Haast bovenmenselijke taak
AAN HET EINDE
van hel
HOOFDSTUK
CAROL
DAY
SÉH
Gupa: HEI
BUI MOT na Cota Berer IST
mm
beroemde
geneesmiddelen
in 1 tablet
doen wonderen
Chefarine „4"
BB in béstuur
van Labour
Intrekking van
postzegels
Opticiens naar
Den Haag
door
David Wright
Deze jou
£2
SPROETJE SPARKS
door FRANK GODWIN
mm
Woensdag 1 oktober 1958
HET re leren du ra in I' rankrijk en zijn overzeese gebiedsdelen heeft
het etude van de vierde republiek bezegeld. De krachtproef van
de Gnulle ts beter geslaagd dan velen mogelijk hadden geacht.
Helemaal geslaagd is ze echter niet. .Mislukt is ze in Frans
Guinea, waar de plaatselijke leider groter gezag bleek te hebben dan de
\crre grote matt in Frankrijk. Het heeft zin om vast te stellen dot de
crisis, die thans formeel is algesloten. Frankrijk toch een stuk van zijn rijk
heelt gekost, liet was de bedoeling niet. maar de Fransen zullen in het
verlies moeten berusten. Het geval belicht overigens op verrassende wijze
het gevaar van een toestand, waarbij een staat of gebiedsdeel zich in één
figuur verpersoonlijkt acht. De inwoners van Guinea hebben hun man. die
toevallig afscheiding wil. boven de Gaulle de voorkeur gegeven. Hoe.
wanneer deze. man nog eens van inzicht verandert?
Wij willen op dit onderwerp niet dieper ingaan. De overwinning van de
GauJie is groot genoeg. Ze is groot in Frankrijk, waar de communistische
partij het lelijk heeft laten liggen! en ze is groot in AJgerië, waar het
hevrijdingsfront noch een gróte toeloop naar tie stembus, noch een over
weldigend, ja-votum van de inheemse bevolking heeft kunnen verhinderen.
Er is bieden daar al gezegd, dat de Algerijnse uitslag haast te mooi is om
waar te zijn, te mooi voor f1 rankrijk danmaar uit de ooggetuigen berich
ten valt. niets op te maken, wat op fraude of dwang, wijst, We! is er sprake
geweest van een psychologische beïnvloeding, b.v. door het uitzoeken van
een gehate kleur op het bilic! voor de neen-stem. Daar stond echter druk
van de andere kant door dc sanslagen van de laatste tijd teg.yiover.
Zonder twijfel zit in Hc zege ook het clement van de overrompeling. De
Caulle lieeft er geen gras over laten groeien. Hij heeft de mensen niet
de tijd gelaten om rustig te overwegen wat op een neen zou moeten volgen.
Frankrijk oi chaos, dat leken dc enige mogelijkheden; cn de propaganda
was er zeer op gericht om ieder er van te doordringen, dat het inderdaad
de enige mogelijkheden waren. Men kon kiezen, jawel, en toch had men
geen keus.
BELANGRIJK is het feit, dat de volksstemming de Caulle dc legiti
matie heeft gegeven, die hij tot nu toe enigermate ontbeerde. De
Algerijnse generaals konden beweren hem aan dc macht te hebben
gebracht, cn er zat een kern van waarheid in het betoog, dat de
Nationale Vergadering bij de investituur van de Caulle had gehandeld
uit vrees meer dan uit overtuiging. Velen hebben de Caulle dan ook be-
schouwd als een stroman van half-fascistische militaire grootheden. Dc
GautJe heeft dat zeer beslist niet willen zijn, maar is toch niet in staat
geweest, aan de druk van die kant volledig weerstand te bieden. Thans
echter k3n hij 2ich op bet volk beroepen. Dc stembus heeft het uitgewezen:
rond. tachtig procent van de Kransen staat achter hem. liet is duidelijk
genoeg, dat dit niet zonder invloed kan zijn op de houding en de positie
van de generaals en van het zogeheten hulpcorps dor vernieuwing, de
parachutisten. Er is gezegd, dat de dreiging van de burgeroorlog over
Frankrijk heeft gehangen; maar. wanneer ooit een burgeroorlog zeker was,
dan zou dat nu zijn door de afzetting van de Gaulle ten behoeve van een
Soustelle: of. een Lefèvre. Menselijkerwijs kan zoiets niet meer.
Het betekent heel veei. Het betekent dat figuren als Salan en. Massu
weer zullen moeten gehoorzamen. Het kon wel eens het einde betekenen
van de comité's van algemeen welzijn in Nonrd-A.frika. De Gaulle zal
nog. altijd enigszins voorzichtig moeten zijn, maar minder uit vrees voor
een voortzetting van de revolutie-dan uit overwegingen van stabiliteit en
continuïteit in Algerië. Want de overwinning daar is te kostbaar, dan dat
ze door al te duidelijke onenigheid op bet spel kan worden gezet. In elk
geval is de politieke ról van'de generaals in hoofdzaakUitgespeeld. En
daarmee is het gevaar van een soldatesk fascisme goeddeels bezworen.
W AT is overwonnen in Frankrijk, is de acute crisis; niet genezen
echter zijn de, chronische; kwalen, die de crisis hebben veroor
zaakt. De nieuwe grondwet is op zichzelf geen geneesmiddel.
Ook de beste wetten falen, wanneer het ontbreekt aan over
tuiging cn moed bij hen, die ze uitvoeren. Wij zeggen overigens volstrekt
niet, dat de nieuwe grondwet zo'n voortreffelijk produkt is. Ze bevat
wel degelijk gevaarlijke mogelijkheden. Maar de Gaulle als president van
de republiek zal van zijn grote bevoegdheden waarschijnlijk geen ander
gebruik willen maken dan het gezag van de staat hooghouden in tijden
en gevallen, dat onder vroegere omstandigheden de democratie al te zeer
naar de anarchie neigde.
Het wordt nog moeilijk genoeg. Frankrijk zal zich moeten aanpassen op
allerlei gebied. Het zal moeten meevaren in de vaart der wereld inplaats
van te trachten de wereld tegen te houden omdat het zichzelf niet wil
veranderen. Het kan niet tegen alle. klippen op en tegen alle feiten in
grote mogendheid blijven. Het moet zich schikken in de Europese samen,
werking en het zal dienen te berusten in de vrijwording van de gekleurde
vólken. Het zal zichzelf sociaal-economisch geheel moeten herzien. En
het zaj in de Algerijnse kwestie welhaast het onmogelijke mogelijk
moeten maken. Een vervaarlijk programma, (lat aan de Gaulle haast
hoven menselijke eisen stelt. Maar misschien kan hij de 'staatslieden
bezielen van de geestdrift en de overtuigingskracht, die de rampspoed
en vernedering van de laatst oorlog hun, naar is gebleken, in onvoldoende
mate hebben, bijgebracht.
UIT de zeer onvolledige ba
lans van het vorige arti
kel kan de conclusie worden
getrokken, dat de vrijheid in
het Joego-Slavië van 11358 een
goed is, dat maar mondjesmaat
kan worden genoten. - /-
De beperkingen worden
uiteraard het sterkst gevoeld
door de intellectuelen. Veel
eenvoudige Joegoslavèn, die
vaststellen, dat ze het de laat
ste jaren materieel een stuk
beter hebben gekregen, zijn
daar voorlopig best tevreden
mee. Maar er zijn talloze an
deren hoogleraren, kunste
naars, studenten, journalisten
die zich intensief bezig, hou
den met de vraag, in welke
richting het Tito-commu'nisme
zich moet ontwikkelen en wel
ke plaats Joego-Slavië dient in
te nemén in de internationale
politiek. Deze deels .„onder
grondse" gesprekken, waarvan
men in het 'buitenlandzelden
of' nooit iiets merkt, beperken,
zich stellig niet tot de partij
leden, want politiek (evenals
schaken!) is een nationale
hartstocht, die voor- en tegen
standers vanTito gelijkelijk
beheerst.
Ik heb vurige partijleden van hun
afkeer van de Russische methoden
noren getuigen en even overtuigde
tegenstanders van het .regiem horen
oewererj, dat Tito tenminste op één
punt gelijk had: namelijk toen hij
in 1948 een eind maakte aan de
chantage van Moskou.
Die anti-Russische stemming, die
in scherpe tegenstelling staat tot de
Milovan DJilas.
algemene grote belangstelling en
sympathie voor zaken' uit -het Wes
ten, is na de gebeurtenissen van de
laatste weken nog versterkt. De felle
Russische kritiek op het Joegoslavi
sche partijprogramma, zoals dat in
april werd besproken op het partij
congres in Ljubljana,'en de drei
ging van Moskou met economische
sancties tegen Belgrado, hebben
slechts tot .resultaat gehad, dat de
Joegoslaven onmiddel
lijk al weer hun ste
kels opzetten. Wat had
Moskou daarmee voor?
Het moet de Russen
toch langzamerhand
wel duidelijk /iin ge
worden, dol zij lite op
deze manier niet op de
knieën krijgen. Dat
v/as vaarachijnüjk ook
hun bedoeling niet.
Maar het Kremlin te-
doelde wel d* gevaar
lijke werfkracht vrn
het titoismc in de
Oosteuropese satelliet-
landen, vooral Polen in
te perken en zo moge
lijk geheel onschade
lijk te maken.
Zowel Joego-Slavië
sis Polen nemen een
delicate plaais in in
Centraal-Europa. In
beide landen leeft ecu
diep en niet onver
klaarbaar wantrouwen
meen eer. militair al te
machtig wordend
Duitsland. Joego-Pla-
ven en Polen zier,
zoals de Amerikaanse
commentator Walter
Lippmann onlangs op
merkte het Westen
als beschermer tegen
Rusland en Rusland
al? tegenwicht tegen
een eventuele Duitse
overheersing van Oost-
Europa. Titu heeft meer dan eens dui
delijk laten blijken, dat Jocgo-Slayie
nimmer zal terugkeren in het Sow]et-
blok. Maar evenmin laat hij het graag
aankomen op een volledige breuk met
Moskou. Bij alle bezwaren, dae het
Westen tegen Tito heeft en dat
zijn er vele en ernstige kan het
zich. niet veroorloven! deze realitei
ten uit het oog te verliezen.
Er is de laatste tijd in het Wes
ten een levendige discussie-gaande
over de kwestie yan een -.disenga
gement", -dat wil zeggen: het losma
ken van Centraal.Europa uit de be
staande militaire trokken en het te
rugtrekken van vreemde.. (Ameri
kaanse .en Russische) troepen van
het Midden-Europese grondgebied.
Ondanks veel warhoofdig gepraat,
dat bij deze discussie te pas komt,
•is het toch goed, dat ze wordt ge
houden. Want al is ccnwaterdicht
veiligheids verdrag tussen Oost en
West, waarbij de toekomst van Eu
ropa geregeld wordt, nog lang niet
in zicht, het is niettemin duidelijk,
dat de' Amerikaanse troepen niet
ten eeuwigen dage in Europa zullen
blijven.
Zou het over enkele jaren tot een
bevredigende regeling in Midden-
Europa komen, dan kan men ver
wachten, dat Joego-Slavië. alleen 'al
door zijnstrategische liging, een. be
langrijke rol gaat spelen. Dit is een
van de redenen, waarom het Wes
ten; nu minder dan ooit, Joego-Sla
vië in de steek kan. laten. Niemand
mét enig inzicht hoopt op een plot
selinge omverwerping van Tito's
Een deel van de zware vestingmuren
van de oude stad Dubrovnik aan de
Adriatlsche Zee.
van: Hongarije zou via een bloedige
burgeroorlog onvermijdelijk tot Rus.,
sische militaire interventie en van
daar gemakkelijk tot. de Derde We
reldoorlog leiden. Men kan slechts
hopen op een humanisering-van het
Joegoslavische bestuur en op' een
niet door de omstandigheden ge
stoorde binnenlandse ontwikkeling,-
die op 'den.duurmeer ruimte' laat
voor geestelijke vrijheid. Het Wes.
ten kan hieraan bijdragen en. in
feite gebeurt dat al door een
intelligente voorlichting en propa
ganda.-:. r- .-
(Advertentie l.M.)
Bij pijn, grirp ot „landeng geyoet jorgt <wn enUl
tablet dat U weer aiet plexier üw wfc Jufnl 4«a!'
communistisch regiem. Een binnen-
landse opstand naar het voorbeeld i
Ji> Dubrovnik wordt elk jaar in de
zomer op deze rots (Lovrijenac)
Sbakcspeares drama van de Deense
prins Hamlet opgevoerd.
SCARBOROUGH.
dr. Edith Sumrnerakill, bekend om
haar kruistocht tegen bokswedstrij
den in Engeland, heeft haar zetel in
het Labourhestuur verloren. Een
aantal afgevaardigden op het partij
congres in Scarborough juichte toen
haar nederlaag bekend werd;
Haar plaats wordtingenomen
door de massieve Bessie Braddock,
een warm voorstandster van' de
bokssport. De politieke tekenaar
van',de Daily Mirror' tekende, deze.
strijdlustige dame vanmorgen met
bokshandschoenèn aan en haar ini
tialen, die dezelfde zijn als .de enigs
zins anders gebouwde Franse film
ster 1 Brigitte Bardot, op haar rok.
Mevrouw Marbara Castle over wie
vorige week een stormpje was ont
staan wegens haar uitlatingen over
de Britse troepen op Cyprus, werd
herkozen. Zij zal nu waarschijnlijk
partijvoorzitster worden, een func
tie, die in de .Britse Labourparty
minder belangrijk is dan in de
meeste Europese partijen. Het con
gres verwierp gisteren met over
weldigende meerderheid een voor
ste], waarin werd gezegd, dat de
DEN HAAG. 1 De - directeur-ge
neraal der PTT brengt in herinne
ring, datde volgende postzegels
met ingang van 1- januari r959 bui
ten gebruik gesteld-en voor. da
frankering waardeloos zullen wor
den: v
a. de. zomerpostzegels 1957; fran-
heerwaar den .4, 6, 7,10 en 30cent;
b. de in 3957 uitgegeven De Ruy-
terpostzegels; franke envaarden 10
en 30 cent; •- v. -■•";■
c. dé in 1957-uitgegeven postzegels
met bijslag ten' bate van het Ne-
derlandsche Eoode Kruis; frankeer*
waarden 4, 6, 7. 10 en 30 cent;
d. de In 1957 uitgegeven Europa-
postzegels? frankeerwaarden 10 en 30
cent;
e. Kinderpostzegels 1957; frankeer
waarden 4, 6, 8, 12 en 30 cent.
Protestdemonstratie
DEN HAAG, De leden van de
Fed. van Ned. opticiens organisaties
zullen woensdag acht oktober In Den
Haag een grote protestdemonstratie
houden, -waarbij de grieven van zelf
standige opticiens tot- uiting zullen
worden gebracht.
Deze demonstratie gaat tegen de
ziekenfondsen, die in andere steden
dan Den Haag zich volgens de opti
ciens niet zouden houden aan rede
lijke normen.
*s Morgens wordt eerst in de grote
zaal van de Dierentuin een protest-
vergadering gehouden, gevolgd door
een tocht naar de ministeries van
Economische Zaken eri van Sociale
Zaken en Volksgezondheid, waar een.
petitie zal worden aangeboden.
volgende Lab our regering het grond
bezit moet nationaliseren.
Het bestuurslid Crossman zei:
„Als wij dit aanhangig zouden ma
ken, zou men ons voor idioten aan
zien".
PAUL ÈGA^S STUDIO S6&H&
OM T£ 21EN S5 DIE JENNIFER1*
IN cLK GEVAL WEL GRAPPIG,
DAT HAN JK VAN EDITH NlET/
2EGGEN'. ZE
ze VIT EEUWIG OP
DAT KIND-ftfTET 'N
WON C€ P. DAT HET
ARME SCHMPHAAR
PLAAGT? ALS PAUL
i NU KOMT,ZUILEN
WE EENS ZJÊN HOE
SCKJNT ME
nogal.
HARD
'A k
WAAR fi JcHNirER,
PAUL? NIETS VOOR
HAAR OM ME NIET
EVENGOEiEN-
DAG TE KOMEN
ZO, DAT 12» HET, CAROL. JE
KUNT JE WEL GMN OM
KL EDEN....PRETTIG
DATJE VOOR ONS
GAAT
SHOWEN
MMM? O
SSWyv., OlEZlï OP HET
NT ZONDAARSBANKJE.
WEER BROTML GEWÉÉST
TEGEN EDITH,DENK IK. MOE
CAROL* IK BEN BUNA KIMR
vmgfèi /"hAT 7(111 Ik Hffi li ££(Y PAAR D&Gtn LATéR. f Ha nATisranfi frrcS WAT 41
C0PlPAG--niÊ..HAL7!
M0U MAAR WIJ VlflDtn
LtötR! Bi) ALLL5ABBL5
tri PI5TOLÉN 1
K£ltMAALni£t PATUöÊTIHT
&£ttrH00£!W0&£nwEnoö
£EN5TE.RU6K0nert?
3424. John Gilder staat onder strenge bewa
king. Hij is nooit veroordeeld en zijn zaak zal
waarschijnlijk ook wel nooit voor de rechter «be
nen. Naar de redenen kan hij slechts gissen. Twee
jaar rit hij nu al in deze ellendige gevangenis,
zonder hoop? Nee. niet helemaal! En sinds van
ochtend heeft hij weer goede moed.
Dank zij de hulp van een mede-gevangene is hij
er. nl. in. geslaagd brieven uil de gevangenis - te
smokkelen, bestemd voor zijn verloofde Jean-
nette'Peabody. En zij heeft hem de koffer .ge
zonden, waaróp nu al zijn hoop is gevestigd.
Het plan voor zijn ontsnapping heeft hij tot in de
kleinste details reeds uitgewerkt. En hij weet ook.
dat, als hij nu niet slaagt, hij nooit weer een kans
zal krijgenAan boord van de „Waterjuffer
pralen Bas en Rub nóg lang over de.vorige expe
ditie, die zo jammerlijk is mislukt.„Niemand
weet wat. er precies gebeurd is en hoe Pi ver de
dood'heeft gevonden." zegt Bas. „Ik vind het
maar raadselachtig," vindt Rob. „Och", antwoordt
Bas, „misschien slagen wij er wel in die raadsels
op te lóssen."
(Advertentie i.M.j
Door Nicholas Blake
75
Mijn intuïtie zegt me dat mijn
slachtoffer onbewust nog wel meer
voor mij gevaarlijke aanwijzingen
heeft kunnen aanbrengen, sinds ik
het manuscript voor de laatste maal
gelezen heb. Ik blader terug door
de vellen ik heb alleen te maken
met een hoofdstuk dat een bepaalde
periode uit haar jeugd beschrijft.
In de marge zie ik met potlood een
hoofdletter geschreven staan. Het
kan een G of een C zijn. Ik schrik
en vlak de letter uit,"
,.G?-Gleed?" vroeg Ryle met een
droge rauwe stem. „Maar ze
ZOU
„Het kon Gleed of Cyprian niet
zijri, hij werd pas. tien jaar later
geboren," ze; Nigel.
„De ,G' van Geraldine?" opperde
Stephen.
Basil Ryle staarde hom niet be-
grijpend aan.
„Ik heb me ervan overtuigd dat
1 er verder geen verwijzingen naar
|mij in de marge staan," hervatte Ni-
gel. „Nu komt er een naar gedeelte,
i En hier heeft de moordenaar twee
1 fouten gemaakt."
Hij pakte de schrijfmachine op en
legde die' op de grond' naast het
lichaam van de vrouw. Hij nam
haar slappe: vingers, in zijn hand,
veegdeze stuk voor stuk schoon
en drukte, ze, na de toetsen van de
machine ook. schoongeveegd te heb-
1 ben daarop.
„Ziet. u wat 'er fout is?" Hij keek
Ryle scherp aan.
-. „Nou nee.".
„Ze beheerste 't tienvingersystcém.
Ik" heb'haar" vingerafdrukken op de
verkeerde toetsen, aangebracht. En
nu maak ik mijn tweede fout. Ik
zet de typemachine weer op tafel,
zo. draai "het vel. dat mijn slachtof
fer onder handen had tóen ik haar
verraste er weer im Maar ik stel het
niet weer op de juiste regelafstand
in. Dat is de reden waarom dé poli
tie begon te vermoeden dat de inoorl
denaar aan het typen Was geweest..
Een fatale vergissing van hem."
Nigel verwijderde vervolgens de
kram die het schuifraam dichthield,
Na een langzame blik de kamer,
rond zei hij:
„Nu, dat is alles wat we hier te
doen hebben. Hoe laat is het? Twaalf
over half zes. We lopen een beetje
achter op het tijdschema de moor
denaar werd om tien over half zes
gezien bij het verlaten van het ge
bouw. Kom mee."
„Maar
„O, ja, de overschoenen, Hij heeft
ze waarschijnlijk bij de deur uitge
trokken en in zijn tas gestopt."
„Maar in godsnaam!" riep. Basil
Ryle'uit. wijzend op de vrouw die
in de hóek lag, met gesloten ogen.
rustig ademhalend, een waterval
van 2wart. haar om haar bleke ge
zicht. „Wie is dat?"
„O, dat is mijn-figurante."
„Stelt u ons niet voor?" zei Stephen.
„Geen tijd. Kom mee." Bij de deur
gekomen, zei Nigel; „Dank je zeer,
Clare. Dat is alles. Tot straks." -
Zij gingen met de lift naar bene
den, Toen ze door de tochtdeur gin
gen zei Nigel: „Hier Werd de moor
denaar gezien met zwarte hoed.-en
'monty-coat. Ongetwijfeld heèft hij
die uitgedaan en in zijn tas gestopt
nadat de tochtdeur achter hem dicht
was geslagen."
In de kleine ruimte, botste Nigel
tegen'de twee anderen op toen hij
zijn regenjas uit de tas haalde' erj
verwisselde -tegen de monty-coat'
Stephen Protheroe keek bezorgd,
maar belangstellend; Basil Ryle
scheen volkomen in de war. Zé lie
pen Angel Street in.cn voegden zich
in de stroom voetgangers uit de city
die tiaar Embankment Gardens vloel-
,de als 'n zijrivier die naar de Theems
kronkelt. Ze kwamen langs het sta-,
tionCharing Cross van de onder
grondse en liepen de trap op die naar
't noordelijke eind van Hungerford
Bridge leidde. Nigelg metgezellen,
hadden moeite zijn' lange passen bij
tc houden;hij bewoog zich voort
ineen., geestelijke afzondering die
zij respecteerden. Toch verbrak Ba
sil Ryle de stilte tenslotte:
,;Wilt u daarmee zeggen dat Cy
prianGleed gewoon het gebouw is
binnengelopen, in zijn dagelijkse
kleren, en en dat allemaal ge
daan heeft?"
„Dagelijkse kleren"? Verwachtte
u dan dat de moordenaar een feest-
kostuum zou aantrekken?" antwoord
de Nigel ruw.
„Ik had nooit gedacht dat hij het
lef zou hebben."
Nigel bleef - plotseling staan ze
waren nu midden op de brug en
staarde zijn metgezellen peinzend
aan.
„De volmaakte haat drijft de vrees
uit." zei hij.
Stephen ProthërOes zuivere ogen
hielden die van' Nigel een ogenblik
gevangen, toen zij dichter bij de
leuning van de brug gingen staan
om de haastige forensen 'te laten
voorbijgaan.
„Waarom heb je ons. gevraagd de
ze reconstructie gade te slaan?"
'Stephens vissemond knabbelde aan
de woorden. „Ik bedoel, je zou het
tijdschema ook alleen hebben kunnen
uitwerken."
„Ik dacht dat je er belang in zou
stellen," was Nigela koele antwoord.
Hij draaide'zich naar de rivier, de
booglampen van de brug waren nu
achter zijn rug. Dë lichten van de
Theems-.oever krabbelden hiërogly
fen op het rusteloze water beneden.
Het Shell-Mexgebouw en de Festi
val Hall, ieder, aan 'èen kant van de
rivier, wierpen, elkaar, hun licht toe.
Een trein denderde de brug op met
'n gerekt kletterend gedreun. Toen
hij voorbijkwam liet Nigel de tas,
die hij. over .de leuning gehouden
had, los.
„Ziet u? Niemand heeft iets ge
mérkt"'-'
„Wat gemerkt?" vroeg Basil,
schreeuwend bijna,
„U hebt'het zelf niet eens gemerkt;
Een moordenaar die een. verzwaar
de tas met "een monty-coat een
breedgerande zwarte hoëd, een
paar handschoenen; een paar over
schoenen, een scheermes en nog een
ding in de Theems Tiet vallen/' Ni-
gel ging zachter spreken naarmate
het -gedender van de elektrische
trein afnam.
„Nog een ding?" Ryle schudde zij»
hoofd als om zijn verbijstering kwijt
te raken. (wordt vervolgd)
