opening
van Schouwburgplein
Ontsierend monument
De drie periodes
van Pomodoro
Sonore zang
van vier
mannenkoren
Ministers
willen één
brieftarief
voor Europa
I Ontdek
I Roemenië met
uw eigen auto!
Wie is beste voetballer?
ROTTE RDAM RIJNMOND
MÉi
SiftpiSifi
SCHOUWBV^CPLËm)
Beêldecide kunst in Rijnmond
PLAN HOTEL-
GARNI GAAT
WELLICHT
NIET DOOR
W.-Diii island verliest
94ste Starfigliter
FEESTELIJK GEOPEND
Rotterdammers
zingen op
de plaat
- i
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM, zaterdag.
Burgemeester W. Thomassen
sprak gisteravond in zyn speech
ter gelegenheid van de in gebruik-
stelling van het Schouwburg
plein tóe maal achter elkaar het
woord bombarie uit: „bombarie,
bombarie, bombarie". Hij vond
dat hjj daarmee voldeed aan de
verwachting die in onze krant is
uitgesproken, dat het Schouw
burgplein met veel bombarie
voor hot publiek vrÜ gegeven zou
worden.
Be burgemeester wa* In zUn toe
spraakje duidelijk op de badinerende
toer, Hij zcl ook: „Het plein is niet
klaar, het kan dus worden geopend."
En de ingezondenstukkenschrljverg
wees h|i erop, dat hun ergernis best
gewekt kan worden door do vier ven
tilatie tore na, die zomaar aan de oost
kant van het plein omhoog staan,
Die vewülatietorens herinneren er
Overigens aan, dat het Schouwburg
plein) ia aangéLegd op het dak van een
ondergrondse parkeergarage .voor
2.000 auto's.
De heer Thomassen gaf toe, dat het
plein dichter bebouwd moot worden.
Ear zijn paviljoenwinkels en. shopjes
aan. de oostkant gepland. A-an de
westkant, naast het Rijnhotel, komt
een groot gebouw. Het plan voor een
(studen.ten)botel-gami schijnt overi
gens van de baan te zijn. En aan de
zuidkant van het plein, tegenover De
Doelen, komt eens een droom-
schouwburg te staan, volgens de bur-
gemeestor.
-„Dit plein moet Rotterdammers
trekken niet toeristen, Verenigin
gen zullen er evenementen moeten or
ganiseren", vond de heer Thomassen.
„Want'1, zo. luidde zijn redenering,
„evenementen lokken mensen naar de
srtad en de stad is het fijnst als hij vol
.met mensen is, zoals wij op Koningin
nedag hebben gezien."
De overkapte sprekershoek ai an de
zuidrand van het Schouwburgplein
voorspelde de burgemeester een spre-
kersarme toekomst De sprekershoek
is destijds ingewijd door het WD>
raadslid dns.L, van Leeuwen. „Ik hen
hier de tweede spreker. Ik ontvang
graag een uitnodiging als over enkele
jaren de derde spreker zich meldt"',
«zei hij./y.
De op 5 miljoen gulden begrootte
plannen, voor. het Schouwburgplein
dichten aan. de sprekershoek gelukkig
ook nog andere functies toe: plaats
voor ruilhandel in. postzegels, schaak-
en damruimte, schuilplaats voor be.
zoekers v-an evenementen, als het re-
gent,
Behalve uit de woorden van burge
meester Thomassen bestand de bom
barie gisteravond uit het optreden, van
de' muziekkorpsen van Excelsior (met
majorettes) en de Rotterdamse ge
meentepolitie. Veel belangstelling
hadden de Rotterdammes er zo op
het eerste gezicht niet voor,
pagina 4 - zaterdag 24 mei 1969
"yiJFHONDERD koorzangers uit het
oosten van het land hebben ge
heel op eigen initiatief een concert in
de grote Doelenzaal georganiseerd, dat
stellig de voldoening zal hebben ge
schonken, waarop deze koren hadden
gehoopt. Het is een onvergetelijke
sensatie, in deze zaal te zingen, en de
ervaring als zodanig was alreeds de
moeite' waard, Nog veel meer zal het
Klaas J. Mulder en schare echter heb
ben verheugd, te bemerken, dat het in
groto getale opgekomen publiek zich
oprecht opgetogen toonda over do
prestaties van de verschillende koren.
Het werd al spoedig duidelijk, 'dat de
jonge dirigent onmiskenbaar zijn
stempel op net Chr, Kamper Mannen
koor, het Chr. Mannenkoor „De Lof
zang" uit Heerde, het Chr. Mannen
koor .jSursum Corda" uit Enschede en
Almelo's Chr. Mannenkoor heelt ge
drukt. Deze persoonlijke karakteris
tiek zou kunnen, lulden: grote zorg
voor sonoriteit van de klank, het na
streven van. een zo groot mógelijke
homogeniteit, inachtneming van alle
middelen om te geraken tot een le
vendige voordracht en, last but not
least, het weren vanouderwetse
„maniertjes" zoals het falset zingen en
het aanwenden van veel vibrato. Het
resultaat van Mulders gezonde activi
teit was een warme koorklank, zowel
bij elke groep afzonderlijk als bij de
gebundelde krachten.' Dat de zangers
uit Almelo het'even moeilijk hadden
met hun intonatie kwam doordat hun
bijdragen op dit punt aanzienlijk
moeilijker waren dan die van de an
deren.
De koorzang werd aan de vieuge!
door Henk van Putten, aan het orgel
door Feike Asma begeleid. Laatstge
noemde speelde ter afwisseling mei
grote virtuoziteit de bekende Toccata
uit de Vijfde symfonie van Wldor.
Later mocht men Klaas J. Mulder
nog als pianist in een improvisatie ho
ren en eniige zangsolisten zetten met
kleine soli in de koorwerken de zeer
geslaagde avond nog meerdere luister
bij.
ELLY SALOME
De heer L. Wijntjes is onderschei
den met de eremedaille in zilver ver
bonden aan de orde van Oranje-Nas-
sau. Hij was gisteren vijftig jaar in
dienst bij Oving N.V. te Rotterdam.
Met een korte toespraak opende
burgemeester Thomassen het
Schouwburgplein.
DEN HAAG, zaterdag (ANP).
Vierentwintig Europese landen stre
ven naar een uniform onderling
brief-larief. dat geiyk is aan het bin
nenlands tarief. Dl* deelde drs. J. A.
Bakker, minister van verkeer en wa
terstaat, gisteren mee btf .zUn terug
keer van de JaarRlkse ministeriële
PTT-conferentie, die ditmaal te
München werd gehouden.
Zoals bekend hebben de zes EEG-
landen al geruime tijd een dergelijk
gemeenschappelijk binnenlands tarief
dat ook het onderlinge verkeer omvat.
Voor 25 cent kan een Rotterdammer
dus een brief naar Schiedam gebracht
krijgen, maar ook per luchtpost
naar een uithoek van Sicilië.
„Alle op de conferentie aanwezige
landen hebben aich in principe voor
zo'n uniform laag tarief uitgespro
ken", aldus de minister, „doch voor
sommige kleinere landen en daarnaast
ook voor Engeland vormt zo'n drasti
sche verlaging van de brief-export
nog een maatregel, die hun nationale
schatkist te veel kost om er terstond
toe over te gaan. Afgesproken is, dat
als eerste stap gestreefd zal worden
naar een verlaging van het buiten-
landse posttarief van 10 procent."
De totale opbrengst van de op 16
en 17 mei gehouden straat collecte ten
bate van het Emmabloem tuberculose-
fonds bedraagt f 16.032.07.
¥Op de groenstroom aan de
Wilbertoord in .Reijeroord
(IJsselmonde) Jheeft de ge
meente enige tfód geleden een
fraai gebouwtje neergezet, eeri
zogeheten eenmans-urmoir, Het
is een keurig betonnen optrekje,
dat vanuit de'verte eerder lijkt
op een gedenkmomunentje, dan
op een openbare waterplaats.
De plaatsing van dit' urinoir heeft eén
voorgeschiedenis- Bewoners van Reije
roord hebben er. vroeger over ge
klaagd, dat leverancier overal plas
ten". Aan deze noodtoestand is nu een
einde gekomen, maareen nieuwe is
ontstaan; de bewoners van een van de
flats aan de Wilbertoord die uitzicht
hebben op het bouwwerkje hebben.er
een brief over geschreven aan de wijk
raad:
Ervan uitgaande, dat met.dé plaat
sing van dit „huisje van uitkomst" bij
de initiatiefnemers de bedoeling voor
gezeten heeft dat het gebruikt zou
kunnen worden door hen voor wie 't
speciaal daar neergezet is, t.W. door
bezorgers van bakkerskaren, van
melk- en melkprodukten door post-
bestellers, kortom door alle werkers-
o-p-de-wea in de wijk Reijeroord, en
ook toevallige.passanten, dan blijkt dit
in de praktyk niet op te gaan. De oor
zaak hiervan is dat dit „beton-geval"
op een totaal verkeerde plaats neerge
zet is, in een uithoek, terwijl het meer
naar het centrum van de wijk neerge
zet had moeten worden. Gevolg is'dat
het urinoir nu. slechts benut wordt
door een enkeling die het toevallig op
zijn gang door Reijeroord heeft kun
nen ontdekken.
De opsteller van deze brief moet
een scherp waarnemer zijn, een man
(of vrouw) die uren achtereen voor
het raam zit te turven en daarbij, nog
onderscheid maakt tussen leveranciers
en andere
De brief gaat verder: „Dat het nu
slechts matig benut wordt, is natuur
lijk een zaak die ons slechts matig in
teresseert. De enkeling die er nog ge
bruik van maakt kan men vanaf de
flat zijn werk daar zien verrichten,
wat natuurlijk niet zo'n smakelijk ge
zicht is. Gedurende de tijd dat er nie
mand van gebruik behoeft te maken,
vermaken de .kinderen zich om en in
dit botenhuis, dat nota bene nog vlak
bij de uitgang van een kleuterschool
geplaatst is".
De flatbewoners vragen nu de wijk
raad stappen te ondernemen die kun
nen leiden tot verwijdering van het
urinoir, v
Dit lijkt mij een gerechtvaardigd
verlangen. Urinoirs' moeten er zijn,
maar waarom nu uitgerekend .tegen
over een flatgebouw, in een groen
strook en bij een kleuterschool. Er
zijn tientallen plaatsen te bedenken
voor een urinoir, waar niemand ex
last van heeft.
"p|E fa. Dankets interesseert zich de
U laatste tijd vooral voor zingende
Rotterdammers. Eerst werden een
groot aantal volwassenen in het caba
ret van Tom Manders gepafet voor het
zingen van een serie typisch Maasste-
deliike liederen en nu is onder het
Dankers-label een elpee verschenen
die is volgezongen door Rotterdam
viertjes, 150 jongens en meisjes van
de jeugdhaven clubhuizen tn Rotter
dam.
Begeleid door een combo ol.v. Hugh
den Ouden zijn er tweeenveertig be
kende kinderliedjes opgenomen, zoals:
„Witte zwanen, zwarte zwanen", ..In
Holland sltaat een huis", „Zegken JU
.de mosselman", enz; Voor instrumen
tale intermezzo's is gisteren gezorgd
door het hammondduo van Pierre
Boensma.
Wat deze plaat van andoren m dit
genre onderscheidt, is dat er met al
leen enthousiast, maar ook fel (soms
zelfs een beetje rauw) door de kinde
ren word gevocaliseerd. Vader Jacob,
Kortjakje, Berend Botje, De drie
schuintamboers en al die anderen
hebben veel volume meegekregen en
natuurlijk is het daardoor allemaal
ook niet even zuiver. In dit geval is
dat eigenlijk erg aantrekkelijk, aange
naam ongecompliceerd. Het begelei
dende combo wil nog wel eens teveel
overheersen, maar maakt dat weer
goed door een aantal liedjes een mo
dern ritmisch jasje aan te trekken. it
De plaat „Rotterdammertjes zingen
kost 3,95. Dat is goedkoop en een
deel van de netto-opbrengst komt dan
nog ten goede aan het jeugdwerk in
Rotterdam.
BONN, vrijdag (Reuter). De
Westdultse luchtmacht heeft vandaag
zijn 64ste Starfighter verloren. Het
toestel stortte neer nabij Laka Kavazu
City (Arizona). De piloot kwam om
het leven. Hij was in de Verenigde
Staten voor een opleiding.
O In. tegenstelling tot eerdere berich
ten kunnen aow'ers maandag bij de
competitiewedstrijd Sparta—Go
Ahead goedkoper terecht. Voor f 1,50
kunnen zij een zitplaats verkrijgen
yoor de schaetribune.
Da Roemeense AulomobTelclub In Boefcarast organiseert tot
29 september prachtige 16-doagse IT-autotochten voor epor-
X tieve flutomobllliUn. Vertrek iedere maandag vanuit Zagreb.
-> Prijzen vanaf 329,50 lot f 592,50 Incl. holel met halt pension 4»
en Inot. 200 L gralla benzlno In Roemenië. Y
o» Boekingen en pro6pektus bij alle ANWB-kantoren.
JJE spanning in de strijd om de Parool-beker
duwt ook in deze beslissende fase van de gg^T egl
competitie not? onverminderd voort. Rinus Israel §|p^
is een punt ingelopen op Jan van Beveren en
dat betekentdat hij in.de resterende twee wed-
strijden twee punten meer moet behalen dan -
Sparta's doelman om opnieuw bovenaan het i
klassement te eindigen. Een uiterst moeilijke
opgave.
Het klassement ziet er als volgt uit: 1. Van a" van ovepsn
Beuereti (Sparta) 7,63 {244 uit 32); 2. Israel (Feijenoord) 7,58
(235 uit 31); 3. Eikelenboom (Fortuna) 7,13 (228 Uit 32); 4. Pieters
Graafland Feijenoord7,06 (226 uit 32); 5. Eijkenbroek (Sparta)
7,00 (210 uit 30); 6. tot en met 9. J. Bowman (Fortuna) en Van
Hanegein (Feijenoord) 6,97 (209 uit 30), Geilman (Excelsior) en
vd. Roer (SVV) 6,97 223 uit 32); 10. Vlarnaar (SVV) 6,91 (214 uit
31); 11. Kwakkernaat (Excelsior) 6,89 200 uit 29); 12. Hordijk
(Fortuna) 6,84 (219 uit 32); 23. Baksteen (Fortuna) 6,83 (IÓ8 uit 29);
14Koudijzer (SVV) 6,78 (217 uit 32); 15. Bassant (Excelsior) 6,77
(210 uït 31); 16. Laseroms (Feijenoord) 6,72 (215 uit 32); 17. Tetteroo
(Excelsior) 6,68 (207 uit 31); 18. Van Meeteren (SVV) 6,65 (206
uit 31); 19. Ter Horst (Sparta) 6,63 (212 uit 32); 20. G. den Butter
Excelsior) 6,61 (205 uit 31).
Arnaldo Pomodoro, drie jaar
geleden in Museum Boymans-van
Beuningen te zien samen, met elf
andere Italiaanse beeldhouwers,
waaronder zijn broer Gio, heeft
nu het ryk alleen in datzelfde
museum, Tot 29 juni is daar de
turnzaal ingeruimd om u 'n over
zicht te bicden van zyn werk uit
de jaren 195919GÜ.
WH zo'n overzicht zin hebben, dan
moet er ook een aanleiding voor zijn,
moet er een ontwikkeling te zien
zijn. "Welnu, deze ontwikkeling zal
de aandachtige kijker in Boymans ze
ker niet ontgaan.
Ruwweg gesteld kun je Pomodoro's
werk namelijk in drie periodes verde
len, voor welke verdeling ik dan even
zijn grote bronzen bollen als uitgangs
punt neem.
Die eerste bollen doen denken aan
nog niet door de mens ontdekte pi-ne
ten die, net als de aarde in har.r eerste
stadium, aangevreten en beschadigd
worden door erupties en afxdbevin-
genDe oppervlakte is op diverse
plaatsen gescheurd en opengabarsten
en toont een geheimzinnig innerlijk,
datdoet denken aan strukti'ren als
honingraten, het binnenste van
vreemde, elektronische machine:, door
elkaar gerommelde zetkasten maar
evengoed aan ondergegane stadskultu-
ren uit de oudheid. Vernietiging dus
van de gave bolvorm, maar, en dut is
bepalend voor Pomodoro's werk uit
deze periode, vernietiging die aan de
oppervlakte blijft.'
In dé tweede „periode" zijn de bol
len verder opengespleten; bollen die
als een stel-kaken opënscharnieren. In
de dan ontstane opening is vaak een
tweede bol te zien, soms gaa£, soms
aangevreten door eenzelfde verriéti-
ging.
Dat, de mogelijkheden van ds hol
eindeloos vele zijn, laat Pomodore
zien in de derde en voorlopig laatste
fase. De bollen verliezen nu hun na
tuurlijkheid; herinneringen aan be
paalde natuurlijke structuren (zie bo
ven) vallen niet meer te herkennen.
Veel meer benadert hij nu het idee,
dat hij beoogt met zijn werk: een
hommage aan de moderne techniek.
Messcherpe gleuven en gangen
doorsnijden nu de bol en hollen haar
as het ware uit. De ruimte kan. nu in
■de bed doordringen en omgekeerd: is
de bol een deel van de ruimte gewor
den. Pomodoro gaat In deze laatste
fase duidelijk van de oppervlakte naar
het binnenste, naar de anihoud en,
misschien zelfs niet alleen letterlH' -
Inmiddels heeft misschien de
dachte postgevat, dat Pomodoro alle.u
bollen maakt. Niets is minder waav.
Bijgaande foto toont het: cylinders,
maar ook rechthoeken en kubussen
hebben, zijn. aandacht en verenigen in
zich gelijkelijk Pomodoro's typische
Italiaanse eigenschap: zin voor het
klassieke .em een ongelooflijk gevoel
voor de schoonheid van de vormge
ving.
Het duidelijkst komt dit iaatsle tot
uiting in de sieraden van Pomodoro's
hand, Zij zullen zeker de begeerte van
menige vrouw opwekken, Toch spelen
juist deze sieraden hem nog parten en
wekken zij de indruk, dat Pomodoro
moeite Heeft (gehad?) om te ontko
men aan het maken van-alleen maar
louter mooie dingen.
Vandaar dat juist diie derde fase zo
interessant is, omdat daat.geen enkele
concessie gedaan wordt, aan de
schoonheid. In die periode vooral
komt de bezetenheid om. een idee
vorm te geven, om de hoek kijken,
desnoods met voorbijzien van het
eventuele mooie resultaat.
Nieuw voor Pomodoro (en" voor
ons) is zijn bemoeienis met de gra
fiek. De resultaten hiervan zijn
boeiend, zeker wanneer hij experi
menteert met de tegenstelling „leeg"
en „vol". Wanneer hij echter dezelfde
grafische studies uitvoert in brons en
aluminium krijgen ze het welhaast
verdachte raffinement van de artisan,
die hij eens was en staan ze ver af
van het oorspronkelijke idee: grafiek
maken; zijn ze gewórden, waaraan hij
elders ontsnapte: schone oppervlakte-
kunst.:
Als u de ongelooflijke sensatie wilt
ondergaan om schijnbaar. '-in een
onmetelijke diépe afgrond te stappen,
stoelen gewichtloos door de ruimte te
zien zweven en "uw spiegelbeeld ein
deloos herhaald te zien, moet u snel
naar Boymans. U- moest er trouwens
toch al heen, voor Pomodoro, en voor
de Franse tekeningen.
In. dat. museum staat namelijk een
stenaar Luc Peire,
environnement van de Belgische kun-
Wat is een environment (de meestal
gebruikte. Engelse, term) zult u vra
gen? Letterlijk betekent hetomge
ving. Uw huiskamer, maar ook de mo
notone flatwijk, waarin u woont is
een environment, zij het, dat juist
deze laatste, die van de massale flat-
wijken, een reactie bij de kunstenaars
heeft uitgelokt. Een reacite die vorm
kreeg in door hen speciaal gecreëerde
omgevingen, waarin speelse kleur en
vorm ,een vooraanstaande rol spelen.
Zo'n omgeving, zij het zonder kïeur,
heeft Luc Peire nu opgesteld in een
van de zalen van Boymans. Midden in
de zaal staat een rechthoekige „doos"
van 2.80 m. hoog en 3.50 m. in het
vierkant met wanden van formica.
Een deur verschaft u' dan toegang
tot Peires environment, tot zijn fan
tastische, oneindige en haast gewicht
loze wereld. Dan ook ervaart u de
sensatie in de'afgrond te stappen en
tomeloos diep te vallen.
U stapt namelijk een ruimte binnen,
waarvan zowel vloer als plafond ge
vormd worden door haarzuiver paral
lel lopende spiegels. Logisch gevolg
hiervan is, dat noch beneden u, noch
boven u een eind komt aan de herha
ling van de ruimte. Een immense
diepte én hoogte worden gesugge
reerd, temeer daar Peire de vier wan
den van strikt vertikale, zwart-witte
lïjnpatronen heeft voorzien. Twee in
de deurwand gemonteerde lichtkolom
men completeren het geheel.
De rest is aan u. Voor één of meer
dere minuten is dit üw persoonlijke
environment, waar u voorzichtig slof
fend op.kousevoeten of schoenpantof-
fcls (vanwege de spiegels!) het spel
van u en de ruimte kunt gaan spelen.
.Hoe u het speen zult, hoe u reageren
zult kan ik. niet voorspellen, maar ik
verzeker u wel, dat Peire u niet onbe
roerd zal laten.
Helaas pas volgende week plaats
voor de fijne tentoonstelling van Jan
Kuiper-bij Fenna- de Vries 4- Inmid
dels kunt u alvast wel gaan,kijken ->
U heeft gelijk: een Moriaan is geen
dier Maar l'Abeille well, niet-
waar? Feit blijft dus, dat het die
renrijk rijk vertegenwoordigd is in
het galeriewezen 4- Intussen een pret
tige Pinksteren toegewenst.
CEES "VAN DER GEER
