Een twistpunt
minder
„In strijd met goede trouw
Scherpe aanvallen van
Labour op Eden
I
mam
a
UITBARSTING VAN HAAT
TEGEN POLITIE"
Vijftien landen in
Suezorgaan
Samenwerking Fokker en Sabca
inzake produktie Friendship
I
I
I
I
Indonesische schiddenkivestie
Tegen Suczbeleid;
tegen loonstop;
voor nationalisatie
zcimmm
Psycholoog over Poznan:
Algerijns vraagstuk 12 nov. voor V.N.
Westelijken nog niet
akkoord over
benadering Nasser
Derde Londense conferentie
K.P.M.-mijn wordt
genationaliseerd
W eeroverzicht
Super Sabre viel in
kanaal bij Oosterhout
Gezamenlijk militair
en buitenlands
beleid van W.-Europa
Darul Islam ontkent
band met Schmidt
i
r
if
J
1
i
Weerbericht
BRITSE SOCIALISTEN BIJEEN
iimtmimin
Vierde dag van de
processen
Haringtrek in studie
Ministers-Kamerleden
verlaten Tweede Kamer
li
.Wijziging Ned. houding in
belang van Nederland zelf
ff
r
Advertentie
V:r
VIJFTIEN LANDEN, hebben gisteren in Londen-officieel de ver
eniging van gebruiker? van het: Suezkanaal opgericht. De'ver
tegenwoordigers van Ethiopië, Japan.en Pakistan hielden zich af
zijdig. De afgevaardigden van Nederland, Denemarken en Noor
wegen lieten weten, dat de volksvertegenwoordiging in hun land
het lidmaatschap nog moet bekrachtigen.
De toegetreden landen zijn: Australië, Denemarken, Engeland,
Frankrijk, Italië, Nederland, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Perzië,
Portugal, Spanje, Turkije, de Verenigde Staten, West-Duitsland en
Zweden.
Sjah
van
les
Perzië gaat
geven
Twee weken
9 Zie verder pagina 3
Piloot ongedeerd
Bevan penningmeester
van Labour
ADEJSAUER BEPLEIT
I
m
ïg
m
'1
INDONESIË
Rotterdam: Witte de Withstrnat 30 Telef. 115700 (4 1.)
Postbus 1112 Postgiro No. 424519
Klaehtendienst abonnementen 18.30—19.30 u
Zaterdags 17—18 uur; Telefoon 115700
's-Gravenhnsc: Huygcnsplein 1 Postgiro 424387
Redactie: Tel. J11892 Adm. Tel. 114402
Klachtendicnst 18.30—19.30 u.: Tel. 362569
Schiedam: Lange Kerkstraat 24b Telefoon 67882
Abonnementsprijs 57 cent per week. 2.48 per maand.
7.10 pet ku uitruil. Losse nummers 15 cent.
Verschijnt dagelijks
Directeur: II. DE RUIG
Weersverwachting, geldig tot woensdagavond.
LAGERE TEMPERATUREN
Veranderlijke bewolking met enkele verspreid
optredende buien. Overwegend matige wind in hoofd
zaak tussen Zuidwest en Noordwest. Lagere tempe
raturen. 'r'<
ZON EN MAAN
3 okt. zon op 6.46, onder 18.131 maan op
5 53, onder 17,31»
-o- Hoofdredacteur: Dr, J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
DE overeenkomst tussen Frankrijk
en Duitsland betreffende hel Saar
land betekent dat er althans één twist
punt minder in de wereld is.
Zówet na de eerste als na de tweede
wereldoorlog heeft Frankrijk gepro
beerd zich van het Sa ar gebied dat
rijk aan mineralen en zware industrie
is, meester te maken. Als vergoeding
voor door de oorlog geleden schade. Op
zichzelf zou dat misschien niet onre
delijk geweest zijn. ware hel niet dat
de bdvUiking van het Saurgebied dui
delijk en onvervalst Duits is. Zodia
men die bevolking de gelegenheid
geeft om zich vrij uit te spreken over
de vraag of zij bij Duitsland wil be
horen of bij Frankrijk wil behoren of
een soort zelfstandig bestaan leiden,
Jciest zij in overgrote meerderheid
'voor Duitsland. Dat is in 1935 geble
ken, toen zij voor Duitsland koos. na
dat het Saarland sinds het einde van
de eerste wereldoorlog een van Duits
land afgescheiden bestaan had geleid
en dat is het vorige jaar weer ge
schied toen bet andermaal gedurende
eon tiental jaren onder Franse druk,
ten soort zelfstandigheid had genotea
Nederland wendt rich
tot Verenigde 'fa ti 3S
DE Transen hadden het gebied bln-t
nen hun economische sfeer getrok-'
ken en genoten er grote voordelen, j
Maar de bevolking is Duits en het
fcloed kruipt waar het niet gaan kan. j
Men heeft allerlei dingen verzonnen
om de kunstmatige „zelfstandigheid'
intact te houden. Men wilde laatste-
3ijk een ..Europeanisatie" van de j
Saar or.der leiding van de westeuro- j
pose Unie. Maar de bevolking van
de S3ar zei tegen dat alles: neen. En
de Fransen zijn zo verstandig geweest
zich daar nu bij neer te leggen. Men
kan in het vrije West-Europa van een
■land nu eenmaal geen koloniaal ge-
tried maken. En dat zou het in fejte
.toch altijd geweest zijn. als men het
Saarland in welke vorm dan ook
van zijn moederland losgemaakt j
hield.
Hugh Gaitskell
In een brief aan de secretaris-generaal van de Verenigde Naties,
Dag Hamniarskjoeld, vestigt de Nederlandse regering er de aandacht
op, dat de eenzijdige opzegging door Indonesië van de schuldovereen-
komst met Nederland „in strijd is met de goede trouw, welke door
leden van de V.N. in acht moet worden genomen, en met de eerbied
voor de uit verdragen voortvloeiende verplichtingen."
In deze brief, die gistermiddag door de permanente vertegenwoor-
j digers van Nederland bij de V.N. mr, C. W. A. Sehuermann aan de
heer Hammarskjoeld is overhandigd, worclt een uitvoerig overzicht
gegeven van de schuldkwestie.
De Nederlandse regering komt totdonesië odieus, aangezien bij de vast-
de conclusie, dat Indonesië zich, met
veronachtzaming der beginselen van
het volkenrecht, omtrekt aan de ver
plichtingen, die het zonder voorbehoud
heeft aanvaard. Deze verplichtingen
zijn niet te merken als voor In-
stelling van de omvang der Indonesi
sche schulden aan Nederland het tota
le bedrag van deze schulden werd ver
minderd met een bedrag van 2 mil
jard gulden, overeenkomende met de
kosten der militaire acties tegen In
donesië.
Evenmin waren deze verplichtingen
voor Indonesië 1c""zwaar, gezien de
gunstige financiële en economische
omstandigheden waarin Indonesië zijn
bestaan als soevereine staat kon aan
vangen.
Derhalve meent de Nederlandse re
gering. dat de handelwijze van Indo
nesische regering in strijd is met de
Britse goede trouw, welke door leden van de
ar\ E overeenkomst is een omniskwn-
fVJ bare overwinning voor Duitsland.
Rfaar een overwinning, die op rede
lijk en zedelijk volkomen aanvaard
bare motieven, moeilijk een bet wis tb*- j
re overwinning kan worden geacht. 1
Het is natuurlijk wel zo dat de;
macht van Duitsland in Europa er- j
door wordt versterkt. En wie aan de j
laatste oorlog denkt, xuu zich daar
over mogelijk zorgen kunnen maken.
En niet ten onrechte wellicht.
Het is daarom verblijdend dat Ade
nauer en Mollet zich bij deze gele
genheid duidelijk hebben uitgesproken
voor de Europese economische inte
gratie. Met name hebben zij zich, ge
heet in de lijn van de resolutie van
het eomité-Monnet uitgesproken voor
het spoedig totstandkomen van een
gemeenschappelijke markt eu voor
Euratom.
Wanneer deze integratie tot stand
komt is het wezenlijke gevaar voor
intern-Europese tegenstellingen, die
tot oorioe zouden kunnen leiden of tot
overheersing van het ene land door
het andere, geweken.
Daarom dient daaraan nu verder
met kracht te worden gewerkt.
DE Britse Labourparty heeft
gisteren het beleid van de
conservatieve regering-Eden in de
Suezkwestie scherp veroordeeld.
Op de jaarlijkse partijconferentie
in Blackpool werd bij acclamatie
een resolutie aangenomen, waarin
verklaard wordt dat de
regering de Suezkwestie op jam-j Verenigde Naties in acht dient te wor-
merkelijke wijze heeft aanegpakt.jden genomen, en met de eerbied voor
jde uit verdragen voortvloeiende ver-;
Deze resolutie betekende het offi-plichtir.gen, voor welke eerbied zij zich
clële einde van de tweepartijenpoli-j =n preambule van bet Handvest;
tick in buitenlandse aangelegenheden.!der verenigde Naties plechtig hebben!
In dezelfde militante stemming heb-;
ben de 1300 afgevaardigden met ap- "hgespioken.
plana te kennen gegeven, dat de Brit
Ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de K.N.S.M. hebben
gisteren personeel en gepensioneerden een bronzen monument aan
geboden, dat werd vervaardigd door Alben Termote uit Voorburg.
Mevrouw J. H. Kruff-Heitz onthulde het monument, wat. niet geheel
zonder moeilijkheden verliep, daar het doek bleef hangen achter een
arm. Een der personeelsleden moest op het beeld klimmen om het
doek los te maken.
UtAKOl
HAZETFABRIEKEN TE ZEVENBERGEN.
Des* lelrfoto is **n ran de altereer si*
opruuneit, die van het umdugnarhl ge-
horen Belgische prinsesje gemaakt wer
den. I Jjt.r. xiet men koning Boudettijn,
koning Leopold, print Albert, die ach
ter prinses Marie Christine staat en
prins Alexainler, uilen vol bewondering
|i»«jr het jonge prinsesje in de armen
1 an een verpleegster.
M»
'3 ';;n*
Nb'
se socialisten weigeren met de rege
ring-Eden aan een loonstop mee te
werken om de inflatie tegen te gaan.
Frank Cousins, leider van de mach
tige transportarbeidersbond, bepleitte
een terugkeer tot het „ouderwetse
socialisme" en nationalisatie van meer
industrieën,.Tot nu toe had de 1.250.000
leden tellende bond de kern gevormd
vsn de steun aan de gematigde leiders
van de partij die voor nationalisatie
weinig geestdriftig zijn.
Zie verder pagina "i
Met het oog op de belangrijke ro!
welke de Veiligheidsraad en de com
missie der Verenigde Naties voor Indo
nesië destijds hebben vervuld bij het
stichten van Indonesië als 'n onafhan
kelijke en soevereine natie en bij "net
vaststellen van haar verhouding tot
Nederland, acht de .Nederlandse rege
ring het nuttig, dat de inhoud van de
brief onder de aandacht van de leden
der Verenigde Naties wordt gebracht.
De heer Hammarskjoeld wordt ver
zocht hiervoor te willen zorgen.
T^EN Pool»* psycholoog heeft gisle-
ren in de processen te Poznan
getuigd, dat de opstand van 26 juni
mede een uitbarsting geweest kan zijn
van opgekropte haat legen de veilig
heidspolitie.
Het was gisteren de vierde dag van
de processen tegen 12 Polen, die mis
schien ter dood veroordeeld zullen
worden vanwege hun aandeel aan de
opstand. Twee processen worden onaf
hankelijk van elkaar gehouden, één
met drie beklaagden en het andere
met negen.
hi liet proces tegen de drie die
beschuldigd worden van moor:! op een
korporaal van de veiligheidspolitie
heeft professor Jozef Chalasinski van
de universiteit van Warschau ver
klaard, dat de beschuldigden zeer goed
gehandeld kunnen hebben onder een
psychose die in het leven geroepen
I werd door de woedende menigte.
„De menigte verkeerde i*a een toe-
j stand van uiterste opwinding", ver-
I klaarde professor Chalasinski voor het
communistische hof, „De volgende fase
j kan geweest zijn. dat de opgekropte
haat tegen de veiligheidspolitie 'geleid
heeft tot een uitbarsting".
De presiderende rechter hield er ech
ter aan vast, dat de drie beklaagden
geweten moeten hebben, dat liet ge
rucht dat de vermoorde korporaal een
vrouw en twee kinderen tijdens de op
stand gedood had, vals was. Dit be
richt deed de woede van de menigte
tegen hem toenemen, zo was eerder
getuigd.
Vijftien Arabische cn Aziatische lan
den hebben maandag de secretaris-ge
neraal der Verenigde Naties Hammars
kjoeld schriftelijk verzocht het Algerijn
se vraagstuk op dc voorlopige agenda
van de 12 november a.s. beginnende
algemene vergadering der Verenigde
Naties te plaatsen.
Te Kopenhagen is de jaarvergadering
van de Internationale Raad voor het
verkennen van dc zee begonnen. De
haringtrek is een van dc voornaamste
onderwerpen, die tijdens de conferentie
zal worden besproken. Men zal dc re
sultaten bestuderen van een onderzoek,
dat is ingesteld naar het aantal haring
soorten en de trek van deze vis in
het noordoosten van de Atlantische
Oceaan en de aangrenzende zeeën. In
de afgelopen 8 jaar heeft men voor dit
doel ongeveer een miljoen haringen
van merktekens van tin. nylondraad of
zilverdraad voorzien. Van de gemerkte
haringen zijn er slechts enkele op
nieuw gevangen.
Een commissie van de raad heeft
rapporten over de haringstand in de
Noordzee bestudeerd. Zoals bekend is
heerst er vooral ten aanzien van de
Noordzee vrees voor overbevissing.
De Franse minister van Financiën.
Paul Rnmadier, heeft maandag aan een
noenmaal tegenover Franse verslagge
vers verklaard dat de opstand in Alge-
rië Frankrijk naar verwachting 'in het
komende jaar 500.000.000 gulden meer
zal kosten dan in hei lopende belasting
jaar.
In Algerië zijn dit weekeinde zeven
burgers gedood en 109 gewond door ac
tiviteit van opstandelingen.
Alleen in de stad Algiers vielen zon
dag ai 65 gewonden bij twee bomaan
slagen op eafé's.
Maandagochtend is een gebouw van
elf verdiepingen in allerijl ontruimd na
de ontdekking van een tijdbom. De
Fransen hebben hun waakzaamheid ver
scherpt.
In Algiers zijn 95 proeent van de Mo
hammedaanse leerlingen van lagere
scholen maandagochtend niet op school
verschenen. Het bevel tot deze school^,
staking is gegeven door het „nationale
bevrijdingstront".
In de grote hal van het station in
Algiers voor autobussen die - passagiers
naar het vliegveld brengen, is maan
dagochtend een tijdbom aangetroffen.
Nadat het gebouw ontruimd was, heb
ben deskundigen de bom gedemonteerd
Toen het kabinet op 13 juni, de dag
der Tweede-Kamerverkiezingen, hij II.M.
de Koningin zijn ontslag had ingediend,
heeft de Koningin dit verzoek in over
weging genomen eu de ministers en
staatssecretarissen uitgenodigd inmid
dels al datgene te blijven verrichten,
dat zij in het belang van het Konink
rijk noodzakelijk achten.
Heden loopt de, termijn van drie
maanden af. gedurende welke een minis
ter bij een verkiezing tot lid der Sta-
ten-Generaal gekozen, na zijn toelating
als lid het ambt van minister en het
lidmaatschap der Sta ten-Gene raai kan
verenigen.
Naar wij vernemen hebben de tot Ka
merlid gekozen ministers besloten in
verband met bovengenoemd verzoek van
De westelijke Grote Drie xijn het
intussen nog niet eens over de vraag hoe
plaatshebben m grotere zalen, ten uiteindelijk een regeling met Egypte be-
einde meer publiek te kunnen toelaten.reikt kan worden.
Later op de ochtendzitting verwierp
het hof verzoeken van de. verdediging
om alle processen voortkomende uit
de opstand van 28 juni, tegelijk te hou
den en de lopende processen te doen
De Fokkerfabrieken en de
SABCA, de Belgische vliegtuigfa
briek, hebben een programma opge
steld voor samenwerking in verband
met de ontwikkeling en produktie
van het Fokkervliegtuig „Friend
ship". Vanaf het begin van dit jaar
was deze samenwerking een feit, om
dat de SABCA de studie en fabri
cage had ter hand genomen van ge
reedschappen en samenbomvmallen.
De gereedschappen waren bestemd
voor de seriebouw van de Fokker
Friendship. Thans overwegen de bei
de firma's de mogelijkheid tot uit
breiding van hun samenwerking.
Men heeft hier de eigenlijke produk
tie van vliegtuigdelen op het oog.
De verwezenlijking van deze voorne
mens hangt echter af van bestellin
gen op ,,Friendschip"-vliegtuigen, die
eventueel zouden worden geplaatst
door de Belgische burgerlijke en mi-
liltaire luchtvaart.
Dit is gisteren bekend gemaakt op
een cocktailparty, te Brussel door
SABCA en Fokker gehouden. Tijdens
deze bijeenkomsten, die door een groot
aantal burgerlijke en luchtvaartautori
teiten werd bijgewoond, betoogden 7.0-
wel de heer Dubuissor, namens de
SABCA als de heer F. J. L. Diepen
namens Fokker, dat gestreefd dient te
worden naar een grotere samenwerking
op het gebied van de vliegtuigbouw in
Europa. Deze samenwerking is uiter
mate noodzakelijk om deze industrie
De in Nederlands bezit zijnde
Beraoe kolenmijn in Oost-Borneo zal
door de Indonesische regering worden
genationaliseerd. De eigenaar van de
mijn is de Koninklijke Nederlandse
Paket Maatschappij. Volgens berich-
de Koningin minister te blijven, hetgeen ten die te Djakarta ontvangen werden.
dus medebrengt, dat zij het lidmaat
schap der Tweede Kamer zuilen neer
leggen.
is de eigenaar van plan zes miljoen
roepiahs compensatie te vragen.
De Nedeuandse bedrijfsleiding heeft
Het betreft hier dc ministers Algera. besloten om het werk in de mijn stop
Cals, Drees. Luns. Mansholt. Staf. Sttur- te zetten. Dc mijn heeft het afgelopen
hoff, Van T'nic! en Zijlstra on staatsse- j jaar. volgens welingelichte kringen.
1100.OOG ton steenkool opgebracht.
crctr. ris Van Rij ij».
die plaats te geven die haar krachtens
erva"ng en traditie .en het poten-
tieei van haar technische en weten-
schappelijke werkers
beide sprekers.
toekomt, aldus
De sjah'van Perzië gaat elke avond
in een van de zalen van zijn paleis aan
twintig van zijn onderdanen les geven
in het lezen en schrijven.
De vorst, die op deze wijze wil voor
gaan in de strijd tegen het analfabetis
me. heeft op al' zijn' landgenoten die
onderwijs hebben gevolgd, een beroep
gedaan om iedere dag een uur van hun
vrije tijd beschikbaar- te stellen voor het
geven van dergelijke lessen.
Van diplomaten wordt vernomen, dat
Amerika Egypte soepeler wil aanpakken
dan Groot-Britanië cn Frankrijk.
De Britse minister van Buitenlandse
Zaken, Selwyn Lloyd, en zijn Franse
ambtgenoot Pineau, die vrijdag het de
bat in de Veiligheidsraad over de kwes-
tie-Suez zullen bijwonen, zijn van plan
vooraf nog met hun Amerikaanse col
lega Dulles te spreken om te proberen
één lijn te trekken tijdens het debat.
De derde Londense conferentie een
bijeenkomst van ambassadeurs werd
gisteren door Selwyn Lloyd geopend. De
minister vertrok gisteravond naar New
York. Hij zal in Londen worden ver
vangen door Lord Hope.
Men verwacht, dat het organiseren
van de vereniging ongeveer twee we
ken in beslag zal nenien. Een van de
eerste stappen zal waarschijnlijk zijn
dat men de Egyptische autoriteiten, ver
antwoordelijk voor de exploitatie van het
kanaal, een aanbod voor praktische sa
menwerking doet.
DE BILT. dinsdag 10 uur:
Een stormgebied dat maandagmiddag
langs Zuidwest Engeland trok ver
plaatste zich gedurende de nacht over
ons land naar het Noordoosten. Dit ging
vergezeld van regen cn onweer waarbij
plaatselijk grote hoeveelheden regen
vielen. Den Helder meldde met 31 mm
de grootste hoeveelheid. Inmiddels heeft
de algemene luehtdrukverdeling op de
Atlantische Oceaan zich tn zodanige
richting gewijzigd, dat aan de aanvoer
van vochtige en voor dc tijd van het
jaar tamelijk warme lucht uit het
Zuiden lot Zuidwesten naar West-Eurdpa
een einde komt.
Koudere luchtmassa's van polaire oor
sprong. welke de Britse eilanden reeds
overstroomden zullen verder naar bet
Oosten opdringen. Een nieuwe depressie
bij IJsland, welke daar belangrijk in
diepte toenam trekt in de richting van
de Noorse kust. Rond deze de pressie
stromen nieuwe hoeveelheden tamelijk
koude polaire lucht in de richting van
de Britse eilanden.
Omstreeks half vier gistermiddag "is
een straaljager neergestort van het type
„Super Sabre" F-100 van het squadron,
van de Amerikaanse Luchtmacht, dat ge
stationeerd is op het vliegveld Soester-
berg. Het vliegtuig kwam terecht in het.
Wilhelminakanaal ter hoogte van de
Ambachtsschool in Oosterhout en ver
dween geheel onder water-
De piloot, de luitenant-vlieger R. M.
Mohammed uit Jamaica in de staat New.'
York kon zich door middel van zijn
schietstoel redden en bereikte veilig de
trond. De straaljager maakte deel uit
van een formaties van vier Super Sa-
bres. De piloot bemerkte opeens, dat de
besturing van zijn toestel was gestoord
Hij oordeelde het beter om het toestel
bijtijds te verlaten.
De burgemeester van Oosterhout en
de commissaris der Koningin in de' pro
vincie Noord-Brabant, prof. dr. J. E.
de Quay, die in Oosterhout vertoefde,
waren kort nadat het toestel was neer
gestort bij de plaats van de ramp aan
wezig.
Op het. ogenblik dat de „Sabre" vlak
bij de ambachtsschool in het Wilhelmina
kanaal terecht kwam. waren 300 leer
lingen in het gebouw aanwezig.
Aueurin Bevan, de leider van de lin
kervleugel in de Britse Labourpartij, is
vanochtend voor de belangrijke functie
van penningmeester van de partij ge
kozen.
Hij. kreeg de stemmen van de verte
genwoordigers van 3.029.000 vakbondsle
den, terwijl George A. Brown de steun
van 2.755.000 leden kreeg.
Dr.- Konrad Adenauer, dé Westdjiits«)
bondskanselier, heeft zicli maandag - op
een persconferentie -in Hamburg uitge
sproken voor een samengebundelde mi
litaire cn buitenlandse politiek van.-.'dé
Westeuropcse landen. Adenauer zei
voorstander te zijn van een „active
ring" van de Westeuropese Unie, -waar
door Europa tot „iets tussen een bonds
staat en een statenbond" wordt ge
maakt. i
De herziening zou het onmogelijk moé
ten maken, dat een enkele staat een
plan torpedeert. In plaats daarvan zou
voor het verwerpen van een plan een
..minderheid van tamelijke omvang" no
dig moeten zijn. -
De „Darul Islam" ontkent, dat er
tussen haar en de Nederlander
Schmidt enige band heeftbes-taan,
Deze Islamietïsche subversieve orga-;
nisatie deelt dit mede in een verkla
ring, die zij gezonden heeft aan de
dagbladen in Djakarta. --
In. de tenlastelegging in de zaak-
Schmidt wordt deze er o.a, van be
schuldigd steun te hebben verleend
aan de Darul Islam.
o?"
Vr
'Si
4?
Een woordvoerder van het Indone
sische ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft vandaag de hoop ■uitge
sproken, dat „de Nederlandse regering
haar houding jegens Indonesië in haar
eigen belang zal wijzigen".
De woordvoerder leverde commen
taar op de jongste verklaring van het
Nederlandse ministerie van Buiten
landse Zaken over Nieuw Guinea. Hjj
verklaarde, dat een wijziging in. de
Nederlandse houding „in het belang
van Nederland zelf zou zijn, de grote
materiële belangen van de Nederland
se ondernemingen in Indonesië in aan
merking nemende".
m
_';V
Dikke rookwolken kolken omhoog van
neergestorte brandende straatham
Airport verongelukte.
menwerpcr, dia maandag «fLojmImb
