Het rechte gebruik r WOENSDAG 4 MEI 1955 DERTIENDE JAARGANG No. 3060 Weerbericht „Niet onderdoen voor wie voorgingen" Koningin richt radioboodschap tot jeugd van Nederland Dr. Ph. C. Visser overleden Bijeenkomst in Ridderzaal Eretitel „vrije wereld" moet verdiend zijn Herdenkingsrede Prins Bernhard De Prinses Plechtigheid in Winterswijk Prinses Wilhelmina onthulde monument voor „Tante Riek" ZOMERDIENSTREGELING N.S. Uitbreidingen en tijdwinst op aantal trajecten —Lustrum-mars Op weg naar eerste 1000 Korte toespraak van Prinses Wilhelmina Botterdam: Witte de Withstrapt 30 Telef 115700 f4 L> Postbus 1112 Postgiro No 424ol9 Klachtend enst abonnementen 1830 19 30 u Zaterdags 17—18 uur Telefoon 115700 ■«-Gravenhage Huvgensplem 1 Postgiro 424867 Redact e Tel 111392 Adm Tel 114402 Klachten dl enst 18 30—38.30 u Tel 362669 Schiedam Lange Kerkstraat 24b Telefoon 6788. Abomementsprys 52 cent per weck 2 26 pei maand 675 per kwartaal Losse nummers 13 cent Verschijnt dagelijks TUHtM- Directie C A KElWDfG en Sir K AN HOUTEN O Weersverwachting geldig tot Donderdag-"">nd ONBESTENDIG Wisselend bewolkt met tijdelijk enige regen, krachtige tot matige Zuidwestelijke wind weinig verandering m temperatuur Hoofdredacteur Dr J A H J S BRUINS SLOT Men kan tien jaren na de bevrijding niet meer aan de toen herkregen vrijheid terugdenken en daarover na denken zonder daarbij de sindsdien verlopen jaren te betrekken Want daarin heeft juist de vrijheid als pro bleem een grote rol gespeeld Misschien denkt iemand dat dat vreemd is en dat wij ons daarover moeten schamen Dat wij de vrijheid waar we zo voor hebben moeten bloe den «n die so duur gekocht is direct daarna weer problematisch hebben ge maakt Misschien denkt een ander dat dit een woordenspel is en dat de vrijheid waar het in het ene geval om ging iets geheel anders is dan die waar het in het andere geval om gaat Noch de eerste noch de laatste ge dichte schijnt ons helemaaL juwt Na tuurlijk was de vrijheid waar het ui de oorlog om ging een andere zaak dan waar het na de oorlog om ging Dat vloeit alleen al voort uit de aard van de beide regimes Het totalitaire regime tastte alles aan Het kende geen vrijheid op enig gebied Geestelijk en lichamelijk moesten we de slaven en de mario netten ran een antichrist-macht wor den. Da opluchting, het onbeschrijfelijke gevoel van bevrijding toen die macht In elkaar stortte, dat gevoel kunnen we niet meer volledig navoelen Men beeft er can herinnering aan. Er le ren nog echo's in ons hart Maar men kan het niet meer goed navertellen Wat is de indruk die de geschiedenis maakt toch heel anders dan de werke lijkheid die men beleeft. MAAR diezelfde herkregen vrijheid was reeds aanstonds een pro bleem W« hejiben dat destijds reeds ao aangevoeld en beschreven En wan- user wa nu allerlei discussies volgen over politieke en maatschappelijke vraagstukken dan blijkt hoezeer het vraagstuk van het gebruik van die vrijheid, van de verhouding gezag en vrijheid een brandend probleem blijft. Of we ons daarover moeten scha men? Er rijn mensen, die een directe verbinding maken tussen de totalitaire staat van Hitier en sommige tanden- üm vsn onze tijd Wij sou den dat so "«dat durven beweren Maar wel U het 10, dat de moderne staatsmacht zelfs omes ondanks hetzij door de drang dar omstandig heden, hetzij door een onvoldoende of verkeerd inzicht in het wezen van de staat, hetzij door de slapheid van bur gers, hier en daar trekken vertoont die aan het totalitaire stelsel doen den ken ■o dat k den ons pgob^em. HIT grote verschil tassen otan strijd toen en onze strijd nu ligt naer onze mening in het volgende De strijd tegen Hitler was een kwestie van zwert-wit Het ging maar om één ding De Na si moest er onder De Duitser moest er uit We wilden tegenover hem maar é«n ding, on se volledige vrijheid zon der één enkel minus Het vraagstuk gexag—vrijheid speelde hier niet Het gezag van de bezetter was onaan vaardbaar en in de meest volledige sin goddeloos Het was destijds een niet-gecompli- oeerde zaak Onze taak was duidelijk en het was met alle moeilijkheden dar practijk principieel eenvoudig Maar na de bevrijding kwamen ter stond de complicaties Nu ging het er om de verhouding van gezag en vrij heid te hervinden Zij moest gevonden worden te midden van een zee van practische moeilijkheden Uit een cha os van materiele en geestelijke ruines moesten wij die hervinden Daar kwam bij dat er terstond na da bevrijding in de gedachtenwereld van velen een gezagsoverspaoning bleek die op het nationale en het al gemeen-menselijke werd gefundeerd Wij zitten op het ogenblik nog mid den in dit vraagstuk Het is ons grote twistpunt waarbij wy soms ais het om d® economie gaat tegenover de socialisten soms als het om de geestelijke vrijheid gaat tegenover de socialisten en liberalen gezamen lijk staan Dit it niet vreemd en met nieuw Na onze bevrijding van het Franse juk in 3813 is het precies eender geweest Koning Willem I vervolgde de Af gescheidenen met het apparaat van Napoleon Deze situatie wekt aan de andere kant de overspanning van de vrijheids gedichte Er is een herleving van het economische liberalisme ook bij men- •e», die helemaal met tot de liberale Partij behoren dat men als zodanig vaak met herkent Dr zijn mensen die zeggen Het li beralisme is geen gevaar Het gevaar van deze tijd is het socialisme Wij rijn het er mee eens dat het socialis me een groot gevaar is Maar het wordt herkend Wij menen dat een gevaar, dat men met als zodanig her kent onder deze omstandigheden gro ter kan zijn hoewel het op zichzelf kleiner is dan een op zichzelf gro- ter gevaar dat men herkent T) IT is ons probleem dat wy in de practische politiek aan de hand van de practiscne vraagstukken moe •en oplossen Wy moeten in de moeilijkheden van ÏN het Nationale Programma dat over de zenders Hilversum X en 2 vanmorgen van half elf tot elf uur is uitgezonden ter herdenking van de gevallenen heeft H M de Koningin zich tot de Nederlandse schooljeugd ge richt HM de Koningin reide Behalve tot de grote mensen zou ik graag ook een woord tot jullie richter de km deren die al oud genoeg zijn om zeli standig te denken en de jongeren die toch nog met lol de volwassenen be horen omdat wij diep blij en dank baai zijn dat wy tien jai geleden on ze vnjheid hebben teruggekregen Het grootste deel van jullie leven heeft bestaan uit deze tien jaar na de oorlog en je oorlogsherinneringen hoe deze ook zijn zyn aan gebeurte nissen die \oor jullie al heel lang ?e leden zyn Ik kan dus begrijpen dit jullie je met erg deelgenoot voel aan het heidenken van een tijd die van je oudeiwa» Maar wy kunnen de geschiedenis vergelijken met een weefsel waaraan tedei geslacht zjn deel weeit Op jullie je met erg deelgenoot voelt aan zicht overgelaten pm daarin goed de draad die van zuivei goud is in het oog te houden Die s aaar ingeweven door hen die doodeenvoudig niet an ders meenden te kunnen doen dan het goede te kiezen en het kwade te verwerpen Dat is het voorbeeld dat gedurende die oorlogstyd door zoveel mensen gegeven is zo dat zij er hun leven vooi ovet hebben gehad De kwade machten hadden geen eerbied voor het leven op aarde zelfs met voor dat var de kinderen maar 2ij die het hunne afstonden deden dat om het leven op de wereld en ui Ne dei land mooi te laten zyn m de toe komst En zy die de veerkracht von den hun geschonden leven weer op te nemen toonden daardoor hoe wonder baarlyk veel er van het leven kan worden gemaak Iedere keer dat men tien jaar ver der is zyn het weer heel nndeie eisei waar de mensen a ui moeten voldoen en jullie ontkomt er met aan je te het dagelyks leven en aan de hand daarvan onze principieel verantwoor de oplossingen vinden Dat kan met m een zwart wit sehe ma En dat kan niet met algemene formules Wij vinden het een belangrijke voor uitgang vooral van de laatste ti|d dat de principiële discussie in Nederland weei me«i op gang komt We zyn oneier de ban van de na oorlogse vernieuwingspsychose met haar rationalistische eemydigheid uit Het gaat er nu maar om of wij het politiek debat vanuit principiële ge zichtspunten zullen kunnen uitpraten Dat is het rechte gebruik der vry heid beraden op wat er vooral m de toe komst van je gevergd zai worden Aan jullie is het te tonen dat je rj> jullie manier met onder hoeft te doen voor wie je voorgingen en dat je hoog zult houden al dat v/arvan je voelt dat je het hoog houden moet Dit kun je tonen, door kome wat kome je eerbied voor het leven te laten blijken m het algemeen en in het bijzonder voor dat van anaeren In Haar, wier hart heeft geleden met onze harien in donkere bezettingsjaren, eren wij vandaaj alien, die streden voor de vrijheid van ons land En wij denken terug aan die dag, waarop deze trouwe Soldaat door haar Dochter tot Ridder werd geslagen Na tien jaar bevrijding brengen wij eer biedig hulde aan onze Prinses, aan Riddei Wilhelmina Met het oog op de Bevnj dingsdag zal „Trouw" Don derdag niet verschijnen Alle bureaux zijn die dag ge»loten M R H CALMEIJER COMMANDEUR IN DE ORDE VAN ORANJE NASSAU Bij KB is met ingang van l Mei 1955 de eervol ontslagen luitenant generaal M R H Calmeyer benoemd tot comman deur m de orde van Oranje Nassau met de zwaarden (bij bevordering) In de ouderdom van 72 jaar is gister middag omstreeks vyf uur m zyn woning le Wassenaar overleden dr Ph C Vis ser oud ambassadeur le Moskou en ont dekkingsremger Dr Philips Christiaan Vissei is op 8 Mei 1882 te Schiedam gebaren Na voor de handel te zijn opgeleid ging hy in 1919 als gezantschapsattache naai Stock holm In 1931 werd hy beroemd tot con sul generaal te Calcutta en m 1938 tot gezant te Ankara en Stamboel Van 1940 tot 194o was dr Visser gezant te Kopen hagen van 1945 tot 1948 gezant te Pre toria en op 3 April 1948 volgde zyn be noeming tot ambassadeur te Moskou aar hij tot November 1949 verbleef Als ontdekkingsreiziger heeft dr Vis ser grote naam gemaakt In 1914 was hy leider van de Kaukasus expeditie en daarna leidde hy vier maal een expedi tie naar het Karakorum gebied namelijk in 1922 m 1925 in 1929—1930 en in 193o In vele steden van ons land hebben in die jaren de heer en mevrouw Visser lezingen gehouden over hun expedities Het Kon Ned Aardrijkskundig Ge nootschap schonk aan dr Visser de Plan cius medaille de hoogste onderscheiding die voor hem slechts eenmaal was ver leend In 1933 benoemde de Universiteit te Innsbruck de heer Visser tot doctor honoris causa Dr Ph C Visser was ereburger van Schiedam hy werd dat na zyn benoe ming tot doctor honoris causa te Inns bruck IN de Ridderzaal te Den Haag is vanmiddag een herdenkings bijeenkomst gehouden, die werd geopend door prof mr P S Ger- brandy en waarin een rede werd uitgesproken door Z K H Prins Bernhard H M de Konmg n woonde de bijeenkomst bij Prins Bernhard zei om Het is geen wonder dat wy ons op maken de tiende verjaardag van onze bevrijding op zo bijzondere wyze te bei denken Tien jaren herwonnen vrijheid na vijf van de zwaarste jaren in ons be staan als volk Wie zou by zulk een gelegenheid niet feest willen vieren' Maar toch moet er aan dat vieren van de bevrijding iets voorafgaan Iets zonder hetwelk dit feest leeg en zinloos zou zyn Het herdenkingsfeest der bevrijding moot worden voorafgegaan door het berdenken van al diegenen die de be vrijding niet hebben beleefd van hen die door het oorlogsgeweld het leven verloren van hen die bewust hun leven in de waagschaal stelden en daarna het hoogste offer brachten Dt offer zonder hetwelk onze bevrydmg oneindig veel moeilijker en veel minder waardevol zou zyn geweest Want juist het feit dat het herwinnen van onze vrijheid gepaard ging met zulke zware offeia heeft ons de waarde hiervan dm zend maal sterker doen beseffen Het ten grave dragen in de oorlogs jaren van ongeteld velen is de weg ge weest naar Nederlands bevrydmg Om die tallozen te herdenken zyn wy hier byeen Het is goed en zinvol de plechtige 4 Mei bijeenkomst te doen voorafgaan aan de Mei feesten Het is goed dat wy de doden die ons tengevolge van de oorlog ontvallen zyn herdenken zeker op een dag als deze Wy moeten hen gedenken nu en altyd maar wy moeten ervoor waken dat dit gedenken met ontaardt in het periodiek doen herleven van gevoelens van vijand schap en wrok jegens hen die de aan leiding waren tot het uitbreken van de tweede wereldoorlog dat het ons niet leidt tot een zjekelyk stil blyven staan by het verleden De Prins zei voorts om Onze doden lieten ons achter met opdracht Eerst om de oorlog te i nen Dat is volbracht De agressors m Azie en Europa capituleerden Maar -daarby en daarenboven bleven ■wy achter met de opdracht om hun idealen ook na de oorlog uit te dragen en aan de verwezenlijking ervan mede te werken Wij zullen ons dus moeten bezinnet op onze taak in deze tyd In de tien jaren verlopen smis 1945 zyn zij die gedacht hadden de wereld (Europa Nederland terug te vm den als vóór het uitbreken v<m de wereldbrand wel voorgoed van die waan genezen Enorme veranderingen zowel Europa als m Azie hebben van de wereld van voor 1940 met ai te veel ovengelaten De schok van vijf jartn oorlog bleek vele ogenschijnlijk nog hechte bouwse s te hebben ondermijnd Grote verschuivingen vonden plaats En tenslotte vond de na oorlogse we reld zichzelve terug verdeeld in twee k.mipen het yzaren gordijn en het bamboegordijn trokken dicht Wij Nederlanders hebben het met genoeg te schatten voorrecht te leven op dat deel van de aarde dat de vrije wereld wordt genoemd Wil de erettel jvrye wereld, waar lijk verdiend zyn dan zal er nog veel moeten gebeuren en voor die vrye wereld vielen de doden tut de tweede wereldoorlog Het is 'hun opdracht dat wy onszelf steeds weer zullen afvragen Doen wij waarlijk alles om onze kinderen de ellende van nog een oorlog te besparen' Respecteren wij waarlijk en overal de funda mentele menselijke rechten' Doen wij al het mogelijke om de economische en sociale voor uitgang te bevorderen' Om de landen werkelijk meer tot elkaar te brengen' 4) Zie verder pagina 6 ALS de Bevrijdingsdag nu tien laren geleden iemands dag geweest is, dan was het wel de dag van koningin Wilhelmina Prinses vViIbehnma beeft zich sindsdien uit bet openoare leven teruggetrokken Maar vandaag gaan de gedachten van ons volk stellig in de eerste plaats naar baar oit die ge durende heel de oorlog ons leidde in de strijd ons oprichtte als wij in ver slagenheid dreigden te versagen en ons troostte in onze mart Wat heeft koningin Wiihelmina juist in haar bal lingschap niet van naar koningschap weten te maken Hoe is zij daarin uit gerezen hoog boven de neerdrukkende omstandigheden In naar koningschap heeft zij een profetisch en een pries terlijk element weten te brengen die haar een zo grote plaats in het hart van haar volk hebben gegeven als na de eerste Willem waarschijnlijk geen Oranjevorst heeft bezeten De bevrijding van het vaderland wa» het loon dat God haar voor haar over gave aan de zaak van haar volk heeft geschonken Wij gedenken haar vandaag Sn haar otium cum digmtate in warme dank baarheid Meviouw H Th KuypersRietberg een eenvoudige gelovige Achterhoekse vrouw m Winterswijk Zonder oorlog en bezetting zou zy een onbekende Ne derlandse zyn geweest die stil haar weg ging Nu staat m datzelfde Wm terewyk een standbeeld tot haar na gedachtenis want mevrouw Kuypers werd Tante Riek en moeaer der on derduikers en de grondlegster van het vrouwenverzet tegen de Duitse tyran me die dat verzet met haar leven be taalde DE nieuwe zomerdienstregeHng van de Ved Spoorwegen die 22 Mei as wordt ingei oerd brengt een aantal erandenngen met zich mee waarvan wy noemen Het combineren respectieve! jk. split sen van de tie nen van Dc Haag SS en Rotteidam CS naar ei van het Oosten en Noorden van het land zal van die datum «J met meet te Gouda doch te Utrecht gesdh eden Op de uren waarop deze tremen naar en van h.et Nooiden gaan zullen het Haaigse en het Rotteidamse trendeel beurtelings naai en van Gron ngen en naai en van Leeuw arden i yden Het Rotte damse tremdeel van de tieinei n«ai en van. het Oosten en Nooiden zal met meei te Gouda stoppen vaao-doo op het traject Rotterdam—Utrecht een tyd n nst van 11 minuten en m tegenge stelde richting van 7 minuten wordt e-kregen Alle treinen dus ook die naai en van Ainhem/Nymegen en Eindhoven zul ten te Rotterdam Nooid stoppen De tre nen RotterdamGoudaAm steidam zullen 18 minuten late Vc.« Rotteidam CS vertrekken en de tre nen m tegengestelde richt ng 19 rauiu ten vioeger van Amste dam CS Hie dooi blijft Goudi practsoh dooi een halfuui dienst met Rotteidam vet bon den zodat het niet meei te Gouda stoppen van de sneltreinen naai en van Noord en Oost is gecompenseerd De middagevpresst i ei nen 16 iGionm gen/LeeuwardenAmsterdam) 26 (En schedeRotterdam/Den Haag) 1 (Am sterdam Giomngen/Leeuwaïden en 27 (Rotterdam/Den HaagFnschede zul len ook op Zaterdag rijde 1 Tussen Dordrecht cn Gelde malscn zullen na 22 Mei uitslyifend dieseltre nen ujden Deze t-emei zullen te Gelder malsen e ndigen en beg nnen De tremen van. 46 minuten over het uur van Rotterdam naar Groningen/ Leeuwarden tesp Enschede zullen op het hele uur van Rotterdam CS vei trekken In tegengestelde richting zuil Jen de tremen u t Grontngcn/Leeuwar den resp Enschede te a minuten over iedei uu van Utrecht CS naar Rotter dam ve trekken 3 mumiten vroeger dan thans 43 Miinuten over eder uur zullen voortaan de treinen Ro-tterdam—Gouda Amsterdam van Rotterdam CS ver trekken n plaats v«.n 2o mnuten over het uui Van Amsteidam CS zrnilen de treinen m tegengestelde richting ver t ekker om 55 minuten over ieder uun (tihans 14 minuten over ieder iur> 4 Vermeulen m Nederland De heer A. Vermeulen secretaris van het NVV die als lid van de ILO In ternationale Arbeidsoigamsatie) *e Ge neve het Pet oleumcongres te Caracas heeft bijgewoond en door de regering van Venezuela werd uitgewezen is van middag op Schiphol in Nederland terug gekeerd Vanavond vertrekt hy naar Geneve om aan de directem generaal van de ILO rapport uit te brengen over de gebeurtenissen te Caracas TTET aantal deelnemers (mdividuelen en groe pen) dat zich heeft aange meld voor de lustrum mars van het dagblad Trouw op Zaterdag 14 Mei door het Amsterdamse Bos is de zet enhonderd gepas seerd Het seci etanaat van onze wandelmais dagblad Trouw Nieuwe Zijds Voor burgwal 225 dat het wandel boekje met alk gegevens gaarne toezendt x erzoekt dringend met te wachten met inschrijven tot de laatste da gen Meld U daarom nog heden voor de vijfde Trouw mars in Amsterdam Een lustrum-tochfcl vs H KH Prinses Wilhelmina heeft by de onthulling van het monument voor Tante -Riek de uolgende to oorden gesproken uWaar de Koningin morgen zelf het woord tot ons allen zal "richten en waqrjaij thans staan^ b yde herdenking" onzer bevrijd ding, wil ik vandaag kort zijn Zy heeft my opgedragen haar te vertegenwoordigen by de onthulling van het standbeeld van mevrouw Kuipers Rietberg en heeft allen de verzekering gegeven dat zy zich van ganser harte aansluit aan de hulde deze grote figuur uit het verzet gebracht Het geloof de geest kracht de taaie volharding en het beleid van Tante Riek met zoveel verbeeldingskracht ge voerd zullen in onvergetelijke herinnering by ons voortleven Als vanzelf gaan onze gedachten en dank uit tot alle moeders en vrouwen die zich met hun gezm hebben vereenzelvigd met het geboden verzet dat op zo verschillende wyze en op zo verschillend gebied werd ge p leegd Daarna onthulde de Prinses het monument Uit naam van H M de Koningin legde zij ver volgens een krans De dichteres mevrouw A Verwers Beer ens declameerde hierna het ge dicht De Vijand wederstaan Op de steen iv de uoigende tekst aangebracht Het geloof heeft haar gedragen de liefde gaf haar kracht de hoop deed svoi ButppdJ. joj uoBvsxaa jeiu gebracht - en loef dm- t de As In een ontroerende en stijlvolle plechtigheid heeft vanmorgen HKH Prinses Wilhelmina het gedenkteken onthuld Het bronzen beeld van de Amsterdamse kunstenaar G Bolhuis stelt een vxotrw voor die beschermend haar hand legt op een hert en daarmee i» het werk van Tante Riek zuiver en. zinvol gesymboliseerd Want dit was het verzet van Tante Riek en van zo vele vrouwen de verurukten en ver volgden beschermen en helpen Wat heeft deze hmsviouw met haar vijf kinderen tot dat verzet gebracht', zo vroeg ds F Slomp (beter bekend als Fnts de Zwerver) zich na de onthul ling af' Hy werd door haar m 1942 aangespoord om op reis te gaan, het land door te trekken om de hulp aan onderduikers dat nj m de Achterhoek begonnen was verder uit te breiden En zo zyn de Landelijke Organisatie en, de Landelijke Knokploeg «kortweg LO en LKP, gegroeid Dit bracht Tante Riek tot het verzet Haar geloof en haai moederliefde al dus ds Slomp Toep de bezetter een 'hand uitstak naar onze kinderen,, de Nederlandse jeugd, werd een kracht openbaar die sterker Whs" dan wape- '•nen de. kracht van de moeder en Tante Riek sprak het woord Hefc moet LO verzorgd en namens die tiendm- 300 000 onderduikers en Joden heeft de zenden verjaagden dankte ds Slomp de |L vrouw die in het geloof de vijand weerstond In haar worden alle Neder- land&e verzetsvrouwen koeriersters ettwl zovele anderen geeerd Namens de vrouwen die ra het con centratiekamp Ravensbruck gevangen gezeten hebben sprak mevrouw F H van KeekemKöerts uit Arnhem woor den van dank aan mevrouw Kuypers, die op 27 December 1944 in dit beruch te vrouwenkamp stierf Zij was een van de 90 000 vrouwen die van de 120 000 gevangenen hier haar leven moest ge ven De secretaris van het comité de heer H J van Ommen dankte allen die aan de totstandkoming van het monument hebben meegewerkt Met name werd de journalist Hen- drikse van Trouw genoemd door wiens hulp de inzamelingsactie zo vlot ver lopen is Tot slot van de plechtigheid werden door ontelbaar vele afgevaardigden van verzetsorganisaties en particulieren kransen en bloemen aan de voet van het monument neergelegd De eerste was minister Mansholt namens de Ne- deilandse regeling Prmses Wilhelmina by de onthulling reeds uit naam van Koningin Juliana een krans ge legd had eerde later mevrouw Kuypers met een bloemstuk in de vorm van een enorme Margriet In het Raadhuis had zij daarna nog een persoonlijk gesprek met de nabe staanden van Tante Riek waarna zu per trein Winterswijk waar de vlaggen halfstok hingen verliet

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1955 | | pagina 1