Na vijf jaar sleutelen
zege
in
de
TT
m
H. Brokke met zijn klokken op de Delftse
Antiek
beurs
'EIGENBOUW'-MOTOR WON ZATERDAG VERRASSEND IN ASSEN
Voor ons is sparen opeens
een stuk aantrekkelijker...
dank zij het Premie Spaarpian!
PREMIE
SPAAKPLAN
n\ r:U/„.
Ziek
door
HAN MULDER
op en top drop
Gezin
BfNDJfc
WE21EW Niks
dinsdag 2 juli 1968 -.pagink
In de subtropische midzo-
meravoml van Nerlerbortsi den
Jlerg sleuiell het driemanschap
zwetend verder. Jan Thiel (28)
is de man van de beslissingen.
Hij denkt uit, beeft het meeste
inzicht. Martin Mijwaart (27)
doet liet laswerk, bet draai werk.
Paultjc Lodewijkx tenslotte, de
jongste, (21), monteert, stelt
ai en wint dc Asser TT in de
50 cc; de tovenaars van de Ja
panse Suzuki's beschaamd ach
ter zich latend.
Aan het wankele houten loodsje
bij garage Van der Pas hangt do
vlag uit; een feestcomité is in dc hit
te bezig om voor volgende week
maandag Nederhorst den Berg in
ccn blijde inhuldiging tc dompelen.
„Jamathi" heten de machines. Jan,
Martin en Thiel; een krasse woord-
samenvoeging die nogal Japans op
de tong ligt, Paulljes naam ont
breekt nog; hij is twee jaar geleden
pas komen, kijken. De oudste Jama
thi, met Martin op het smalle zadel,
sneuvelde in Assen voortijdig door
een onwillige zuiger. Maar de Jama
thi 2 draaide zijn 14.000 toeren, op
de teller met een rood pleister aan
gegeven tot het zoete einde toe. „Het
big end was het zwakste punt", zegt
Paul en hij toont de omstanders een
volstrekt onbegrijpelijk onderdeel.
Hans Georg Anscheidl, de Duitse
vedette van Suzuki, zaterdag in de
voorlaatste ronde aan kop, had de
beste papieren. Martin zegt: „Af
scheidt heeft het leuk willen houden.
Niet te hard om de strijd er in te hou
den, Maar als je bij een tweetakt je
gas gaat afknijpen, dan gaat hij
pruttelen."
Vijf jaar lang al, avond aan avond,
van zeven tot elf, worstelen Jan en
Martin naar de perfectie. Sinds Mar
tin verleden jaar getrouwd is, valt et-
voor hem één avond af, ccn conces-
ADVERTENTIE)
krachten van Thiel en Mijwaart ver-
dar mennen, als tijd en geld nog
duurder zullen worden. Donderdag
vertrekken ze naar Francorchamps,
het razendsnelle Belgische circuit.
Paul zegt: „Op die rechte stukken
heb lk geen schijn van kans tegen
Anscheidt. Die heeft veel meer over
dan ik. Maar je waet het nooit."
Donderdag voor Assen ze train
den al op het circuit bleek de Ja
mathi mankementen te vertonen. De
boel werd ingepakt en de hele nacht
door, tot vrijdagmorgen vijf uur,
werd in Nederhorst den Berg ge
schaafd en geslepen.
Van links naar rechts: Jan 'Thiel, Martin Mijwaart en Paul Lodewijkx met hun Jamathi
foto CHARLES VLEK
sie aan zijn nieuwe burgerlijke staat,
maar het Is hem aan te zien, dat het
hem moeite kost.
Jan, bromfietsmonteur, de enige
Amsterdammer in dit gezelschap
Nederhorst den Bergers, is de zwijg
zame pionier, de man van hel oer
idee. Vroeger racete hij zelf, maar nu
komt hij bedachtzaam met het busje
op en neer, dat ook de machines
naar de startplaats brengt: „Het
hangt op één oor. Al je geld gaat er
in zitten. Je kan wel zeggen dat het
ons al die vijf jaar 50 per man per
(ADVERTENTIE)
lekkere sigaar
GRAND PRIX
39 Ct
week heeft gekost. Plus het geld dat
we hadden toen we begonnen; een
paar duizend gulden. Als een fabriek
zou zeggen, wij betalen jullie, gaan
jullie maar door, dan zou het mooi
zijn. Zo wordt het tc gek. Martin is
getrouwd; die heeft straks een nieuw
huis."
Martin Mij waait is in 1963 in de
mini klasse van 50 cc Nederlands kam
pioen geweest. Op een Royal Nord.
Het was een primitieve bedoening
voor ieder die het brommen niet kon
laten. Martin: .,Er kwam al een apar
te cylinderkop op. Dat blokje bood te
weinig mogelijkheden. Wc wilden in
elk geval meer versnellingen dan zes
en een betere koppeling. Een rote
rende inlaat wilden we hebben maar
dat ging allemaal niet op zo'n stan-
daardblok. En dan moest je wel."
Het schuurtje is één verzameling
geworden van motorrelieken, onder
delen, affiches, gereedschapskisten.
Daartussen staan de twee Jamathi's,
monster insopt en waar dc vleugeltjes
zijn uitgetrokken. In de hoek staat
een standaardbrommer, de stroom-
lijnkap vriendelijk rood geschilderd;
het doetweldadig aan. „Ha-ha-ha"
is builen op de deur geschilderd.
Martin zegt, lichtelijk gegeneerd:
„Er heeft ook nog Anscheidt voor
gestaan- Ik weet niet wie dat er op
gehangen heeft. Toen we thuis kwa
men zat het er. Wij zijn niet zo voor
die dingen. Als wc zo tuk op be
kendheid waren geweest, dan had
den we het wel anders ingekleed."
meau, leeft vooralsnog als een kleine
professional bij moeder thuis. Scms
werkt hij nog wel eens als hengel-
maker in hel fabriekje van zijn
broer, maar hij moet dc paarde-
Zaterdag na de triomf moest Jan
meteen ziek naar bed. Paul en Mar
tin gingen naar de prijsuitreiking. Ze
dronken drie pilsjes. Paul ging nog
even de stad in. En gauw weer terug
naar het rennerskwartier, naar de
kampeert ent, want motorrijders mis
sen dc glamour en het comfort van
hun autoracen de collega's.
Martin zegt: „Het is maar geluk
kig dat we niet zoveel nodig hebben
voor ons zelf. Je lol is die laatste pk
die je er uit weet te peuteren. Dal is
ook eigenlijk je opoffering." En Jan:
„Als Suzuki er een ton in steekt,
hebben wij duizend gulden. Zij doen
met hun dertigen, wat wij met zijn
drieën doen. Als je stuk gaat, heb je
het gewoon niet goed gemaakt, zo
gaan wij er aan staan."
Honderdzestig kilometer per
uur reed Paultje op de rechte
stukken; uitgesmeerd over zijn
negen versnellingen. Een een
voudig rijwiel met hulpmotor
nog vergeleken met Suzuki's
veertien knopjes omhoog. Ge
lukkig maar dat er op de Dam
merweg in Nederhorst den
Berg, waar Paultje zijn bro.m-
fietsje probeert, geen fietspad
We sparen. En hoel Mijn man en ik doen mee aan het Premie Spaar
pian en kopen nu jaarlijks samen voor 500 gulden spaarbewijzen.
Straks krijgen we dat bedrag terug mèt de rente en... daar boven
op dan elk jaar nog eens 100 gulden premie van dit nationale plan.
Belastingvrij! Reken maar dat we met dat geld direct weer verder
sparen
Misschien is het Premie Spaarpian ook iels voor u. Even een briefkaartje aan
Premie Spaarpian, Postbus 51, Den Haag en u ontvangt vrijblijvend een brochure
over alie mogeiijkhecen (spaar- en effectonbowijzon, levensverzekeringen, hypo-
theckallosaingm.spaarkasinschriivingen.garantlekredietaflosslngen).
Wilt u persoonlijk advies? Spaarbankan, Boerenleenbanken. Ralffeisenbankon.
Postkantoren. Banken. Borgstellingsfondsen. Hypotheekbanken, Bouwfondsen.
Spaarkassen. Levensverzekeringmaatschopp jen. assurantie-tussenpersonen en
de Sociale Verzekeringsbank zullen u graag alles over het Premie Spaarpian
vertellen.
Basis voor persoonlijk bezit
s
(ADVERTENTIE;
Met vrouw en kind woont hij tij
delijk op kamers in Hilversum.
Soms, als het laat wordt, blijft hij bij
zijn moeder slapen; dat is dichtbij
Vreeland, waar hij machine-bank -
werker is. Hij zegt: „Soms, zoals
laatst in Tilburg, dan win jc, je staat
op de televisie en dan denken ze
minstens dat je er half miljonair van
wordt." HJJ vertelt dat bij de Asser
TT ƒ200 startgeld wordt verleend.
Paul verdiende met zijn eerste prijs
450. „Dat gaat dan weer in de pot,
behalve 50. dat was huishoudgeld
voor mijn vrouw," zegt Martin.
Paul Lodewijkx, slanke jongeling
met een haardos als een flinke plu-
„Een klok is iets verschrikkelijk
boeiends, het leeft, het is een stuk
gezelligheid". Hot is de mening van
de heer Hendrik Brokke (44), een
van de handelaren in oude kunst
in Nederland die deelnemen aan de
tot en met 10 juli durende
Delftse Antiekbeurs. Hij is daar de
enige deelnemer die uitsluitend
klokken te tonen heeft. Men kan
hem er al acht jaar vinden.
De belangstelling voor de antieke
klok.
„Ovér hot algemeen enorm groot.
En hü neemt nog altijd toe. Wat
de mensen vooral willen zijn dc
kleine modellen, Engels, Frans, en
natuurlijk Hollands."
Hoe komt hij aan zijn klokken?
„Ik koop zo op veilingen, van
collega-antiquairs, van particulie
ren, uit nalatenschappen. Het
wordt schaars. Door die schaarste
èn de vraag èn de geldontwaarding
lopen de prijzen steeds hoger op."
Daar kan hij een voorbeeld van
geven,
„Stoelklokken waren zo'n zeven
jaar geleden nog te krijgen voor
350, nu liggen de prijzen bij
2500, en ze gaan naar 4000.
Zijn winkel bevindt zich in de
Kalversvraat in Amsterdam, op nr.
1
II. BROKKE
prijzen stijgen
Kngelsc lantaarn-
fcluk ƒ2500...
Italiaans tafelXtokjc
S 3500
98. waar sinds 1833 een horloge
zaak gevestigd is.
„Maar ik zit ook in een kerkje in
Alem bij Zaltbommel. Ik exposeer
er en verkoop er van april/novem
ber. Een protestants kerkje dat
overbodig werd. Alem is een ka
tholiek dorp, er zijn geen protes
tanten meer. Ek. heb het gehuurd
van de gemeente, en het loopt goed.
Het is een toeristische attractie ge
worden, dat neemt de drempel
vrees weg. Nu en dan geef ik een
concert voor clientèle en vrienden.
Leden van he; Concertgebouwor
kest, van het Utrechts Stedelijk
Orkest. Prinses Margriet was ook
onder de bezoekers. Het grootste
aantal antieke klokken dat ik daax
exposeerde was tachtig. Nee, er
woont geen congierge bij. Ja, ze
zijn flink verzekerd. En het hele
dorp bewaakt de collectie."
Ai die klokken lopen?
„Dat is onze kracht. We zUn hor
logemakers. We kijken niet alleen
naar de antiquiteit, ook naar het
uurwerk."
De gehele Alem-collectie is ter
gelegenheid van de Antiekbeurs
naar Het Prinsenhof in Delft over
geheveld. Maar het kerkje staat
niet deeg. Daar staan en hangen nu
klokken uit particulier bezit, die de
firma Brokke in de loop der jaren
geleverd heeft. Daaronder een
mi
/MltSjL/PAT k'A«7 -2P NIET. QE Ó6EFT AWS»6T
VÓÓRPAT WE HtACHTEkf VAN PE- BOftEM
VCRIMCh/..".
Engels wateruurwerk uit 1704, een
zilveren doodskop met een horloge
erin. Ook een rtj'.uighocloge van
Franse origine, eind 18-de eeuws.
Ha: heeft de omvang van een groot
zakhorloge en was op diens: doen
in duisternis berekend. Trekt men
aan een koordje dan slaat het.
Kwant voor vier *s nachts was dat
te horen: drie slagen vow drie
uur, gevolgd door drie korte dub-,
balslagen voor de kwartieren.
Kostbaarste en pronkstuk op stand
18 in Delft is een slaand Hollands
horloge, gesigneerd Dames Starre,
klokkenmaker en sterrenkundige te
Leiden. Uit 1750. Hij toont een
planetarium, een zon die opkomt
en ondergaat zoals in de natuur,
de maan en zijn schijngestalten.
Op de halve en hele uren muziek:
twaalf verschillende melodiën. Prijs
8Q.00Q.
„Nee, dat is niets voor een par
ticuliere koper, ook nle's voor een
klein museum. Meer voor een
Rijksmuseum,"
Het kan minder prijzig.
„Een Zaanse klok utt ongeveer
1690.. Ik Had er in geen jaren een
In huis gehad. Prijs 8950. Was
vijf jaar geleden nog ƒ,4000."
En nog minder prijzig.
Hij wijst op een sierlijk Italiaans
tafelklokje. Slaat niet. Zit wel een
wekkertje in dat fungeert via een
apart wijzerplaat je. 3500. Een
niet minder elegante Engelse lan-
iaamklok, ïh 1750 vervaardigd
door de Engelsman Everett (halve
uren één keer slaan, hele uren vol
uit) moei 2500 opbrengen.
En nog minder?
„Een mooie Franse klok, een ko
lompendule, vier zuiltjes, Empire,
komt op iets van 750. En je kunt
al een antiek klokje krijgen voor
ongeveer 450, een kleine pendule
uit Napoleons (tijd. Die is dan uit
1810. Van veel later verkoop tk niet,
1830 Is echt wel de grens, daarna
kwam een verval periode." (We zit
ten bij dat Frans, hij moét nog even
een consoleklök Lodewjjk XIV van
St. Martin uit Parijs noemen, met
speelwerk, zes melodiëen, kast met
schildpad wel weer ƒ.6200).
Er wordtveelhnUek nagemaakt.
„Je hebt leuke imitaties - vanaf-.
250, Zaawse klokken, lantaarn-.;
klokken. Dat is dan de uiterlijke
vorm, niet het uurwerk. Men moet
wel bedenken, antiek stijgt in prijs,
modern loopt terug."
Comptolseklokken? Dc erg in
zijnde, klankvolle bakbeesten van
Frankrijks platteland anno 1800?
„Nee. Ik moet nog even wennen
.aan het genre. Ik vind de stijl oióU
zo mooi. Je moet het zakelijke inU
het oog houden èn wat je mooi.
vindt. In een buitenhuis'doen zé |L
het goed." Ann mAUL
HAN G. HOEKSTRA
