Godsdienst privaatzaak? Groot tekort aan bevoegde leerkrachten verwacht Marokko bevreesd voor nieuwe terreur Bloedige anti-Griekse onlusten in Turkije MANOCH IS GEVAL VOOR PSYCHIATER Voorschotten voor hen. die leraar willen ivorden Commissie rapporteert over V.H.M.O. Kamerleden maakten boottocht Noodtoestand dreigt A IA WEIGERING VAN SULTAN: Noordtüijk Koningin ontving ministers Schmidt verklaart voor rechter: WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1955 v Weerbericht DERTIENDE JAARGANG No. 3172 m Meer dan 300 gewonden Onderwijs-minister van Irak in Nederland Nieuwe corruptie-arrestaties in Imfonesië Veiligheidsraad bijeen over Gaza Ontwerp vaeantie- rcgeling naar S.E.R. Tekort Behoefte P^EN nieuwe golf van terrorisme wordt in Marokko gevreesd nu ■*J de huidige sultan, Ben Arafa, opnieuw heeft geweigerd af te treden. Op een ogenblik dat de Franse regering besprekingen voert met de verbannen sultan op Madagascar komt de weigering van Ben Arafa wel uiterst ongelegen. In Aix-les-Bains had premier Faure in overleg met de verschil lende politieke groeperingen uit Marokko bepaald, dat tegen 12 September (a.s. Maandag) een oplossing diende te worden gevonden voor het vraagstuk van de troon in Frans Marokko. In Casablanca en andere grote Marokkaanse steden hebben de „Helden van het Verzet" reeds tegen 12 September een algemene staking uitgeroepen, wanneer de kwest'e van de sultan tegen die tijd nog niet zai zijn opgelost. Men vreest dat de Marokkaanse bevolking de 12de September gaat zien op dezelfde manier als de 20ste Augustus en opnieuw een bloedige opstand zal uitbreken. A rrpctantpn Tl A n 1* heeft te Cairo kort en bondig verklaard, nilvoLCllllGlI u a. dat ky met naar Rome zon reizen. Hij Nederlandse beplanting voor rampgebied in V.S. jpEN vertegenwoordiger van het Nederlandse Hoge Commissariaat en een waarnemer van de Amerikaanse ambassade hebben de dertiende zitting van de zaak-Schmidt bijgewoond. Nadat beklaagde Schmidt en getuige Manoch waren binnenge bracht en Manoch verklaard had zijn verklaringen, die hij op de vorige zitting had afgelegd, te handhaven, gaf rechter Rochjani het woord aan beklaagde. De heer Schmidt zeide o.m. dat het hem leed doet, dat Indonesië een zaak tegen hem heeft opgebouwd met behulp van Manoch en zijn vriendjes. „Ik schaam me, dat Manoch zijn opleiding bij het KNIL heeft gehad Zie verder pagina 4 8 September: zon op 6 03, onder maan op 21.54, onder 13.53, Botterdam: Witte de Withstraat 30 Telef. 115700 n i Postbus 1112 - Postgiro No. 424519 Klactiteodienst abonnementen 18,30-19.30 u Zaterdags 1718 uur: Telefoon 115700 's-Gravenhage: Huygensplein 1 Postgiro 424867 Redactie: Tei. 111892 - Adm. Te° 11 «02 Klachtendienst 18.30—19 30 u.: Tel. 362569 Schiedam: Lange Kerkstraat 24b Telefoon 6788" Abonnementsprijs 52 cent per week, 2,26 per maand" f 6.75 per kwartaal Losse nummers 13 eent Verschijnt dagelijks Directie: C. A. KKTTNING en Mr, K. VAN HOUTEN Weersverwachting geldig tot Donderdagavond: PLAATSELIJK OCHTENDMIST Vannacht plaatselijk mist, morgen overdag zonnige perioden met dezelfde temperaturen als vandaag of iets hogere. Zwakke tot matige wind uit Oostelijke richtingen. ZON" EN" MAAN* onder 19.16: Hoofdredacteur: Dr. J. A. H, J. S. BRUINS SLOT Ds. BUSKES had in „Het Vrije Volk" een artikel geschreven dat voor de P.v.dA. de godsdienst geen privaatzaak is. Een inzender komt daar in dat blad tegen op. Hij redeneert aldus: Gods dienst is geen privé-zaak voor ieder/ die de godsdienst als grondslag van zijn levens- en wereldbeschouwing heeft aanvaard; wel privé-zaak voor ieder, die elk individu het recht toe kent een eigen wereld- en levensbe schouwing te aanvaarden. Voor een lid van de K.V.P. is gods dienst geen privé-zaak omdat wie de katholieke beginselen niet onder schrijft geen lid van de K.V.P. kan zijn. Voor de A JR. en de C,H. geldt het zelfde. Voor de P.v.d.A. staat het anders. Onze partij vraagt alleen of men de socialistische beginselen aanvaardt en zij verlangt alleen dat de leden het verband tussen hun politieke overtui ging en hun levens- en wereldbeschou wing in hun werk in de partij tot uiting brengen. Dus de Katholiek, de „anti", de C.H.U.man en de humanist zijn voor de partij allemaal gelijk. Misschien mag ik op grond hiervan zeggen, dat godsdienst privé-zaak is. OP dit stukje gaf ds. Buskes ;ldus commentaar: De vraag is niet of de godsdienst privaatzaak Is voor de inzender of voor mij, maar of hij dat is voor de P.v.dA. Die vraag wordt door het beginselprogram van de P.v.dA. ontkennend beantwoord. Als de godsdienst door de P.v.dA. als privaatzaak beschouwd wordt, zou zij het niet op prijs stellen, dat haar leden het verband tussen him politiek inzicht en hun levensbeschouwing in hun arbeid in en voor de partij tot uit, drukking brengen. Zij stelt dat echter wel op prijs. Daarmee erkent zij de betekenis van de godsdienst voor het politieke en so ciale leven. Dat de P.v.dA. voor ge lovigen en niet-gelovigen gelijkelijk openstaat is daarmee volstrekt niet in strijd. Wat de inzender wil, is de doorbraak ongedaan maken. Daarmee bewijst hij 'de P.v.dA. geen dienst. Tot zover het antwoord van ds. -Jus- kes. LAAT ons deze'aiscusaie eens watl nader bezien. De inzender in H.V.V. zegt: Voor de K.VP., voor de A.R.P. en voor de CH.U. ligt het politieke criterium in godsdienstige opvattingen. Voor de P.v.dA. is dat niet zo. Daar ligt het politieke criterium in de socialistische beginselen en verder juicht de P.v.dA. het toe, dat haar leden getuigen van het verband tussen hun politieke over tuiging (de socialistische beginselen) en hun levenswereldbeschouwing. De godsdienst is dus privé-zaak. zegt de inzender. Neen, zegt ds. Buskes, de godsdienst is geen privé-zaak, want de partij vindt het fijn als haar leden het ver band tussen hun. politieke inzicht en hun levens- en wereldbeschouwing naar voren brengen. Dat is een erken ning van de betekenis van de gods dienst voor de politiek. Het komt ons voor, dat het betoog van ds. Buskes tegenover dat van de inzender in H.V.V, geen stand kan hou den. Zeker het is waar dat men in de P.v.dA. van het verband dat er voor het besef van sommige christenen ligt tussen hun christelijke overtuiging en de socialistische doeleinden kan getui gen. Maar een niet-ehristen kan en mag hetzelfde doen ten aanzien van zijn niet-christeiijke overtuiging en de socialistische doeleinden. M.a.w. de P.v.dA. maakt een vriendelijke bui ging naar alle kanten en zegt: Gaat uw gang maar. U getuigt maar van uw christelijke o£ van uw niet-chris- telijke overtuiging als al dat getuigen maar dienstbaar is aan de socialisti sche beginselen. M.a.w. als een chris telijke of een humanistische overtui ging de socialistische doeleinden wil dienen, wordt zij in de Partij gewaar deerd. Ja, dat zal wel waar zijn. Maai is ds. Buskes daar nu tevreden mee? Want het punt waar het op aan komt Is of de christelijke overtuiging voor de partij normerende kracht zal heb ben, Als de christelijke overtuiging eens niet op de socialistische beginse len zou kloppen, dan zou zij geen waar dering in de P.v.dA, ontvangen. Want Biet het christendom, maar het socia lisme is norm. De inhoud van het chris telijk geloof is niet beslissend voor wat de P.v.dA. doet maar de socialistische beginselen. En dat was het wat de inzender in H.V.V. op het oog had, toen hij con cludeerde dat dus de godsdienst pri*'é zaak is. En dat dit raak was bewijst overi gens het slot-argument van ds. Buskes: li wilt de doorbraak ongedaan maken en daarmee bewijst u de P.v.d.A. geen dienst. Wij hadden niet de indruk, dat de Inzender dat wilde. Hij wilde, dunkt ons, alleen maar even precies zeggen hoe het nu stond met de verhouding van christendom en socialisme in le partij. En naar ons gevoelen heeft h>j dat precies juist gezegd. Ds. Buskes heeft het ook niet tegengesproken. H<j leeft van de aldus juist omschreven verhouding alleen maar een vriende lijker kwalificatie gegeven. Maar als men het precies juist zegt, "wil men de doorbaak ongedaan ma- De minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen heeft de Tweede Kamer aangeboden het door de commissie V.H.M.O. op 12 Juli 1955 uitge brachte interimrapport. In dit rapport wordt geconcludeerd, dat het V.H.M.O. een groot tekort aan leerkrachten heeft (vóór I960 zullen 10.000 nieuwe leraren nodig zijn O en dat nog vóór het begin van het academisch studiejaar 19551956 een aantal noodmaatregelen getroffen moet worden om te trachten aan de situatie het hoofd te bieden. In hoeverre en in welke vorm aan de door de commissie voorgestelde noodmaatregelen uitvoering zal kunnen worden gegeven, is nog in over weging. De minister stelt zich voor, de Kamer hierover zo spoedig mogelijk nadere mededelingen te doen toekomen. Na hem 33 jaar niet meer gezien te hebben, omhelst de 53-jarige Gino Prato op deze joto zijn 92-jarige va der Giovanni, Zijn vreugde wordt ge deeld door millioenen aan heide zij den inn de oceaan. Gino f' <n is namelijk een in Italië gebor> •en- maker uil New-York, die in ime- rikaans Quiz-programma voor <le te levisie 32.000 dollar wist te terdie nen, door zijn buitengewone kennis van opertt's. Deze vorstelijke beloning stelde hem in staat zijn enige wens te vervullen, om n.l. in zijn geboor teland zijn vader te gaan bezoeken. (Van een onzer verslaggevers) Vanmorgen om kwart over acht begon in de Scheveningse haven de driedaagse reis van een dertigtal le den van de Eerste en. Tweede Kamer, welke reis ten doel heeft een inzicht te geven in de Nederlandse visserij, in het bijzonder de zeevisserij. Het eerste deel van de reis werd gemaakt met het nieuwe hospitaal-kerkschip „De Hoop" dat onlangs in de vaart kwaru,-- Het doel van deyraartDCht over de Noordzee* was Vlaardingen. Morgen vertoeft het gezelschap in Zeeland en Katwijk en overmorgen gaat de reis naar Umuiden en naar Apeldoorn. „De Hoop", welke in de afgelopen dagen aan de Scheveningse werf een nieuw verfje gekregen had, had van morgen een ligplaats gekozen voor het havenkantoor aan- de eerste bin nenhaven. De inscheping van de Ka merleden, die op uitnodiging van de Nederlandse stichting voor de visserij de excursie maken, had een vlot ver loop en om kwart over acht kon schipper Willem Rog met zijn vaar tuig de haven uitvaren. Het schip zette koers naar de Nieuwe Water weg. Op een rustige zee hadden verschillende inleiders, de heren R. Brandt van de directie visserij, M. C. van. Hall, voorzitter van de Neder landse Vereniging ten behoeve van Zeelieden van elke nationaliteit, en de heer A. H. A. Kranenburg van de Nederlandse Stichting, gelegenheid nader in te gaan op het doel van de reis. Vanuit Vlaardingen zou het gezel schap een bezoek brengen aan de Gekro", een fabriek in Rotterdam Schiebroek, waar vismeel verwerkt wordt. Tevens zou men de Dogger maatschappij bezichtigen. In de loop van de dag zou men doorreizen naar Middelburg. In de statenzaal te Middelburg^ zal morgenochtend een geuachtenwis^e- Hnc plaats vinden over de Zeeuwse visserij. Na een bezoek aan Veere gaat men naar Katwijk, voor een be zichtiging van de afslag en de visserij- school. Vrijdagmorgen wordt naar IJmuiden koers gezet en in de loop van de dag wordt de tocht voortgezet naar Apeldoorn. Hier wordt de kwe kerij voor zoetwatervisserij bezocht. Het vertrek uit Scheveningen ge schiedde practisch onopvallend. De Kamerleden kwamen per auto naar de haven en toen het schip afvoer stonden op de kade slechts enkele wuivers. De commissie meent te moeten advi seren tot de volgende maatregelen. L Aan allen, die op 1 October 1955 de leeftijd van 25 jaar nog niet heb ben bereikt en die in het "bezit zijn van een diploma, dat toegang geeft tot de universitaire examens, wordt, tenzij zjj voor de academische stadie niet ge schikt kunnen worden geacht, een ren teloos voorschot toegekend, als zU in September 1955 de academische studie beginnen. Voor ieder jaar na het be halen van de bevoegdheid, waarin een betrekking bij het onderwijs van ten minste 20 lesuren wordt vervuld, wordt 1/5 van het renteloos voorschot kwijt gescholden. 2. Aan allen, die niet bij het onder wijs werkzaam zijn, die op 1 October 1955 de leeftijd van 25 jaar nog niet hebben bereikt en. die in het bezit zijn van akten of een diploma, op grond waarvan een middelbare acte met on derwijsbevoegdheid voor de hogere burgerscholen met vijfjarige cursus kan worden verkregen, wordt, tenzij zij voor de middelbare actestudie niet geschikt kunnen worden geacht, een renteloos voorschot toegekend, mits zij hun stu die in September 1955 aanvangen, kwijt schelding van het renteloos voorschot als sub 1. 3. Aan hen, die werkzaam zijn bij een andere tak van onderwijs dan het VHMO, de kweekscholen, het MNO, die op 1 October 1955 de leeftijd van 35 jaar nog niet hebben bereikt en die tn het bezit zijn van akten of een diploma, op grond waarvan een middel bare akte met onderwijsbevoegdheid voor de Hogere Burgerscholen met vijf jarige cursus kan worden verkregen, wordt -een" renteloos voorschot 'toege kend, omvattende: a. Het bedrag van de goedgekeurde lesgelden; b. Een bedrag voor aankoop van boeken; c. Een bedrag voor reiskosten. Dit renteloze voorschot wordt omge zet in een beurs op het ogenblik, waar op de middelbare acte wordt verkre gen. Het renteloos voorschot wordt voor een bepaald aantal jaren verstrekt. Terugbetaling wordt gevorderd na een bepaald aantal jaren. In bijzondere ge vallen kan van de bovengestelde leef tijdsgrens worden afgeweken. 4. Voor het volgen van gesubsidieerde avondlycea worden onder bepaalde voorwaarden beurzen beschikbaar ge steld. waarbij het bedrag zal omvatten: a. Een bedrag voor de goedgekeurde lesgelden; b. Een bedrag voor aankoop van boeken; c. Een bedrag voor reiskosten. Zij meent, dat deze maatregelen^ nog vóór het begin van het academische studiejaar 1955-1956 genomen dienen te worden. Het is inderdaad mogelijk gebleken, aldus het rapport, een prognose van de in de komende jaren te verwachten aantallen leerlingen en klassen op te stellen. De commissie komt tot een prognose voor de jaren 1955 tot 1966 van 106.000, 115.000, 124.000, 137.000. 154.000. 165.000. 173.000. 176.0CÖ. 178.000. 177.000, 175.000. 173.000 leerlingen op 15 September van elk dezer jaren. De gemiddelde gpootte van de klassen bedroeg in de jaren na 1945 minimum 19 8 maximum 22 9. Het gemiddelde per klas hangt samen met het totale aan tal leerlingen per schooi. Bij een gro ter wordend totaal stijgt in de regel het gemiddelde. Het is niet zeer waar schijnlijk, dat dit meer dan 24 zal gaan bedragen. In 1954 waren er 4829 klassen. Bij de becijferde groei zal het aantal in 1960 en 1966 respectievelijk 6391 en 7538 bedragen. De stijging bedraagt ten opzichte van 1954 44 pet. en 56 pet. De Nederlandse minister tan Buitenlandse Zaken. J. W. Be}en, temidden tan de Nederlandse delegatie bij de opening inn de vergadering tan de conferentie tussen de ministers van Buitenlandse Zaken tan de landen tan de Europese Kolen en Staal Gemeenschap te Noordtvijk. Dertig leden van de Eerste en Tweede Kamer en een aantal vooraanstaande jigitren uit het Nederlands i isserijbe- drijj zijn vanmorgen aan boord van het hospitaal-kerkschip „De Hoopge stapt votn een driedaags bezoek aan de tisserij. „De Hoop" terlruk tan- morgen uit Schei eningen met als eerste bestemming Vlaardingen. Het aantal leraren bedroeg in de cursus 19541955: 7254 (en wel 5975 be voegden en 1279 onbevoegden). De onbe voegden geven gemiddeld minder lessen dan de bevoegden. Gerekend naar het gemiddeld aantal lessen, dat de bevoeg den geven, zouden, er 6913 bevoegde leraren nodig zijn geweest. In feite was er dus in 1954 reeds een tekort van ruim 900 bevoegde leraren. De snelle stijging van de schoolbevol king vereist voor 1960/1961 plus minus 10.000 bevoegde leraren. In deze cijfers Is de behoefte van de kweekscholen, de middelbaar-technische scholen en de overige scholen voor hoger beroeps onderwijs aan leraren, In het bezit van de voor het V.H.M.O. vereiste bevoegd heden, voor zover niet door teraren bij het V.H.M.O. In nevenbetrekking ver vuld. niet begrepen. Afgezien van het huidige tekort van 900 ieraren, zullen er in 1955 met inbe grip van de vervanging wegens vertrek of overlijden 650 leraren moeten worden aangesteld, een aantal, dat in de daarop volgende jaren snel groeit en in 1959/1960 en 1960/1961 telkens 1200 zal bedragen. Ook indien daarna de jaarlijkse vraag daalt, blfjft deze zeer groot. Het is duidelijk, dat alleen groot scheepse maatregelen kunnen voorzien in de te verwachten massale tekorten. In het gehele maatschappelijke leven ver toont zich een stijgende behoefte aan academisch gevormden. Daarnaast moet de spits van de bevolkingspiramide de ieraren leveren voor een uitstulping aan de voet, welke uitstulping voor 1945 op geen enkele wijze nauwkeurig viel te voorspellen. De gestegen -yraag. naar leraren is echter allerminst van tijdelijke aard. Een uitbreiding van het lerarenkorps zal niet worden gevolgd door een periode van overvloed na die uitbreiding, omdat als gevolg van de blijvende groei van de bevolking en de grotere belangstelling voor het V.H.M.O. de vraag op een hoger niveau blijft. De aanvulling van het lerarenkorps moet dan voorzien in de vervangingsbehoefte van eer» aantal leraren, dat aanzienlijk groter blijft dan het huidige aantal bedraagt. De maat regelen, die genomen zullen worden, blij ven noodzakelijk, ook voor de jaren nadat de in 1946 en 1947 geborenen het V.H.M.O. zijn doorgestroomd. De commssie is er van overtuigd, dat het tekort van bevoegde leraren gezien moet worden als een onderdeel van het vraagstuk van de behoefte aan acade misch gevormden in ons land. Hoewel zij van mening is, dat de omvang van de behoefte aan leraren misschien ge makkelijker te berekenen valt dan die aan academisch gevormden in andere sectoren van het maatschappelijk leven, acht zij het toch met mogelijk, dat uit sluitend aan de vraag naar leraren zou i machtige hoofd van de Istiqlal-partU, wees het compromisvoorstel van de hand A I (VPril c. en drong aan op het herstel van ex-sul- XjLxcIvI'J.AIC tan Sidi Mohammed ben Joessef op de troon. De hoop «lat in Rome een conferentie „Enkele van -de in Rome vergaderende van de leiders van de Marokkaanse onaf- Istiqlal-bestuurders hebben reeds in be- hankeiykheldsbeweging over een com- ginsel ingestemd met het vormen van een promts met Frankrijk gehouden zou kun- regenlschapsraad. Maar ik ben van me nen worden, leek gisteravond de bodem nmg dat dit een Franse zet is om onze Ingeslagen te zijn. Allal El Fassi, het sultan uit te rangeren. Ik zal hier niet aan medewerken", zei Allal el Fassi. Ex-sultan Ben Joessef heeft gisteren de eerste ontmoeting gehad met de afge vaardigden van de Marokkaanse nationa listen in zijn zwaar bewaakte hotel op Madagascar. Tachtig Algerijnen, die Maandag in Pa rijs zijn gearresteerd omdat zij de AJge- rijnse opstandelingen zouden hebben ge steund met propaganda en het verzame len van gelden in de Franse hoofdstad, zijn per vliegtuig uit Parijs naar Algerije overgebracht, waar zij ter beschikking van de rechter van instructie zullen wor den gesteld. DE ministers van de Kolen en Staal Gemeenschap hebben na het warme Messma de lauwe Wester- stranden van Noordwijk opgezocht. Op de conferentie in Huis ter Duin is al gebleken, dat ondanks alle moeilijkheden, nationaal en Interna tionaal, de eenwording van Europa aan de orde blijft. De gemeenschappelijke markt moet er komen, in aller belang. De ontwikkeling der atoomenergie kan at mede niet op nationaal niveau worden tot stand gebracht. Wil Europa, willen de landen van Europa hier in de wereld meedoen, dan zal het over heidsbeleid in zake de atoomenergie op soortgelijke wijze als in de Kolen en Staal Gemeenschap geschiedt, moeten worden ge-Europeaniseerd, (Van onze Haagse redacteur) H.M. de Koningin heeft vanmorgen in de Treveszaal in Den Haag de mi nisters van Buitenlandse Zaken, die Dinsdag aan de conferentie te Noord- wijk deelnamen, ontvangen. Achtereenvolgens arriveerden de heren Bech /Luxemburg), Beyen (Ne derland), Pinay (Frankrijk), Hall- stein (Staatssecretaris van Buitenland se Zaken van West-Duitsland) en Spaak (België). Kort nadat Koningin Juliana de zaal was binnengegaan, kwam de Italiaanse minister van Bui tenlandse Zaken, Martino, aan. De Koning sprak circa een uur met de bewindslieden. Bij haar aankomst en bij haar ver trek werd de Vorstin hartelijk toege juicht door een groepje belangstellen den, voor het merendeel toeristen, die het Binnenhof kwamen bezichtigen en die door de aanwezigheid van een tweetal lakeien op de komst van de Koningin opmerkzaam waren ge maakt. kunnen worden voldaan zonder dat reke ning werd gehouden met de vraag elders. Het zal derhalve onmogelijk zijn maat regelen te beramen, die uitsluitend het middelbaar onderwijs ten goede komen. Onevenwichtige toestroming naar het leraarschap zal een vacuum elders ver oorzaken, waardoor nieuwe maatregelen getroffen zullen moeten worden. In de stijgende vraag naar academici zal over de gehele lijn gelijkmatig voorzien moe ten worden. Voor de verschillende sec toren van het onderwijs geldt dit even eens. De actestudie zal in het geheel bevorderd moeten worden, ten bate van de Uloscholen, de handelsavondscholen, de kweekscholen en de scholen voor Voorbereidend Hoger en Middelbaar Onderwijs. De mjverheidsacten worden hierbij buiten beschouwing gelaten. In Istanboel en Izmir (Smyrna) hebben gisteravond bloedige anti- Griekse onlusten plaats gehad. Vier uur lang werd er vernield en geplunderd. Kort na middernacht vaardigde de Turkse regering in Ankara voor beide plaatsen de staat van beleg uit. De Turkse premier Adnam Menderes heeft zich per vliegtuig uit Ankara naar Istanboel begeven om persoonlijk de leiding te nemen bij de bestrijding van de onlusten. Nog voordat de staat van beleg was uitgevaardigd trokken duizenden soldaten Istanboel binnen om aan de geweldpleging een eind te maken. Op dat moment waren reeds honderden Griekse zaken vernield en ver scheidene Grieks-Orthodoxe kerken beschadigd. ken en bewijst men de P.v.dA. geen dienst. Zwakker verdediging van de door- braak hebben wij zelden gezien. De ongeregeldheden vonden plaats naar aanleiding van de dynamiet-aan- slag welke gisteren in de Griekse stad Saloruki op het Turkse consulaat is gedaan. De Turken waren in woede ontstoken door het bericht, dat bij de ze aanslag de ramen van het geboorte huis van Kemal Ataturk. de stichter van de Turkse republiek, waren ver nield. Een gebouw, eigendom van de Griek se Trinitcitskerk bij centraal Paksim, werd in brand gestoken, doch de brandweer was het vuur spoedig mees ter. In Izmir, het hoofdkwartier van het Zuidoost-Europeae commando van de Noordatiantische verdragsorganisatie, is naar verluidt het Griekse consulaat door brand vermeld en grote schade toegebracht aan het Griekse paviljoen van de internationale jaarbeurs. In de Turkse hoofdstad Ankara trok een menigte van enkele duizenden Turken op naar de Griekse ambassa de. De politie dreef de betogers met traangas uiteen. Er zijn geen officiële cijfers over het aantal slachtoffers, doch volgens het blad MiUiyet zijn er meer dan 300 gewonden. De bladen schatten, dat er in Istanboel ongeveer 500 personen zijn gearresteerd. Van morgen bii het aanbreken van de dag. zag de stad eruit als een slagveld. Tientallen halfzware tanks stonden op strategische punter, opgesteld en dui zenden soldaten en matrozen patrouil leerden in de straten. Mr. A L. S. Michael, de Djakartaanse Overal op straat zag men sporen advocaat, die begin 1954 werd gearres- van geweldpleging. In wijde omtrek teeid, is volgens gewoonlijk betrouwbare lag vernield en beschadigd meubilair bron vorige week vrijgelaten. Het Neder- van cafés-restaurants. Kappersstoelen landse hoge commissariaat en het hoofd- waren van hun voetstuk losgerukt en parket wensten geen bevestiging té geven. I naar buiten gesmeten. De windscher men van auto's en motoren waren ge broken en etalageruiten vernield. Over al had men fruit, groenten en textiel, kookgerei en allerlei andere koopwaren neergegooid. Het waren de eerste on lusten in Istanboel in verband met het geschil over de toekomst van het ei land Cyprus. De ongeregeldheden van gisteravond begonnen zonder waar schuwing, ongeveer bij het invallen van de duisternis, verscheidene uien nadat het bericnt over cle dynamietaan- slag in Saloniki was ontvangen. Aan vankelijk verzamelden zich groepen jonge -Turken in de hoofdstraten om te demonstreren en in het begin ver liepen de demonstraties rustig. Piotreling sloeg in de gehele stad een golf van vernielzucht los. Groepen jongelui, gewapend met stokken en ijzeren staven, vielen winkels cn kan toren van Griekse eigenaars aan. De ruiten werden ingeslagen en alles wat los en vast was vernield. Ook zaken van personen van Joodje of Armeen se afkomst werden aangevallen. Terwijl de geweldpleging steeds ernstiger vor men aannam, stroomden tienduizenden bewoners van de stad uit hun huizen om de jongelui aan te moedigen of al leen maar om de vernielingen gadq te slaan. Aanvankelijk probeerde de politie het geweld te keren, doch spoe dig stond zij machteloos. Tegen mid dernacht liet het legerhoofd kwartier in Istanboel een divisie infanterie en een pantserbrigade aanrukken. De infan teristen betrokken met de bajonet op het geweer de wacht bij de vernielde winkels om plundering te voorkomen. Luitenant-generaal Vedat Ga ran nam na de proclamatie van de staat van beleg het bevel over Istanboel op zich en vestigde zijn hoofdkwai-tier in de provincia'e griffie. Griekse militaire Dakota's arriveer den in Izmir om de gezinnen van de Griekse officieren, die verbonden zijn aan het hoofdkwartier van de Navo aldaar, te evacueren. De minister van Onderwijs van Irak, Kharil Kenna, heeft gisteren een ont moeting gehad met de Nederlandse mi nister van Onderwijs, Kunsten en We tenschappen. Minister Kharil Kenna, heeft een niet officieel bezoek van eni- <ge dagen aan Nederland gebracht om zich ervan op de hoogte te stellen m hoeverre Nederland behuljizaam kan zijn bij de middelbaar technische scho ling van Irakezen, zowel hier te lande als m Irak. Minister Kharil Kenna heeft onder meer verschillende scholen in Rotterdam en de universiteitsbiblio theek in Leiden bezocht. Gisteren heeft hij ons land weer verlaten. De Nederlandse regering heeft aan de staat Massachusetts een hoeveelheid bomen, struiken en planten aangeboden voor de herbeplanting van een park in een bij de recente overstromingen in de staat getroffen gemeente. Het aanbod :s gisteren door bemidde ling van de waarnemende Nederlandse consul ut Boston aan gouverneur Herter van Massachusetts gedaan. De Indonesische militaire politie heeft een Chinees gearresteerd, die ha&r trachtte om te kopen, teneinde .a-sreïfan ten vrij te krijgen, wier zaak m verband staat met de ontdekking vjm smokkel goederen ter waarde van ca. 10 millioea rupiah op de „Tjiluwah". De thans ge arresteerde Chinees zou gepakt zijn op het ogenblik, dat hij 300.000 rupiahs over handigde aan sen officier van de mili taire politie, die zijn superieuren reeds had gewaarschuwd j, In Banjuwangi zijn een lid 'v-m de regents chaps raad en twee zakenlieden gearresteerd bij een onderzoek naar cor ruptie. In Patt is het hoofd dienst voor de industrie van bed gelicht. In Surabaja is huiszoeking verricht bij een bekend zakenman. Reeds verscheidene dagen heeft men op het vliegveld van Djakarta uitgezien naar de oud-minister van Economische zaken. Iskaq, die uit Singapore werd verwacht. Volgens berichten in Singa pore heeft hij daar een verblijfsvergun ning voor 14 dagen. Zijn verblijfplaats is niet bekend. Iskaq was door het Indonesische parket verzocht terug te keren voor het geven van inlichtingen. Britse woordvoerders hebben verklaard, dat de Westelijke Grote Drie voornemens zijn de Veiligheidsraad der Verenigde Naties in buitengewone zitting bijeen te doen roepen ten einde te voorkomen, dat in het Israëiisch-Egypiische grensgebied opnieuw gevechten uitbreken. Naar verluidt zouden de Verenigde Sta ten, Frankrijk en Groot Brittannië gaarne zien, dat de Veiligheidsraad snelle maat regelen neemt om het bestand in het grensgebied van Gaza te verbeteren. Zij menen, dat de steeds terugkerende artil- '.eneduels en nachtelijke overvallen in het woestijngebied wellicht tot een nieu we Joods-Arabische oorlog zouden kun nen leiden. Naar wij vernemen heeft de minister raad zich ermee verenigd, dat het ontwerp voor een wettelijke regeling van de vacant ies met behoud van loon, '•oorgesteld door de minister van Jus titie en de staatssecretaris van Sociale Zaken. aan de Sociaal Economische Raad wordt toegezonden om daarover advies uit te brengen. Tijdens de confrontatie-seance bjj de politic vroeg men mij: „Waarom be schuldigt Manoch U?" Toen heb in ge antwoord, dat hjj een leugenaar is. HU is echter een geval voor een psychiater, omdat hjj een pathologtsche leugenaar Is. „Op de zitting van gisteren bleek, dat getuige Manoch moeilijk waarheid en on waarheid van zijn verklaringen kon on derscheiden Eerst zegt hij, dat hij zes maanden gelogen heeft. Toen is hij maar wat gaan vertellen om de boel in de war te sturen. Hij is niet alleen een fantast, maar ook een goed gedresseerde papegaai. Toch moeten we hem ook dankbaar zijn. omdat hij ons verteld heeft, hoe de zaak is opgezet. Endoe en MoenaE laten hem over het doel van de Nigo tNed.-Indische Giieiill:» achtereenvolgens zeggen: Sjahrir in de regering te helpen: een Islamstaat te stichten, die voordelig zou zijn voor het Westen; de regering van de Republik Indonesia omver te werpen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1955 | | pagina 1