Revolutie DJAKARTA SPREEKT GERUCHTEN TEGEN In januari rust naar voor India Hatta op de Niet-aanvalsverdrag NA VO-Warschau-paci RADIO-MOSKOU DREIGT WEER DIT IS NOOIT ONZE BEDOELING GEWEEST J Chocola duurder Alleen Garoeda mag nos extra vluchten maken Statuut GELUKKIG r Rocle Kruis wil bij evacuatie helpen Noordelijke wind Indonesiërs in New York zouden worden bedreigd Officiële Indonesische verklaring: Evacuatie van Nederlanders Ir. A. Vondeling opvolger dr. Maüsholt? VOORSTEL VAN RUSLAND: VRIJDAG 13 DECEMBER 1957 VIJFTIENDE JAARGANG No. 3868 r V. r Naar India WM m Singapore Uitvinder van telex- overleden Verbod Rotterdam: Witte de Wirhstraat 30 Telet 115700 f4 L> Postbus 1112 Postgiro No. 424518 Klacntendienst abonnementen 18.3019.30 a v rr.r»h»M^n1ags ,7—18 uur Telefoon 115700 'g-Gravennage: Huygenspiem 1 Telef. 183487 (3 i Postbus 1091 Postgiro No. 424867 j luachtendlenst 18.3019.30 u. Telef 362569 £erkstra«l 24 b Telefoon 67882 Abonnementsprijs 61 cent per week. 2.65 per maand. 7S0 per kwartaal. Losse nummer» 15 "cent! Verschijnt dagelijks Directeur: H. DE RUIG (Geldig tot morgenavond) Ri-GEN OF SNEEUW Zwaar bewolkt n:et tijdelijk regen ol sneeuw. Overwe gend matige, langs de kust krachtige of harde wind tussen noordoost en noord. Dezelfde temperaturen als vandaag of iets lagere. Morgen: Zon op: 8.48 Onder: 16.30 Maan op: Onder: 0.20 12.40 6 Hoofdretlacieur: Dr. J. A H J. S BhtJ IMH. SLOX DE toestand in Indonesië is nog steeds verward. De situatie op Java doet denken aan die van Rusland in 1917. Het overheidsgezag is verdwenen. Soekarno hield een re de, die in geen enkel opzicht op her stel van de orde aanstuurde maar in tegendeel de wanorde slechts bevor derde. Hij schijnt wel een marionet in handen* der communisten. Deze vor men dan ook de enige macht in het land, die doelbewust en georgani seerd optreedt. De Masjoemi en de andere partijen kunnen daartegen wei nig of niets u. richten. Zij zijn slecht georganiseerd en zij worden gehinderd door het feit dat Soekarno, de „held" van de Indonesische revolutie,, het kennelijk op de communisten houdt. Zo gaat Indonesië het logische slot van de in 1945 begonnen revolutie te gemoet indien daar geen antikrachten te elfder ure zich openbaren. Een zo danige kracht zou' het leger kunnen zjjn, maar men moet vrezen dat dit, het laatste jaar sterk door commu nisten geïnfiltreerd, ook ai door twee dracht wordt geteisterd. Een totaalblik over de stand van za ken in Indonesië ontbreekt ons op het moment dat wij dit schrijven, in de buitengewesten werken andere krach ten dan op Java. De invloed der communisten is er minder, al moet men hun invloed, vooral op Zuid-Sumatra, niet onder schatten. Ook is de stemming er anti- Javaans. Op Celebes wordt voortdu rend gevochten. Dit zou hel eerste eiland wellicht kunnen zijn dat zich van Java geheel losmaakte. Dat zou uiteraard voor de positie van de Molukken van grote betekenis zijn. .ET is duidelijk dat de kwestie j-{ Nieuw-Guinea in dit aües geen wezenlijke rol speelt. Er zijn Neder landers, vooral Nederlanders in Indo nesië, die dat denken. Zij vinden dat als Nederland Nieuw-Guinea maar losgelaten had en meer bewijzen van goodwill jegens Indonesië had gegeven de. zaak anders zou zijn gelopen. Naar onze stellige mening is dit onjuist. De Nieuw-Guinea-kwestie leefde niet in bet Indonesische volk. Zij is door president Soekarno gemaakt en opge blazen en daarmee heeft hij gepro beerd -het- volk dronken "te maken". Daarmee heeft hij de actiè tëgëh dè Nederlanders ontketend. Soekarno creëerde stakingen en straatrevolutie Men moet zich dat voorstellen: Een regering die staking en revolutie orga niseei't en zo zichzelf en haar eigen gezag om zeep helpt! En toen dat een maal aan de-gang. was, toen de zaak losraakte, bleken natuurlijk de communisten de sterkste partij. Men moet dus constateren dat Soe karno deze revolutie heeft gewild en dat zijn herhaaldelijk gebleken voor liefde voor het systeem van commu nistische landen als Joegoslavië en China, het zich voorzien van in Mos kou geschoolde adviseurs, de wezen lijke oorzaak van de huidige ontwikke ling is. Of Nederland al dan niet Nieuw-Gui nea prijsgegeven zou hebben zou daar aan niets toe of af gedaan hebben. Het probleem Nieuw-Guinea is niet een der bestanddelen van de hier geschetste ontwikkeling. Het is gebruikt om de ontwikkeling van de revolutie ten ein de toe, die Soekarno blijkens zijn jong ste rede voor ogen zweeft, te verge makkelijken. Hetus de Kracht van deze revolutio naire idee, in 1945 losgemaakt, die het wezen van de zaak is. Een dergelijke kracht breekt men niet door concessies. Voor die kracht bezwijkt bet Nederlandse bedrijfsle ven in Indonesië als er geen sterke anti-krachten komen. Want de ondergang van het Neder landse bedrijfsleven is een wezenlijk en oorspronkelijk doei van de Soekar- no-revolutie. Wij geloven dan ook niet in de illu sie, die de „Volkskrant" gisteren nog koesterde, nl. dat één krachtige daad van Soekarno het geweld nog zou heo- ben kunnen indammen. Soekarno is geen kracht en tot goen krachtige daad in staat, omdat hij dp gevangene is van de' revolutionaire idee. EN door president Soekarno met potlood op een blocnote- velletje geschreven „verklaring" werd vandaag in Djakarta aangevoerd als bewijs, dat niets waar is van geruchten dat: 1. Soekarno de gevangene van liet leger zou zijn; 2. Een driemanschap het bewind van Soekarno zou hebben over- De verklaring van Soekarno luidde volgens A.P.: „Ik ben nog steeds hier. Op het ogenblik ben ik officiële stukken aan het onder tekenen van de Nationale Adviesraad. Amsterdam moet vol zyn van verlangende gedachten". Hij had het briefje in het Engels geschre ven en als volgt ondertekend: Soekarno. 11 uur. 13 december 1957. De correspondent van het A.N.P. meldde later, dat Soekarno zich nog even aan dertig buitenlandse journalisten had vertoond. Hij zei toen: „Ik ben er nog steeds. De geruchten uit Amsterdam zijn bewe ringen van mensen, die hun wensen voor waar aannemen". Soekarno weigerde vragen te beantwoorden en verdween in het gebouw van de Nationale Raad, waar hij. een vergadering zou leiden. karno zou in januari -vertrekken. De voorzittér van het parlement Sartono zal als waarnemend president optre den. Hii zal op 20 december worden beëdigd. <8> Waarnemers menen dat het vertrek van de president voor. een rustkuur- wellicht zél leiden tot de langverkach- te terugkeer van de voormalige vice- president Hatta in de regering, omdat diens wijsheid kan bijdragen tot het vinden van oplossingen voor de ver schillende vraagstukken, waarmee land en volk thans te kampen hebben.- Zie verder pag.' 3, 4e kol.) o De geruchten, die Djakarta-hiermee wildé tegenspreken hadden gisteren gecirculeerd In Nederlandse sakenkrin gen, die nauwe banden met Indonesië hebben. Het driemanschap, dat het be wind zou - hebben overgenomen, zou bestaan uit de voormalige vice-presi dent Mohammed Hatta, de sultan van Djokja en de directeur van de Bank van Indonesië, Sjafroeddin. Uit andere bron. kwamen de namen van Hatta, premier Djoeanda en de chefstaf van het leger. Nasoetion, als leden van dit driemanschap. Volgens U.P. werd later op de dag een regeringsverklaring uitgegeven, waarin berichten over een staatsgreep in Indonesië werden ontkend. De woordvoerder van het Indonesische ministerie van Buitenlandse Zaken zei: „De-president is in Djakarta en doet normaal zijn werk". De woordvoerder zei. dat Soekarno vanmorgen de am bassadeur van Irak had ontvangen. Ook Soebandrio, de minister van Buitenlandse Zaken, sprak de geruch ten tegen. Hü zei, dat ze ook waren verspreid door de radio in Nederland (bedoeld is een extra-uitzending van de „Radiokrant" van de N.C.R.V.) Hij noemde „dit gekke bericht" te sensa tioneel om er commentaar op te leve ren. Intussen is In Djakarta officieel be vestigd, dat Soekarno „op medisch ad vies voor volledige rust" naar het bui tenland zal vertrekken. Premier Djoeanda verklaarde in het parlement, dat de president naar een naburig land zal gaan, dat hem heeft uitgenodigd. Men neemt aan, dat dit India is. Soe- Het Internationale Rode Kruis heeft de Indonesische regering gisteren ver zocht deze organisatie te laten helpen bü de evacuatie van de Nederlanders uit Indonesië. Het verzoek van het Rode Kruis is gisteren in Bern overhandigd aan de Indonesische ambassadeur Soebardjo Djoyoadisoeryo. Het Rode Kruis deed dit in overeen stemming met een verzoek dat woens dag tot deze organisatie werd gericht door een Nederlandse afvaardiging on der leiding van baron E. van Boetze- laer. N Suriname, de Ne'derlandse An- 1 tillen en hier te lande zal morgen aandacht geschonken worden aan het feit, dat in december 1954 het Statuut van het Koninkrijk der Nederlanden in werking trad. De eigenlijke herdenkingsdag valt dit jaar op zondag. Daarom wordt de herdenking van de Koninkrijksdag dit maal op zaterdag gevierd: De afkondiging vaD de nieuwe rechtsorde in het Koninkrijk is nog niét zo lang geleden geschied. Het goed dat elk jaar opnieuw de herinnering riaaraan op enigszins feestelijke wijze levendig wordt gehouden. Ook dat kan de band tussen de drie landen versterken. Een van de pijlers waarop de nieuwe verbondenheid tus sen de rijksdelen inds 1954 berust, wordt in het Statuut omschreveq^als ,het elkander verlenen van hulp*'en bijstand". Dat verlenen van hulp en bijstand is sinds ^.954 zeker geen zinledige Ura-; se gebleven. Integendeel, daar zijn miljoenen mee gemoeid. De; bereid heid tot het brengen van offers als bier bedoeld is het bewijs van de échte vriendschap, die de volkeren van de drie landen verbindt. Die vriendschap moge van jaar-tot jaar nog hechter en sterker worden. Volgens zegslieden van Indonesische consulaat in New York is dit consulaat donderdag negen keer opgebeld door mensen die zich leden vatf de Neder- landse ondergrondse noemden, en aan kondigden dat zjj het consulaatsge bouw in de lucht zouden laten vlie gen. Ook het bureau van hét Indonesi sche persagentschap. Antara zou j op soortgelijke ,wyze zijn. bedréigd. „ri DE plaatsvervangend minister van Buitenlandse Zaken van de Sowjet-Unie, Koeznetsow, mm heeft donderdagavond in de poli tieke commissie van de Ver. Na ties, een overeenkomst tussen de landen van de Noordatlantisehe Verdragsorganisatie en die van het pact van Warschau voorge steld, waarbij men zou beloven elkaar niet aan te vallen. E en dergelijk verdrag is reeds in de brieven van de Russische premier Boelganin aan Westelijke regeringslei ders voorgesteld. De politieke commissie besprak een door de Sowjet-Unie voorgesteld agendapunt betreffende vreedzaam naast elkaar bestaan der staten. Koeznetsow zei, dat de Sowjet-Unie bereid is betrekkingen met alle lan den uit te breiden en te verbeteren, indien dit gebeurt op basis van weder zijds respect, gelijkheid en overweging van eikaars belangen. De Sowjet-Unie, de V.S. en Enge land moeten zich, althans' voorlopig, verbinden geen kernwapens te gebrui ken en met ingang van 1 januari aan staande proeven met kernwapens stop zetten, voorlopig voor een periode van ten minste twee tot drie jaar, aldus Koeznetsow. De Sowjet-Unie, Amerika en Enge land moeten voorts een overeenkomst sluiten waarbij zij afzien van het sta tioneren van kernwapens in Duitsland. De Rus stelde opnieuw dé instelling van een atoomwapenvrije zone in Mid den-Europa voor. De Russische regering is voorstand ster van een verdrag met de V.S. voor de ontwikkeling van - vriendschappe lijke betrekkingen en vreedzame sa menwerking tussen beide landen. Deze staten moeten ook maatregelen nemen Slechts het optreden van anti-revo lutionaire krachten. d.w.z. krachten die tot op de bodem toe „neeD" zegger tegen deze ontwikkeling kan hier uit komst bieden. (Adv Bij een heerlijke visschotel Malse ZOMERWORTELTJE5 (uit blik) Fn mosterdsaus Het is nooit de bedoeling van de In donesische regering geweest om alle •0.000 Nederlanders uit te wijzen of Nederlandse bedrijven te confisqueren. Dit is gisteravond meegedeeld in een officiële verklaring van de Indonesische diplomatieke vertegenwoordiging in Den Haag. De verklaring luidt als voigt: De Indonesische regering betreurt ten zeerste de overhaaste stap. van het hoofdkantoor van de Konink lijke Paketvaart Maatschappij, om schepen naar Singapore of elders buiten Indonesië te dirigeren. Het is nooit de bedoeling van de rege ring van de republiek Indonesië geweest om KPM-schepen in beslag te nemen, Indien op verscheidene schepen gewapende militairen aan boord zün geplaatst, dan is dit slechts een maatregel, voortvloeien de uit de staat van oorlog en beleg, om de verbindingen tussen de ei landen te verzekeren. In dit verband kan worden ge- vlezen op de normale diensten van de andere scheepvaartmaatschap pijen op Inddnesië, zoals de Kon. Java-China Paketvaartlijnen, de Rotterdamse Lioyd, de maatschappij Ne'derland en vele andere. De ge volgen van deze overhaaste stap van de directie der K.P.M. blijken uit de stagnaties in het vervoer van goederen en passagiers. Het is nooit de bedoeling geweest en het is ook niet de bedoeling van de Indonesische regering om Neder, landse bedrijven te confisqueren of te nationaliseren. Deze bedrijven zijn nu overal in Indonesië onder regeringstoczicht gesteld om acties van derden te voorkomen. De Indo nesische regering beheerst de situa tie volkomen. 9 Het is ook nooit de bedoeling van de Indonesische regering geweest om de ongeveer 50.000 Nederlanders uit te wijzen. Wel is aan de Neder landse regering gevraagd, de werk loze Nederlanders in Indonesië te doen repatriëren. (Zie ook pag. 3: „Den Haag nog zeer gereserveerd"). Ook „Radio Holland" In Dja karta (Nederlands eigendom) behoorde tot de bedrijven, die door het Indonesische personeel werden overgenomen. De leuze '„Irian Barat" (N.-Guinea moet vrys nrjjkt op de voorgevel van het gebouw. De minister van Economische Zaken heeft toestemming verleend een stij ging van de wereldmarktprijzen voor grondstoffen van chocolade door te berekenen. Hierdoor bestaat de moge lijkheid dat bijvoorbeeld de 25 cents- reep weer meer aan de Nederlandse markt zaf verschijnen De industrie zal trachten de nood zakelijke prijsverhogingen tot het uite: - ste te beperken, aldus deelt de Ne derlandse cacao- en cacaoprodukten vereniging mede. De prijs voor de cacaobonen steeg van maart tot november van dit jaar van beneden f 2 tot aanzienlijk bov"'t f 3 per kg. De uitvinder van de telex. Frederik G Creed. Is gisteren in Londen in de ouderdom van 86 jaar overleden. In Djakarta is thans bekendgemaakt, dat de Indonesische regering geen toe stemming geeft voor het landen van speciale vliegtuigen in Djakarta voor de evacuatie van Nederlanders, omdat zjj meent dat daar geen behoefte aan is- De Britse ambassade had vergunning gevraagd voor extra vluchten van de BOAC, de Quantas en de Malayan Air ways. Gisteren was in Djakarta al be kendgemaakt. dat de - Indonesische luchtvaartmaatschappij Garoeda per dag drie of vier extra vluchten zou maken voor vertrekkende Nederlanders en dit acht men in Djakarta dus waar schijnlijk voldoende. Het kantoor van de Quantas in Dja karta had nog een boekingslijst van 300 Nederlandse passagiers Bovendien had de KLM nog 500 boekingen tot het einde van dit jaar. Een Argonaut van de BOAC kon door het besluit van de Indonesische autoriteiten niet landen op bet vliegveld Kemajoran. De wach tende Nederlanders werden gewaar schuwd. doch velen van hen bleven ge duldig wachten in het kantoor van de BOAC in de hoop nog met een ander toestel te kunnen vertrekken. Naar de stichting „Hulp aan landge noten in Indonesië" meedeelt zal op korte termijn een vertegenwoordiger naar Singapore vertrekken om uit de daar reeds bestaande contacten co- mite's te vormen om aanvullende hulp te verstrekken aan de eventuele stroom van evacués uit Indonesië. De verte genwoordiger zal een zending medicij nen waaronder 350.000 tabletten mul- ti-vitaminen en geconserveerde ver sterkende middelen meenemen. Na een verblijf van enige weken in Singapore zal de vertegenwoordiger doorreizen naar Sydney voor hetzelfde doel. Van de N.V. Overzeese Gas en Elec- triciteitsmaatschappü vernemen wij. dat de gezinnen van de employés van haar bedrijven op Java, voorzover zij zulks wensen, naar Nederland zullen worden geëvacueerd. De plaatselijke militaire comman dant van Djakarta luitenant-kolonel Endang Dachjar, heeft een verorde ning uitgevaardigd, waarbij het aan Over de landbouwpolitiek heeft de laatste tijd belangrijk meningsverschil geheerst in de boezem van de Neder landse kabinetten. Men mag aannemen dat de minister-president dr. Drees die ten aanzien van de landbouwpoli tiek meermalen een conflict heèft ge had met minister Mansholt, bü de be slissing over de opvolging vandr. Mansholt, de wenselijkheid van ëëh herziening van die landbouwpolitiek ernstig zal laten gelden. In kringen van de PvdA neemt men dan ook aan dat dr. Drees bepaalde voorwaarden zal stellen aan de opvol ger van de huidige minister van Land bouw. om de huidige propaganda via p^rs en radio, die wederzijds wantrouwen in de hand werkt, stop te zetten en óm een normale ontwikkeling van de han delsbetrekkingen mogelijk te maken. ;Er zou ook een overeenkomst moe ten komen om af te zien, ten eerste van acties waardoor de onafhankelijkheid van de landen in het Midden-Oosten wordt aangetast, en ten tweede, van het gebruik van geweld om kwesties die op het Midden-Oosten betrekking héb ben, op te lossen. Een commentator van radio-Moskou heeft vandaag verklaard dat, wanneer Amerika en Rusland geen overeeni. stemming bereiken - over de recènté voorstellen van Rusland, het enig alter natief de atoomoorlog is. „Wij moéten' de kwestie bespreken en een overeen komst bereiken, Zelfs de sténen schreeuwen daarom. Het enig alterna tief is de atoomoorlog - of totale zelf moord, zoals u, Amerikanen hetnoe men," aldus radio-Moskou. Advertentie) alle Nederlanders, die zullen repa triëren, verboden wordt om zonder toestemming van de betrokken auto riteiten hun bezittingen aan andere personen over te dragen Ook vaar digde -hü een regeling, uit voor de overdracht van eigendomsrechten van Nederlanders. Er is een uit zes leden bestaande commissie van toezicht ingesteld, die controle zal uitoefenen op de over dracht van Nederlandse eigendom men, Tegen overtreders van de ver ordening die met ingang van 7 decem ber van kracht is verklaard, zull«n strenge_maatregelen worden genomen. .i US?er,abaiia is gemeld dat daar ?Ale, Nederlandse bedrijven onder-mi litair beheer zijn gest\' i Tevens héb ben de militaire am re. ten Sin 5oe- rabaia de „Simpang Ciub',t-é>vérge- nomen. VJ VI VCIii p__ Soekarno vertoont aan Ik Op Schiphol Kwam gisteravond een groep Nederlanders met het K.L.M.- toestet uit Singapore aan. Onder hen bevonden zich ook enkele vrou wen en kinderen uit Djakarta, die men hier het vliegtuig ziet verlaten. (Zie voor verslag van de aankomst pagina 31. steeds E HET weer in West-Europa wordt be heerst door een depressie, waarvan het centrum zich boven Brctagne bevindt, De repressie houdt in onze omgeving een oostlijke stroming in stand, die ucht nit Duitsland aanvoert, waarin de temperatu ren gematigd zgn voor de tijd van het jaar Een frontale stroming veroorzaakte in de nacht van donderdag op vrijdag enige re gen. Aan de oostflank van de genoemde depressie stroomt zachte lncht uit de Mid dellandse Zee naar de Alpen, metals -ge volg dat tegen de zuidelijke berghellingen overvloedige regens vóórkomen. In Loearno werd in een etmaal 102 'mm; afgetapt. De, regen .duurt daar- ónycrntln- derd voert, doordat in dé Golf yaft Genua een nieuwe storing tot ontwikkeling komt, die zich over de Alpen naar Duitsland uit breidt. Bij de nadering van deze depress--, z»t de wind naar noordelijke richtingen draal en. De aanvoer van de lucht heeft dan van de Noordzee plaats met plaatselijk enige regen en mogelijk ln de noordelijke pro vincies met natte sneeuw. De gemiddelde temperaturen blijven even boven het vries punt. 7*r.u-s, -• sïvS- >r j i j (Van onze parlementairejredacteur),; In politieke kringen verwacht-men dat de huidige minister van Land bouw, Visserij en Voedselvoorziening,: die zoals bekend, dóór dé'Nederlandse regering zal worden voorgedragen als lid van de Europese commissie, van de Europese Economische Gemeenschap, zal wórden opgevolgd door ir. A. Von deling, het socialistische Tweede-, Kamerlid, dat jarenlang in de kamer namens de Partij van de Arbeid de agrarische zaken heft behandeld en die op het ogenblik in de socialistische fractie als financieel expert optreedt. ik heb' Tl) ijk dekens!

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1957 | | pagina 1