Troffel, Zwaard
en Heipaal
Solidariteit gevraagd drama
protest
tegen
rechtsschennis
V.S. hebben
Bittere zaak
Meer bedrijven
„overgenomen"
V anguard-raketontp lo f te
is
NAZIR ONTKENT. DAT 19
SCHEPEN ONTKWAMEN
De Nederlanders in Indonesië
Mg geen
nieuwe pr
oef
Ontroerende
taferelen;®
CHR0ESTSJEW:
Ook Hr, Ms. Drenthe
naar Nw.-Guinea
Deel KP in Singapore
Portretten van de
Koningin verboden
Franse communisten
ageren tegen
Navo-conferentie
r
r
ontspanning
ZACHT WEER MET
VEEL BEWOLKING
OP VLIEGVELD IN
DJAKARTA i
ZATERDAG 7 DECEMBER 1957
VIJFTIENDE JAARGANG No. 3863
-fe
Geef
^SmSTiSSal' T*
"N
Directeur: H. Diü KUJG
J
V.
q HoolriiHlacteur: Ur J A H J a nruiNS SLOT
Zie verder pag. 3, 4e kol»)
E Nederlandse regering lieeft de NAVO-raad in
spoedzitting bijeengeroepen in verband met de ge
beurtenissen in Indonesië. De raad zal vandaag bij
eenkomen. Van andere landen buiten, de NAVO is mede
werking gevraagd.
De regering stelt alles in liet werk om de Nederlanders, die
Indonesië zullen moeten of willen verlaten, daartoe op korte
termijn in staat te stellen. Scheepsruim te wordt daartoe gereed-
geliouden. l
De regering heeft scherp bij de Indonesische regering geprotes
teerd tegen de schending van de eerste beginselen van het volken
recht en de menselijke waardigheid.
Nadat het. Nederlandse kabinet gistermiddag van twee tot vijl
uur bijeen geweest was, werd in Dfen Haag de volgende officiële
verklaring uitgegeven:
Zie verder pag. 3, le kol.)
1
De berichteiL die de Nederland
se regering uit Indonesië berei
ken, wijzen in toenemende mate
op acties door de Indonesische
republiék geleid; bevorderd of toe
gelaten tegen de Nederlanders en
de Nederlandse economische ac-
tiviteitenJn Indonesië, maatrege-
gelen. die, ïn strijd zijn met' de
eerste beginselen van het volken
recht en de menselijke waardig
heid.
Geef Uw zenuwen
ze
NEUROTONIC
Niet verdovend
maar genezend
Ook ontspiring te Utrecht
HET Amerikaanse ministerie van Defensie heeft:.bekendgemaakl
dat gistereu een poging om de Vanguard-rakct met de eerste
Amerikaanse kunstmaan af te schieten is mislukt. Toen men de
raket om 17 uur 45 Nederlandse tyd op het proefterrein te Cape
Canaveral wilde afschieten, ontplofte zü op.haar voetstuk. De ont
ploffing, die met een steekvlam en gróte rookontwikkeling gepaard
ging, heeft geen slachtoffers geëist.
In kringen van het Amerikaanse ministerie van Defensie in Wash
ington is gezegd, dat het nu ongeveer een maand zal duren voordat
een nieuwe poging kan worden gedaan cm de eerste Amerikaanse
kunstmaan te lanceren,
INDONESIË
«éép
Zie verder pag. 3, 2e kol.)
14 dagen gratis
Botterdam: Witta de WlUurtraat 50 TeleL I1S70O ra 1
M?3 y12 - p<«tgiro Na 424519
l®£st abonnementen 13.3019.20 a.
zaterdags 1718 our Telefoon 115700
's-Gravenhage: Huygensplein I Teief 183467 ix 1
Postbus 1091 - Postgiro No 424867 U
Schiedam: Snje Te'Saif ^18'^ VTlf^eil
7J» per kwartaaL^-^ Losse nummer. 15 cent.
(Geldig tot zaterdagavond)
LATER MEER WIND.
Over het algemeen veel bewolking met plaatselijk wat
regen of motregen. Matige, later tot krachtig of hard
toenemende wind tussen zuid en west. in de loop van
de dag stijging van temperatuur.
.Morgen: zon op: 8.37 maan op: 18.08
onder: 16.31 onder: 9.20
Prof. dr. J. Zijlstra schrijft ons;®
HET lijkt mij nodig, met een en
kel woord te reageren op het
hoofdartikel „Troffel en Zwaard" in
Trouw van zaterdag 30 november jl
Een prealabele opmerking is voor
goed begrip op haar plaats. De tekst
die ik aan dr. Bruins Slot ter hand
stelde; was als zodanig niet bestemd
om er letterlijk uit te citeren.
Deze tekst was een in haast gedic
teerd stuk, ten aanzien waarvan wen
selijke nuanceringen bij het uitspre
ken werden aangebracht. Ik maak in
tussen geen bezwaar tegen letterlijk
citeren; maar ik ontleen daaraan de
vrijheid nu enkele zodanige nuance
ringen aan te brengen.
Ik stel mij voor, daarbij nader in
te gaan op een drietal punten, t.w,:
a). „de kwestie van de diepingrij
pende en belangrijke theologi
sche achtergronden",
b). het punt van anti-papisme, an
ti-liberalism# en anti-socialis-
rae,
c.) het herkennen van de geest van
de tijd.
,_EN acnzien van het eerste punt
1 is er eenvoudig sprake van een
misverstand. Het gaat mij in die pas
sage uitsluitend om de verschillen tus
sen Kuyper en Lobman. Ik heb niet
anders bedoeld dan te zeggen, dat de
versdiülen tussen hun theologische
achtergronden hoe belangrijk en
diepingrijpend ook ons niet meer
vermogen te inspireren (uiteraard
voor wat betreft hei politieke, vlak)
Dit blijkt ook uit het zinsverband. Di
rect voorafgaande aan de gekritiseer
de zinsnede spreek ik over de proble
men, die Kuyper en Lohman uit el
kaar hebben gedreven. En direct vol
gend,: op de bewuste passage wordt
weer-gesproken over de (on)mogelijk-
held van een samengaan van A.-R.
en. C.-H.
Ook óp andere wijze is toch wel dl
reet ih te zien, dat ik niet de beteke
nis .;van theologische en .wijsgerige
achtergronden In het algemeèn voor
de politiek van vandaag heb willén
ontkennen. In de discussie rond de
doorbraak komen deze achtergronden
noodzakelijkerwijze ter sprake (even
min ontken ik; dat de verschillen tus
sen Kuyper en Gunning en even
zeer tussen Lohman en Gunning! in
meer dan één opzicht parallei lopen
met het debat rond de doorbraak).
Maar als ik wel zover had bedoelen
te gaan, had de schrijver aan het slot
van zijn artikel niet kunnen spreken
over een In alle opzichten goede anti
revolutionaire rede, .zij het met een
minus. Maar dan had hij moeten
.spreken van een rede misschien
met enkele plussen die in wezen
strijdig is met hetgeen de Antirevo
lutionaire Partij is en wil. Tot zover
dit misverstand.
NEDERLAND ROEPT NAVO
sruimte
D
gereed
*;t IT het voorgaande blijkt reeds.
U dat er geen sprake kan zijn van
het door de schrijver van bet artikel
in Trouwveronderstelde verband tus
sen mijn opvattingen over de beteke
nis van theologische achtergronden en
mijn uitlating over anti-papisme, an
ti-socialisme en anti-liberalisme.
Ik ben mijn criticus intussen erken
telijk voor het scherpe onderscheid,
dai hij heeft gemaakt tussen de twee
betekenissen, waarin het voorvoegsel
„anti" kan worden gebruikt.
in anti-papisme zitten afkeer cn haat.
In anti-revolutionair zit de princi
piële tegenstelling tot de beginselen
van de (Franse) revolutie.
Mijn formulering wildé beide aspec
ten ter sprake brengen, doch dit is
door overgrote beknoptheid niet lot
zijn recht gekomen. Ik geef thans
gaarne een verduidelijking.
Er is niet. alleen anti-papisme. Ik
ontmoet met dezelfde strekking van
het woord „anti" ook anti-liberalisme
en anti-socialisme. In alle drie geval
len hebben wij dan te maken met een
negatieve en (erger) een niei-christe-
üjke bezigheid.
Belangrijker is het principiële anti.
En dit nu is het viak, waar de titel
van het 'frouw-artikei „Troffel en
Zwaard" verschijnt.
In dit verband heb ik gesproken van
een bezigheid, waarvoor wij geen tijd
hebben. Wat heb ik bedoeld?
ik heb een pleidooi willen voeren
voor het niet-veronachtzamen van de
troffel en heb tegelijkertijd willen
waarschuwen tegen een te grote
voorliefde voor het zwaard. Laten w:j
het bouwen niet vergeten! Dat was en
is mijn cri de coeur.
Vechten hebben wij altijd wel ge
kund; maar hoe staat het nu met het
bouwen? Ik wil zo graag meer stenen,
meer metselaars, een goede organisa
tie op de bouwplaats, een goed bestek
en tekening' voor een (polit'ek) huis,
in de 20e eeuw bewoonbaar. En is
eigenlijk net bouwen niet het beste
vechten? Alleen wie zelf heeft ge
bouwd, kan met de vinger aanwijzen,
waarom hij anders heeft gebouwd dan
anderen,
sische regering ernaar streven de
Nederlanders op zo kort mogelijke
- .-\V' -.jff
',.5/
Daarbij wordt op volstrekt on
rechtmatige wijze beslas gelegd op
Nederlands eigendom. Bij. haar be
leid ten aanzien van deze acties
baseert de Nederlandse regéripg zich
in de perste plaats op het welzijn en
de veiligheid van-onze landgenoten
in Indonesië. Openbare uitlatingen
van Indonesische regeringspersonen
geven de indruk, als zou de "Indone-
Advertentie)
1 Advertentie)
H*f wMMicchappclltk «»wwt»wi<
prrpartMt voer 4»xm »fj«l.
VINOtASIS N.V. AMSTERDAM,
Op de oceaan heeft zich in de'afgelopen
dagen bij de Azuren een krachtig
hoge-drukgebied ontwikkeld, terwijl
op hrt westelijk deel van de Atlantische
Oceaan een diepe depressie ontstond.
Daardoor kwam een zeer krachtige zuid
westelijke luchtstroming tot stand, waarmee
sen gedeelte van de depressie met grote
snelheid naar de Noordzee koerste. Ten
ïevolre hiervan nam de wind In onze «in
leving sterk toe uit zu'dwestelljke richting.
Voorafgegaan door regen naderde de zachte
oceaanlucht .vanmorgen over de Britse
eilanden ons land. Vanavond zal het ge-
belg land in de zachte lucht zijn gekomen.
Morgen zal het daarom zacht weer zijn met
veel bewolking, nu en dan regen en veel
wind.
Bij de Nulsspaarbank te Utrecht is
in de maand november ingelegd voor
f 1.956.521 en terugbetaald voor
f 2.655.235. Het totaal tegoed op 30 no
vember 1957 bedroeg f 39,792,141,
TVTIKITA CHROESTSJEW, de
1 t eerste secretaris van de Russi
sche communistische party, heeft
vrydagavond in Moskou meege
deeld, dat de raket van de eerste
Russische kunstmaan op 1 decem
ber op Amerikaans grondgebied
is terechtgekomen.
Correspondenten van westelijke bla
den vroegen Chrocstsjew of hij dit
werkelijk meende, hetgeen deze beves
tigde. „Wjj zullen dit spoedig bekend
maken en wij zullen de Amerikanen
verzoeken 'ons de raket terug le geven"
aldus Chroestsjew.
De Russische partijleider zei met na
druk: „Wy weten zeker dat de rakel
op het grondgebied van de V.S. is te
rechtgekomen. Zij de Amerikanen --
Zie verder pag. 4. 7e kol.)
"4 1 iw.1
Hr. Ms. onderzeebootjager „Drenthe"
wordt gereed gemaakt voor een reis
naar Nederlands Niemv-Guinea voor
een tijdelijk verblijf aldaar. Het schip
zat binnenkort uit Den Helder ver
trekken.
T)EZE foto geeft een duidelijk
beeld van de situatie bij het Lon-
dense St. John's station nadat daar
twee treinen op elkaar waren inge
reden. Het ongeluk gebeurde vlak
bij een spoorbrug, die gedeeltelijk
instortte en-waarvan delen op de
wrakstukken van de treinen stort
ten. Het dodencijfer van deze ramp
bedraagt volgens de laatste cijfers
93, het-opruimingswerk is nog ih
volle gang.
De berichten uit Indonesië zijn ont
stellend.
Het is duidelijk dat wat daar op bet
ogenblik gebeurt met Nederlanders
én Nederlandse eigendommen spot
met alles wat zweemt naar recht en
gerechtigheid.
Men wil de Nederlanders het land
uitjagen. Men neemt ze hun goederen
af. Maar de Nederlanders, die men
niet meent te kunnen missen, moeten
blijveD en werken voor degenen dié
hen bestelen.
Men neemt iemand zijn goed af en
verplicht hem vervolgens op dat goed
te blijven werken als dwangarbeider.
Daar komt het zoongeveer op neer.
Dit ts een afschuwelijke zaak. En
onze landgenoten in Indonesië staan
hier voorlopig in een zeer moeilijke én
gevaarlijke positie
Nederland zal de slag die Indonesië
ons poogt toe te brengen wel te„ bo
ven komen. Voor - bepaalde bedrij
ven en bepaalde mensen zal de slag
echter wel zwaar aankomen:;;
Maar het ergste 's het voor Indone
sië zelf. Want de Indonesische rege
ring is zelf bezig wat er nog aan een
behoorlijke economische en politieke
orde over was, geheel te ontwrichten
en te vernielen.
De communistische terreur neemt
toe. De ene regèringsinstantie werkt
tegen de andere ir,. Het land gaat on—}
der in chaos..
En dat is ook voor ons en voor ieder
die hart voor dat land en\ zijn bevob-
king heeft gehad en dat warenen
zijn er velen in Nederland een
zeer bittere zaak.
Tijdens een bespreking yan de mili
taire commandant in Djakarta met de
vakbond, is overeengekomen, dat
„overneming" van Ned. bedrijven zon
der militaire overstemming verboden
Is. Toch zijn nieuwe gevallen van
overneming" gemeld uit Bandoeng
Semarang en Midden- en Oost-Java.
De directie van de handelsonderne
ming Güntzel en Schumacher heeft be
richt ontvangen dat het hoofdkantoor
in Djakarta door de vakbond en mili
tairen is overgenomen. De vennoot
schap beschikt over grote voorraden:
alle automobielen zijn in beslag geno
men. Het personeel met de gezinnen
verkeert in goede welstand.
Minister Soebidjo beeft inmiddels
verklaard dat de regering het eigen
machtig overnemen van ondernemin
gen en bepaalde andere acties, zoals
bv. brandstichting, betreurt.
Minister Soedïbjo wees erop dat tot
nog toe eventuele nationalisatie alleen
nog maar. is toegepast op zuiver Ne
derlandse bedrijven. Bij de bedrijven,
die onder beheer van de regering zul
len worden geplaatst, noemde de mi
nister behalve de K.P.M. en Geo
Wehry. ook nog Jacobson van den
Berg, een der grootste Nederlandse
ex- en importondernemingen in Indo
nesië, zo meldt Reuter.
Intussen zijn volgens A.P. in Dja
karta berichten ontvangen dat ook de
volgende Nederlandse bedrijven zijn
overgenomen: De Nederlandse Club te
Palembang, twee banken in Semarang
en op de oostkust van Sumatra ver
scheidene rubber-, thee-, koffie- en
palmolieplantages.
Gistermiddag heeft, aldus A.P., de
Indonesische minister van Justitie
Maengkom persoonlijk machtiging ge
geven voor het overnemen van Neder
landse bedrijven. Hij voegde hier ech
ter aan toe, dat alt door de militairen
moet .geschieden.
Üit Bandoeng wordt bericht, dat twee
Nederlandse rubberfabrieken door het
personeel zijn overgenomen.
Speednik'-proef
De Indonesische minister van Scheep
vaart, Nazir. heeft verklaard, dat 90
van de 99 KPM-schepen in Indone
sische wateren varen. Volgens A.P.
zijn echter 19 schepen van de KPM
naar Singapore ontkomen. De heer
J. J. Kruyt, directeur van de KPM in
CijPtf» gevrn d» a«n
Uilen Nederlander»
ConsuUren
.Malaka
BORNEO
A7R/
Nederl trerie.
gtnwoordiging
eerder o»aeh«*en
3.000
1500
BANOJZ*
15.000
-000
ConiuUire
akassam
3.500
afdeling op
de Ambassade
13.000
lOlMAÊAJ
Singapore, heeft medegedeeld, dat in
totaal 25 KPM-schepen in Indone
sische havens worden vastgehouden.
Nazir verklaarde, dat de schepen
van de KPM, die zijn uitgeweken,
voor altijd .geweerd zullen worden
in Indonesië, indien zij weigeren
naar Indonesische havens terug te
keren.
Te Djakarta werd vernomen, dat mi
nister Nazir met verscheidene landen
informeel overleg pleegt over de mo
gelijkheid van de beschikbaarstelling
van schepen. In kringen van het mi
nisterie van Scheepvaart werd mede
gedeeld. dat scheepvaartmaatschap
pijen van India. Polen, Duitsland en
andere landen de Indonesische rege
ring hadden benaderd voor het ver
schaffen van dringend nodige schepen.
In Djakarta patrouilleren geregeld
gewapende groepen soldaten. De Ne
derlanders en de meeste andere Euro
peanen blijven veiligheidshalve thuis
om mogelijke conflicten te voorkomen.
De militairen bewaakten ook de KPM-
sehepen in de haven van Tandjong
Priok en het KLM-hotel „Transaera",
dat door de Indonesische luchtvaart
maatschappij Garoeda is „overgeno
men". Het gebouw is nog steeds be
klad met anti-Nederlandse leuzen.
Een woordvoerder van het lancc-
ringshoofdkwarticr in Cape Canaveral
heeft verklaard, dat na twee seconden
In de eerste trap van de raket een
drukvermindering opgetreden is. „De
raket viel op haar voetstuk terug, kan
telde cn explodeerde", aldus de zegs
man.
Het duurde twee tot drie minuten
voordat de rook was opgetrokken.
Waarschijnlijk is aan de startbasis en
aan andere raketten die in de buurt
stonden geen schade toegebracht door
de explosie.
De kunstmaan die afgeschoten had
moeten worden was ongeveer zo groot
als een kleine voetbal. In Cape Cana
veral liggen nog twee van dergelijke
Uit Semarang in Midden-Java wordt
bericht, dat het plaatselijke „actieco
mité voor de bevrijding van West-
Irian" alle Nederlanders, die daar wo
nen, bevolen heeft om onmiddellijk
alle platen, schilderijen of foto's van
koningin Juliana tiit hun kantoren en 1
huizen te verwijderen.
Het afschieten van de Amerikaanse
Vanguard-raket met de eerste Ameri
kaanse kunstmaan is mislukt. Toen men
haar af wilde schieten, ontplofte zij op
haar voetstuk. Steekvlammen schoten
uit het onderste deel van de raket,
waarna het neusgedeelte met de aard-
satelliet kantelde en naast de start
plaats terechtkwam. Een dichte rook
wolk bleef bonen de plaats van de
ontploffing hangen.
';V:
Volgens ooggetuigen hebben rich
gisteren op het vliegveld Kemajoran
te Djakarta roerende taferelen voorga-
daan. Mannen en vrouwen, van .-Wip'Jf
vele Nederlanders, vormden riJeurpro- T-
een plaats te krijgen in de volledig
bezette internationale vliegtuigen, die
nit Djakarta vertrokken, aldus meldt
Renter,
Op de kantoren vaa de luchtv'aértf
maatschappijen verzochten tallozen
dringend om passage. Sommigen vér^,
lieten het vliegveld kwaad, teleur^
gesteld en byna huilend, vertelde een.
ooggetuige. Duizenden Nederlanders v.
bereidden zich er. vrijdag op voor om
op korte termijn het land 'te verlaten.
De Australische v° luchtvaartmaat-
schappij Qantas en de Britse Boac heb-
ben gisteren meegedeeld, dat zij trach
ten toestemming te verkrijgen om extra
vluchten in te lassen van Djakarta naar
Singapore. Dinsdag a.s. zal hiérmède
volgens de plannen wprden begonnen..
Ook is gemeld, dat Néderlandsé'auto-
riteiten contact hebben opgenomenC
met de. Britse luchtmacht in Singapore
vooreventuele evacuatie van Neder-
landers uit Indonesië. Dé Engelse mi
litaire autoriteiten hebben toegezegd
repatriërenden in legerkampen'Onder te
brengen. Ook Australië heeft maatre
gelen "genomen om Nederlanders, te
kunnen opvangen. A.P. meldt dat
overwogen wordt ook voormalige En
gelse troepenschepen in te schakelen.,
De Fraow «communisten hebben gis
teren in hele land een campagne
ingezet, dt<* tot doel heeft de „topcon
ferentie" van de NAVO vrees aan te
Dfe conferentie zat hier van 16
tot 18 december worden gehouden cn
heeft als een van de voornaamste Pun
ten op haar programma, het vestigen
van Amerikaanse basissen voor, af
standsprojectielen in Europa.
Na een bijeenkomst van twee dagen
in Ivry. het kiesdistrict van de leider
in naam Maurice Thorez, besloot het
algemene bestuur van de communis
tische partij, die bü de laatste verkie-
zingen 5 miljoen kiezers achter zich
schaarde, tijdens die conferentie te
ageren.
De secretaris-seneraal van de com
munistische oartij. Maurice Thorez. die
juist uit Moskou was teruggekeerd,
leidde de vergadering,
Naam:
Straat:
Woonplaats:
Wenst zich ingaande heden te abonneren op het dagblad
Trouw en ontvangt gedurende 14 dagen de kram gratis.
Betaling za! geschieden oer week (61 cent) pei kwartaal
7.90).
Doorhalen wat ntet gewenst wordt.
U wordt verzocht deze bon toe te zenden aan
Administratie „Trouw", Witte de Withstraat 30, Rottéidam."
