Kon. W.illem I kwam de stad
door verkeerde poort binnen
Nieuwe loonpolitiek zou tot
devaluatie kunnen leiden
\Experimentele auto van G.M.\
WAT ZIJN VIERKANTE
A UTOMOBIELMOTOREN?
CHIEDAM
.9Q
Oranje-vorsten bezoeken Schiedam
eens
...en werd zo niet
officieel ontvangen!
Maar één dag
voorbereiding
SER NOEMT DINGEN NIET BIJ DE NAAM
Duivensport
Dronken matroos werd
uit Lange Haven gevist
Koeriersiers
pINSDAG 31JPU1962
opruiming
Duitser trok auto
embleem van taxi
Burgerlijke stand
duw
Prof. dr. J. Pfit
hoogleraar Ir Groningen
Zeelui stelen
glazen stolp
P.V. „Union"
SCV „De Postduif'
Inbraken in
sportkantines
ADVERTEREN
GEMEENTE SCHIEDAM
TYPISTE
GEMEENTE SCHIEDAM
EEN SCHRIJVER A
B-
1'--
Rven-
izien
een
i ex-
si
(Van een onzer verslasgevers)
NO Koningin Juliana op 13 september een officieel bezoe* aan de gemeente
Scbiedam komt brengen en grote groepen van de bevolklns rich nu aan bet
Rijveren rijn om alt koninklijk bezoek tot een sroot feest voor de stad te maken
na is brt °°k *ardig: om eens na te gaan of Schiedam al niet eerder bezoek heeft
»ehad van een regerend vorst. De ge meen te-archivaris, dis P. Th. J Kuyer heeft
de oude stukken op doorgesnuffeld en daarbij is gebleken dat alle regerende
vorsten bet Huls van Oranje een bezoek hebben gebracht aan Schiedam al
varen het niet steeds zulke groots voorbereide bezoeken als die wU volgende maand
jullen meemaken. Koning Willem vertoefde hier enkele uren op 29 juli 1814, toen
jiij op door«is was naar Rotterdam, Maar Koning Willem EC kreeg het volle pond
tijdens 'U* slatiebezoek op 31 juli 18,6. Daarentegen is het „bezoek" van Koning
WiHem W beperkt gebleven tot het langsvaren op de Maas, toen hy op 1 april 1872
óp weg was naar Brielle om daar het 300-jarig bestaan van Nederlands onafhan
kelijkheid te vieren. En het is zeirs aan twijfel onderhevig of dit langsvaren wel
«n succes is geworden, want de nieuwsbronnen spreken zich tegen op dit punt.
Het officiële bezoek dat Koningin WUheltnina op 18 september 1925 aan Schiedam
bracht in gezelschap van Prins Hendrik en de jeugdfge Prinses Juliana zullen de
oudste Schiedammers zich nog wei herinneren. Over deze vier Koninklijke bezoe-
Ittn in het verleden willen wij, aan de hand van de door drs, Kuyer verstrekte
Itgevens, enkele artikelen publiceren.
(Advertentie M
Moeten wij U nog ietj vertellen
over onze bekende Franse
Damast van 3.75 per meter?
De meestverkochte, sfeervolle
cvergordijnstof voor het ge
zellige interieur?
En juist omdat iedereen alles
weet over deze prachtige Fran
se Damastook de prijs van
3.75 pér meter, weet U wat het
Zeggen wil, deze zelfde damast
met zijdeglans, die soepel hangt,
te kunnen kopen voor een prijs,
die er niet om llegc.jvoor iets
méér dan twee gulden per
nieter.
Woensdagmorgen om 9 uur be
gint de verkoop van deze
prachtige Franse damasten, 120
cm breed, in moderne kleur
stellingen,
In rijk dessjn,
per meter voor
Het bezoek dat Koning Willem I, de
eerste constitutionele vorst In Neder
land, aan Schiedam bracht, is eigenlijk
een beetje een mislukking geworden. Dat
Is waarschijnlijk wei te wijten aan de
gebrekkige communicatiemiddelen van
toen, maar ook aan het hof-protocol dat
kennelijk in het begin van het konlng-
schap nog veel losser was dan nu het ge
val is. Want de Koning Is niet eens ont-
I vangen toen hjj de stad binnenkwam! Wel
stond het gemeente-bestuur In vol ornaat
j bij de Kethelpoort te wachten om de
j Vorst feestelijk In te halen en om hem de
I gouden stadssleutcls aan t< bieden
maar eilacle, de Koning kwam door een
andere poort de stad binnen!
Deze -wat pijnlijke vergissing mag toch
niet geheel het stadsbestuur worden aan
gerekend. Want de tijd van voorbereiding
van de ontvangst was maar héél kort, niet
meer dan één dag, en de gegevens waren
te summier geweest.
WANT eerst op 28 juli 1814 ontving
het stadsbestuur de mededeling van
de generaal-majoor en adjudant van de
Koning, de heer R. Fagei, dat de Koning
van plan was om de volgende dag, op reis
van Den Haag naar Rotterdam, ook
Schiedam aan te doen. Dus maar één dag
van voorbereiding! Het toen nog Provi
sionele Bestuur van Schiedam nam toen
aan, dat de Koning over Kethel zou rij
den, omdat volgens verkregen Inlichtin
gen de brug over de Schie niet te passe
ren zou zijn.
In allerijl zijn toen nog de nodige fees
telijke maatregelen genomen, nadat „aan
de burgerij kennis was gegeven van het
koninklijk bezoek". Voor zover de tijd dit
nog toeliet werden erepoorten opgericht,
de openbare gebouwen versierd, overal
werd de vlag uitgestoken en het carillon
zou bij aankomst worden bespeeld, ter
wijl de kerkklokken zouden bim-bam-
men.
De schutterij werd onder de wapens ge
roepen en opgesteld langs de weg die de
Koning in de stad zou rijden; bovendien
stond een detachement bij de Kethelpoort,
één bij de Roterdamse Poort en
één bij het huis van de „pre
sident-burgemeester" de heer C. Hee
reman, „alwaar enige ververschingen
zullen worden geoffreerd" aan de bezoe
kende vorst. Daarbij zouden de heer Vre
derechter en de kerkeraden van de res-
pactieve godsdienstige gezindheden te
Schiedam aanwezig zijn.
Stadssleuteh
Maar terwijl men bU de Kethelpoort
stond met het korps muzikanten en de
sUdssIeutels op een kussen, kwam Koning
Willem I de stad door een andere poort,
waarschijnlijk de Vlaardlnger-poort, bin
nenrijden om zo naar de woning van de
president-burgemeester te komen. Daar
is hU ontvangen door de beren Schleveen
en Loopuyt, De geschiedenis vermeldt
niets van schrik of consternatie bij een
dergelijke verstoring van het léést-pro
gramma, maar dat er menig zweetdrup
peltje is gevallen dat mag wel aangeno
men worden.
ENFIN, tenslotte heeft het stadsbestuur
toch zijn opwachting gemaakt bij
Z.K.H. ten. huize van de President-Bur
gemeester, „alwaar zich ook vervoegden
de heer Vrederechter, de deputation van
de onderscheiden kerkeraden, de officie
ren der schutterij, de commissie „waame.
mende de belangen der stokerijen" en di
verse particulieren", die de wens te ken
nen hadden gegeven ter audiëntie bij
Z.K.H. te worden toegelaten.
De Koning heeft nog de branderij van
de heer Pieter Loopuyt bezocht, terwijl
over de belangen der stad is gesproken.
Na een verblijf van enkele uren en het
nuttigen van enige verversingen vertrok
de Koning weer naar Rotterdam. Zowel
bij zijn vertrek als bij zijn aankomst heeft
de burgerij de Koning op de levendigste
wijze toegejuicht.
Apothekersnachtdienst: Apotheek Nieuw-
land, Wibautpleln 17.
Bellen bjj ongeval: GG ur- GD Tuin-
laan 50 lei 5 92 90
RK Leeszaal en Blbinnheeb Dam, ge
opend: maandag KJ 't -1 uus woens
dag 14 tot 17 en 19 tot 21 uuj. don
derdag 10 tot 17 uur. vr-.iiag H tot 17
en 19 tot 21 UU1 Filunl SingPi open
maandag 14 tot 1730 c 19 20 uur.
wdensdag 9 lot 20 uui rpdae 14 tol
1730 en 19 tot 20 uur
Stedelijk Museum: 10 m 17 uur. "szon
dags 12—17 uur: „Het menselijk ge
zicht van Europa" cn „Constant:
Nieuw Babyion".
BIOSCOPEN
Passage. 2 en 8.15 uur; „Zoctwatermatro-
zen".
Monopoie, 2 en 8 uur: „Vrijgevochten".
SCHIEDAM, dinsdag. De Duitser
H E. G., die onder invloed van sterke
drank verkeerde, begon gisteravond
2onder enige aanleiding of oorzaak van
een op de Broersvest stilstaande taxi
het auto-embleem los te trekken. De
chauffeur van de taxi zag het gebeu
ren en heeft de Duitser in de kraag
gegrepen en aan de politie overgele
verd.
GEBOREN: Maria H. H., d. v. W. van
Vossem on M, L. E. Keesmekers; Maria E,
K., d. v. J. Foppen en M. Y. de Bolster;
Marcellino J, M., z. v. F. J. G. Rieken en
J. F. van der Linden; Allan, z. v. J. H, M,
Simons en T. Verlinde: Josette, d. v. J. K.
van Dam en C. J. van Schjjndel.
OVERLEDEN; E de Kuijer, wed. van
W. P. Serrarens, 88 3.; J. W, F. Schuur
man s, echtg. v, J. C. A. Schoof, 63 j.
DE Sociaal-Economische Raad heeft,
met zijn langverbeide advies over de
loonpolitiek, een bijzonder harde
plons veroorzaakt in de vijver van het
Nederlandse sociale overleg. De raad heeft
namelijk het huidige loonbestel afgewezen, en
een nieuw systeem ontworpen, waarin de zeg
genschap van de overheid is teruggedrongen.
In regeringskringen heerst daarover ergernis, zo
niet verbolgenheid. De twee neutrale („liberale")
werkgevers bon den die. schHnbare paradox, een
flink stuk overheidsinvloed willen behouden, z^n in
een minderheidspositie gedrongen. Het NW heeft
7,i\n jarenlang verdedigde standpunt, dat de over
heid een duidelijke zeggenschap over de lonen be
hoort te hebben (geleide loonpolitiek) gewijzigd. Het
volt te verwachten, dat bet huidige stelsel zal moe-
ton worden opgegeven, want het kan niet bestaan
zonder de instemming van het bedrijfsleven; en
die Is, blijkens het SER-rapport, niet langer aan
wezig. Wat is er eigenlijk aan de hand?
Vooral dit: het bedrijfsleven is geïrriteerd door
de huidige gang van zaken. Het kabinet-De Quay had
bij zdn optreden de indruk gewekt, dat de loonvor
ming vrijer zou worden. Dat ig niet gebeurd. Iedere
collectieve arbeidsovereenkomst moet, zoals sinds
1945, goedgekeurd worden door rtjksbemiddelaars.
De bedrijfstakken zbn bovendien gebonden aan de
voorwaarde, dat de loonsverhogingen die zij voor
stellen moeten worden gedekt door een stijging van
de produktie per man, bijvoorbeeld als gevolg van
nieuwe investeringen, grotere efficiency, e.d. Alleen
dan wordt de loonsverhoging toegestaan. Deze voor
waarde bestond vroeger niet in zo strikte zin. Boven
dien is het gewoonte geworden en dat was onder
vroegere kabinetten ook niet het geval dat da
regering telkens nieuwe voorschriften geeft voor de
lonen. Dit alles heeft veel ergernis gegeven.
NU is het begrijpelijk, dat het bedrijfsleven genoeg
heeft van deze strikte richtlijnen. Het is even
eens begiypelijk dat de SER niet alleen de stren
ge eis. dat loonstijging moet worden gedekt, heeft
verworpen; deze eis is namelijk lastig. Ook Is het
psychologisch verklaarbaar dat men de overheids
invloed drastisch heeft willen verminderen. Het voor
stel is, om de Stichting van de Arbeid, een particu
liere instelling, het toezicht op de lanen te geven en
verder voor-* - mu-vo op de matiging der vak-
ho" -• ..interne coördinatie".
Wont de aart toJijit ei by, net als de regering.
dat de lonen niet te veel mogen stijgen. Looninflatie
moet worden voorkomen. Alleen, de regering moet
daar, veel meer dan thans, bulten blijven, Dit is,
zoals gezegd, een begrijpelijke reactie op de strikte
politiek van het kabinet-De Quay.
De medaille heeft echter een keerzijde. Ook de
loonpolitiek van deze regering was namelijk zeer
begrijpelijk, en dat schijnt men in de kringen van
de SER niet te hebben beseft. De regering wenst
stabiele prijzen, en die opgave wordt zeer bemoei
lijkt als het loonpeil sterker stijgt dan de produktie
per man. Want in dat geval nemen de arbeidskos
ten toe. Een prjjsbeheersing kan niet voorkomen,
dat stijgende arbeidskosten op den duur op de con
sument worden afgewenteld. Voorwaarde voor een
effectieve prijspolitiek is dus, dat de lonen binnen
de grenzen van de produktiviteit blijven. Daarin is
de regeling, ondanks haar ingrijperigheid, niet ge
slaagd.
De „aanwnzlngen" en de „nadere aanwijzingen"
van de staatssecretaris van sociale zaken hebben
niet kunnen verhinderen, dat het loonniveau in 1951
met een procent of vtff méér as gestegen dan de
produktie per man, die door de arbeidstijdverkorting
slecht3 traag toenam. Dat verklaart veel van de
stringente politiek van de regering!
HET zwakke punt van het SER-ad vies ia nu, dat
deze dingen niet bij de naam worden genoemd.
De raad heeft gedaan of zijn neus bloedde. HU
zegt: laat de loonvorming maar over aan de Stich
ting van Je Arbeid, die kan de bedrijfstakken beier
In het gelid houden dan de overheid. De Stichting
zal ook het produlrtivltcitscriterium niet zo stringent
mogen hanteren. Maar het SER-advie» zegt cr niet
bÜ. dat het de regering in het afgelopen jaar niri
is gelukt, diezelfde. Stichting van looninflatie fe weer-
houden! Dat maakt de uitspraak „de Stichting kan
het beter" niet bepaald geloofwaardiger.
En zulks temeer met, omdat dit SER-advies het
produktiviteitscnterium verwerpt. Toch heeft dat de
verdienste, de looninflatie in principe uit te bannen!
Laat men het los, dan wordt de ka
prijsspiraal groter.
Maar er is meer. Een deel van de SER (en dat
is ook een deel van de Stichting) namelijk de werk
gevers die in CSWV en VNW zijn georganiseerd,
durven de verantwoordelijkheid niet aan. Zg worden
daarvoor berispt door dr. Hessel van het NW (in
de E-SB van 18 juli). Maar het standpunt van deze
bonden mag dan niet erg flink zijn zij willen
de rijksbemiddelaars grotere bevoegdheden laten
houden eerlijk is het wel. Men kan deze werk
geversbonden verwijten, dat zij jarenlang in theorie
om vrijheid hebben gevraagd, en cr in de praktijk
telkens voor terug zijn gedeinsd. Maar zrj hebben
de verdienste, de kracht van de Stichting van de
Arbeid althans niet te overschatten. Kan de Stich
ting het aan?
OF net SER-advlea al of niet goed is, hangt af
van de vraag, of de Stichting van de Arbeid
kans ziet, looninflatie te voorkomen. Het is ge
makkelijk daarover een sceptisch betoog op te zetten
al zijn er in de loop van de jaren vijftig ook heel
goede resultaten van het overleg geboekt. Toch iig-
op de loon-
gen de arbeidskosten in de industrie thans ongeveer
25 pet. hoger dan tien jaar geleden. Daarbij moet"
men wel bedenken, dat In deze jaren formeel de
macht berustte bij de idjksbemiddelaars, dus bü de
overheid.
De werkgevers en werknemersbonden in de Stich
ting konden dus hun grieven laden op een derde
partij: de rljksbemiddelaars, die als zondebok fun
geerde. Onder het voorgestelde systeem kan dat
met meer. Dan moeten de bonden zelf de lonen bin
nen de perken houden. De kans op ruzie wordt dan
groter en ruzie leidt. bQ een gespannen arbeids
markt, tot een loonstijging, die gemakkelijk de pro
duktiviteit kan overtreffen.
In weerwil van dit scepticisme, dat ook bij mij
aanwezig is, geloof ik, dat men het SER-advies toch
wel zal moeten volgen (al lijken zekere wijzigingen
in het voorgestelde systeem geboden waarop ik
binnenkort zal terugkomen). De reden is allereerst,
dat men geen loonpolitiek kan bedrijven tegen de
wensen van de overgrote meerderheid van Het ge
organiseerde bedrijfsleven in. Nu de SER zich een
maal in deze richting heeft uitgesproken, zal men
die kant op moeten.
Een tweede reden is, dat sommigen zich misschien
wat te zware zorgen maken over de looninflatie. Het
voornaamste argument daartegen is, dat deze onze
concurrentiepositie met het buitenland verzwakt en
daarmee de export bedreigt. Als dat gebeurt wordt
de groei van onze economie geremd en ontstaat eti
gegeven onze bevolkingsaanwas, werkloosheid.
DAT zijn inderdaad ernstige dreigingen. Maar zij
kunnen worden verholpen door devaluatie van
de gulden. Daartoe behoudt de regering altijd
de macht. Dit is een pijnlijke ingreep vooral
pijnlijk voor de vergeten groepen die echter nodig
kan worden om de groei in onze economie te houden
indien de lonen te sterk zouden stijgen. Maar het
is tevens een veiligheidsklep. Wij henben deze uit
weg nodig, omdat wg met zo'n sterk groeiende be
volking zijn behept. Dit laatste is uiteindelijk de
reden, waarom wij ons vrij strikte beperkingen ter
zake van de lonen moeten opleggen. Dat staat niet
In het SER-rapport, maar het Is niettemin de fun
damentele grondslag van de loonpolitiek. Andere
landen hebben het, wat dit betreft, makkelijker en
zij hebben dan ook een lossere loonvorming.
De loonpolitiek zal du» wel de kant opmoeten, die
do SER aangeeft, mot alle risico's van dien. Over de
technische wijzigingen, die In bet voorgestelde
systeem zouden kunnen Worden aangebracht, spreek
Ik nu niet; zü komen er op neer. dat de overheid toch
nog een Iets sterkere positie behoudt dan haar Is
toebedacht. Ik heb «Heen willen wMzen op de risico's
dte men reemt, at* men de Stichting do loonpeil1"
tick in handen geeft. Men moet weten wat men
doet, en inzien dat devaluatie van de gulden nodig
kan worden.
Tenzij de SER kans zou zien, de bevolkings
groei eens wat in te perken. Dat is echter een
onderwerp, waar de raad liever het zwijgen
toe doet.
SCHIEDAM, dinsdag. Twee opva
renden van de Engelse tanker „Auhca",
die bij Tankercleanmg N.V. ligt, de 2e
officier D. G. en de leerling-stuurman
G. P. D., zijn door de politie aangehou
den. Zij liepen op de Westfrankelandse-
dijk bij de Werf De-Jong, maar toen
een politiewagen naderde, vluchtten zij
het bos la. De officier bleek een gla
zen stolp van een benzinepomp onder
zijn jas verborgen te hebben. „Gevon
den," verklaarde hij. Maar deze stolp
bleek te passen op de resten van het
glaswerk van de benzinepomp van de
Gulf aan de Admiraal de Ruyterstraat.
De zeelieden, die overigens volkomen
nuchter warcri, bleven volhouden de
glazen stolp gevonden te hebben. Zij
zijn m het hoofdbureau van politic op
gesloten.
VLAARDX3MGEN, dinsdag De vangslbe-
richten van heden luiden: VI 70 8 k: V178 10
k; VI. 89 5 k; VI. 114 5 k; VJ. 172 do k. met
nog 30 netten. VJ. 197 2 k.
Marktprijzen: trawJhanng". klein 96—129;
vlectharing. klein 105130; vleetharing groot,
93—95.
De P.V. „Union" nam met 418 duiven
,deel aan de wedvlucht voor jonge duiven
Wanuit St, Ghislain, afstand 170 km. Ge
lost werd om 8.30 uur, eerste duif binnen
•11.06,22 uur; laatste pnjsduif 11.31.28 uur.
Uitslag: L, Lems 1 2 13 34 44 60 62 65 68
72 33 104; J. A. Pijpers 3 7 3 16 20 24 54 56
77 85 89 91 95 96 99 102; W. v. d. Hoeven
5 24 64 88 105; W. Balvers 6 8 14 17 29 58
.63 71; Mevr. Breur 10 41 53 61: W. Kerk-
■Wf 11 39 52 82 92 93 101; J. "Wcnteler 12
[28; C, Verboom 15 46 73 75; C. L. Zantboer
21 33 66; H. Ouwendijk 22 79; Joh. Brand
?25 57 69; A. Heeren 26 30 37 84 87 90 101;
Sebrechts 32 40; M. Noordijk 35 55; H.
J. Gogh-Kosten 36 78; P Ilmer 67; P. B.
;Slegt-de Graaf 38 40 70 74; H. Vosmeijer i
;43 88; G. v. Nierop 45 81; J. M. Snijders j
50; K. v. Loopik jr. 48 76 98; A. Broe
ders 51 59; J, Flipse 80; F. Kamp cn Co.
103.
j De SCV „De Postduif" nam met 389 j
fuiven deel aan de wedvlucht uit Chi-
teay, afstand 196 km. Gelost werd om 7 1
£ur; eerste duif binnen 9.44.23 uur; laatste
Prijsduif 10.03.42 uur.
Uitslag; H. Blonde 1 30 31 41 68 72 82 93;
F Eijkenbroek 2 50 54 59; A. J. Brokling
3 51 73 83; H. Vermeer Co. 4; A. Boes
15 16 42; A. Ried ijk 6 69 90 95; C. v. d.
Grijp 7 18 19 24 27 80 81 88; J. Lips 8 29
32 76; L Toutijn 9 60; A. Smits 10 22 47 53
P 67 71 79; I. v. d. Tuyn 11 26 49 74 89;
f- v, Smirren 12 55; J. Verhaal 13 15 56
37 75 84 87; G. Meijer 14 (diploma); C.
Xoogje 17 21; JF, Koppenhagen 20 40 43;
gjC. Verhaeren 23; H. Brokling 25; L, v, d.
«eij 28 34 39; C, du Chatenier 33; N. in 't
Hol Co 35 38; W. v. Deurzen 36—58; C.
Paardenkoper 37; C Herwig 44 92 A. Kar.
«man 45 63; H. v. Dijk 46; A. v. Gogb 48
■J: H. Crama 52 65; A. Brcuns 62; C. v.
Jneht Co. 64: W. v. d. Kant Sparla
66; J. Rats 70; W. Verhaeren 77; M, Kou-"
Tvenbecg- 78; L. Borrani 35; W. Poelman
J. v, d. Waard 94; C. Bolkenbaas 96;
Koffijberg 97 08.
SCHIEDAM, dinsdag. Vijf leden van
J Schiedamse wandelsport vereniging
^Europoort" die met succes de Vier-
yaapse hebben meegelopen zijn door de
•néere leden van de vereniging feestelijk
.ui gehaald". In september zullen 15
£pers van Europoort deelnemet aan de
Airborne mars.
Van een medewerker
pj specificaties en be
schrijvingen van auto-
mobielmotoren kan men
tegenwoordig veelvuldig
de uitdrukking „vierkante
motor" tegenkomen. Een
term die, en dat zal elke
leek reeds begrepen héb
ben, niets te maken heeft
met de buiten-afmetingen
het motorhZoh, doch
die een meer technische
achtergrond heeft.
Toch is het ook voor de
automobilist belangrijk te
weten wat men onder een
vierkante motor verstaat en
waarom men tot een derge
lijke bouwwijze gekomen is.
Zoals bekend, wordt de
cilinderinhoud van een auto
motor bepaald door het aan
tal cilinders en door de bo
xing en slag van elk van
deze cilinders. Ook zal het
bekend z$n, dat de boring
gelijk ls aan de diameter
van de cilinder, terwfll met
de slag de afstand wordt
aangeduid, die de zuiger
tussen het bovenste en hei
onderste dode punt aflegt
Zfln de boring en de slag dus
bekend, dan ïs het nog maar
een klein kunstje om de Ci
linderinhoud van één cilin
der uit te rekenen en deze
uitkomst te vermenigvuldi
gen met het aantal cilin
ders van de motor, om de
totale cilinderinhoud te kun
nen vaststellen.
Vroeger was het in de mo
toren-bouw algemeen ge
hntikelljk de motor zoda
nig op te zetten dat de sla*
belangrijk groter was dac
de boring, Dergelijke zgn
lange-slag motoren voldeden
goed en worden ook nu nog
met succes door tal van fa
brikanten toegepast. Er is
de laatste jaren echter een
tendens waarneembar/ naar
de korte-slag-motoren, waai',
bij de verhouding tussen
boring en slag dus kleiner
is.
in sommige gevallen sijn
beide afmetingen gelpk,
men Spreekt daarby van
een vierkante motor, terwijl
enkele fabrikanten er selfs
toe overgingen de boring
groter te kiezen dan de slag>
waardoor een zgn. over-
vierkante motor ontstaat.
XJATUURLIJK vond een
l\ dergelijke Ingrijpende
constructie-ve rande rin g
niet zonder reden plaats.
Het streven van de motor
constructeurs is er ni. op
gericht, per liter cilinder
inhoud een zo groot moge
lijke prestatie van de motoi
te kunnen verwezenlijken en
er is één mogelijkheid om
dit doel te bereiken, nl, het
verhogin van het toerental
van de motor. Op zichzelt
levert dat bg de huidige
stand van de techniek nog
maar weinig moeilijkheden
op maar het schept wel be
paalde conseauentfes, Eén
daarvan ia, dat da verho-
Voorbeeld van een lange-
slagmotor.
ging van het toerental ook
een toeneming van de zui
gersnelheid met zich mee
brengt. De zuiger beweegi
zich op en neer en staat in
het onderste en bovenste
dode punt telkens een on
deelbaar onderdeel van een
seconde stil, om vervolgens
weer in versnelde bewe
ging te geraken, totdat pre
cies het midden van de af
te leggen weg de slag
Is bereikt. Daar is de zuiger
snelheid het grootst en daar
na neemt deze weer tot nul
af in een van de dode pun
ten. Omdat de zuigersnel
heid dus steeds wisselt, re
kent men in de motortech
niek niet met de absolute,
doch met de gemiddelde ziii
gersnelheid.
De gemiddelde zuigersnel
held nu neemt toe naarmate
ook het motortoerental gro
ter wordt. Om praktische
redenen ia het niet mogelijk
gebleken het toerental van
de motor dat dus omwil
le van de grotere motor-
prestatie zo hoog mogelijk
moet zgn tot in het on
eindige op te voeren. Men
ïs hier aan zekere grenzen
gebonden. Komt men daar
boven dan betekent dat een
belangrijke toeneming van
de slijtage en dat is natuur
lijk een factor die tot elke
prgs moet worden verme
den.
DOOR nu de boring van de
cilinder te vergroten
en de slag naar verhou
ding tc verkleinen, wordt
dus bereikt dat de slagleng
te by geiyk blijvende cilin
derinhoud kleiner wordt. En
dat betekent dus dat de weg
die de zuiger af te leggen
heeft eveneens wordt be
perkt zodat ook de gemid
delde zuigersnelheid kleiner
wordt. Op deze wijze kan
dus uit een bepaalde cilin
derinhoud bij een lager toe
rental een hoger en bij
een hoger toerental een re
latief zeer groot vermogen
worden opgewekt.
Daarnaast verkrijgt men
btf de bouwwijze met korte
slag nog het voordeel grote
re kleppen te kunnen toe
passen omdat er meer ruim
te beschikbaar is en dat Im
pliceert weer een betere ci-
lindervulling en een laag
brandstofverbruik.
Het mes snydt hier dus
aan twee kanten. Ener
zijds wordt door toepas
sing van de korteslag-
motor dus de mogelijkheid
geopend om een co groot
mogelijk vermogen uit een
gegeven cilinderinhoud te
verkrijgen en anderzijds is
ook de b cdrgfszuinigheid
er mee gediend. Het is dan
ook voor de hand liggend
waarom deze constructie-
steeds meer ingang vindt
SCHIEDAM, dlnsda*. De Engelse
matroos D. Md. is gisteravond om elf
uur bij de Koemarkt In de Lange Haven
gevallen, waar hij door de 19-jarige "VV.
L. Hosman weer uitgehaald is. Geen van
beiden hadden nadelige gevolgen van
het koude bad.
De matroos, opvarende van de tanker
„Aulica" die bij de Tankercleanmg N.V.
ligt, verkeerde onder de invloed van
sterke drank. Lopende op de Koemarkt
langs de havenkant is hij over zijn eigen
benen gestruikeld en Sn het water ge
vallen. De zeeman kon niet zwemmen
maar bleef wonderlijk genoeg boven
drijven.
General Motors bouwde op een gewijzigd
chassis van de Chevrolet Corvette de experimen
tele „Shark". Nieuw is aan deze wagen onder
meer r koplampen die in de gril! kunnen worden
weggedraaid een achteruitkijkspiegel met peri
scoop een reflecterend plastic dak en hoek
lampen dïe in de bochten automatisch worden
ingeschakeld.
Door het lawaai werd de heer Hosman,
hofmeester bij de Kon. Marine, die w
pyjama in de huiskamer van. zgn woning
aan de overkant van dc haven zat, ge
alarmeerd en zonder meer is hij in nacht
kleding de haven in gedoken. De heei
Hosman is een uitstekend zwemmer die
al eens eerder iemand gered heeft. Met
de nekgreep werd de, midden in de ha
ven drijvende drenkeling, naar de wal
gebracht, waar een politieman al een
reddinghaak bij de hand had om redder
cn geredde via de ladder bij de Koe-
marktbrug op het droge te brengen. De
ontnuchterde zeeman is daarop door de
politie naar zijn schip gebracht.
SCHIEDAM, dinsdag. Wederom is
dit weekeind bij twee sportkantines in
gebroken. Van de kantine op het hoofd
terrein van SW aan de Willem de
Zwijgerlaan. werd een bovenlicht inge
drukt; uit het gebouw werd een radio
toestel meegenomen. In de kantine van
Excelsior in het sportpark Thurlede is
men binnengekomen door een ruit van
de keuken in te drukken. In de keu
ken werd nogal wat schade aangericht
en een kastdeur werd uit de scharnie
ren gehaald. Diverse consumptie-artike
len, ter waarde van twintig gulden,
worden vermist, als ook een polshor
loge.
Te koop
aangeboden
Bij showroom Coja wasma
chine met wringer en tijd
klok f155 Centrifuge fUO
Langzaamwassers Miele sys
teem/ 105 De nieuwste was-
spoel- droogeomblnatle mei
4 motoren, elektrisch ver
warmd en 2 pompen voor
ƒ495 Showroom Coja, Lange
Haven 126. tel 63343
JUIST NU
Op de afdeling Bevolking c.a. der gemeen
tesecretarie wordt gevraagd een
Bezit van het diploma typen is gewenst
Beloning is afhankelijk van opleiding,
leeftijd en ervaring.
Inlichtingen te verkrijgen bij de chef van de afd.
Personeelszaken der gemeentesecretarie, Nieuw-
straat 26 (telefoon 6 96 51).
Sollicitaties tot 13 augustus a.s. in te zenden aan
burgemeester en wethouders.
Bij het bureau Huisvesting van boven
staande eemeente kan
worden geplaatst
Jaarwedde, inclusief compensatie voor
premiên A.O.W., ƒ4219.78 in minimum en
5.537.66 in maximum, te bereiken na zes
dienstjaren, benevens 2%% huureompen-
satie en 4% vakantietoeslag per jaar.
Kinderbijslag volgens rijksregeling.
Aanstelling boven het minimum is niet
uitgesloten.
Eigenhandig geschreven sollicitaties, gericht aan
het college van burgemeester en wethouders, dienen
binnen 10 dagen na verschijning dezer advertentie
te worden ingezonden aan de afdeling Personeels
zaken der gemeentesecretarie, Nieuwstraat 26 te
Schiedam.
