De kwestie- Cyprus Haast maken met Duitse herbewapening Tanja (2V2 jaar) van een Sowjetschip gehaald Nina (van de schuldig maar hoedjes) vrij Basis voor overleg over Suez-kwestie NIEUWE KABINET PARLEMENT WESTEUROPESE UNIE Onder Britse voogdij geplaatst Onmiddellijk op de boot gestapt Een ruggesteun! Verdere onderhandelingen mogelijk Tito houdt vast aan coëxistentie Weer overzicht ZATEKÜaG 13 OKTOBER 195-, VEERTIENDE JAARGANG No. 3511 Weerbericht „Europese klaagmuur" zonder echo van ministers OP VERZOEK VAN MOEDER: iEN RUSSIN VERSCHEEN VOOR DE RECHTER JNagy weer opgenomen in Hongaarse comm. partij Negerbaby ontvoerd in New York Zes beginselen Negen Belgische - soldaten gewond DE in Amerika geboren Tanja Chwastow een meisje van 2% jaar, dat de inzet is van een juridische strijd tussen Oost en West is gisteravond in Londen •van het Russische schip Molotow gehaald, een halfuur voordat dit met haar vader naar Rusland zou vertrekken. Het was hetzelfde schip waarmee de Russische atlete Nina Ponomareva vertrok. Zie verder pagina 3 NINA PONOMAREVA, de Rus sische discuskampioene, is gisteren onverwachts vrijwillig voor de politierechter in Marl- boroughstreet te Londen versche nen om zich te verantwoorden voor het stelen van vijf hoedjes uit een Londens modemagazijn. De rechter achtte haar schuldig aan winkeldiefstal, maar ontsloeg haar van verdere rechtsvervol ging tegen betaling van de kos ten van' het proces (ongeveer, f 33). 9 Zie verder pagina 4 De Britse, de Franse en de Egyptische minister van Buitenlandse Zaken, respectievelijk Lloyd, Pineau en Fawzi, en de secretaris generaal van* de Verenigde Naties, Hammarskjoeld, hebben op hun besprekingen aver hét Suezkanaal overeenstemming bereikt over beginselen maar niet over de toepassing ervan, aldus is vrijdag in kringen van dev Verenigde; Naties vernomen. De drie ministers en de secretaris-generaal kwamen vrijdag voor de laatste maal in het gebouw va» de Verenigde Naties bijeen om een verslag op te stellen van bun besprekingen. Het resultaat van de besprekingen maakt .voortzetting van ,ds onderhandelingen tussen de Westélyke mogendheden en Egypte mogelijk, zo zei men. 0 Zie verder pagina 3 99 >5' Rotterdam: Witte de Withstraat 30 Telef 115700 (4 1 1 Postbus 1132 Postgiro No 424539 KJacntendienst abonnementen 38 3019 30 u Zateidigs 17—18 uur Telefoon 115700 's-Gravenhage Huygensplein 1 - Postg.ro 424867 Redactie: Tel 111892 - Adm. Tel. 114402 Klachtend lenst 18 30-19 30 u- Tel 362569 Schiedam, Lange Kerkstraat 24b - Telefoon 67882 CCtU Per r'eek' 5 248 Per m^nd, 7.40 per kwa.taal Losse nummers 15 cent Verschijnt dagelijks Directeur: H. DE RUIG V 1 "V Weersverwachting, geldig tot zondagavond. Droog en over het algemeen tamelyk zonnig weer, maar voornamelijk in het zuiden van het land plaat selijk mist. Zwakke tot matige wind uit westelijke richtingen. Weinig verandering in temperatuur. 14 okt. zon op 7 05. onder 17 50: maan op 15 30, oneer 01.15 15 okt zon op 7 07, onder 17 48; maan op 15 50. onder 02 21. O o Hoofdredacteur, Dr. J. A. HL J, S. BRUINS SLOT I- N de aanwezigheid der Britten op Cyprus zit een brok onrecht, maar er zijn ook rechtsbelangen, die de aanwezigheid der Britten recht vaardigen". schreven we vorige zater dag. Laten we deze stellin- undaag mo gen toelichten. Toen het Oost-Romeinse keizerrijk begon uiteen te vallen, werd Cyprus een zelfstandige staat. In de periode der kruisvaarders wist de dynastie der Lusignans er zich te vestigen en er zich 400 jaren te handhaven. Inmid dels groeide de Turkse macht in het Midden-Oosten gestadig en m 1571 werd" het eiland door dc Turken ver overd. Het Turkse bewind deed het eiland alleen maar schade. Maar ook de Turkse oppermacht in het Midden-Oosten begon te tanen. De Russen drongen steeds meer op de Bal kan op. Hun ideaal was het bezit van Constantinopel en de beheersing van de zeeéngten, die de verbinding vor men tussen de Zwarte en de Middel landse Zee. Het gevaar voor de Tur ken werd bijzonder acuut in de Rus- sisch-Turkse oorlog van 18771878. Inmiddels had Engeland sinds de opening van het Suezkanaal in 1869 groot belang gekregen bij de politieke situatie in het Midden-Oosten. Het Suezkanaal toch was een essentieel deel van de zeeweg tussen Engeland en het toenmalige Brits-Indiè. De verschijning van de Russische militaire macht in de Middellandse Zee zou deze voor Engeland zo be langrijke verkeersader direct bedrei gen. Want het Russische expansionis me was ook op Brits-Indië gericht. Het Britse wereldrijk werd daardoor be dreigd. Daarom bezette Engeland in 1878, met instemming van Turkije, het eiland ten einde het als militaire ba sis te kunnen gebruiken. Toen Turkije in 1914 met de geallieerden in oorlog geraakte, -werd het eiland door Enge land formeel geannexeerd. Geconsta teerd moet worden dat na 1878 de wel vaart van Cyprus geleidelijk weer, toenam. Het Britse bestuur is, wat dat betreft, over het algemeen heilzaam geweest. "P N nu de waardering van dit stuk ril» van de geschiedenis. Allereerst zij opgemerkt dat de be zetting van Cyprus door Engeland naar het geldende volkenrecht geen onrecht was. Het geschiedde met In stemming van Turkije, dat de soeve rein! tel tui toef ende. Tegelijkertijd moet worden gezegd dat de inbezitneming door Engeland geschiedde uit puur Brits eigenbelang. Niet het belang van het eiland en zijn bevolking zelf was de achtergrond van deze politiek. Eiland en bevolking wa ren pionnen in het schaakspel der gro ten. En het zijn van pion zonder meer is in strijd met de christelijke vrijheid. Maar daarmee is men er niet hele maal uit. Want in 1878 stond de zaak niet zo dat men de keus had tussen een vrij Cyprus en een Brits Cyprus. Men stond voor de alternatieven, een Turks Cyprus, een Russisch Cyprus of een Brits Cyprus. Het is toen een Brits Cyprus gewor den en de Britten hebben Cyprus bin nen heb raam van bezetting en onvrij heid zo goed behandeld als binnen dat raam mogelijk was. Ook in atoomeenw een gewoon leger nodig HET parlement van de Westeuropese Unie heeft gisteravond in Straatsburg aangedrongen op een spoedige beslissing over de aard van de reorganisatie der Westelijke strijdkrachten met het oog op de ontwikkeling van atoomwapens. Deze aanbeveling werd aan de raad van ministers gedaan in een motie die werd aangenomen met 55 tegen 9 stemmen bfj zes onthoudingen. De Westeuropese Unie omvat Engeland, Frankrijk, iWest- Duitsland, Italië én de Beneluxlanden. De motie behelst verder de volgende punten: Geen land, dat lid is, mag eenzijdig dus zonder overleg maatregelen nemen ter vermindering van het aandeel, dat het heeft, in de verdediging. 2 Er moeten „belangrijke conventionele strijdkrachten" in Europa "worden gehandhaafd, ook in deze atoomeeuw. „Het aandeel van West-Duitsland in de verdediging van Europa moet zo spoedig mogelijk tot stand worden gebracht". a Een tweede door de vergadering aangenomen aanbeveling vroeg van d( ministers een nieuwe uitleg van het verdrag van Brussel, die bet mogelijk zou moeten maken, dat het parlement der unie meer gedocumenteerde gege vens over de plannen van de minis terraad ter beschikking zou krijgen. Het grootste deel van de gisteren door de afgevaardigden gehouden be schouwingen bevatte ernstige klachten over de wijze, waarop de vergadering door de ministers werd voorgelicht. De defensiecommissie had daarover zelf ook reeds geklaagd. De Nederlandse afgevaardigde F. J. Goedhart (PvdA) verklaarde, dat de assemblee in de korte tijd van haar bestaan tot „de klaagmuur van Europa zonder echo" was geworden. „Nu deze assemblee er eenmaal is, schijnt men er niet goed raad mee te ■weten en zou men er eigenlijk liever af willen", Zei de heer Goedhart aan het adres van minister Beyen, die de raad van ministers vertegenwoordigde. „Over de besprekingen, die in de boezem van, de rngd van ministers worden gevoerd, licttt men oust zelfs niet op bescheiden wij2e in. De mi nisters van defensie hebben wij bier nog nimmer gezien!" v De heer Goedhart zei, dat ïje par lementaire controle op de defensie m groter verband zal moeten geschieden dan in de nationale parlementen. Hij gaf er de voorkeur aan dat een raadge vend NAVO-parlement zal worden ge vormd. Naar het oordeel van een andere Nederlander, de heer Fens (KVP), die voor de defensiecommissie sprak, was ,de heer Goedhart echter wat al te somber, „Als het werkelijk zo erg was, dan Zouden wij hier al niet meer zijn", zei spreker. Ook ons land is vertegenwoordigd bij de grote ploegwedstrijden om het wereld kampioenschapdie in Shillingford (bij Oxford tn Engelandgehouden worden. We zien hier de Nederlander Willem de Lint in actie tijdens de wedstrijd De Nederlam.se vereniging van kamerbewoners en imvonenden m Den Haag is voornemens behalve m Den Haag ook in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht gegevens te verzamelen omtrent „schrij nende gevallen" van kamerverhuur met en zonder pension. Alleen de socialisten van Duitsen hui ze onthielden hun stem aan de aanbeve ling, aangezien zij hierin een ongerecht vaardigde kritiek aan de Bondsrepubliek meenden te zien. En ook internationaal-politiek gezien komt het ons vooPdat het Britse Cy prus toch wel beter was dan het Turk se of het Russische. De opmars van het Russiche imperialisme zou wereld dictatuur hebben betekend, zowel on der de tsaren als onder de communis ten. Het Britse imperialisme droeg toch ook het zaad der vrijheid mee. Li vi nu het vervolg: De bevolking van Cyprus, ruim een half mil joen mensen, bestaat voor ongeveer 4/5 ait Grieken en voor ongeveer 1/5 uit Turken. Met de ontwikkeling der tij den ontwaakte in het Griekse deel der bevolking de begeerte om deel te heb ben aan het Griekse vaderland. Deze begeerte werd vanuit Griekenland zelf krachtig gesteund riet Griekse nationalisme is altijd b-'jzonder fel geweest. En in een eeuw waarin het recht op zelfbeschikking voor koloniale gebieden de grote leus werd, kon de claim derCyprioten moei lijk worden weersproken. Daarenboven was Cyprus niet een „koloniaal" ge- ed in die zin dat de bevolking nog wet rijp was voor zelfbestuur. Dat zelfbestuur gaven de Britten reeds m eiangrijke mate en zij willen daarbij wel verder gaan ook Maar de «Koloniale" status van Cyprus was vol gens de Britten vanwege de militaire positie van Engeland ui het Midden- osten (het Suez-kanaal, de olie enz.) noodzakelijk. Men moet dit laatste et afdoen als belangemiolitiek in de S e™te zin van het woord. Het is een nationaal rechtsbelang dat het Suez- snaal een open vrije vaarweg blijft 6 is op het ogenblik een levensvoor- aarde voor Europa en een levens voorwaarde waarop het gerechtigd is hof 7" dat de vrrie olietoevoer uit ™^Midden-Oosten naar Europa blijft -ö- JP? probleem wordt nu doorkruis' »n r *wee verschijnselen. Daar is allereerst de gewapende opstand en terreur, uitgeoefend door de vrij heidsbeweging op Cyprus, waarachter de aartsbisschop Makarios stond die als etnarch ook een burgerlijk-poli tieke positie bekleedde. Die terreur en die opstand, die men bepaald nooit mag goedpraten, zijn een hinderpaal voor een goed verlo pende evolutie, al verhaasten zij het proces wellicht in een revolutionaire zin. Het tweede verschijnsel is, dat de Britten in de laatste jaren niet geluk kig geweest zijn met hun Cyprus- politiek. Een grote fout is geweest dat zij het Turkse tegen het Griekse deel der bevolking hebben willen uitspelen en tegenover de uitdrukkelijke wil van Griekenland dat Cyprus Grieks zal zijn, een uitspraak van Turkije hebben uitgelokt dat Cyprus niet Grieks mag worden. Dat is een fout, want daarmee heeft Engeland kenne lijk de verdeel-en-heerspolitiek willen toepassen. De Britten hadden moeten inzien dat men de Cyprioten in redelijkheid hun wens om' deel uit te maken van Griekenland niet kan onthouden. Men had dan voor de Turkse minderheid een oplossing moeten vinden. Grieken en Turken hebben dat is na de Grieks-Turkse oorlog in de jaren twintig van deze eeuw wel gebleken meer met dat bijltje gehakt. Maar de Cyprioten zouden tevens hebben moeten inzien dat de nationale- Griekse-soevereiniteit onder een inter nationale hypotheek ligt. Dat doet tegenwoordig en terecht elke nationale soevereiniteit. Maar in het geval van Cyprus spreekt het zeer sterk. Want Cyprus is als militaire basis in het veiligheidssysteem van het Westen en dat systeem is een rechtvaardige zaak onmisbaar. En het accepteren van die hypotheek valt dat is overal de ervaring, zie Egypte, Indonesië enz. jonge en hun nationale wedergeboorte fel be levende volken uitermate moeilijk. |~MT is dan de toelichting op onze stelling. Het gecompliceerde van de verhoudingen spreekt sterk. Fouten aan beide kanten, een verkeerd inge- steldzijn aan beide kanten, verkeerde begeerten aan beide kanten zien wy naast de goede strevingen en het goed recht aan bedde kanten. Het moet de kant der vrijheid uit, maar zo dat de binnenlandse en de internationale rechtsorde gehandhaafd en gewaarborgd blijven. Het is niet met één woord te zeggen: Zo moet het. Maar uit het hiervoor geschetste historische materiaal moe ten en kunnen op den duur wijsheid en gerechtigheidszin een oplossing vinden. lïet Britse ministerie van Bulten- lands* Zaken heeft de Bnsiisehe ambas sade ervan verwittigd, dat de kleine Tanja onder voogdijschap van de Britse gerechtshoven .is geplaatst. Het meisje zal in Engeland moeten blijven totdat in de saak "een beslissing genomen zal zijn. De moeder van de 2%-jarige Tanja, mevrouw Helena Dieczok, die gescheiden is en opnieuw getrouwd, had Britse juridische hulp ingeroepen om het kind In Engeland te houden. De moeder had in Detroit verklaard dat Alexis haar beloofd had, dat hy haar het meisje zou teruggeven vóór hij naar H na zou terugkeren. De vader en d° "•eder zijn beiden verplaatste per- De moeder is Amerikaanse ge worden. Toen Chwastow met zijn dochtertje aan wal kwam, keek hij gespannen en somber. Hij hield het hoofd gebogen.' Chwastow en Tanja waren omringd door officieren van de Russische vloot en burgerlijke autoriteiten. Tanja, kleintjes, in een rood wollen vest en met een rode gebreide muts op, droeg een pop toen zij met haar vader over de loopplank aan wal ging. De Britse regering heeft zich afzijdig gehouden van het geval. Zy had de Amerikaanse ambassade doen weten dat alleen voorkomen zou kunnen worden dat het meisje naar Rusland ging als de moeder een aanklacht indiende, waar door het. vertrek verboden zou worden. Omdat het schip nog in een Britse haven lag, viel het kind nog onder de juris dictie van de Britse gerechtshoven. Minister dr. M. A. M. Klompé, de eerste I lands kabinet, werd op de constituerende vrouw, die deel uitmaakt tan een NederI t ergadering door dr. Drees verrast met een prachtig boeket bloemen. De vroegere Hongaarse minister-pre sident Imre Nagy .is wear in de commu nistische partij van Hongarije opgeno men, aldus is vrijdag van Hongaarse zijde te Oost-Berlijn vernomen. Zijn eer herstel zal zaterdag in de Hongaarse pers bekend worden gemaakt. Nagy werd m april 1955 wegens af wijkingen van de partijlijn uit al zijn functies ontslagen en later uit de com munistische partij gezet. Zijn politiek v/as gericht op uitbreiding van de produktie van consumptiegoederen ten koste van de zware industrie. Nadat zij dit bedrag had betaald, kon Nina gaan. Zij is reeds gisteravond aan boord van het Russische schip Molo tow uit Londen vertrokken. Wanneer Moskou erin toestemt, kan Nina nu nog deelnemen aan de olympische spe len in Melbourne, waar zij vermoede lijk de beste discuswerpster zal zijn. De Russische atlete had op 29 augus tus al voor de rechter moeten komen, doch verscheen toen niet. Zij heeft zich al die tijd schuil gehouden in de Rus sische ambassade, welke diplomatieke onschendbaarheid geniet. Nadat er verscheidene zaken aan de orde waren geweest, kwam Nina, ge kleed in een regenmantel, naar voren. Op dat moment werd de drukte van fotografen en verslaggevers, die- de rechtszaal binnendrongen, zo ernstig, dat rechter Wilson opdracht gaf de deuren te sluiten. Zeer veel verslag gevers konden daardoor de zitting niet bijwonen. Duizenden belangstellenden hadden zich voor het gerechtsgebouw verzameld, zodat de Londense politie versterking moest laten aanrukken om het verkeer op gang te houden. TTOLGENDE WEEK wordt in het ge- hele land, tussen 15 en 20 oktober, de jaarlijkse PIT-collecte gehouden, de collecte voor het Protestants Inter- kerkelijk Thuisfront De opbrengst van deze collecte dient o.a. voor de stichting van protestantse militaire tehuizen et> voor de aankle ding of opknapping van bestaande te huizen. Al staan er in ons land reeds meer dan vijftig van deze tehuizen, toch is het ideaal nog niet bereikt. In Blak (Nw.-Guinea) wc*dt nu een dringend noodzakelijk tehuis gebouwd. Het militair tehuis te Aruba moet wor den uitgebreid. De bestaande tehuizen overzee vragen veel onderhoud. Bovendien de vloot- en legerpredi-- kanten vragen om meer „gereed schap". bijbels» lectuur, bibliotheken, 1 grammofoonplaten enz. Er moeten In de kazernes en mili taire tehuizen avonden van verant woorde ontspanning worden gegeyen. Dit alles vraagt veel geld, maar het gaat om onze jonge mannen die onder dienst zijn, en het Is dus een zaak waar heel ons prot.-chr volk bij be trokken is. In het PIT werken op voorbeeldige wijze samen de leger- en vlootpredi- kanten. Pro Rege, de Chr Mil. Bond voor Oost en West en de chr. militaire organisaties, die samen met de burge rij dit thuisfront vormen. Laten wij volgende week zorgen, dat het PIT op behoorlijke wijze aan zijn trek komt Deze ruggesteun hebben onze mili tair -u nodig, sterker, zij hebben er ree op. Het thuisfront bewijze vol gen- week dat het paraat Is! In welingelichte kringen zei men, dat de begmselen waarover men het eens werd, voor een groot deel die zijn waarop de voorstellen van de achttien landen te Londen zijn gebaseerd. De organisatie van kanaalgebruikers schijnt „de facto" door Egypte te zijn De Tsjechische atleet Emil Zatopek zal thans definitief op de olympische spelen te Melbourne aan de marathon deelnemen. De New Yorkse politie zoekt sedert donderdag intensief naar een vrouw, die een neger meisje van zes weken heeft ontvoerd. De baby Hoanne Wells, is donderdagmorgen meegenomen uit het huis van mevrouw Clarise Hall. De moeder van debaby, de verpleegster Gloria Telemaque, had het meisje in de auto van mevrouw Hall achterge laten. Mevrouw Hall vertelde de poli tie dat een zwaar gebouwde negervrouw 's avonds had aangebeld en zich had voorgedaan als een goede vriendin van de moeder. Daarop had de vrouw de baby meegenomen. Toen de moeder laat in de middag van haar werk terugkeerde, ontdekte men de ontvoering pas m w v-x> 'A/k'-t: "7 vtii' -:r V- erkend. Do Egyptische regering zou de vereniging wel als een soort organisatie voor het innemen van de tolgelden wil len erkennen. Deze gelden dienen dan echter in hun geheel aan Egypte te wor den overgedragen. De Veiligheidsraad is vrijdagmiddag in besloten vergadering bijeengeweest. <- Een woordvoerder van de voorzitter van de Veiligheidsraad, de Franse mi nister Pineau, heeft bekendgemaakt dat er over de volgende zes beginselen over eenstemming is breikt: Een Joegoslavische regeringswoord voerder heeft gisteren een officiële- verklaring voorgelezen, waarin gezegd wordt, dat de besprekingen tussen Tito en Chroestsjew geen enkele wijziging in Joegoslavië's buitenlandse politiek van „actieve coëxistentie" (vreedzaam naast elkaar bestaan van Oost en West) ten gevolge zullen hebben. Bij een ernstig verkeersongeval op een verkeersweg m de buurt van Soest (West-Duitsland) zijn negen Belgische soldaten gewond, terwijl een Duitse vrachtautobestuurder op slag werd ge dood. De Duitser week naar links uit om een langs de weg geparkeerde auto te vermijden en reed toen recht op een uit de tegenovergestelde richting ko mende vrachtauto van het Belgische' leger in. De Belgische auto was vol Belgische soldaten. Gistermiddag heeft de constituerende ver gadering plaatsgehad tan het nieuwe kabinet. V.l.nj-.: zittend prof. dr. Zijl stra, dr. M. A. M. Klompê, mr. M. A. H. Luns, mr. A. A. M. Struycken, dr. W. Drees, proj. dr. 1. Samkalden en mr. M. L. Th. Cals. Staand: H. J. Hof stro, ir, H. B. J. Witte, ir. C. Staf, dr. S. L. Mansholt, mr. A. Algera, J. G. Suurhoff en de secretaris tan het kabinet, de heer Middelburg, De bloemen op tafel zijn een welkomstgroet tan de minister-president aan de eerste vrouwelijke ministerdr. M. 4. M. Klompé. De Bilt, zaterdag 10 uur. Nog. steeds wordt het weer in een groot deel van Europa beheerst door een uitgestrekt hogedrukgebied. waar van het centrum zich nu var. de Alpen heeft verplaatst naar de omgeving van Parys. Bij de Azoren is de luchtdruk laag. De belangrijkste depressies ctivi- teit speelt zich af op hoge breedte. Bij de Noordkaap ligt een omvangrijk lagedrukgebied, dat maar weinig van plaats verandert. Een hiermee samen- hangend koufront lag zate-dagmorgen over West-Rusland. Polen. Duitsland en net noorden van ons land. Vandaar boog het naar het noordwesten om in de richting van Schotland, waar zich aan net front een storing bevend, die in ongeveer oostelijke richting koerste. Deze storing zal het weer gedurende het weekeinde niet rechtstreeks kunnen beïnvloeden. zodat de regenkansen uitermate klem zijn Er zal in het noor den yan het land wat meer wind zijn dan in het zuiden In verbard daarmee heeft het zuiden een iets grotere mist- kans. Maar voor het overige ziet het weer er voor het weekeinde gunstig uit en kunnen -temperaturen worden ver wacht, die betrekkelijk hoog zijn voor rtere Hid vnn },e£ ^aar

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1956 | | pagina 1