Curie deelde met andere Franse intellectuelen de opvatting dat alleen het communisme in staat was, eindelijk eens iets aan deze muur te verwrikken. De moraal van. het verhaal? Wij herhalen: natuurkundigen zijn geen profeten. Als de wereld ondergaat, is dat niet de schuld van hen maar van een mensheid, die geen kans heeft gezien iets goeds te maken uit de vorderingen-van techniek en wetenschap. Maar ook aan de redding van de wereld (en waarom zou ze niet gered kunnen worden?) vermogen de natuurkundigen geen bijzondere bijdrage te leveren. Z»j zijn mensen, wie niets menselijks vreemd is en als zodanig moeten worden beschouwd en behandeld. CALCUTTA. Als gevolg van het wassen van de rivier de Kosi z(jn in de Indische staat Bihar drie honderd dorpen overstroomd. Ver scheidene honderden woningen zijn ingestort. Veertien personen zijn om het leven gekomen door beten van slangen, die door het water uit hun holen zijn verdreven. Door het wegslaan van de spoor wegbrug over de rivier do Kanka! zijn het noorden van Bengalen en de staat Assam geheel van de rest van India afgesneden. De Assemblee te New York maakt niet de indruk, onder de drang van onmiddellijk dreigend gevaar te werken. En dat is ook wel te begrijpen. Want de komedie van vergissingen, die de omwenteling in Irak ontketend heeft, heeft ten slotte veel, en geruststellende, verduidelijking gebracht in allerlei be gripsverwarring ten aanzien van het Naburige Oosten en van Rusland, Nu zitten zij met hui» bezetting. Trekt Amerika morgei» zijn troepen uit de Libanon weg, dan gebeuren daar geen ongelukken. Maar de gro te woorden van Moskou bemoeilij ken het. Moskou mag niet achteraf Amerika hebben „weggedreigd," zo als het van Engeland in de Suez-zo ne beweerde. Nu moet de Assemblee een oplossing vinden, die iedere pro pagandistische Russische groot spraak voorkomt. Rusland zal niet grif meewerken! Lastiger nog zitten de Britten in Jordanië. Zij zijn daar om koning Hoessein tegen binnenlands gevaar te beschermen. De koning, hoe dap per en volhardend ook, zetelt nog slechts op een troon van Britse ba jonetten. Dat is van oudsher als een ongerieflijke zitplaats beschouwd, maar men begrijpt dat de koning die bajonetten niet voor de „tegenwoor- - door - Dr M. v. Blankenstein fAdvertentie i.M.y digheid" van de Verenigde Naties wil ruilen. Strijdkrachten der V.N. kunnen nooit tegen binnenlands ge vaar worden gebruikt. De Amerika nen hebben geen geloof meer in de toekomst van Hoessein. Zij trachten hem nog te redden door zijn gevaar lijke buren, die voor het overige nu hun handen voorlopig wel zullen thuishouden, te dreigen met een bij zonder gevaar als chaos in Jordanië ontstaat: Israël zou, ter eigen bevei liging, naar de Jordaan Kunnen op rukken. Dan zou de hele Arabische Liga niet bij machte zijn het te stui ten. zoals de krachtsverhouding nu is, na de bewapening van Israël door Frankrijk. Niet zonder merkbaar leedvermaak treden de Amerikanen zo als waarschuwers op. Door al dit misverstand en zijn. gevolgen is er eigenlijk heel wat op gehelderd. In de plaats van de altijd precaire regering "van Noery-es-Said is in Irak een populaire regering ge komen. Het nadeel voor het Westen, dat deze geen lid kan blijven van het Pakt van Bagdad en Nasser als vriend begroet, wordt opgewogen door het feit, dat men weet wat men aan deze regering heeft. Voorlopig tenminste. Want tegen .de ellende van een groot deel van het volk kan deze regering, ondanks alle -beloften, niet veel meer doen dan het vorig bewind reeds deed. Zo kan het ge beuren, dat ook deze regering impo pulair wordt. Menige revoiutie is in etappen voltrokken. Dat blijft een gevaar. Een van de grote resultaten van de laatste weken is. dat Amerika en Engeland het Arabische nationalis me als een feit aanvaarden. Men er kent nu het recht'der Arabieren, op eenheid. Wat betekent dit echter? Vallen Tunis, Algerije en Marokko daar buiten? De bevolking daar is van oorsprong even Arabisch als die van Frat ..rijk Frankisch is. Wie 2egt: ze is overwegend Berbers, vergeet, dat Arabisch nationalisme niet naar ras rekent, maar naar godsdienst, taal' en levensvormen. Veel zal afhangen van. het Frans beleid in Noord-Afri- ka. Nassers droom is een Arabisch rijk van de Atlantische Oceaan tot de Perzische Golf. Hoeveel succes hij ook heeft, dit lijkt te veel verlangd. Maar een rijk der Aziatische Ara bieren, verenigd met 'Egypte en wel licht met de Soedan lijkt niet on denkbaar. Dit rijk zou, zoals het zich nu laat aanzien, niet al te zeer on der Russische invloed staan., en on danks Nassers haat tegen "t Westen, in zijn neutralisme zijn econo misch belang bij het Westen niet verwaarlozen. Dit rijk wekt echter een onprettige associatie'. De vereni ging der Arabieren in dit rijk her innert treffend aan de hereniging der Duitsers in 1871. Op vele pun ten is er gelijkenis: O.a. een Bis marck, die de vereniging leidde: Nas ser. En een Pruissen, bekleed met hegemonie: Egypte. Deze twee pun ten zijn geen waarborg voor rust. De positie van Israël lijkt bij dit alles onzeker. Het heeft nu meer kans dan. te voren op werkelijk be trouwbare waarborgen var» de Wes telijke grote mogendheden. Het heeft misschien minder van de vijand schap van Rusland te vrezen, nu dit land, door het schutterig beleid van Moskou tegenover het Br its-Ameri kaanse toetasten, en het ijdel blij ken van zijn gedreig, in het Nabeuri- ge Oosten aan gezag moet verloren hebben. Misschien gaat het nu toch op de duur naar een topconferentie waar Rusland, na de schrik van de laatste maand, ten opzichte van het Nabu rige Oosten eieren voor zijn geld kiest. Er is wat opheldering, al is ook nog heel wat toneeldonder van Chroesjtsjew te verwachten. Hoezeer Amerika en Engeland ge loofd hebben in het kritieke karak ter van de omwenteling in Irak blijkt uit hun doortastende en eensgezinde actie in de Libanon en in. Jordanië, Een zo stout bedrijf zouden zij niet ondernomen hebben, als zij niet ge meend hadden een zegepraal van Nasser en Moskou tezamen en in ver eniging ie moeten duchten. Het ge beurde te Bagdad leek de uitbarsting van een groot complot, dat alle Ara bische landen onder Moskou's op permacht wilde brengen. Ir» ieder ge val moesten de Libanon en Jordanië, onmiddellijk bedreigd, worden gered. Van een complot is niets gebleken. Nasser was op reis. er. gaf door zijn Maar met dat al had ook het Wes ten in paniek gereageerd.. Wellicht heeft de Amerikaanse landing in de Libanon daar de pacificatie bevor derd. Maar doel daarvan was die niet. 'De landing was ondernomen uit schrik over het gebeurde, en de vrees dat de Arabische republiek, aangemoedigd door Moskou, nu ook dit land zou overstromen. Engeland landde in Jordanië met hetzelfde oogmerk. Slechts geloof in het ui terste gevaar had deze ondernemin gen, op dat ogenblik, kunnen bewer ken, Beide mogendheden vreesden- een onmiddellijke ramp voor de olietoevoer van het Westen., Qliebe- langen traden'daarbij op de achter grond. Maar weldra ontdekten zij, dat in Bagdad niet zo heel veel ver anderd was. Nasser was er nu offi cieel een groot man, maar triomferen deed hij er niet. En nog minder Moskou. De nieuwe mannen vrees den Moskou, zoals hun voorgangers het hadden gevreesd, en de voorde lige betrekkingen met Engeland, wil den zij niet prijs geven. Zii schuwen voorlopig ingrijpen in Westelijke rechten in hun land. Turken, Pakista ni en Perzen stelden Amerikanen en Britten geheel en al gerust. En. deze oosterlingen hebben een fijne neus en gevoelige zenuwen voor .enig Rus sisch succes in hun buurt. Wat be schaamd over hun vrees gingen ook de twee grote Westelijke mogendhe den tot erkenning van het nieuwe bewind over. America's vertrouwen verloren Selwyn Lloyd gedragingen in die dagen blijk, ver rast cc zenuwachtig ,'u- Moskou zelf waai- hij ook al heu; had gezocht, was in onmiskenbare paniek. Chxoesj- tsjews fanatieke schrijfwoede, zijn voorstel van een topconferentie op onmogelijk korte termijn, 2ijn verge ten daarbij van Mao Tse-toeng, toon den hoe hü uit zijn evenwicht was gebracht. Hij had zo vaak gedreigd, naar alle kanten, hij had tegenover Engeland, en \merika zelfs, in over moed met raketten en kernbommen gerammeld; nu was hij_in een situa tie gebracht zijn dreigementen te moeten waar maken, wilde hij zijn daarmede gezocht prestige bij zijn beschermelingen niet met één slag verliezen. En oorlog wilde hij in geen geval. Dat hebben oordeelkundigen nooit betwijfeld. Daarin was hij sta linist! De door hem verwaarloosde of ver loochende Mao riep hem op het mat je. Zijn reis naar Peking was niet die van een triomfator. Neen, hij had de opstand te Bagdad zeker niet op touw gezet. Een ietwat potsierlijk naspel van dit alles leverde Gromyko nog in zijn rede in de assemblee. Hooghartig verkondigde hij, dat Ame rika en Engeland bescherming zoch ten in de V.N. omdat zy „een be slissende reactie vreesden var» de machtige mogendheid, die de zaak van de vrede zo na aan het hart ligt." Maar van die vrees bleek wei nig. Selwyn Lloyd in het bijzonder pakte Rsuland hardhandig aan. Zijn „ballistic blackmail", die liij het voor de voeten wierp, was een prachtige, qualificatie. (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG. Het college V3n rijksbemiddelaars is volgens onze inlichtingen voornemens, de loon- eontroledienst te vragen voortaan nauwkeurig toe te zien op de strikte toepassing van de oude loonregeling in het bouwbedrijf, opdat er aan 't nog steeds toegepaste „versieren" van de lonen een eind zal komen. Dan zullen dus de lonen, betaald op grond van de oude regeling, bene den de mogelijkheden van dc nieuwe c.a.i». voor het bouwbedrijf bomen te liggen, waardoor naar men verwacht deze c.a.o. aanzienlijk aan waarde zal winnen. Geconstateerd moet worden, dat het naast elkaar bestaan van. de oude loonregeling en de nieuwe c.a.o. in "t bouwbedrijf tot gevolg heeft ge had dat er van de door beide par tijen in de bouwnijverheid verlangd^ sanering nog niet veel is terecht go- komen. De overspanning op de ar beidsmarkt, welke zich de laatste' maanden weer begint aan te kon digen, werkt dit mede in de hand. Het naast elkaar bestaan van beide loonregelingen komt voort uit de omstandigheid, dat de c-a.o. alleen geldt voor de reeds op 16 juni in uitvoering genomen bouwwerken. Voor oude werken kan bij het col lege van rijksbemiddelaars vergun ning worden gevraagd, de c.a.o. reeds te mogen toepassen. Voorwaarde j daarbij is evenwel dat deze toepas- sing niet tot verhoging van de bouw- i kosten leidt. Berichten dat het college van rijksbemiddeiaars het plan zou heb- ben de c.a.o. verbindend te verkia- j ren voor alle bouwwerken, worden I in welingelichte kringen met klem tegen gesproken. Indien dit al wen selijk zou zijn, is het toch juridisch onmogelijk. Bij een verplichte toepassing 'van de c.a.o. op oude werken zouden de aannemers ook de (zgn) hogere kosten volledig willen doorbereke nen. "Wanneer 2ij echter vrijwillig de c.a.o. gaan toepassen, dan zijn deze doorberekeningsmogelijkheden zeer beperkt Teruggekeerd in het goed* vaderland, vind ilc een paar weken post hoog opgetast op myn bureau. Ik schift er eerst de enveloppen uit die een duidelijk tot betaling aan sporende inhoud hebben en geef dia aan mijn vrouw, omdat er in dtt leven nu eenmaal een zekere ar beidsverdeling moet zijn. Dan open ik de bovenste brief. Een lezeres schrijft: „Ais U nu «{{gebabbeld is over Oostenrijk, moet u toch toeer eens iets schrij nen. over kleine kinderen, want dat ■wind ik persoonlijk 't leukst". Gelyk heeft ze. „Ik praat het liefst met kinderen, want bij hen kun je tenminste nog hopen dat or verstandige mensen uit groeien zullen. Maar als ze 't ge worden zijn O wee Dat zei die lezeres niet, doch de Deense schryuer Kierkegaard al lang geleden. Daar 't mij in de nachttrein van München naar Amsterdam niet ge geven was in- te slapen, nam ik een door hem geschreven boekje te baat. Het begon toepasselijkdoch niet zeer aanmoedigend: „Mijn tyd deel ik zo in: de ene helft verslaap ik en de andere helft verdroom ik. Als ik sloep droom tk nooit.'Dat zou zonde zijn. Want sla pen is de hoogst9 genialiteit De brief van myn lezeres, ver volgde: „Zelf- ben ik al jaren uit de kleine kinderen, maar u moet ze voor mij 'vervangen en mij zo nu en dan laten lachen om de gezegden van kleuters uit uw omgeving". Nu heb ik helaas niet veel kleu ters meer in tnyre omgeving, maar ik ben mij van mfjn taak helder beumst. Opgemelde Kierkegaard droomde eens, dat hij in de zevende hemel de goden verzameld vond. Hij mocht 'n wens doen. Jeugd, Schoon heid. Macht. Een leng leven.Een lief meisje. Of een andere heerlijk heid, Hij zei: „Ik kies, dat ik altijd de lachers op mijn hand zal mogen hebben'1. De gaden zeiden geen woordmaar barstten in schateren uit. „Daaruit leidde tk af, zegt hij, „dat myn .toens vervuld was. Ik vond dat dé goden zich met smaak ruisten uit te drukken. Want het zou toch te mal zijn geweest, als ze ernstig hadden geantwoord; Uu> verzoek is toegestaan". De lachers op je hand dat is een mooi ideaal. Doch zulks met hulp van ven kleuter? Waar haal ik nu zo opeens een koddig ventje vandaan? Peinzend open ik de tweede brief van de stapel en ben meteen cmder dak. O, als er toch geen lezers waven die zo nu en dan de pen. grepen! Een grootvader schrijft mij vier regels, viaar ze zijn voldoende voor vanavond, geloof ik. Wandelend met zijn kleinzoontje in een tuin, zag het jochie een grote, behaarde rups op een plant kruipen. Hij keek er aandachtig naar en zei toen, genialer 'dan zelfs de goed lachse goden van Kierkegaard zou den weten te bedenken .JCijk eens opa, een blarenpoes". KRONKEL. (Advertentie LM.) AMSTERDAM. Voor de vierde keer dit jaar komt eer» groep Britse nabestaanden naar ons iind om een bezoek te brengen aan de graven van hun zoon, vader, man of broer, die hier gedurende de bezettings jaren viel in de bevrijdingsstrijd tussen september 3944 en mei 1945. Het gezelschap Van 43 personen komt 29 augustus on» 12.45 uur aan op het vliegveld Zestienhoven by Rotttrdam. Maandag 1 september wordt een bezoek gebracht aan de oorlogsbe graafplaatsen van Nijmegen, Groes- heek, Venray, Oosterbeek, M.Isbeek. Amersfoort, Bergen op Zoom. Ne- derweert, Eindhoven, Diever, Nieuw. Dordrecht en Holten, en pijn weg» wrijven met DAMPO DJAKARTA. Premier Nehroe van India heeft maandag het ver trouwen uitgesproken, dat „het ko mende jaar een nog grotere- sa menwerking tussen India en Indo nesië te zien zal geven in de ge meenschappelijke taak van nationale •ontwikkeling en in het gemeen schappelijke streven voor de zaak van de wereldvrede". CARACAS. De Venezolaanse recherche heeft bekend gemaakt dat i zij een complot heeft ontdekt om een aantal Venezolaanse vakbond- i leiders te vermoorden. CANBERRA. Bü uitgebreid# proefnemingen is gebleken dat de In Australië ontwikkelde antltank- raket, de „Malkara", een trefkans van byna honderd procent beeft. Dit is officieel in Canberra mee gedeeld. Met de aflevering van 150 door Engeland bestelde wapens van dit type is een begin gemaakt. In Schotland zullen er volgende maand nieuwe proeven mee worden geno men. Het is een gemakkelijk mee te nemen wapen en er is weinig oefening nodig om het te bedienen, PARAMARIBO. Mr. R. H. Pos, de gevolmachtigde minister van Su riname in Nederland, heeft in ver band met de regeringswisseling in Suriname, zijn portefeuille *er be schikking van de Surinaamse rege ring g>. teld. In Paramaribo wordt verwacht, dat mr. Pos in zijn ambt wordt herbenoemd. OH,WtWElEN WÉL DAT Dt KtrtOERtn ÓtCrt VAL3E MUHTER5 zun. wewiuöi alléeh maar wertn hoe ze er A An ZIJN GEKOM&n.^ DU5 SPROETJE EJ1 BUCK HEBBEfl EEri VA15BAI1K HE, )t PROBEERT ZE TOCH H1E.T DOOD GOOIEN?' ntt.iK wou It BAD6 MAKU1 MAAR mPlAATS VAn WEG TE LOPcri Il/n ZE !n DAT O AT GEDOKErt runriEL BSLJET AAH6EB0DEH? U DÊflKr TOCH rilfLT... 3387. Peter bevindt zich nog steeds aan boord van de „Baltic", Hij begrijpt niet goed, wat '-r de laatste uren met bet schip is gebeurd cn voelt zich niet erg op zijn gemak. Zo nu er» dan komt Lodde hem opzoeken. „Dat scheepje, waarmee je hier naar toe bent gekomen, heet dc „vrouwe Anna", die naam hebben wc du'dehjk kunnen lezen," zest bij, „maar wie is de eigenaar van die boot?" Peter meent, dat hij best de naam van Rib kan momen. zegt Lodde, „kapitem Rob" Een goed -zeeman?" Peter knikt. „Ik denk'tóch dat hij zich heeft vergist." veronder stelt Lodde en gaat weer weg. Wat heeft hy be doeld? Lodde meent, dat Rob toch met de plaats, waar de raket is neergekomen, precies heeft kun nen vaststellen, want de mannen van de „Baltic die nauwkeurig de zeebodem afzoeken, r •E't-n nog niets kunnen vinden, behalve een on<x: ''te torpedo en wrakstukken van schepen, dhier zijn vergaan. Kapitein Bartsick wordt ongedul dig, Hij wil liever niet zo lang hier blijven, want er'»s natuurlijk altijd kans, dat hij ontdekt wordt. Fcnton kon zich niet langer be dwingen. „Gewoon immoreei noem i ik dat! Zo over z'n moeder te praten; i en dan wat hij met zijn vriendinnetje uithaalde. Schaamteloze kleine schoft!" Nigel zei; „Ik vind hem nogal i aandoenlijk." „Ik vind dat hij verdomd gevaar lijk is," onderbrak Wright. „Ik houd niet van zonder chauffeur rondra- zende wagens. Maar hoe slim is hij nu? Slim genoeg om dat verhaal van die chantage op zijn moeder te ,-erzümen?" „Dat geeft hem weinig als alib», mynheer." zei Fent->n. ..Nee. Maar 'n kniap die verwacht i zijn moeder geld te kunnen afpersen door te dreigen haar te ontmaskeren in verband met die drukproevenaf- faire wei, zo iemand zou haar nooit de keet afsnijden voor hi; heel zeker wist dat ze niet zou toegeven. Wil hij ons op deze manier laten re- denoren?" 3 „Ik kan hem niet zien als nals- af snij der." zei Nigel. „Hij zou iets bedenken dat subtieler was, met af- i standsbediening." „Hij was anders heftig genoeg daar- net." merkte Kenton op. f „Ja. maar dat was voor de vuist weg. man: cn bovendien, je was wreed geweest tegen een van zijn f "lievelingsdieren." „Wreed! Wel, ik ..Terwijl de moord op Millicent Miles een vooraf opgezet plan was," vervolgde Wright. „Waarom ,aan- doenlijk." mr. Strange ways?" „O. die kamer! Vol dingen waar- jan bij begonnen is. maar die hij I nooit heeft afgemaakt, dingen die I hij is gaan leren cn weer heeft laten schieten. Proberend zichzelf te be- wijzen dat hij iets werkelijk goed J kan doen en steeds weer falend I iets andots doen dan drinken en klaplopen cn meisjes verleiden." J „Een museum van mislukte plan- ncn', hè?" ,Jk heb medelijden met de kin deren van succesvolle mensen. Het gebeurt zo vaak dat ze het talent van hun ouders niet erven, of hun ondernemingslust, of wat het ook zijn mag dat ze tot succea gebracht leeft. Maar toch proberen ze wan hopig op de een of andere manier indruk op hun ouders te maken." „Door ze de keel af te snijden, bij voorbeeld?" zei Fenton. „Fenton, doe niet zo grof," snauw de fright. „Sarcasme staat je hele maal niet." „Nee, mijnheer, pardon." „Ben jq een moeilijk kind geweest Fenton?" „Nee, mijnbeer." „Nooit onschadelijke dieren door de kamer gesmeten toen je neg een jongen was?" „Nee, mijnheer," antwoordde Fen ton bedrukt. Inspecteur Wright was populair bij zijn ondergeschikten; maar zoals ze zeiden, „je moest uit kijken met hem'': zijn reacties wa ren niet altijd te voorspellen en even min kon je er altijd zeker van zijn of hij je voor de gek' hield of je de mantel uitveegde. Het huis van Milliccnt Miles in Chelsea had meer te danken aan een binnenhuisarchitect dan aan de vroe gere bewoonster. Ze woonde hier na tuurlijk nog maar een paar maanden, maar de kamers ademden totaal geen persoonlijke sfeer ze waren als demonstratiokamers op een tentoon stelling van Goed Wonen. Ais ze nog een andere indruk wekten was het die van con eenzaam loven, die trien zo vaak krijgt van de huizen van weduwen, ex-ma j tresses of zaken vrouwen. Nigel trad> on als tolk terwijl Inspecteur Wnyht lier Duitse meis je ven miss Mile? iipri"1-»™": Hil da Langbnum, een spichtig stroharig Früulein was eerst brine en al te gedwee, dan toen de Engelse po litie niet geneigd scheen huur to overdonderen werd ze grommend, breedsprakig en nogal kwaadaardig wat haar vroegere mevrouw betrof. Miss Miles was niet sympathiek, za was om beurten bruusk en nieuws gierig; ze had altijd alles op slot, ze was heel ongeregeld in haar ko men en gaan, zonder enige conside ratie voor het huishouden; ze toonde onvoldoende waardering voor de ex cellente kookkunst van Hilda Lang- baum, en tenslotte was ze nog ruw in de mond ook. Ja, mr. Gleed kwam af en toe hier, maar de laatste paar weken niet meer. Nee, haar mevrouw scheen volkomen zichzelf toen ze vrijdag morgen naar kantoor ging. Manne lijke bezoekers? Ja, soms alleen, soms kleine gezelschappen voor het diner, hun namen stonden in het agenda op miss "Tiles* bureau. De laatste be zoeker was Mr. Ryle geweest. hij kwam om ongeveer half tien op oon- derdagavond; Hilda wist niet hoe lang hij was gebleven ze was zelf vlak na tienen naar bed gegaan, was er ook een ror. Protheroe hier ge weest? Niet dat Hilda wist. Of eei* ander lid van de uitgeversfirma- Mr, en mrs. Geraldine waren rnet miss Wenham komen dineren m september, maar waren sindsdien niet meer op bezoek geweest. Op dat ogenblik arriveerde mr. Deakin notaris van de overledene, volgens afspraak, om haar papieren te onderzoeken samen met inspec teur Wright. Voor dit doel trokken de beide mannen zich terug in de studeerkamer. Er was in miss Miles handtasje een sleutel gevonden die Hilda herkende als de sleutel van de bureaula waarin haar mevrouw alle andere sleutels bewaarde. De Yalesi 'Utel van de zijingang van Wenham Geraldine werd ecbier niet in deze lade aangetroffen, en daarom werd Fenton erop uitgestuurd om de andere kamers erop na» te zoeken. De loop var» het onderzoek besefte Nigel, hing momenteel voor een groot deel af van het frit oC Milliccnt Miles of iemand anders deze sleutel „geleend" had. Als ze da» zelf niet gedaan had, leek hot waarschijnlijk, dat de moordenaar de hand er op gelegd had; en w®a<" om zou hij hem nodig hebben, behal ve om het uitgeverskantoor binnen te kronen, nadat de hoofdingang out half zes werd dicht gedaan? De Ar* rrvunU'n en Stephen Protheroe x.-uen reeds piemels vnn deze de«r. en dat duidde erop dat de moorde naar óf een Üd van de firma moest zijn, óf een htulensiannder die op de hoogte war van de gewoonten. (wordt vervolgd)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1958 | | pagina 1