Mossadeq
Ondanks
van tien uur
HONDERDEN WINKELS IN
President Eisenhower over de
dagvaarding van Truman
FELLE DEBATTEN MET DE
RECHTERS
Eis2 mud. voorwaardelijk plus
f 100 boete, subs. 20 d. hechtenis
Marnix-
Gymnasium
at
Kernenergie eerst voor
gebruik in 'centrales
Voorstel inzake
ontwapening
Zaak-F onteijn voor Haagse Hof
Tweede assistent
voor Eden
MINISTER DONKER HEEFT EEN
UITGEBREID PROGRAMMA
ï'M
■r.
m
n
Minister Zijlstra verklaart
Tijdstip van toepassing nog onzeker
Zal de N.E.S.B.
worden verboden?
DONDERDAG 12 NOVEMBER 1953
ELFDE JAARGANG No. 2619
Weerbericht
Koningin in - Delft
m
Schietpartij in Teheran
Ondenkbaar
Wreedheden in Korea
in de V. N.
President Quirino
verslagen
Aftreden Ben Goerion
definitief.
J
ii!
1ÉS
B. RAM WETHOUDER
VAN AMSTERDAM
.f;Prins Bernhard op reis
>i -
-
Koningin Juliana bij lezing
bestijging Mount Everest
Aardbeving in Sowjet-Unie?
Zitting
A Zie verder pagina 7
ÜJ
SM
m
Rotterdam: Witte de Withstraat 30 Telef, 29215 C8 L)
virf!'Postbus 1112Postgiro No. 424519
'v. Klachtendienst abonnementen 18.3019.30 uur
- Zaterdags 1718 uur: Telefoon 29216
's-Gravenhage: Huygensplein 1 Postgiro 424867
- Redactie: Tel, 111892
Administratie: Tel. 114402115486
Schiedam: Lange Kerkstraat 24b, Tel. 67882
Abonnementsprijs 49 cent per week, 2.13 per maand,
g,35 per kwartaal Losse nummers 13 cent
- Verschijnt dagelijks.
Directie: C. A. KEUNING en Mr K. VAN HOTJTEN
Geldig: van Donderdagavond tot Vrijdagavond.
VEEL WIND.
Ovenvegend zwaar bewolkt. ïn de Noordelijke helft
van het land morgen plaatselijk enige regen. Matige
tot krachtige en aan de kilst tijdelijk hardu Zuid-
Westelijke wind. Weinig verandering in temperatuur.
o Hoofdredacteur: Dr J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
o vinden en we veronderstellen
viv dat onze lezers dat ook vinden
tl- 'die Mossadeq.een boeiende figuur.
ï*Hij heeft de slag verloren. Zijn te
genstanders hebben hem voor de
techtbank gesleurd, maar hij heeft
'geen ogenblik krimp gegeven.
Hij waggelt en snikt en. huilt als
of hij nog minister-president was. Hij
"Vindt trouwens dat hij dit nog -altijd
^Hij spreekt over de Sjah, die hij
iet land uitgejaagd had, als over een
„buitengewoon vriendelijke jonge
ling", waarvan hij hoopt dat hij
meer-'dan "120. jaar zal worden. Hij
denkt „er niet over om bij deze vrien
delijke jongeman gratie te vragen,
zelfs niet als hij ter dood veroordeeld
wordt, en dreigt zelfmoord-te plegen
als hü uit het gevang komt. Wat moet
je dan als rechter?
Hij eet en drinkt prettig in de ge
vangenis. Dat heeft hij zo georgani
seerd, want de gevangeniskost beviel
hem niet.
Als hij de gerechtszaal bmnenstrom-
peit, is hij' te zwak om te lopen. Men
moet hem ondersteunen. Hij valt
llauw en moet met vlugzout bijge
bracht worden. Hij vergaat van de
kou en krijgt o ironie van deze
geschiedenis en o symbool van deze
hele tragi-comedie die om de olie
draait een petroleu m-kachel-
tje bij zich om een beetje warm te
worden.
Inmiddels houdt hij een kilometers
lange'verdedigingsrede, waarvan al
le rechters dood- en doodmoe worden,
maar Mossadeq heeft nergens last
ran.
En dat-alles doet hij in pyjama, de
pyjama die' hem spectaculair maakt,
de reclamestunt waarbij de sigaar
nu Churchill maar kinderspel is.
TS het waar dat hij zo zwak is?
A Moet hjj echt huilen of is het maar
aanstellerij? Waarschijnlijk is het al
lemaal echt, maar hij weet het uit
ie buiten voor' zijn zaak. En dan
kent hij geen vermoeidheid.
•i-Want deze man,verdedigt een zaak.
l;'Die; zaak is een v r ij Perzië. Een
Ferzië vrij van-de Brit, vrij van de
Britse olie-souvereiniteit.
Mossadeq heeft de grote sprong ge
waagd.! om- zelf .bij die olie-souverei
niteitte kómen. Maar ach, zijn pols
stok was te kort. Hij kon de Brit wel
het 'land uitjagen. Maar hij kon de
overwinning niet Omzetten in winst.
De reeds lege schatkist werd nog
leger. Het land raakte in steeds die-
.pervervaL De staat was 'feitelijk
baplöroeG.i-En, Mossadeq, ervoer, dat
"een vrije* staat,- dj.e;r bankróëtT.ïs en
„dat vrijheid zonder, de. mogelijkheid
om die vrijheid te gebruiken, niets
waard zijn.
4paar kunnen zelfs een Arabisch na
tionalisme en een Mohammedaans fa
natisme niets aan verhelpen.
En dan kwam daar nog bij dat
Mossadeq met zijn politiek onvermij
delijk Rusland in de kaart speelde.
En daarmee kwam hij in -het grote
internationale vaarwater met zijn
lekke schip van staat.
!*r Waarschijnlijk- heeft 'hij' dat als een
grote troef beschouwd. Hij heeft ge
dacht .dat de -grote Westerse mogend
heden nooit het-risico zouden willen
lopen, dat Perzië naar de Russische
zijde zou overhellen. Die speculatie
is mislukt. Toen Mossadeq, zijn groot
ste slag sloeg, door de .jvriendelijke
jongeman" het land uit te jagen,
kreeg hij 'een nog grotere terug.
En nu zit Mossadeq in het gevan
genhuis.
Maar uit de-procesgang krijgt men
bepaald niet het idee dat Mossadeq
een verloren man is en voor een ver
loren zaak vecht.
.-.Misschien is het proces even on
echt als de proeessen achter het IJze
ren Gordijn, maar er zit leven in.
jHet is het leven van de strijd. De
rtryd tussen sigaar .en pyjama.
Hedenochtend heeft de Koningin
een bezoek gebracht aan het Water
loopkundig Laboratorium te Delft,
waar H.M. wérd rondgeleid door de'
hoogleraar ir. J. Th. Thijsse en ir. P,
P.. Jansen.
In gezelschap van de directeur van
het Kabinet van de Koningin, mej. mr.
M. A. Teilegen betrad Hare Majesteit
tegen half elf het laboratorium, waar Zij
werd ontvangen door 'dë directeur prof.
ir. J. Th, Thijsse. Nadat zij vorige week
persoonlijk het dichten van het laatste
dijkgat bij Ouwerkerk had bügewoond,
ging nu uiteraard haar belangstelling
uit naar de voorbereidingen voor dit
werk, welke met behulp van een ma
quette van het stroomgebied in het labo
ratorium waren getroffen. Prof. Thijsse
en ir. P. P. Jansen dienden de Koningin
van voorlichting. Om half twaalf ver
trok de Koningin weer.
(Van een onzer redacteuren.)
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
gistermiddag de heer B. Ram (Arb.) tot
wethouder gekozen. Hij zal de porte
feuille van wijlen wethouder Franke
beheren. De heer Ram kreeg 23 stem
men. Op de heer Le Cavelier (V.V.D.)
werden 5 stemmen uitgebracht, op mevr.
Teeboom-van West (Comm.) 7. Er wa
ren vjjf blanco-stemmen.
.-. Honderden kooplieden in de Perzische hoofdstad hebben.' vandaag uit
sympathie voor Mossadeq hun winkels gesloten. Deze demonstratie heeft
de oud-premier echter niet geholpen. Op vijftien km afstand van.de hoofd
stad! hoorde hij vanmorgen door de militaire- aanklager de-^doodstraf tegen
zich eisen. Gisteren had Mossadeq in-ëen re'dê van meer dan tien uur de
bevoegdheden van liet hof betwist. Hij ontkende het recht,;'van de Sjah.
öni hem te ontslaan zo lang de majlis geen beslissing had genomen.
Terwijl hij de vinger waarschuwend ophief," verklaarde: bij: „Ik werd
verondersteld de Perzische wetten te hervormen. Ik ontbond alle militaire
gerechtshoven. Ik heb meer dan tweehonderd decretenuitgevaardigd. Als
u-er een ter zijde schuift, moet u .ze allemaal negeren",-#-.?
Ik word van vele misdrijven be
schuldigd, doch ik beging er maar één:
Ik weigerde de wensen van vreemde
lingen zonder meer in te willigen. Ik
maakte, dat zij: hun handen van onze
nationale hulpbronnen (de olie) moes
ten terugtrekken."
Hierop viel generaal Moghbeli, voor
zitter van het hof, de oud-premier in
de rede met de opmerking:„U haalt
dingen aan, die niets met de zaak te
maken hebben".
Mossadeqs antwoordwas: „Ik zal
niet meer voor het Hof verschijnen,
en indien u my, met de handboeien
aan, zou willen voorgeleiden, zal ik
geen woord spreken".
Met betrekking tot de: beschuldiging
dat hy zich met geweld- van de rege
ring had meester gemaakt, consta
teerde Mossadeq het volgende:
:Prlnr. Bernhard heeft* Donderdagoch
tend, ba de nacht te hebben doorge
bracht in Athene, de reis naar Addis
Abeba (Ethiopië) via Khartoem voort
gezet.
jPerzieche.-troepen, hebben, te Teheran
op demonstranten geschoten, -die be
toogden ten gunste van ex-premier
Mossadeq. Twee demonstranten zijn
hierbij, blijkens een mededeling van
militair* zijde, om het leven, ge-
Jtomen.
Président Eisenhower-: heeft', gisteren
op zijn wekelijkse - persconferentie ver
klaard, dat hij persoonlijk gekant is legen
de dagvaarding van ex-president Txuman
voor beantwoording van vragen over
„bevordering van een bekende commu
nistische spion". Republikeinen betichten
Truman er van'tijdens zijn ambtsperiode
een spion, de overleden Harry Dexter
White, in regeringsdienst te hebben ge
houden en diens bevordering le hebben
goedgekeurd...?
Eisenhower zeide, .dat ,-het ondenkbaar
is, dat iemand in Trumans positie willens
en wetens de V.S. zou benadelen.
Ten aanzien t van de dagvaarding van
Truman door de voorzitter van de
commissie voor Onamerikaansa activiteit
van het Huis van Afgevaardigden een
zonder precedent in de Amerikaanse ge
schiedenis. zeide de president, dat hij het
congres niet wilde critiseren, maar zijn
persoonlijke reactie was, dat hij nooit
tot een dergelijke dagvaarding zou zijn
overgegaan.
Hij was het geheel eens met degenen,
die zeggen, dat de V.S.. op bun hoede
moeten zijn voor de krachten, die het
Do Algernons Vergadering ven de Ver
enigde Naties heeft Woensdag besloten
de Amerikaanse beschuldigingen betref
fende door communisten bedreven wreed
heden in Korea le behandelen. De ver
gadering nam het besluit met S3 tegen
vijf stemmen en twee onthoudingen.
President Quirino heeft vandaag toe
gegeven dat hij bij de presidentsverkie
zingen verslagen is geworden door Ra
mon Magsaysay, de candidaat van de na-
tionaal-democraten.
Magsaysay, die een meerderheid van
een klein millioen stemmen heeft' gekre
gen, was niet aanwezig om op de verkla
ring te antwoorden.Hij is per boot uit
Manilla vertrokken om een -korte zee
tocht met zijn gezin te maken.
land willen ondermijnen, maar de V.S.
zouden niet tezelfdertijd moeten-vernie
tigen wat .ril" trachten te.:verdedigen, vv
Eisenhower verklaarde voorts, dat Her-
bert Brownell, de minister van Justitie,
hem enige dagen geleden had-gemeld, dat
bepaalde feiten aangaande Whites bevor
dering aan. het licht waren gekomen,
welke naar zijn mening bekend behoren
te'worden gemaakt. Brownell diende zelf
te beslissen/ of hij hiertoe wil overgaan.
Ten aanzien van de conferentie op
Bermuda zei hij, dat er geen formele
agenda zal zijn. De conferentie zou zeer
informeel zijn.
Drie democratische leden van de com
missie: - voor on-Amerikaanse activiteit
van het Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden, hebben medegedeeld, dat, naar
hun werd verteld, deze week geen ver
horen meer door de commissie zullen
worden" afgenomen. Dit zou betekenen,
dat Truman deze week nog niet voor de
commissie zal verschijnen.
Giool-Briitannië, Frankrijk en de Ver.
Stalen hebben aangeboden rechtstreeks
mei de Sowjet-Unie le onderhandelen
over .toezicht op de atoomwapens en
ontwapening.
De drie landen dienden gezamenlijk
een. resolutie, in bij de politieke com
missie van dë .Ver. Naties. In die reso
lutie werd voorgesteld, dat 'de commissie
geheime, besprekingen, zou organiseren.
In de resolutie werd er. bij de Grote
Vier op aangedrongen „te streven naar
een onderlinge en aanvaardbare oplos
sing en om rapporten aan de ontwape
ningscommissie uit te brengen".
Er kwam geen,onmiddellijke Russische
reactie.
Nieuwe Tonge is reeds sinds enige tijd
drooggevallen. Ook daar is men on
middellijk begonnen met de opbouw,
van hel zeer beschadigde dorp. Aan de
rand van het dorp bouwt men lange
rijen stenen tooningen, die straks, voor
dat de winter invalt, de nog terug
kerende êvacuc's een onderdak zullen
bieden.
1. De Sjah kan jjjiet op eigen ge
zag een minister .afjïanken. Dit.kan
slechts gebeuren na" een stemming, in
de majlis.
2. Er is geen wet die de Sjah toe
staat een minister të verhoren, te cri
tiseren of voor het gerecht te voeren.
,3. Geen enkele'minister mag zyn
functie neerleggen, .'zelfs als de Sjah
hem zou ontslaan, ómdat de ministers
verantwoordingschuldig zijn aan de
majlis.
-4, Wanneer! hy afgetreden was na
dat. de Sjah. hem had ontslagen, zou
toch nog een" -motie -van afkeuring van
de majlis nodig zijn. Ook. een proces
zou door .'de majlis voorgeschreven
moeten worden,
5. De majlis heeft haar goedkeu
ring gehecht aan ëen wet waarbij aan
Mossadeq speciale bevoegdheden, wer
den toegekend - voor de tijd van een
jaar.' Dez'è :wët;is :hog gedurende !drie
maanden van kracht.
6. De Sjah zal! nauwelijks kunnen
beweren dat de-majiis "ontbonden was
ten tijde van hét bewind van Mossa
deq, aangezien .'"dezelfde majlis op het
ogenblik' weerin functie is.
Aan het slót van':de zitting, van
Dinsdag heeft Mossadeq zich toch nog
met zijn verdediger verzoend. De zit
ting gaf éett'hëëM: te";'^en jyan i een
verdediger' die^'zlSh óp vertrouwelijke
wijze op fluisterende toon inët de
beklaagde onderhield. En dat met een
beklaagde die hem eerst-had uitge
maakt voor alles wat mooi en lelijk
was. Inderdaad van beide zijden een
meer dan gewone prestatie.
De toegangswegen tot het voor
naamste plein van Teheran werden
vanmorgen streng door politie en
militairen bewaakt. Demonstranten,
die aan de oproep van de communis
ten gehoor hadden gegeven, werden
door de politie met gummiknuppels
uiteengedreven. De overheidsdiensten
functiónnêerden normaal en ook de
colleges aan de universiteit van
Teheran werden op gewone tijd be
gonnen. De oproep tot een 24 uur,
durende sympathie-staking had slechts
bij enkele, groepen van de bevolking
enige invloed gehad. Ongeveer twin
tig demonstranten werden gearres
teerd.
Koningin Juliana heeft het voornemen
te kennen gegeven om de lezing by te
wonen, die Sir Edmund Hillary over
zijn bestijging van de Mount Everest
Vrijdagavond a.s. in het Concertgebouw
te Amsterdam geeft
De seismoloog van de universiteit van
Fordham in de Ver. St. heeft medege
deeld, dat in de nacht van Dinsdag op
Woensdag een tamelijk sterke aardbeving
in het Oostelijke deel van de Sowjet-
Unie is geregistreerd. Het centrum van
de - aardbeving lag volgens de geleerde
in het dunbevolkte Kamsjatka, Er wer
den twee schokken waargenomen, aldus
de seismoloog.
Een groep t an 112 personen, onder wie.
mannen, vrouwen en kinderen, die
gedurende de. guerrilla-oorlog in Grie
kenland.naar Triest waren uitgeweken,
is dezer dagen in Griekenland terug
gekeerd. De mannen kusten uit dank
baarheid voor deze terugkeer hun
geboortegrond.
Woensdag heeft de 54-jarige ex-sergeant-konstabel A. H. F. Fonteijn uit
Amsterdam, die nu al bijna 20 jaar lang tevergeefs opponeert tegen het hem
In 1935 te Den Helder gegeven ontslag uit de. Kon. Marine,.voor het eerst het
wettelijk recht gekregen en gebruikt om in ëen officieel onderzoek in het
openbaar beschuldigingen te uiten tegen vele figuren der marine, rechtelijke
instanties en regering, die naar hij steeds volhoudt, verantwoordelijk zijn voor
het volgens hem geheel onrechtmatige ontslag wegens bronchiale asthma of
die dit ontslag later tegen beter weten in met opzet hebben gehandhaafd.
Nadat hy tevergeefs de Amsterdam
se rechtbank, het Amsterdamse Hof en
het Gerechtshof te Den 'Haag in. de
talloze zittingen, waarin hy wegens
gepleegd smaadschrift terecht heeft
nioeten.. staan, verzocht had hem: toe
te laten te bewijzen, dat wat hij zei
waar is, is het- uiteindelijk de 'hoogste
rechterlijke instantie van ons land ge
weest, die hem dezé' kans gegeven
hèeft. ..-
Tien maanden werkte Fonteijn aan
de verzameling van zyn bewijsmate
riaal. De rechter-commissaris, mr- H.
Winkel të Amsterdam, verleende hem
daarbij de helpende hand. Tijdens dit
vooronderzoek bleek, dat een dossier
over Fonteijn, dat al 15 jaar bij dé
Centrale Raad van Beroep te Utrecht
had gelegen, Het jaar te voren naar
Den Haag was opgezonden ter ver
nietiging en inderdaad vernietigd was.
Verder benoemde de rechter-commis
saris een commissie van drie artsen,
die 0;a. tat opdracht kreeg Fonteijn
opnieuw aan een lichamelijk onder
zoek te onderwerpen.
In hun .rapport stelden de artsen
vast, dat Fonteijn. niet aan asthma
lijdt'en dat er geen aanwijzingen zijn
te vinden, dat hy het ooit gehad heeft.
Overigens, zo zeggen de artsen, sluit
het .huidige onderzoek niet uit, dat 20
jaar of meer geleden asthmatische
verschijnselen aanwezig zyn geweest.
In een grote woning aan de Raarn-
weg, met de talloze belangstellenden
staande in de serre, die als publieke
tribune fungeerde, heeft Fonteijn gis
teren voor de derde maal terecht ge
staan voor het Haagse Gerechtshof,
gepresideerd door jhr. mr. dr. Th. W.
C. Calkoen.
Met een stapel dossiers en documen
ten naast zich stond hij in- de ver-
dachtenbank. Hem was ten laste ge
legd, dat, hy in 1949 in een pamflet de
drie artsen té Den Helder, die hem
hebbenafgekeurd, '.beledigd heeft
door .hen in; dit pamflet van valsheid
in geschriftje beschuldigen.
„Al 20 jaar lang wordt er-in mijn
zaak een afschuifsysteem toegepast,"
riep hij Uit. „Juist zoals een dief, die
meent, dat er geen bewijs tegen/hem
Premier Churchill heeft Lord Reading
benoemd al* tweede minister van staat
voor Buitenlandse Zaken teneinde de
werkzaamheden van minister Eden le
verlichten. Tot dusverre was Lord
Reading, onderminister in het .Foreign
Office". De andere minister van staat.
Selwyn Lloyd. leidt op bet ogenblik de
Britse, delegatie bij de Verenigde Naties.
In zijn memorie van antwoord aan
de Tweede. Kamer geeft de. minister
van Justitie, mr. L. A. Donker, een
overzicht van de onderwerpen, waar
omtrent hy zich voorstelt de Indiening
van wetsontwerpen in de naaste toe
komst te bevorderen.
1. Nieuw Burgerlijk Wetboek,
2. Adoptie. Het voornemen bestaat
aan conclusie 48 voor het nieuwe Bur
gerlijk Wetboek, luidende: „adoptie in
beperkte vorm en met de nodige waar
borgen omkleed verdient overweging",
door indiening van een afzonderlijk
wetsontwerp reeds uitvoering te geven
v o o r totstandbrenging van het nieuwe
wetboek,
3. Stichtingen.
4. Goedkeuring van toetreding tot
het Brusselse cognossemèntsverdrag en
wijziging dienovereenkomstig van het
Wetboek van Koophandel.
5. Nieuwe Pachtwet. In ambtelijk
overlég tussen de ministerie van Justi
tie en van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening is een wetsontwerp op
gesteld.
6. Wijziging van de Auteurswet.
Een wetsontwerp zal eerst kunnen
■worden ingediend nadat een ontwerp
zal zyn ontvangen van de advies-com
missie voor het auteursrecht.
7. Wijziging in verband met de
watersnood van de wet van 2 Jni 3B49,
houdende voorzieningen betreffende
het opmaken van akten van overlijden
van vermisten.
8. Goedkeuring van de resultaten
~n de 7e zitting van de Haagse Con
ferentie over Internationaal Privaat
recht gehouden in 1951en wet
telijke voorzieningen 4taar; aanleiding
daarvan.
9. Schrapping van het beletsel-voor
vrouwen om arbiter te kunnen zijn.
10. Bewijzen van goed zedelijk gedrag.
11. -Herziening van het materiële en
processuele kinderstrafrecht.
12. Dierenbescherming.
13. Wijziging van het tarief .van justi-
tiekosten in burgerlijke -zaken, van de
tarieven van gerechtskosten in strafza
ken.
14. Wijziging van de regelen over. ver
beurdverklaring en vernietiging in straf
zaken.
16. Administratieve rechtspraak.
17. Nieuwe Beroepswet. Sociale Verze
kering.
18. Nieuwe organisatie van - de belas
tingrechtspraak.
19. Wijziging van de-wet op het Neder
landerschap en het ingezetenschap. Deze
wijziging betreft het Nederlanderschap
van personen, in het eerste geslacht in
Suriname geboren, de gevolgen voor het
Nederlanderschap van erkenning en
wettiging van kinderen, alsmede ontzet
ting uit het Nederlanderschap.
20. Friese kwestie.
21. Politiewet.
22. Nieuwe regeling van de bezoldiging
van de rechterlijke macht.
23. Wetsontwerp ter uitvoering van de
nota over de rechterlijke macht.
24., Wet bezettingsmaatregelen IV '1954.
25. Nadere regeling, van de vergoeding
aan de leden van de afdeling rechtspraak
van de Raad voor het Rechtsherstel.
HEDEN en morgen viert een der
oudste Christelijke gymnasia, het
Marnix-Gymnasium te Rotterdam,
zijn gouden jubileum.
Met het Zettense Gymnasium van
ds Van Lingen en het Kamper Gym
nasium, het Amsterdamse Gerefor
meerde Gymnasium van dr J. Wol-
tjer, behoort het Marnix-Gymnasium
van dr J. van der Valk tot de eerste
scholen van Christelijke richting voor
klassieke opleiding uit ons vaderland.
Die oude gymnasia kenmerkten
zich- door veel wat de oud-leerlingen
zich later nog met vreugde herinne
ren en waarvan de schamele behui
zing en markante leraarstypen wel
de uiteenlopendste voorbeelden zijn.
Welke oudere leerling van het
Marnix-Gymnasium zal zich niet met
vreugde de donkere trappen herinne
ren van het bovenhuis boven een sla
gerswinkel in de Jonker Fransstraat
te Rotterdam, waar hij de wijsheid
van Cicero en Piató indronk? Wie.
herinnert zich niet de deftige concier
ge Van Mazijk, altijd in geklede jas
en met kalotje.
En vooral wie moet niet in grote
dankbaarheid terugdenken aan een
man als dr Jaap van der^ Valk, de
zoon van een kruisdominé, die tot
een der meest vooraanstaande cul-!
tuurdragers in Calvinistische kring
werd.
Wij herinneren ons zijn onderwijs
in het Nederlands en in de klassie
ken met grote dankbaarheid.
Deze man, die het scepticisme nóg
net onder zijn Christelijke duim'wist
te houden en er daarom over triom
feerde, heeft op ons door zijn persoon
en onderwijs een onuitwisbare in
druk: gemaakt. -
Onze gelukwensen voor het gouden
feest van het Marnix-Gymnasium.
Volgens radio Jeruzalem heeft de Is-
raëlisch'e premier, David Ben: Goerion,
Woensdagmiddagaan- de partijraad van
de Mapai zijn. definitief besluitL mede-.-
gedeeld om-zijn functie éls premier en
als hoofd van de partij neer te leggen. -
Het radiostation voegde .er..aan. toe, dat
de leiders van de Mapai onmidöelbjk':-,"
onderhandelingen zullen openen met'; de!;<';V;'
Partij 'der Algemene Zionisten, lid van..:';.
de tegenwoordige coalitie,# teneinde ;BenM5>
Goériori te vervangen_ al^ïprèrhiërjv.aa'^S-.j-
als minister 'van *Dëféhsie,i"welkei!'posë-'7J
eveneens door -hem 'werd bëzet;\^'';-!:;1--,7:v:(
Het partijbestuur, van de Mapai, bgéfti V
beslóten het ontslag, van Ben Goeripnvte.
aanvaarden, zo is Woensdag -door ge-
woonlijk betrouwbare kringen, te .'-Tel !/-i'
Aviv verklaard.. De 67-jarige Ben Goerion '?:-,.
heeft zijn ontslag: a3s leider van dé.'partij
aangeboden „wegens geestelijke ver-
moeidheid'M -
U'ë-i
:!iyJ
i~-
jgïfjE
Van onze Haagse redacteur
De belangrijke vorderingen die ge
maakt zijn bij het onderzoek op hel gebied
van de omzetting van kernenergie in een
bruikbare vorm van energie wettigen de
verwachting dat het le eniger tijd zal ge
lukken op economisch verantwoorde wijze
van kernenergie gebruik ie maken bij de
energieproductie. Dit zou tot een' verbre
ding van de energiebasis van ons land
leiden hetgeen in economisch opzicht
slechts gunstige gevolgen kan hebben.
Vermoedelijk zal kernenergie het eerst
worden toegepast in eleclrische centrales,
o.m. omdat dit de geschiktste vorm is
om de kernenergie dienstbaar le maken
aan hel bedrijfsleven en de gezinshuis-
houdingen.
Het is in het huidige stadium van de
ontwikkeling echter nog niet mogelijk een
gefundeerde uitspraak t- doen omtrent
het tijdstip waarop met repassing van
kernenergie op grote schaal dus met name
ten behoeve van de electri.citeitsproduc-
tie, zal kunnen worden aangevangen.
Inzjjn memorie van antwoord aan
de Tweede Kamer deelt minister Don
ker mede, dat het nemen van verdere
maatregelen tegen het heo-hazisme zal
afhangen van het uiteindelijk resul
taat van de tegen enkele leiders van
de 'National Europese SocialeBewe
ging ingestelde strafvervolging.
Indien de. rechterlijke beslissing,
volgens welke op deze beweging het
besluit ontbinding landverraderlij ke
organisaties van toepassingis 'en zij
dus als een verboden vereniging zal
worden 'aangemerkt, in hoogste in
stantie zal worden bevestigd, zal aan
de hand van genoemd besluit uiter
aard - strafrechterlijk worden opgetre
den tegen hen, die niettemin zouden
voortgaan met deelneming aan deze
of soortgelijke organisaties.
Zou daarentegen het' resultaat van
de ingestelde strafvervolging tenslotte
negatief zijn, dan zal de .minister, niet
nalaten de totstandkoming van nodige
wijziging c.q. aanvulling van de be
staande wettelijke voorschriften te
bevorderen, teneinde te voorkomen,
dat dergelijke organisaties zich onge
stoord zouden kunnen ontwikkelen.
Hel enkele bestaan van fascistische
organisaties, hoe klein ook, moet na
het tijdens de bezetting van nationaal-
socialistische zijde aan het Nederland
se volk toegebrachte leed als een on
duldbare uitdaging worden beschouwd-
Deze mededelingen doet -de minister
van Economische Zaken prof. dr J.
Zylstra in'zijn Memorie van Antwoord
op de Gasnota. -
De minister bestrijdt de-opvatting; dat
het beperkte verbruik van energie, dat
mede veroorzaakt zou zijn: door-.de hoge
kosten, remmend zou werken óp de pro
ductiviteit, de productiekosten verhoogt
en moeilijkheden bij de export veroor
zaakt. De energiekosten zijn in Neder
land niet hoger dan inandere vergelijk-'
bare landen.
Minister Zylstra handhaaft:zijn stand
punt, dat-het tot de verantwoordelijkheid
behoort van de gemeentebesturen r en
eventueel van de besturen der provin
cies om' binnen het kader van de door
de; Overheid te geven prijsvoorschriften,
de tarieven van de door hen geëxploiteer
de gas- of electriciteitsbedrijven-vast te
stellen. :v-r--S
Het transportnet voor het aardgas in
de Noordoostelijke provincies had op
15 October jl. reeds een lengte bereikt
van 398'km. Verwacht wordt dat het net
op heteinde van dit jaar gereed zal
komen met een totale lengte van 461 km.
De winning van myngas bedroeg in
de eerste 9-maanden van dit- jaar reeds
ongeveer 1,2 millioen kubieke'meter. De
verwachting bestaat dat deze winning in
de komende drie a vier jaren zal stijgen
tot ongeveer het vier a vijfvoudige van
de huidige productie. -
De aanleg van koppelleidingen acht de
minister in het algemeen niet verant-
woord als deze leidingen niet tevëns een
belangrijke transportfunctie vervullen.
Voor de centralisatie van de •gasvoor-
ziening vertrouwt minister Zylstra voor
alsnog op de vrijwillige medewerking van
de lagere publiekrechtelijke organen. Een
gaswet acht hij daarom niet noodzakélyk
om het gewenste doel te "bereiken; Ook
een wettelijke regeling voor de instelling
van regionale distributiebedrijvenacht
hij vooralsnog overbodig. "'f
De minister is evenmin voornemens
enigerlei dwang op de gemeenten uit te
oefenen om tot het betrekken van af-
standsgas over te gaan. - De gemeenten!
kunnen daarover in volle vrijheid beslis
sen en daarom ziet minister Zijlstra geen
aanleiding tot het geven van een schade
loosstelling indien deze overgang nadelig
is.
Wat hetgebruik van aardgas betreft
is de minister van mening dat het noch
nationaal-economisch noch uit een oog
punt van brandstoffen-economie verant
woord is dit gas te gebruiken voor doel-
einden waarby het geen grotere nuttige
waarde oplevert dan primaire- energie.
Van deze regel kan slechts worden af
geweken wanneer de- technisch noodza
kelijke aardgasproductie groter is dan
door de normale gasverbredkers kan wor
den afgenomen. Dit- was o.m. het geval
toen besloten werd voor twee jaar aardgas
ie leveren aan de Kon, Ned. Zoutindustrie
voor het stoken onder stoomketels. -
De vrees dat de Ned. Aardoliemaat
schappij onvoldoende activiteit -zal beto
nen op het gebied van de exploratie 'of
dat zij de aardgasproductie zou drukken;
deelt de minister niet.
êgg