|Grote actie „Sneeuwruimen"
van de Reinigingsdienst
VROUWENKIESRECHT,
wat eraan vooraf
gmg
u;
3
Met honderdvijftig man
[en mechanische schoppen
Als je mag rijden,
stilstaan vergund
D
D
B'
Kolos- Vary: opmerkelijk
talent in de Kunstkring
SCHIEDAM
„Pekelen" alleen is niet voldoende
Afscheid bij
Coöp. DES
is
AGENDA
I-donderdag 3 jan, 1963
HAV-Bank nam
afscheid van
2 medewerkers
VOOR DE KANTONRECHTER
Activiteiten van
PvdA-Vrouwen
Veel vogels
vastgevroren
i Wel kerstboomvuur
Geslaagd
Vrachtauto door
winkelruit
Boot dreigde
te zinken
Burgerlijke stand
Veertig jaar geleden, om precies te zijn op 29 december 1922, werd bet algemeen vrou
wenkiesrecht in de Grondwet formeel vastgelegd. Een strijd van bijna veertig jaar was met
succes bekroond. Onze medewerkster mr. Hannie Singer-Dekk geeft in bijgaand artikel een
overzicht van enkele belangrijke feiten uit de geschiedenis van deze strijd.
En ais het nou eens
echt geweest ivas
Zwerver kreeg
bevroren voeten
Tankauto tegen
lijn drie
DE
SCHIEDAMSE
MEUBELBEURS
J. J. DE KAPER, dierenarts
Fotografie
■f
Ejv SCHIEDAM. donderdag. De heer E. T. Kraan, directeur van de gemeentelijke
"Vervoer»-, Eetnlglngs- en OntsmettlngwJ lenst la een uitermate kalm man. Dat U
maar goed ook» want andera son hij In dexe dagen grijze baren krijgen van atle
mensen die bö sun dicnat komen kissen over de (traten die onbegaanbaar zijn ge-
Worden door de sneeuw, die nog ateeds niet opgeruimd ia. Het la "dan ook een ellende,
Al die aneenw op wegen en voetpaden, die het gaan bemoeilijken en bet voor oudere
mensen en minder-validen bijna onmogelijk maken op straat te komen. Maar om
daar de reinigingsdienst de schuld van te geven la overdreven. Die staat gewoon
vour een overmacht, gezien de enorme hoeveelheden van het witte stullpoeder dat
BH de hemel la komen vallen. Maar de heer Kraan versaagd niet en heeft rustig een
grootscheepse actie ..Sneeuwruimen" ingezet, waarbij een honderd tot ruim honderd.
k. vijftig mannen bij betrokken zijn. De gemeente Schiedam heeft een goede naam op
K liet gebied van het sneeuw-vrU houden van de wegen. Vergeleken by de nabuur-
P gemeenten ln elk geval. En dexe reputatie wil de beer Kraan hoog honden.
Beeda zondag la een begin gemaakt
met de moeizame strijd tegen de sneeuw.
Het leek een onbegonnen werk, z6veel
sneeuw als er Jar. Veel te veel dan dat
er volstaan kon worden met bet strooien
van zout, om de koude maaaa te laten
smelten. Ook la wegens de te strenge
vorst dit systeem niet zonder gevaar, daar
de gesmolten sneeuw weer bevriest en de
wegen spiegelglad maakt, Het werd dn*
zaak cm de sneeuw op te ruimen. Zoveel
als doenlijk.
Zo la zondagavond al begonnen om de
sneeuw met grote schuiven van de rij
banen naar de kant te schuiven, waarop
de resten dan met zout weggewerkt kon
den worden. De extra-hoge bergen
sneeuw langs de wegen moet men dan
voorlopig maar voor lief nemen. Maar de
ze omslachtige wijze van werken, maakt
dat men njet erg hard kan opschieten.
Begonnen ia met de aller-belangrijktte
wegen en daarna kwamen de minder be
langrijke aan de beurt Maar aan de zij
wegen in de woonwijken, daar kon ge
woon niet aan begonnen worden.
Sindsdien zijn de mannen van de Reini
gingsdienst dag en nacht m touw geble
ven en van de feestdagen rond het Nieuw-
Banketbakker A. v. d. Touw
SCHIEDAM, donderdag, Na 42 jaar
als banketbakker werkzaam te zijn ge
weest ln de bakkerij van de Coöperatie
Door Eendracht Sterker te Schiedam, la
de heer A. van der Touw per 1 januari
met pensioen gegaan. Tijdens een samen
komst van bestuur, bedrijfsleiding en per
soneel gisteravond op het kantoar ia af
scheid genomen van deze trouwe werker
die vergezeld was van zijn echtgenote.
Vocrzttter A. van der Wel heeft in zijn
huldlgicgïtoespraak vooral de nadruk ge
legd op hetgeen de heer Van der Touw
heeft betekend voor de collega's: hij was
lid van de Ondernemingsraad, ourichter
van het Jubileumfonds, en heeft als ge
diplomeerd ETLB.O.-er tientallen Jaren
lang de gelukkig weinig voorkomende on
gevallen in het bedrüf behandeld. Na
mens het Jubileumcomité sprak de heer
K. M. Kemper en hij bood een envelop
met inhoud aan. Verder ïs gesprokendoor
j de heer C. Tettelaar namens de bakkers-
organisatie en door de heer H. van Rul-
t ven als vakbondsbestuurder en oud-colle-
ga. De oud-chef banketbakker Van der
t Ende bood mevrouw Van der Touw bloe
men aan. Allen hebben de populaire bak
ker nog vele Jaren ln goede gezondheid
toegewenst.
De heer Van der Touw dankte voor de
vriendelijke woorden en de vele cadeaus
SCHIEDAM, donderdag De heer N.
Guls heeft na 49 jaar afscheid genomen
van de HAV-Bank, Als e«n werker uit de
eerste Jaren heeft hij de Dank lot grote
bloei zien komen, een bloei die ook aan
zijn medewerking tg te danken.
Op het hoofdkantoor vond het afscheid
van de binnendienst plaats, waarbij dc
hoofddirecteur, de heer C. W, van Bergen
Walraven, zich in zeer waarderende woor
den tot de scheidende Chef van de Orga
nisatie Buitendienst richtte en een ge
schenk onder couvert aanbood. Ook na
mens collega's en medewerkers ontving
de heer Guis cadeaus.
Zeer vele inspecteurs en agenten kwa
men naar restaurant Europoort om de
heer Guia de hand te drukken, waarbij
hij lovend werd toegesproken en hem
Wederom geschenken werden aangeboden,
Tevens vond het afscheid plaats van de
heer Van Duyn, van de afdeling Volks-
verzekeringf die na 30 jaar de Bank met
pensioen ging verlaten, Hij werd op bet
hoofdkantoor hartelijk toegesproken door
de heer Van Bergen Walraven en ontving
een geschenk onder couvert, terwijl ook
rijn collega's en de afdeling volksverze
kering zich niet onbetuigd Heten.
jaar hebben zij niet zo heel veel gemerkt,
ZIJ werden bij het koude werk geas
sisteerd door de mannen van de dienst
van Gem een ie werken en van de Plant
soenendienst die „ultgevroren" zijn.
Het resultaat ii geweest dat maandag
de hoofdwegen weer min of meer berfld-
baar waren en de busdiensten weer kon
den functioneren en op nieuwjaarsdag
waren de hoofdwegen zelfs sneeuwvrij en
de secundaire wegen weer goed berijd
baar, Een resultaat waar de grote nabuur
Rotterdam niet aan kon tippen!
Handschoppen
Gisteren Ij de actie ..Sneeuw-rufmen'
op volle kracht gaan werken, waarbij
ruim honderd vijftig mannen, drie mecha
nische Usdschoppen en een bulldozer zijn
Ingezet. Het meeste werk ia echter ver
richt met de handschop! Daarmee wordt
nog het beste resultaat bereikt. Niet al
leen de autobanen, maar ook de rijwiel
en voetpaden worden onder handen geno
men. Al deze van de wegen geschepte en
cp hopen gegooide sneeuw moet dan weer
per vrachtauto 'afgevoerd worden. Het Is
een kond en onaangenaam werk en het
vordert maar langzaam, En ln celeer e zin
la het nog ondankbaar werk ook. want als
er opnieuw sneeuw valt, dan kan men
weer van voren af aan beginnen.
Ook bij dit eneeuw-scheppen en op
ruimen is begonnen aan de belangrijkste
-wegen, maar Dok de minder belangrijke
krijgen een beurt Want het is wel de be
doeling dat deze actie voortgezet wordt
met grote groepen gemeente-werklieden,
totdat de aneeuw-ellende weer in grote
trekken voorbij is en ook, zoals de heer
Kraan het 2ei „de schoonheidsfoutjes zijn
hersteld". Hoelang nog? „Dat is afhanke
lijk van het weer. Als er niet nog meer
sneeuw komt, dan zijn we deze week wel
in grote lijnen gereed", meent de heer
Kraan.
Iets andera ia, dat de bewoners een
handje kunnen helpen met het sneeuwvrij
maken van de stoepen voor het hnis.
Daartoe zijn z|J volgent de polltle-veror-
denhag verplicht, must- velen willen daar
wel eens de hand mee lichten.
SCHIEDAM, donderdag—Ala men ver
gunning beeft om ergens te mogen rijden
betekent dat nog niet dat men er tevens
mag stilstaan. Voor de 44-Jarlge beer J.
van M. uit Den Haag ls dat een vreem
de zaak. Hö heeft by b. en w. van Schie
dam vergunning gevraagd om over de
Hoogstraat naar xljn winkel te mogen
rijden om te kunnen laden en lossen. Die
vergunning heeft hy. Drie ïnaxl in de
week brengt hy goederen In zUn winkel
vertelde de heer Van M. woensdag aan
de kantonrechter mr. P. B, Cos te Schie
dam. Dat deed hö ook op 20 november.
H|) kreeg een bekeuring omdat h|j zijn
auto heeft laten stilstaan v«or die win
ket.
'ÉS:
SCHIEDAM, donderdag Op donder-
dag 10 januari wordt voor de leden van
de Vrouwengroep van de P.v.dA. een
huiakamerbjjeenkomst gehouden ten hui
ze van de secretaresse Graaf Floriastraat
79. Aanvang 8 uur.
Het congres van de Vrouwenbond van
de Partij v, d. Arbeid zal gehouden wor
den op woensdag 18 en donderdag 17 ja
nuari in 's-Gravenhage. Voor belangstel
lenden zijn gratis toegangsbewijzen be
schikbaar voor beide dagen, verkrijgbaar
bij de secretaresse.
De viering van de Vrouwendag, die op
28 november werd afgelast door het over
lijden van Koningin WJlhelmina, zal nu
worden gehouden op 23 januari aA.
SCHIEDAM, donderdag. Een groot
aantal eenden en meerkoeten zijn gister
avond vastgevroren in het ijs van de Pol
dervaart achter de Splerlngshoekflat, Na
veel moeilijkheden gelukte het de politie
de vogels te bevrijden. Vandaag zal de
dierenbescherming voor voldoende voed-
*el ,v#or de vogels, die zich rondom het
wak in de Poldervaart bevinden, zorgen.
I SCHIEDAM, donderdag. In tegen-
"«elllng tot bet eerdere bericht zal de
Jjkerstboomverbranding- aan de Admiraal
|dt Kuyterweg vanavond toch wèl door-
•I**n om 7.30 uur.
SCHIEDAM, donderdag. In het Ge
meenteziekenhuis te Schiedam slaagden
Voor het gehouden examen voor de aan-
tekening kraamverpleging de zusters L.
!V. de Palm. I. M, Pbllippa en A. Voogt
Kantonrechter en substituut-offlcier
van justitie mr. H. Franken keken zeer
nadenkend. Ze kwamen tot de conclusie
dat het lormeel zo is dat men niet mag
Btllstaan als men geen vergunning heeft
om stil te staan maar anderszins vonden
ze het vreemd dat de winkelier dan zijn
bedrijf niet zou kunnen uitoefenen. De
gordiaanse knoop werd doorgehakt, na
bestudering van de papieren hielden dt
rechtgeleerden het voor ditmaal op vrij
spraak.
De jongeling in spijkerbroek, leren jas
en baard had tegen de politie verteld dat
zijn kilometerteller kapot was. De sub
stituut-officier van Justitie bij het kan
tongerecht te Schiedam mr. H. Franken
vertelde woensdag aan de achttienjarige
Ylaardinger R. A. H. V. dat hij nu met
met dat smoesje behoefde aan te komen.
Meer dan twintig kilometer te hard rij
den 's avonds op de Westlandseweg op 7
november zou iedereen kunnen bemer
ken. De knaap zuchtte, hij had de boete
ineens willen betalen maar het bedrag
waa hoger geworden. dai\ de schikking.
Hij bofte niet, het bedrag werd nog ho
ger, conform de eis veroordeelde mr. F.
B. Cos hem tot ƒ35 Of zeven dagen hech
tenis,
Voor de politie had de 26-jarige Rot-
teniamse roeier W. C. van D. verteld
dat hij op 29 augustus door groen licht
Was gereden op de Koemarkt voor de
Kroon. Het licht sprong op oranje toen
hU voorbij reed en juist toen rende een
meisje tegen de bromfiets. Het meisje
werd lelijk gekwetst, ze had een hersen
schudding.
Meesterknecht A.S. (80) vertelde met
beslistheid dat het licht op groen stond
voor de voetgangers, toen hij overstak en
eerst daarna zou D tegen het meisje zyn
aangereden, Nog beslister was de 30-jan-
ge Rotterdamse kantoorbediende K. B.
die vertelde dat bij al enkele ogenblikken
voor het rode licht stond en dat daarna
verdachte langs hem was gereden.
De officier achtte het een uitgemaakte
zaak. Voetgangers behoeven op de ze
bra's bescherming. De wielrijders hebben
enkele seconden geel licht om te kun
nen stoppen, dat had mijnheer B. al ge
daan en dat kon verdachte D. dan ook
doen. Conform de eis werd D. tot veertig
gulden boete of acht dagen hechtenis ver
oordeeld.
SCHIEDAM, donderdag Een vracht-
wagen, geladen met coco-colaflesjes be
landde gistermiddag op de Hoogstraat te
gen de pui van kledingmagazijn Smoo
renburg waardoor een etalageruit van
2 80x4 meter sneuvelde. De vrachtauto
kwam bij het passeren van een bulldozer,
die de sneeuwbrij op de Hoogstraat ver
wijderde, uiterst links van de weg. De
wielen slipten, de auto kwam na een
schuiver op het trottoir terecht en drukte
daarna de winkelruit in. Behalve de ruit
werd een reclamepop beschadigd. De win
kelier was niet verzekerd. De vrachtau
to werd licht beschadigd.
SCHIEDAM, donderdag Het motor
schip Vïos (134 ton) kwam gistermiddag
om 5 uur by het hoofd voor de I,P,C. in
moeilijkheden. Door een scheurtje in de
scheepshuid onder de waterlijn dreigde
het scheepje te zinken. Dc brandweer
heeft de Vlos, die geladen was met vaten
smeerolie, leeggepompt waarna de scheur
gedicht kon worden. Aan boord bevond
zich tijdens het gebeuren alleen de schip'
per, de heer A. Kattouw.
Apolhekermachtdlenri: Apotheek Gouka
cn Cr. Groenetaan 127,
Stedelijk Museum, 10 tot 17 uur, 's zon
dags 12 tot 17 uur: Verken van Henri
George Adam en werken uit eigen
bezit.
BIOSCOOP
Passage: 2 uur: „De Overval".
Monopole, 2 en 8 uur: „penny, de katoen
pinkster".
Piusrt, S uur: Sc hied am se Kunstkring-
Toneelgroep Centrum .Een Moord-
kans"-
Irene. 8 uur: Studentencïub St. Jan
feestavond.
Clubgebouw Hermes, 17.30 uur: C. en FC
Hermes Filmavond.
GEBOREN: Henricus J. C., z.v. G. C,
Hulsken» en M. J. G. WesthulsMonique
L. C., d.v. H. J. J. van Ründerhoff en C.
van Golden: Wilhelm!na. d,Y. J. F. M. van
Oostrom en P. W. E. Evers.
OVERDEDEN: J. T. Stijlen, 53 jr., echt-
gen. van G. J. de Vletter; J. Mtmnikrede,
68 jr., echtgen. van J. L. Pil; G. Verkade,
78 jr.; A. van Dijk, 60 jr; M. Blanker, 10
jr; M. H- Jonas. 58 jr., echtgen. van J.
Mes; P. Bakker, 84 jr.
Huisvrouwen nemen jeugd
uit VS onder de loep
SCHIEDAM, donderdag Mevrouw C.
C. Klay-Lancée zal op donderdag 17 ja
nuari voor de Nederlandse Vereniging van
Huisvrouwen In Musis Sacrum een lezing
houden over Jeugd in de Verenigde Sta
ten". Mevrouw Klaij maakte, tezamen met
haar man, in opdracht van „The Nether
lands Information Service" een toe mee
langs een aantal Amerikaanse scholen
daar lezingen te houden. Tijdens deze reis
leerden zij het Amerikaanse opvoedlngs-
en onderwijssysteem van nabij kennen.
Mevrouw Klaij zal haar lezing illustreren
met kleurendia's en muziek. De lezing
begint om kwart over twee.
Het overige programma van de Huis
vrouwen vermeldt op woensdag 9 er
woensdag 23 januari een rondleiding in
Museum Boymans-Van Beuningen. Op
donderdag 10 januari zal ln café-restau
rant „De Kroon" het maandelijkse kof-
fie-uurtje gehouden worden,
voelt zich waamch|jnHjJ; ook niet zo bijzonder,
mevrouw, omdat u het kiesrecht hebt. U vindt
het doodgewoon, net aJa wfl. Eens ln de vier
Jaar zo ongeveer gaan w|j ter stembus om een
hokje rood te maken en we doen dat met meer of met
minder enthousiaame, al naar onze belangstelling voor
de politiek groter of kleiner is, We worden daar geen
man-wjjven van en onze huishoudens rakea niet ont
wricht, Verbeeld Je, van het kiesrecht, wie zou zoiets
nou durven beweren! Toch is het beweerd, zo'n 5060
jaar geleden, Waar zou het met onze hard werkende
mannen en bloedjes van kinderen naar toe moeten, als
moeder de vrouw zich in de politiek stort en ter stem-
E strijd voor de vrouweneman
cipatie is niet, zoals wel eens
wordt gedacht. Ingezet met de
strijd voor het vrouwenkies
recht, De eerste vrouwen, die
omstreeks 1850—2860 hun aarzelende
schreden zetten op het pad, dat moest
lelden tot het openstellen van onder-
wfla en beroep voor de vrouw, dach
ten misschien wel aan vrouwenkies
recht, maar ze spraken er nog niet
openiyk over. Betere bestaansmogelijk
heden voor de ongetrouwde vrouw en
als eerste voorwaarde daarvoor: beter
onderwijs, dat was wat die eerste
strijdsters voor ogen stond. Het is de
onvolprezen Aletta Jacobs geweest,
toen al dr. in de geneeskunde, die in
1883 formeel en openlijk de strijd voor
het vrouwenkiesrecht ontketende. Op
21 maart 1883 richtte zij een briel aan
h, en w. van Amsterdam met verzoek
op de kiezerslijst te worden, geplaatst.
Dat verzoek was zo gek nog niet, want
de wet zei nergens, dat het kiesrecht
aüeen aan mannen was voorbehouden.
Aletta Jacobs vertelt over deze episode
uitvoerig in haar boek „Herinnerin-
fen". Onder grote hilariteit werd haar
rief aan de gemeenteraad voorgele
zen. „Zó dwaas vond men mijn op
treden", schrijft ze, „dat zelfs het wet
telijk voorschrift, volgens hetwelk een
antwoord op dusdanige verzoeken per
deurw&ardersexploU moet worden be
tekend, buiten beschouwing bleef". Een
week later kreeg ze bericht, dat „zooal
niet de letter, dan toch de geest der
wet zich verzet tegen het vrouwenkies-
recht". Aletta liet het er niet by zitten
en zatte haar actie voort tot voor de
Hoge Raad. Op 18 mei 1883 deed ons
hoogste rechtscollege uitspraak. Na
tuurlijk met negatief resultaat. De eer
ste overweging van het arrest was, zo
schrijft Aletta ln haar boek, dat de
vrouw geen kiesrecht mocht uitoefenen
omdat „zy niet geacht kon worden in
het volle genot van haar burgerlijke en
burgerschaparechten te z|jn want... z|j
derft het recht om kiezer te z|jn",
waaruit we al weer zien, dat ook by
de man, pis de emotie de overhand
krijgt, de logica wel eens het veld moet
ruimen.
bua tflgt? Wat zou er terecht komen van onze na
tuurlijke charme en vrouwelijke zachtheid en van de na
tuurlijke orde der dingen? Dat hebben oprecht bezorgde
mannen en ook wel enkele vrouwen zich afgevraagd.
Want de str|jd voor het vrouwenkiesrecht la gestreden
met een felheid en een inzet van alle krachten, die b|j
onze generatie, als ze nog eena Iets over deze dingen
leest, behalve bewondering ook verbazing doet rijzen.
Was er zö'n heftige strijd voor nodljj voor zó iets
gewoons? Helaas, ja. Wat in onze ogen een vanzelf
sprekend recht is, werd tot vóór veertig jaar heftig
bestreden en moest bijgevolg ook met vuur verdedigd
worden.
Hoeveel vrouwelijk* leden telt
ons Parlement?
Hier hebt u het lljetjei
Twoede Kamer:
Partij van de Arbeid 5
V.V.D, 4
K.V.P4
C.H.U1
Eerste Kamer:
P.v.d.A2
V.V.D1
C.P.N. 1
Van de 665 leden van de Provin
ciale Staten, die ons land In totaal
telt, zijn er 37 vrouwen.
it ge-
iWljZl-
E actie van Alaita had tot
volg, dat by de grondwetaw.^
ging van 1887 het kiesrecht na»
Is toegekend. Maar Aletta's ac
tie was het sein tot de strfld. In 1891
werd de Vrije Vrouwenvereniging opge
richt, waarin Wtlbelmina Drucker
ro'n grote rol sou spelen. Uit deze ver
eniging kwam In 2864 de Vereniging
voor Vrouwenkiesrecht voort, Aletta
Jacobe werd al gauw presidente. De
atrbü voor het vrouwenkiesrecht heeft,
zoals iedere andere hevige actie, *|jn
onderlinge verschillen van mening ge
kend. Het was één en ai leven, met
de daarmee gepaard gaande ruzies, in
de brouwerij- bi 1907 werd een tweede
strijdorganisatie, de Nederlandse Bond
voor Vrouwenkiesrecht, opgericht. Het
verschil tussen deze Bond en de Ver-
eniging voor Vrouwenkiesrecht was,
dat de Bond het lidmaatschap en de
bestuursfuncties ook voor mannen
openstelde, terwyi de Vereniging vond,
dat de vrouwen alles zelf moesten doen
om op die manier ervaring te knjgen.
Ten slotte kwam daar nog een Mannen
bond voor Vrouwenkiesrecht bft.
Er ls gestreden met alle middelen,
die een democratische samenleving
kent en dat betekent: allereerst met
het woord, gesproken en geschreven.
Talloze pamfletten hebben het licht ge
zien. Maar er werden ook optochten
en congressen, nationaal en internatio
naal, georganiseerd. In 1915 werd een
petitionnement aangeboden met 164696
handtekeningen, dat pleitte voor grond
wettelijke gelijkstelling van man en
vrouw. In 2916 had een demonstratie
plaats waaraan 18.000 personen deel
namen. De verhouding tot de 8DAP ia
altijd heel gecompliceerd geweest. De
vrouwenbeweging had een sterk bur
gerlijke inslag, Ze was hoofdzakelijk
voortgekomen uit kringen waarin de
vrouw zich wel achtergesteld voelde
bij de man, maar waar men d« maat
schappelijke orde in haar geheel toch
wel wel zo ongeveer aanvaardde. Men
wilde gelijkstelling van man en vrouw
in een overigens' gelijk blijvende sa
menleving. Da arbeidersbeweging wil
de óók gelijkstelling van man en vrouw,
ook z|j had het vrouwenkiearecht in
haar program opgenomen, maar ze zag
dit als een onderdeel van een geheel
nieuwe maatschappelijke orde. In de
arbeidersbeweging waren velen, die
meenden dat de vrijmaking van de
vrouw 2Üch alleen kon verwezeiyken in
een lotaal ander maatschappelijk be
stel. In dc prakttfk kwam het erop
neer, dat de „burgerlijke" vrouwen
vrouwenkiesrecht vóór algemeen kies
recht wilden laten gaan ea dat de ar
beidersbeweging eerst algemeen kies
recht voor de mannen wilde verweze-
Ujken en daarna of gelijk daarmee het
vrouwenkiesrecht. De SDAP heeft cht
pleit gewonnen. In 3917 werd in de
grondwet het algemeen mannenkies-
recht vastgesteld plus de mogelijkheid, 1
het kiesrecht van de vrouw by gewone
wet te regelen. Het passieve vrouwen
kiesrecht werd wel in de grondwet op
genomen, en al in 1918 deed het eerste
vrouwelijke Tweede Kamerlid Suze
Groeneweg, voor de SDAP haar intrede.
gelegd. De strijdbijl was formeel et»
definitief begraven.
WIE zich in die oude «tryd vooi
het vrouwenkiesrecht gaat ver
diepen, wordt getroffen door
het vuur en de overgave waar
mee al die vrouwen hebben ge
streden. Ze streden voor haar erkenning
als st&atburger, maar in wezen zat
het doel van de Btröd toch nog die
per. Ze streden voor haar erkenning
als mens en voor de vrijheid eigenlot
te bepalen en eigen verantwoordelijk
heid te dragen, file strijd is nog niet
helemaal voltooid, al ïykt het soms
van wel- Ze zet zich voort In de strijd
voor vrijheid van arbeid van de g'
huwde vrouw, voor gelijke beloning I
gelijkwaardige arbeid, voor de open
stelling van alle beroepsopleidingen,
ook de technische, voor de vrouw- On
ze voorouders vonden het hoogst on
vrouwelijk, wanneer een vrouw ter
stembus zou gaan; tegenwoordig ril a
er mensen die het meisje, dat eon
technisch beroep West, weer „hoogst
onvrouwelijk" vinden of een gehuwde
vrouw, die liever haar beroep blijft
uitoefenen dan een huishouden doet.
De geschiedenis van het vrouwenkies
recht bewijst, hoe betrekkelijk dat al
lemaal is. Ze bewijst, dat de vrouw ge
lijke rechten kan verwerven als de man,
dat haar maatschappelijke positie zich
ingrijpkan wHzigen en dat 2e toch
altijd weer een eigen uitdrukking vim
haar vrouw-zijn weet te vinden. De
strijders voor het vrouwenkiesrecht zijn
ons voorgegaan, wij hebben daarvoor
erkentelijkheid en respect.
MR. HANNIE SINGBR-DEKKBR
OZE tongen hebben wel "beweerd,
dat het algemeen kiesrecht is
„uitgeruild tegen de gelijkstel
ling van openbaar en bijzonder
onderwys. De werkelijkheid is
wel Iets ingewikkelder. Er had al enige
Jaren een commissie-Bos gewerkt aan
het probleem van de pacificatie van het
onderwijs. Déze commissie, waarin alle
partyen vertegenwoordigd waren,
kwam tot de conclusie, dat gelijkstel-
hng moest worden verleend. Troelstra
schrijft ln ztin Memories, dat h« z«h
de gelijkstelling beeft bepleit in die
commissie. Men kan dua niet zeggen,
dat de socialisten hun stem voor de
£el|k8teIUn£- in het onderwijs „ver
in 2915 tot de conclusie
algemeen mannenklesrec'
fekomen, dat
at en passief
vrouwenkiesrecht moesten worden In-
gevoerd. Het lijkt een staaltje van
wtJa staatamanflbeleld van minister
Cort van der Linden, dat by belde
en ln één grondwetsherzle-
wlUen afdoen. Daarmee wa-
onderwei
rJng heel
ren twee grote twistappels uit de weg
geruimd. Misschien heeft het feit, dat
zowel de christelijke partyen als de
socialisten iets te winnen en te ver
liezen hadden, de bereidwilligheid over
en weer wel beïnvloed. Deze grondwets
herziening kwam er dan ook gemak
kelijk door. Maar met dat al hadden
de vrouwen haar kiesrecht nog niet.
Dat kwam pas in 1910 door de initia
tief-wet Marchsnt. In 3822 gingen ze
voor het eerst ter stembus. In dat zelf.
de Jaar werd btj de nieuwe grondwets
wijziging het algemeen kiesrecht voor
vrouwen en mannen nadrukkelijk vast-
GEERVLIET, woensdag (ASP).
Vijf jeugdige feeitgangers uit Geervliet
hebben rorcdaflnaciit rele Inwoners
van Geervliet de schrik op het lijf ge
jaagd door in het holst van de nacht
de brandweerinstallatie in werking te
stelten. De leden van Gee rotiets vrij
willige brandweer waren overgelukkig,
toen bleek dat men met een dronke-
mansgrap te doen had, taant er waren
geen brandputten bereikbaar en eucn-
min to as er bluswater uit de water
gangen te halen, omdat deze met een
dikke laag (js bedekt toeren. Gecr-
vliets straten en toepen waren bouen-
dien onbegaanbaar vanwege de
sneeuwmassa die was gevallen en nog
niet teas opgeruimd.
Tegen de vijf knapen heeft de
Rijkspolitie proces-verbaal opge
maakt.
ROTTERDAM, woensdag. Gister
avond trof de eigenaar van een bestel
auto in de Martin us S te y nitraat een man
B« onderzoek bleek het een b|j de
politie bekende 72-jsrice te zijn, die een
zwervend bestaan leidt. De man wiens
belde voeten bevroren bleken te zijn ls
naar het Dykzlriiiekenhuis vervoerd.
ROTTERDAM, woensdag. Maandag
middag is op het kruispunt Bree/Lange-
geex een tramwagen van lijn 3 aangereden
door een tankauto. De deuren van het
mlddenbalcon van de tram werden inge
drukt en ontzet. Het tramverkeer had
twintig minuten vertraging.
TT ET is voor de Rotterdamse Kunstkring aan de Witte de With-
ii straat een moeilijkevaak hachelijke taak, om op het terrein van
de non-figuratieve kunst exposanten te vinden, tuier werk van vol
doende niveau is om ons te boeien. Kwalitatief blijkt het aanbod nogal
beperkt te zijnde tot dusver in het nieuwe seizoen gehouden tentoon
stellingen bevestigen dit. ïn het algemeen waren ze vrij teleurstellend
en kwamen ze niet boven het peil uit der talrijke navolgers. Het doet
daarom deugd, dat er thans van dit speciale front een tentoonstelling
valt te vermelden, die bepaald imponeert en allure heeft. De in Hon
garije geboren, maar reeds lang in Frankrijk levende en werkende
Kolos-Vary f63) toont er een groot aantal, vrij recente schilderijen
de Fransman Chavignier (40) laat ons kennis maken met zijn bronzen
sculpturen.
Kolos-Vary is een ras-schilder. Het
blijkt al direct uit zijn bekwame techniek,
zijn kleuren, zyn gevoel voor harmonie.
Het zijn kwaliteiten, die wij dikwyis, te
dikwijls in het werk van de abstract schil
derende kunstenaars missen. Er is bij
hem geen sprake van de verf- en kleur-
orgieen, waarmede de abstracte expressio
nisten meestal de goegemeente overdon
deren, zo min als er sprake is van het
heftige ritme en de kolkende vormen die
voor het summum van emotionaliteit gel
den.
Kolos-Vary ls beheerst en toch sensitief;
hij heeft fantasie en gebruikt een gamma
dat als muziek kan klinken. Deze artisan
luistert, verwerkt de akkoorden, vertolkt
ze in kleuren en bindt deze samen. Hun
oorsprong ligt in de natuur, in de aarde,
m de tempeesten die het land teisteren,
in de ruimte tussen de hemellichamen, on
het geheim van fantoom en magie.
Het is een mond vol, Kolos-Vary is bo
vendien bepaald niet de enige die uit deze
krachten zijn inspiratie put. Maar men
moet een groot kunstenaar zyn om ande
die ervaringen te laten meevoelen. Er
ls van hem een zonsopgang in voorname
lijk blauwen met slechts hier en daar »en
bescheiden accent rood en wit. Let web
een non-figuratieve compositie met geen
ander doel dan door louter kleurpartljen
CHAVIGNIER ...Carnaval..
de indruk die een zonsopgang maakt ta
wekken. Het frappante ls dat men dit doek
ook als zodanig ondergaat, niet op de
wjjze van het figuratieve schilderij dat
een illusie voortovert, maar door de dwin
gende kracht van het gevoéL Het ia eeu
willekeurig voorbeeld, dat met vele an
dere kan worden aangevuld. Kolos-Vary"
ia ongetwyfeld een belHngryk schilder.
CHAVIGNIER heeft reeds een eerbied
waardige reeks tentoonstellingen op
zijn naam staan, zowel in de oude als in
de nieuwe wereld. Een beeldhouwer dl»
voortbouwt op het moderne vormgevoel
en daar nieuwe impulsen aan ontleent
Zijn grote sculpturen boren zich als
vreemde, stakerige totempalen in de ruim
te: de kleinere blyvea dichter by de aarde,
zijn daardoor intiemer en hebben, meestal
ook meer vloeiende, de uiterste essentie
naderende vormen. Het grote formaat
heelt een neiging naar het groteske en
caricaturale (Carnaval). De mens wordt
ontluisterd en teruggebracht tot nauwe
lijks herkenbare hoofdzaken.
Het meest aansprekend z|jn die sculp
turen die uit een enkele grondvorm, soms
niet meer dan een ruwe stam of pilaar,
zijn ontsproten. Ze zijn ietwat rauw ea
primitief, doch hun ruimtewerking is on
miskenbaar.
Wat men heeft bewogen aan eea zyner
werken naar een boommotief gepolijste,
koperen platen als spiegels te monteren,
is niet duidelijk. Het is niet alleen een nog
al gewilde buiten het beeldhouwwerk val
lende zaak, maar ook niet vrij van Kitsch.
Ook voor een glazen oog schrikt hy met
terug. Jammer, want Chavignier is, als hij
zich beperkt en op een kern aanstuurt, een
talent dat aeker een boeiende vorm kan
scheppen.
L. W. SCHMIDT
U kijkt
U vergelijkt
U koopt bij
LANGE HAVEN 95
Schiedam, tel. 6SGU
GEEN FILIALEN'
J»n steenstrxxt 39 - Schiedam
In verband met de massale inentingen tegen hondsdol- 1
beid, ben ik genoodzaakt, met ingang van 1 januari 1963
tot nadere aankondiging, de avondspreekuren, behalve
op donderdagavond en zaterdagavond, te laten verval- 1
len. Tevens op zaterdagmiddag geen spreekuur,
Te koop
aangeboden
ben wasmachine of cenlri.
lage nodig? Kjjk eerst b|J
ons Sn ei wassers va. ft».—.
15% - 30% korting Ook
me rkma chines Showroom
Goja Lange Haven 126. tel.
63341
Rolfilma vergeten? De auto
maat staat voor u Ma»r Alle
soorten films Foto K van
Vuuren, Hoogstraat 106.
