Mooi toneel feestje naar Jules Verne AVONDJE-LUTZ IN POP-STIJL VONDELS GIJ OPNIEUW VERREZEN ONNOZELE PRET, vdency FRAAI KIJKSPEL Goldoni 'ging bij Theater kluchtige kant uit fl Ensemble: bloedeloos druk doen in een oud 'EEN REIS OM DE WERELD IN 80 DAGEN' BIJ CENTRUM D è&mu NIEUWJAARSPREMIER ES OP TONEEL I Callas wellicht in film over Puccini Zigeiinernuisicus Tata Mirando overleden Amerikaanse violist Persinger overleden verwerkte mythe van Alkestis in spel bij Haagsche Comedie MARGARET RUTHERFORD IN ADELSTAND VERHEVEN Prijs Russisch blad voor Jewtoesjenko 0 Filmproducer Raoul Levy overleden Boswinkel naar Theater A- rna^'dagf2|}ai*uIrL IRONISCHE GRAPJES IN STUK MET 250 ROLLEN Ton van Duin hoven als Phi- leas Fogg in de toneelbe werking van Jules Verne's „De reis om de wereld in tach tig dagen". onvergankelijke Jules Verne en zijn prille landgenoot Paul Vasil hebben elkaar door tussenkomst van de Tsjechisch toneelschrijver Pavel Kohout, die voor een persifle rende bewerking van „De Reis om de Wereld in 80 Dagen" zorgde, gevonden en dat leverde mede dank zij het toegewijde talent van de Toneelgroep Centrum gisteravond in de Haar lemse Stadsschouwburg een sprankelend toneelfeestje op. TVfEATER begon 1966 verleden jaar J grandioos door een prachtige, meeslepende opvoering van Carlo Gol- doni'i Kabaal in Chloggla. Ook dit jaar heeft men voor de opening van het nieuwe jaar een greep gedaan in de «tukken van deze oude Italiaan, die ge- leefd heeft van 1707 tot 1793; jonge krachten van Theater speelden in de 'Arnhemse Stadsschouwburg De Her- bergierster (La Locandlera). Reeds In 1049 voerde het toenmalige Comedia dit vrolijke Camavalsstuk op, met Mimi Boesnach in de hoofdrol en onder regie van wijlen Cor Hermus. Nijmeegse studenten gaven er in latere Jaren een verdienstelijke voorstelling van. En nu dan Theater maar het peil van het Kabaal werd lang niet be reikt. De Herbergierster la een eenvoudig, "'ongecompliceerd stuk, waarin alles draait om een onweerstaanbare vrouw, die tenslotte een nogal onverwachte keuze doet uit de verschillende kandi daten. Om deze kern heen bewegen jewegen zich twee actrices; zij reizen alléén, zonder echtgenoten, en zijn daarom var verdacht allooi. Natuurlijk zijn er ver- r|?'M der ook nog bedienden. KOKETTERIE Mirandollna, de onweerstaanbare herbergierster, werd gisteravond ge speeld door SJoukie Hooymaayer en zij deed het met alle koketterie, open hartigheid en raffinement, die deze be roemde rol (vroeger onder anderen door Eleonora Duse gespeeld) vereist. Uiterlijk leek zij niet zozeer op de gro te Duse als wel op Elizabeth Taylor. En liedje zong Sjoukje Hooymaayer ln dit stuk, dat wel Iets heeft van een operette zonder muziek; het klonk voortreffelijk. In een tamelijk sober decor van Frank Raven en in de vaak vernuftige ver taling van Dolf Verspoor was hot on der regie van Theo Kling een opvoe ring die de kluchtige kant uitging, bij- voorbeeld in de rollen van de twee ac trices (Margriet de Groot en Else Valk), en van Carol Linssen (de mar kies van Forllpopoli). Menselijker en Aanvaardbaar was Eric van der Donk als de baron van Ripafratta. En dan waren er nog een onstuimige graaf van Albablorita (Jan Gorissen) en twee snelle bedienden (Jan Verhoeven en Johnny Peters). De hele voorstelling verheugde zich trouwens in een vlot tempo. Typisch en misschien wel typerend was, dat het luidst werd gelachen om de mo dieuze quasi-vloek „rododendron". Het succes van De Herbergierster was groot: langdurig applaus en vee! bloemen. Maar Kabaal in Chloggia was mooier, onder andere omdat er in die havenstad veel meer echte mensen leefden dan in de herberg van de mooie Mirandolina. ERIC VAN DER STEEN ROME, maandag' (AP) Et' be staan plannen om Maria Callas een der hoofdrollen te laten spelen ln een verfilming over het leven van de com ponist Gtacomo Puccini. De hoofdrol zou worden vertolkt door Marcello •Mastroianni. Een onderneming ln Rome zou de produktle van de film op zich nemen. Regisseur zou zijn Luchino Visconti, Over de 24-Jarige gastregisseur Va sil is, zo bleek, terecht veel goeds ge schreven sinds bekend werd dat hij als gastregisseur deze opvoering zou lei den. Hij is een heel vindingrijk met ten r en scène, die boordevol verras sende kleine, meestal ironische grapjes zit. Zijn weldadig gevoel voor humor spreidt hij evenwichtig over het kijk spel en zijn spelregie. Zijn uitgangs punt bleek de opvoering door een zo kleurrijk mogelijke belichting een maximum nan sfeer te geven. Zijn kijkspel treft niet door allure of waar lijk meeslepende vaart, reden waarom hierboven gesproken werd van een sprankelend Teest-je. Wie gezien de reputatie die Vasil vooruitgevlogen is, verwachtte iets te zien dat vergelijk baar is met, zeg nu maar: het Ita liaanse Piccoll Teatro, Vilar of zelfs maar Flanchon, kwam bij deze voor stelling niet helemaal aan zijn trekken. Rij alle afwisseling en snelle wisselin gen is zij toch wat statisch en boven dien zijn de middelen die Vasil ge bruikt voor negentig procent bekend. CABARET Wat hij brengt leunt Ben enkele maal tegen de musical, vaker tegen cabaret en poppentheater aan. Hij is als regis seur een speler met kleine geestige accenten; zijn sport is iets groots te beloven en dan met iets pittig mini maals zijn publiek grappig uit de droom te helpen. Het bleek, een aanpak die bij de persiflerende toon van Ko hout voortreffelijk aansloot, soms uit die persiflage satire (over de typisch Engelse volksaard) wist te smeden, maar het op zich perfecte amusement toch binnen nauwe grenzen hield. Maar sprankelend was het wel. Ook dankzij de spelprestaties waartoe hU de leden van Centrum inspireerde. Ton van Duinhoven zette koel aristocra tisch een bespottelijk komische Fogg op de planken, Broes Hartman excel leerde als eindeloze familie consuls, dlo het paspoort van Fogg moet af stempelen van Suez tot San Francisco. De lange reeks uiteenlopende typerin gen die Ferd Sterneberg bijdroeg wa ren stuk voor stuk door en door raak. Piet Römer bleek ondanks enkele klei ne Inzinkingen een uitstekende keuze voor Passepartout en Ina v. d. Molen bleef grappig ala de manzieke Indiase weduwe Adoea, die door Fogg van de rituele vuurdood wordt gered. Dries Klein kan nog Iets meer reliëf geven aan de detective Fix. Tot in de klein ste rollen (240 ln totaal door zestien acteurs en actrices plus enkele figu ranten gebracht) merkte men de vaste hand van Vasil. die alle puntjes op de I's zette. Ala toegüt kreeg het Haarlemse ou- bliek een pittige nieuwjaarswens van Dlmttri FrenkeL Frank, die Brech- tlaans terugblikte op „Angst en ellende van het koningrijk". C. B. DOOLAARD DIEREN, daandag (ANP). In zijn wontrug in Dieren Is gisteravond op 71-Jarige leeftijd overleden de zigeu nermusicus Joseph Weiss, bekend ge worden onder de naam Tata Mirando. H([ was de leider van het familieor kest Mirando, waarin de mees ten van zijn veertien kinderen speelden. Tata Mirando, die de oudste was van de stam Weiss, werd in Optiken ln Zwitserland geboren. Vóór de tweede wereldoorlog vluchtte hij uit Duitsland naar Nederland, waar hU in eon woon wagen in Den Haag en later in Dieren ln het woonwagenkamp verbleef. Zijn wagen was altijd versierd met foto's van zün optreden op paleis Soestdijk en met dankbetuigingen van leden van de koninklijke familie. Juist vorige week had hij oen huis betrokken, dat hem was toegewezen. Het stoffelijk overschot van Tata Mirando zal woens dag of donderdag worden bijgezet in het familiegraf op de begraafplaats Muscowu in Arnhem. NEW YORK, maandag (AFPt. De Amerikaanse violist Louis Persln- ger is zaterdag op tachtigjarige leef tijd ln New York overleden. Porsln- gcr was do leermeester van verschei dene beroemd geworden violisten zo als Yehudi Menuhln, Isaac Stem, Rug- gieroo Rlccl en Camilla Wiek» JJRIES KRIJN (links) en Piet Römer op zeereis in de toneelbewerking van Jules Verne's „De reis om de wereld in tachtig dagen". EEN voor de hand liggend ant woord op de vraag vt de titel van de nieuw jaar sproduktie van Nieuw Rotterdams Toneel „Wie kan er twee heren dienen?": Carlo Goldoni! Deze Italiaanse auteur bleek zich gisteravond uit stekend te lenen voor een stukje, soms prüjant, vwrwerk van re- loc Lutz in Goldoni's „Wie Kan er twee heren dienen?", de nieuwjaarspremière van Nieuw Rotterdams Toneel. gisseur Ton Lutz en ontwerper Nicolaas Wijnberg. „Wie kan twee heren dienen?" be ter bekend als „De knecht van twee meesters", is met deze voorstelling voor de derde keer in tien jaar op het Nederlandse toneel geplaatBt. Dat ligt niet aan het gegeven, want dat stelt uiterst weinig voor. Hoofdfiguur is een lepe knecht die met succes twee meesters tegelijk dient, twee meesters die een belangrijke rol spelen Ln een liefdesgeschiedenis die aön het slot uitmond in liefst drie huwelijken. De aantrekkelijkheid moet in de eerste plaats gezocht worden by de mogelijkheden die het biedt aan to neelspelers: zij kunnen met deze Gol doni namelijk hun gang gaan en de magerheid van deze klucht opvullen met eigen ideeën. Die gelegenheid hebben regisseur en ontwerper meer dan gebruikt en het was ook zeer te recht dat er in het programma stond dat dit een voorstelling betrof van Ton Lutz en Nicolaas Wijnberg, vrij naar Goldoni. Zij hadden deze klucht een pop-art- jasje aangetrokken, compleet met ogen-teisteren de kleuren, Italiaanse pop-music en actuele inlassen. Ton Lutz had de acteurs een parodiëren de kluchtstijl opgelegd die het gege ven niet alleen verteerbaar maakte maar tevens ironiseerde. Als totaal was het eigenlijk een gaaf stukje bluf, een bluf van twee to neelmensen die met deze voorstel ling eens wilden laten zien en kon den laten zien waartoe zij, mits ongehinderd door een auteur, ln staat waren. Zij hadden hierbij de beschik king over een> bezetting die vrijwel geen zwakke plekken vertoonde en die hun bedoelingen in een hoog tem po waarmaakte. Luc Lutz als de knecht droeg deze voorstelling en hij buitte de kansen tot ontplooiing van zijn komisch ta lent die zyn regisserende broer voor hem geschapen had, volledig uit. Naast hem verdienen nog aparte ver melding Annet Nieuwenhuyzen in een voortreffelijke travesti-creatie, Eric Schneider en Slmone Rooskens. De ze „Lutz-avond" werd gecompleteerd met een door Pieter Lutz geregisseer de nieuwjaarswens van Marlnus van Henegouwen op muziek van Steye van Brandenberg. HANS BAAIJ Artne-Marie Hey- ligers, Guido de Moor en Leo de Hartogh in een scène uit het blij spel „Tussen paard en stier", waarvan de Haag- sche Comedie voorstellingen geeft onder regie van Joris Diels. DE Haagsche Comedie heeft ook voor het feestelijk begin van het nieuwe jaar geen goed blijspel kunnen vinden. Men bracht The Thracian Horses" van Maurice Valency, die in weerwil van zijn haam een rasechte New Yorker is. Na dokter in de wijsbegeerte te zijn geworden schreef hij een jaar of tien geleden deze bewerking van de Alkestis-mythe. Van zijn filoso fische bekwaamheden valt in de tekst echter niet veel te merken, maar helaas nog minder van dramaturgische gaven. „Tussen Paard en Stier" (zoals Bert Voeten zijn soepele vertaling noemde) is gebouwd op het niet zo fonkelnieu we idee om een Grieks gegeven op nieuw, licht ironiserend, te behande len en dan te laten zien „wat er daar na gebeurde." Op menig gymnasium heeft men volgens dit procédé al ple zierige schoolvoorstellingen georgani seerd. Dezelfde vermakelijkheid beoogt Valency nu, als hij in de eerste drie bedrijven de Eurlpides-tragedie over koningin Alkestis die voor haar man de dood ingaat, moderniserend naver telt, waarna zijn eigen vervolg In het slotbedrijf aan de orde komt. Behalve weinig amusant is deze opzet ook op wonderlijke wijze tweeslachtig. LONDEN, maandag (AP). De Engelse actrice Margaret Rutherford is door koningin Elizabeth in de adel stand verheven. Zij zal voortaan Dame Margaret heten. Margaret Rutherford Is 74 en maakt nog steeds films. Zij werd vooral be kend door haar spel in Engelse film komedies en thrillers, bijvoorbeeld in de rol van Miss Marple in de reeks van naar Agatha Christie» detectives ver vaardigde films. MOSKOU, maandag (AP) De Russische dichter Jewgeny Jewtoes- ienko, die net uit Amerika terugge keerd is, heeft een prijs gekregen van bet populaire Sowjet weekblad Ogonyok. Het blad kende 37 prijzen toe voor de be®te bijdragen ln 1966. Zes ervan werden toegekend aan dichters. (Van een onzer verslaggevers) F enige Amsterdammers mochten toalpen wan den ztoaren wal hunner muren, en 't eerst rooien der voorouderen te horen; 20 wordt dit bittere nasmaak werroet, door Ra/aë'ls voorspelling van de heerlijke verryzenis- fti' der verdelgde vesten en uersirooielingenDit schreef zo bl$kt uit het programma wan de Nederlandse Comedie Vondel aan Hugo de Groot «ver zyn Gijsbreght van Aemstel, die gisteravond in Amsterdams Stads schouwburg opnieuw is verrezen. Henk Rlgters nauw bij de voorstel lingen van de laatst voorafgaande ja ren aan. Hoe welke actrices en acteurs wel ke rollen hebben vertolkt hoopt onze toneelredacteur binnenkort te ver tellen. Hier zij volstaan met de sleehls nieuwe Gijsbreght van André van de Heuvel te vermelden, evenals het bre ken met wat wij dachten dat een tra ditie was: het zeggen van de rei van Klaerissen door de speelster van de rol der Klaeris van Velzen. Thans ge schiedde dit respectievelijk door Mar- ja Ha braken en Etha Coster, De regis seur had (dit jaar voor het eerst) de Gozewijn voor zijn rekening genomen. De hierboven vermelde zin van Von del aan Hugo de Groot over de „heer lijke verrijzenlsse" gaat aldus verder: dat wij nu op 't allergelukkigst be leven, onder de wijze regering der te- Van zu'n door de dichter mogelijk gehouden walging viel gisteren bij de eerste voorstelling in dit nieuwe jaar niets kunnen bespeuren. Het is de vraag of bij opvoeringen in een ver ver- verleden de realistische manier waar op de brandende stad werd gesugge reerd op het rumoer van het krijgs volk op de achtergrond, de toeschou wers ooit het gevoel heeft kunnen ge ven, dat er althans achter het toneel werkelijk iets aan de hand was met Amsterdam. Dat valt we) te betwijfe len, want ook toen zouden die Am sterdammers zich hebben moeten af vragen, of de verdedigers van de bele gerde veste op het toneel niets beters voor hun stad konden doen, dan elkaar lange relazen toe te voegen, over hoe slecht de krijg voor de stad wel verliep. In ieder geval kan worden aange nomen. dat op da gestileerde mise- cn«scène ln slechts vnag aanduidende decors, zoals wij die de laatste jaren hebben gezien, de grootste verbeel dingskracht wel te pletter moet lopen Wat dit betreft sloot de ln gloednieu we kostuums en decors (van Rob Ot- te) gezette Gijsbreght, onder regie van gonwoordige burgemeesteren..." Dat ook deze zinsnede niet ln onze tijd werd neergeschreven, werd de toe schouwers erg duidelijk gemaakt in Evert Werkmans Nieuwjaarswens, die door Wlm van den Brink en Nell Kop pen met verve werd uitgesproken. Nell Koppen en Wim ven den Brink als Thomasvaer en Pieter nel die de Nieuwjaarswens van Evert Werkman uitspraken. ONDERGRAVEN In de eerste drie bedrijven laat hij weliswaar olijk zien dat de figuren Uit het klassieke verhaal „ook maar gewo ne mensen zijn," maar hij houdt zich daar nog aan het heroïsche gegeven, dat Alkestis zich uit liefde voor haar echtgenoot opoffert, daarmee haar man redt en ten slotte zelf weer door Herakles uit de Hades wordt terugge haald. in zijn slotbedrijf wordt deze mythe echter op omslachtige wijze weer ondergraven: Alkestis blijkt uit zucht naar postume eer gehandeld te hebben en nu bevreesd te zijn dat de roem haar ontgaan zal omdat zij niet definitief is overleden. Het eenvoudi ge argument dat haar herrijzenis aan haar offerbereidheid en dus aan haar faam niets hoeft af te doen valt daarbij onder de tafel. Ook verklaart ze nu plotseling niet meer van koning Ad- met us te houden. Al gauw is er dan ook geen zinnig verband meer in de gebeurtenissen te onderscheiden en de schrijver weet alleen nog binnen één bedrijf de eindstreep te halen door de klassieke dooddoener van een deus ex machina: Zeus daalt af op een wolk en stuurt iedereen, behalve het publiek, tevreden naar huis. Afgezien van de onhandige struc tuur en het gebrek aan eigen, vernieu wende visie, berust de grappigheid van het stuk dan nog uitsluitend op ana chronistischs verwijzingen in de trant van: de Thessaliërs staan uren ln de rij voor een stadionkaartje en Hèrakles komt op terwijl hij een appel eet! ELAN Toch is ook deze armetierige pret- makerij weer met elan en smaak door de Hagenaars ten tonele gevoerd. Een mooi open decor van Harry Wich en zijn kostuums die elementen uit Ver sailles entten op Griekse stam, vorm den een fraai toneelbeeld, waarin vaar dig werd komedie gespeeld door Gijs- bert Tersteeg als vader Pheres, Anne- Marle Heyligers als Alkestis, Guido de Moor als Admetus en Leo de Hartogh al3 Herakles. Ook met een grote groep veredelde figuratierollen had regisseur Joris Die la gepoogd wat visuele humor in te lassen, waar de verbale tekort schoot. De resultaten waren echter zelden de \ele moeite waard. HANS VAN DEN BERGH. PARIJS, maandag (DPA), De 44- jarige filmproducent Raoul Levy, die ln 1866 Brigitte Bardot heeft „ontdekt" heeft zich op oudejaar ln Saint Tropez het leven benomen. Het ware motief voor zijn daad was nog niet direct dui delijk, Zaterdag had hij een jachtge weer gekocht en waa toen naar net huis gegaan van de met hem bevrien de script-girl Isabella Pons die ook als mannequin werkte In de zaak van Brigitte Bardots echtgenoot Gunther Sachs. Naar de politie zondag mede deelde had Levy wild op de aeur van het huls geklopt, maar was hëm niet opengedaan. Hij schoot zichzelf daar op in de bulk en overleed kort na up. neming ln een ziekenhuis. „Levy had zich ten doe! ïestejd de Franse filmindustrie nur Amerlkaen. voorbeeld te ontwikkelen. N* grote successen met Brigitte Bardot, Mlchèle Morgen en Qtrerd Phlllpe onder, vond hll tegenslag met 3Ierco Polo", vond nu tegenslag met „Marco Polo", waaraan hl) met Aliln Delon begon- nen wes. en met „De Sptan", waarin Montgomery Clift voor het lutst op. tred. A LS verlengstuk van de knallen van oudejaarsavond waren gis teravond in de Eindhovense Stads schouwburg enkele bijzonder luide klappen te horen. Het gezelschap En semble gaf de première van Je kunt het toch niet meenemen. En het Ame rikaanse schrijversteam Kaufman en Hart heeft nu eenmaal in dit blijspel, topsucses uit 'de jaren dertig en ook in ons land herhaaldelijk met succes opgevoerd, enige figuren neer gezet die in een kelder vuurwerk ver vaardigen dat bij herhaling afgaat. De schrijvers hebben, in de vorm van grillige amusante conversatie, ook voor opmerkelijk bovengronds vuurwerk gezorgd. Het eerste kwam ln Eindhoven goed over; het tweede niet. Het stuk brengt een collectie zeer uiteenlopende mensen op de been. Ze leven schijnbaar langs elkaar heen, maar voelen zich tegelijk ook weer nauw met elkaar verbonden. Want ze verstaan allemaal de kunst zich zor geloos door het leven te slaan en op hun eigen manier gelukkig te zijn. Kernfiguren zijn mevrouw Penelope Sycamore die toneelstukken is gaan schrijven nadat iemand een schrijf machine bij haar heeft achtergela ten, en opa Van derhof, een zich om niets druk makende oude heer wiens filosofie is dat je alleen moet doen waar je zin In hebt. Op de een of an dere manier, moeten wij aannemen, is dit in de praktijk uitvoerbaar. Eni ge opschudding ontstaat pas, als dp nonconformistische familie van doen krijgt met een rijke autoritaire zaken man wiens zoon een meisje Wil hu wen dat tot de luchthartige troep hoort. Het lijkt of.de jongelui elkaar niet zullen krijgen. Maar opa zorgt ervoor dat de zakenman door ae knieën gaat. GEZWOEG Het is de bedoeling dat het door el kaar heen leven ln dit wonderlijke huishouden, waar aan de lopend» band curieuze dingen voorvallen, een feestelijke toestand oplevert. Helaas waa e!r,t niet het geval. Plichtmatig vervulden de meeste medespelenden hun rollen. Veel verder dan gezwoeg in eer allerminst overtuigende ko- medtetrant kwam het nauwelijks. In de rol van Penelope zag men Mleke Verstraete die haar alomte genwoordigheid uitsluitend in een flegmatiek toontje tot uitdrukking bracht. Johan Kaart zag er fraai uit met stalen bril en paars hulsjasje, hij maakte van opa Vanderhof een mooi typetje maar het bleef goed deels humoristiek van de buitenkant Meneer De Pinna, de eens binnenge lopen vuurwerkmaker die is blijven hangen, werd wel leuk gedaan door Chris Baay. Een hele ris kleinere rollen echter kreeg een uiterst zwak ke vertolking wat een funeste uit werking op het geheel had. Nog wel weer even leuk was de entree van de Russische grootvorstin (Adèle Bloemendaal). Bij elkaar onder re- gie van Jan Retèl een drukdoene- rige maar bloedeloze opvoering van een blijspel, dat misschien ook wel wat uit de tijd is geraakt Het premièrepubliek gal de in druk het niet zo somber te zien als wij; er werd na afloop lang geklapt en veel gehaald, en er waren ver schrikkelijk v»el bloemen. HAN G. HOEKSTRA DEN HAAG, maandag (ANP). De acteur Hans Boswinkel verlaat de Nederlandse Comedie en zal in het seizoen 108VA8 deel uitmaken van toneelgroep Theater.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1967 | | pagina 1