Verval van de brede basis
LUYCKS EBSS
'"CAROL*
DAY
i
Prater
ZWART»-s
w WIT
Gooide vijfhonderd
golden op straat!
dóöfi'FRAMK
Het onmogelijke
geloofwaardig
gemaakt
Luchtstafchef op
ziekenbezoek
Smetaiaa's opera
een meeslepend
muziekfeest
door §gj
David Wright
SPROETJE SPARK
met een glimlach
Met Kerstmis
'59 misschien
Veel traditie met
enige uitschieters
Vanavond
en morgen
PRAKTIJKEXAMEN
RESA-HILVERSUM
v r
door GEORGE HARMON COXE
2
Zaterdag 27 (feremher I OS;,
NE1)KKI;ANU gaat dus een verkiezinesetrijd tegemoet, en waar-
sobijnlïik een tamelijk lelie Het is, geloven wij, een goed ding
om na de vrij plotselinge breuk in het oude kabinet en de nogal
verhitte KamprrlehaMen die dit gebeuren en het ontstaan van het
noodkahinet-Keel hehben ver gereld eens na te gaan welke veranderingen
zich op het. ogenblik voordoen In het politieke beeld van ons land. In
grote lijnen komt het wel hierop neei dat de P.v.d A afscheid wenst te
nemen van de brede basis, en de partijen die mede deel uitmaakten van
het ka bin et* I) rees. daarvoor in het algemeen ,niet zijn te vinden. Men mag
daarbij de miance-vetsehillen bij de drie confessionele partijen niet uit
het oog verliezen De K V P heeft zeer uitdrukkelijk iets tegen een
regering, waar zij wel deel van uitmaakt en de F.vd-A niet- De C.H.Ü.,
die bij zichzelf zulke grole meningsverschillen toelast, is uit haar aard
voor een brede basis Ue A R partij daarentegen zou het wel willen wagen
met een herstel van de aloude christelijke coalitie; d.w.z. een zeer smalle
basis.
De bezwaren van de P v d.A. gaan duidelijk erwijs niet tegen de brede
basis als beginsel. Ze richten zich tegen het feit. dat deze basis meer en
meer dwingt tot compromissen, die zij met haar doelstelling niet meer in
overeenstemming kan brengen. Hel is een overtuiging, die natuurlijk niet
los staat van het geniie aan succes van deze partij bij de dit jaar gehou
den verkiezingen Deze verkiezingen hadden als strekking een ruk naar
rechts. Deze ruk naai rechts maaktp zich ook voelbaar in de houding van
de drie „rechtse" regeringspartijen dit terwijl de aanhang van de P.v.d.A.
juist nu aandringt op een krachtiger stelling kieren tegen de conservatieve
krachten Ziehier de norzaak van de breuk; een breuk, die wij op zichzelf
niet ongezond achten, omdat het politieke leven gebaat ia bij een zo
duidelijk mogelijk blijken van de standpunten.
IN het huidige conflict, dat door het optreden van het noodkabinet in
genen dele ia opgelost, ja de kwestie van de „doorbraak" niet of
nauwelijks teT sprake gekomen. Op de achtergrond echter doet die
wel degelijk een flinke duit in het zakje; en wel op meer dan één
wijze. De drie partijen van de rechterzijde herbergen in hun gelederen
vrij ceel maatschappelijke opvattingen. Her betekent dat zij de strijd over
alierlei vraagstukken vooral in eigen boezem moeten uitvprhten. Het komt
neer op een verplaatsing van het gevecht, dat eigenlijk in het parlement
zou moeten wordpn gevoerd Het betpkent ook een vastpinnen van Kamer
leden op standpnntpn. die eigenlijk niet de hunne zijn En dan moet toch
de vraag wel weer opkomen of op deze wijze de partij niet meer doel dan
middel wordt en of de doorbraak niet ieidf tot een beter sfpllen en beter
uitvechten van de tegenstellingen, n I niet in besloten kring maar voor
her forum van de natie; in het parlement.
Van de naat onze mening minder juiste gang van zaken biedt de aan
leiding tot het tegenwoordige conflict, de motie-Komme, een levendige
illustratie. Deze motie was het compromis tussen vermoedelijk vrij sterk
uiteenlopende opvattingen hinnen de fractie van de K V P, De linkervleu
gel bad geen bezwaar tegen verlenging van de tijdelijke belastingen met
twee jaar. De rechtervleugel wilde helemaal geen verlenging, maar in
tegendeel onmiddellijke algehele afschaffing. Van deze tegenstelling is
naar buiten weinig gehlekep. Maar toch wel iets. De heren Weiter en
Duvnstee bebbpn ach naderhand de kans niet laten ontnemen, tegen de
verlenging met een jaai te stemmen.' En de heer Middelhuis, voorzitter
van de K.A.B.. geen lid van de Tweede Kamer weliswaar maar wel een
insider, heeft zeei duidelijk laten weten, dat hij over de houding van de
K.V.P..fT8rtïe allesbehalve verheugd was.
WIE zegt, dat in een land als het onze met zijn zo grote verschei
denheid en zovele partijen altijd compromissen zullen moeten
worden gevonden, heeft natuurlijk volkomen gelijk. Maar het is
toch in genen dele onbelangrijk hoe deze compromissen tot stand
komen. Een compromis, gelijk dat was neergelegd in de motie-Romrae,
onttrok zich in zijn wording aan de kennis van en de beoordeling door het
volk. En de hele brede basis kreeg door deze methode het karakter van een
goort complot, dat de tegenstellingen achterbaks hield, omdat dit voor
gommige partijen beter was.
Tegen een zulke brede hasie zijn grote bezwaren aan te voeren uit een
oogpunt van goede parlementaire zeden en eerlijke politieke verhoudingen.
Voor de staalkundige stabiliteit in ons land heeft samenwerking tussen
K.V.P. en P.v.d.A. grote waarde. Maar het is wel begrijpelijk, dat de
P.v.d.A. weinig voelt voor zo'n samenwerking, wanneer die sterk de strek
king krijgt, de Interne moeilijkheden in de andere partij ta verlichten.
- De heer Romme schijnt nu van een toestand te dromen, waarbij alle
grote partijen, dus ook de V.V.D,, in de regering zijn vertegenwoordigd.
De heer Bruins Slot ziet meer heil van de oude christelijke coalitie. In
beide gevallen gaat het er vooral om, het bestaansrecht van de confessionele
partijen te verzekeren. Wij vinden, dat dit bepaald niet het hoogste doel
mag zijn in de Nederlandse politiek. Zoals de dingen thans zijn gelopen,
U ei bovenal behoefte aan duidelijkheid. Het mag niet zo zijn, dat het
land anders wordt geregeerd dan de kiezers wensen. En het valt te vrezen
dat bij de ontwikkelingen, die zich thans voordoen, de brede basis het
gevaar daarvan maar al te zeer in zich bergt.
t Advertentie l.M.)
i'
SINDS\\60)jAar onmiskenbaar aan de top
EEN onmogelijk verbaal eigenlijk,
die vertelling van Dickens over
Scrooge en Marley Scrooge, een ver
hard man, die slechts geld najaagt,
maar die na enkele beklemmende
uren in de Kerstnacht zijn hardvoch
tig egoïsme aflegt en een vriend
wordt voor zyn medemensen. O ze
ker, als om het geheel aannemelijk
te maken komt ergens in deze ver
telling „De geest van Kerstmis" dit
zinnetje voor: „Een wonder voltrekt
zich alleen aan diegenen die erop zijn
voorbereid" Dit is de sleutel om in
het „wonder" bij Scrooge te kunnen
geloven. Maar het is het „wonder"
(Advertentie l.M.)
HTLVERS Ultl, woensdag - Grote
consternatie ontstond gister
avond, toen een radio-luisteraar
zjjn toestel door de ruiten naar
beneden gooide. De man die be
kend is als een rustig mens, ver
klaarde dat hij een uur lang ver
geefs aan de knoppen had ge
draaid, maar geen muziek naar
zijn smaak had gevonden.
Onze correspondent tekent hierbij
aan dat de man geen goed program
mablad bezat. Toen hij hem liet
zien hoe hij in Vrije Geluiden in
één oogopslag het programma naar
zijn zin had kunnen vinden, spron
gen de arme man de tranen van
spijt in de ogen. „Dan had ik mij
dus voot nog geen 20 cent per week
vijfhonderd gulden kunnen bespa
renriep hn uit!
Inderdaad lezers, voor 2.50 per
kwartaal of 10.- per jaar, abon
neert u zich op Neerlands meest
overzichtelijke radio-tv-blad.
Objehtief cn volledig (ook de
programma's van de hier bereik
bare buitenlandse stations - en
een keuze uit de beste program
ma's van Vandaag). Daarom is
Vrije Geluiden het radio-tv-blad
van die grote minderheid van
150 000 kritische Kijkers en luis
teraars.
Vindt u dat u daar ook hij hoortï
Geefudan op als-lid abonnêof vraag
een proefnummer. Een briefkaartje
naar VRIJE GELUIDEN, postbus
11. Hilversum, i& voldoende
DEN HAAG De chef van de
luchtmachtstaf, luitenant-generaal H.
Schaper heeft woensdag de zieke mi
litairen van de Koninklijke Lucht
macht bezocht, opgenomen in het mi
litaire sanatorium te Amersfoort, het
militair hospitaal „Oog in Al" en het
nevenhospitaal Springweg, beide te
Utrecht en het Centraal Militair Hos
pitaal in Den Haag.
van dit TV-spel dat het gelukte dit
geloof op de kijker over te dragen.
Dit dank zij de prestaties van de ac
teurs, van de NCRV-regisseur Peter
Koen en van de technici. De Cnog
met officiële) tn gebruikneming van
studio III had niet indrukwekkender
kunnen geschieden.
De zorg aan de entourage en de
kostuums besteed, de liefde waarmee
de regisseur zijn beelden koos. de
creaties van de meesten der acteurs
moeten op de kijkers een diepe in
druk hebben achter gelaten. In de
eerste plaats natuurlijk Herbert
Joeks. dfe het dank zij zijn vermogen
een type neer te zetten en mede dank
zij zijn zeer ruime ervaring voor de
TV-camera, de kijker op elk ogenblik
van zijn evoluties mogelijk maakte te
blijven geloven in zijn Scrooge.
Voor de aanvang van het stuk
hield Godfried Bomans een korte in
leiding tot „De geest van Kerstmis"^
Liever dan van wie ook hadden wij
van deze Nederlandse prins der Die-
kens-vereerders gehoord hoe hij het
stuk had gevonden. Het telefoonge
sprek verliep zowel amusant als te
leurstellend.
Bomans vond dat wij Iaat opbel
den En dat wès zo, want het stuk
overschreed ruim de daarvoor uitge
trokken tijd Hij vroeg hoe wij 2yn
inleiding hadden gevonden. En we
zeiden dat we die bijzonder aardig
en instructief hadden gevonden. We
vroegen hem hoe hij het stuk had
gevonden maar Bomans zei dat hij
had vergeten te kijken (zijn inleiding
was eerder opgenomen).
„Was het mooi?", vroeg hij.
„Ja", zeiden we,
„O, dat klopt dan," zei Bomans,
„want daarnet belde ook al iemand
op die het prachtig vond."
W. Jnn.
"T) e Verkochte Bruid" die Sme-
tana m 1856 componeerde is na
tionaal bezit geworden van 't volk van
Bohemen. Niet omdat de handeling
ervan elementen bevat, die de herin
nering levendig houden aan de strijd
voor de nationale zelfstandigheid,
maar omdat het hele werk is door
trokken van folkloristische muziek
en de medespelenden zich keer op
keer uiten in boerendansen, waarvan
ook vandaag nog zelfs de Tsjechische
stedelingen min of meer de pas
sen en de figuren kennen.
De elementaire kracht en de vreug
de die van de ouverture tot het slot
in Smetana's opera doorklinken, heb
ben dit werk over de hele wereld
geliefd gemaakt. Door de wijze waar
op de Duitse TV voor Nederland
overgenomen door de KRO dit
werk heeft laten klinken en zien zijn
ook miljoenen in hun huiskamers dit
genot deelachtig geworden.
Goed, de televisie kon ons de
pracht van de kostuums piet tonen,
maar als-winst stond daar tegenover,
dat in dé uitvoering voor de Duitse
TV de handeling beter te volgen was
dan op het toneel en dat de kijker
zich meer opgenomen kon voelen in
de handeling dan wanneer hij het
vanuit een zaal op het toneel gade
slaat.
Tot de mogelijkheden, die de tele
visie boven het toneel heeft, hoort
ook, dat regisseur Kurt Wilhelm de
opera dubbel kon bezetten; een'ge
zelschap van de beste acteurs en ac
trices die het mimische gedeelte voor
hun rekening namen en zangers en
zangeressen, die alleen dat, waarin
zij excelleren: hun stemmen, bijdroe
gen.
Naar ons gevoel heeft Wilhelm
daarentegen door de mogelijkheden
die de TV hem biedt de bedoelingen
van Smelana overtrokken in de cir
cus-scènes. In de uitvoeringen van
„De verkochte Bruid", die wij ons
herinneren, was het circus meer een
natjdriuk...
1AL IK
TEEP5 ZÜN.
GELOOF
9AT HO
WERKEL'Jk
VERLIEFD
wie dat'i i
m &TAAT &T1L... ™®8£Nvv, - - -
Uil HEEFT ME GE
7.IEN...HÜ K'JKT...
MAAR
JE BENT
CHACLE&
INTUbSEN
Z'JN ZUSTER
HET &CWUNT DAT
PAUL ERG OP JE GE
STELD i& CAROL. IK
BEDOEL OM JE TE
YRAGEN MET "Z'N
DOCHTER UIT TE
GAAN EN ZO, DENK
ue Dat hüveruefq
OP JE
DENKT
INTUSSEN DwhRL
JENNIFER VOOR
D£ MIST.
/yy Df. J (HUUR ZOtfttN Pt MfifIHZ// ZOtlütR PXCZDJiAAft Pt 6tf*RDft£RDt RUITtR
WAAR JE NOU W C 6£EN MA AR H»D NIET
ANDtRE UHÖAMÜ EN VUSCR-J 5TAA1 VAoT... HET MOÉT ttrt
SPOOK
W£L IK KAN NU TOCH
NICA1AND MEERTêóCN-
H0UDCN...KIJK DAN MAAR
MONDJE DICHT!
MAG IK ook
KIJKEN?
0 DIE /MANNEN WILDEN
EVEN ZIEN Wit DC GEMAJ
KtRDERUirtRöj
'fi - x\;
i-wr-KT
Elf MINUTEN NA DE HERVATTING DCET HY DIT EVENWEL
VERKEERD. KiOK MLST&A -HEEFT 21CH OUlSTBYTYDS
VAN 2YN TVJgE" BEWAKERS WETEN TE ONTDOEN ,OM EEN
?$.*-=«. FRAAIE VOORZET VAN LINKSBUITEN
U6LD/1AN EVEN FRAAI TE
benutten.
3-1
.antde
VICTORIANS
laten geen
twyeel meer
bestaan aan
hun vaste
VOORNEMENS
R-UJ- DOELMAN
SNyDCRS MCET ZICH STEEDS
VAKER OP TE GRASMAT lOERPEN
OM 2YNKQ01 SCHOON TE HOUDEN.
troep saltimbanques, potsenmakers,
die de gehuchten aftrekken. En dat
leek ons beter te stroken met Smeta
na's opzet dan het TV-eircus van deze
avond Het werd nu te veel een zelf
standig en een te perfect kijkspul.
Wat jammer ook, dat juist tijdens
de dans waarmee de tweede acte in
zette een storing intrad. We misten
er een fraai schouwspel én de eerste
kennismaking met de ouders van
Mischa door.
W. Jnn.
F)E avond vóór Kerstmis hebben
we een Scrooge zien evolueren
van een geldwolf tot een goed mens;"
de avond van de Tweede Kerstdag
hebben wij dankzij de overtuigings
kracht van grootvader Vanderhoff
(Henk van Buren) een meneer Kïrby
(Joan Remmelts) die gekweld werd
door de managersziekte zien veran
deren in een aankomend filosoof, die
zich vertrouwd maakte met de eerste
beginselen van de levenswijsheid „Je
kunt het toch niet meenemen".
„Welbedankt voor het gezellige
avondje', zeggen we tegen allen die
het televisiescherm bevolkten, Mary
Dresseihuys ln het bijzonder en in
cluis de regisseur Walter van der
Kamp
En nu maar afwachten wat de ma
nagers, die m de komende dagen ons
pad kruisen, van dit lesje hebben
meegenomen.
Het TV-journaal dat aan deze ko
medie vooraf ging maakte de vijf
honderd vol. Ter gelegenheid hier
van sprak prol mr. M. Rooy. Hij
vergeleek hierbij het bioscoopjour
naal met een weekblad, en bet TV-
journaal met een dagblad.
De daad bij het woord voegende
zette de redactie van het journaal
ons, als reeds zo vaak, een rijk ge
varieerd prentenboek voor.
W. Jnn.
XT AAR schatting hebben 17 miljoen
bewoners van de Britse eilan
den Eerste Kerstdag de toespraak
van hun koningin aan het televisie
toestel kunnen volgen. Hierbij ko
men nog eens vele miljoenen in de
gebiedsdelen overzee, die dank zij
telerecording hun koningin zullen
zien en horen. Dit was de tweede
maal dat de Britse koningin van dit
nieuwe medium gebruik maakte om
zich tot haar onderdanen te richten.
Dit bericht is voor ons aanleiding
geweest bij de Nederlandse Televisie
Stichting, de Riiksvoorl. Dienst en
KONINGIN ELIZABETH
óók op de TV
het secretariaat van onze Koningin
te informeren of .ook by ons is over
wogen de toespypak. van koningin
Juliana-op Eerste" Kérstdag niet al
leen via de radio maar ook via de TV
te verspreiden.
„Dit is zeer bepaaldelijk dit jaar
niet overwogen."
„Het volgend jaar dan wellicht?"
„Misschien, maar het is nog te
vroeg om hierover een uitspraak te
doen."
Tegen die tijd zullen er in ons
land volgens een zeer voorzich
tige raming meer dan 500.000 TV-
toestellen in gebruik zijn. Vermenig
vuldigd met zes kijkers per apparaat
betekent dit, dat er dan minstens drie
miljoen Nederlanders de Koningin
zullen kunnen horen én zien wan
neer zij haar. rede uitspreekt. Een zo
groot aantal, dat wij hopen, dat dan
de Nederlandse Televisie Stichting
het voorbeeld van de BBC-TV-sectie
zal mogen volgen.
HOE miezerig het echte kerstweer
ook mag zijn, de radio is met
de feestdagen altijd goed voor een
flink pak sneeuw, dat in twee dagen
tijds uit al die lekespelen, vertel
lingen, carols, chansons en kerstlied
jes in gure stormen of in don
zige vlokken, al naar gelang de in
tenties van de auteurs op de
vredige hoofden van de luisteraars
neerdaalt. Dat schijnt een ijzeren
radiowet te zijn, waar ook de, (ove
rigens prachtige) concerto's van
oude Italiaanse componisten onder
vallen, die de omroepen doorgaans
voor hoogtijdagen en nationale ram
pen uit de discotheek halen.
Het was er allemaal weer dit jaar.
Ook de programma's voor en met
de vluchtelingen, de zeevarenden de
zieken in Davos en de uitwisseling
met vreemde landen. Bij veel obli
gaats ook enkele verheugende uit
schieters.
De AVRO had er zo een die
eigenlijk buiten het kerstprogram
ma viel: een dit keer bijzonder
goed gelukt „Logboek" van drs. D.
J. van Dijk en Jan van Herpen over
het jaar-van-de-omkeer 1948. Een
programma om van rechtop te gaan
zitten.
De VPRO. die van de lange toe
spraken afwilde, gaf zeven mensen
van zeer verschillende „richtingen"
ieder iets meer dan drie minuten
de vrije beschikking over de micro
foon onder het motto: „Wat zal ik
ervan zeggen". Dat pakte wel goed
uit, beter dan het naar ons gevoel
wat teleurstellende hoorspel dat de
ze omroep bad laten schrijven door
de auteur Willem G- van Maan en.
Bij de NCRV was een uitzending
over de kerstfeestviering in vijf con
tinenten het beluisteren ruimschoots
waard en de KRO had behalve een
sfeervol programma - met Oosteuro-
pese vluchtelingen, iets aardigs ge
daan met een serie radiotelefoonge
sprekken via Scheveningen-Radio
en de semafoor in IJmuiden met de
kapiteins van een coaster een tank
schip een loodsboot, een treiler en
het lichtschip Tessel.
De VARA tenslotte bracht na haar
tiende uitwisselingsprogramma met
familieleden en patiënten van het
Nederlandse sanatorium in Davos
een uitstekende documentaire van
Gabri de Wagt over dit sanatorium
onder de titel „Eiland in het ge
bergte". Een documentaire vol stem
ming en informatie, degelijk en
hecht doortimmerd radiowerk waar
mee De Wagt zich langzamerhand n
grote naam verworven heeft.
B. v. R.
Hilversum i ihro). in do Popn-
laire Klassieken het Radio-filhar
monisch orkest met werken van
i Robert Schumann (7.35^.20). Tiere
lantijnen zyn er ook weer (8.35-~».«J.
De dag wordt besloten met nieuwe
klassieke grammofoonplaten (11.25
12.00).
HILVERSUM a (VARA). Minder be
kende fragmenten uit opera s van
Pucclnl (6.20—7 00). Naast dn ge
wone zaterdagen brieken; onder regie
van S. de Vries de ecn-akter „Het
donkere uur" (10.40—11.15).
Televisie. De kro met Jan de
Cler's kleinkunstprogramraa „Blijf
er niet voor thuis" (8.203- Het op
treden van het Deense zangeresje
Birthe VVilke (9.00). De thriller „De
moord op Peter Wllhred" (9.15) en tot
besluit „Toerja-toemee", de quiz van
jan Blaaser (9.45).
Hilversum i (kroj. ia de reeks
„Muzikale Aspecten" een causerie
met voorbeelden door Willem Att-
driessen over Anton Bruckner (3,30
4.00). (IKOR) Do rubriek „Het Gela
den Schip" met beschouwingen over
toneel, moderne kerkebouw, nieuwe
boeken en fUm (6.00—6.30).
(KRO) Een klankbeeld over de
Vlaamse letterkundige Etnfel van
Hcmeidonck (S.3D—9.15). Een concert
met werken van Paul Hindemlth en
K. Landré (U.15-12.00).
Hilversum Ut (VARA) Het klelnkunst-
programma „De Speeldoos" (10.45
11.15).
Hilversum u (Avro) Het Radio
Filharmonisch Orkest oJ.v. Bernard
Hal tink met werken van Blzet
46trawinsky en Beethoven (2.20—4.10).
Een stemmingsbeeld van bet Parijse
leven door Jan Brusse (9.4510.00). In
„Muzikale Coryfeeën" het spel van
Wladimlr Horowitz (I0.30—11.00).
TELEVISIE. KRO met een uitzending
van de Hoogmis uit de kerk van
het Heilige Kruis te Amersfoort. De
kerkdienst wordt voorafgegaan door
een kort gesprek ovar moderne kerke
bouw (11.00).
f Advertentie l.M J
Boekh, N®d, Frans, Duits en Engels
Da kortste en voorr/ef/gsfe opleiding
(Bekende Schrrftaltfke Cursus)
pVEN voordat de trein naar Den
Haag het station verliet kwam
een man de coupe binnen en ging
tegenover mij zitten. Hij was niet
jong meer en had een rond, welge
daan gezicht met kinderlijke ogen
waarmee hij mij nieuwsgierig op
nam. Zonder inleiding sprak hij:
,JHou die Drees weg is, seftynen
we geld terug te krijgen. Belasting-
geld bedoel ik. dat tue te veel be
taald hebben. Dat hoorde ik tenmin
ste vertellen
Hij machtte even en keek mtf wa
gend aan, of hij my n zegen afsmeek
te over deze mededeling.
,,'t Zou me verbazen," zei tfc.
Want het ligt zo weinig in dc na
tuur van overheden, om eenmaal ge-
ind geld terug te storten.
„Toch hoorae ik het," hield de
man vol- ,Jn een café. Van een per
soon. Ik weet niet wie die persoon
was, maar hij scheen goed op de
hoogte te zijn. En hij zei hetDat
we geld terugkregen, We zaten een
borreltje te drinken. En toen zei
hij 't."
Hij was duidelijk een gaaf, vol
dragen exemplaar van een prater,
waarvoor de spreektaal een oneer
biediger, vaak met letters aangege
ven aanduiding heeft. In dit bestaan
wemelt het van zulke mensen, die
niei kunnen leven, za&der onafge
broken geluid af te scheiden. Zij
hebben een waar meesterschap ont
wikkeld in het verstrekken van me
dedelingen, die geen enkele zin heb
ben en zich dan ook in het geheel
niet lenen tot een antwoord. Hun
causeertechniek heeft een eigen ca
dans. Ze nemen zo nu en dan grote,
triomfantelijke rusten en kabbelen
dan weer oratorisch voort aht een
nimmer opdrogende beek.
„Nou zeg ik een borreltje," ver
volgde de man, behaaglyfc achter
overleunend, of hij nu pas goed op
zijn praatstoel zat. „Want ik drink
een borreltje. Daar kom ik gerust
voor uit. Maar opgepast.' Als ik nou
in een ander land ben, tk noem maar
wat ik ben in Frankrijk. Zk ben
in Parijs. Bijvoorbeeld. Dan taal ik
niet naar een Hollands borreltje. Dan
drink ik bijvoorbeeld dubonnetje, of
een wijntje. Heel rustig. En stel, ik
ben in Londen. Ik kam wel eens in
Londen. Dan ga ik daar geen Hol
lands borreltje drinken. Dat zul je
my niet zien doen. Nee, ik neem ge
woon een whiskytje. Ik noem maar
wat. En waarom zou dat nou we
zen?"
Hij keek my aan als een quiz-lei
der.
Ik zat net te denken aan een by-
zonder pakkende toneelscène, die
Defresne eens schreef over een soort
gelijke prater in de trein, die zijn
slachtoffer tot de rand van de waan
zin dreef
My vermannend, sprak ik:
„Ja waarom7"
„Ik heb er zelf ook wel eens over
nagedacht," bekende hy ruiterlyk.
„Maar ik geloof dat 't zit. Je
moet je aansluiten by de gewoon
ten van het land waar je verblijft.
Neem nou Italië. Ik kom wei eens
in Italië. Maar daar ga ik toch geen
Hollands borreltje drinken. Dat doe
ik niet. Misschien zou je 't er wel
kunnen krijgen, als je goed zoekt,
,Maar als je 't dan gevonden hebt
en dat neem ik nou maar eens een
openblikje aan dan is hef prij
zig, hoor. En dan denk je bovenalen."
ja zeg, ik ga niet zoveel betalen
voor een Hollands borreltje, Dat doe
je toch niet? Ik bedoel, los van de
vraag of het je daar smaken zou, in
Italië. Want als ik in Italië ben
en ik stel dat nu maar eens even
dan heb ik de behoefte niet. Dan
smaakthet me - niet. Dan neem ik
een Italiaans bittertje. Heel rustig
hoor. Daar draai ik, mijn hand niet
voor om.1 Daar ben ik dan misschien
een rare in. En neem nou een dry
martini. Dat drinken ze in Amerika,
he? Goed, ik ben nog nooit in Ame
rika geweest. Misschien kom ik nog
wel eens in Amerika. Wie weet?
Maar als ik daar dan kom, "he, dan
ben ik§er zeker vanf dat ik^meteen
een drymartini bestel. Dat is gek
he? Maar zo ben ik. En neem Duits
land. Duitsland is een bierland. Dat
weet een kindNou ben ik geen ech
te bierdrinker, maar als ik in Duits
land ben
Ik realiseerde mij hoe verschrik
kelijk veel landen hij nog niet be
handeld had, opende het raampje en
sprong uit de trein. Ndar buiten han
gend, riep hij nog:
„Zn Duitsland zal ik bier drinken.
Rustig, hoor
KRONKEL
NEW YORK Bij een brand to
een boerderij bij Auburn in de Ame
rikaanse staat Washington zijn vrij
dag een moeder cn acht van haar
negen kinderen om hot l&vcn ge
komen.
Gisteren kreeg hij weer een foto. Ik
zag hem toevallig en vroeg wat dat
betekende. Eerst wilde hij niets zeg
gen. En toen zei hij weer dat hij
meneer Stacy wel te pakken zou
krijgen... Nou ja, ik heb net zo
lang gezeurd tot ik de waarheid
wist en ik heb hem laten beloven
niets te ondernemen voor ik de kans
had gehad met de man te praten,"
Murdoch was zich bij ieder woord
ellendiger gaan voelen. Hij gooide de
sigaret in de asbak en vroeg: „Was
er die tweede keer een briefje bij?"
„Alleen aan de achterkant van
de foto. Daar stond op, dat Bob voor
tweehonderd dollar het negatief kon
krijgen. Bob wist niet eens dat er
twee foto's waren."
„Die waren er waarschijnlijk ook
niet," zei Murdock.
„Maar nu is meneer Stacy dood en
kan iemand anders dat negatief vin
den."
„Ze kunnen er niets mee doen,
Dat had Stacy ook niet gekimd zon
der in de gevangenis terecht te ko
men."
„Hij had een afdruk naar Janet
Lowry kunnen sturen," zei ze. „Dat
zou verrukkelijk zijn geweest."
Ze zei nog veel meer, maar Mur
dock luisterde niet, Hü wist. dat ze
de waarheid had gesproken, maar
hij wilde er niet aan. Hij hield zich
voor dat dit geval op zichzelf kon
staan en nog niets hoefde te bewijzen.
Hij was als 't ware, opgegroeid in
het krantenvalc en bij hield van z'n
werk. Een eerlijke, vrije pers was
een van de machtigste instellingen
van de democratie. Hij weigerde,
tegen beter weten in, te geloven
dat een collega zich zo gedragen had.
Hij had nooit de behoefte gehad
hei onder woorden te brengen. Het
sprak vanzelf, dat de rechten en
voordelen die een vrije pers mee
brachten, ook verantwoording op
legden aan de andere kant. De ver
antwoording niemand te beschamen.
Het gebeurde niet dikwijls in de
krantenwereld, dat iemand voor de
verleiding bezweek. En als het wei
gebeurde, behoorde hij niet lang
meer tot die wereld
Het meisje had de waarheid ge
sproken. Daar kon hij niet omheen-
Evenrmn als hij de twee mannen
kon vergeten, die mevrouw Stacy
neergeslagen hadden en de negatie
ven blijkbaar hadden meegenomen.
Bij elkaar was 't genoeg voor het
wantrouwen, dat hij tot nu toe had
onderdrukt.
De escapades van Bob Hargrove
interesseerden hem geen zier, noch
zijn huwelijk met een mersje van
een vooraanstaande familie, Zelfs
wat er met Stacy gebeurd was, kon
hij zich persoonlijk niet erg aantrek
ken. "Wat hem dwars' zat, was de
Integriteit en de goeie naam van
zijn beroep. Hy moest en zou meer
bewijzen hebben voor hij zich ge
wonnen gaf.
„Maakt u zich maar geen zorg meer
om dat negatief," zei hij, „En als ie
mand 't me ooit zou vragen, zou ik
zeggen dat u meer moed dan gezond
verstand bezit."
„Dat verdien ik," zei ze ernstig,
„al vind ik 't verre van vleiend."
Ze stond op. „Enwat vanavond
betreft? Moet u dat aan de politie
vertellen.?"
Murdock 'was ook opgestaan en
zijn blik viel op de tweedjas. Hij
pakte hem op en voelde aan de
zwaarte, dat de revolver nog in de
zak zat. Hij haalde hem eruit en 2ag
bij nader onderzoek, dat de loop vak
kundig dichtgestopt was. Hij herin
nerde zich, dat die dingen indertijd
gedaan werden om oorlogssouvenirs
onschadelijk te maken. Hij had haar
geen moment verdacht maar hij was
onverklaarbaar bly met z'n ontdekr
king.
„Nee," zei hij.
„Wat bedoelt u?"
„Ik zeg niets tegen de politie...
Is dit de revolver van uw broer"
En wist u, dat hij niet geladen
v/as?"
„Ik weet absoluut niets van re
volvers,'* zei ze, „alleen hoe je ze
vast moet houden. Daar heb ik ge
noeg films voor gezien."
Hij belde een taxi en hield haar
mantel op, toen er beneden getoe
terd werd.
„Schiet op," zei hü, 't is laat.
Hij deed de deur voor haar open,
maar ze aarzelde op de drempel.
Haar ogen waren heel zacht toen ze
hem aankeek, bewonderend en dank
baar tegelijk. Het gaf hem een prettig
gevoel, hoewel 't hem ook verle
gen maakte. Hij wist dat ze op
het punt stond hem te bedanken en
om dat te voorkomen, draaide hy
haar met haar gezicht naar de trap
en gaf haar een zacht zetje.
„Een zoete meid zijn verder," zei
hij en. voor ze antwoord kon geven,
had hij de deur T
HOOFDSTUK 8
Kent Murdock zat de volgende
ochtend om even over negen achter
2ijn bureau, ondanks het voorstel
van MacGratb dat hij een paar da
gen met op de krant zou komen.
Het was een gewoonte, waar &U
blijkbaar niet gemakkelijk mee kon
breken. Hij was druk bezig met bet
uitdelen van opdrachten toen de tele
foon ging.
„Meneer Murdock," zei een stem,
„u spreekt met Elinor Stacy."
„Ja mevrouw Stacy?"
„Zou *t erg lastig voor u zijn even
bij me langs te komen in de loop van
de ochtend? Ik zou graag iets met u
willen bespreken en uw advies wil
len vragen als 't uw schema met
in de war brengt..." „Natuurlijk
kom ik," onderbrak hü haar. „Waar
bent
„In 't huis van Ralph."
„Over een kwartier?"
„Dat zou ik erg op pry's stellen,^
zei ze, „ik zal u met lang ophouden.
Murdock regelde het werk in re
cordtempo en had nog net tijd Bush
te feliciteren en de feestsigaar m
ontvangst te nemen. Toen trok hU
z'n jas aan en zei tegen Taylor, z'n
assistent, dat hij nog wel contact
met hem op zou nemen, Buiten nam
hij een taxi en bij aankomst voor
het huis van Stacy, zag hij dat de
auto met het gebroken ruitje nog
steeds geparkeerd stond-
(wordt vervolgd)