Nederlands
Nieuw-Guinea I
Noodtoestand in Damascus
Russische steun voor
Syrische klacht
Antivoord aan de kamer
Drees: Thans
verbetering
geen
voor
r
Voor het welzijn der zeelieden
lagere inkomens
HARDE WIND
Communisten dreigen
met demonstraties
iL-MIOk
Pinay stelt morgen zijn
nieuwe kabinet voor
PSr f «SS
Slechts leugens',
zeggen Turken
NIEUW PROCES
VOETBALPOOL
D
FRANSE STAKINGEN TEN EENDE
r
voor gemak
en perfectie
DONDERDAG 17 OKTOBER 1957
VIJFTIENDE JAARGANG No. 3819
N
Botterdanu Wl^öe Wltüstraat SO Telet 113700 (4 L)
KW0?£r,Ai£S.r" No. 4245IS
i18-8019.30 u.
Zaterdags 17—18 uur Telefoon 115700
'j-Gravenhage: Huygensplein 1 TeleL iffiuS? fa x
Postbus 1091 - Postgiro No. 424357 C U
Klachtendienst 18^0^*19^0 11 TpI^i ^rs^ro
Schiedam: Lange Kerkstraat 24 b Triefoon 67882
f 7.90 per kwartaa^^ nummer» 15 cent.
J
Directeur: H. DB RUIG
(Geldig tot morgenavond)
WIND EN BUIEN
Vanavond en vannacht zwaar bewolkt met regen. Morgen
uu en dan opklaringen, maar ook enkele buien. Krachtige,
tijdelijk stormachtige zuidelijke wind, ruimend naar;
west. Iets kouder overdag.
Morgen: Zon op: 7.11 Maan op: 6.52
Onder: 17.42 Onder: 15.11
O
Hoofdredacteur: Dr. J. A, H. J. S. bKUtWS SLOT),
p. E parlementaire missie, die in de
Lloop van de augustusmaand zeer
intensief heeft kennis genomen van de
toestanden in Nederlands Nieuw-Gui
nea, is uit de aard der zaak met haar
verslag nog niet gereed. Vandaar dat
het voorbarig is thans reeds allerlei
kritische opmerkingen te maken, die
wellicht de voorlopige mening weer
geven van een individueel lid, maar
niet geacht kunnen worden het oor
éeel te zijn van de gehele missie,
Voor een algemeen oordeel zal het
nodig zijn het veie bijeengebrachte
materiaal, dat thans door de griffie
der missie, mr. G. M. A. M. Huigens,
met grote zorgvuldigheid wordt uitge
werkt, xn gezamenlijk overleg tot een
algemeen verslag samen te voegen
Het is echter wel mogelijk weer te
geven, welke vraagstukken er thans in
Nederlands Nieuw-Guinea om oplos
sing roepen
HET belangrijkste vraagstuk is wel
de vorming van een juist georga
niseerd gezagsapparaat. In tegenstel
ling met wat vroeger b.v. op Java hei
geval was, kan men hier zeer weinig
aanknopen bij de gezagsorganen van
de autochtone bevolking. De inheem
se volken van Nieuw-Guinea toch
hebben voornamelijk een structuur,
die op de krijg is ingesteld. Daarmee
hing samen een drang naar koppen
snellen en kannibalisme. Door de aan
raking met het Nederlandse bestuur is
deze maatschappijvorm vernietigd
Maar daardoor had de samenleving
voor een groot gedeelte haar bindend
cement verloren. Een aristocratische
gezagsforaatie kende men niet. En
voor een democratische regeervorm
zou het nodig zijn eerst een algeme
ne volksontwikkeling tot ontplooiing te
brengen
Natuurlijk is het mogelijk voorlopig
te volstaan met een heteronoom ge
zag, het gezag van de Nederlandse re
gering en haar ..ambtenaren. Op den
duur moet hier echter verandering in
komen. Nu is het natuurlijk zeker
reeds mogelijk in bepaalde streken,
waar het contact met het westen reeds
enige tijd bestaat, een soort volksver
tegenwoordiging in het leven te roe
pen. Maar men bedenke, dat deze nog
niet kan voldoen aan Lincolns driele
dige omschrijving van de democratie,
een regering van het volk, voor het
volk en door het volk. Het volk als ge
heel heeft nog niet de ontwikkeling om
zulk een vertegenwoordiging te dra
gen.. Indien men zich tevreden stelt
met voornamelijk aangewezen verte
genwoordiging loopt men de kans öf
jabroers te krijgen óf lieden die in
extremistische richting gedreven wor
den.
Die politieke ontwikkeling van grote
groepen van de bevolking kost tijd.
De rijkst vloeiende financiële bronnen
en de beste onderwijsorganisatie kun
nen niet voorkomen, dat dit werk ja
ren duren zal. Een welbewust plan
moet uitgestippeld worden en dat plan
moet dan met grote vasthoudendheid
worden uitgevoerd.
IT vraagstuk wordt nog meer ge
compliceerd, omdat de verschil
lende onderdelen van de huidige be
volking zo sterk in ontwikkeling ver
schillen. Maar daar staat tegenover,
dat reeds andere organisatievormen
de basis kunnen gaan vormen van de
politieke structuur. Uit de laatste tijd
dateert zó het ontstaan van sociale or
ganisaties, die op den duur zeer belang
rijk werk kunnen doen. Veel ouder is
<ie werkzaamheid van zending en mis
sie.
Natuurlijk hebben deze hun voor
naamste betékenis voor de predi
king van het christendom. Maar ook
voor de opbouw van een democra
tisch bestel zijn ze van gewicht.
Dit is bijzonder het geval met de
zending. Deze toch heeft zulk een
omvang genomen, dat zij na de twee
de wereldoorlog kon. overgaan tot zelf
standige kerkformatie. Zij telde na
melijk reeds bijna tweehonderdduizend
zielen. In sommige streken was bijna
de gehele bevolking tot het christen
dom. overgegaan. In 1956 is zo de zelf
standige Evangelisch Christelijke
Kerk gevormd Evenals in de zes
tiende eeuw in ons land de kerkelijke
organisatie de staatkundige organisa
tie is voorafgegaan, zo heeft men ook
hier een democratische kerkelijke or
ganisatie ontworpen, waarbij de in
vloed der gemeenten van onder op is
georganiseerd. Dit moet van beteke
nis zijn voor de politieke wilsvorming.
Het is duidelijk, dat ook de inhoud
van de prediking van betekenis is. De
Heilige Schrift leert immers, dat het
gezag is uit God, dat onderwerping aan
de wereldlijke overheid geschiede om
des gewetens wil. Ook behoort tot het
wezen van de zendingsarbeid, dat hij
bet onderwijs bevordert. Hij spoort
®an tot zelfstandig nadenken. In zijn
sociale werkzaamheid bevordert hij
steeds het persoonlijk initiatief, In één
woord, de protestantse zending, die
ruik een groot arbeidsveld heeft be
werkt en zulke omvangrijke resulta
ten onder Gods zegen heeft mogen ver
zijgen, zal bij de politieke ontwikke
ling van niet genoeg te schatten be
tekenis zijn.
ROTE spanning heerst op het ogenblik weer in het
Midden-Oosten. De kwestie Syrië-Turkije is gisteravond
in een nieuw stadium gekomen door het afkondigen van
de noodtoestand voor iet Syrische leger en de dreigende
woorden van de Russische minister van Buitenlandse Zaken
Andrej Gromiko, in een brief aan de algemene vergadering van
de Ver. Naties over de situatie in en om Syrië.
Alle verloven in Syrië zijn ingetrokken. Voorts zijn, aldus radio-
Caïro, wapens uitgereikt aan de leden van de „burgerwacht" in
Aleppo, Homs en andere plaatsen in Noord-Syrië. Verder heeft
Syrië de assemblee van de Ver. Naties verzocht onmiddellijk een
Syrische klacht over Turkse troepenconcentraties aan de Syrische
grens te bespreken.
In de Syrische klacht wordt gezegd, dat de Turkse troepencon
centraties aan de Syrische grens „de veiligheid van Syrië en de
internationale vrede bedreigen".
dat het „onder deze omstandigheden"
de plicht 33 van de leden-staten der
Verenigde Naties, onmiddellijk tussen
beide te komen om de mogelijkheid van
het uitbreken van een oorlog te voor
komen.
De Russische regering steunt het
voorstel van Syrië, dat de algemene
vergadering van de V.N. verzoekt zich
onverwijld bezig te houden met „de
dreiging van een gewapende aanval op
Syrië, die de algemene vrede in ge
vaar brengt."
In Westerse kringen meent men dat
Rusland haat tegen en vrees voor
Turkije In het gehele Midden-Oosten
aanwakkert met het vooropgezette
doel om zijn invloed In de gehele Ara
bische wereld te .versterken.
Rusland wil Turkije aan de Arabie
ren voorhonden als een werktuig van
ffe Ver. Staten en deviiand van Syrië,
De Russen hopen aldus de rest yan
de Arabische landen achter Syrië" te
verenigen tegen wat de Turkse drei
ging genoemd wordt. In zulk een si
tuatie presenteert Rusland zich aan de
Turkije heeft inmiddels in een brief
aan secretaris-generaal Hanunarskjoeld
de Syrische berichten over Turkse
troepenverplaatsingen „volkomen vals"
genoemd. „Turkije heeft .juist gegronde
redenen om bezorgd te ziin over de
GRENSGEBIED SYR1E
jongste ontwikkelingen in Syrië", al
dus de brief.
De Russische minister Gromiko ver
klaart in zijn. brief ondermeer dat de
Verenigde Staten Turkije ertoe aan
zetten een bliksemsnelle aanval tegen
Syrië int te voeren om de Verenigde
Naties geen tijd te geven tussenbeide
te komen.
De'Verenigde Staten zouden in dit
geval kennelijk dezelfde methode wil
len toepassen als destijds „bij de on
derdrukking van de onafhankelijkheid
van Guatemala'', aldus Gromiko.
Steun
De Russische minister schrijft voorts,
Arabieren als hun vriend en bescher
mer en de Ver. Staten worden voorge
steld als de bondgenoot en vriend van
Turkije, hun „vijand".
Olievelden
Deze manoeuvre is in overeenstem
ming met het Russische doel om de
invloed van de Ver. Staten en het
westen af te breken en daarvoor de
Sowjet-invloed in de plaats te stellen
ten einde bü de olievelden te kpmen,
welke van vitaal belang zijn voor de
westelijke economie.
Tot nu toe hebben de Arabische sta
ten over het algemeen de stelling in
genomen dat zü> indien Syrië door
Turkije wordt aangevallen, achter Sy
rië zullen staan.
De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Dulles, heeft gisteren
verklaard het onwaarschijnlijk te ach
ten dat'de huidige spanning in het
Midden-Oosten tot oorlog zal leiden.
Desgevraagd? zei Jiij datr de' "Ver/
Staten da geval- van eea Russische
aanval op Turkije, hierop zullen rea-
geren met een rechtstreekse actie te»
gen de Sowjet-Unie.
Het gevaar dat Washington het
grootste lijkt is dat, nu Rusland en Sy
rië de spanning in. het Midden-Oosten
Dit ongekend gestroomlijnde
vervoermiddel is de nieuwe
..Club de mer" van Oldsmobile.
Het is een tweepersoonswagen
die men op de grote autotentoon
stelling in Londen kan bewon
deren. De prijs van deze acht
cilinder Oldsmobile is (helaas)
niet bekend.
tot het kookpunt hebben opgevoerd,
een eventueel grensincident in. dit ge
bied uit de hand zal lopen.
Voldoening
In kringen van het Turkse ministe
rie van Buitenlandse Zaken heerst vol
doening over de Amerikaanse houding
van waakzaamheid aangaande elke
Russischs of Syrische dreiging van een
aanval op Turkije, en over de verkla
ring van minister Dulles.
In dezelfde kringen vindt men de
aanwezigheid van Egyptische troepen
in Syrië een „netelig vxaagstóÉ".
De Turkse autoriteiten zijn thans in
uiterst geheime besprekingen bezig
met het opstellen van een nieuwe ge
dragslijn ten aanzien van Syrië. „De
betrekkingen met Syrië zijn thans tot
het uiterste gespannen," aldus ver
klaarde men vanmorgen.
"T;-
(Van onze parlementaire redacteur)
DE regering kan op het ogenblik niet tegemoetkomen aan het al
gemeen verlangen van de Tweede Kamer de laagst bezoldigde
ambtenaren en de laagst betaalde arbeiders loonsverhoging te geven,
daar deze zaak nog in de Stichting van de Arbeid en het Ambtena-
renoverleg in behandeling is. Dit deelde de minister-pres Mient,. dr,
Drees, gistermiddag in de Tweede Kamer mede.
Dr. Drees wees erop dat men deze zaak niet los kan zien van de
verscliillen tussen geschoolde en ongeschoolde arbeiders, .de
hoogte van de produktiekosten en de vraag of het juist is, het over
heidspersoneel wèl iets te geven en andere werknemers niets.
Dr. Drees wees dr. Bruins Slot erop
dat de mijnwerkers hier niet in dis
cussie gebracht moeten worden door
te stellen: waarom zij wel en het
overheidspersoneel niet. De mijnen
verkeren nu eenmaal in een uitzonde'
ringspositie door hun ligging tussen
Duitsland en België. Overigens raadde
de minister-president de Kamer aan
bü de begrotingen van Sociale Zaken
en Binnenlandse Zaken de Ionen-
kwesties opnieuw aan de orde te stel'
len.
Niet doorberekend
Dr. Drees verklaarde, dat de door
berekening van het rentepercentage
(zes) van de nationale woningbouw
lening in de arbeidershuren niet te
dragen zou zijn. De subsidies zullen
moeten, worden verhoogd, en daar
om zal de regering niet een percen
tage van 6 procent in de huren aan.
de gemeenten kunnen doorbereke
nen. Welk percentage het dan wel
zal zijn is nog niet beslist.
Dr. Drees hoopte, dat de rente spoe
dig zal dalen, opdat de gemeenten
spoedig zullen kunnen doorwerken, zij
het op beperkte schaal.
De regering is niet bereid de inkom-
stenbelastitig-voorlïe hogere inkomens
te verhogen, daar de progressie in' tie
Inkomstenbelasting toch reeds hoog is
en de hogere inkomens door de stij
ging van de vennootschapsbelasting,
het opschorten van de investerings
aftrek en de verhoging van de opeen
ten op de vermogensbelasting reeds
worden getroffen.
De regering heeft haar standpunt ten
aanzien van het subsidiëren van de
kerkenbouw door het rijk nog niet be
paald.
Werkloosheid gering
Dr. Drees zei dat de werkloosheid
nog gering is. Wel is er afneming van
niet te bevredigen vraag. De 100.000
aanvragen om personeel bij de gewes
telijke arbeidsbureaus nemen thans af.
Eind september bedroeg het aantal
werklozen 31.000, eind augustus was
dit cijfer 29.500.
De stijging moet geweten worden
aan hogere seizoenwerkloosheid ten
gevolge van het slechte weer. Zonder
enige twijfel zijn er thans risico's voor
werkloosheid. Wij mogen niet teveel
blijven besteden maar mogen ook de
werkzaamheid niet laten teruglopen.
De aanvullende werken zullen hier en
daar hun taak moeten blijven vervul
len.
Niet houdbaar
Dr. Drees geloofde dat de kapitaal-
schaarste er ook zou zijn geweest als
het rentegamma eerder was losgelaten.
Men dient aan de handhaving van het
reritegamma gedurende tien jaar grote
betekenis te hechten, omdat het ge
diend heeft tot het houden van de hu
ren op een niet al te hoog peil. Hoewel
dit rentegamma thans niet meer houd
baar is, hoopte dr. Drees dat de-hoge
rente niet blijvend zal zijn.
Op een vraag van prof. Romme, ói
handhaving van het lage rentegamma
niet schadelijk is geweest voor de .ge
meenten, antwoordde de minister-pre
sident dat de Bank van Ned. Gemeen
ten in begin van dit jaar 620 miljoen
gulden leende van de institutionele be
leggers tegen een rente van 4% pro
cent-In de periode van 1 april 1957 tot
1 december 1958 genieten de gemeen
ten dus gezamenlijk het voordeel van
dit percentage. Afzonderlijk lenen op
de kapitaalmarkt bij-loslating van het
rentegamma zou niet die voordelen
hebben opgeleverd.
Dr. Brains Slot kreeg dé verzeke
ring van dr. Drees dat de regering- een
nieuwe strafzaak aanhangig zal maken
2,'ïe verder pag. 3,1c ko!.)x"
Op 29 oktober zal het nieuwe
conferentiegebouw van de stichting
Oud Poelgeest te Qegstgeest, feestelijk
worden ingewijd. Het gebouw zal-ge
noemd worden: Het huis „Metamor
fose". *-l
Advertentie)
mmmuiminimumnHidiwiiHntmHiniiiiiiintinmiinni;ffliiiininiiiiiiiiiiiiiiniiurn
|-. AAR staat echter iets anders te-
L/ genover. In veel gevallen gaat
de beschavingsarbeid van zending en
missie aan de werkzaamheid van het
bestuur vooraf. Soms zal het nodig zijn,
dat het bestuur met zijn machtsappa
raat de verkondiging van het christen
dom beschermt. Als regel zal dit door
innerlijke kracht de omzetting van het
volksbewustzijn moeten verkrijgen.
Nu strekken de overheid en de die
naren van zending en missie vaak hun
hand uit naar dezelfde onderwerpen.
Beiden hebben groot belang bij het on
derwijs; beiden werpen zich op de zie
kenverpleging; beiden bevorderen een
wijziging in de waardering van het
natuurlijk leven, b.v. door de propa
ganda van het gebruik maken van de
vruchten der cultuur; beiden bestrij
den verwerpelijke gewoonten en
rechtsinstellingen.
Zending en missie hebben echter niet
alleen vaak het eerste, maar ook het
nauwste contact met de bevolking.
Daarom bestaat de mogelijkheid, dat
zij in hun verhouding tot de inheemse
bevolking ook op het gebied van het
natuurlijke leven de eerste en hoog
ste plaats gaan innemen. Zelfs zou
men, misschien zonder dit in verkeer
de zin te willen, bevorderen, dat de
bedienaren van de godsdienst (om dit
onjuiste woord te gebruiken) belast
zouden worden met de uitoefening van
wereldlijke bevoegdheden. Niet alleen
zou dit in een gemengd godsdienstige
samenleving tot grote moeilijkheden
aanleiding kunnen geven, omdat zo
licht de ene religie zou gaan domine
ren over de andere, ook zou het eigen
recht van de overheid worden aange
tast.
VOORAL in een maatschappij, waar
de religie zulk een beheersende
rol speelt en waar door het indringen
van de beschaving de inheemse gods
dienst wordt verstoord, zal de over
heid altijd er terdege op moeten letten,
dat zij is Gods dienaresse met een
eigen opdracht, een eigen verantwoor
delijkheid en een eigen taak.
Zij zal zending en missie, ook om
haar beschavingsarbeid, moeten steu
nen, zover zij kan. Maar daartegen
over zullen zending en missie zich
angstvallig ervoor moeten hoeden, dat
zij niet de autoriteit van de overheid
bij de bevolking ondermijnen.
Zij zullen het optreden van de over
heid mogen toetsen aan de normen
van Gods Woord, maar tegelijkertijd
zullen zij zich altijd bewust moeten
blijven van het eigen recht der over
heid. Dat is niet alleen in overeen
stemming met hetgeen Gods Woord
kennelijk leert, dat is ook in overeen
stemming met de beginselen van het
Nederlandse staatsrecht, die oc'c in
Nederlands Nieuw-Guinea gelden.
L, W. G. SCH.
BIJ Canrunenga's Jacht- en
Scheepswerf te Zaandam is
in opdracht van de Dok- en
Scheepsbouwmaatschappij IVil-
ton-Feijenoord teRotterdam een
schip gebouwd, dat voor de
„Missions to Seamen", een En
gelse organisatie, die zich het lot
aantrekt van de zeelieden, die
aan de wal gaan, dienst zal gaan
doen in Rotterdam. l>Vilton-
Feyenoord heeft het schip, dat de
naam JEdith Hf" gekregen heeft,
aan de „Missions to Seamen" ge
schonken.
De directeur van de Rotter
damse maatschappij, aan wie
het schip maandag afgeleverd
werd, droeg het over aan een
vertegenwoordiger van de En
gelse organisatie. De „Edith IH"
(die 15 meter lang en 4 me
ter breed is en accommodatie aan
106 personen biedt) zal inzon
derheid dienst gaan doen ais
„veerbootje" tussen schepen, die
bij Wilton in dok liggen, en de
tehuizen, waar de Missions to
Seamen" de zeelieden kan ont
vangen.
Tien leden van de redactie van het
Poolse studentenblad „Po Prostce"
zijn uit de Poolse communistische
partij gezet, aldus is woensdagavond
te Warschau bekendgemaakt. Onder
hen bevinden zich de hoofdredacteur.
Toerski en zjjn voorganger Lasota.
Zes andere leden van de redactie
hebben een ernstige „waarschuwing"
gekregen.
RAUWELIJKS is Frankrijk de
moeilijkheden ten gevolge
van een 24-txurs staking in de
gas- en elektriciteitsbedrijven te
boven, die het gehele land tijde
lijk had- lamgelegd, of nieuwe
moeilijkheden dreigen voor het
land dat zijn handen al vol heeft
aan het vormen van een nieuwe
regering.
De nieuwe dreiging wordt gevormd
door de oproep van de communistische
vakbond tot demonstraties tegen
Frankrijks oorlogspolitiek ten op
zichte van de nationalistische opstan
delingen in Algerije.
Zwaar bewapende, inet stalen hel
men uitgeruste politie-agenten en ge
alarmeerde legereenheden bereiden
zich voor om elke demonstratie met
geweld de kop in te drukken.
De Franse autoriteiten, die ervan
overtuigd zijn, dat het tot geweldda
digheden zal komen als de demonstra
ties toegestaan worden, hebben ze ver
leden week verboden. Maar de com
munisten, die dit verbod „fascistisch"
noemen, gaan voort met hun plannen.
Andere organisaties, waaronder ver
schillende machtige veteranengroepen,
hebben tegendemonstraties georgani
seerd. Daarenboven verwacht men, dat
een deel van de 300.000 Algerijnen die
op het ogenblik in Frankrijk wonen,
zal deelnemen aan de demonstraties.
Geen minuut meer strijken) geer»
cent was rekening meer.
Elke dag een schoon overhemd. De
ideale dracht voor elke man (en een
uitkomst voor zijn vrouw!)
Verkrijgbaar ia effen tinten, fijne
streepjes en ruitjes. Van f 17.90 a£
Alteen verkrijgbaar in goede
herenmodezaken
De Franse kabinetsformateur An-
toine Pinay heeft gisteravond presi
dent Coty meegedeeld thans in staat te
ziin een regering te vormen.
Pinay heeft besloten zijn formele be
noeming tot premier morgen aan het
parlement voor te leggen, ondanks het
feit dat hfi er niet In Is geslaagd eea
meerderheidskabinet te formeren.
Aangenomen wordt dat de stemming
over Pinay's benoeming geen verwik
kelingen met zich mee zal brengen, ten
zij de socialisten zich tegen hem ke
ren.
De politieke toekomst van het kabi
net wordt echter thrns reeds als duis
ter en onzeker beschouwd.
De Franse radicale partij heeft zich
woensdag uitgesproken tegen deel
neming aan een regering onder leidim»
van Antoine Pinay
Ook de christen-democratische volks--
republikeinen hebben een dergelijk be
sluit genomen, wordt in de wandel-'
gangen van de nationale vergadering
vernomen.
/Ti
-jf
9
KWESTIE SYRIË-TURKIJE
SPITST ZICH TOE
G
smwri
Turkije
■«0(7
yr«at>|ym.T
j
GISTJSRAVO.NO en vjmnactit 'passeerde
bet fronten systeem van een deprertie
bij IJsland ons land. Er viel daarbij S—10
mm regen. Op de fronten volgde een
zwakke rag van hoge druk, die opklaringen
bracht.-Een storing, die uit het zeegebied
by de Azoren afkomstig is, begon inue
afgelopen nacht ten zuidwesten van Ier.
land snel in betekenis toe te nemen.-'Het
bijbehorende tegengebied bereikte vanmor
gen Ierland en Znlöwest-Engeland.
Het-is te. verwachten,1 dat - deze actieve
depressie'naar de Noordzee zal trekken'en
de-wind-tot h*rd_ of stormachtig, zal doen
toenemen. Vanavond 'en .vannacht1 zalfde
regenzone passeren,- waarna morgen ons la
biele polaire tucht ons land zal binnenstro
men, -waarin naast opklaringen ook enkele
buien zullen voorkomen. 7"