Godsdienst
privaatzaak?
Groot tekort aan bevoegde
leerkrachten verwacht
Marokko bevreesd voor
nieuwe terreur
Bloedige anti-Griekse
onlusten in Turkije
MANOCH IS GEVAL VOOR
PSYCHIATER
Voorschotten voor hen. die
leraar willen ivorden
Commissie rapporteert over V.H.M.O.
Kamerleden maakten
boottocht
Noodtoestand
dreigt
A IA WEIGERING VAN SULTAN:
Noordtüijk
Koningin ontving
ministers
Schmidt verklaart voor rechter:
WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1955
v
Weerbericht
DERTIENDE JAARGANG No. 3172
m
Meer dan 300
gewonden
Onderwijs-minister van
Irak in Nederland
Nieuwe corruptie-arrestaties
in Imfonesië
Veiligheidsraad bijeen
over Gaza
Ontwerp vaeantie-
rcgeling naar S.E.R.
Tekort
Behoefte
P^EN nieuwe golf van terrorisme wordt in Marokko gevreesd nu
■*J de huidige sultan, Ben Arafa, opnieuw heeft geweigerd af te
treden.
Op een ogenblik dat de Franse regering besprekingen voert met
de verbannen sultan op Madagascar komt de weigering van Ben
Arafa wel uiterst ongelegen.
In Aix-les-Bains had premier Faure in overleg met de verschil
lende politieke groeperingen uit Marokko bepaald, dat tegen 12
September (a.s. Maandag) een oplossing diende te worden gevonden
voor het vraagstuk van de troon in Frans Marokko.
In Casablanca en andere grote Marokkaanse steden hebben de
„Helden van het Verzet" reeds tegen 12 September een algemene
staking uitgeroepen, wanneer de kwest'e van de sultan tegen die
tijd nog niet zai zijn opgelost. Men vreest dat de Marokkaanse
bevolking de 12de September gaat zien op dezelfde manier als de
20ste Augustus en opnieuw een bloedige opstand zal uitbreken.
A rrpctantpn Tl A n 1* heeft te Cairo kort en bondig verklaard,
nilvoLCllllGlI u a. dat ky met naar Rome zon reizen. Hij
Nederlandse beplanting voor
rampgebied in V.S.
jpEN vertegenwoordiger van het Nederlandse Hoge Commissariaat
en een waarnemer van de Amerikaanse ambassade hebben de
dertiende zitting van de zaak-Schmidt bijgewoond.
Nadat beklaagde Schmidt en getuige Manoch waren binnenge
bracht en Manoch verklaard had zijn verklaringen, die hij op de
vorige zitting had afgelegd, te handhaven, gaf rechter Rochjani het
woord aan beklaagde.
De heer Schmidt zeide o.m. dat het hem leed doet, dat Indonesië
een zaak tegen hem heeft opgebouwd met behulp van Manoch en
zijn vriendjes. „Ik schaam me, dat Manoch zijn opleiding bij het
KNIL heeft gehad
Zie verder pagina 4
8 September: zon op 6 03, onder
maan op 21.54, onder 13.53,
Botterdam: Witte de Withstraat 30 Telef. 115700 n i
Postbus 1112 - Postgiro No. 424519
Klactiteodienst abonnementen 18,30-19.30 u
Zaterdags 1718 uur: Telefoon 115700
's-Gravenhage: Huygensplein 1 Postgiro 424867
Redactie: Tei. 111892 - Adm. Te° 11 «02
Klachtendienst 18.30—19 30 u.: Tel. 362569
Schiedam: Lange Kerkstraat 24b Telefoon 6788"
Abonnementsprijs 52 cent per week, 2,26 per maand"
f 6.75 per kwartaal Losse nummers 13 eent
Verschijnt dagelijks
Directie: C. A. KKTTNING en Mr, K. VAN HOUTEN
Weersverwachting geldig tot Donderdagavond:
PLAATSELIJK OCHTENDMIST
Vannacht plaatselijk mist, morgen overdag zonnige
perioden met dezelfde temperaturen als vandaag
of iets hogere. Zwakke tot matige wind uit Oostelijke
richtingen.
ZON" EN" MAAN*
onder 19.16:
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H, J. S. BRUINS SLOT
Ds. BUSKES had in „Het Vrije
Volk" een artikel geschreven dat
voor de P.v.dA. de godsdienst geen
privaatzaak is.
Een inzender komt daar in dat blad
tegen op. Hij redeneert aldus: Gods
dienst is geen privé-zaak voor ieder/
die de godsdienst als grondslag van
zijn levens- en wereldbeschouwing
heeft aanvaard; wel privé-zaak voor
ieder, die elk individu het recht toe
kent een eigen wereld- en levensbe
schouwing te aanvaarden.
Voor een lid van de K.V.P. is gods
dienst geen privé-zaak omdat wie de
katholieke beginselen niet onder
schrijft geen lid van de K.V.P. kan
zijn. Voor de A JR. en de C,H. geldt het
zelfde.
Voor de P.v.d.A. staat het anders.
Onze partij vraagt alleen of men de
socialistische beginselen aanvaardt en
zij verlangt alleen dat de leden het
verband tussen hun politieke overtui
ging en hun levens- en wereldbeschou
wing in hun werk in de partij tot
uiting brengen. Dus de Katholiek, de
„anti", de C.H.U.man en de humanist
zijn voor de partij allemaal gelijk.
Misschien mag ik op grond hiervan
zeggen, dat godsdienst privé-zaak is.
OP dit stukje gaf ds. Buskes ;ldus
commentaar: De vraag is niet of
de godsdienst privaatzaak Is voor de
inzender of voor mij, maar of hij dat
is voor de P.v.dA. Die vraag wordt
door het beginselprogram van de
P.v.dA. ontkennend beantwoord.
Als de godsdienst door de P.v.dA.
als privaatzaak beschouwd wordt, zou
zij het niet op prijs stellen, dat haar
leden het verband tussen him politiek
inzicht en hun levensbeschouwing in
hun arbeid in en voor de partij tot uit,
drukking brengen. Zij stelt dat echter
wel op prijs.
Daarmee erkent zij de betekenis van
de godsdienst voor het politieke en so
ciale leven. Dat de P.v.dA. voor ge
lovigen en niet-gelovigen gelijkelijk
openstaat is daarmee volstrekt niet in
strijd.
Wat de inzender wil, is de doorbraak
ongedaan maken. Daarmee bewijst hij
'de P.v.dA. geen dienst.
Tot zover het antwoord van ds. -Jus-
kes.
LAAT ons deze'aiscusaie eens watl
nader bezien.
De inzender in H.V.V. zegt: Voor de
K.VP., voor de A.R.P. en voor de
CH.U. ligt het politieke criterium in
godsdienstige opvattingen. Voor de
P.v.dA. is dat niet zo. Daar ligt het
politieke criterium in de socialistische
beginselen en verder juicht de P.v.dA.
het toe, dat haar leden getuigen van
het verband tussen hun politieke over
tuiging (de socialistische beginselen)
en hun levenswereldbeschouwing.
De godsdienst is dus privé-zaak. zegt
de inzender.
Neen, zegt ds. Buskes, de godsdienst
is geen privé-zaak, want de partij
vindt het fijn als haar leden het ver
band tussen hun. politieke inzicht en
hun levens- en wereldbeschouwing
naar voren brengen. Dat is een erken
ning van de betekenis van de gods
dienst voor de politiek.
Het komt ons voor, dat het betoog
van ds. Buskes tegenover dat van de
inzender in H.V.V, geen stand kan hou
den.
Zeker het is waar dat men in de
P.v.dA. van het verband dat er voor
het besef van sommige christenen ligt
tussen hun christelijke overtuiging en
de socialistische doeleinden kan getui
gen. Maar een niet-ehristen kan en
mag hetzelfde doen ten aanzien van
zijn niet-christeiijke overtuiging en de
socialistische doeleinden. M.a.w. de
P.v.dA. maakt een vriendelijke bui
ging naar alle kanten en zegt: Gaat
uw gang maar. U getuigt maar van
uw christelijke o£ van uw niet-chris-
telijke overtuiging als al dat getuigen
maar dienstbaar is aan de socialisti
sche beginselen. M.a.w. als een chris
telijke of een humanistische overtui
ging de socialistische doeleinden wil
dienen, wordt zij in de Partij gewaar
deerd. Ja, dat zal wel waar zijn. Maai
is ds. Buskes daar nu tevreden mee?
Want het punt waar het op aan komt
Is of de christelijke overtuiging voor
de partij normerende kracht zal heb
ben, Als de christelijke overtuiging
eens niet op de socialistische beginse
len zou kloppen, dan zou zij geen waar
dering in de P.v.dA, ontvangen. Want
Biet het christendom, maar het socia
lisme is norm. De inhoud van het chris
telijk geloof is niet beslissend voor wat
de P.v.dA. doet maar de socialistische
beginselen.
En dat was het wat de inzender in
H.V.V. op het oog had, toen hij con
cludeerde dat dus de godsdienst pri*'é
zaak is.
En dat dit raak was bewijst overi
gens het slot-argument van ds. Buskes:
li wilt de doorbraak ongedaan maken
en daarmee bewijst u de P.v.d.A. geen
dienst.
Wij hadden niet de indruk, dat de
Inzender dat wilde. Hij wilde, dunkt
ons, alleen maar even precies zeggen
hoe het nu stond met de verhouding
van christendom en socialisme in le
partij. En naar ons gevoelen heeft h>j
dat precies juist gezegd. Ds. Buskes
heeft het ook niet tegengesproken. H<j
leeft van de aldus juist omschreven
verhouding alleen maar een vriende
lijker kwalificatie gegeven.
Maar als men het precies juist zegt,
"wil men de doorbaak ongedaan ma-
De minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen heeft de Tweede
Kamer aangeboden het door de commissie V.H.M.O. op 12 Juli 1955 uitge
brachte interimrapport.
In dit rapport wordt geconcludeerd, dat het V.H.M.O. een groot tekort
aan leerkrachten heeft (vóór I960 zullen 10.000 nieuwe leraren nodig zijn O
en dat nog vóór het begin van het academisch studiejaar 19551956 een
aantal noodmaatregelen getroffen moet worden om te trachten aan de situatie
het hoofd te bieden.
In hoeverre en in welke vorm aan de door de commissie voorgestelde
noodmaatregelen uitvoering zal kunnen worden gegeven, is nog in over
weging. De minister stelt zich voor, de Kamer hierover zo spoedig mogelijk
nadere mededelingen te doen toekomen.
Na hem 33 jaar niet meer gezien te
hebben, omhelst de 53-jarige Gino
Prato op deze joto zijn 92-jarige va
der Giovanni, Zijn vreugde wordt ge
deeld door millioenen aan heide zij
den inn de oceaan. Gino f' <n is
namelijk een in Italië gebor> •en-
maker uil New-York, die in ime-
rikaans Quiz-programma voor <le te
levisie 32.000 dollar wist te terdie
nen, door zijn buitengewone kennis
van opertt's. Deze vorstelijke beloning
stelde hem in staat zijn enige wens
te vervullen, om n.l. in zijn geboor
teland zijn vader te gaan bezoeken.
(Van een onzer verslaggevers)
Vanmorgen om kwart over acht
begon in de Scheveningse haven de
driedaagse reis van een dertigtal le
den van de Eerste en. Tweede Kamer,
welke reis ten doel heeft een inzicht
te geven in de Nederlandse visserij,
in het bijzonder de zeevisserij. Het
eerste deel van de reis werd gemaakt
met het nieuwe hospitaal-kerkschip
„De Hoop" dat onlangs in de vaart
kwaru,--
Het doel van deyraartDCht over de
Noordzee* was Vlaardingen.
Morgen vertoeft het gezelschap in
Zeeland en Katwijk en overmorgen
gaat de reis naar Umuiden en naar
Apeldoorn.
„De Hoop", welke in de afgelopen
dagen aan de Scheveningse werf een
nieuw verfje gekregen had, had van
morgen een ligplaats gekozen voor
het havenkantoor aan- de eerste bin
nenhaven. De inscheping van de Ka
merleden, die op uitnodiging van de
Nederlandse stichting voor de visserij
de excursie maken, had een vlot ver
loop en om kwart over acht kon
schipper Willem Rog met zijn vaar
tuig de haven uitvaren. Het schip
zette koers naar de Nieuwe Water
weg. Op een rustige zee hadden
verschillende inleiders, de heren R.
Brandt van de directie visserij, M. C.
van. Hall, voorzitter van de Neder
landse Vereniging ten behoeve van
Zeelieden van elke nationaliteit, en
de heer A. H. A. Kranenburg van de
Nederlandse Stichting, gelegenheid
nader in te gaan op het doel van de
reis.
Vanuit Vlaardingen zou het gezel
schap een bezoek brengen aan de
Gekro", een fabriek in Rotterdam
Schiebroek, waar vismeel verwerkt
wordt. Tevens zou men de Dogger
maatschappij bezichtigen. In de loop
van de dag zou men doorreizen naar
Middelburg.
In de statenzaal te Middelburg^ zal
morgenochtend een geuachtenwis^e-
Hnc plaats vinden over de Zeeuwse
visserij. Na een bezoek aan Veere
gaat men naar Katwijk, voor een be
zichtiging van de afslag en de visserij-
school. Vrijdagmorgen wordt naar
IJmuiden koers gezet en in de loop
van de dag wordt de tocht voortgezet
naar Apeldoorn. Hier wordt de kwe
kerij voor zoetwatervisserij bezocht.
Het vertrek uit Scheveningen ge
schiedde practisch onopvallend. De
Kamerleden kwamen per auto naar
de haven en toen het schip afvoer
stonden op de kade slechts enkele
wuivers.
De commissie meent te moeten advi
seren tot de volgende maatregelen.
L Aan allen, die op 1 October 1955
de leeftijd van 25 jaar nog niet heb
ben bereikt en die in het "bezit zijn
van een diploma, dat toegang geeft tot
de universitaire examens, wordt, tenzij
zjj voor de academische stadie niet ge
schikt kunnen worden geacht, een ren
teloos voorschot toegekend, als zU in
September 1955 de academische studie
beginnen. Voor ieder jaar na het be
halen van de bevoegdheid, waarin een
betrekking bij het onderwijs van ten
minste 20 lesuren wordt vervuld, wordt
1/5 van het renteloos voorschot kwijt
gescholden.
2. Aan allen, die niet bij het onder
wijs werkzaam zijn, die op 1 October
1955 de leeftijd van 25 jaar nog niet
hebben bereikt en. die in het bezit zijn
van akten of een diploma, op grond
waarvan een middelbare acte met on
derwijsbevoegdheid voor de hogere
burgerscholen met vijfjarige cursus kan
worden verkregen, wordt, tenzij zij voor
de middelbare actestudie niet geschikt
kunnen worden geacht, een renteloos
voorschot toegekend, mits zij hun stu
die in September 1955 aanvangen, kwijt
schelding van het renteloos voorschot
als sub 1.
3. Aan hen, die werkzaam zijn bij
een andere tak van onderwijs dan het
VHMO, de kweekscholen, het MNO, die
op 1 October 1955 de leeftijd van 35
jaar nog niet hebben bereikt en die
tn het bezit zijn van akten of een
diploma, op grond waarvan een middel
bare akte met onderwijsbevoegdheid
voor de Hogere Burgerscholen met vijf
jarige cursus kan worden verkregen,
wordt -een" renteloos voorschot 'toege
kend, omvattende:
a. Het bedrag van de goedgekeurde
lesgelden;
b. Een bedrag voor aankoop van
boeken;
c. Een bedrag voor reiskosten.
Dit renteloze voorschot wordt omge
zet in een beurs op het ogenblik, waar
op de middelbare acte wordt verkre
gen. Het renteloos voorschot wordt voor
een bepaald aantal jaren verstrekt.
Terugbetaling wordt gevorderd na een
bepaald aantal jaren. In bijzondere ge
vallen kan van de bovengestelde leef
tijdsgrens worden afgeweken.
4. Voor het volgen van gesubsidieerde
avondlycea worden onder bepaalde
voorwaarden beurzen beschikbaar ge
steld. waarbij het bedrag zal omvatten:
a. Een bedrag voor de goedgekeurde
lesgelden;
b. Een bedrag voor aankoop van
boeken;
c. Een bedrag voor reiskosten.
Zij meent, dat deze maatregelen^ nog
vóór het begin van het academische
studiejaar 1955-1956 genomen dienen te
worden.
Het is inderdaad mogelijk gebleken,
aldus het rapport, een prognose van de
in de komende jaren te verwachten
aantallen leerlingen en klassen op te
stellen.
De commissie komt tot een prognose
voor de jaren 1955 tot 1966 van 106.000,
115.000, 124.000, 137.000. 154.000. 165.000.
173.000. 176.0CÖ. 178.000. 177.000, 175.000.
173.000 leerlingen op 15 September van
elk dezer jaren.
De gemiddelde gpootte van de klassen
bedroeg in de jaren na 1945 minimum
19 8 maximum 22 9. Het gemiddelde per
klas hangt samen met het totale aan
tal leerlingen per schooi. Bij een gro
ter wordend totaal stijgt in de regel
het gemiddelde. Het is niet zeer waar
schijnlijk, dat dit meer dan 24 zal gaan
bedragen. In 1954 waren er 4829 klassen.
Bij de becijferde groei zal het aantal
in 1960 en 1966 respectievelijk 6391 en
7538 bedragen. De stijging bedraagt ten
opzichte van 1954 44 pet. en 56 pet.
De Nederlandse minister tan Buitenlandse Zaken. J. W. Be}en, temidden tan de
Nederlandse delegatie bij de opening inn de vergadering tan de conferentie
tussen de ministers van Buitenlandse Zaken tan de landen tan de Europese
Kolen en Staal Gemeenschap te Noordtvijk.
Dertig leden van de Eerste en Tweede
Kamer en een aantal vooraanstaande
jigitren uit het Nederlands i isserijbe-
drijj zijn vanmorgen aan boord van
het hospitaal-kerkschip „De Hoopge
stapt votn een driedaags bezoek aan
de tisserij. „De Hoop" terlruk tan-
morgen uit Schei eningen met als eerste
bestemming Vlaardingen.
Het aantal leraren bedroeg in de
cursus 19541955: 7254 (en wel 5975 be
voegden en 1279 onbevoegden). De onbe
voegden geven gemiddeld minder lessen
dan de bevoegden. Gerekend naar het
gemiddeld aantal lessen, dat de bevoeg
den geven, zouden, er 6913 bevoegde
leraren nodig zijn geweest. In feite was
er dus in 1954 reeds een tekort van ruim
900 bevoegde leraren.
De snelle stijging van de schoolbevol
king vereist voor 1960/1961 plus minus
10.000 bevoegde leraren. In deze cijfers
Is de behoefte van de kweekscholen, de
middelbaar-technische scholen en de
overige scholen voor hoger beroeps
onderwijs aan leraren, In het bezit van
de voor het V.H.M.O. vereiste bevoegd
heden, voor zover niet door teraren bij
het V.H.M.O. In nevenbetrekking ver
vuld. niet begrepen.
Afgezien van het huidige tekort van
900 ieraren, zullen er in 1955 met inbe
grip van de vervanging wegens vertrek
of overlijden 650 leraren moeten worden
aangesteld, een aantal, dat in de daarop
volgende jaren snel groeit en in 1959/1960
en 1960/1961 telkens 1200 zal bedragen.
Ook indien daarna de jaarlijkse vraag
daalt, blfjft deze zeer groot.
Het is duidelijk, dat alleen groot
scheepse maatregelen kunnen voorzien in
de te verwachten massale tekorten. In
het gehele maatschappelijke leven ver
toont zich een stijgende behoefte aan
academisch gevormden. Daarnaast moet
de spits van de bevolkingspiramide de
ieraren leveren voor een uitstulping aan
de voet, welke uitstulping voor 1945 op
geen enkele wijze nauwkeurig viel te
voorspellen.
De gestegen -yraag. naar leraren is
echter allerminst van tijdelijke aard. Een
uitbreiding van het lerarenkorps zal niet
worden gevolgd door een periode van
overvloed na die uitbreiding, omdat als
gevolg van de blijvende groei van de
bevolking en de grotere belangstelling
voor het V.H.M.O. de vraag op een hoger
niveau blijft. De aanvulling van het
lerarenkorps moet dan voorzien in de
vervangingsbehoefte van eer» aantal
leraren, dat aanzienlijk groter blijft dan
het huidige aantal bedraagt. De maat
regelen, die genomen zullen worden, blij
ven noodzakelijk, ook voor de jaren nadat
de in 1946 en 1947 geborenen het
V.H.M.O. zijn doorgestroomd.
De commssie is er van overtuigd, dat
het tekort van bevoegde leraren gezien
moet worden als een onderdeel van het
vraagstuk van de behoefte aan acade
misch gevormden in ons land. Hoewel
zij van mening is, dat de omvang van
de behoefte aan leraren misschien ge
makkelijker te berekenen valt dan die
aan academisch gevormden in andere
sectoren van het maatschappelijk leven,
acht zij het toch met mogelijk, dat uit
sluitend aan de vraag naar leraren zou
i machtige hoofd van de Istiqlal-partU,
wees het compromisvoorstel van de hand
A I (VPril c. en drong aan op het herstel van ex-sul-
XjLxcIvI'J.AIC tan Sidi Mohammed ben Joessef op de
troon.
De hoop «lat in Rome een conferentie „Enkele van -de in Rome vergaderende
van de leiders van de Marokkaanse onaf- Istiqlal-bestuurders hebben reeds in be-
hankeiykheldsbeweging over een com- ginsel ingestemd met het vormen van een
promts met Frankrijk gehouden zou kun- regenlschapsraad. Maar ik ben van me
nen worden, leek gisteravond de bodem nmg dat dit een Franse zet is om onze
Ingeslagen te zijn. Allal El Fassi, het sultan uit te rangeren. Ik zal hier niet
aan medewerken", zei Allal el Fassi.
Ex-sultan Ben Joessef heeft gisteren de
eerste ontmoeting gehad met de afge
vaardigden van de Marokkaanse nationa
listen in zijn zwaar bewaakte hotel op
Madagascar.
Tachtig Algerijnen, die Maandag in Pa
rijs zijn gearresteerd omdat zij de AJge-
rijnse opstandelingen zouden hebben ge
steund met propaganda en het verzame
len van gelden in de Franse hoofdstad,
zijn per vliegtuig uit Parijs naar Algerije
overgebracht, waar zij ter beschikking
van de rechter van instructie zullen wor
den gesteld.
DE ministers van de Kolen en
Staal Gemeenschap hebben na
het warme Messma de lauwe Wester-
stranden van Noordwijk opgezocht.
Op de conferentie in Huis ter Duin
is al gebleken, dat ondanks alle
moeilijkheden, nationaal en Interna
tionaal, de eenwording van Europa
aan de orde blijft.
De gemeenschappelijke markt moet
er komen, in aller belang.
De ontwikkeling der atoomenergie
kan at mede niet op nationaal niveau
worden tot stand gebracht. Wil Europa,
willen de landen van Europa hier in
de wereld meedoen, dan zal het over
heidsbeleid in zake de atoomenergie
op soortgelijke wijze als in de Kolen
en Staal Gemeenschap geschiedt,
moeten worden ge-Europeaniseerd,
(Van onze Haagse redacteur)
H.M. de Koningin heeft vanmorgen
in de Treveszaal in Den Haag de mi
nisters van Buitenlandse Zaken, die
Dinsdag aan de conferentie te Noord-
wijk deelnamen, ontvangen.
Achtereenvolgens arriveerden de
heren Bech /Luxemburg), Beyen (Ne
derland), Pinay (Frankrijk), Hall-
stein (Staatssecretaris van Buitenland
se Zaken van West-Duitsland) en
Spaak (België). Kort nadat Koningin
Juliana de zaal was binnengegaan,
kwam de Italiaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Martino, aan. De
Koning sprak circa een uur met de
bewindslieden.
Bij haar aankomst en bij haar ver
trek werd de Vorstin hartelijk toege
juicht door een groepje belangstellen
den, voor het merendeel toeristen, die
het Binnenhof kwamen bezichtigen en
die door de aanwezigheid van een
tweetal lakeien op de komst van de
Koningin opmerkzaam waren ge
maakt.
kunnen worden voldaan zonder dat reke
ning werd gehouden met de vraag elders.
Het zal derhalve onmogelijk zijn maat
regelen te beramen, die uitsluitend het
middelbaar onderwijs ten goede komen.
Onevenwichtige toestroming naar het
leraarschap zal een vacuum elders ver
oorzaken, waardoor nieuwe maatregelen
getroffen zullen moeten worden. In de
stijgende vraag naar academici zal over
de gehele lijn gelijkmatig voorzien moe
ten worden. Voor de verschillende sec
toren van het onderwijs geldt dit even
eens. De actestudie zal in het geheel
bevorderd moeten worden, ten bate van
de Uloscholen, de handelsavondscholen,
de kweekscholen en de scholen voor
Voorbereidend Hoger en Middelbaar
Onderwijs. De mjverheidsacten worden
hierbij buiten beschouwing gelaten.
In Istanboel en Izmir (Smyrna) hebben gisteravond bloedige anti-
Griekse onlusten plaats gehad. Vier uur lang werd er vernield en geplunderd.
Kort na middernacht vaardigde de Turkse regering in Ankara voor beide
plaatsen de staat van beleg uit.
De Turkse premier Adnam Menderes heeft zich per vliegtuig uit Ankara
naar Istanboel begeven om persoonlijk de leiding te nemen bij de bestrijding
van de onlusten.
Nog voordat de staat van beleg was uitgevaardigd trokken duizenden
soldaten Istanboel binnen om aan de geweldpleging een eind te maken.
Op dat moment waren reeds honderden Griekse zaken vernield en ver
scheidene Grieks-Orthodoxe kerken beschadigd.
ken en bewijst men de P.v.dA. geen
dienst.
Zwakker verdediging van de door-
braak hebben wij zelden gezien.
De ongeregeldheden vonden plaats
naar aanleiding van de dynamiet-aan-
slag welke gisteren in de Griekse stad
Saloruki op het Turkse consulaat is
gedaan. De Turken waren in woede
ontstoken door het bericht, dat bij de
ze aanslag de ramen van het geboorte
huis van Kemal Ataturk. de stichter
van de Turkse republiek, waren ver
nield.
Een gebouw, eigendom van de Griek
se Trinitcitskerk bij centraal Paksim,
werd in brand gestoken, doch de
brandweer was het vuur spoedig mees
ter.
In Izmir, het hoofdkwartier van het
Zuidoost-Europeae commando van de
Noordatiantische verdragsorganisatie,
is naar verluidt het Griekse consulaat
door brand vermeld en grote schade
toegebracht aan het Griekse paviljoen
van de internationale jaarbeurs.
In de Turkse hoofdstad Ankara trok
een menigte van enkele duizenden
Turken op naar de Griekse ambassa
de. De politie dreef de betogers met
traangas uiteen. Er zijn geen officiële
cijfers over het aantal slachtoffers,
doch volgens het blad MiUiyet zijn er
meer dan 300 gewonden. De bladen
schatten, dat er in Istanboel ongeveer
500 personen zijn gearresteerd. Van
morgen bii het aanbreken van de dag.
zag de stad eruit als een slagveld.
Tientallen halfzware tanks stonden op
strategische punter, opgesteld en dui
zenden soldaten en matrozen patrouil
leerden in de straten.
Mr. A L. S. Michael, de Djakartaanse Overal op straat zag men sporen
advocaat, die begin 1954 werd gearres- van geweldpleging. In wijde omtrek
teeid, is volgens gewoonlijk betrouwbare lag vernield en beschadigd meubilair
bron vorige week vrijgelaten. Het Neder- van cafés-restaurants. Kappersstoelen
landse hoge commissariaat en het hoofd- waren van hun voetstuk losgerukt en
parket wensten geen bevestiging té geven. I naar buiten gesmeten. De windscher
men van auto's en motoren waren ge
broken en etalageruiten vernield. Over
al had men fruit, groenten en textiel,
kookgerei en allerlei andere koopwaren
neergegooid. Het waren de eerste on
lusten in Istanboel in verband met het
geschil over de toekomst van het ei
land Cyprus. De ongeregeldheden van
gisteravond begonnen zonder waar
schuwing, ongeveer bij het invallen
van de duisternis, verscheidene uien
nadat het bericnt over cle dynamietaan-
slag in Saloniki was ontvangen. Aan
vankelijk verzamelden zich groepen
jonge -Turken in de hoofdstraten om
te demonstreren en in het begin ver
liepen de demonstraties rustig.
Piotreling sloeg in de gehele stad
een golf van vernielzucht los. Groepen
jongelui, gewapend met stokken en
ijzeren staven, vielen winkels cn kan
toren van Griekse eigenaars aan. De
ruiten werden ingeslagen en alles wat
los en vast was vernield. Ook zaken
van personen van Joodje of Armeen
se afkomst werden aangevallen. Terwijl
de geweldpleging steeds ernstiger vor
men aannam, stroomden tienduizenden
bewoners van de stad uit hun huizen
om de jongelui aan te moedigen of al
leen maar om de vernielingen gadq
te slaan. Aanvankelijk probeerde de
politie het geweld te keren, doch spoe
dig stond zij machteloos. Tegen mid
dernacht liet het legerhoofd kwartier in
Istanboel een divisie infanterie en een
pantserbrigade aanrukken. De infan
teristen betrokken met de bajonet op
het geweer de wacht bij de vernielde
winkels om plundering te voorkomen.
Luitenant-generaal Vedat Ga ran nam
na de proclamatie van de staat van
beleg het bevel over Istanboel op zich
en vestigde zijn hoofdkwai-tier in de
provincia'e griffie.
Griekse militaire Dakota's arriveer
den in Izmir om de gezinnen van de
Griekse officieren, die verbonden zijn
aan het hoofdkwartier van de Navo
aldaar, te evacueren.
De minister van Onderwijs van Irak,
Kharil Kenna, heeft gisteren een ont
moeting gehad met de Nederlandse mi
nister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen. Minister Kharil Kenna,
heeft een niet officieel bezoek van eni-
<ge dagen aan Nederland gebracht om
zich ervan op de hoogte te stellen m
hoeverre Nederland behuljizaam kan
zijn bij de middelbaar technische scho
ling van Irakezen, zowel hier te lande
als m Irak. Minister Kharil Kenna heeft
onder meer verschillende scholen in
Rotterdam en de universiteitsbiblio
theek in Leiden bezocht. Gisteren heeft
hij ons land weer verlaten.
De Nederlandse regering heeft aan
de staat Massachusetts een hoeveelheid
bomen, struiken en planten aangeboden
voor de herbeplanting van een park in
een bij de recente overstromingen in de
staat getroffen gemeente.
Het aanbod :s gisteren door bemidde
ling van de waarnemende Nederlandse
consul ut Boston aan gouverneur Herter
van Massachusetts gedaan.
De Indonesische militaire politie heeft
een Chinees gearresteerd, die ha&r
trachtte om te kopen, teneinde .a-sreïfan
ten vrij te krijgen, wier zaak m verband
staat met de ontdekking vjm smokkel
goederen ter waarde van ca. 10 millioea
rupiah op de „Tjiluwah". De thans ge
arresteerde Chinees zou gepakt zijn op
het ogenblik, dat hij 300.000 rupiahs over
handigde aan sen officier van de mili
taire politie, die zijn superieuren reeds
had gewaarschuwd j,
In Banjuwangi zijn een lid 'v-m de
regents chaps raad en twee zakenlieden
gearresteerd bij een onderzoek naar cor
ruptie. In Patt is het hoofd dienst voor
de industrie van bed gelicht. In Surabaja
is huiszoeking verricht bij een bekend
zakenman.
Reeds verscheidene dagen heeft men
op het vliegveld van Djakarta uitgezien
naar de oud-minister van Economische
zaken. Iskaq, die uit Singapore werd
verwacht. Volgens berichten in Singa
pore heeft hij daar een verblijfsvergun
ning voor 14 dagen. Zijn verblijfplaats
is niet bekend. Iskaq was door het
Indonesische parket verzocht terug te
keren voor het geven van inlichtingen.
Britse woordvoerders hebben verklaard,
dat de Westelijke Grote Drie voornemens
zijn de Veiligheidsraad der Verenigde
Naties in buitengewone zitting bijeen te
doen roepen ten einde te voorkomen, dat
in het Israëiisch-Egypiische grensgebied
opnieuw gevechten uitbreken.
Naar verluidt zouden de Verenigde Sta
ten, Frankrijk en Groot Brittannië gaarne
zien, dat de Veiligheidsraad snelle maat
regelen neemt om het bestand in het
grensgebied van Gaza te verbeteren. Zij
menen, dat de steeds terugkerende artil-
'.eneduels en nachtelijke overvallen in
het woestijngebied wellicht tot een nieu
we Joods-Arabische oorlog zouden kun
nen leiden.
Naar wij vernemen heeft de minister
raad zich ermee verenigd, dat het
ontwerp voor een wettelijke regeling
van de vacant ies met behoud van loon,
'•oorgesteld door de minister van Jus
titie en de staatssecretaris van Sociale
Zaken. aan de Sociaal Economische
Raad wordt toegezonden om daarover
advies uit te brengen.
Tijdens de confrontatie-seance bjj de
politic vroeg men mij: „Waarom be
schuldigt Manoch U?" Toen heb in ge
antwoord, dat hjj een leugenaar is. HU
is echter een geval voor een psychiater,
omdat hjj een pathologtsche leugenaar
Is.
„Op de zitting van gisteren bleek, dat
getuige Manoch moeilijk waarheid en on
waarheid van zijn verklaringen kon on
derscheiden Eerst zegt hij, dat hij zes
maanden gelogen heeft. Toen is hij maar
wat gaan vertellen om de boel in de war
te sturen. Hij is niet alleen een fantast,
maar ook een goed gedresseerde papegaai.
Toch moeten we hem ook dankbaar zijn.
omdat hij ons verteld heeft, hoe de zaak
is opgezet. Endoe en MoenaE laten hem
over het doel van de Nigo tNed.-Indische
Giieiill:» achtereenvolgens
zeggen: Sjahrir in de regering te helpen:
een Islamstaat te stichten, die voordelig
zou zijn voor het Westen; de regering van
de Republik Indonesia omver te werpen.