lil gaat de
revolutionair
te langzaam
ABN
Kasobligaties
'mm i
IfiH'
'MILIEUHYGIËNE
MOET BEGINNEN
BIJ INDIVIDU'
Roemenië
hrijvers
Russische
SC
LANGE LIJSTEN
-Stille'-
BEZETTING
Radio nieuwsdienst
Petje af
Belazerd
Doodskus
Dienstregeling
GUERILLA
Minister Stuyt van volksgezondheid:
Geen politieke rol
Een veilige spaarvortn
met een hoge rente:
rente ll/\ - 7J/2°/o
f 100,-per stuk
Drie soorten
Aan toonder
Algemene Bank Nederland
Eigen bijdragen
Coördinatie
pagina 4 - donderdag 15 juli 1971
1 c
iT
pARTlJLElDER Ccaucescu van
Roemenie heeft een aantal
maatregelen aangekondigd die
moeten leiden tot het strakker aan
halen vau de ideologische teugels,
Nu zijn die in Roemenië toch nooit
zo èrg losgelaten, want er is iu de
loop der jaren een vrij rigide he-
wind gevoerd misschien als een
soort rugdekking voor een buiten
lands beleid dat nogal wat zelfstan
dige trekken vertoonde.
Ondanks dat achtte Ceausescu nu
toch de tyd Rek om en om oen aan
tal westerse invloeden, die in het
land merkbaar waren geworden, af
te dammen. De communistische
„zuiverheid" moet worden hersteld.
Er moet waakzaam worden opge
treden tegen „eosmopolitisme" en
tegen „bougeois-invloedcn". Er
moet meer toewijding komen aan
dc „marxistische idealen"; anti
man (schappelijke uitingen" moeten
worden bestreden, evenals allerlei
vormen van „burgerlijk amuse
ment". Vooral ook de kunstenaars
moeten zich duidelijk baseren op
de „visie van de werkende klasse",
en in het kader daarvan de rol van
dc Roemeense arbeider en boer
meer op de voorgrond plaatsen.
Dit alles heeft Ceaucescu hekend
gemaakt kort na zijn reis naar Chi
na, waar hij klaarblijkelijk nogal
onder de indruk is geraakt van de
„culturele revolutie".
Met deze aankondigingen zijn
diegenen die meenden dat op den
duur een nogal zelfstandig buiten
lands beleid ook wel zou moeten lei
den tot enige liberalisering in de
binnenlandse verhoudingen voorlo
pig een illusie armer geworden.
Een van de treurigste congressen
die de laatste tijd zijn gehouden is
dat van de Unie van Sowjetschrij-
vers, dat de vorige week in Moskou
bijeenkwam. De heren schrijvers
verklaarden zich, In de meest dras
tische termen, tot nederige diena
ren van het communistische regime
en dc daarbijbehorende kunsttheo
rie. 2ij waren het erover eens dat
zij met hun schrijvende arbeid de
„adel van de doeleinden van dc so
cialislische wereld" moesten uit
dragen. Dat zij „positieve karak
ters" dienden uit le beelden. Dat
zij moesten uitgaan van „bet stand
punt van de klassenstrijd". Dat zij
zich met trots konden beschouwen
als „de vaandeldragers van de so
cialistische vooruitgang", die
slechts konden schrijven vanuit
„een grenzeloos vertrouwen in de
communistische partij".
Zij vonden dan ook dat niet ten
onrechte van tijd tot tijd wat ver
stokte leeglopers, luiwammesen en
domkoppen wérden opgepakt die
misschien wel eens iets op papier
hadden gezet, maar die volkomen
ten onrechte in bet Westen als gro
te talenten en begenadigde schrij
vers werden vereerd klaarblij
kelijk voornamelijk omdat zij in
hun kladden gegrepen waren.
In het voorbijgaan veroordeelden
de schrijvers nog even de „bar
baarse agressie van Israël" en de
„misdaden van bet Zionisme", ter
wijl zij grote waardering uitten
voor de „gezonde elementen in
Tsjechoslotvakije", die na de trieste
periode-Dubcek de weg terug naar
de Russische schrijverskanieraden
hadden gevonden.
Alles onder het motto „Lang leve
dc strijdbare anti-imperialistische
door AlistairHorne
LIQUINE, Zuid-Cliili
Sinds doctor Allende aan dc
macht kwam li ebben buiten
landse waarnemers de gebeur
tenissen in Santiago en Valpa
raiso, waartussen de regering
gedurende de zomer baar tijd.
vedcelt, minutieus gevolgd.
Maar bier in bet diepe zuiden,
in de „boordtrommel' van 'Chi
li wordt de echte actie gevoerd.
Agrarische hervormingen vormen
het strijdpunt. Landhonger is lange
tijd een knagend kwaad geweest.
Toen president Frei, het eerste Chi
leense staatshoofd met hervor
mingsideeën- in 1964 aan de macht
kwam, bezat ongeveer twee pro
cent van de landeigenaars 75 pro
cent van het land. Per hoofd van de
bevolking is er tweeënhalve hecta
re beschikbaar, het laagste in
Zuid-Amerika. Frei kondigde een
groots programma aan van land
hervorming en herverkaveling,
maar het igebrek aan snelheid bij de
uitvoering was een «van de belang
rijkste redenen voor zijn nederlaag
tegen Allende vorig jaar september.
Op het ogenblik wordt land uit
gegeven op topsnelheid. Jacques
Chonchol, de minister voor land
bouw die ook twee jaar voor Castro
werkte, zei mij; „Wij hopen meer
te doen in één jaar dan Frei in zes
jaar deed". Iedere boer die meer
bevloeid land bezit dan 200 hectare
staat op de nominatie voor onmid
dellijke onteigeningen. Hij krijgt
dair tien procent betaald van de
^vaarde van zijn land en de rest in
staatsobligaties opeisbaar over een
periode van 25 jaar. Als hij kan be
wijzen dat hij zijn grond efficiënt
verbouwt en zijn werknemers goed
behandelt is er een kans dat hij een
paar hectare voor zichzelf mag
houden.
Iedere week worden er lange lij
sten gepubliceerd met boerderijen
(in het Chiieens fundos) die in
aanmerking komen voor „onmid
dellijke hervorming". Hun hectares
zullen verdeeld worden onder de
arme boeren of de misdeelde
Mapuche Indianen die waar kunnen
maken dat hun land in de jaren rond
1680 was „gevorderd" d-oor de blan
ken. Of het wordt ingedeeld in su
percollectieven waarvan Chonchol
openlijk heeft verklaard dat hij die
ziet als zijn uiteindelijk ideaal op
agrarisch gebied.
Maar voor een kleine groep jonge
Chileense extremisten gaan de za
ken nog niet vlug genoeg. Dat is de
MIR, ae beweging van de revolu
tionaire linkervleugel, het Chileen
se equivalent van de Uruguayse
Tupamaros. MIR begon zijn leven
ongeveer vijf jaar geleden op de
Concepcion Universiteit, Chili's
grootste revolutionaire broeinest.
Sindsdien is MIR betrokken ge
weest bij kidnappings, bankroven
en diefstallen van belangrijke hoe
veelheden wapens. Hoewel er nog
geen bloedbaden in Tupamarosstijl
zijn geweest, zijn de helden van de
MIR Che en in mindere mate Mao.
Zij zijn er van overtuigd dat een
ge weldadige revolutie de enige op
lossing is voor Zuid-Amerika. Zij
bekijken de links georiënteerde re
gering van Allende met een menge
ling van tolerantie en ongeduld.
Tijdens de onzekerheid die op
Allendes overwinning volgde zijn
de Miristas naar de fundos getrok
ken. (de Chileense landerijen), met
name naar die hier in het zuiden.
Hun techniek is altijd geweest de
boer en do Indianen op te jutten
en te organiseren in kleine bewa
pende bendes. Dan zwermen zij
neer op de fundos en geven de ei
genaar en zijn gezin tien minuten
CHiL.
ÜXXXWtg Equiqt
0 km 500
ntologast
DÉS7vSNTu£jS*£7t;
a Sereno
na del Mcr
jYalporeisof
jjajjJ>flonccgva;-^
kïTohugnq/ Xjuh
oncepciofif
Oceaanlw>
foWrtlG
nedo Monti
ncud
CH/LOE Ftt
agtuansir.
Punla Arenos
om te vertrekken met niels meer
dan de kleren die zij in de
gauwigheid bijeen kunnen rapen-
Dan richten zij hun eigen revolutio
naire boerderij op. In tegenstelling
tot de officiële onteigeningen van
de regering wordt geen enkele
compensatie, aangeboden.
De regering heeft tod dusver altijd
een oogje dicht geknepen. De Chi
leense politie heeft strikte opdracht
de Miristas niets in de weg te leg
gen. In deze sfeer van hallanarclne
stropen da Miristas naar willekeur
het land af. Velen van hen staan
onder bevel van „Commandante
Pepe"- De regering met inbegrip
van minister Chonchol geeft zicli
veel moeite zijn bestaan te ontken
non.
Nadat ik zo'n achthonderd kilome
ter vanuit Santiago naar het zuiden
was gereisd over adembenemende
bergweggetjes ontdekte ik Pepe in
•n klein, dorpje met -de maarn Llquine,
ergens boven in het Andesgebergte
bij -de grens met Argentinië. Omge
ven door het meest ondoordringba
re bamboebos dat ik ooit gezien
heb en gedurende de winter afge
sneden gloor de sneeuw wat dit de
meest verlaten plek die men zich
voor kan stellen. Het was een echt
Che Guevara-terrein. Het zou voor
ieder leger een nachtmerrie bete
kenen op te moeten trekken tegen
guerrilla's die deze heuvels hebben
bezet.
Pepe had de dag tevoren juist
een houtfundo in bezit genomen
die een gebied besloeg van 125.000
hectare. Hij was een wat kleine
man, voornamelijk in zwart ge
kleed met zwart haar, een zwarte
snor en 2warte rusteloze ogen. Aan
zijn riem had hij een automatisch
pistool en een groot kapmes t han
gen. Hij was ten voeten uit de
Zuidamerikaanse bandiet zoals een
schoolmeisje in Europa zich die -
voorstelt. Zijn echte naam was
Greogiro Jose Liendo. Hij wag 26
jaar oud en zijn ouders waren on
opvallende burgers uit Punta Are
nas. Hij had gestudeerd in Santiago
en Valdivia en was tijdens zijn stu
dietijd Mirista geworden.
Nu hadden hij en tien anderen de
boeren van deze fundo overge
haald de zaak te bezetten. De mo
tieven voor de boeren, waren dat
het loon slecht was, de behuizing
erger. Er waren lange periodes van
seizoen werkloosheid cn het was
hen niet toegestaan hun eigen vee
te houden. Er leefden zo'n 130 ge
zinnen op de fundo die gemiddeld
uit zes tot acht personen bestonden.
(Een cijfer dat een idee geeft van
de bevolkingsexplosie die aan Chi
li's landhonger ten grondslag ligt.)
De Miristas organiseerden de
boeren en indoctrineerden hen met
marxistische cn maoistische ideeën
en met duidelijk succes. Nadat ik
in een van de boerenhuisjes was
geweest begreep ik waarom. Een
houten hut zonder elektriciteit, zon
der stromend water, zonder wc. In
twee povere kamertjes woonden
een boer die vijf jaar op de fundo
had gewerkt en zijn vrouw met
hun zes kinderen. Er was één bed
waarin op een na alle.kindergn ge-
boren waren.
De Miristas legden uit dat zij er
ervan overtuigd waren, dat alleen
een gewelddadige revolutie een ein
de zou kunnen maken aan de bour
geois struktuur van Zuid-Amerika
en het Yankee-koloniaiisme. Doden
Een mapuche Indiaan bevestigt een plakkaat met eisen voor landhervor
ming. De linkse MIR-beweging steunt deze eisen en is op eigen houtje al
bezig de herverdeling van grond sneller door te voeren dan de regering-
Al lende dat doet.
yOALS kranten melden, zal het
ANP in zijn radio2endtijd eni
ge wijzigingen brengen. Suggestie',
het laatste nieuws niet van 5 voor
24 uur, maar zoals In buitenland,
na 24 uur. De nieuwslezer hoeft
dan niet te raffelen, de item-keuze
wordt dan ook niet door tijdsnood
beperkt, en waar nodig kan rustig
een breder informatie en zelfs com
mentaar terzake gegeven worden.
Men mag vermoeden dat ook ia Ne
derland aan het einde van de dag
hieraan bij velen behoefte bestaat.
En een uitspraaksuggestie: in het
TV-journaal hoort men de (manne
lijke) nieuwslezer vaak „justitie"
en „Luxemburg" zeggen met de u
van Ans Schut. Is dat een luxe, een
hobbie wellicht, of een voorschrift?
Indien het laatste, is het de goede
uitspraak? In de radio hoort men
namelijk de u van acuut.
Kerkdricl, F. M. VAN PELT
- V
i-, sq y,<4syCf
TTIT Matthijs do Vreede's gesprek
ID met 'n ongehuwde moeder (PS
10/7) bleek dat wij ons petje af
moeten nemen voor de jonge
vrouw die de moed heeft haar kind
op te voeden zonder de „vader"
{Bedoeld is waarschijnlijk de ver
wekker).
Een petje afnemen voor de jonge
vrouw die durft te zeggen dat ze
„zo'n hekel heeft aan condooms"
(wie eigenlijk niet?) En dat vrijen
zoiets geweldigs is dat ze „nergens
meer aan denkt" En petje af voor
de jonge vrouw die nu al weet dat
ze nog wel eens vaker „nergens
meer aan zal denken" on een twee
de kind zat laten verwekken, om
dan vervolgens de maatschappij
verantwoordelijk te stellen voor le
vensonderhoud en huisvesting van
haar „gezin."
En tenslotte driewerf hoera roe
pen voor de jonge vrouw die meent
dat het „actieve aandeel van de va
der bij de opvoeding vrijwel te
verwaarlozen is", en dat haar op
voedingsproblemen op te lossen
zijn door een grotere toelage van
wege de Bijstand wet.
Meelij met het „bedrogen" meis
je hoeven wij niet meer tc hebben,
dat raakt uit de tijd. Blijft over het
medelijden met kinderen die nooit
„papa" hebben leren zeggen.
Amsterdam CONSTANCE WIBAUT
1UEN succesnummer van "VVim
Sonneveld is zyn liedje waarin
hij een gesprek heeft met een oude
„vlam", die hij toevoegt: „Je hebt
me belazerd! Je hebt me bedon
derd
Dat kunnen wü, ais- kiezers,
thans ook zeggen tot Barend Bics-
heuvel, opvolger van wijlen Colijn,
die zijn kiezers belazerde met de
woorden: „Ga maar rustig slapen!"
terwijl diezelfde nacht de Duitse
Stuka's hier overvlogen en nazi
gangsters dropten. Barend Biesheu
vel overtreft zijn stugge voorgan
gers nog in voorgewende onwe
tendheid. Die stond ijskoud voor de
televisie te beweren: „De kiezers
hebben gesproken en wij voeren de
wil van de kiezers uit".
Ja, de kiezers hebben gesproken,
maar niet om een kabinet terug te
krijgen dat nog rechtser is dan het
vorige. De kiezers hebben hun af
keuring uitgesproken over het ka
binet-De Jong en nu komt Biesheu
vel weer mei dat door de kiezers
afgekeurde kabinet-De Jong langs
een achterdeurtje terug. Een kabi
net met andere namen, maar met
dezelfde reactionaire opvattingen
of nog erger.
Drees jr. kwam in het parlement
omdat hij eens flink zou gaan be
zuinigen, maar zjjn eerste bezuini-
gingsdaad was goed te vinden, dat
twee onnodige ministers meer in
dit reactionaire kabinet kwamen.
Dus verspilling van zoveel tiendui
zenden per jaar.
Tilburg, SAM. COHEN.
TK ben erg naar geworden van dc
tegenwoordige TV-programnla's,
vooral „de doodskus" van de VPRO
op 8 juli jl. We hebben ontspanning
nodig in deze tijd en niet dit soort
films. Het werkt velen op de zenu-
wen.
Santpoort R. SNELTEN
"\f RIJ DAG jl. hadden we een dag
v bij onze dochter in Rijswijk
doorgebracht en wilden met ae
trein van 22.38 weer naar Amster-'
dam terug. Om 22.35 waren we op
het station waar wc een mooie
doorkijk hadden door het gesloten
stationsgebouw, doch vonden de
wachtkamer dicht, 22,38 kwam er
geen trein, dus wachten. Treinen
razen wel voorbij doch geen stopt
er, terwijl er ook geen mededeling
van vertraging of wat dan ook ge
daan wordt.
De volgende trein moet om 23,07
vertrekken. Nu weet ik niet of het
deze, of die van 22.38 was, maar
eindelijk om 23.24 kwam er nog een
trein en konden we na in Den. Haag
overgestapt te zijn Amsterdam be
reiken. Ik ben geen automobilist,
maar zou het bij een dusdanige ser
vice haast gaan worden.
Zeer sterk protest tegen afwente
ling van spoortckort op de automo
bilisten is gezien deze service wel
op z'n plaats.
Amsterdam, K. NAUTA
„Inderdaad, 't is kaas, maar wel een heel klein stukje"
zou onvermijdelijk zijn. Zij ver
achtten de zachtere politieke me
thodes van de officiële communisti
sche partij.
Pepe ontkende dat hij zich op dit
afgelegen gebied concentreerde om
er de basis te leggen voor guerrilla
activiteiten en niet alleen vanwege
de armoede. „Kijk maar," zei hij
lachend, „hier zijn geen guerille-
ros". Maar hij voegde daar veelbe-
tekend aan toe: „Het is waarschijn
lijk dat er een tegencoup komt te
gen de regering van Allende, Dan
zullen wij ons natuurlijk moeten
verdedigen, tot de dood. Daarom
moeten wij onszelf organiseren en
daarvoor is niet veel tijd meer
over. Een rechtse coup kunnen we
binnen een jaar verwachten."
Pepe geeft dan het verbazing
wekkende cijfer van een miljoen
hectare land die zijn Miristas nu,
controleren. Dit land strekt zich als-
een onafgebroken strook uit langs
de Argentijnse grens waarvandaan
de gewapende hulp voor een recht
se staatsgreep zou moeten komen.
Het is redelijk aan te nemen dat
de MIR nog met het stadium heeft
bereikt waarin 'n gewapende guer
rilla basis in het Liquinegebied in
gericht kan worden. Met de rege-
ring.Allende zover aan hun kant -is
daar ook geen reden toe. Maar als
de zaken zouden veranderen, ziet
het er naar uit dat zij een heel eind
op weg 2ün in het scheppen van
een basis die een stuk gezonder is
dan wat Che Guevara ooit in t de
bossen van Bolivia heeft bereikt.
Het zal uiterst moeilijk zijn de Mi
ristas uit dit gebied te verdrijven.
Bovendien kunnen zij rekenen op
de steun van de boeren, ook al iets
dat Che nooit bereikt heeft.
Door de MIR in feite de vrije
hand te geven kan de regering erop
rekenen dat op korte termijn de
sfeer van paniek onder de fundo^ ei
genaren zal helpen hun onteige
ningsprogramma te versnellen. „Ik
verwelkom de agitatie waar we op
het ogenblik mee te maken heb
ben,", zei Chonchol, „zolang onze
reserves de zaak bij kunnen hou
den."-Op lange termijn echter be
staat het gevaar dat de gebeurte
nissen deze reserves ver te boven
gaan. Om te beginnen is de wan
hoop onder de landheren er al oor-
zaak^van dat zij het land verwaar
lozen. Zij zaaien niet meer .voor het
volgend jaar, grote hoeveelheden
melkkoeien en fokvee worden ge
slacht om klinkende munt in han
den te Krijgen. En Chili is al een
importeur van voedsel.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, donderdag De nieuwe minister van Volksgezond
heid en Milieuhygiëne dr L. B. J. Stuyt vindt dat de milieuhygiëne
moet beginnen bij het individu. Dat moet zich primair verantwoor
delijk voelen voor de verontreiniging van zijn directe omgeving.
„De laatste tijd is de milieuhygiëne tc sterk gericht geweest op
wat in het algemeen tot stand gebracht moet worden," verklaarde
hij gisteren toen hij zich voor het eerst aan de' publiciteitsmedia
presenteerde.
Dr Stuyt Is een voorzichtig man,
Hij stelde voorop dat hij na een
week in funklie tc zijn, niet op aJIe
beleidsvragen gedetailleerd zou
kunnen antwoerden! Toch ging hij
uitvoerig dn op bijvoorbeeld de
noodzaak van een eigen risico („ei
gen bijdragen") voor ziekenfonds
verzekerden, zijn bez%varen legen
het roken, en de overbelasting van
de artsenstand.
Zeer zwijgzaam was hij daaren
tegen over onder meer het drugge
bruik (hoewel hij daarover een
even uitgesproken mening schijnt
te hebben als er sigarettenro
ken) en abortus. Beide zaken heb
ben politiek een sterk controver
sieel karakter.
De nieuwe bewindsman wekte cle
indruk zich echter vooralsnog niet
te willen branden aan dat soort za
ken. Hij kent zijn departement veel
zakelijke en zeer weinig politieke
kanten toe. Een redenering die niet
vol te houden is, want even later
moest hij toegeven dat aan sommi
ge beslissingen zoals die over de
vestiging van de Hoogovens op de
Maasvlakte politieke geladenheid
niet te ontzeggen valt.
Dr Stuyt heeft tot nu toe geen
rol gespeeld op het politieke toneel.
(ADVERTENTIE)
looptijd 3 jaar, rente 714%
looptijd 4 jaar, rente 772%
looptijd 5 jaar, rente 772%
De ABN Kasobligaties luiden
aèn toonder en zij'n voorzien
van jaarcoupons.
Vasteaflossings-en coupondag 1 mei
ABN Kasobligaties verkrijgbaar bij alle kantoren van de
dr L. B. J. STUYT
voorzichtig man
Hij is pas sinds kort lid van de
KVP. Zijn in politiek Den Haag on
bekende naam werd pas in de laat
ste dagen van de formatie naar vo
ren geschoven door KVP-leider
Veringa. de man die vier jaar gele
den zelf als onbekende door de
toenmalige fractievoorzitter
Schmelzer (na zijn „ontdekking" in
een Hollandse veilinghal) het kabi
net-De Jong werd binnengehaald.
Als één van de motieven voor
juist zijn benoeming tot minister
van het nieuwe ministerie voor
Volksgezondheid en Milieuhygiëne
geeft dr Stuyt aan: „Ze hadden
graag een arts. Volksgezondheid
heeft zoveel raakvlakken met tech-
nisch-medische problemen dat al
leen een arts de diepte van die pro
blemen kan peilen." Hij gelooft
door Veringa primair als arts te
zijn aangetrokken.
Duidelijke uitspraken deed de
nieuwe minister gisteren ai ten
aanzien van het eigen risico voor
de fondspatiënten: „eigen bijdra-
ren" vind hij beter pasen, invoe
ring ervan in welke vorm weel
hij nog niet zal noodzakelijk zijn
omdat dc ziekenfondsuitgaven niet
ongelimiteerd kunnen stijgen.
De eigen bijdragen zullen ook
een bruikbaar wapen kunnen zijn
tegen het „ongebreideld beroep"
dat gedaan wordt op de artsen
stand. „Veel artsen zijn overbelast
omdat men te snel een arts raad
pleegt nu liet toch gratis is", meent
hij.
Enige voortvarendheid heeft dr
Stuyt ook al aan de dag gelegd bij
de organisatie van zijn departe
ment. Op zijn voorstel werd dr P.
Siderius, directeur-generaal van
Volksgezondheid, benoemd tot se
cretaris-generaal van het nieuwe
ministerie.
Dr Stuyt heeft bovendien reeda
een staatssecretaris geclaimd al zou
die wens de eerste jaren niet ver
vuld worden. Tevens heeft hij d*
coördinatie van alle milieu-hygië
nische aspeoien van de verschillen
de departementen opgeëist en ge
kregen. Zelf vindt hij het van groot
belang dat deze werkzaambheden in
handen van één persoon liggen.
„Ik geef toe dat het wat pedant
klinkt", zegt hij „maar ik wil door
deze coördinatie orde op zaken
stellen. Er zijn zoveel instanties in
Nederland, die de zaken, half of he
lemaal niet uitvoeren".