Razend knap toneel
door Henk van Ulsen
-J
1
Schaper
filmde
Schiedam
s>
n
•ft. 1
VARA -tv-avond
volwassen
GOGOLS'GEK' GESPEELD IN
EIGEN ENGELSE VERTALING
Postume onderscheiding
voor Ernest Hemingway
LOU-ACTIE VOOR VARA-UITZENDING
fcOÜI
IwBSRflHt
tMKTUDEN
PROGRAMMA'S
Radio Vanavond: tiêjï
Voor elke
belegger
Dutch
Internationals
Fund
i?<
Miniatuur 3240
5
s
1
O
O
O
O
to
O
iè.
O
O
0
BLIKSEMBEZOEK. AAN NEDERLAND
WAT zég^eI'7
mEy
JZ
Giulietta komt
kijken naar
haar film
Televisie
h
Morgen: Radio
Televisie
James Bond
sag
pagina 2- dinsdag 5 juli 1986
GOGOL'S „Dagboek van een Gek" dat nu in Henk van Ulsen's
Engelse vertaling wordt gegeven als „Diary of a Madman", leent
zich eigenlijk nauwelijks voor een toneelbewerking. Het is een, voor
de tijd van ontstaan (1835) typerende en tegelijk helderziende portret-I
studie van een psychisch gestoord mens. Literair heeft deze ziekte
geschiedenis bijzonder knap vorm gekregen omdat Gogol de langzaam
in waanzin verzinkende Propritsjin zijn eigen geschiedenis in dag
boeknotities laat neerschrijven, waardoor men als het ware gedwon
gen wordt de geleidelijke vervreemding van het normale patroon
vanuit het standpunt van de krankzinnige zelf te beleven.
Zet men dit alles op het toneel dan
wordit toch eigenlijk weer de commen
tariërende distantie geschapen die Go
gol walde vermijden.
Juist omda t Henk van Ulsen zijn gek
zo razend knap neerzet, met tal
loze langzaam verergerende tics,
herkent men de waanzin -te snel a ls zo
danig en blijft men teveel tegen het
deerniswekkende van 't „geval" aan-
kijken, terwijl de grotere mogelijkheid
tot identificatie die de lectuur biedt, de
tragiek van deze vengaande communi-
oameatoornls beter doet beseffen.
Het ia daarbij niet goed te begrij
pen, waarom de decorbouwer en regis
seur van deze voorstelling. Kees van
Iersel, die anders zo'n sterke voorkeur
toont voor stilering en abstractie, in
dit geval met zo'n helilloze hang naar
realistische details te werk is gegaan.
Ook hier geldt dat wie In de laatste
taferelen onmiddellijk de cel van een
krankzinnigengesticht herkent, verhin
derd wordJt de verbeelde reis naar
Spanje mee te ervaren en daarmee de
tragische botaing tussen twee realitei
ten, de subjectieve en de objectieve.
■jfQALS men destijds al heeft kunnen
constateren, ontkomt de uit twee
ëntwintig scènes bestaande Franse to
neelbewerking van Sylivic L-uneau en
Roger Cogpio «lot aan een zekere ver
snippering, maar de grote lijn van het
verhaal, de door een onbereikbare lief
de bUna tot grootheidswaan gedwon
gen kleine ambtenaar Propritsjin, is
wel glashelder bewaard gebleven.
Het leek mij zelfs dat Van Ulsen nu,
in deze Engelstalige opvoering, ge
steund door zijn zeldzame inlevings
vermogen en door de ruime ervaring
opgedaan bij 175 Nederlandse opvoe
ringen, de hoofden,twikkeling nog iets
duidelijker tegen alle mogelijke details
wist'af te zetten dan bij de première
van ruim een jaar geleden. v
Hot grotendeels buitenlandse pu-
PAMPLONA, woensdag (AP). -
Aan Ernest Hemingway Is in Pamplo
na de ere-halsdoek van het San Fermt-
nes Fiesta postuum toegekend. De
rode halsdoek is een traditioneel on
derdeel van de kledij die de Jongeman
nen. tijdens het Fiesta dragen ei
speciaal als ze voor de stieren uithol
len door de gebarricadeerde stegen
naar de Arena van de Basklsche stad.
Hemingway heeft het San Fermines
Fiesta beschreven in zijn boek The sun
also rises. Het feest dat een week
duurt begint op 7 juli.
HENK VAN ULSEN
zeldzaam inlevingsvermogen
bliek heeft deoe nieuwe première,
waarvan heit Engels voor 1 ekenoren
heel goed kjonk en uitstekend te vol
gen was, gisteravond ln ,De Brekke
Grond" in leder geval met gespannen
aandacht gevolgd.
Ook nu weer zorgden de geprojec
teerde dagboekbladen, getekend door
Frlts MUller en de goed gebruikte mu
ziek van Georges Delerue voor een
obsederende omlijsting van wat mis
achten wel geen toneelstuk, maar in
leder geval een indrukwekkend stuk
voordraehMcmrat is.
HANS VAN DEN BERGH
Drie jaar nadat Schiedams ge
meentebestuur had verwacht zijn op-
draohttfikn van 27 trot 30 minuten to
ogenschouw te Jcurmen nemen, is gis
teravond Jan Sdhapers één uur du
rende „Schiedam kiest voor het wa
ter" in het Monopoletheater van deze
Rijnrnondgemeenrte in première ge
gaan. Bij opdrachtfilms worden vaak
eisen gesteld die een cineast, voorop-
festeld dat hij een eigen visie heeft,
unnen hinderen. Jan Schaper had
met een aantal van zulke eisen te
maken: hij moest een documentatie
over de stad maken, waarbij oud en
nieuw tot hun recht zouden kómen, hij
moest nieuwe inwoners een soort In
leiding verschaffen tot Schdedam-be-
grip en bovendien een visitekaartje
afleveren waardoor de buitenwereld
zou welen dat deze stad tegenwoordig
rvlet 'alléén meer drijft op de alcohol.
Kontom, een duidelijk propagandis
tisch getint werk,
Maar Schaper is een man die zich
moeilijk Lèentt voor propaganda en
ook Ln zijn films beat voor zijn ideeën
wil uitkomen. In „Schiedam kiest
voor het water" heeft dit geleid tot
een tweeslachtig resultaat, Als eerste
motief heeft Schaper het dankbare
co nitraat tussen de schilderachtige
binnenstad en het Jachtige moderne
leven daaromheen genomen. Had hij
deze draad vastgehouden, dan was
zijn film waarschone ijk aanzienlijk
beter geworden. Maar 'Schaper wilde
duidelijk buiiten zijp Schiedams kader
om, enkele mkvu/ben kwijt «an ,D®
stad-" in het algemeen: de eenzaam
heid, het gebrek aan ontmoetingsmo-
contrast tussen de eenvormigheid van
moderne wijken, de veranderende mo
raal. Het zijn allemaal zaken die be
slist niet oninteressant zijn, maar dan
moet er wel een juiste vorm aan ge
geven worden en die vorm was in dat
werk van Schaper wiet aanwezig, In
„Schiedam kiest voor het water"
kwam Schaper niet verder dan, soms
bijzonder fraaie, opnamen die hun
voornaamste werking moesten ontle
nen aan een vaag, op rhetorisch-op-
dringende wijze gesproken commen
taar. HANS BAAIJ
TJE VARA heeft plateren voor een
zeer volwassen televisieavond ge
zorgd. Geopend werd met een vraag
gesprek in Achter het Uleuwa met de
tachtigjarige heer Drees. De tweede
helft van dit interview kon ons meer
bekoren dan de eerste. Wij achten
het nu eenmaal niet opportuun om
een bejaard staatsman op zijn ver-
i jaardap erg agressief te interviewen.
j Alles wat hij zegt Is toch achteraf en
hij ie wel zo op zijn qui vive dat hij de
grote uitspraken schuwt
Bovendien raakten de vragenstel
lers slechts de periferie van echt har
de kwesties als de opdracht tot de po
litiële acties in Indonesië en de
vertrouwelijke conferentie met hoofd
redacteuren in de Greet Hoffmanpe-
riode, zonder hier erg feitelijk te wor
den. En ten slotte was er zo onaan
vaardbaar veel en overduidelijk war-
neembaar geknipt in zowel vragen als
antwoorden, dat het Interview nog
nauwelijks voor authentiek kon door
gaan. Onze totaalindruk: een zeer
oud, rode wijn en welversneden.
Na Achter het nieuws,, het perfecte
amusement van Z-cars, en deze wijn
behoëft geen krans. Vervolgens voor
degenen die na het achteruit leunen
weer eens wilden opveren: Koning
Klant, een consumentenrubriek van
Hedy d'Ancona en Gerrit Schilder.
Erg aardig gefilmd was de cha
otische toestand van winkelsluitingen,
die nfemand meer houvast biedt, ook
de winkelier niet En dan raakten er
een koppel broodfabrikanten en een
tweetal supermarkthandelaren haast
openlijk slaags, en discussieleider
Schilder kon ze nog maar net, zij het
met grote overtuiging, van elkaar
scheiden. Ieder naar de eigen hoek,
gered door de gong.
Henk de By besloot deze avond met
een overrompelend Signalement van
Peter Schat Niet alleen hoorden wij
de reacties van musici, tonelisten en
publiek, zagen wij Peter Schat aan
het werk, terug bij zijn ouderlijk huls,
onder zijn vrienden, maar in de loop
van de uitzending gingen wij pas goed
beseffen wat een ongelooflijke Inspan
ning en zelfoverwinning het moet ver
gen voor een componist om dat eigen,
moderne werk te moeten verkopen
aan iedere zanger van het operakoor
opnieuw, aan iedere altviolist, aan
Ko van Dijk, en dan ook nog aan het
publiek. Wij kregen de indruk dat een
groot deel van het publiek dat gevoeld
moet hebpen en het ovationele ap
plaus aan het eind klonk als een soli
dariteit met de toekomst, of die nu be
grepen wordt of niet. Henk de
By heeft de totaliteit van Labyrint
goed samengevat in een stuk. geor
dend en imponerend televisiewerk,
|3«|J
De heer J. B. Broeksz, vice-voor
zitter van de Nederlandsche Radio
Unie en voorzitter vaa de omroepver
eniging VARA, is voor een periode van
vier jaar herkozen als voorzitter van
de Europese Radio Unie. De heer
Broeksz was sinds 1865 voorzitter.
DEZE foto geeft een merkwaar-,
dig voorbeeld van programma-
onderstsuning. Niet de VARA.
maar de Löu-groep maakte op
deze manier reclame voor het
radioprogramma van vanavond
over verschillendegodsdienstige
richtingen (Hilversum I, 20.05).
Onder, de titel Het einde der
tijden is nabij geven hedendaagse
profeten en volgelingen hun vi
sie. De serie is samengesteld
door Tom Pauka,
Lou vestigde dit week-elnde
met een stoet van acht auto's
met aanplakbiljetten, waarmee
hij in Amsterdam en omgeving
liet'rijden, de aandacht op dit
ethergebeuren. Hijzelf en zijn
vrouw Mïentje zullen ook hun
waarschuwende stem voor de
VARA-microfoon verheffen.
HILVERSUM I. 18.00 Nieuws.
18.15 Actual, en gramm.muziek. 18.30
R.V.U.: Muzikaal Spectrum, door KI.
Op de praatstoel van Henk van
Stipriaan neemt vanavond de heer C.
Steyn plaats. Hij is de vader van de
vorig jaar overleden VARA-organist
Cor Steyn. De heer Steyn vierde af
gelopen maandag zijn gouden huwe
lijksfeest, (VARA-radio, 21,2522 uur
Hilversum I),
(ADVERTENTIE)
is het aandeel DIF - een be
legging in de vijf Nederlandse
internationale ondernemin
gen - interessant. Vraag in
lichtingen bij uw bankier of
commissionair over het
Kwartaalbericht op aanvraag.
Postbus 853, Amsterdam.
KRAAIENHOVE
DOOR WILLY LOHMANN
i
2
3
i
B
9
10
11
13
U
15
18
\7
18
\9
21
22
i3
H
25
27
28
28
kÜLONEU.
Op DE kAMEft.
seujkkig
WAM ERIC BRAN
KRAAI ENHCVtf
ÜCUr.GAER
VUIG H
DAMHT jtOATT tKJjeMlET
WAAROM
SCRRtHOW 36
AN-TiiDZOTE-
GfiisJ MKÏ-1K
-fees) NiieT
DCOY
HOOR
HOOPOE? SCHREEUW >6
APri SD ZO? lK BÉM
WIET DOOP, HCOR J iE HOEFT
vjier STEEDS ZO*TE_ r
WEK] j
BROMMY EN TOMMY
Horizontaal: 1. vriendelijk, 7. plas, 8.
gordel, 10. ivoor, 12. uitgang van de
overtreffende trap, 13. pers, voorn,
woord, 14 rijnvaartuig, 18. voertuig,
17. anderegenoemd, 19, erfdeel, 21
knorhaan, 23 zoogdier, 25 vóór, 28.
noot, 27, maand, 28 boom, 30 praten.
Verticaal; 1. drank, 2. boom, 3. num
mer, 4. voertuig, 5. verhoogde muziek
noot, 6. half, 7.boomvrucht, 0. Spaanse
schapen, 11. Amsterd. tent o on s tellings-
febouw, 14. Eng. bier, 15. hoofddeksel,
7. groet, 18 zeepwater, 20 tocht, 22.
zintuigen, 24. watering, 27. titel, 28.
pers. voorn, woord.
OPLOSSING MINIATUUR 3239.
Horliontaal: 1. chic, 5. odol, 7. olim,
D. paar, 10. pont, 11 mare, 12 hert, 13,
teer, 15 luik, 17, room.
Verticaal: 2. ha, 3. tdo, 4, colporteur,
6. liane. 8. mat, 10. parel, 11. met, 14.
rio, 10. KO.
KERKELIJKE BEROEPEN
Ned. berv. kerk. Beroepen te Valburg M.
Rentes te Btreafkerk; te Noordehxw en te
Wavorveen A. ven do Beek kond. te Lurcte-
- ren: te JiwaveAd H. Smit kond- te Hilver
sum; te TwU»>eitoek5* (Fr.) O. A. Crvoeaen
k*i*>, te Woerden; te Nunepeot J. H. Cirkel
te ïtuteen (NH). Aangenomen naar Middel-
- burg a. J. van fflnrbden te Steenderen: naar
Veenendaal S. P. vaa A*eflb«r*fc te H«d«,
dte bedankte voor Sprang en voor Wadddnx-
veen; bedankt voor Scnerpereeel (Fr) L,
Luteijn pred. voor bultengew, wertuaamhe-
den te Ermnen; voor Stirüen A. Boertje te
MoerlcapeUe. Voor Sohovettingen Ph. J.
Stol*öe*H>k to.Heüendo<K^vw^CtorJ«Qh«n
mr. C, O. I'
Dta K«
H5«el,
Mulder te Rorterdam-HÜleg*™-
Ham (Ov) O. van der Meeten te Vlnke-
1. kerke». Beroepen te Botowacd en te
(Van ome kunstredactie)
SCHIPHOL, woensdag. Gister
middag Is de Italiaanse actrice Giu
lietta Maslna ln ons land gearriveerd.
Voor de levende maal ln ona land,
voor de derde keer om een film van
haar echtgenoot, Federico Felltnt, ln
première te zien gaan, voor de eerste
keer «onder haar man. „HU heeft het
veel te druk", «egt «U. ..Ut I* ook
gauw weer terug, Ik blUf hier maar
twee dagen."
De film van Fellini, die hier van
avond ln het kader van het Holland
Festival in het Amsterdamse Krite-
rion- en het Haagse Aata-theater ia
première gaat Is Giulietta van de
Geesten, 'n film waarin Giulietta zelf
de hoofd- en titelrol speelt. „Maar het
is geen biografie van mij. Zo voel lk
het ln ieder geval niet. Federico wist
bij het schrijven de naam nog niet,
maar hij heeft het scenario mij ala ac
trice op hel Ujf geschreven. Dat de
film die naam gekregen heeft vind ik
wel fijn", beantwoordt Giulietta Ma
slna heel rustig en eenvoudig de vra
gen ln het Frans.
Mot eon witte shawl om haar hoofd
en verdar groen als voornaamste kleur
FILMACTRICE Giulietta Maslna,
de echtgenote van regisseur Fre-
derico Felllnï, bij aankomst op
Schiphol voor een tweedaags be
zoek aan ons land.
in pakje, tas en schoenen. Wel zegt ze
geen Frans te kunnen spreken, maar
zo maakt zich toch verstaanbaar.
„Ik speel wel in films onder andere
regisseurs, maar ln een film vBn Fe
derico is dit de eerste keer dat lk geen
clowneske rol speel. In Giulietta ben
ik een vrouw uit een burgerlijk milieu,
maar dat wil nog niet zeggen dat ze
burgerlijk U. Door haar fantasieën
wordt ze zo geïnspireerd dat het op
het aristocratische af is. Het la gewel
dig om onder Federico te werken. Ik
ben 22 jaar met hem getrouwd, ik be-
DOOR J. D. VAN EXTER
A, Posthuma. 19.00 Voor de kinderen.
19.10 St.: Kinderkoor. 19.30 Nabe
schouwing Ronde van Frankrijk 1966.
19.40 Artistieke staalkaart. 20.00 Nws.
20 05 Het einde der tijden is nabij, dot
ktonkb. 20.55 Liedjes. 21.10 Artistiek?
staalkaart. 21.25 Op de praatstoel, licht
progr. 22.00 Strijkorkest. 22.25 Spert.
22.30 Nieuws. 22.40 Event, SOS-bat.
22.45 Actuallt. 23.00 Oude en moderne
muziek 23.5524.00 Nieuws.
HILVERSUM H. 18.00 Lichte gr.
muziek. 19.00 Nieuws. 19.10 Radio-
krant 19.30 Koorzang: geestel. liede
ren. 19.50 Wereldpanorama. 20.00 St:
Hull. Fest. 1968( Berlijns FUbarawn.
orkest: klass. en mod. muziek. 21.30
Rouw om Jeruzalem: klankbld, over
de drie Joodse Treurweken. 21.55
Lichte gramm.muziek. 22.15 Avond-
overd. 22.30 Nieuws en herh. SOS-ber.
22.40 Haarlemse orgelmaand 1986.
23.55—24.00 Nieuws.
NEDERLAND 1. 18.30—19.00 Te-
leac: De Attische tragedie. 19.00 Nm
19.01 Klaas Vaak. 19.05 Franse ln
19.35 De Filmtstones, tekenfilm, 20.05
Journaal. 20.20 Brandpunt 21.85 De
lijn van een leven Een leven van de
lijn, doe. levensschets van de schilder
Plot. Mondriaan. 22.20 Epiloog. 22.25
Journaal. 22.30—22.40 Ronde v.Frank
rijk.
NEDERLAND 2. 20.00 Nieuws.
20.01 Mr Magoo, tekenfilm. 20.05 Ka
merkoor uit Strijp: winnaar van het
Koorfestival. 20.25 Voorpagina: selec
tie ült de actualiteiten progr. van de
Franse televisie. .20.48 Wereldkam-
Mine"... lk tscf toe; het U)kt ook wel veel op'elkaar,
maar ln de melodie alt beslist verschilprobeer het maar
84-31 Man ar er Jan Rap bekeek de mn «lek-blad en van
elk der musici nauwkeurig.
trrlio hem eerder dan een ander Werk|»<Jft' ll® welda*r he.b I® het a11" *1®I> h,®r- eenal"
Vki! huT .l13 "Baby baby mlDe"- En W h*bt: JWy Babjr Baby". En JU, De Crazy Cornets verreleken eikaars muslekstnkken en
Is werk bij ons. HU Is regisseur, hij re-|Roderlkf hcbt; (,Baby? my Baby" en BertJe My Baby JaJan Rap had geiyk.
geit alles, ik ben actrice. Thuis niet, --
dan is het net andersom." i
22,20 Journaal,
HILVERSUM HL 7.00 NWS, 7.10
Ochteodgymn. 7.20 Lichte gramm.mu-
ztok. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws.
8.10 Lichte gramm. muziek. (8,30
8.35 De groenteman)'. 8.50 Morgenwij
ding. 9.00 Mod. strijkkwartet. 9,35 Wa
terstanden. 9.40 Lichte gramm.muziek.
voor oudere luisteraars. 10.00 Voor de
kleuters 10.10. Arbeidsvitaminen. (Om
11.00—11.02 Nieuws). 12,00' Licht in
strumentaal ensemble en zangsoliste.
12.27 Mededel. t.b.v, land- en tuinb.
12.30 St.: Dansorkest en zangsolisten.
13.00 Nieuws. 13.10 Journaal en beurs
berichten. 13.30 St.; Instr. ensemble en
zangsolist: oude muziek. 13.50 Holland
Festival 1906: Noordelijk Filh. orkest
eh solisten: klass. muziek. 14.15 Huis
houdelijke zaken, praatje, 14,30 Stem:
Viool en piano: klass. muziek. 15.00 V
de zieken. 16.00 Nieuws. 16.02 Onder
weg, gevar. muziekprogramma. (Tui
sen 15.30 en 17100 Eventuele onderbre
king voor rechtstr. rep. Ronde van
Frankrijk 1966). 17.00 Voor de jeugd.
HILVERSUM I, 7,00 Nws, 7;10
Het levende woord, 7.15 Lichte gram-
mofoohmuzL-k. (7.30—7.32 Nieuws).
7.B5 Overweging. 8.00 Nws. 8.10 Voor
de Jeugd. 8.30 Nws. 8.32 Lichte gram
mof oonmuziek met vakantietips en In
formatie voor de vrouw. 10.00 Operet
temuziek. 11.00 Voor de zieken, 11.45;
Jazzmuziek. 12.10 Leven op het land,
gesprek. 12.27 MédedeL tb.v. land
en tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.40 Dert
week, praatje. 12.45 Actual. .13.00 Pro
memorie. 13.03 Mod. gramm.muziek
13.45 Voor de vrouw. 14,15 St, Pro
menade orkest en soliste. 15.00 Bljhel-
overd, 153.0 Geestelliederen 1 1600
Viool en plano mod. muziek. 18.45
Cultische .,..:muzlek uit allerlei landen,
met toelichting. 17.05 Lichte gramm.
muziek. 17.10 Eurojazz. 17.40 Voor d«
kleuters. 17,50 Sportrubriek.
HILVERSUM Hl 9.00 Nws, 9 P
Kwlnk. gevar, muzlekprogr; afgewis
seld .met tips. actualiteiten en losse op-
merkingea. 10.00 en 11.00 Nws. 12.00
Nws. 12.02 Actualiteiten. 12.06 Licht
orgelspel. 12,30 Gevar. gram. ,13.00.
Nvrt. 13.02 Actualiteiten, 13.05 Gevar.
muzlekprogr. 14.00 Nws. 14.02 Actual!-,
teiten. 14.05 Platen en Ups voor de
vróuw. 15.00 Nws. 15.02 Actual: tel ten.;.
15.08 Licht instrument, ensemble met J
zangsolisten. 15.25 Gevar. gram. J6.0Ö.
Nws. 10.02 Actualiteiten. 16.05 ZorröL
progr. voor de tieners. 17.00 Nws, 17.02
Actualiteiten. 17.05—18.00 Gevar. pro
gramma. f
NEDERLAND 1 14.30—itffc?:
de vrouw. Plm. 16.00—16.35 EükM™
Ronde van Frankrijk.
„Dit is niet de eerste keer dat lk ln
het buitenland deze film ln première
zie gaan. ïk ben meegeweest naar
Amerika, naBr Frankrijk en naar
Spanje. De reacties in deze landen wa
ren heel enthousiast, vooral bij de
vrouwelijke toeschouwers. Hét sym
bool van de film, de sleutelscène
draait ook helemaal om deze Giulietta
die als martelaresje in haar herinne
ring de opvoeding ziet van „Dat mag
niet, zo ga je naar de hel, en zo haar
de duivel" en dan ten alotite toch weer
die uitkomst ondanks alle ellende, dat
optimistische, Het ls één grootse fan
tasie, nou ja lk kan het niet precies
uitleggen. Gaat u het maar zién dan
ault u het begrijpen."
OOOt?\BNFLfeVjtMS
TE«"EMtKiG"EkJ
ijovisj vc. Luatfy,
pSwbEr
R JE BE>JT
KllET ct M^sl Die
GKAAttOMUiX
KCMT
IU ORDE.
VAM
