Egypt, fregat
veroverd
Ondanks verzet van Nasser en Eisenhower
Tijdelijke bezetting van de
voormalige Britse basissen
Parachutisten van Cyprus
leidden de actie in
Drie schepen van K.R.L. niet
door Suezkanaal
MOSKOU BEREID TOT OVERLEG
u
s
O
Tel Aviv meldt:
Ned. vliegtuig had
motorstoring
Gomoelka tegen r.k.
organisaties
Weer overzicht
Grote Armada
naar Port Said
Hervormingsdag
Coalitieregering
gevormd
Hulpacties voor
Hongarije
WOENSDAG 31 OKTOBER 1956
r
VEERTIENDE JAARGANG No. 3526
r
Russisch en Nederlands
schip in hotsing
;arabie
MijNederlandwacht af
Nationaal comité
voor hulpverlening
DODENCIJFERS
Mr. v. cL Valk waarn.
gouverneur Antillen
Kardinaal Mindszenty
in vrijheid
1
r
w
a
Rotterdam: Witte de Withstraat 30 Telef. 115700 (4 11
Postbus 1112 Postgiro No 424519
Klachtendienst abonnementen 18.30—19 30 u.
Zaterdags 17—18 uur: Telefoon 115700
's-Gravenhage: Huygensplein 1 - Postgiro 424867
Redactie: Tel. 111892 Adm. Tel. 114402
Klachtendienst 18 30—19 30 u: Tel. 362569
Schiedam: Lange Kerkstraat 24b Telefoon 6788''
Cem PCr TCek- f 248 Per
j 7.40 per kwartaal. Losse nummers 15 cent
Verschijnt dagelijks
WEERSVERWACHTING
Verwachting, geldig tot donderdagavond,
ZEER KOUD
Droog weer met weinig bewolking.
Matige of zwakke afnemende wind uit oosteUJJK®,
richtingen. Vannnacht en morgenochtend op d»
meeste plaatsen lichte vorst. Morgenmiddag onge
veer dezelfde temperaturen als vandaag.
ZON EN MAAN
1 nov zon op 7 37, onder 17 14: maan op
6 09. onder 16 23
Directeur: H. DE RUIG
V
O O
2 nov. zon op 7 39, onder 17.12; maan op
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
Hedenmorgen deelde het Israëlische
oppercommando mede, dat Israëlische
oorlogsschepen bij de haven van Haifa
een Egyptisch fregat hadden veroverd.
Het Egyptische schip had getracht de
haven te beschieten, maar was aange
vallen door eenheden van de Israëli
sche marine, die de 240 man sterke be
manning tot overgave dwong. Het schip
Is In zinkende toestand naar Haifa ge
sleept.
Over een eventuele actie van de En
gelse en Franse troepen was van-nor
gen in Tel Ayiv nog niets bekend. Wel
werd medegedeeld, dat de Israëliërs
zich aan de ultimatum-lijn op 16 km.
afstand van het Suezkanaal hadden in
gegraven,
In de Arabische landen worden koorts
achtig militaire maatregelen genomen
en met veel lawaai wordt verkondigd,
dat men Egypte In zijn strijd tegen de
gemeenschappelijke vijand alle mogelij
ke steun zal verlenen. Maar tot een
openlijk treffen met de Israëliërs is het
van de zijde van d^ze landen nog niet
gekomen.
De wereldpers toonde zich vanmor
gen bezorgd over de Brits-Franse reac
tie. In Amerika toonden de kranten ech
ter veel begrip voor de houding van
Londen en Parijs. Er was kritiek op
Eisenhower, die alleen maar het be
lang van de a.s. presidentsverkiezingen
een rol had laten spelen, ..waardoor an
dere landen de teugels hebben moeten
overnemen."
Pandit Nehroe heeft vanmorgen een
conferentie gehad met zijn voornaam
ste adviseurs. Hij toonde zich zeer be
zorgd. In Pakistan en Turkije volgt men
de loop der gebeurtenissen met gespan
nen aandacht. Er bestaat hier geen en
thousiasme over het optreden van Lon
den en Parijs.
Vermoedelijk zal Eden vanmiddag in
het Lagerhuis de landingen wereldkun
dig maken. Het Britse ministerie van
Defensie heeft de pers laten weten, dat
zij geen enkel bericht zal publiceren
vóór de premier zijn verklaring zal heb
ben afgelegd.
Een vliegtuig van de Koninklijke Ma
rine met zes man aan boord heeft gis
teravond, nadat een van de beide mo
toren was uitgevallen, een noodlanding
gemaakt op het vliegveld van Portland.
Het vliegtuig, een amphible-toestel
dat aan de Amerikaanse Marine heeft
toebehoord, was onderweg van Norfolk,
Virginia, naar Argentia, Newfoundland.
Volgens de verkeerstoren van het
vliegveld viel de stuurboord motor1 uit
terwijl het toestel zich ongeveer 90 mijl
uit de kust bevond.
Meegedeeld werd, dat het vliegtuig
33 minuten later zonder moeite op het
vliegveld gedaald was.
Nadat het toestel had gemeld, dat
het in moeilijkheden verkeerde, werd de
brandweer van Portland en South Port
land naar het vliegveld gedirigeerd, om
eventueel hulp te bieden. De gezagvoer
der deelde mee, dat het electrische sys
teem van de motor gefaald had.
Op rede van Vlissingen
Op de rede van Vlissingen Is woens
dagmorgen het Nederlandse ss. „Hel
der", dat met stukgoed onderweg was
van Curacao naar Antwerpen, aangeva
ren door het Russische stoomschip „Ge
neral Fagajan", dat in ballast van
Rostock naar Antwerpen voer.
Het Nederlandse schip kreeg ter hoog
te van ruim twee, boven de waterlijn,
een verticale scheur van circa twee me
ter lengte. Het Russische schip liep geen
schade op. Beide vaartuigen hebben de
reis naar Antwerpen voortgezet.
BRITSE EN FRANSE eenheden zijn. volgens T SRAËL heeft reeds verklaard, dat het aan de
onbevestigde berichten, hedenmorgen in de I B«ts—Franse oproep gehoor zal geven, doch
Suezkanaalzone geland. De eerste troepen, fes,dent Nasser heeft laten weten, dat h« rij»
1 j troepen opdracht zal geven iedere centimeter Egyp-
we te op Lgyptische bodem zouden zijn neerge- tische grond, welke wordt aangevallen, te verde-
laten, moesten parachutisten zijn, welke in digen. Groot-Brittannië en Frankrijk hadden de
transportvliegtuigen vanaf Cyprus waren aan<*e- Verenigde Staten niet tevoren van hun plannen op
voerd. In Londen en Parijs 'brachten de bladen de h,°.ogte gf,teld' Joe" Ede" gisteravond wereld-
i,._* l, i kundig maakte, dat „Hare Majesteits regering en
bericht van de actie, maar officieel was om 12.00 u. de regering van de Franse Republiek besloten had-
vanmiddag nog niets bekend. Egyptische woord- den de strijdende partijen in het Midden-Oosten te
voerders ontkenden, dat er van enige landing in gelasten zich voor hedenmorgen half zes uit de
de kanaalzone sprake was. Suezkanaalzone terug te trekken en de strjjd te
staken", kwam dit voor Washington als een volko-
lïet doel van de gemeenschappelijke actie van "TTt v-1'"!* u j T
tj r> li- A MERIKA heeft m de Veiligheidsraad duidelijk
Londen en Parijs is tweeledig laten voelen dat het de stap vaJ1 zijn Westerse
1. Het beschermen van de waterstaatkundige bondgenoten niet steunt. Ook Rusland en Canada
i s hebben hun afkeuring uitgesproken.
werken in de kanaalzone tegen vernietiging door Twee resolutieS( één van de Verenigde Staten en
de, belhgerenten. één van Sowjet-Rusland, werden echter door het
o n l li- j i uitspreken van een BritsFrans veto verworpen.
2. De belhgerenten te dwingen zich tot op De eerste doelen van de gecombineerde Brits-
16 km van de kanaalzone terug te trekken, waar- Franse strijdmacht in het Midden-Oosten zijn Port
door een niemandsland zal ontstaan. Said, Suez en Ismailia.
De Poolse regering heeft aangekon
digd, dat alle bezittingen van de
rooms-kathoiieke kerk, die tijdens het
vroegere communistische regime ver
beurd verklaard zijn, zullen worden
teruggegeven. Tussen kerk en staat is
„volledige overeenstemming" bereikt,
vertelde partijleider Gomoelka.
De nieuwe Poolse regering wenst
echter geen katholieke politieke be
weging, noch een katholieke jeugdbe
weging.
Gomoelka sprak openhartig met stu
denten en journalisten en gaf toe, dat
een rooms-katholieke politieke partij
bij verkiezingen de overwinning zou
kunnen behalen. Verkiezingsoverwin
ningen van een katholieke partij zou
den echter zeer wel een burgeroorlog
kunnen ontketenen, zei hij.
De Russische bevelhebber van de
Poolse luchtmacht, generaal Iwan
Toerkyel, is ontslagen, heeft radio-
Warschau gemeld.
EGYPTE
v:
290 km
L»**- M'. SAOEDI
FjE eerste berichten over het Frans-Britse optreden kwamen vanmorgen
D van Arabische zenders. Om half zes heerste m Cairo een nerveuze
stemming. Nasser had gehoopt, dat de Russen en de Amerikanen op het
laatste ogenblik een gemeenschappelijke Brits-Franse actie zouden tegen
houden, doch hij is bedrogen uitgekomen.
Israel had niet veel moeite met het ultimatum van Londen en Parijs.
De regering van Ben Goerion gaf eerst aan Eden de verzekering,, dat de
actie der Israëlische strijdkrachten alleen tegen Egypte was gericht en dat
Jordanië niet zou worden aangevallen. Daarna liet zij weten, datr zy bereid
was de Israëlische troepen uit de kanaalzone terug te trekken, wanneer ook
de Egyptische strijdkrachten dit zouden doen.
DE BILT, woensdag 10 uur. Boven de
Noordelijke IJszee is een depressie tot
ontwikkeling gekomen, die de luchtdruk
m Scandinavië vrij snel doet dalen. On
der invloed daarvan trekt het Scandina
vische hogedrukgebied zich terug in de
richting van de Noordzee. Tegelijkertijd
vult de depressie, die twee dagen gele
den m Nederland een storm veroorzaak
te en nu boven Italië ligt op. Als gevolg
van deze ontwikkeling ruimt de wind
tijdelijk naar het Oosten, hierdoor zal
lucht aangevoerd worden van lager
vochtgehalte dan de lucht, welke tot dus
verre over Nederland stroomde en die
een vrij lange weg over de Oostzee had
afgelegd. In de komende nacht zal de
temperatuur daardoor sterk kunnen da
len. Er kunnen plaatselijk minimum
temperaturen van 2 tot 4 graden onder
het vriespunt worden verwacht Deze
vorst blijft echter tot de nacht en vroege
ochtenduren beperkt. Overdag zal het
kwik morgen weer stijgen tot ongeveer
dezelfde hoogte als vandaag.
Over de bewegingen van de Israëli
sche strijdkrachten is gisteren en van
morgen niet veel nieuws uitgelekt.
Volgens onofficiële berichten in Tel
Aviv waren de Israëlische pantser
colonnes het Suezkanaal tot op 32 km
genaderd. Aan een andere sector van
het front werd de plaats Knsseima be
zet.
Van Egyptische zijde werd gister
middag de luchtmacht ingeschakeld.
Deze bracht de oprukkende Israëliërs
verliezen toe, maar de tegenaanval
had tot gevolg, dat ook het Israëlische
opperbevel aan zyn regering toestem
ming verzocht met luchtstrijdkrachten
te mogen opereren, een toestemming
die prompt door Ben Goerion werd
verleend. Daarna deden zich herhaal-
deiyk luchtgevechten voor. Uit de zeer
spaarzame berichten, die van het front
binnendruppelen, kan worden opge
maakt, dat de Egyptenaren de opmars
van de Israëliërs nog niet tot staan
hebben gebracht en dat de troepen
van Nasser volkomen verrast zijn ge
weest over de kracht van de Israëli
sche aanval.
V rijwilligers99
Communistische diplomaten in Lon
den deelden gisteravond mede, dat bij
een Brits-Frans optreden in bet Mid
den-Oosten grote groepen „vrijwilli
gers" uit de communistische landen de
zijde van Egypte zouden kiezen.
Deze intimidatie heeft echter op de
Britse en Franse regeringen, geen in
druk gemaakt. Gesteund door de we
tenschap, dat Rusland momenteel m
Oost-Europa zijn handen vol heeft en
dat de Ver. Staten onmogelijk tot een
daadwerkelyk optreden tegon hun
bondgenoten kunnen overgaan, hebben
zy de actie, welke was aangekondigd,
doorgezet
Zie verder pagina 3
Met het oog op de Suez-crisis
heeft de Koninklijke Rotterdamsche
Lloyd besloten, haar schepen „Kota
Agoeng, „Bengalen" en „Kota Hiten
om de Kaap te laten varen. De „Kota
Agoeng" die op weg naar Indië is,
bevindt zich in de Middellandse
ree en zou morgenochtend in Fort
Said arriveren. In opdracht van de
directie van de K. R. L. heeft de ka
pitein nu de steven gewend in de
richting van de Straat van Gibraltar,
tar.
De „Bengalen" en de „Kota Inten
zijn respectievelijk zes en ach
varen van het Suezkanaal verwijderd.
De directie van de K. R. L, zal nader
beslissen, of de schepen, die onder nor
male omstandigheden na het genoemde
drietal in het kanaal zouden aankomen,
al dan niet de weg door het kanaal
zullen kiezen.
De motorschepen „Tarakan" en „Ba-
tang" van de maatschappij .Nederland",
die vandaag op weg van Indonesië
naar Nederland het Suezkanaal zouden
binnenvaren, hebben opdracht gekregen
buitengaats te blyven m afwachting van
de ontwikkelingen. Aangenomen wordt
dat het m.s. „Sumatra" gisteravond
reeds het kanaal is gepasseerd, maar
daarover is nog geen bevestiging ont
vangen. Enige schepen van de „Neder
land", die zich nog op grote afstand van
het Suezkanaal bevinden, hebben, op
dracht gekregen hun weg naar Neder
land via de Kaap te vervolgen.
Morgen zal de „Oldenbarneveld" de
haven van Amsterdam verlaten mei
bestemming Australië. In verband met
de gespannen situatie in het Nabije
Oosten is het nog niet zeker of het
schip via Suez of via de Kaap zal
varen, zo deelde men ons bij de „Maat-
schappij Nederland" mede. i
Naar wy vernemen is, teneinde het
werk ten bate van Hongarije op de meest
doeltreffende wijze te doen verlopen,
een nationaal comité opgericht onder
voorzitterschap van de heer E. Kupers,
oud-voorzitter van het Nederlands Ver
bond van Vakverenigingen. In dit
comité zijn alle gezindten en alle maat
schappelijke krachten vertegenwoordigd.
Men stelt zich voor de reeds begonnen
acties te coördineren en met nieuwe
initiatieven naar voren te komen.
Binnenkort zullen nadere mededelingen
hierover en over de volledige samen
stelling van het comité volgen.
Volgens een Hongaarse schatting
zyn in Boedapest 2500 Russen gedood
en 5000 gewond. Aan Hongaarse kant
zouden volgens dezelfde bron 13.000
doden en gewonden zijn gevallen.
Gistermorgen is in een buitengewone
vergadering van de Staten der Ned. An
tillen, mr. F. E. J. van der Valk be
ëdigd tot waarnemend gouverneur.
Ambtenaren tan de Amerikaanse ambas
sade en Amerikaans personeel van
openbare diensten hebben dezer dagen
Israël per iliegtuig verlaten. Zij scheeft-
ten zich in in Lydia om naar de Ver.
Staten terug te kerennu hun verblijf
in Israel niet langer veilig tcerd geacht.
Britse vliegkampschepen, waaronder de I het oog op eventueel ingrijpen om.
hierbij .afgebeelde „Albion", s\jn, met door Engeland, naar het Suezkanaal
vertrokken.
VANDAAG gedenkt heel de refor
matorische christenheid het begin
van de Kerkhervorming in 1517,
Ditmaal valt deze herdenking samen
met spanningen in het wereldgebeuren,
waarby de gehele mensheid als net
ware de adem inhoudt. Het Hongaarse
volk is gewikkeld in een heldhaftige.,
worsteling om de vrijheid van zyn
nationaal bestaan en in het Midden-
Oosten grijpt de oorlogsvlam om zich'
heen.
Te midden van al dat rumoer geden
ken wy wat op de 31e oktober van het
jaar 1517 te Wittenberg is geschied.
De geloofsdaad van Maarten Luther,
nu bijna 340 jaar geleden, was het be-
gin van de strijd om de vrijheid van
een christenmens.
Die strijd is niet alleen op kerke-
lyk erf van de allergrootste betekenis
geweest. De reformatie heeft eveneens
op staatkundig en maatschappeiyk ter
rein tot diep ingrijpende veranderingen
geleid, want uit de worsteling om de
gewetensvrijheid zyn alle andere vrij
heden opgebloeid.
Tot op de dag van heden staan wij
in de worsteling om het behoud van
het erfgoed der reformatie, niet alleen
in dit land, maar ook tot ver daar bui
ten.
Op een dag als deze willen wij daar
om dankbaar gedenken de zegen door
de Hervorming in de loop der eeuwen
verspreid.
Anderzyds is er het vurig gebed,
dat deze zegen bewaard blijve, dan wel
zich uitbreide in een wereld, die al
meer het zicht op de ware vrijheid
dreigt te verliezen en waarin toch de
enige mogelijkheid tot behoud ligt.
Josef Kardinaal Mindszenty is volgens
het officiële Hongaarse persbureau door
de Hongaarse opstandelingen „bevrijd" en
omstreeks 9 uur plaatselijke tijd in zijn
residentie te Boedapestteruggekeerd.
Radio Boedapest haalde een commu
niqué van de ministerraad aan waarin
wordt gezegd, dat de kardinaal van
heden, woensdag, af zijn kerkelijke func
ties en burgerlijke rechten kan uitoefe-
nen.
Het besluit -was genomen, „omdat dp
veroordeling van de kardinaal volkomen
ongegrond was".
De r,k. primaat was uit de gevangenis,
in Felsoepeteny bevryd, waar hij op drie
dagen na een jaar vast heeft gezeten.
DE SOWJET-UNIE is bereid met de satellietlanden te spreken
over de terugtrekking van de Russische troepen van hun
grondgebieden.
Dit heeft radio-Moskou gisteren medegedeeld in een verklaring
getiteld „De betrekkingen met de nahuurstaten".
In deze verklaring werd gesproken over de troepen in Hongarije,
Polen en Roemenië.
De Hongaarse luchtmacht heeft gisteravond gedreigd de Russische strijd
krachten aan te vailen als zij niet binnen twaalf uur Boedapest verlaten.
Radio Boedapest meldt, dat de Sowjettroepen vanochtend om acht uur
plaatselijke tijd Boedapest ontruimd hebben. De bevolking is verzocht de
strijd niet opnieuw te beginnen en zijn kalmte te bewaren.
Bovenstaand bericht over de hou
ding van de luchtmacht kwam, nadat
radio-Boedapest 's middags een bood
schap van de Hongaarse premier Nagy
had uitgezonden, waarin deze o.m. zei:
„Ik maak bekend, dat overeenkomstig
de door de nieuwe regering gestelde
eis, de terugtrekking van de Sowjet
troepen uit Hongarije reeds is be
gonnen."
■A AcL- Carafe
In zijn radiorede deed Nagy het
voorstel een coalitieregering te vor
men, zoals ook in 1945 had bestaan.
Na Nagy kwam dr. Zoltan Tildy,
die president was van Hongarye tot
de communistische machtsoverrieming
in 1948, voor de microfoon. Hij kon
digde vrije verkiezingen aan.
In zijn radiorede deelde Nagy mee,
dat een klein kabinet van 7 man
reeds gevormd is, met de bedoeling
het coalitiekabinet voor te bereiden.
Dit kleine kabinet zal alsnog met een
achtste lid worden uitgebreid, aan
te wijzen door de sociaal-democrati
sche partij. Er zyn vijf politieke par
tijen in vertegenwoordigd: de com
munisten (Nagv en Kadar), de kleine
landbezitters (Tildy en Bela Kovacs),
de Boerenpartij (Erdei). de sociaal
democraten (kandidaat nog onbekend)
en een vijfde partij waarvan de poli
tieke richting niet bekend is.
Nagy zei onder meer: „Hongaren,
behoudt hetgeen de revolutie verwor
ven heeft en herstelt de orde Staat
achter de nationale regering."
De premier verklaarde, niets ge
weten te hebben van het besluit tot
het inroepen van Russische hulp. Ook
zei hy met verantwoordelijk te zürs
voor het afkondigen van de staat
van beleg.
Deze twee besluiten waren niet
door hem genomen, maar door de re
gering van Geroe en Hegedues. die
wegens dit optreden voor het volk ter
verantwoording zullen worden geroe
pen.
Rede dr. Tildy
In zyn radiorede zei dr. Tildy, dat
de gedwongen levering van landbouw-
produkten onmiddellijk zal worden
afgeschaft en dat de gerechtvaardig
de eisen van de boeren zullen worden
bestudeerd.
De Hongaarse rebellen zullen hun
wapens niet neerleggen, maar sameh
met het Hongaarse leger verantwoor
delijk zijn voor de handhaving van
rust en orde in Boedapest, blijkt uit
een mededeling van de Hongaarse
radio.
Tot dusverre had het ministerie
van Binnenlandse Zaken de eis ge;
steld dat de rebellen in het achtste
district van Boedapest de wapens zOü-
den inleveren bij het Hongaarse le
ger na de evacuatie van alle Russische
militairen uit dat district.
Ongewenst
Ferenc Nagy, die voor de communis
tische staatsgreep van 1947 premier
van Hongarije is geweest, heeft Oos
tenrijk verlaten op verzoek van de
Oostenrijkse regering, die vreesde dat
zijn aanwezigheid de neutraliteit van
het land m gevaar zou brengen.
Nagy was per vliegtuig uit Parijs
aangekomen, blijkbaar om dichtby te
zijn als de revolutie in dat land zijn
terugkeer mogelijk zou maken.
Zie verder pagina 3
Wij vestigen er nogmaals de
aandacht van onze lezers op, dat
de Stichting Admiraal De Ruyter-
fonds zich ten doel heeft gesteld
hulp te bieden aan het Hongaarse
volk. Zoals men weet, werken
in deze stichting samen de dia
conieën van de hervormde kerk,
de geref. kerken, de chr. geref.
kerken en de geref. kerken (ond.
art. 31 K.O.).
Wie wil helpen wordt verzocht
zijn bijdrage te storten op giro
rekening 316430 ten name van
het Admiraal De Ruyterfonds te
Utrecht onder het motto „Hon
garye 1956" of per postwissel
Admiraal De Royterfonds, Melis
Stokelaan 17, Utrecht.
Men kan zijn bijdragen ook over
maken aan het Nederlandsehe
Roode Krnis, girorekening 1f7,
j Den Haag. Op het strookje ver-
I melden: Hulp voor, Hongarije.
1 t
TurUM'
BRITS- FRANSE LANDING IN DE
SUEZKANAALZÖNE?
K" 1 r
el Art
r f
A. r* r 1* i, OA
Gair vort
vfi
'Noflttó
Jr c j
te-
>Av
Russische troepen uit
Oost-Europa
