Bevrijders namen deel
aan herdenkingen
Groots militair défilé op
capitulatieplaats
I
Bezetting West-Duitsland
pleehtig beëindigd
Nederland herdacht
zijn gevallenen
Reeds 1500
deelnemers
Gratiebesluit
afgekondigd
v_
DERTIENDE JAARGANG No. 3069
Koninklijk gezin in
hotel «De Wereld"
Saaraccoord ïs van
kracht verklaard
„BevrijdingscarilloiT' luidde de
herdenking- in
Carillon van de
bevrijding
Eden wil gesprek
met Boelganin
Lustrum-mars Trouu)
VRIJDAG 6 MEI 1955
Weerbericht
wm
Overwinning voor Mend'ès-
France
ZONDER FEESTELIJK VERTOON:
April-overschot in
EBU 48 millioen
(Van onze speciale verslaggever)
BEROERD door de voorjaarsstorin. die de vlaggestokken boog.
dansten de blauwe vlammen van het vuur der bevrijding in
het oude hart van hel herhoren Wageningen. Ten dele keerde
liet verleden terug op deze zonnige, maar ruige morgen, toen de
bevolking zich tot op de daken een plaats had gezocht en de vlaggen
der naties, die herinnerden aan een wapenbroedersehap. uitwoeien
boven de hoofden van allen, die de historisch geworden grond in en
nabij het hotel ..De Wereld" betraden.
Koninklijk Gezin. Regering en volk hebben in deze Gelderstad
de bevrijding der Nederlanden herdacht. En ten dele keerde de
historie weer.
Opnieuw was generaal Foulkes, oud-commandant van het
Canadese Eerste Legerkorps, in Wageningen en opnieuw betrad
Prins Bernhard, eertijds bevelhebber der Nederlandse strijdkrachten,
de zaal waar een schrikbewind zijn einde vond.... Maar het was
alles nu geheel anders.
wj
Hulde en dank
Grootse parade
Amsterdam
-•isiKfrraafli
maKÊÊÊtmm
Wï mi
-
■mé
Advertentie
MET een reeks plechtigheden,
maar zonder feestelijk ver
toon, is op de Nederlandse be
vrijdingsdag de Westduitse bonds
republiek souverein geworden.
Om klokslag twaalf uur 's middags
deponeerden na elkaar de Franse
en de Britse ambassadeurs In
de bondskanselarij in Bonn de
bekrachtigingsoorkonden van de
verdragen, die de bezetting op
heffen en de status der vreemde
troepen in Duitsland regelen. De
Hoge Commissaris van de Ver.
Staten en Adenauer zelf hadden
dit reeds drie weken geleden
gedaan.
Amersfoort
Overveen
Grebbeberg
Loenen
(Van een onzer verslag
gevers)
tt ET Bevrijdingscarillon,
tl dat op de avond van
4 Mei voor het eerst op de
Dam in Amsterdam is geluid,
is een nationaal carillon. Het
bestaat uit 23 klokken; de
grootste is genoemd naar
H.K.H. Prinses Wilhelmina;
de tweede naar H.M. Konin
gin Juliana, de derde naar
Z.K.H. Prins Bernhard.
Op elf klokken is het wa
pen van een der provincies
aangebracht. Negen kleine
klokken dragen alle de in
scriptie „Je Maintiendrai".
De klokken zijn m de jaren
1953'54 gegoten te Heili-
gerlee, door de gebr. Van
Bergen.
Het doel van dit carillon
dat in Amsterdam geplaatst
zal worden, is de herinnering
aan onze bevrijding in 1945
levendig te houden.
WOENSDAGMIDDAG be-
droeg het aantal deel
nemers aan de lustrum'-mars
van het dagblad TROUW,
op Zaterdagmiddag 14 Mei
door het Amsterdamse Bos:
1575.
Wij herhalen het verzoek
van de administratie van de
Trouw-mars: wacht niet tot
de laatste dag met inschrij
ven, verlicht de hoogspan
ning, die toch al de laatste
dagen voor deze, reeds tra
ditioneel geworden mars, op
onze bureaux heerst.
Meldt U nog vandaag aan!
Rotterdam! Witte da Withstrant 30 Tel et. 115700 (4 D
Postbus 1112 Postgiro No. 424519
Klachtendienst abonnementen 18.30-19 30 u
Zaterdags 17—18 uur: Telefoon 115700
•g-Gravenhage: Huygcnspicin 1 Postgiro 424867
Redactie.' Tel. 111892 Adm. Tel. 114402
Klachtendienst 18.30—19.30 u.: Tel. 362569
Schiedam: Lange Kerkstraat 24b Telefoon 6788"
Abonnementsprijs 52 cent per week. 2.26 per maand"
6.75 per kwartaal Losse nummers 13 cent
Verschijnt dagelijks
Turwu*
Weersverwachting, geldig tot Zaterdagavond,
TIJDELIJK REGEN
Aanvankelijk zwaar bewolkt, later weer opklarin
gen. Tijdelijk regen met kans op onweer. Morgen
overdag koeler. Aanvankelijk matige wind uit
Zuidelijke richtingen, later krachtige wind uit
Westelijke richtingen.
7 Mei: zon op 5.03, onder 20.15: maan op 21.22, onder 4.51.
Directie: O. A. KEUNING en Mr. K. VAN HOLTEN
O
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
EEN JUBEL GING OVER NEDERLAND
Duizenden juichten toen de voorname
crème calèche, waarin 't koninklijk paar
gezeten was, het centrum van Wagenin
gen binnenreed, duizenden juichten toen
even later de auto's arriveerden met de
princesscn. In de Bergstraat riep een
vrouw, nadat de stemmen even zwegen:
.Dag Marijke
En terwijl heel Wageningen vervuld
was van militair gerucht en men schou
der aan schouder stond langs de wegen
om deze eerste herdenking in den lande
van tien jaar vrijheid mee te maken, was
bet hartje van Dikkie van Roekei. een
mciskc zoals Marijke, weer tot rust ge
komen: zij had de ruiker aan het jongste
prinsesje keurig overhandigd.
Tegenover het bevrijdingsmonument
der stad ontwaarde men een galerij van
autoriteiten: hot plechtige zwart en de
glans der uniformen, alsmede de schitte
ring der decoraties, accentueerden mede
de voorname stijl van dit gebeuren.
Aan de rechterzijde van onze vorstin,
die gekleed was in een lichte zomer
jurk, een grijze mantel en die een blauwe
hoed droeg, zaten verscheidene leden van
het kabinet. De internationale sfeer van
deze officiële herdenking kwam onder
meer tot uiting in de aanwezigheid van
de ambassadeurs van België. Canada.
Frankrijk. Luxemburg. Groot-Brittannië,
de Verenigde Staten.
Als een treffend bewijs van het jonge
Nederland, dat in vrijheid aan zijn toe
komst kan bouwen, zaten Margriet en
Irene tussen de hoofdfiguren der 5de Mei
1945 in: generaal Charles Foulkes en de
Prins der Nederlanden. Deze oud-com
mandant van het Canadese eerste leger
korps heeft in een lange toespraak, on
der meer de voorgeschiedenis van de
overgave geschetst; hij bracht hulde aan
het geduid en het doorzettingsvermogen
van het Nederlandse volk.
Koningin Juliana zeido. dat Nederland
opnieuw zijn dankbaarheid uitspreekt tet
hen, die destijds kwamen als redders in
de nood. De Landsvrouwe bracht hulde
en dank aan de velen, die stierven voor
de bevrijding God riep hon bij de
naam en sprak de hoop uit. dat allen,
die voor de bevrijding hebben gestreden,
de mensheid de verplichting hebben op
gelegd er voor zorg te dragen het leven
waardig te leven.
„Moge deze boodschap begrip onder'
vinden over het rond der aarde en in het
hart van een ieder." aldus besloot de
vorstin haar rede.
In de stilte, die viel. zongen de ver
enigde zangkoren der stad „Gelukkig is
bet land. dat God de Heer beschermt."
Voor de komst naar hotel „De Wereld"
had het koninklijk paar troepen geïnspec
teerd. De plechtigheid op de plek van de
capitulatie werd besloten met een groots
défilé, dat dubbel spectaculair was door
zijn internationale samenstelling.
België defileerde met 200 man van het
bataljon ..Liberation". Canada met een
zelfde aantal van de Royal Canadian
Horse Artillery Frankrijk in hoog tem
po met een aantal manschappen van het
le regiment genietroepen uit West-Duits-
land, Luxemburg presenteerde 65 man
van het Gardekorps. Groot-Brittannië
verscheen even zwierig als correct; de
gele pluimen van de Lancashire Fuseliers
glansden in de zon.
Bijna modieus was de indruk van de
Amerikaanse infanteristen met de blauwe
en rode halsdoek op het veldgroen. Er
was hartelijk applaus.
En zeker ook voor de onderdelen van
de Nederlandse Landmacht. Luchtmacht
en Zeemacht, dc mannen van het Garde
regiment Fuseliers „Prinses Irene", de Ma
riniers. de stoottroepen, de matrozen, de
adelborsten en cadetten, alsmede voor de
onderscheidene muziekkorpsen.
Na het défilé liet Hare Majesteit dc
commandanten van dc onderdelen aan
zich voorstellen door de parade-comman
dant, It-kol. L. A. Broucherie.
Omstreeks half één verliet 't koninklijk
gezin, langs dichte hagen van geestdrifti-
gen, het rijkelijk met dundoek, bloemen
en guirlandes getooide Wageningen.
In Amsterdam is het tiende bevrij
dingsfeest met enthousiasme gevierd.
Duizenden Amsterdammers stonden om
streeks vier uur opeengepakt op de
Dam om de Canadese generaal Foulkes,
de bevrijder van do hoofdstad, toe te
juichen. Toen de generaal het voor het
Paleis opgetrokken podium besteeg,
klonk er een daverend gejuich uit talloze
kelen, een gejuich, dat ook bestemd was
voor de juist gearriveerde kleine groep
Canadezen, die met hun geweren, hun
keurige uniformen en bordeaux-rode ba
retten zich eveneens op een podium
hadden opgesteld en wier aankomst wel
het evenement van de middag be
tekende.
Toen ze daar allen stram in het ge'
lid naast eikaar stonden, zwol het ge-
juich opnieuw aan om tenslotte te cul
mineren in het ..Alle man van Neèr-
lands stam", dat met als basis de door
de luidsprekers ten gehore gebrachte
muziek van een gramofoonplaat, opval
lend maatvol uit duizenden kelen
schalde.
De Canadese militairen waren de Dam
opgereden in enkele zware gevechts
wagens. die al spoedig bedolven werden
onder de bloemen ende tientallen
Amsterdammers, die evenals tien jaar
HM. koningin Juliana tijdens het
uitspreken tan haar redevoering.
Geheel rechts generaal Foulkes.
geleden zij het wat minder spontaan
uitgelaten met vlaggetjes zwaaiden.
Dc Canadese ambassadeur in ons
land. de heer Th. A. Stone, hield een
toespraak, waarin hij de gevallenen uit
de laatste oorlog herdacht en tevens
herinnerde aan de intocht van de Cana
dese troepen in Amsterdam op de 8ste
Mei 1945.
In Utrecht heeft de bevolking ..meat
and vegetables" gegeten, als herinne
ring aan het bevrijdingsvoedsel. dat tien
jaar geleden in de Domstad zo gretig
aftrek vond. Ook de minister van Over
zeese Rijksdelen, prof. dr. W. J. A.
Kernkamp, die tevoren tijdens een offi
ciële herdenkingsbijeenkomst in ..Tivoli"
had «esproken, heeft zieh dit bevpijdings-
maai uitstekend laten smaken.
Een levend prentenboek trok op de
middag van de Bevrijdingsdag door de
binnenstad van Den Haag en dit was
voor tienduizenden Hagenaars onge
twijfeld het hoogtepunt van de feest
vreugde. Langs een route van negen
kilometer lengte trok een stoet van drie
kilometer en In een bont allerlei zagen
dc dichte drommen de Vaderlandse Ge
schiedenis herleven.
Het historische deel van de optocht
was een fleurig geheel. Vele overbe
kende personen waren omringd door
hun, meestal schitterend uitgedost, ge
volg. Het historische deel werd gevolgd
door een tweede deel, uitbeeldende de j
moderne tijd. Hierbij kwamen voor alle j
mogelijke schakeringen van het heden
daagse jeugdwerk.
Pierre Mendës-France heeft Woensdag
avond op het speciale congres van zijn
radicaal socialistische partij een meer
derheid behaald voor zijn program.
Met groot enthousiasme werd het voor
stel van de ex-premier goedgekeurd om
de rechtse partijleider Leon Martinaud-
Deplat te vervangen door een commis
sie van zeven, die toezicht zal houden
op de partij en die ecri links program
zal opstellen voor de verkiezingen die
volgend jaar gehouden zullen worden.
tn het Staatsblad is gepubliceerd het
besluit van 25 April 1055, houdende be
palingen met betrekking tot het verlenen
van gratie naar aanleiding van de her
denking dat het vaderland tien jaren
geleden werd bevrijd.
Dit besluit heeft betekenis voor alle
veroordeelden, wier vonnis vóór 6 Mei
1955 in kracht van gewijsde is gegaan
Ier zake van vóór 1 Februari 1955 ge
pleegde delicten. De gratie is uitslui
tend van toepassing op geldboeten en
tijdelijke vrijheidsstraffen.
Geldboeten van 25 en minder wor
den geheel kwijtgescholden, boeten tot
en met 100 worden met 25 vermin
derd en van boeten boven de 100 wordt
een vierde kwijtgescholden.
Straffen van 14 dagen en minder wor
den geheel kwijtgescholden en alle an
dere straffen worden met een vierde
gedeelte verminderd, echter met een
minimum van 14 dagen en een maxi
mum van 9 maanden.
MN?-
:*$iKTJ
-O
Twee minuien voor twaalf betraden
cie autoriteiten de kabinetszaal. Ade
nauer werd voorafgegaan door een
ambtenaar van het -protocol. Links van
hem liep Francois Poncet en rechts Sir
Frederick Hoyer Miliar. De drie diplo
maten zetten zich aan de tafel en
plaatsten snel hun handtekeningen on
der de documenten.
Daarna wisselden Adenauer en Fran
cois Poncet de documenten uit die be
trekking hebben op de Frans-Duitse
Saar-overeerukomst.
De laatste hinderpaal voor de West
duitse souvereinileit was Woensdag uit
de weg geruimd. Het Westduitse con
stitutionele hof in Karlsruhe verwierp
namelijk de klacht van de socialisten
dat het Frans-Duitse accoord over
Saarland in strijd zou zijn met de West
duitse grondwet.
De plechtigheid op de kanselarij
duurde nauwelijks vijftien minuten.
Er werden slechts korte toespraken
gehouden, waarin Engeland en Frank
rijk hun gelukwensen aanboden en
West-Duitsland beloofde alles te zullen
doen om de vrede te handhaven.
Een uur voor deze plechtigheid wa
ren de ambassadeurs voor het laatst
als hoge commissarissen bijeengeweest.
Adenauer heeft Donderdagavond in een
radiorede, bestemd voor Berlijn en
Oost-Duitsland. verklaard, dat hét doel
van zijn regering blijft vereniging van
Oost- en Wesl-Duitsland in wede en
vrijheid. Verder zei Adenauer, dat sou-
vereiniteit grote waarde heeft, doch dat
West-Duitsland bereid blijft te allen
tijde deze souvereiniteit onder te bren
gen in een grotere gemeenschap van
Europese volken.
De Westduitse gezondheidsdienst is
op grond van statistische gegevens tot
de slotsom gekomen, dat de Duitsers
langer worden. Aan fabrikanten van bed
den, beddegoed, schoenen, kleding, stoe
len, fietsen en motorrijtuigen wordt aan
geraden de maten van hun standaard-
eenheden te herzien.
(Van een onzer verslaggevers)
„Wilhelminaklok" heet de grootste
klok van het Nationale Bevrijdings-
carillon en zij heeft Woensdagavond op
de Dam in Amsterdam de plechtige
dodenherdenking ingeluid.
Van halfzeven af trok een lange
stille stoet door de stad. Het doel van
de tocht was het Nationale Monument
op de Dam, maar onderweg hield men
een paar maal in: bij de Spieghelschool
en op het Weteringplantsoen, twee fu-
siiladeplaatsen, tekenen van vijande
lijke terreur.
Tegen aoht uur naderde men de
Dam. waar de Amsterdamse politie-
kapel.. vlak bij het bevrijdingscarillon
opgesteld, koraalmuziek speelde. Daar
na, om precies acht uur, gingen alle
stadslichter, branden er het hcorrsig-
naal „Geeft acht" door de kapel onder
streepte het sein, dat de minuten van
stilte waren aangebroken.
De stilte werd verbroken, toen de
politiekapel het Wilhelmus inzette,
waarbij de melodie omspeeld werd door
de klokken van het Bevrijdingscarillon.
Het mannenkoor „Amstel's Werk
man" zong en burgemeester mr. Arn.
J. d'Ailly hield een korte toespraak.
Een stoet van meer dan tien duizend
mensen trok Woensdagavond door
Amersfoort naar de begraafplaats
„Rusthof", waar, bij de halfstok han
gende vlaggen van de geallieerde lan
den, twee minuten stilte werd betracht.
Toen de laatste klanken van een lied
dat door het Amersfoorts mannenkoor
ten gehore werd gebracht, waren ver
storven. trad burgemeester H. Molen
dijk naar voren om aan de voet van een
groot wit kruis een krans in de Amers-
foortse kleuren neer te leggen. Daarna
legden nog vele anderen kransen.
De autoriteiten, onder wie het vol
tallige gemeentebestuur van Amers
foort begaven zich vervolgens naar de
Russische begraafplaats, waar door het
leggen van kransen eer werd betuigd
aan de 850 Russen die daar begraven
Liggen.
Geen woord werd gesproken tijdens
de imposante herdenking, die Woens
dagmiddag gehouden is op de fusillade-
plaats van het voormalige concentratie
kamp Vught. In stilte trok een lange
stoet van autoriteiten, militairen, na
bestaanden der gevallenen en ingezete
nen van Vught en Den Bosch door de
ruisende bassen.
Bij het monument, dat de namen be
vat van de gefusilleerden, werd met een
hoornsignaal het begin van de plechtig
heid aangekondigd. Daarop schreden de
commissaris der Koningin en de burge
meester van Vught naar voren om aar.
de voet van het monument kransen
neer te leggen. Na hen volgden nog
veie anderen.
De wind sloeg wild door de duinpan
nen en joeg onstuimig over de hoofden
van de velen, die Woensdagavond op
weg waren naar de Erebegraafplaats in
de duinen bij Overveen. Enige honder
den. die op de plaats, waar velen zijn
gevallen en begraven, herdenken wil
den.
Hoog boven de dodenakker, op een
verre duintop stond het stillen kruis
tegen de grijze avondhemel. Grijs wa
ren ook de zerken op de graven, waar
langs de nabestaanden, de vrienden en
de mensen, die de hun onbekende ge
vallen verzetshelden toch wilden eren,
trokken en waarop zij hun bloemen-
roet legden. Zo werd opnieuw de stil
le tocht naar het kerkhof in de duinen
gemaakt.
Aan deze tocht ging een bijeenkomst
vooraf in een gebouw van de gemeente
Bloemendaal aan het begin van de Zee
weg. Dr. Ch. de Beus, Hervormd pre
dikant te Overveen hield een toespraak.
Een dubbelmannenkwartet zong enige
liederen, waaronder het „Lied der aeht-
Itien doden". Kapelaan P. H. Heemskerk
richtte zich in zijn toespraak tot de
I ouders, de vrouwen, de mannen en de
'verloofden van de gesneuvelde verzets
strijders,
Onder het lichte lentegroen van de
dodenakker op de Grebbeberg, waar nu
in lange grasperken oranje siertulpen
en blauwe viooltjes bloeien, zijn Woens
dagmorgen de gesneuvelden uit de Mei
dagen van 1940 herdacht door het Ne
derlandse leger. Bij de vele nabestaan
den van de gesneuvelden, die de plech
tigheid meemaakten, waren ook kolonel
Pahud de Moniagne namens H. M. de
Koningin, generaal B. R. P. F. Hassel-
man en de staatssecretarissen van Oor
log en Marine, mr. F. J. Kranenburg en
vice-admïraal H. C. W. Moorman.
„Een kwetsbare zaak om hier bijeen
te zijn," zeide de hoofdlegerpredikant
kolonel A, T. W. de Kluis. „De grote
stilte hier kan alleen maar gevuld wor
den door de stem van God," aldus ds.
De Kluis, die er voorts op wees, dat
door deze herdenking de geestkracht en
het roepingsbesef weer in de herinne
ring worden gebracht. De hoofdleger-
aalmoezemer, mgr. kolonel H. J. J. M.
van Straelen bad vervolgens het Onze
Vader, waarvaip hij de beden afzonder
lijk paragrafeerdc en toepaseslijk maakte
op onze tijd en deze plechtigheid.
Aan de plechtigheid werd deelgeno
men door manschappen van het 431ste
bataljon Infanterie en verscheidene mi
litaire deputaties.
Nadat de Kon. militaire kapel onder
leiding van kapitein R. van Yperen
enige liederen had gespeeld, werden 12
kransen bij het houten kruis op de be
graafplaats gelegd.
Woensdagmiddag zijn ook op het ere-
kerkhof te Loenen op de Veluwe. waar
bijna duizend doden rusten, de geval
lenen herdacht. Het was een eenvoudige,
treffende plechtigheid, die ongeveer 150
autoriteiten en familieleden van de hier
ter aarde bestelden, naar Loenen voerde.
De Ncderlandsche Bank deelt mede
dat het betalingsverkeer met de aan dc
Europese Betalings Unie deelnemende
landen voor Nederland in de maand
April 1955 in een overschot van
48.056.200.— (dollar 12.649.000) heeft
geresulteerd.
Van dit bedrag zal Nederland bij de
verrekening op 13 dezer 24.035.000
(dollar 6,325.000) in dollars ontvangen,
terwijl voor een bedrag ad. 24.031.200
(dollar 6.324.000) door Nederland credie^
wordt verleend aan de E.B.U. Voorts
zal op het door Nederland aan de E.B.U.
verleende crediet in mindering worden
gebracht een bedrag van ƒ3.883.600
(dollar 1,022.000)dat op dezelfde datum
uit hoofde van de met Engeland, Eranlc-
rijk, Noorwegen en IJsland gesloten con-
sohdatie-overeenkomsten in dollars
wordt ontvangen.
Na uitvoering van bovengenoemde
verrekeningen zal de vordering van Ne
derland op de E.B.U. ƒ713.924.200 (dol
lar 187.709.000) bedragen.
Op de tweede dag van zijn zltting-
1955 heeft de Argentijnse Senaat een
wetsontwerp goedgekeurd, dat het r.k.
godsdienstonderricht op de openbare
scholen van het land verbiedt.
Verwacht wordt, dat het voorstel on
middellijk door het Huis van Afgevaar
digden goedgekeurd en door president
Perón getekend zal worden.
Gegezeten in een calèche inspecteerden-
H.M. de Koningin en Z.KH. Prins
Bernhard in Wageningen de troepen.
Dc Britse regering zal er bij Frank
rijk en Amerika op aandringen, be
sprekingen met de Sovjet-Lnle te la
ten plaats hebben op het hoogste ni
veau.
Premier Eden wenst dus een bij
eenkomst van Eisenhower, Boelganin,
Faure en hemzelf.
Of deze conferentie voorafgegaan of
gevolgd zal worden docr een bespre
king van de ministers van Buitenland
se Zaken van de Grote Vier, is niet
bekend.