ONDER ZWARE DRUK VAN MOSKOU?
Executie Nagy interne
zaak van Hongarije
Anderhalf miljoen schade
door brand bij
houthandel te Utrecht
Gezellig tuinfeest op Soestdijk
Alle niet-communistische
raadsleden bedanken
Russen komen toch
naar GENEVE
Nieuwe nota aan
Washington
Macmillan en de Gaulle
voeren besprekingen
Meer troepen
naar
Nieuw-Guinea
Sow jet-danseres nam paraplu weg
Uit warenhuis
in Brussel
Zag KLM-piloot
kunstmaan
uiteenspatten?
H=sa?i^wSF'®a««
Weer Amerikanen op
Cuba ontvoerd
Burgemeester Tjalma
nam afscheid
Brits protest bij
Sowjet-Unie
Reddingsgordels van
„Zaan" gevonden
Staf-chef Lorillot
nam ontslag
Mr. J. W. van Gelder
secretaris
der C.H.U.
Rustig
BOM BARST IN FINSTERWOLDE
MAANDAG 30 JUNI 1938
ZESTIENDE JAARGANG Ne. 4029
r
HZ~T<
Revisionisme
Interne zaak
Omdat C.P.N. instemt met
Hongaarse moorden
BOTSINGEN
Goede betrekkingen
Decreten
-«igp
Directeur: H. DE HUIG
A
y
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
(Van een onzer verslaggevers)
Hedenochtend In alle vroegte
heeft in het hartje van Utrecht
een enorme brand gewoed. De
opslagplaatsen en bedrijfsruim-
ten van Jongeneel's houthandel
aan de Zeedijk, welke vorig jaar
mei grotendeels door brand wer
den vernield, stonden nu weder
om in lichterlaaie. Tegen vijf uur,
toen de brand haar hoogtepunt
had bereikt, hadden de vlammen
ongeveer de helft van het ander
halve hectare grote terrein ver
overd.
Jacht op gevluchte visser
OMOELKA, de leider van de Poolse communistische partij,
heeft zaterdag in een rede voor havenarbeiders te Danzig
een aanval gedaan op Joegoslavië en het westen.
De „onjuiste revisionistische ideeën" van Joegoslavië steunen
volgens Gomoelka de politiek van de „internationale reactionai
ren", die de eenheid van het socialistische kamp willen ver
zwakken.
De Poolse partijleider sprak zich ook voor het eerst uit over
3e executie van Nagy in Hongarije. Hij steunde het standpunt
can de andere communistische landen, dat de terechtstelling van
Nagy en zijn aanhangers volkomen een binnenlandse aangelegen
heid van Hongarije is.
In de Joegoslavische hoofdstad Belgrado meent men dat Go
moelka in zijn redevoering te Danzig zo ver is gegaan in het steu
nen van de nieuwe harde politiek van .Moskou om te voorkomen
dat de Russen zich weer meer met de Poolse binnenlandse aan
gelegenheden gaan bemoeien. Gomoelka zou op het ogenblik on
der zware druk van het Kremlin staan.
- 1
I
ÊËïP'M
K-unie"' KHede ta de So"- Lr ÏXto "„"SST™?.!
Tcl^ ^467 Tiunen,.
Rsittbti» 1091 Postgiro No. 424863
Vewehtet da^u^ nummer' 10 <*nt
y"
(Geldig tot hedenavond)
VRIJ WARM
Veranderlijke bewolking met enkele verspreid voorko
mende balen. In de nacht en vroege ochtend plaatselijk
mist. VrU warm. Overwegend zwakke wind.
Morgen: zon op; 4.23 .liaan op: 20.49
onder: 21.03 onder: 4.56
Gomoelka doet aanval op
Tito en het Westen
•V"
r «W
.Afi"
Naar voorlopige schatting is voor
een waarde van ruim anderhalf miljoen
gulden aan houtvoorraden en werk
plaatsen verloren gegaan. Over de oor
zaak kon de politie ons vanochtend
vroeg nog niets mededelen. Toen de
brandweer en de politie op het terrein
aankwamen, had de brand zich reeds
zc uitgebreid, dat zelfs moeilijk viel
vast te stellen waar deze was begonnen.
Acht minuten voor vijven werd de
melding op de hoofdpost ontvangen.
Toen was de brand reeds zo uitgebreid,
dat onmiddellijk groot alarm werd ge
geven. Het vuur werd eerst aangepakt
aan de kant van de Zeedijk, omdat
daar het gevaar voor het overslaan van
de brand naar woningen het grootst ls.
De huizen werden ontruimd en onder
wijl werd, ook van de kant van de
Otterstraat en de Westerdyk het vuur
systematisch bestreden.
De vrijwillige brandweer uit Zullen
was eveneens met groot materieel ter
plaatse en 18 noodwachters van de B.B.
namen onder leiding van het wijk
hoofd van wijk K, de heer Bemer,
ijverig aan het bluswerk deel.
Tien minuten voor zes was de brand
weer het vuur in zoverre meester, dat
voor uitbreiding geen vrees meer
bestond.
ma
Cu-
Ongeveer dertig Amerikaanse
trozen sUn waarschijnlijk door
basnse rebellen ontvoerd.
De manschappen zijn afkomstig van
de Amerikaanse marlnebasis te Guan-
taiumo, in de Cubaanse provincie
Oriente, waar de opstandelingenleider
Fidel Castro opereert. Zij keerden van
een picknick niet terug.
Vorige week hebben de Cubaanse
rebellen een aantal Amerikaanse in
genieurs ontvoerd.
De Cubaanse rebellen zouden zich
bereid hebben verklaard veertig Ame
rikaanse en twee Canadese gevangenen
vrU te laten, indien de Amerikaanse
regering garandeert, dat op de basis
Guantanamo geen hulp meer wordt
gegeven aan vliegtuigen van de Cu
baanse regering.
Burgemeester J, Tjalma van Hooge.
veen, tevens lid van de Eerste Kamer
ta--r.), heeft zaterdag afscheid geno-
U]en,yan de burgerij van de gemeente,
Mi 31 jaar heeft bestuurd,
s Ochtends was er op het Raadhuis
plein een défilé van schoolkinderen,
aie de burgemeester een speciaal voor
ueze gelegenheid geschreven lied toe-
™hgen, 's Middags werd een receptie
gehouden, waar de heer Tjalma namens
een comité van Ingezetenen de ma
quette kreeg aangeboden van een fon-
die In het burgemeester Tjalma-
«rk zal gaan verrijzen. Zaterdagavond
JOT de Hoogeveense harmonie, die in
«euwe uniformen was gestoken, een
Engeland heeft Moskou een scherpe
protesinota doen toekomen naar aan
leiding van het feit, dat dertig Russi
sche vissers op een afgelegen Schots
eiland aan land zijn gegaan om jacht
te maken op een gevluchte zeeman.
De Britse regering meent dat het
„een flagrante schending van het recht"
zou zijn geweest, Indien de Russen de
vluchteling met geweld naar zjjn schip
hadden teruggebracht.
De vluchteling, de 32-jarige Erich
Teayn, wist in de moerassen aan zijn
achtervolgers te ontkomen. Hij ver
borg zich in een woning waarvan de
eigenaar de politie waarschuwde. Tcayn
verblijft nu in Edinburgh, waar over
zijn verzoek om politiek asiel zal wor
den beslist.
ir~y'
Vijf reddingsgordels met de woorden
s.s, Zaan, Rotterdam erop zijn zondag
in het westelijke gedeelte van de Oost
zee door het Russische schip Michael
Kalinin opgevist.
Aan alle schepen in de buurt is
verzoch' scherp naar het Nederlandse
schip uit te zien. i
Het Russische schip heeft ook een
voetbal opgepikt, die vermoedelijk
eveneens afkomstig is van de Zaan.
De Duitse scheepvaartdienst zegt, dat
het mogelyk is, dat de reddingsgordels
en de voetbal over boord zijn gespoeld.
De New York Times meldde vorige
week uit Londen, dat er aanwijzin
gen waren over Russische troepenbe
wegingen in en om Polen. Dit kon
betekenen, dat de Russen van plan
zouden zün het bewind-Gomoelka on
der militaire druk te zetten, opdat Po
len in alle opzichten de richtlijnen
van het Kremlin zou gaan volgen.
Berichten uit Warschau meldden
vorige week dat de Poolse partylei
ding zeer onaangenaam verrast was
door de „ophef", die fn het westen
was gemaakt van het feit, dat Polen
de executies in Hongarije zou afkeu
ren. Deze „westelijke perscampagne"
die Polen veel kwaad had gedaan,
zou de Poolse partij misschien nood
zaken zo werd toen verklaard
openlijk haar standpunt over de ge
beurtenissen in Hongarije uit te
spreken.
In Belgrado werd zaterdag gezegd,
dat Gomoelka zich door de Russische
druk in een „wanhopige situatie" zou
bevinden.
Gomoelka zei in zijn redevoering te
Danzig, dat het revisionisme van het
bewind-Tito in Joegoslavië bestaat in
het feit, dat de Joegoslavische commu
nistische party weigert zich aan te
sluiten bij het communistische blok.
De Poolse partijleider beschuldigde
het westen ervan gebruik te maken
van de terechtstelling van Nagy om
een propaganda-corlog tegen het Sow-
jet-blok te voeren. Ket doel daarvan
is volgens hem de aandacht af ie lei
den van de „imperialistische avontu
ren in het Midden-Oosten", alsmede
van de westelijke bewapeningspolitiek.
„Radiostations en de buitenlandse
pers hebben de publieke opinie ge
voed met sensationeel nieuws, zoals
een zogenaamde afkeurende brief van
Gomoelka aan Chroestsjew en ze zeg
gen dat Gomoelka zal aftreden, maar
aldus de Poolse partyleider dit
zijn de methoden die de imperialisti
sche propaganda gebruikt om onze
Poolse volksdemocratie te verzwak
ken en Polen in conflict te brengen
met de Sowjet-Unie".
Over de executie van Nagy zei Go
moelka: „Het staat niet aan ons te
(Van onze correspondent)
Alle vijf niet-communistische
leden van de gemeenteraad van
Finstervvolde hebben zaterdag be
dankt als raadslid uit protest te
gen het feit dat de zes communis
tische raadsleden van Finster-
wolde openlijk van hun instem
ming hebben doen blijken met de
moord op de Hongaarse oud-pre
mier Imre Nagy en de verzetsheld
Pal Maleter.
De PvdA-fractie, die drie leden telt,
heeft burgemeester mr. G. Loopstra
(WD) medegedeeld dat zij reeds te
gen de gebeurtenissen In november
1956 in Hongarije geprotesteerd heeft
door van een aantal raadsvergaderin
gen weg te blijven, doch dat de nu
voltrokken doodvonnissen de druppel
vormen die de emmer doen overlopen.
Met mensen die zulke daden goedkeu
ren is iedere samenwerking onmoge
lijk, aldus de PvdA-fractie.
De fractie van „Gemeentebelangen"
(twee leden) zegt dat zij „niet langer
geconfronteerd wenst te worden met
lieden die de gebeurtenissen in Hon
garije en met name de moord op Imre
Nagy en Pal Maleter goedkeuren."
In de gemeenteraad van Finsterwol-
de hebben zich sinds de oorlog her
haaldelijk ernstige botsingen voorge
daan, die er in 1951 toe leidden dat
de toenmalige burgemeester, de heer
H. Tuin (thans burgemeester van
Slochteren), bij regeringsbesluit be
last werd met de waarneming van de
taak van de raad. Twee jaar later werd
deze maatregel ingetrokken. Ook daar
na bleven de moeilijkheden niet uit
en hebben de niet-communistische
•aadsleden verschillende malen gedreigd
te zullen bedanken.
Naar wij vernemen is het niet uitge
sloten dat de nieuw gekozen niet-
communistische raadsleden, nadat zij
in september a.s. zyn geïnstalleerd,
eenzelfde houding zullen aannemen.
Bij de onlangs gehouden gemeente
raadsverkiezingen wonnen de com
munisten een zetel ten koste van de
P.v.dA., waardoor hun aantal op
zeven komt.
beoordelen wie de schuld had of te
oordelen over de rechtvaardigheid van
de straf. Dit is een Interne zaak van
Hongarije".
„Nagydie een revisionist was
gleed tijdens de opstand steeds meer
af onder druk van contra-revolutie
en vijanden van het volk," aldus de
Poolse leider. „Het scherpe vonnis
was de tragische epiloog van het
geen ongeveer twee jaar geleden
m Hongarije begon."
Poolse premier Cyrankiewicz
heeft zich zaterdag bij een bezoek aan
een fabriek in Warschau in dezelfde
geest uitgelaten. Hij liet ook duidelijk
uitkomen dat Gomoelka's kritiek op
Nagy en het titoïsme, namens de ge
hele Poolse partyleiding werd uitge.
sproken.
Prawda, het orgaan van de Russische
communistische partij, heeft de volle
dige tekst van de rede van Gomoelka
gepubliceerd.
Poolse oudstrijdersorganisatie
heeft besloten het bezoek uit te stellen
dat een aantal Poolse oudstrijders aan
Joegoslavië zou brengen om een Joe-
gos avische partizanenherdenking bii
te wonen. De plechtigheid zal wel wor
den bugewoond door oudstrijders uit
Engeland, Amerika, Italië en Canada.
Hongarije en Bulgarije hebben een
gemeenschappelijke verklaring uitge
geven, waarin wordt gezegd, dat de
twee landen zullen streven naar goe
de betrekkingen met Joegoslavië on
danks de Ideologische meningsverschil
len.
De verklaring was ondertekend door
de partijleiders van Hongarije en Bul
garije, respectievelijk Janos Kadar en
Todor Zhivkov, aan het slot van een
officieel bezoek van Kadar aan Bul
garije.
Bij de muziek van de band van
de Koninklijke Militaire Academie
uit Breda hebben enige honder
den gasten, die op uitnodiging van
prins Bernhard zaterdagmiddag in
de tuinen van het paleis Soestdijk
vertoefden, enkele gezellige uren
doorgebracht. Hoewel er een drei
gende bewolking boven Nederland
king, kon het tuinfeest, aan de
vooravond van de verjaardag van
de Prins ongestoord doorgang
vinden,
Het feest, dat omstreeks drie uur
een aanvang nam, verkreeg een
even verrassend als motorisch
accent, toen 32 straaljagers
van Soesterberg een groet aan
de (bijna) jarige kwamen bren
gen. Nagenoeg de gehele ko
ninklijke familie, alsmede prinses
Armgard, was aanwezig. Bijzonder
gewaardeerd werd het optreden
van het frisse Amsterdamse stu
dentencabaret.
De Sowjet-Unie zal waarschijnlijk
toch deelnemen aan de conferentie van
deskundigen, die morgen in Genève
begint ter bestudering van controle op
ontwapening en het stopzetten van
kernproeven, aldus is zaterdag in Mos
kou vernomen. Vorige week hadden de
Russen gedreigd, dat ze niet naar Ge
nève zouden komen aangezien de Ver.
Staten geen duidelijke uitspraak wil-
j an officiële zijde wordt mede
gedeeld: „De regering heeft be
sloten enige aanvullende maat
regelen te treffen voor de aan
passing van de beveiliging van
Nederlands-Nieuw-Guinea aan de
nieuwe verhoudingen en techni
sche ontwikkeling. Een beperkt
aanta.l manschappen van de Ko
ninklijke Landmacht zal
N ederlan ds-Nieuw-Guinea
den uitgezonden'".
naar
wor-
Premier Macmillan, die zondagmid
dag te Parijs aankwam voor een be
zoek van één dag, en sUn Franse ambt
genoot de Gaulle zetten vanochtend
gesprek voort over de vele onderwer
pen, waarover zU zondagavond al een
inleidende gedachten wisseling hadden.
Het gesprek werd hoofdzakelijk in 't
Frans gevoerd.
Volgens kringen, die in nauw con
tact met de Britse delegatie staan,
vlotten de besprekingen van meet af
goed. De twee premiers waren het
eens over de opzet van een topconfe
rentie, de toestand in het Midden-Oos
ten, met de Libanese kwestie en het
optreden van de VN in dit gebied.
Macmillan pleitte voor een spoedige
totstandkoming van een vrijhandels-
gebied naast de Euromarkt, ten einde
een verdeeldheid in West-Europa te
voorkomen.
De staf-chef van het Franse leger,
generaal Henri Lorillot heeft zyn ont
slag aangeboden en gekregen. Lorillot
zal worden opgevolgd door de gepen
sioneerde generaal André Marie Zeiler.
Lorillot behoorde tot dat deel van
het leger, dat tegen het aan de macht
komen van de Gaulle was.
In Parijs is gisteren een aantal de
creten gepubliceerd, die ertoe moeten
leiden dat de toestand in Algerije zo
veel mogelyk normaal zal zijn, als ge
neraal de Gaulle deze week zijn twee
de werkbezoek aan Algiers brengt.
In een televisietoespraak heeft de
Gaulle de medewerking van de Alge
rijnse nationalisten gevraagd bij het
bepalen van de toekomst van Algerije.
Verder stelde de Gaulle voor het
loon- en prijspeil gedurende de rest van
het jaar te bevriezen om het land in
staat te stellen het economische en fi
nanciële evenwicht te herstellen. Ook
vroeg hij de Franse bevolking in te
schrijven op de staatslening.
In Parijs is gisteren tegengesproken,
dat op het Franse eiland Nieuw-Cale-
donië ten westen van Australië een
staatsgreep plaatsgehad zou hebben.
Een Australisch blad had een dergelijk
bericht v^p zijn correspondent ter
plaatse gepubliceerd
In de op zaterdag te Utrecht gehou
den vergadering van het hoofdbestuur
der Christelijk-Historische Unie is tot
secretaris van de unie gekozen mr. J
W. van Gelder te Nieuwer Amstel.
-•? De heer Van Gel
eder neemt de plaats
vin van mr. H. K. J.
Beeminh,
den doen over het staken van de kern
proeven.
Zondag kwamen in Zwitserland 6
leden van de Russische delegatie on
der leiding van prof. Fjodorow aan.
De rest var, de groep Russische des
kundigen wordt vandaag verwacht.
Bovendien heeft de Sowjet-Unie za-
te-dag een nota naar Washington ge
zonden, vaarin weliswaar de besehul
diging wordt geuit dat de Amerikanen
proberen or.der een duidelijke verkla
ring van ret doel der conferentie uit te
komen, doch de Sowjet-regering gaf ln
de nota tevens toe, dat de regeringen
en met de deskundigen m Genève, een
feitelijk besluit over staking der kern
proeven moeten nemen
De Br:tse deskundigen die aan de
conferentie zullen deelnemen, Sir Wil
liam Penny en Sir John Cockcroft, zijn
zondag in Genève aangekomen. Zij
hebben dezelfde dag nog overleg ge
pleegd met de Amerikaanse geleerde,
dr James Fisk, die tevoren had ge
sproken met de Franse prof. Yves Ro-
card. Het wachten is nog 0p de Cana
dese dr. Omand Solandt, die vandaag
wordt verwacht.
T)n iIhicopal AI»a 4 ?r-
De danseres Olga Lepetsjlnskaja van
het Russische Bolsjoiballet, dat op het
ogenblik in Brussel optreedt, is zater
dag door de Brusselse politie verhoord
omdat zij oun. handschoenen en een
paraplu zou hebben weggenomen uit
een warenhuis in de Belgische hoofd
stad.
Later werd echter meegedeeld, dat
geen strafvervolging tegen haar zou
worden ingesteld. Het warenhuis heeft
geen officiële klacht ingediend.
Een inspectrice van een warenhuis
in de Nieuwsstraat te Brussel schijnt
de danseres te hebben betrapt toen zij
een paraplu wegnam. De inspectrice
nam Olga mee naar haar bureau, waar
de danseres haar handtas moest ope
nen. Daarin bleken zich o.m. nog twee
paar handschoenen te bevinden. Olga
verklaarde dat zij de handschoenen
had weggenomen om ze by daglicht te
kunnen bekijken en dat ze van plan
was geweest ze daarna terug te bren
gen. Voor de paraplu kon zij geen
verklaring geven.
De directeur van het Bolsjoi-thea-
ter verklaarde zondag, dat de hele
kwestie een misverstand was. In Rus
land is het de gewoonte dat men uit
een winkel goederen mee naar buiten
neemt om ze bij daglicht te knnnen
zien. Dat had Olga Lepetsjlnskaja ook ten.
Is de derde Amerikaanse kunstmaan
(Explorer Hl) in de nacht van vrijdag
op zaterdag uit elkaar gevlogen en tot
vergaan? En hebben een KLM-
plloot en de bemanning van een licht
schip dat zien gebeuren? Of hebben zij
een ander verschijnsel gezien? Nie
mand durft het met zekerheid te zeg
gen.
Dit zijn de feiten:
De KLM-gezagvoerder Peter J. Krou-
wel zag vrijdagnacht, twee uur na
het vertrek uit Shannon, een fel licht
helderder dan de maan, dat in drie
aelen uiteenviel. De delen waren in
enkele seconden verdwenen.
De piloot nam contact op met de be
manning van het weerschip C op de
Atlantische Oceaan, die hetzelfde zei
gezien te hebben.
ït Smithsonian Observatorium in
Amerika zei kort daarna dat in de-
zeirae nacht de Explorer III aan zijn
einde is gekomen, maar dat de piloot
dat niet gezien kan hebben, omdat
de satelliet op een andere plaats aan
de hemel stond dan waar het ver
schijnsel waargenomen werd.
Later deelde hetzelfde observatorium
echter mee, dat de kunstmaan toch
weer in Memphis gezien zou zijn.
Maar m0n voegde eraan toe, dat de
Explorer waarschijnlijk voor van
daag wei uiteengevallen zou zijn.
Gedurende het weekeinde stond het weer
west-Europa onder invloed van een
zuakke nip van hoge luchtdruk, waardoor
er oieral rustig weer voorkwam. De lucht,
die zich boson ons land en het zuldelhk
oeei san de Noordzee bevond, was zeer
vochtig. Er kwam. vooral in dc nacht en ln
willen doen met de handschoenen en I bewolking Cn la3Ehanscnde
de paraplu die zij in haar tas had ge- Perioden met zonneschijn kwamen zon-
stoken zonder te betalen. fag voornamelijk in zuid-iioiiand »n Bra-
Oiga Lepetsjinskaja is 42 jaar. Zy bant voor- ^middels heeft een uitgebreid
is sinds 1933 verbonden aan het Bolsjoi- )®c<3ruicSP'''e<J °p de oceaan, waarin een
theater. Zij was Stalin's meest geliefde twcctat depressickernen voorkomen, zich tot
danseres en wordt algemeen beschouwd °T,cr ,WeAt"Fra,!krlJk en dc Brltse eilanden
Twee jaar geleden werd de Huslls0he S'jf „"SS?1
discus werpster Nina Ponomarewa ln plaatsen r-gen. Men verwacht dat dit sto
Londen betrapt op het stelen van Vijf rlnssgeblcd zich in betekenis afnemend
goedkope hoedjes in een warenhuis. verder 'n noordelijke richting zal verpJaat-
De atlete verborg zich dagenlang lri Ken' De V0'Bende oceaandepressie, waarvan
de Russische ambassade. Ten slotte KT !tern 'irh nu voor de Go,f Biscaye
verscheen ze voor de rechter en werd ';<l 7kh ,ater eveneens over Frank-
schuldig verklaard, hoewel ze ontken- P„faan ult''rclden-
de. De rechter veroordeelde haar de reeenk ?al tot eevolg hebben da'
slechts tot betaling van de proceskos
die on-,
langs als opvolger Het Smithsonian
van de heer H. W.
Tilanus tot voorzit
ter is benoemd.
De heer Van Gel
der is lid van de
Provinciale Staten
van Noord-Holland
West-Duitsland zal vrijwel zeker
twaalf normale duikboten voor zyn
marine bouwen en overwejegt de i
bouw van enkele dwergduikboten,
aldus heeft een woordvoerder van
het Westdultse ministerie van De-
fensie zaterdag te Bonn meegedeeld.
