STANDHOUDEN!
catrix
KIeNe.
niet geheel voldaan
UwKimstgebii
Troebel
VARA ZOMERPROGRAMMA
„Plein 8 u. 13 heeft
Koolzaad in polder
Flevoland bloeit
Do cl e n.h erden ki n g
voor radio: pover
en beschamend
B. Berssenbmgge
overleden
Hum. Verbond in
radio-zendtijd
voor
blijvend mooie
handen
Polen geven per
jaar 3 miljard
aan drank uit
Indrnkv ckkend
stemmenspel
over liet verzet
door FRANK GODWIK
OeTJeiSPARK
DE DOCHTERS VAN
MEVROUW PEACOCK
Dinsdag 5 mei 1959
HET is natuurlijk wel goed, de'betrekkelijkheid der dingen te klin
ken zien; maar heel ons gemoed komt in opstand, wanneer
van een zijde, die zichzelf „onverdacht" waant- meer en meer po
gingen worden ondernomen om de bevrijding van mei 1945 te
aen als een gebeurtenis, waarover trots en vreugde eigenlijk niet zo bij
zonder gerechtvaardigd zijn.-De motivering is dan ongeveer als volgt: die
Engelsen en Amerikanen en Canadezen waren, getuige hun gedragingen,
ook niet zulke brave jongens; en de. tanks, waarin zij reden, en de vlieg
tuigen. waarin zij vlogen, waren even gemene moordt!ingen als die, waar
mee de Duitsers Europa zo lang hadden geterroriseerd. Elke oorlog is een
minderwaardige zaak. elk geweld is uit den boze: de herinnering aan een
oorlog kan geen schone zaak zijn. ook al is hij gewonnen.
Wij willen wel -zeggen dat het ons. ook niet de beste wil, niet gehikt om
deze redenering te volgen. Want hoeveel meer. is er gebeurd in 1945 dan
enkel het verslaan van een leger. De onderduikers kwamen ii.it hun schuil-;
hoeken te voorschijn, de weinige Joden die het hadden gehaald, en de an-
deren die aan de slavenhalers)» raktijken waren ontkomen; en de concen
tratiekampen gingen open. die verzamelplaat sen van mishandelden, verne
derden en verhongerden. Er was *en leger verslagen, zeker, doch er was
ook een einde gekomen aan de knechting en het onrecht. Van de apocalyp
tische ruiters, die door Europa waren getrokken, waren honger en dood
we) erg geweest, maartoch minder erg dan de bezoedeling en verkrachting
van de geest. En de eindeloze jubel kwam dan ook vooral voort uit het
besef, dat dit voorbij was; dat de wind weer vrijheid woei en datgene, wat
«en mens tot mens maakt, weer onaantastbaar was geworden.
WIE dit niet wil zïen of poogt te bagatelliseren, moet het zelf maar
weten. Hij leeft in een andere wereld dan dc onze, en wij zuilen,
hem nimmer ontmoeten. Wie wapengeweld afkeurt, ongeacht de
geest, die achter de wapens staat, bewijst noch zichzelf, noch de
wereld een dienst. Want in wezen komt het neer op een capitulatie voor
opvattingen, zeer sterk verwant aan die. welker verdwijnen in 1945 de be
vrijding haar glorieuze en vreugdevolle betekenis gaf. Dit is geen propa-1
ganda voor de wapens, maar bet. i? wel een verdediging van de geest, die
opnieuw voor de wolven zou worden geworpen, wanneer het bezit der Va-
pens aan anderen werd overgelaten.
Het is niet eerlijk en hel is. niet billijk, elke strijd met de wapens over
één kam 'te scheren. Wie zegt, dat in 1945 de individuele Canadees niet
beter was dan de individuele Duitser, heeft misschien wel gelijk; maar
waar het op aankomt is. dat de Angelsaksen gezamenlijk ons de vrijheid
brachten, .die de Duitsers gezamenlijk ons hadden ontnomen'en dat niet
bij, toeyal, maar zeer bewust. In deze zin kennen we bok heden ten dage
onze vrienden en onze vijanden, ook al lopen die als afzonderlijke mensen
in hun deugden en gebreken misschien niet ver uiteen.
Natuurlijk, de wapens zijn gevaarlijker en grimmiger geworden sedert
1945 en bet wordt de hoogste tijd, dat de wereld er zich van ontdoet. Maar
juist dat moet aanleiding zijn, er niet voor te bukken; want wie bukt raakt
re niet alleen niet kwijt, maar maakt er zich tot de slaaf van. Hij verkoopt j
rijn vrijheid en krijgt er misschien niet eens het leven voor terug. De er-j
varing heeft, immers overduidelijk geleerd, welk een geringe waarde eent
mensenleven heeft voor totalitaire machthebbers; en vooral dat mensen
leven, waarin een krachtige en kritische geest schuil gaat. i
STANDHOUDEN is op het ogenblik de boodschap voor bet Westen; i
standhouden voor dezelfde waarden als waarvoor het met zoveel in- i
spanning en tenslotte met zoveel succes heeft gestreden in de oorlog.I
die.veertien jaar geleden eindigde. Merkwaardig en welhaast svm-i
bolisch is. dat het thans in eerste linie gaat om behoud voor het Westen
van die stad, die in de Hitler-jaren het middelpunt was van het streven
naar macht en vrijheidsberoving. Doch al is de groepering der krachten ver
anderd, de achtergronden zijn dezelfde gebleven.
Nu het spant, wordt veelvuldig een beroep gedaan op de redelijkheid. De
redelijkheid is inderdaad een waardevol ding, mits er niet onder wordt be
grepen de verkoop van het stukje vrijheid. Want dit artikel is niet voor ver
handeling vatbaar, omdat het een ondeelbaar en onsplitsbaar fundament is
van de Westelijke samenleving: thans zo goed als in de dertiger jaren. £r
valt éénvoudig niet over te praten.
Vandaag, nu de vlaggen waaien ter herdenking van de bevrijding, is dat
waarschijnlijk heter le begrijpen dan op een ander tijdstip- Er is hier en
daar enige aarzeling te bespeuren, en een geneigdheid de weg van de minste
weerstand te kiezen. Vooral in Groot-B rit tan nië is dat het, geval. Ma*r an
ders dan in 1939 is ook Amerika bondgenoot en deelgenoot. In Britse links-
ROciaJistiscbe kring waarschuwt men thans voor avonturen, en misschien is
dat nuttig; maar duizendmaal liever is ons toch de houding van de Ameri
kaanse vakbondsleider Walter Reutber. die in de door vele honderdduizenden
bezochte Mei-bijeenkomst in West-BerJij» uitriep"- «Wij staan naast u, en
houden met u stand, hoe fel de wind ook blaast uit liet OostenS"
TTET VA .RA zaterdagavond radio-amusementsprogramma „Plein 8 uur
1 13" zal nog één keer worden uitgezonden. Dit zal zijn zaterdagnuond
aanstaande. Daarna verdieijnt het, om het volgend winterseizoen niet terug
te keren- Ondanks tnaardering T'oor bepaalde onderdelen, heeft „Pleiu
S uur 13" niet over de hele linie kunnen bevredigen. Aldus de heer J. B.
Broeksz, omroepsecretaris van de VARA by het ontvouwen ren de plan
nen voor het komende seizoen.
Evenals andere jaren ondergaat dit
zomerprogramma een aantal veran
deringen.
In de radio-sector zijn dit onder
meer:
„WEERKLANK" het programma
waarin Rutger Schoute en Jean
Antonietti muzikale aspecten be
lichten. verhuist naar de zaterdag
middag. In het vervolg zal prof. dr.
(Advertentie t.M.)
ka» niet meer loszitten
of verstfeulveul
DENTOFIX mui Di*uw. Verbeterd
*n anti«eptlidi poeder behoeft
tierhts op de gebitspiaftt gestrooid te
vorden om bet gebit de gehele dag roti-,
v«t op zijn plaats te houden, y' voelt
ach Mker en behaaglijk. DENTOFTX
voorkomt teven* onaangename reuk
Hit d« mond. Probeert het oog heden.
Verkrijgbaar ip discrete, neutrale plas
tic flacons, prija f,2,35, bij apotheken
M» drógwterijen.
KAMPEN. In de polder Ooste
lijk Flevoland is 8.000 hectare kool- j
zaad uitgezaaid, dat op het ogenblik
in volle bloei staat Verwacht wordt,
dat de bloei deze week haar hoogte
punt. zal bereiken. Het bloeiende
koolzaad is te zien tussen de weg
naar het toekomstige dorp Dronthen
en Ketelhaven. Deze weg is vanaf
Harderwijk en Elburg over de pol-1
derdijk te bereiken en vanaf Kam-
pen over Roggebotsluis,
Gisteravond tutsen hall acht
en half negen was er dan weer
een Nationaal Programma. Het is in
deze formulering een wat schamper
zinnetje. We zouden het ongepast
vinden zo te schrijven over dit uur
waarin voor de radio he doden uit
de tweede wereldoorlog zijn her
dacht. als deze formulering ons niet
werd ingegeven door droefheid én
om de doden én om hun herdenking.
In de vijf minuten voor de stilte,
even een paar zinnen waarin de ver
slaggever de sfeer van deze avond en
dit uur niet kon oproepen. Daarvoor
en daarna een cantate „Als de dag
van gisteren" die noch de indruk
wekte meer te zijn dan een matig
stuk gelegenheidsmuziek. noch er
toe kon bijdragen allen die om
welke reden dan ook niet aan
stille tochten deelnamen toch de in
houd van dit uur te laten proeven.
En dat veertien luttele jaren na
•40—45!
Geen regel, die de radio overnam
van het gedicht dat Enny Molsde
Lecuwe voordroeg bij het monument
op de Amsterdamse Dam, geen-
woord uit de toespraak van burge
meester Van Hall. geen .impressie
van de honderden die hun bloemen
legden aan de voet van het monu
ment. (Dat dit alles werd gezegd en
gedaan weten we dank zij de tele
visie, die tot hall negen op de Dam
bleef.)
Toegegeven, het 5* ongetwij
feld moeilijk ieder jaar opnieuw
een. passend programma samen te
stellen, zeker een programma als dit.
Maar ate het niet beter kan dan zo
als gisteravond is dit in meer dan
een opzicht bedroevend. We geloven
trouwens niet dat het niet an_
ders kan. Daarvoor hebben de
programma's van voor enkele jaren
een te diepe indruk op ons gemaakt:
de schakelprogramma's tussen half
acht en acht uur waarin we oorge
tuige werden gemaakt met punten
van samenkomst in vijf of zes plaat
sen in ons land. Nooit zullen we bij
voorbeeld de indruk vergeten dse
op ons de reportage maakte, van Ary
van Nierop op het Jonas Daniel
Meyerplein in Amsterdam bij het
beeld ,.De Dokwerker".
En ais men naar andere middelen
zou willen omzien, om een passende
omlijsting van de stilte en het Wil
helmus te scheppen; zijn er dan niet
(bij voorbeeld) radiomedewerkers
als een Jan van Herpen of een Gabri
de Wagt?
W.Jnn.
Helène Wagenaar-Nolthenius hier
aan regelmatig haar medewerking
verlenen.
DE ZONDAG-VOORAVOND van de
VARA eenmaal in de 14 dagen
zal omvatten-een grammofoon-
platenrubriek waarin Thom Kel-
ling muziek uit Zuid-Afrika en
Zuid-Amerika laat horen, waarin
dr. Van Ege iat zijn reisrubriek
houdt en 'Adri Kaan zijn „Intiem
Theater" laat horen m.m.v. Hetty
Blok, Conny Stuart. Enny Mols-de
Leeuwe en Cruys Voorbergh.
KLANKBEELDEN van Bob Uschi
en Gabri de Wagt top maandag
avonden) zullen betrekking hebben
op de scheepvaart en zeesleep
vaart.
DE PAEDAGOGISCHE lezincen
van mevr. dr. M. Albarda verhui
zen naar de woensdagavond. Op
deze avonden, waarop uiteraard het
hoorspel gehandhaafdblijft, zal
aandacht worden geschonken san
het Holland Festival en andere mu-
ziekfeesten waaraan, Europa in de
zomermaanden zo rijk is-
J HENK VAN STÏPRÏAAN gaat een
groot deel van de vrijdagavond
besteden aan een rubric-k die spe
ciaal op het weekend toerisme is in
gesteld. Hij zal telkens aan een,
bepaalde stad of streek aandacht
schenken in de vorm van repor
tage, klankbeeld, interviews, tips
e.d.
IN DE TELEVISIE-SECTOR is meer
bekend van wat gaat verdwijnen
in de zomermaanden dan omtrent
wat daarvoor in de plaats komt
IN DE IJSKAST gaan Bert Gart-
hoffs „Anders dan anderen". Eerd-
1 mans' quiz „Weet wel wat je
waagt" en het jeugdprogramma
i ..Pipo de Clown".
EEN ZONDAGAVOND magazine, in
j de geest van de rubriek Totebel
van het vorige jaar, geregisseerd
door Simert Kruidhof belooft een
aantrekkelijk programma te wor
den. Het zal worden gepresenteerd
uit 't Bellevue in Amsterdam.
IN DE TONEELSECTOR koestert de
VARA plannen om een of meer
TV-spelen te brengen naar de
Claudia-romanreeks van Rose
Francken.
EEN AANTAL MALEN 7x>u de
VARA ook een programma willen
opbouwen om de persoon van een
humoristische schrijver. Er zou
daarbij gebruik gemaakt kunnen
worden van filmmateriaal, er zou
een interview gehouden kunnen
worden en de auteur zou uit eigen
werk kunnen voorlezen.
bekend fotograaf
TILBURG. - Op 85-jarige leeftijd
is te Goirle overleden de heer B,
H. W. Berssenbrugge, die als foto
graaf in binnen- en buitenland be
kendheid had. Vooral tijdens zijn
Haagse tijd ontving hij veie bekro
ningen op internationale tentoon
stellingen.
T-TeT Humanistisch. Verbond, al-
dus de heer Coert tijdens een
persbijeenkomst, geniet in de radio
gastvrijheid bij de AVRO, bij de
VARA en bij de VPRO. Het is daar
zeer erkentelijk voor; maar rechten
heeft het niet. In het ontwerp voor
de nieuwe omroepwet, waarbij o.m.
zendtijd voor kerkgenootschappen
wordt geregeld wordt uitdrukkelijk
voorbij gegaan aan zendtijd voor dit
orgaan van buitenkerkelijken Op
Hemelvaartsdag organiseert het Hu
manistisch Verbond daarom in Em*
men een landdag die in dit verband
een demonstratief karakter zal dra
gen.
Het Humanistisch Verbond dat
eep geestelijk tehuis kan zijn voor
de' zeventien procent van het Neder
landse volk die niet behoort tot het
een of andere kerkgenootschap, voelt
zich buiten de deur gezet door de
ontwerpers van de nieuwe radiowet.
Om de wil dat hierin verandering
komt tot uitdrukking te brengen
wordt een actie gevoerd om te ko
men tot oprichting van de „Huma
nistische luisterkring:, het woord van
de week". Men kan hiervan lid wor
den door een gulden te storten op
de postgirorekening 58 t.n.v. deze
luisterkring.
Tot het comité van aanbeveling
behoren oud-minister In 't Veld, de
acteur Han Bentz v. d. Berg. prof.
Stuiveling, het liberale kamerlid
mej. Ten Broecke Hoekstra, de No
belprijswinnaar prof. Zernike en
mr. Stempets, hoofdredacteur van de
Nieuwe Rott- Courant.
(Advertentie f.MJ
ondank* huishoudelijk werk
HANDCREME
de onzichtbare handschoen
WARSCHAU. De Polen berie
den per jaar ongeveer 19.300 miljard
zlotie* (ongeveer 3,2 miljard gulden)
aan alcohol, en het meeste daarvan
aan. wodka.
Dit bedrag werd uitgegeven voor
een totaal van 105 miljoen liter alco
holhoudende dranken. Dit heeft het
Poolse bureau van de drankbestrij
ding bekend gemaakt.
Het bureau heeft hierbij echter
geen rekening gehouden met het
geld dat is besteed aan de, grote hoe
veelheden sterke drank die in Polen
illegaal worden gestookt, vooral in
de dorpen.
7} E gevoelens van bezinning op de
■7-'jaren '40—'45 die met het Na
tionale Herdenkingsprogramma van
de radio (7.30—8.30 uur) niet tot een
samenklank konden komen, vonden
een betere klankbodem in het spel
„De laatste" van de jonge, nog
slechts 21 jarige, Nederlandse schrij
ver André Kuyten. En dit niet in
het minst door de regieopvattingen
van S. de Vries jr. en de muzikale
illustraties die door Jan C. Hubert
waren geschreven op gezang 128.
Twee ter dood veroordeelden
wachten in een cel de voltrekking
van hun vonnis af. De grendels wor
den op zij geschoven en nog een lot-
genoot komt hun ruimte delen. Elk
1 van hen vertegenwoordigt een an
dere leeftijdsgroep, een ander ka-
1 ra kier, een ander milieu en een an
dere verzetsdaad.
Maar alien zijn zij gedreven door
de idee van de vrijheid: de een in
het spontane verzet aan rijn univer
siteit, de ander door spoorwegsabo-
lage en de derde door zijn opvattin
gen over journalistiek-
Elk beleeft deze laatste dagen en
uren anders. De student in zijn dro
men over zijn meisje, de saboteur in
een poging tot verhullen.van de
spanning en het leed achter gepraat
en galgenhumor, de journalist In een
gerijpt aanvaarden van de conse
quenties van wat hij deed.
Gaaf en afgerond van begin tot
eind was dit stefnmenspcl, Kuytens
eersteling, wellicht niet. Zijn indrin
gende kracht van schrijven verleen
de het echter een waarachtigheid die
diepe indruk heeft achtergelaten.
Eén stem slechts, die van Eline (ge
speeld door Barbara Hoffman) leek
ons niet geheel passend in dit kader.
En wie zich al luisterend heeft
verbaasd over petticoat en nylons,
die tussen '40'45 nog onbekend
waren in ons land: Kuytens situeer
de zijn spel niet in deze oorlog
maar in „een oorlog" waardoor hij
zich de vrijheid van dit beeld kon
permitteren. W.Jnn.
Vanavond
Radio
TER gelegenheid van de herden
king van onze bevrfjdinj zendt de
radio in de avonduren over beide
zenders een nationaal projramm* uit.
LICHTE MUZIEK
6.15'1.00. Een gevarieerd program
ma van lichte zram.platen.
9.05—10.30. Onder de titel „WIJ le
ven vrij wij leven blij" een pro
gramma met herinneringen aan het
radio-amusement sedert de bevrij
ding. Wim Sonneveid is op nieuw
Willem Parel, Rijk de Gooyer i« weer j
Baaartels, cees de Lange Is weer
het mannetje voor de kleine klus-
stes etc. Voorts medewerking van ve
le orkesten koor en rangsollsten.
DIVERSEN.
S.30—S.0Ö. Een cabaret-programma
over Nederland, samengesteld door
Adri Kaan.
7.00—7,30. „Een dag gast van de
burgemeester van Emmen", een re
portage samengesteld door Jacques
Idoscrda
8-059.057 Bijeenkomst ter herden-
king van de bevrijding Ja de Grote
Kerk in Deventer.
10.30'10.45. Een voordracht door
Coen Flink „Hongerwinter-Spelender
wijs" van J. G. Postejna.
11.15—12,00. Stercofonlsche radlo-ult-
zending.
Televisie
VAN 5.00 tot. 8.50 mtr Is er een
algemeen, programma met journaal
weeroverzleht, een tekenfilm en
een documentaire over een grotten-
complex ln Frankrijk.
Van 8.50 tot 30.00 nur een nationaal
programma t.g.v. van de herdenking
van de bevrijding. Er werken vele ar
tiesten aan mede, de regie ligt ln han
den van Dick van Bommel.
WOENSDAGMIDDAG
Tussen 2.50-4.45 uur een directe re
portage uit het Wembley stadion iö
Londen van de voetbalwedstrijd Enge-
land-Italië. Commentaar van ir. A. van
Emmenes. Hierna (van 5.00 uur) het
Jeugdprogramma.
(Advertentie t.M.)
WTN 50 ROLLEN KLENE'S PROP
MAAK EEN IEUKE TEKENtNG mei het Kiene-mannetje
{of geef een oordig idee voor onze tekenoors}
en zend deze met één frujetlo wikkel oon Kiene N.V.
Amsterdom. Vermeld noem, adres en leeftijd.
Sllee week 20 prijswinnaars
...MAAR IK HIELD VAN JE,
EN DAT VERKLAART VEEL. IN
DE LIEFDE EN DE
IS ALLE5 6EOORLOOFD
IK WILDÉ JÊ VOOR
ZELF EN DAT
IK. NOG
JE V6RACKT ME NAmJURL'JK.
WAT IKMETCUVE HEB 6EBAAN
MAAR HEUS,JARENLANG
H'J ME ©ELD AFGEBEDELD EN
AP0ETET. HU fS NiETS BETER
DAN IK HEM VOORSTEL-
de-'n chef. pat is
nayuurujk
excuus vcofl
war ik ge
daan
OS VÖL6EH0E OCHTEND GAAT JOHN
FLAT.JlKWEBJOU NIET?
ROL'S
MEER T6 Z-E&SEN, JOHN
NIETS I IK BEGRIJP NIET
WATJE KOMT DOëN
bovendien STA ik OP
HET PUNT WÊS TE
GAAN..
4E MOET NAAR
E LUISTEREN, CAROL
HETSPUTME VERSCHRIKK
L'JK VAN GISTERAVOND-HET
MOET VRESELIJK- GEWEEST
Z'jN VOOR JE
£N PAAR UU#
Htei
WtL H£S JE OOIT-
HOL 15 BÉ.T MOGt
LUK!
MOOI MAS JK
HET" DAN HEBÖtrt'Eri
KAN aifWYEVtN HEL
PEN /m£T Dê
vffACHHVAütN
NATUURLIJK'
IK BEN BLU DAT IK
EJ2 Af BEN
O.DAT LILT HIER,
NOG allemaal
IK 2AlKfcr ECN5
WEL LATEN HAltN
WLHt&BtN HET
TOCH PUtT" MEtfc
NOPIó
KIJK EENO WAT WL
HE.& BtH
hout
rtx toen ONft nieuwe BtroN
NtNiCHUUR IS6ES0UWP,WAT
15 ER TOEN WET HET HOUF 6t'
&EURD DAT VOOR. DE BEKISTING
10 GEBRUIKT?
MS
DIE-RAGE VALT Dfc HEER.
SKDOTSdHOT NIET MEEL'
ny /Moet zvn gaspedaal
1UT OP DE PLANK (NDRUK
KEN EN HET DUÜRT EEN
HELE POOS VOORDAT -KV
H£ö/K
rje
werce-
Z£GD.
/K/wer/wN op/me ontkent
ZMARCOTTE Wyz/GCN, EER&NAHD.
ZEDCET'TGEWELD/G,
HOOR! MM**1
co si.'me
m ACHTER: iC
*7*?^ m&>.
GPR71 MAAR DA TRAM /X
CHARLOTTE
(0EER BE
NADERT
f&)V&
WUWJ
je proeft bet.
PRODUCT
/ff de nieuwe Varastudio, die ietg
weg heeft van een zeer dure pgw.
chieUrische kliniek, waar de patiën
ten, pp antroposofische arondslog
door mildeby hun afwijking pa$.
sende pasteltinten worden omringd
zat ik achlet een microjoon en tuist:
Over een minuut gaat het rode
lampje branden, en moet je praten,"
Maar ik had tout» tekst niet. De ta
fel lag vol rommel oude kleren
materiaal om fietsbanden te plakken'
een zaag, doosjes Zwitserse kaas en
wel twintig paar herenschoenen uit
de tachtiger jaren. Radeloos zocht ik
er tussen en ja hoor, net op mo
ment toen het lampje rood werd
had ik 'm.
„Luisteraars" zei ik.
Maar'toen ik goed keek, wat het
geen tekst maar een sinaasappel.
Half doorgesneden, weliswaar, dus je
kon 'tn opendoen, als een boekje.
Maar er stond niets in te lezen dan
wat pitjes.
„Luisteraars," sprak ik nogeent.
Achter het glas maakte de tech
nicus een gebaar van kom-nou-op.
„Ja, luisteraars zei tk toanha-
pig.
Hu uerscheen Ary van Nierop in
de controlekamer en keek me aan
met een strenge koddebeiersbUk,
,,'t Is een sinaasappel," zei ik droe
vig in de microfoon, „Ik dacht dat 't
een tekst uiös
Het lichtje werd groen ik tuai
uit de aether. Nijdig kwam Ary van
JVierop uit de controlekamer de stu
die binnen en zei.
„Als je nou denkt dat ielollig
bent, dan heb je 't lelijk mis.
De technicus zat zacht te schreien.
,,'t Is het einde van de VARA"
kermde hij, „Wat jammer, 't Was da
omroep van het vrije woord
„Maar ik kon er niets aan doen,"
riep ik, „Kijk dan zélf."
En ik wees op de sinaasappel.
Maar nu was het opeens een tekst.
„Je zult er wel meer.van horen,"
zei Ary van JYierop verbeten,
„By the way, you're out of the
broadcasting business, you bum,
You're a has been
Hij praatte opeens Mickey SpU-
lane's tegen me.
„No," riep ik, naar vermogen.
„Hier is je ontbijt," zei mijn vrouw,
„ffo, no hteld ik vol.
Ik lag in bed nu thuis.
„Remember me? I'm your wife,"
sprak ze, „En ik versta vrij aardig
Hollands, want ik ben geboren in
Den HaagIn The Hague, you know?"
Toen ze de kamer uit was ging Ik
rechtop zitten en keek lodderig naar
het ontbijt. De ochtendpost lag naast
het koffiekopje. Er was een lang,
geel couvert bü» afkomstig van de
heer Van Leer, een lezer in de
U.S-A. die me vaak hogelijk ge
waardeerde knipsels en nummers van
„Mad" stuurt. Ik scheurde het open
en haalde er een Amerikaanse kront
uit „The Evening Times". Toen ik
het blad ontuouiode las ik, op de
voorpagina een met enorme letters
over acht kolom breedte gedrukte
kop. die luidde: Kronkel minister
O. K. en W."
,Jk dróóm dus, dat ik wakker ben,"
dacht ik. En ik riep:
„Oehoe-'Kom eens!"
Gespannen keek ik naar de deur.
Ik zou niet schrikken, als nu de la
ma uit Artis binnenkwam. Maar 't
was wel degelijk mijn vrouw.
„Still in the English mood?" vroeg
ze.
Ik gaf haar de krant én ze*:
„Wat staat daar?"
JKronkel minister O- K. en W." las
zij, „Gunst, wat leukDan krijgen
u;e voor- alles vrijkaartjes. Maar je
moet er wel even katholiek voor
worden, geloof ik'."
,JZijn wij wakker?" vroeg ik n«-
derig. J
trJa hoor, zei ze Kijk maar
En ze wees op een annonce. „Your
name in newspaper headlines", stond
er boven. Een firma op, Broadway
handelt er in, speciaal voor practi
cal jokers. Boven een pagina uan
een (oudej krant, toaaruit de hoofd
kop is verwijderd, kun je ter verras
sing van vrienden of vijanden een
schokkend opschrift over de hele
breedte laten dTufcken. Voor I dollar,
krijg je drie exemplaren.
„Vrees dus niet dat je voortaan
de reisbeurzen zult moeten verde
len," zei mijn vrouw, ,£n sta eens
op. Zolang je nog geen minister bent.
zul je zélf moeten werken."
KRONKEL
MOSKOU. Prof. C. F. Powell,
van de universiteit van Bristol, zal
zeer binnenkort met een. groep ge
leerden de Sowj et-premier en par
tijleider Chroesjtsjèw bezoeken om
aan te dringen op stopzetting van
de proeven met waterstofbommen.
De delegatie van geleerden zou na
Chroesjtsjew ook andere regerings
leiders bezoeken.
Zijn houding was voor haar onbegrij
pelijk zowel als bedroevend. Zij
was in strijd met alles wat baar ge
leerd was te geloven, maar ook met
de vaste overtuiging dat het vooruit
zicht met zijn vrouw herenigd te
worden, hem zou moeten troosten.
„Maar bedenk nu eens, dominee!
Als het God behaagt u tot Zich te
roepen dan ziet u uw lieve Essie
weer. Zal dat niet heerlijk zijn?"
,.Ik wil' haar niet terug zien. Ze is
heel onaardig tegen mij geweest!"
„Nee toch...!' Een ogenblik was
ze sprakeloos van verbazing. „U was
toch altijd zo gelukkig met haar?"
„Dat is lang geleden. Ze houdt nu
niet meer van me. Ze martelt mij."
„O nee, dat mag u niet zeggen."
„Maar 't is waar, dat zeg ik toch.
Ze is hier in huis, In deze kamer.
Ze luistert naar ons. ze lacht ons uit.
Ik kan haar niet zien, maar dat is
haar listigheid. Ze laat zich niet zien.
Maar ze is hier. O ja. ze bespot mij,
ze probeert mij bang te maken."
Julia huiverde. Maar in haar stem
toen zij hem antwoordde, was geen
spoor van angst.
„Maar vertélt u me eens. Hoe komt
u op dat idee?"
Hij wilde geen antwoord geven.
Hij zocht listige uitvluchten, ais een
kind met een schandelijk, beang
stigend geheim. Maar ten slotte, na
een lang duel, kreeg ze het uit hem.
Mevrouw Budge, zo bleek het, had
wijlen mevrouw Garnish door het
raam naar binnen zien gluren, juist
toen het begon te schemeren, Dat
was de eerste keer. De volgende dag
verscheen zij op de trap toen me
vrouw Budge op het punt, was naar
beneden te gaan. Volgens mevrouw
Budge was ze ouderwets gekleed,
met een grote hoed met veren, net
als op het schilderij. Toen ze werd
aangesproken antwoordde ze niet,
far CE&ALD BULLET?
maar kwam glijdend, zwevend, na
der. Mevrouw Budge, zo ging het re
laas verder, stond moedig boven aan
de trap en versperde haar de weg en
opeens voelde ze een koude .lucht
stroom, die haar tot in het merg ver
kilde; toen de verschijning dwars
door haar heen ging. Toen zij zich
omdraaide zag ze haar door de dich
te deur van de slaapkamer verdwij
nen. Ze ging dus onmiddellijk terug,
vol vuur om haar meester te be
schermen door hem alles te vertei
len: eerst indirect in een serie van
duistere toespelingen, maar ten slotte
met alle tekenen van grote angst,
in ronde woorden. „Ze is nu hier.
Kijk, daar! Ziet u haar niet? Ze
komt dichterbij. Ze kijkt u aan. Ze
zweeft nu boven het bed, de duive
lin!" Alles was precies zoals op het
schilderij, alleen was het gezicht ver
trokken in een wrede, hongerige, ho
nende. glimlach. „Ach stakker, nu
hebt u weer pijn," zei mevrouw Bud
ge. „Ze is weg, Ze heeft haar doel
bereikt. Budge isbij u, wees maar
niet bang." Dominee Garnish' reac
tie was onvermijdelijk een nieuwe
hartaanval, een nijpende steeds he
viger wordende pijn, die vier minu
ten of was het vier uur duurde
en hem als een uitgeput wrak achter
liet, De aanval duurde langer dan
gewoonlijk, omdat iets, ze wist niet
wat, tegen haar arm stootte terwijl
zij de medicijn, de pijnstillende me
dicijn waar hij zo op vertrouwde,
inschonk. En daarna was het portret
„door geen mensenhand beroerd"
zei mevrouw Budge drie keer
voorover op de vloer gevonden,
„Het is niet waar," zei Julia. „Be
grijpt u niet dat het niet waar kan
zijn? Uw Essie zou nooit zo iets doen.
Ze was altijd zo lief en zo v*riende-
lij k. En 2e is r.u bij Jezus in de he
mel."
„Verloren en verdoemd," antwoord
de hij boos, terwijl hij zijn ogen
stijf dichtkneep. „Een gekwelde ziel.
Maar waarom moet ze mij kwellen?"
Mevrouw Budge had haar werk
goed gedaan. Niets wat Julia zei kon
zijn koppige, wanhopige overtuiging
aan het wankelen brengen.
„Ik zal alles aan dokter Witherby
vertellen," zei Julia.
Ze ging naar beneden om op de
dokter te wachten.
Hij was laat, die morgen. Er was
weer een epidemie in 't dorp. Nooit
had ze zo naar zy® komst verlangd,
De kamer waar zij op hen» wachtte,
staande bij het raam dat uitzag op
de toegangsvieg, was al in even ver
waarloosde toestand als de slaapka
mer boven. Het vloerkleed, dof rood
en eens kostbaar, was verschoten en
versleten, uit gaten in de - kussens
puilden de veren; de schoorsteen
met allerlei ornamenten, de kale ma
honiehouten tafel en iedere hori
zontale oppervlakte was met stof be
dekt. De sierlijke, goud-bronzen klok
stond stil, misschien al jaren. De mu
ren. hadden vochtvlekken. Het; was
een dode kamer, dood en.verlaten,
en de somberheid werd nog geaccen
tueerd door stomme getuigen van een
gelukkiger, betere tijd, nu lang voor-
bij.
Er hingen twee goede landschap
pen in vergulde lijsten aan de muur,
en een potloodtekening, opgewerkt
met waterverf, van 'n cricket-elftal:
een van de jongelui, groot en met
een brede grijns; Tom Garnish- Voor
de lege, stoffige haard stond ;eeo
vuurscherm, waarvan bet Jacobjjnse
patroon van bloemen en vogelsjge-.
bordiiurd - was, meende Julia, door
zijn jonge vrouw," in' hun eerste hu
welijksjaar.
Julia vond dat hét. eigenaardig stil
.was in huis, een stilte dié haar. deed
huiveren als ze dacht aan de zieke
man boven en aan de vleesgewor
den boosaardigheid, die verborgen m
de keuken loerde. Noch mevrouw
Budge, noch baar dochter hadden
zich deze morgen vertoond, «mm»
was, zoals nu de gewoonte was ge
worden, binnengekomen met een du
plicaat-sleutel die dokter Witheroy
op zijn eigen initiatief voor haar naa.
iaten maken. Het spookverhaal, ver
onderstelde ze, was mevrouw Bua-
ge's antwoord op die brutale manier
van doem
CWordt vervolgd)
