POLITIEKE SPECULATIES AROL vmi zijh MOïsr Af tjoer' Eens plaats van verschrikking, nu een oord van g edachtenis STAKING OM BIER Ontwikkeling maar géén schijn- dressuur Nieuwe oogst Zwarte mens bouwt aan zijn wereld Hollandse Schouwburg te Amsterdam hersteld Spoetnik Hl-raket verbrandt spoedig ooriF^fgKfGODWM NEV.EDA' wol nHWois.ej apart! )K tie m tic.. tic ICIS DAT MkT EEN A BEGINT, I TANTÉ. EDITH.PAPS H£EFjV~^ 6E2E6D PAT K DE ARMBAND MAG-/MAAR N}ET WOUDEN TSBTttSS» JÊ BRUTAAL SHRkJsa^^bENT. GA AAW f «Ster werk/» Ht.5PRotrjfc.zou ik DAr ooh HUONtfl LtRfcfl? IK DtfIK HferWfcL. jtHe&roreviOfc .ARWiPiERtfb^ ■VOOR DtttRóft ROnDt RU5TI6 AAM.rfcX J. TfcX, WAAR O/A wtirjerwfcfc ORAVtföHALttt? DE vraag of bel Nederlands kabinet het nog tot I960 zal uithouden, dan wel Tceda op eén eerdér tijdstip tot altreden zal worden gedwongen, wordt op het ogenblik veel gesteld. De rede van de heer Burger, waaraan wij reeds enige aandacht schonken, en het conflict tussen de heer Bommer en minister Witte over de huren kunnen gelden als nieuwe bewijzen, dat er niet zoveel meer nodig is voor een breuk. Hét ..blijkt echter'telkens duidelijker, dat de K.V.P. op een zodanige breuk geen prijs stélt. Dc partijvoorzitter, de heer Van Doom, heeft met yeel ijver olie geworpen op de golven, die hij eerst zelf. had helpen opzwepenen het trekt de aandacht hoe rustig de K-V.P.-bladen zich houden. Meer. strijdlustvalt té bespeuren in de liberale bladen, in het.-nu en dan haast voorwereldlijke Vaderland en ook in de N.R.C., die de laatste tijd veel. van de voorzichtigheid, waardoor ze zich in de-jaren na de oorlog heeft onderscheiden, heeft afgelegd. Ze is nu een gewone V.V.Ü.-krant, die het kennelijk met meer zo nódig vindt de verbindingen met wat meer links gerichte stromingen open te houden. Het kabinet mag naar de mening van de M.H.C. wél vallen. Dit is weliswaar een opvatting, die op zichzelf niet speciaal libéraal mag heten, maar die in dit geval duidelijkerivijs haar betekenis ontleent aan de verwachting, dal dan eindelijk de V.V.D.' loch wel aan bod moet komen. Men beluistert hierin nog de echo der verkiezingsuitslagen van de laatste zomer. Het liberalisme als politieke richting scheen »v.oor het eerst sinds lang weer eens de wind flink in de zeilen te hebhehhet werd een factor, waar weer rekening mee moet worden gehouden. Het is niet onbegrijpelijk, dat bij de. N.R.C. dit verschijnsel enige wensdromen heeft doen opkomen omtrent de terugkeer van een stuk haast vergane glorie. Ten onrechte, geloven wij, gezien hét feit, dat bet succes minder berustte op overtuiging dan juist op een ontbreken daaraan. OP dit punt, waarover al veel is geschreven, willen wij ditmaal niet ingaah. Wat we! de aandachtverdient is,, dat de V.V.D.- frnctie in de Tweede Kamer in genen dele voldoet aan de eisen. .welke mogen worden gesteld aan een op het punt van een over- neming van het bewind staande oppositie.'Op zeer pijnlijke wijze kwam dat aan het licht, toen de beer Oud op hem afgevuurde vragen omtrent bet soclaal-ecorioruisch beleid van de V.V.D. bet antwoord schuldig bleef. Het was trouwens niet de eerste maal dat de vraag opkwam of de V.V.D. - fractie niet eerder een soort politieke sociëteit is dan een homogene club met welomschreven meningen. Dat i« één ding. maar er is nog een ander. Verlangt de V.V.D, erg naar regeringsverantwoordelijkheid? Men herinnert zich, dat nu al weer vrij lang geleden de heer Oud zijn partij zag als de kern van een combinatie, waarvan ook de beide protestantse partijen deel zouden moeten uitmaken. De groep noemde hij dederde macht, naast de K.V.P. en de P.v.d.A. De bedoeling was, de K.V.P. een alternatief te bieden voor de toentertijd tamelijk onmisbaar lijkende samenwerking met de P.v.d.A. De A.R.P. en de C.H.U. bleken er echter volstrekt niet voor te voelen, zich onder de •vleugelen van Oud te verzamelen, en de idee is dan ook als een zeepbel uiteengespat. Sindsdien is. de neiging van de V.V.D., regeringsverantwoor delijkheid te aanvaarden, niet groot geweest; en het verkiezingssucces van dit jaar heeft in deze houding geen verandering gebracht. Het regeren is in deze tijd een moeilijke en weinig dankbare zaak; en •wij geloven dat de opvatting, volgens welke de V.V.D. het maar liever in de kritiek zoekt, dan in bet als regeringspartij meehelpen aan het scheppen van toestanden, Welke deze kritiek zouden voorkomen, veel waarheid bevat- Dat betekent geenszins, dat de V.V.D, een kabinetscrisis niet gaarne zou zien, maar deze partij zweeft voor dat geval meer een regering bij haar gratie voor'ogen dan een kabinet, waarin zijzelf krachtig is vertegen woordigd. H ET. is twijfelachtig of de N.R.C. deze vrijblijvende of. beter gezegd, vrijbuiterige gezindheid geheel en al onderkent. Haar kritische gezindheid jegens de" eigen parochie is er niet op verbeterd. Voor de confessionele partijen echter is de vrees, in de handen van'de V.V.D. te vallen, een van de redenen waarom zij voor een tussentijds aftreden van bet kabinet zo weinig geestdriftig zijn. Op zichzelf hoeven noch de kwestie van de huren noch de zeven punten-van de heer Burger aanleiding te zijn tot een kabinetscrisis. De Volkskrant heeft a! uiteengezet, dat de meeste van de zeven punten eigen lijk geheel in her regeringsprogram passen, en aan een .huurverhoging was het toch nog.niet toe. Het is trouwens bekend genoeg, dat bij dit punt niet emkel de vermeerdering der levenskosten in het geding is, maar ook de bestemming van de "gelden, die het oude woningbezit meer zoju opbrengen. Zo is cr redèn genoeg voor de'opvatting dat. indien er al e-en regerings crisis'dreigt, de V.m niet in Staat is die te veroorzaken. De andere par tijen zuilen dc P.v.d A. liever wat ontzien dan haar. in de oppositie drijven. Het clement van uitstel van een beslissing hierin kan overigens.niemand omgaan. De,brede basis, wij zeiden het al eerder, heeft haar tijd gehad. Wanneer tol 1960 ongelukkenuit Lil ij ven (wat geenszins zeker is) zal na de verkiezingen van dat jaar toch. hoe dan ook, een scherper omlijnde en noodzakelijkerwijs smallere grondslag voor een kabinet moeten worden gevonden. En als dit zonder de P.v.d.A. geschiedt zal het moeilijk zonder de VjV.D. kunnen. KOPENHAGEN. Ongeveer.? 260 arbeiders van een. worstfabriek in Kopenhagen zijn al drie dagen in ■staking, omdat zij in hun schafttijd geen bier mochten drinken. De staking, waardoor nog 140 ar beiders zonder werk zijn gekomen, is maandag begonnen, nadat een kantine bediende was ontslagen, om dat. hij veertien anderen er niet van had weerhouden bier in de kantine tc drinken. De kantinebediende zelf had een kopje koffie gedronken terwijl zijn maats het bier nuttigden. Hoewel ook de vakverenigngen de staking onwettig hebben verklaard, rijn de mannen niet naar hun werk teruggekeerd. Een eeuw Brits be heer heeft aan de Goudkust voor twin tig proeent der Afri kaanse jeugd onder wijs gebracht. Gedurende zes jaren waarin Afrikanen zelf toenemende invlbed kregen op heidszorg. van agrari- 't beleid (uitmondend in 't ont- staan van onafhankelijk Ghana eik op zichzelf geno- in 1957), steeg dat percentage Sn Ccnderiin?T=?- tot tachtig, „De grendel die de band geen automa- ontwikkeling van de Goudkust tisch werkende hefbo- t men tot verhoging van remde, js eerst gesprongen welvaartspeil ener toen N'Kroemah het heft in onderontwikkelde ge- handen nam", juicht een jour- nalist die dit en andere Afri- spraak van dr. c. Noo- kaanse landen onlangs bezocht. S°t°™eerteda!1z^ De constatering is juist en' op een gesloten cir- klopt met de ervaring elders: keliïn" t j-. ta, „Men moet zegt in Indonesië is (deels zeer Nooteboom verder,, doeltreffend) de massale aari- >>de gehele cirkel over- val 't onalf2RQHc.Tr.n zien en dan nagaan waar de.strategi- E€n groep jonge Congoxe-/.en verlaat andiiaDetisme mgezeo gehö punten liggen. De krachten moe- bet gebonw van een technische schoot, tóen in 1947 de eerste auto- ten zich richten op al die strategische waar zij worden voorbereid op hun noTttP dpplrifltpn nnfcianrt «ro. P^en tegelijk, om een harmoni- constructieve taak in de Afrikaanse °™staan sche groei te krijgen. Ziekenzorg en samenleving. ren; op t platteland Van India medische hygiëne geven toename kwam die strijd pas onder der bevolking zonder; toename der ding_ van .de jonge, zich ontplopien- Industrialisatie: lek kend modern. tover woord, voor éénvou dige geesten beloften inhoudend van gouden bergen. Frestige-berip ook voor jonge, giste ren „vrij" geworden volken, die door 't be zit van glanzende ma chines hun mondig heid voor de overige wereld willen demon streren, Soms ook een middel, door inheemse politici aangegrepen ter overbluffing van dc_ eigen eenvoudige goè-gemeenle, lucht spiegelingen oproe pend van welvaart en. vooruitgang welke in feite mog» niet wer den verkregen. Scholen, laborator in, technische kunstwer ken en fabrieken; ver betering van gezond- x-r - ,cn J - produktiemiddelen, dus: verarming, de Afrikaanse samenleving met het LNenroe m OU tot VOilG ont- Onderwijs zonder mogelijkheid de Westen,, met de samenleving, der vol- pïooiing, Tóch klinkt voor oud-leerlingen óp "te vangen, vormt keren." „,ia :n +^r»;c-r.V.^ een - half-intellectueel proletariaat.Dit alles houdt xn dat het Wes- wie in tropische ontwxkke- Beroepsvobrlichting kan verhoogde ten, als het de roep van „zwart" lingsgebïeden heeft verkeerd, produktïe ten gevolge hebben, maar Afrika én de perspectieven van zijn in de hier geciteerde juichtoon wijzigt dan de sociale verhoudingen, eigen taak jegens die ontwakende een dissonant mede. 't Overwinnen van analfabetisme waarborgt op zichzelf immers nog geen geestelijke aansluiting bij de modern-geëmancipeerde denk. en le venssfeer, waaraan de vers verkre gen kennis werdontleend. Een schooldiploma is géén gratis over stapje. van 't met overlevering - en bijgeloof gestookte dorps-locaaltje op de gestroomlijnde express naar de daverende moderne wereld. Onderwijs zonder welbewust en vooraf bepaalde bedoeling, schoolse kennis misschien juister: dres suur? zonder werkelijke organi sche functie in een aetueel-levende maatschappelijke structuur, worden in een inheemse, sociaal-economisch en technologisch nog onderontwik kelde, geestelijk nog aan oude tra dities gebonden samenleving gemak kelijk een plaag in plaats van een weldaad, een gevaar in stede van eenwinst. Dan immers ontstaan 1 die doel- en bestemmingsloze half-; intellectuelen, vervreemd reeds van de eigèn vertrouwde dorpssfeer maar nog hopeloos onwennig tégen over de eisen ener moderne maat schappij, sociaal én geestelijk te groot voor"servet en te klein voor tafellaken. Dan ontmoet men aan de rand van de jungle de neger met drie polshorloges, de Papoea met *n veelvoud van zaklantaarns en siga renaanstekers in zijn kampongbut. Dan ook groeit allengs in de in heemse sfeer de mokkende onvre de, omdat de nieuw verworven kun digheden niet de toversleutel blij ken dié automatisch het land der onbegrensde beloften ontsloten. En er rijst soms wrok tegen de blanke man, die blijkbaar tóch kans zag om bij zijn onderricht: het' goede kunstje, dat hèm 'al zijn rijkdom men en macht verschafte, listig ach ter te houden verstoort het maatschappelijke wereld op de juiste wijze wil be- evenwicht. Daarnaast staan de grijpen, aan 't begin staat van een grote vraagstukken rond de verhou- volstrekt vreedzame, maar uiterst Advertentie LM. r*>i veelomvattende. veelzijdige en spannende operatie-Afrika. Deze 2a! 2ich gelijktijdig moeten ontwikke len op de fronten van de intellec tuele, de economiseh-sociale en de moreel-cultureïe sectoren der in heemse samenlevingen. Of het Westen tot dit zuivere be grip van inhoud en begrenzingen van zijn taak inderdaad in staat zal blijken, zal in feite het .antwoord bepalen op de vraag, of dc grote ontmoeting tussen verrijzend Afri ka en de westelijke wereld uitein delijk voor beide partners winst zal blijken, dan wel zal uitmonden 'in een katastrofale teleurstelling. AMSTERDAM,.— Het terrein aan de Plantage"'Middenlaan, waar nu nog de vólkómen bouwvallig gewor den voormalige Hollandse Schouw- (Advertentie A.M.) Voor 2 Nevada wikkels levke borduurkoartjes Nevedo, Rokin US, Amsterdam op een tekst ter gedachtenis zal wor den aangebracht. Hierachter komt een hof met een grasveld, terwijl op deze plaats van herdenken ook een „eeuwige vlam" de herinnering zal levendig houden aan het ontzettende leed, dat hier is doorstaan cn aan de velen, die van hier de dood tegemoet zijn gevoerd, i. Een jongetje vraagt aan zijn va- 'der: ..Waar ben jij geboren ,.In Wenen". - „En moeder?" „In Berlijn", „En ik?:' ,,Ih Amsterdam A7a enigpeinzen zegt. hij: „Hoe hebben xve elkaar ze gevon den, hè?" 41. Na lang zoeken heeft het gezin een grotere woning gevonden. Als de verhuizing, die dezer dogen plaats t>ond, achter dc rug is zegt de zoon x?an zes tegen zijn vader: ,.Zeg pap, vergeet niet Sinterklaas te waarschuwen, anders gaat-ie nog jiaar het oude adres" in. 1 Een meisje va?i vier komt thuis I met de nolpende mededeling; „Mommie, ik ga maar niet meer ntaar de kleuterschool". 1 „Maar waarom niet, kind?" Dan geeft ze het antwoord dat wij, vohcassenen, allemaal zo graag eens zouden geuen: 1 „Ach, ik ben daar al zo vaak geuieest IV. Als Agtje zegt: „Ik tütl een snoep je" of „ik wit nieuwe schoenen", ikrygt-hij steeuast te horen Kinderen hebben geen wil". Hoever hem dat de keel uithangt, blykf; tiit.de verlanglijst die hü de zer dagen voor Sinterklaas opstelde. Bovenaan staat „Ik wil een toil-'* V. Een jongetje wandelt op straat met een hondje aan een touw. „Dat is zeker wel een lief hondje. hé?" zegt 'n welwillende oude dame teder. Waarop hij koeltjes antwoordt: „O nee, hij bijt alik 'm schop". -. VI. Op hét Amsterdamse Rembrandts- piein, bij het standbeeld: „Wie is die meneer?" -vraagt een klein meisje aan haar moeder. ,Jlembraridt. Dat was een schil der. Die heeft heel veel geschilderd." „Dit hekkie ook?" „Nee schat, kijk Rembrandt was een hele gróte schilder." „O ja", begrijpt het kind. „Hij had geen laddertje nodig." - VII. Een vijfjarig jongetje: Is op bezoek bij zijn grootmoeder- Vader zal hem afhalen. Hij vindt het kind» - inde buurt van het huis, op een paaltje. „Wat doet je hier?" „Ikwacht op Drees", antwoordt hpj „Op Drees? Waarom.?" ,Nou", zégt het jongetje. „Opoe heeft gezegd, als Drees geweest is, krijg je een dubbeltje. KRONKEL. MOSKOU. De raket waarmee de derde. Russische kunstmaan in een baan om .de aarde is.gebracht, zal in de eerste dagen van december in da dichtere luchtlagen van. de damp kring, komen ën verbranden." Dit is woensdag door Tass bekendgemaakt. De raket heeft 2.800 omwentelin gen om de aarde voltooid. Zijn grootste hoogte is verminderd tot 480 km, Zijn omloopstijd bedraagt 91,5 "minuut, een tijd die snel af neemt. Advertentie LM.) 0,J£ wetr DAT Dt baas mtr VAn HALfWtRK Houor.. hii.wil u mt&ti f WtöóTRljDCOriDilït V &Rthötfi 41 door URSULA CURTISS burg staat -'t gebouw van waaruit in de bezettingsjaren een honderd duizend Joodse 'Nederlanders naar concentratiekampen en voor 't me rendeel naar de dood zyn gevoerd zal binnenkort worden herscha pen in een passend oord van gedach tenis. Voor de verwezenlijking der hieromtrent ontwikkelde plannen heeft de hoofdstedelijke gemeente raad gistermiddag met 28 tegen 8 stemmen een krediet van ƒ240.000 toegestaan. Alleen de fractie van de V.V.D. stemde tegen, daar zij het voorstel van B. en W, „niet constructief" acht te. Enkele leden hadden vóór de stemming de zaal verlaten. Volgens het thans door de raad aanvaarde voorstel zal het achterste gedeelte van 't schouwburggebouw (dat na de oorlog werd gekocht door particulieren om; te voorkomen dat het weer als vermaakscentrum zou worden gebruikt) worden afgebro ken; het voorste deel zal geheel wor den gerestaureerd: Aan de voorzijde komt een nieuwe afsluitende gevel. Waar vroeger het toneel was, zal op een plateau een eenvoudige obelisk verrijzen, terwijl het plateau zal wor den omsloten door een muur, waar- ,y;. o C- «w- ^5 pakt. Trouwens, al zou ze 't weten, wat dan nog. Dat wil ze toch juist. De telefoon, rinkelde of hij ant woord gaf. Maria keek ernaar of 't een levend wezen was en legde toen zorgvuldig een flesje lotion in haar koffer. Pas toen hij vier keer gebeld had, kwam 't bij haar op, dat bet Torrabt kon zijn, „Juffrouw Rowan?" De stem van Annebelle Blair, koel en autoritair. Wilde ze weten of Maria zich af het O, tien, vijftien minuten op z'n kopen en zoet weg zou gaan? hoogst... Natuurlijk." „Zou ik u een paar minuten kun- Hij haalde zijn sigaretten uit zijn Torrant liep snel de andere twee nen spreken?" zak, voorzichtig.met het oog op het trappen op. Hij stond voor het raam „Ik... ik ben net aan 't baden." briefje. Simeon stond nog steeds van zijn kamer toen Simeon zijn eigen „Later dan?" peinzend naar hem te. kijken. deur achter zich sloot en ondanks zijn De vage ironie in haar stem, maak- „Ik kan u dé redenen op het ogen- verwachting dat de man weer haas- te Maria koud van onbehagen, blik niet precies vertellen," zei hij, tig zou-vertrekken, bleef de deur „Het spijt me," zéi ze, „maar ik „maar ik ben niet helemaal eerlijk dicht. moet straks weg. Kan't morgen niet?" tegen u geweest Om u de waarheid Torrant was rusteloos. De scheme- „Nee," antwoordde Annebelle en tc zeggen,'was ik stomverbaasd toen ring en de wind benauwden hem, toen veranderde haar stem. „Ik ga Annebelle mij', vroeg te willen ko- Om .kwart over vier reed hij de stad weg uit Chauncy, Maria, Ik vind, dat men. Ik respecteer haar. ze is niet in voor sigaretten en bejde_ in de be- je precies moet weten wat er ge- alleen een. uitstekende secretaresse, slotenheid van een cel, het nummer beurde toen je nicht stierf." ze is daarenboven een hoogst intei- van Maria Rowan. „U hebt me gisteravond genoeg ligente vrouw, maar ik was er bij- Maria legde de hoorn opgelucht verteld.", na van overtuigd," dat ze iets met dat neer en zo zacht alsof hij kon .bre- „Maar nietalles." ongeluk te maken had en dat ze ken. Hier was het dan, het bijna on een steunpilaar wou hebben, iemand Ze had het punt bereikt, dat ze weerstaanbare lokaas, waar Torrant die achter haar stond." oen week geleden niet voor moge- haar voor gewaarschuwd had. Ze lijk had gehouden, het punt waar op hoorde zijn stem ernstig onder zijn In de verte startte een auto. Tor- ze het heerlijk vond dat iemand haar luchthartigheid; Ga geen thee meer rant weigerde zich te laten hypno- vertelde wat ze doen moest. Toen drinken bij Annebelle Blair. Useren -Üoor de warme overtuigen- Torrant kortaf zei, dat hij een an- Maar op de weg zou ze veilig zijn, de stem. Hij stak zijn laatste siga- dere kamer voor haar zou zoeken zelfs nu het begon te schemeren, ret op en mikte het lege pakje in in de stad en of ze om vijf uur gepakt De Vanguardstra'at was wel niet de paraplu-standaard van mevrouw kon hebben, had ze alleen gezegd; druk, maar er kwamen tqch -gorc- »Judd. „Ja, ik zal zorgen dat ik klaar bengeld auto's langsZe dwong zichzelf f „Gek genoeg," zei Simeón perplex, en dank je wel." het met de ogen van Torrant te be- 1 „heeft"ze het niet gedaan, méneer Hoe had ze zich in kunnen beelden kijken en vemiande zich.".,Het spijt f Torrant. Ondanks alle omstandighe- dat ze nog een nacht in dit buis door me, ik kan niet," zei ze beslist en 'den was dat. ongeluk van de Mal- kon. brengen? Ze had het zich niet- hing op, lowsprecies wat hel leek te zijn." gerealiseerd. Bij daglicht leek alles Ze was slecht in koffers pakken. „Dit is allemaal erg teleurstellend anders en ze had over de bril van Het begin was altijd keurig, maar ze voor me." zei Torrant droog, „ik had Louise nagedachten Torrant was eindigde onveranderlijk met een 'zo'n idee, dat u Annebeite veel te na er geweest. Ze had niet geweten hoe chaos bovenop. Nu leek 't of haar J stond om haar van moord te verden- de schemering zou zijn en het ge- brein helemaal niets met haar ban ken." luid van de wind en de kleine ge- den te maken had.^ Wezenloos stond Simeon glimlachte. „ïk ontken niet luiden van de duisternis. En het ze naar een haarborstel te kjjken, dat ik haar veel gezien heb toen zé uurtje slaap had niet geholpen. Ze niet wetend wat ze ermee doen moest, nog mevrouw Fennister was. En in sliep nooit goed overdag, ze lag Zo ging het niet. Ze wilde de keu die tijd was ons contact niet alleen altijd overhoop met zichzelf en de ken ook nog netjes achterlaten. Ze maar geestelijk." hele wereld en de gewoonste dingen stopte haar bezittingenzo goed en Gaf hij nu de moord op Martin zagen er onbekend en een beetje zo kwaad als't ging in de koffer en i toe'of wees hij op Annebelle als gemeen uit. Vooruit, inpakken. En begon-aan de keuken. Ze maakte het een ontrouwe echtgenote? Torrant meteen maar toegeven, dat ze weer kleine ijskastje schoon, arrangeerde had geiioeg van raadseltjes. Hij liep wegliep, omdat er iels was dat ze de vorken lepels en messen xn f dc trap op. maar bleef op de eerste niet aan kon. Het zou Louise niet keurige' groepen, waste de asbakjes verdieping staan toen hij dc stem helpen als zij ook M'n pantoffels, af en boende dc gootsteen uit. Om beneden een telefoongesprek hoor- zei ze gauw. en de badjas niet ver- tién over half vijf lag alles klaar de voeren. geien, Annebelle is iets aan rt doen, voor een volgende bewoner. „Mevrouw Kirby? Ik hoor dat- u wat dan ooki In ieder geval kanze gebeld hebt.....Nee helemaal niet... onmogelijk weten, dat je je boeltje- (wordt vervoigoj Donderdag 27 november 1958

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1958 | | pagina 1