Sparen heeft zin
Nagy belooft vertrek
HELE REGIMENTEN
OVERGELOPEN
D
Wanhopige oproep
tot rebellen
Legerofficieren
veili gh eidspolitie
Franse troepen slaags
met Tune
Koning Hoessein van Jordanië
bij aanslag vermoord
Pil
silt
iiiifÉfilif'
„Gebeurtenissen zijn
onbeschrijfelijk"
Straaljager getroffen
door eigen granaten
Loehis in Djakarta
voor de rechter
Interventie van de
Ver. Staten
Grote staking in
Marokko
Polder valt droog
™Wè8èê
Weer overzicht
VRIJDAG 26 OKTOBER 1956
VEERTIENDE JAARGANG No. 3522
'Jfb,
A .P.-correspondent meldt uit Hongarije
AAN ALGERIJNSE GRENS:
më
Mr. Struycken zaterdag
naar Nederland
afnemend buiig.
O O
o
E opstand in de Hongaarse hoofdstad Boeda
pest is nog in volle gang. Dit ondanks de be
lofte van de nieuwe premier, Imre Nagy, dat
hij onmiddellijk met Rusland over terugtrekking
van alle Russische bezettingstroepen zal onderhan
delen indien de strijd wordt gestaakt.
Russische en Hongaarse soldaten deden vanmor
gen krachtige aanvallen om de opstand te on
derdrukken. Men neemt aan, dat er verscheidene
duizenden doden gevallen zijn.
Dit was het laatste bericht, dat uit de Hongaar
se hoofdstad ontvangen is. Het werd verzonden
door de correspondent van A.P., Endre Marton,
voordat de telegrafische verbinding, die hij enige
tijd met Wenen had onderhouden, verbroken
werd.
Radio-Boedapest deelde mede, dat de bewoners
van de stad van 10 uur 's morgens tot 3 uur 's mid
dags op straat mogen. De radio voegde hier echter
aan toe, dat „iedereen, die wapens draagt zal wor
den doodgeschoten".
Het onafhankelijke Weense avondblad Neuer Kurier meent te
weten dat in .Boedapest een voorlopige revolutionaire regering is
gevormd. Volgens dit blad heeft een officier donderdagavond door
een „defensie-comité" van deze regering ondertekende vlugschriften
van het balkon van de legerdrukkerij te Boédapest geworpen. De
vlugschriften bevatten een verzekering van de „revolutionaire rege
ring" dat „de zaak van de Hongaarse onafhankelijkheid en vrijheid
zal zegevieren".
Het centrale comité van de Hongaarse communistische partij
is volgens radio-Boedapest op het ogenblik in vergadering bijeen
en zal tegen de avond belangrijke beslissingen nemen.
Het plein tegenover het parlementsgebouw is gistermorgen een
slagveld geworden, toen een Russische tank het vuur opende op
enkelé duizenden vreedzame demonstranten, wier enige wapens
Hongaarse vlaggen waren. Berichten uit andere delen van de stad
maken melding van soortgelijke feiten.
Vernomen wordt dat vier regimenten Hongaarse soldaten naar
de opstandelingen zijn overgelopen, pit zou dan een antwoord kunnen
zijn op de Vraag hoe de rebellen aan hun' wapens Jcijn gekomen-1-.
Ooggetuigeverslag
u3
if
m
0 Zie verder pagina 3
Tegenspraak
Desgevraagd werd ons van be
voegde zijde meegedeeld, dat via
Wenen werd vernomen, dat alle
Nederlanders te .Boedapest in goe
de welstand verkeren.
mmm
llilllfli
Loopgraven
Rotterdam: Witte de Withstraat 30 Telef. 115700 (4 1)
Postbus 1112 Postgiro No. 424519
Klachtendienst abonnementen 18.30—19.30 u.
Zaterdags 17—18 uur: Telefoon 115700
•s-Gravenhage: Huygenspïein 1 Postgiro 424867
Redactie: Tel. 111892 Adm, Tel. 114402
Klachtendienst 18.30—19.30 u.: Tel. 382569
Schiedam: Lange Kerkstraat 24b Telefoon 67882
Abonnementsprijs 57 cent per week, 2.48 per maand
7.40 per kwartaal. Losse nummers 15 cent.
Verschijnt dagelijks
Weersverwachting, geldig tot zaterdagavond.
Wisselend bewolkt en minder buien. Vannacht plaat
selijk lichte nachtvorst en hier en daar mistbanken.
Morgen overdag ongeveer dezelfde temperaturen als
vandaag. Matige tot zwakke wind uit noordelijke rich
tingen. ZON EN MAAN
2? okt. Zon op 7.28. onder 17.23; maan op
onder 14.21.
Directeur: H. DE RUIG
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
HET is sin-is .ueidene
gewoonte gedurende de
jaren
laatste
week van oktober een bijzondere pro
paganda te maken voor het sparen.
De oorsprong van dat gebruik moet
men zoeken in het jaar 1924 toen te
Milaan een internationaal congres van
spaarbanken werd gehouden. Op dat
congres werd besloten elk jaar op de
laatste dag van oktober een wereld-
spaardag te hemden.
Nu was die datum niet erg geluk
kig gekozen. Op de 31-ste oktober zijn
er belangrijker dingen om aan te den
ken. Wij stemmen dan ook in met
degenen, die op deze dr.g op het feit
van de Kerkhervorming de volle na
druk willen laten vallen.
Er is reeds een streven merkbaar
bij de spaarbanken zelf om het accent
van de spaarpropaganda te verschui
ven naar de laatste week van okto
ber, dan wel op de dag voorafgaande
aan die waarop wij gedenken dat
Luther zijn beroemde stellingen aan
de slotkapel van Wittenberg sloeg.
■EN zou de vraag kunnen stellen
{VI of het eigenlijk nog we! nodig is.
dat er zoveel propaganda voor het
sparen wordt gemaakt.
Volgens de gegevens verstrekt door
de Nederlandse spaarbanken zelf,
hebben immers tegen de 8 miljoen in
woners van ons land reeds een spaar
rekening. Het lijkt er dus op alsof zo
langzamerhand het terrein wel onge
veer afgegraasd is.
Toch kan men zich hier gemakke
lijk vergissen. Ongetwijfeld zijn er
nog zeer velen, die zich over da toe
komst weinig zorgen maken en min
of meer van de hand in de tand le
ven. Voor dezulken is het nuttig en
nodig dat zij zich bij gelegenheid van
een wereldspaardag of een wereld-
spaarweek nog eens afvragen of zij
met enig overleg toch niet regelma
tig iets apart zouden kunnen leggen.
Er is de laatste maanden veel te
doen geweest over de bezitsvorming.
Wij hopen daaraan binnenkort en
kele beschouwingen te wijden, maar
hier kunnen wij toch wel vast uitspre
ken, dat wanneer er ooit iets van be
zitsvorming individueel terecht zal ko-
'men, dat moet gaan langs de weg van
nijvere arbeid en van" sparen.
Sparen is niet zo gemakkelijk als
het lijkt. Een zekere mate van zelf
beheersing is nodig om het doel te
bereiken dat men zich heeft gesteld.
De verleiding om het voor iets anders
'"tè gebruiken zal- men moeten kunner
weerstaan.
Sparen heeft dus ook betekenis vooi
de vorming van het karakfer en het
stalen van de wil, doordat men zich tij
delijk bepaalde genoegens ontzegt.
«YflE door sparen erin geslaagd is
W iets over te houden, al is dat be
zit slechts bescheiden ,staat anders in
het leven dan degene die zich over een
kwade dag of eventuele tegenslag
geen zorgen maakt.
Enig financieel bezit, al 1» het
slechts enkele honderden guldens,
geeft de mens een gevoel van vrijheid
en onafhankelijkheid. En deze waar
den zijn van gans andere'aard dan het
gevoel, dat de sociale voorzieningen in
geval van ziekte e.d. wel uitkomst zul
len bieden, welke voorzieningen toch
altijd een collectieve inslag dragen en
vaak van beperkte aard zijn.
Wie spaart, al is het wekelijks of
maandelijks slechts een bescheiden
bedrag, kan een stootje opvangen. Hij
staat niet. direct onthand als er hem
iets in het leven tegenloopt.
En daarom blijft het maken van pro
paganda voor het sparen zeKer zinvo
Sparen is nog altijd beter dan kopen
op afbetaling, al zouden wij het laatste
onder bepaalde omstandigheden zeker
niet willen veroordelen.
Vooral voor de jeugd i3 het van be
lang, dat zij vroeg leert sparen. Hoe
gemakkelijk geven oudere jongelui
vaak het geld uit voor allerlei genoe
gens die vlak voor de hand liggen en
die toch vaak van zo weinig blijvende
waarde zijn. Vandaar dat een goe e
opvoeding er steeds weer op uit is de
jeugd te leren op verstandige wijze
met het ontvangen of verdiende geld
om te gaan. Ook daarin ligt een stuk
volkskracht verborgen, die in de toe
komst ongetwijfeld haar rente wel zal
opbrengen.
stand
-m pem neer te leggen en "de nieuwe
IV Il Lai QT1 TA7"Q C 111 regering te steunen. Hij beloofde
i7lUVU ICA1.A VV Cl O 111 dat „zodra de orde hersteld is, de
Russische troepen, die door onze
regering te hulp zijn geroepen, terug
CST getrokken zullen worden".
Klaarblijkelijk betekende dit dat
de Russische troepen, tanks en vlieg
tuigen op hun basissen zullen terug
keren, zodra de opstand is afgelopen.
Premier Nagy deed in een radio
rede een beroep op de opstandige
studenten en arbeiders om de wa-
s'. :"i5
L- - - -
Do hangbrug over de. Donau, die hel
centrum van het oude Pent met Boeda
verbindt. Op deze brug teerden dezer
dagen rertwede gevechten geleverd.
Een As«.-Press-correspondent meldde
uit Boedapest:
Urenlang heeft een menigte donderdag
de Britse en Amerikaanse legaties bele-
gerd en de Britse gezant L. A. C. Fry en
de Amerikaanse zaakgelastigde Spencer
Barnes moesten de menigte toespreken
om de mensen te kalmeren. Beiden heb
ben rapport uitgebracht aan hun rege
ring.
Het deel van de binnenstad, waar de
gevechten dinsdagavond en woensdag
middag het zwaarst zijn geweest, is
rondom het radiostation gelegen. Toen
ik hier donderdagavond kwam was aueï
rustig.
Maar er was meer leven op drie kilo
meter afstand op het Marx-plcin by het
Westerspoorstation. Daar staat de druk
kerij van de Rode Ster. Des ochtends
hadden Hongaarse troepen dit gebouw
bezet, nadat zij de veiligheidspolitie
(AVH) er uit hadden verdreven.
Om ongeveer zes uur 's avonds, toen
ik er was, stonden er 2000 enthousiaste
Hongaren, die zich niets hadden aange
trokken van het uitgaansverbod. Zij
juichten elke keer, dat er een leger
officier op het balkon verscheen, die
pakken pamfletten naar beneden wierp.
In de pamfletten, die ondertekend
waren met „Nieuwe voorlopige revolu-
tionnaire defensiecommissie", was o.a.
te lezen: „Wij zweren plechtig op de
lijken van onze martelaren, dat de zaak
van de Hongaarse onafhankelijkheid en
vrijheid zal overwinnincn".
Verder werd geelst, dat de overeen
komst van Warschau onmiddellijk zou
worden geannuleerd, dat het leger de
taak zou overnemen voor het bewaren
van de orde zolang de veiligheidspolitie
niet ontwapend is en het gevaar van
bloedvergieten bleef voortduren. In het
pamflet wordt verder gezegd, dat de
demonstraties voortgang blijven vinden,
maar tevens wordt toegezegd, dat er
niet meer zal worden gevochten.
HOflrCAR'JE
JOEGO* SLAVIC
Het onafhankelijke Weense avond
blad „Bildtelegraf" publiceert een oog
getuige-verslag van een Zwitserse reizi
ger, die donderdag uit Boedapest terug
keerde. De man vertelde: „Ik heb met
mijn eigen ogen gezien dat men twin
tig opstandelingenleiders aan vlagge
masten en lantaarnpalen op dc prome
nade langs de Donau heeft opgehangen.
De gebeurtenissen in Hongarije zijn
met geen pen te beschrijven. De werke
lijkheid overtreft de stoutste verbeel
ding. Mensen werden samengedreven
en ter plaatse terechtgesteld. Opstande
lingen. die het radio-station van Boeda
pest bezet hadden, zijn uit de ramen
van de vierde verdieping gegooid".
De Zwitser vervolgde: „Maar ook de
opstandelingen zijn genadeloos als ze
even ergens de baas zijn. Ik heb ook
gezien dat Sowjet-soldaten werden op
gehangen, Ik geloof dat als er geen
hulp van buiten komt de opstandelin
gen verloren zijn. Het Hongaarse volk
moet dan een bloedrechtspraak tegemoet
zien zoals het nog niet gekend heeft. In
Boedapest zagen we twaalf uitgebrande
Sowjet-tanks".
Z.K.H. prins Bcrnhard hee.jt een twee
daags' onofficieel bezoek gebracht aan
de. Atlantische vloot van de Verenigde
Staten. De Prins steeg van het vliegveld
bij Jacksonville in een Thunder Fighter
op om zich naar het vliegdekschip „Uss
Forrestal" te begeven.
De Amerikaanse Marine heeft giste
ren bekendgemaakt, dat een nieuwe
straaljager van de marine, de Grum
man F-ll-F-1, vorige maand tijdens een
proefvlucht getroffen is door de mitrail
leurgranaten, die het enkele seconden
tevoren had afgeschoten, en in feite
zichzelf neerschoot.
De testvlieger Tom Attridge vloog bo
ven de Atlantische Oceaan bij Long
Island om vier nieuwe 20 mm kanon
nen te proberen. Op een hoogte van
ruim vierduizend meter gaf hij een
vuurstoot, terwijl hij roet een snelheid
van 1.350 kilometer per uur vloog, tege
lijkertijd gaf hij de straaljager een
lichte benedenwaartse beweging en onge
veer vier kilometer verder werd hij ge
troffen door de granaten, die hij had
afgeschoten en die zich aanvankelijk
550 meter per seconde sneller dan het
vliegtuig hadden voortbewogen, doch
snel vaart hadden verloren en in een
vallende beweging waren overgegaan
Attridge dacht eerst, dat een vogel
tegen zijn toestel was gevlogen, en vond
het veiliger naar het vliegveld terug te
keren. Even iater evenwel sloeg de mo
tor af en hij moest een noodlanding
maken in een bos op een kilometer af
stand van het vliegveld. Attridge be
landde met een gebroken been en drie
gebroken ruggewervels in een hospitaal,
Daarna 2^u. Nagy onderhandelingen;
beginnen 'met'- Moèkoü om de vier
of vijf Sow jet-divisies in Hongarije
naar Rusland te doen terugkeren.
In een uitzending, die te Parijs is
opgevangen, heeft een omroepstation
van „De bevrijdingsraden van het
Hongaarse volk" aan de Hongaarse
regering verzocht de primaat van
Hongarije, kardinaal Mindszenty, in
vrijheid te stellen èn in zijn diocese
Esztergom te herinstalleren als bewijs
dat de politiek van de huidige leiders
werkelijk is gewijzigd.. Dit is de eer
ste keer dat dit station is opgevangen.
Klaarblijkelijk om peiling en ont
dekking tegen te-gaan, verandert het
station voortdurend zijn golflengte.
In de uitzending drong men bij de
Hongaarse arbeiders ook op een
algemene staking aan.
Nagy beloofde het Hongaarse volk,
dat Hongarije in de toekomstige betrek
kingen met (Rusland zou staan op „vol
ledige nationale onafhankelijkheid en
gelijkheid op vriendschappelijke basis".
Dit betekende, dat hij de lijn van Tito
en Gcmoelka volgt die eveneens ge
streefd hebben naar „een onafhankelijke
weg naar socialisme".
Maar Gomoelka, de „nationale com
munist" - en nieuwe partijleider in Po
len, heeft verklaard dat een onmiddel
lijk vertrek van de Sowjets niet moge
lijk is vanwege de westelijke basissen
in Duitsland. Wensen de Hongaarse
leiders de verwezenlijking van hun be
loften,'dan zullen zij moeten proberen
een herziening te verkrijgen van het
militaire pact van'Warschau, krachtens
hetwelk de Russen in Hongarije zijn.
En of het Kremlin dit zal toestaan, is
een andere zaak.
Driehonderd journalisten en belang
stellenden verdrongen zich gisteren in
de zaal waar de districtsrechtbank van
Djakarta de zaak behandelde van de
hoofdredacteur van „Indonesia Raya",
Mochtar Loebls, die gedagvaard is
wegens belediging van regeringsautori
teiten.
Loebis is een van de vooraanstaande
figuren uit de „kruisvaart"1 tegen de pers-
breidel die het Indonesische leger heeft
aangekondigd.
Het is niet uitgesloten dat de Ame
rikaanse regering een krachtig pro
test zal laten horen tegen het optre
den van de Russische troepen in
Hongarije. Groepen demonstranten
deden gisteravond in Boedapest een
beroep op de Amerikaanse zaakgelas
tigde om interventie van zijn rege
ring te verzoeken.
Eisenhower heeft tegen hedenmiddag
de nationale veiligheidsraad bijeenge
roepen om de situatie te bespreken en
na te gaan, welke maatregelen Amerr-'
ka kan nemén in het belang van het"
Hongaarse' volk.
Ongetwijfeld zullen de diplomatieke
rapporten uit Boedapest bij deze con
ferentie van grote betekeniszijn.
Premier Habib Bourguiba heeft gis
teravond in 't parlement medegedeeld,
dat gevechten uitgebroken zijn tussen
Franse en Tunesische troepen langs
de Algerijnse grenst
'Tunesische minister van Voor
lichting, Bechir Ben Yahmed, heeft
verklaard, dat de regering haar
kleine leger opdracht heeft gegeven
elke Franse poging om uit Algerije
In Parijs werd hedenmiddag mede
gedeeld, dat de Jordaanse koning
Hoessein vandaag bij een aanslag om
liet leven is gekomen, zo meldt.Uni
ted Press.
Bijzonderheden over de aanslag
ontbreken nog.
Hoessein heeft vanaf 1952 gere
geerd. Hij volgde toen zijn vader,
koning Abdoellah op, die eveneens
bij een aanslag werd vermoord.
Hoessein stond de laatste tijd in het
nieuws, omdat hij weigerde met Enge
land, waar hij zijn opleiding heeft ge
had, te breken. Het is niet onwaar
schijnlijk, dat dezelfde krachten, die
destijds zijn vader naar het leven
stonden, ook de aanslag op hem heb
ben voorbereid.
Hij was voor de heethoofdige Ara
bische leiders, altijd een groot vraag
teken, omdat zij nimmer wisten of
Hoessein bereid was definitief met het
Westen te breken.
Een woordvoerder van het paleis in<
Amman heeft vanmiddag medege
deeld, dat de koning de gehele dag in
het paleis is geweest en dat geruch
ten, die over hem werden verspreid
volkomen uit de lucht zijn gegrepen.
Hij is niet vermoord, aldus de woord
voerder.
MM
In de buurt tan Elbtirg is rut reeds
duidelijk hel resultaat te merken van
het machtige werk, dat de gemalen rond
om Oostelijk Flevoland hebben onder
nomen. Het droogpompen van een nieuw
stille Nederland. Op vele plaatsen zijn
reeds grote oppervlakten drooggevallen.
«•"MS*;
s»
WÊÊÊmkt
Sss&sys
TTVritWii.)
de grens te overschrijden, te weer-
staan en de Tunesische grensposten
tot alle prijs te behouden.
In een communiqué wordt meegedeeld;
dat. vele Tunesiërs gewónd werden, toen
een Frans militair konvooi uit Algerije
zich met geweld een weg baande over
een wegversperring.
In Parijs heeft minister van de strijd
krachten Max Le jeune meegedeeld, dat
onderdelen van de Franse Elfde Divisie
van Tunesië naar Algerije werden over
gebracht Hij ontkende echter, dat er .ge
vochten was.- -
De Tunesische regering heeft gister
avond bekend gemaakt, dat de bevolking
van Tunis loopgraven aanlegt en barri
cades opwerpt langs de grens om te
voorkomen dat de Franse troepen uit
Algerijebinnendringen.
De Marokkaanse regering heeft be
sloten haar ambassadeur uit Parijs terug
te roepen, vermoedelijk uit protest tegen
de arrestatie van vijf Algerijnse rebellen
leiders.
Trein-, vliegtuig- en telefoonverbin
dingen waren gisteren in vrijwel geheel
Marokko verbroken door de- 24-uurs
proteststaking van de 49.000 Fransen
die tot het Marokkaanse ambtenaren
korps behoren. Er werd gestaakt uit.
protest tegen de bloedige relletjes die
de vorige dagen in het gebied van
Meknes aan meer. dan 50 Europeanen
het leven hebben gekost
Franse ambtenaren te Algiers, die de
vijf aangehouden. Algerijnse rebellenlei
ders ondervragen en in beslag genomen
documenten bestuderen, zijn tot de con
clusie gekomen, dat de wapens die
vorige week gevonden zijn aan boord van
het jacht „Athos", misschien bestemd
waren voor een grootscheepse aanval op
de stad Tlemcen en vestiging van een
opstandelingenregering op Algerijnss
bodem, aldus is donderdag te Algiers
vernomen.
Het pas gekozen Huis van Afgevaar
digden in Jordanië heeft met algemene
stemmen besloten de nieuwe regering,
zodra die gevormd is, te verzoeken de
ambassadeur uit Parijs terug te roepen
uit protest tegen de arrestatie van de
vijf Algerijnse verzetsleiders.
De gouverneur van de Nederlandse
Antillen, mr. A. A. M. Struycken, die
tot minister van Binnenlandse Zaken,
P.B.O. en Bezitsvorming is benoemd,
heeft woensdagavond in Willemstad een
afscheidsreceptie gehouden. De receptie
werd zeer druk bezocht. Mr. Struycken'
vertrekt zaterdag naar Nederland.
DE BILT, vrijdag 10 uur.
Het depressiegebied boven Scandinavië
en het aangrenzend zeegebied is de af
gelopen 24 uur snel in betekenis afge
nomen. een trogvormige randstorïng
trok daarbij in Zuidoostelijke richting
over de Noordzee. Deze veroorzaakte in
ons land veel buien, welke plaatselijk
van onweer of hagel vergezeld gingen.
Woensdrecht meldde vrijdagmorgen 22
mm neerslag. In de over ons land stro
mende polaire lucht daalde tijdens op
klaringen de temperatuur plaatselijk tot
3 graden. Kouder was het op vele plaat
sen in Schotland en Engeland waar min
der wind was en de opklaringen langer
duurden. Hier daar kwam de tempera
tuur zelfs even onder nul. Deze zone.
waarin minder wind voorkomt zal zich
in de nacht van vrijdag op zaterdag ook
over ons land uitbreiden waardoor de
kans op nachtvorst tamelijk groot wordt.
Een nieuwe diepe depressie trekt langs
de Zuidkant van het Groenlandse plateau
in Noordoostelijke richting. Deze zal
vermoedelijk in deze koers volharden
waardoor de drukstijgingen boven Scan
dinavië en het Noordzeegebied ook de
komende 24 uur voortgang zullen vinden
en de kans op buien snel afneemt.
V
