Kostbare uren verloren door verkeerde boodschap
Schokkende
ramp
Motorstoringbliksem.
brand sabotage?
MARIJKE kwam - met ancler
toestel - veilig aan
Nederlandse
passagiers
De acht bemanningsleden
Spookachtig schouwspel
bi j reddingspogingen
Geen hoop meer
voor 19
Nederlanders
mm.
Toestel was niet
overbelast
Blij weerzien in
New York
v_
Inhoud telegram
nog geheim
VRIJDAG 15 AUGUSTUS 1958
ZESTIENDE JAARGANG No. 4069
m
rü
Fout gemaakt?
In stukken
OORZAAK VAN RAMP NOG DUISTER
SI*#Vrij' I
Tijdbom?
Vuurpijlen?
Op eilandjes?
V
*"eÏÏ» kSTE*4/"00 L>'
_y
Directeur: H. DE RUIG
J
Hoofdredacteur: Dr. J. A H J S BRUINS SLOT
(Van onze speciale verslaggever)
SHANN OAvrij dagin orgcn
HET is nu vrijwel zeker, dat alle 99 inzittenden van de
Supereonstellation P.H.-L.K.M. ,,Hugo de Groot" de
dood hebben gevonden, toen het toestel gisteren in de
Atlantische Oceaan stortte. Vliegtuigen en veertien schepen
van vijf nationaliteiten, die de woelige oceaan ten westen van
Ierland afzochten, hebben slechts doden, wrakstukken en
lege reddingsvlotten gevonden. Tot nu toe zijn 35 lijken ge
borgen. Berichten dat vuurpijlen zouden zijn waargenomen,
zijn tegengesproken.
Twee kostbare uren zijn gisteren verloren gegaan, doordat het
vliegveld Gander op New Foundiand een foutieve boodschap zond.
dat het radiocontact met hel inmiddels reeds door de Ierse lucht
haven Shannon als vermist opgegeven toestel had gehad. Na de ont
vangst van deze boodschap hief Shannon de alarmtoestand op. Een
uur en vijftig minuten later trok Gander zijn boodschap in. Op
nieuw werd nu de alnrmtoestand afgekondigd.
Schepen die na de eerste alarmboodschap reeds te hulp gesneld
waren, veranderden na het ten onrechte geruststellende bericht
van Gander weer van koers, waardoor de reddingspogingen ernstig
werden vertraagd.
De oorzaak van Ganders foutieve boodschap is vermoedelijk gele
gen in verwarring met een ander vliegtuig. Ook is het niet onmoge
iiik dat de verwarring is ontstaan toen Gander een herhaalde bood
schap van Shannon, luidende ..007 Echo, «>07 Echo" opving, die be
doeld was om contact met het vliegtuig te krijgen. Gander zou deze
oproep hebben uitgelegd als een melding van de KL.M.-maehine
zelf.
Onder de 99 inzittenden van de
..Hugo de Groot" bevonden zich
negentien Nederlanders, namelijk
elf passagiers en de acht beman
ningsleden.
Tot de 91 passagiers behoorden
S3 volwassenen, vijf kinderen en
drie baby's. Van de buitenlandse
passagiers hadden er 44 de Ame
rikaanse nationaliteit, twee de
Israëlische, écn de Britse, één de
Duitse, één de Franse en één de
Poolse. Van dertig is de nationa
liteit niet bekend.
Zie verder pag. 3. 5e kol.) I
J
J
«ur
«onarcon. mn« o« «vitnm»®; r«i_»
*4}WMU«e: ttuygenaplein 1 TeletrtSSw^inB.»»
Portbu. SOS! Partgtro Ko 424307 U)nen>'
2Cl»cbtendieim, IMSO—WM T»u,
r!t5ifïL3 Pob^o No 424208 TeJefoon 4371
Ka«ohueodlcn»t i» 17.30 oor 7it a
ii^^enJ^'f!«,K:erkfa""t b '-Telefoon' CTB8Z.
P" f 2<S IW »**nd, Ï7.90 p«
veraehönt «Uuwttnjf* nmnmm 15
(GelJiT tol morgenavond) B
ZUIDWESTELIJKE WIND
•.nkele opklaringen, maar ook plaatselijk enkele buien.
Overwegend matige zuidwestelijke wind. Ongeveer
lezcllde temperaturen ais vandaag.
Morgen: Zon op: 5.24 Maan op: 7.12
onder: 20-04 onder: 20.18
'V.
VRIJ ZEKER GEEN OVERLEVENDEN VAN
KLM-RAMP
Reeds 35 doden
eborffen
levens heiHt gekost. Alles wijst er nl.
op. dat niemand kans kreeg rubber-
ootcn of zwemvesten te gebruiken.
Terwijl op 53.16 graden noorder
breedte, 11.43 graden westerlengte, de
plaats waar de „Hugo de Groot" neer
stortte, schepen bij het licht van door
vliegtuigen uitgeworpen fakkels en
onder slechte weersomstandigheden de
ree afzochten, intrigeerde ons vannacht
op Shannon vooral de vraag: „Hoe is
het mogelijk, dal de afgekondigde
atanntoeshmd enige uren opgeheven is
geweest vóór men hem hervatte?"
Daarop kwamen een dertigtal
Britse en Nederlandse journalisten
tijdens een tweetal nachteiiike pers
conferenties, eerst met de lucht
havenautoriteiten, daarna met de
KLM-vertegenwoordiger uit Londen,
George Page, steeds weer met r
druk terug.
Want hoe is de volgorde van de
feiten''
De „Hugo de Groot" vertrekt, na een
gebruikelijk oponthoud van 47 minuten,
cm 4.05 uur Nederlandse tiid van Shan
non, De gebruikelijke melding voor
routine volgt om 4.40 uur. Om 5.50
wordt de volgende routinemelding ver
wacht. Deze blijft uit. Volgens gebruik
wordt daarom een half uur gewacht
met het maken van alarm, de onzeker
heidsfase.
Om 6.15 uur in de morgen slaat
Shannon alarm: alle weerschepen en
alle vliegtuigen op de Atlantische
Oceaan word én van de vermissing op
de hoogte gesteld. De reddingspogingen
kunnen begimv""
EEN grote ramp heeft onze natio
nale luchtvaartmaatschappij ge
troffen. Met ontroering is daarvan in
brede lagen van ons volk kennis ge
nomen.
In onze tijd viert de techniek schier
dagelijks haar triomfen. Nog deze week
hebben wij met een zeker gevoel van
trots gelezen van de prestaties van de
atoomduikboot „Nautilus", die onder
de Noordpool doorvoer.
Sinds jaar en dag vinden we het de
gewoonste zaak van de wereld, dat
vliegtuigen dagelijks de oceaan over
vliegen.
Maar plotseling komt dan een ramp
als deze er weer aan herinneren bce
wij, naar het Bijbelwoord, elk uur in
gevaar verkeren. Er xs slechts een
schrede tussen ons en de dood.
Ons meeleven gaat in deze zware
dagen uit naar onze nationale lucht
vaartmaatschappij en degenen die daar
verantwoordelijkheid dragen.
Ons meeleven gaat bovenal uit naar
de nabestaanden van hen, die zo plot
seling uit dit leven werden weggeroe
pen.
Zwak en broos is ons aller bestaan.
Daaraan herinnert ook deze raxnpi Mo
ge de roepstem, die daarvan uitgaat,
door velen worden verstaan, want do
mens gaat naar zijn eeuwig buis.
Maar dan rapporteert het vliegveld
Ganji-r op New Foundiand om 7.30 uur
radiocontact met het vermiste toestel,
waarna het alarm natuurlijk onmiddel
lijk wordt Ingetrokken. Om 9.20 uur.
Jwee uur later d'J", trekt Shannon dit
bericht in als onjuist. Opnieuw gaan
Se alarmseinen de wereld in om 10.50
uür. Dan is de Super Constellation
r«ds 6 uur geleden in zee gestort. Hoe
w dit mogciu*-? Tf-rfl C---"cr een fout
ïemaakt?
Intussen mag men niet aannemen,
«t deze eventuele vergissing mensen-
Het ziet er naar uit. dat het vliegtuig
geheel in stukken brak bij de val op
het water.
Pas om 20.20 uur bereikte de eerste
Fran«e trawler, de „General Ie Clerc",
de uit de lucht vastgestelde plaats van
de ramp. De trawler haalde acht lijken
i J - y
Omtrent de oorzaak van de KLM
ramp tast men nog volkomen In het
duister. Het enige dal men weet is
dat het toestel kort na het vertrek uit
Shannon in slecht weer terecht is ge
komen. Vijfendertig minuten na het
vertrek meldde het vliegtuig dat alles
wel was aan boord. Het vloog toen op
ruim 480C meter. Daarna volgde stilte.
Geen enkele aanwijzing van mocilük-
hrden. geen noodseinen, niets. Alleen
stilte.
De KLM-zegsman in Shannon
heeft in antwoord op de vraag of
ar* i «sA
DOLGELUKKIG viel de zeven
tienjarige Marijke Pennock
uit Lcidschendam gisteren op het
vliegveld van New York in de ar
men van haar ouders. Doordat het
meisje op het allerlaatste moment
overgeboekt was van de „Hugo de
Groot", op een ander toestel, is zij
aan de KLM-ramp ontkomen.
Het meisje was anderhalf jaar
van haar ouders gescheiden ge
weest. Toen het gezin Pennock (va
der. moeder en negen kinderen)
naar de Verenigde Staten emi
greerde kreeg Marijke geen visum,
omdat zij aan tuberculose heeft ge
leden.
Marijke mocht pas naar Amerika
komen als haar ouders een borg
konden storten, omdat de Ameri
kaanse regering, als het meisje weer
Vol vreugde begroeten de heer
en mevrouw Pennock hun acht
tienjarige dochter Marijke, toen
die donderdag op het vliegveld
Idlewild aankwam. Het meisje
had aanvankelijk voor de ..Huc/o
de Groot" geboekt, maar de
boeking werd overgeschreven op
een toestel dat eerder vertrok.
(AN.P. Telefoto)
ziek zou worden, geen verplegmgs-
kosten wil betalen. Dank zij hulp
van een Amerikaans sanatorium is
die borg nu gestort, zodat Marijke
komen kon.
In de oorlogstijd was Marijke in
Indonesië ook al jaren van haar
ouders gescheiden geweest. Op haai
vijfde jaar leerde ze haar vader
voor het eerst kennen.
„Wij zijn dubbel blij dat wij haar
terugzien" was alies wat mevrouw
Pennock gisteren kon zeggen toen
Marijke veilig en wel in New York
was aangekomen En haar vader
voegde eraan toe: „Ik ben dolge
lukkig."
de piloot van de Supereonstellation
vóór het ongeluk naar Ierland was
teruggekeerd, geantwoord dat uit de
positie van de wrakstukken bleek
dat pe piloot zijn koers gehouden
had.
Voorts bleek uit het feit, dat een of
twee wielen zijn gevonden, dat de
„Hugo de Groot" in stukken moet zijn
gebroken, hetzij in de lucht, hetzij bij
de val in het water.
Volgens de KLM-woordvoerder was
pr geen enkele aanwijzing dat de vhe
g»r getracht had een landing op zee
te maken. Uit het feit dat een aantal
rrddingbeotjes in half opgeblazen toe
stand verkeerde toen zij werden waar
genomen, was volgens hem niets af te
leiden daar deze bootjes ziah vanzelf
rret lucht vullen als zij het water ra
ken.
„Wal het ook mag zijn geweest, het
is kennelijk plotseling en snel ge
beurd". aldus de KLM-chef op Shan
non, Lawrence Melling. „Vier motoren
en vier radiozenders vallen ten slotte
met zo maar uit".
Op dt vraag of er sabotage in het
spel kon zijn geweest, haalde de lieer
Melling zjjn schouders op. Een Brits
blad had gezinspeeld op een tijdbom.
De heer Melling verklaarde, dat er be
slist geen.sprake van is, dat het neer
gestorte toestel te zwaar belast was.
Deskundigen op Shannon noemden
vier oorzaken die tot het plotselinge
neerstorten (zonder enige radiowaar
schuwing) kunnen leiden:
1 Een explosie, door welke reden
ook.
2 Een plotselinge brand in de elek
trische installatie die zowel de
stroom voor de zenders als voor de
motoren afsnijdt.
3 Plotselinge ernstige motorstoring
<m beschadiging van de stuurappa-
r a tuur
4 Sommigen menen dat blikseminslag
he' ongeluk zou hebben ingeluid.
i
De namen van de Nederlandse
passagiers van de verongelukte
„Hugo de Groot" zijn:
De heer VAN HAASTER
(uit Vogelenzang),
Mevrouw C. H. VAN HAAS
TER—SONDERV AN (eveneens
uit Vogelenzang),
De heer S. II. M. KUYPERS
uit Veghel.
Mevrouw A. J. KUYPERS.
eveneens uit Veghel (mevrouw
Kuypers heeft de Duitse natio
naliteit),
Mevrouw I. L. M. SCHILLING
iwier man in Texas een militaire
>pleiding krijgt) en haar drie
kinderen I. E.. J. C. en A. XV.
-hilling.
.1 BEHRING, uit Amersfoort.
VV. A. DE KOCK v. LEEUWEN
•n mevrouw E. H. M. DE KOCK
VAN LEEUWEN—BRESSER cn
hun baby Bernadette
Een. ivitte rookwolk, neergelaten door
zoekende vliegtuigen, wijst de plaat:
aan, waar de Hugo de Groot" neer
stortte. Rechts op de foto een Frans
trawlerdie dicht bij de plaats van d.
ramp blijft varen, om mogelijke over
levenden aan boord te knnne-n nemen
maar deze mogelijkheid wordt als
zeer gering beschouwd daar de
„Hugo de Groot" over elektronische
beveiligingsapparatuur beschikte.
Een KLM-woordvoerder verklaarde
dat het zoeken naar de oorzaak van de
ramp met microscopische nauwkeurig
heid zal worden voortgezet totdat alle
vragen zijn beantwoord of totdat »s
vastgesteld dat het o'noplosbaar is. Al
moet het twee of drie jaar duren, alle
aanwijzingen, ook de geringste, worden
nagespeurd.
Niet alleen zal getracht worden alle
wxakstultken zoveel mogelijk aaneen te
passen, misschien /.al zelfs een poging
worden gedaan door middel van on
derwater-televisie vitale vliegtuigde-
len op te speuren.
„Het was een spookachtig .schouwspel,
dat wij bij het licht van onze licht-
kogels zagen: half opgeblazen rubber
boten en wrakstukken, die stil in zee
ronddobberden." Dit vertelde vanmor
gen vroeg luitenant-vlieger Keith Mc
Donald. een van de Britse piloten, die
vannacht naar overlevenden van de
KLM-ramp hebben gezocht. „De wrak
stukken lagen verspreid over een ge
bied van ongeveer een vierkante mijl."
„Wij hebben zes stoffelijke overschot
ten zien drijven aan de oppervlakte
van het water", zei McDonald. „Wc
hebben meer dan acht uur boven de
wrakstukken rondgevl J n, maar geen
teken van leven gezie..." lljj conclu
deerde, dat er geen overlevenden van
de vliegramp zijn.
Acht uur na het eerste alarm zag
een vliegei \an een Brits iijntoestei
vlekken op zijn radarsch:..n. Een
Shaekleton van de RAF vloog naar liet
gebied van de ramp en nam wrakstuk
ken waar.
Een stille getuige van de grote ramp,
die de KLM donderdag heeft getroffen-
de gedeeltelijk ongeblazen grote rubber
reddingsboot van de ..Hugo dc Groot",
verscheurd als door een explosie en
drijvend in zee op de plants icanr het
vliegtuig verongelukte. Di> opname
werd gemaakt vanuit een van de
opsporingsvhegtuigen van de R.A.F.
De Franse trawler „Général le Clere
spoeSde zich naar het toneel van de
rano. De trawler baande zich lang-
iz a een weg door drijvende wrak
stu.viten, doch vond geen overleven
den, Het stoffelijke overschot van acht
slachtoffers werd aan boord genomen
en het schip zette koers naar Galway
in West-Ierland.
De Britse tanker B. P. Distribute
vond eveneens drie lichamen van
slachtoffers en persoonlijke bezittingen
als een polshorloge, een trouwring, een
paspoort en prive-correspondentie.
Op den duur namen veertien schepen
van vijf nationaliteiten aan de red
dingspogingen deel.
Af en toe herleefde de hoop. Het
radiostation Valencia op Ierland ont
ving vannacht om zeven minuten voor
vier Nederlandse tjjd van Shannon
bericht, dat de reddingboot van Fenit
node vuurpijlen had waargenomen op
een afstand van 65 mijl ten westen van
Kijkce. De reddingboot zette koers
naar de plaats waar ze de vuurpijlen
had gezien.
Het Duitse stoomschip „Nordwind"
meldde later, dat het o,m halfvijf witte
vuurpijlen had waargenomen. Het schip
bevond zich op dal tijdstip op 53 gra
den zestien minuten noorderbreedte en
12 graden 27 minuten westerlengte.
'f De bemanning van de veronge-
ji lukte Supereonstellation „Hugo
i de Groot" bestond uit:
if Gezagvoerder: F. A. E. ROE-
,3 LOFS (links boven).
Tweede vlieger: T. DÏJKSTKA
;s (midden boven).
Derde vlieger: D. M. JORNA
(réchts boven).
Eefste boordwerktuigkundige
P. C. DEKKER (onder links).
Tweede boordwerktuigkundige
S. VAN DIJK (onder, tweede
van links).
De stewardess mej. H. W. HA
MEL (onder, derde van links).
Eerste steward A. SCBILPÉR-
OORT (onder, vierde van links).
Tweede steward TH. DE RAAY
(onder, rechts).
(Zie voor bijzonderheden elders (n
deze editie).
"Waren het inderdaad vuurpijlen?
Volgens de vertegenwoordiger van de
KLM op Shannon heeft men vermoede-
ijk slechts de lichtkogels voor vuur
pijlen aangezien.
Inmiddels heeft de havenmeester van
Galway, James White, verklaard dat
het ongeluk heeft plaatsgehad in de
Golfstroom, hetgeen de kans dat inzit
tenden van het vliegtuig er het leven
af brengen praktisch nihil maakt, zelfs
als zij erin geslaagd zouden zijn de
boten te gebruiken, In het volgens
White onwaarschijnlijke geval dat er
overlevenden zijn. zouden zij waar
schijnlijk terecht komen op een van de
<leine. onbewoonde eilanden voor de
westkust van Ierland.
De Ierse radio-amateur O'Donnell,
die twaalf uur lang ononderbroken
heeft geluisterd en contact heeft ge
had met verscheidene schepen, die
slachtoffers hebben opgepikt, deelde
mede, dat zich onder de 34 geborgenen
een jongetje bevond, dat een reddings
boei droeg. Dit is het eerste bericht,
waarin gewaagd wordt van een slacht
offer, dat een reddingsboei om heeft.
De inhoud van het omstreden telegram
dat Gartder om 7.30 uur donderdag
morgen de wereld in zond en waarin
stond, dat men radiocontact had ge
had met de „Hugo de Groot", is niet
bekendgemaakt.
n afschrift van dit telegram is ii.
handen gesteld van de heren Tour
nier en Van Messei, die namens de
rijksluchtvaartdienst en de KLM de
leiding bij het onderzoek hebben.