Ontstemming en bijval na
rede van
de Gaulle
f-i11i
Tekst van radiorede
HET ROTTERDAMS PARCDL
FRANSE PRESIDENT SCHRIJFT VERKIEZINGEN UIT
Buigen of
barsten
Felle brand
in chemisch
bedrijf
aan Korte
Haven
a m
FRANSE LEGERLEIDING
ACHTER WETTIG GEZAG
DE SCfilHÖMMER
léés die kftutt!
Duits
staalbedrijf
wil zich in
Nederland
vestigen
(Van onze correspondent)
PARIJS, vrijdag. -- „Een oproep tot burger
oorlog", zo karakteriseerden alle tegenstanders
van president de Gaulle diens radiorede van gis
teren, waarin hij de ontbinding van het parle
ment en algemene verkiezingen aankondigde en
waarin hij zich krachtig uitsprak tegen het com
munisme en de burgers opriep tot het vormen
van burgerwaclitcomités om de regering bij te
staan. Het referendum dat op 16 juni zou worden
gehouden is verschoven naar latere datum.
Artikel 16 Franse grondwet
HOGERE TEMPERATUREN EN ZONNIG
WEER MET DE PINKSTERDAGEN
KNMI De Bilt verwacht:
4! - ihi
i
N Wwp
*1 %w£
i'A'v Éf j 'L
J&* 1 i'
in\
*V-
A.»,.
Demonstratie
DE
SCHIEDAMMER
Woonplaata;
Staatslening
van 6%% a 99
Werk voor 2.000 man
}|E SCHIEDAMMER
elefot n, Redactie (010) Aifeó 05. Administratie (010) 2S"2 <9 na 17.,t0 uur (0!0) 13 'A iïo Abonnement'm ct pet «et k J Id in |mr Kn,irt<i.il Lo.-e mmnners el Poitgininummcr 39Sièl4 U.ink Ainnterilam-iïotterdam Bank te Rotterdam
JAARGANG No. 128
ONAFHANKFLtJK DAGBLAD UITGAVE N V. HUT PAROOL HUOFDKEÜACTEUK. Mr tl. BANDBEKU DIRECTIE- Dm W.\AN NORDEN, B. DE VRIES
VRIJDAG 31 MEI 1968
r\E Franse president heelt opnieuw
gesproken. Vonge week vrijdag
nog hield hij een vaag verhaal over
allerlei vernieuwingen die zouden
moeten worden doorgevoerd en
waarvoor hij graag, via een referen- j
dum, een nieuwe en massieve vol-|
macht van het Franse volk wilo'e|
hebben. Het klonk toen allemaal
pathetisch, smekend en in de grond
van de zaak onzeker. t
Ditmaal was het heel anders. Het|
referendum is uitgesteld, de kamer
wordt ontbonden, als de omstandig
heden het toelaten zullen tezynerüjd
algemene verkiezingen worden ge-;
houden maar voor de onmiddel
lijke toekomst geldt: de Gaulle
neemt het heft vaster in handen,
Pompidou blijft gehandhaafd en het|
gaullistische systeem neemt de
handschoen, die het toegeworpen
heeft gekregen, op.
Het staat wel vast dat de Gaulle,
die met stentorstem sprak en kenne
lijk de indruk wilde maken van gro
te vastberadenheid, tot deze kracht
proef heeft besloten na overleg met
een aantal generaals, die hem
klaarblijkelijk hebben verzekerd,
dat hij op het leger rekenen kan.
QE GAULLE'S rede van de vorige
week was een slap beroep op het
Franse volk om hem nóg meer ver
trouwen te schenken. Ia dait geval
was hij dan bereid om, voor de zo
veelste keer. het vaderland te red
den.
Ditmaal vroeg hij niet om ver
trouwen, maar ging hij ervan uit,
dat hij het al had of in ieder ge
val dat hij een soort mysterieuze
historische plicht tegenover Frank- E
rijk had om het, zelfs tegen zijn ei-1
Een wil, te redden. g
Opnieuw moet betwijfeld worden g
of de Gaulle beseft wat er In zijn|
eeuwig Frankrijk aan de hand is. f
Het is werkelijk niet meer zo. dat|
een klein groepje vreemde extremis- i
ten probeert zijn wil aan een im-:
mense meerderheid van fatsoenlijke
en rustige burgers op te leggen. Er
gaat een groncüzee van verzet tegen
het gaullistische systeem over
Frankrijk en die grondzee is mede
door het hooghartig paternalisme
van het gaulHsme zelf in beweging
gebracht. Het is ten zeerste de vraag
of in zo'n situatie een beleid van
buigen of barsten nog iets redden
kan. Het lijkt veel waarschijnlijker
dat juist de aankondiging van zo'n
beleid de tegenkrachten nog verder
stimuleert en aaneensmeedt zodat
bet immense gevaar opdoemt van
«n Frankrijk dat aan de botsing
tussen extremen voor lange tijd ka
pot gaat.
Juist het gaullistische regime heeft
door zijn aard èn door zijn reacties
van de laatste weken „links" gemobi
liseerd en tot een front gemaakt. Het
redelijke „midden" in het Franse
bestel is hoe langer hoe meer ge
dwongen tot een keuze tussen
extremen dat is de klassieke si
tuatie waaraan een democratisch sy
steem (of wat daar In Frankrijk nog
van restte) ten onder gaat.
Voor het buitenland dat zich met
Frankrijk verbonden voelt door cul
tuur. door geschiedenis, door geo
grafische ligging en door verdragen,
ia dtt een verre van vrolijk ogenblik.
Zwaar weegt de persoonlijke ver
antwoordelijkheid van de Franse
president zwaar óok weegt de
verantwoordelijkheid van systema
tisch de weg van de haat en de
Nheesie 4e hebben gepredikt en tie
redeljjkheid verachtelijk te hebben
afgewezen.
De president zei niet te zullen aftreden noch zijn premier
te zullen laten vallen. Hij bracht hulde aan premier Pompi
dou die, zoals de Gaulle zei, belangrijke wijzigingen in zijn
kabinet zal aanbrengen. De gaullisten hebben de Gaulle in
een grote demonstratie bun steun betuigd.
Intussen houden de geruchten aan dat het leger, van wiens steun
de Gaulle zich vóór zijn rede heeft verzekerd, zich gereed houdt 20
nodig naar Parijs op te rukken. Twee tankregimenten en twee regi
menten infanterie zjjn in alle stilte van Zuidwest-Frankrijk naar
Parys overgebracht.
PARIJS, vrijdag (AP). Generaal de Gaulle heeft met zijn besluit
om algemene verkiezingen uit te schreven het risico ingecalculeerd dat
de kiezers een parlement samenstellen dat in meerderheid tegen hem la.
Zou de Gaulle In de positie komen dat bU meent niet te kunnen sa
menwerken meteen oppositie-regering die op een nieuwe parlementaire
meerderheid steunt, dan kan hij of het parlement opnieuw ontbinden
of het land per dekreet regeren.
Hij is daartoe gerechtigd krachtens artikel 16 van de grondwet der
vijfde republiek, dat bepaalt:
„Als de instellingen van de republiek, de onafhankelijkheid van het
land, de Integriteit van z(jn grondgebied of de nakoming van interna
tionale verplichtingen ernstig en onmiddellijk worden bedreigd en de
normale funktlonering van de grondwettelijke openbare macht staakt,
dan neemt de president van de republiek de maatregelen die de om
standigheden vereisen na hierover de eerste minister, de voorzitters
van de Nationale Vergadering alsmede de grondwetsraad te hebben ge
raadpleegd. Hiervan stelt hü de natie in kennis door middel van een
boodschap".
SCHIEDAM, vrijdag (ANP) Se
dert vanmorgen woedt in een che
misch bedrflf aan de Korte Haven in
Schiedam een grote brand, waarvan
de rookkolom tot ver bulten de stad
zichtbaar la. Het hele brandweerkorps
van Schiedam is voor de bestrijding
van de brand, die aioh volgens de eer
ste, nog onvolledige gegevens van de
politie nog steeds uitbreidt. De brand
weerkorpsen van Rotterdam en Vlaar-
dinjen verlenen assistentie- Aan de
bltaulng nemen 100 brandweerlieden
deel.
De oorzaak van de brand is niet be
kend. Het vuur is ontstaan na een ex
plosie in een opslagplaats van drogis
ten]-artikelen. Door de explosie
sprongen tientallen ruiten van woon
huizen en winkels aan de Korte Ha
ven. Voor zover bekend zijn er geen
persoonlijke ongelukken gebeurd.
ADVERTENTIE)
morgen voordoet
melk er» puur
krokantjes
200 gram van 99
voor 89
IJ ET slat er naar uit dat de pinksterdagen een voorbeeld gaan nemen aan het
soanifo pass- en Hemelvaar tedèg we er. Met dit verschil dat de temperatuur
hoger i»I worden. Beo sterk feegednütcebled boven ScawUnavtt en de Ooateee
büjft ook boven WaaGEuropo een belangrijke rpl spelen. He» noemt lantaaem
tete In ontvanc alntaar aal 4» eerste twae k drie dagen toch bet weer een sowers
karabteg govt». De wted rbtmt tote «oor va noortoort nw omI-tel wldoeet.
Daardoor sullen de middag tempera teren geleidelijk tot I* 4 24 traden stUten-
Een iwak front» bif Schotland en Ierland aangekomen, verplaatst stah maar
u"g-f m naar het enten en sal waarschijnlijk in de pinksterdagen ons land
niet bereiken.
Een grote gaullistische
werd gisteren In Parijs georganiseer
de ear1" 41i— j - - ..1
betoging
see ra
- maai
datriJdei,
van veteranen, do divude Lecïair en
irfii
gaulBetische jeugd, maar ook
de comités van oudathjdere, de bona'
alle andere paramilitaire organisaties
VRIJ WARM
Droog weer me» een heldere nacht.
Morgen sonnig ep^rry warm.
Morgen
Zwakke tot matli
telüke richtingen.
Zon op; 4.26, onden 10.50
Maan op: 8*30, onder: 0,41
A v ikW0
Gisieren betoogden enkele honderdduizenden Fransen op de Champs Elysées te Parijs vóór het bewind van president de Gaulle
Hoewel men zowel in Franse
als Duitse officiële kringen blijft
ontkennen, dat Franse eenheden
uit West-Duitsland worden te
ruggetrokken om in Frankrijk te
worden ingezet, komen uit parti
culiere kring berichten over troe
penbewegingen tussen de Frans-
Duitse grens en Parijs,
President de Gaulle heelt ulet be
kend gemaakt hoe hij een elude denkt
te maken aan de stakingen, waarbij
nog altijd tier lot vijftien miljoen
mensen betrokken zijn. Io zijn rede
zinspeelde de president er op dat,
wanneer de huidige situatie in Frank
rijk *al voortduren er constitutionele
maatregelen genomen zullen worden
om vrije verkiezingen te waarborgen.
Het feit dat hij de prefecten in de
departementen de bevoegdheid van
regen ngscomimissans heeft gegeven
betekent onder meer dat dezen in hun
gebieden arbeiders kunnen requireren
en andere maatregelen kunnen nemen
die verwant zijn aan de staat van be
leg.
Politieke waarnemers vragen zich
af of de communisten en hun bondge
noten het risico van een burgeroorlog
durven te nemen en verwachten dat
niet-communis! faoh links de gelegen
heid van een verandering langs wetti
ge weg, die de verkiesingen bieden,
zal toejuichen, waardoor de commu
nisten geïsoleerd zouden worden en
hun weinig anders zal overblijven dan
mee te doen.
Een eerste aanwijzing hiervoor is
dat de vakbonden, die zich overigens
In bittere bewoordingen over de rede
van de Gaulle hebben uitgelaten, hun
looneisen weer primair stellen en hun
politieke eisen, waarvan de eerste was
dat de Gau 11e moest aftreden, zonder
meer hebben laten vallen.
Premier Pompidou die vandaag aan
de hervorming van zijn kabinet be
gonnen, heeft alvast een bijdrage aan
de arbetdsvrede trachten te leveren
door de minimumlonen, waarover
aanvankelijk tussen de vakbonden en
de regering in principe overeenstem
ming was bereikt, in het Staatsblad te:
laten opnemen: fis. 520 per maand of
(ra. 3 per uur.
Er is ook controle op het Internatio
nale geldverkeer ingesteld om de ka-
pltaalsvlucht tegen te gaan.
hadden bij de demonstratie, waaraan
van 500 000 tot 1 miljoen mensen in
meeliepen, had len eea werkzaam
aan let'1
Tot vanmorgen vioeg reden auto's
door de Parijsc s,ra*en die leuzen
scandeerden als „De Gaulle au pou-
von". zoals zij tien jaar gele len bij
he aan I mach, kom u \an te Gaul-
L ook had! n gedaan Verdti Klonk, n
ei Jtuzen als „Weg mot he, commu
nisms", „Mitterarud aan de galg" en
„S eun aan de Gaulle".
De overweldigende meerderheid
van, de demonstranten behoorde
althans uiterlijk tot de middenstand. Er
deden zich geen ongeregeldheden
voor. De politie hield zich op een af
stand.
De Urne van Franse studenten
(UNEF) heeft voor vandaag een de
monstratie van studenten en arbeiders
aangekondigd om het hoofd te bieden
aan de dreigende staatsgreep waarmee
men thans volgens de UNEF wordt
geconfronteerd.
TAE lekst van de boodschap van pre-
sident de Gautle die donderdag
middag via de Franse radio werd uit
gezonden, luidde als volgt:
Francaises, Francais,
Als drager van de nationale en re
publikeinse legitimiteit heb ik de afge
lopen 24 uur alle mogelijkheden, zon
der uitzondering, overwogen die mij
tn staat stellen deze legitimiteit te
handhaven. Ik heb mijn beslissingen
genomen. Onder de huidige omstan
digheden zal ik mij niet terugtrekken.
Ik heb een mandaat van. het volk. Dit
zal ik uitvoeren. Ik zal de eerste-mi-
nbter, wiens waarde, flinkheid en be
kwaamheid de lof van allen verdie
nen, niet vervangen Hij zal de wijzi
gingen in de regering welke hem nut
tig voorkomen, aan mij voorleggen.
Ik ontbind heden de Nationale Ver
gadering.
(Van een onzer verslaggever»)
AMSTERDAM, vrUdag. De
Franse legerleiding beeft. 10 meldt het
Londense dagblad The Times, te ken
nen gegeven niet In een politieke
strUd gewikkeld te willen worden.
Volgen» het blad heeft de Franse
chef-staf, generaal Michel Fourquet,
tegen generaal De Ga ui Je gezegd dat
het leger niets te maken wil hebben
met de stakingen en de rellen In Pa
rijs en dat bet leger elk bewind zal
steunen zolang dit bewind op grond
wettelijke wijze aan de macht 1» geko
men.
Toen generaal De Gaulle woensdag
zijn schoonzoon te Mulhouse bezocht,
waar deze het bevel voert over de 7de
pantserdivisie, is generaal Fourquet In
Parijs gebleven. Ér gaan wel geruch
ten, dat De Gaulle woensdag ook heeft
gesproken met generaal Massu, de be
velhebber van de Franse troepen in
Duitsland, en generaal Hublot. com
mandant van alle troepen in Noord
oost-Frankrijk. Waarnemers geloven
dat deze hoge militairen de president
in geLijke trant hebben geantwoord als
generaal Fourquet.
Mocht het leger ingeschakeld wor
den om eventuele nieuwe onlusten in
de Franse hoofdstad in te tomen, dan
zijn drie divisies beschikbaar in Com-
piègne, Verdun en Mulhouse. De
50.000 man van deze divisies kunnen
in korte tijd naar Parijs worden over
gebracht, In Ramboulllet, vlakbij Pa
rijs, wordt bovendien een tankbrigade
paraat gehouden. Er gaan geruchten
dat al twee regimenten parachutisten
naar de hoofdstad zijn overgebracht.
Deze bon
kan in open
envelop zonder
postzegel
worden verzonden.
Antwoordnr. 1708
Botterdam
BON (ongefrankeerd verzenden)
Nftjtm* ,_i
Art™*'
O een gratig proefabonnement
O een weekabonnement (ƒ0,88)
O een kwartaalabonnement 13,48)
Haak be* gewenate rondje cwirt
Ik heb aan het land een referendum
voorgesteld dat de burgers de gele
genheid zal geven een diepgaande
hervorming van onze economie en ons
universitaire stelsel af te kondigen en
tegelijkertijd, via de enig aanvaardba
re weg, die van de democratie, te ver
klaren of zij al dan niet hun vertrou
wen in my blijven stellen. Ik stel vast
dat de huidige toestand feitelijk ver
hindert dat dit referendum wordt ge
houden. Daarom verschuif ik de da
tum.
Wat de algeihene verkiezingen be
treft, zij zullen worden gehouden vol
gens de in de grondwet neergelegde
termijn, tenijz men het Franse volk
geheel monddood wil maken door te
verhinderen dat het zich uitspreekt en
tevens dat het leeft, en wel met de
zelfde middelen als waarmee men
verhindert dat de studenten studeren,
de onderwijskrachten doceren en de
arbeiders werken. Deze middelen zyn
intimidatie, vergiftiging en de tirannie
van de kant van reeds lang georgani
seerde groepen en van een partij die
een totalitaire instelling is, zelfs wan
neer zij reeds in dit opzicht rivalen
heeft.
Als deze toestand van geweld voort
duurt, zou ik om de republiek te
handhaven, overeenkomstig de grond
wet, andere middelen dan de directe
stembusuitspraak van het land moeien
gebruiken In elk geval is het nodig
dat overal en onverwijld de burgerac-
tie zich organiseert. Dat moet gebeu
ren om in eerste aanleg de regering te
helpen en vervolgens plaatselijk de
prefecten, die weer commissarissen
van de republiek zijn geworden, te
steunen bij hun taak, die er uit be
staat zo goed mogelijk het bestaan van
de bevolking te verzekeren en de om
verwerping op ieder moment en op
elke plaats te verhinderen.
Frankrijk wordt metterdaad door
een dictatuur bedreigd. Men wil het
land dwingen zich te onderwerpen
aan een gezag dat zich in de nationale
wanhoop met geweld zou vestigen.
Een dergelijk gezag zou dan natuur
lijk in wezen dat van de overwinnaar
zÜti. d.w.z, dat van het totalitaire
communisme. Natuurlijk zou men dat
om te beginnen met een bedrieglijke
schijn kleuren door de eerzucht en de
haat van de afgedankte politici te ge-
brutken. Daarna zouden deze personen
niet meer wegen dan hun eigen ge
wicht, en dat zou niet zwaar zijn.
Dat zal echter niet gebeuren. De re
publiek zal niet aftreden. Het volk zal
zichzelf weer meester worden. De
vooruitgang, de onafhankelijkheid en
de vrede zullen het met de vrijheid
winnen.
Leve de republiek, leve Frankrijk."
(Van onac economische redactie)
AMSTERDAM, vrtitUg. ~- De rege
ring heeft vandaag de liuchrliving op
een nieuwe, 6H procent* >taa talen Lm
aangekondigd tegen een koen van 81
proeent. De grootte van de lening aal
na eluliihf van de InaehrlJvinp bekend
worden gemaakt.
De looptijd van de lening te 25 jaar,
waarop de eente 10 Jaar niet* kan
worden afgeloit. Daarna Ml de afloa-
king om de 3 Jaar 20 procent bedragen.
De Inschrijving 1# op 14 juni en de
•tortlng op 4 Juli.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM, vrijdag. Een
delegatie van een Duits staalver
werkend distributie-bedrijf heeft
vorige week besprekingen ge
voerd over twee vestigingen in
Nederland. Een bedrijf in Lim
burg dat werk zou bieden aan
1000 werknemers, en een vesti
ging in Twente voor eveneens
1000 manm
De delegatie toonde aich teleurge.
steld over de vorderingen en besmlt-
vaardlgheld van de Nederlandse rege
ring, die zoal» bekend het rap
port over de vestiging van een staal
bedrijf op de Maasvlakte bty Rotter
dam meer dan een half Jaar onder
haar berusting heeft.
Het Duitse concern wil alleen naar
Nederland komen als de vestiging van
het staalbedrijf op de Maasvlakte
doorgaat.
Inmiddels heeft het Duitse staalver-
werkende distributiebedrijf ook aan
biedingen van de Duitse regering ge
kregen, die resulteerden tn langlopen
de leningen.
Het bedrijf zou zich onmiddellijk na
de komst en een staalbedrijf op de
Maasvlakte, in Limburg willen vesti
gen. In eerste instantie heeft men
werk voor 500 man, die na enige jaren
worden uitgebreid tot 1000 man. Ook
in Twente wil men zich vestigen
ook daar wordt dan werkgelegenheid
voor 1000 man geschapen.
De Limburgse vestiging zou zich
bezighouden met de afzet in bet
Ruhrgebied, de Twenlse industrie met
de toelevering aan bedrijven In Mid
den- en Noord-Dultsl&nd.
In de afgelopen mnmd «tjn In Ne
derland diverse geïnteresseerde atul-
bedrtfrw» op bcsoek ge-
trkeni w-
weest die itch hier' willen vestigen Vil
bet staal project op de Maasvlakte
wordt gerealiseerd. De Nederlandse
regering heeft bet rapport over dl»
onderwerp al ruim een half haar (er
bestudering onder baar berusting.
