Den Helder wanhooptemaar Jantjes juichten
Politieverloven in Parijs
ingetrokken
KRUISER WAARSCHIJNLIJK
NIET ERNSTIG BESCHADIGD
Er kivam veel
geluk bij
0
Misrekening bij navigatie
oorzaak van stranding?
stoomt
op naar
Meer bewolking
Rusland bereid
tot ges]
Gouverneur Faubus wil
scholen sluiten
Ruimtevaartdeskundigen ziek
SULTAN HAMII) II UIT
GEVANGENIS ONTSLAGEN
w.
Matrozen renden
over het dek
Algerijtise terreur in Frankrijk
Alweer een document
Spoedconferentie
Telefoontje: Ér was
dynamiet aan boord
m
VN-waarnemer zwaar
gewond in tibanon
Dr. von Braun: spit
Prof. Sedov: griep
r
ONDERZOEK DOOR
VREES OP FORMOSA NEEMT TOE
MARINERAAD
WOENSDAG 27 AUGUSTUS 1958
Directeur: H. DE RUIG
ZESTÏEWDE SAAU&mG No. 4079
f -
V
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. .T. S. BRUINS SLOT
Met eigen sleepboten won de Marine het van het zuigende slib
rondom het westelijke havenhoofd. Met eigen middelen jukte het,
het schip precies vierentwintig uür en één minuut nadat het in dé
haveningang van Nieuwediep vastgelopen was. los te scheuren. De
kruiser was vrij en is misschien niet eens ernstig door deze ramp
beschadigd.
Tonnen lichter
É/liiï®
mmmm
M
MARINEHAVEN DEN HELDER
Normale programma
..HUGO DE GROOT"
Inleiding?
•rzl - I Mfohotë
i\!ND0NES!È
Vsssc«--*iagt3l
Weer censuur in Libanon
Nieuw Eeiste-kamerlid
Iuschrijving verloopt
regelmatig
<L oUOfOJUU.
our.
«lil* am WlUuU'iuit Jo leim. ii-y/m,
Post&u» 1112 - Pottsins No. 124519.
KlsoiiMoctieocl ubonnemer.:.eu. 18.3Ujajo
ZbLcrdiiss !7—18 imr, Tclcïoon usitti
t-Gr**enfl»l£e Huyuensplulo 1 Te lel US34OT
Mnt.ua 1091 - Potgiro No. Sim 5 U)ora)'
U»n«e Kerkstraat 14 b Telefoon h?mhv
AWnnementsprli. 61 cent per wee* f 2.05 per ra.S, r7.90 per
ver^wtm 0Ummw» 16
Oorarsctit
4«ö.)eöam
(Geldig- tot morgenavond).
MEER BEWOLKING.
Meer bewolking met later hier en daar enige regen.
Dezelfde middagtemperaturen als vandaag of Iets hogere.
Matige, af cn toe vrij krachtige wind uit zuidelijke rich
tingen.
Morgen: Zon op: 5.44 Maan op: 18.56
onder: 19.38 onder: 4.56
ik
Marine-slepers trokken de
Zeven F 'rovinciën vlot
Bij de pogingen van de marinesleep
boten De Zeven Provinciën vlot te
trekken, stonden ongeveer vierhon
derd van de zevenhonderd beman
ningsleden op het achterdek aange
treden om het evenwicht te vergro
ten.
Tijdens het gieren kregen honderd ma
trozen de opdracht snel van bak
boord naar stuurboord te rennen om
het effect van het wikken te ver
groten.
De Franse regering heeft ge
heime maatregelen genomen tegen
de terreur van Algerijnen in Frank
rijk. Belangrijke objecten worden door
soldaten cn politie bewaakt. Bij de
Süreté Nationale (Parjjse politie) zijn
de verloven ingetrokken.
(Van een onzer verslaggevers)
OP het ogenblik, dat de marineste.d Den Helder vanmorgen met de
somberste vermoedens omtrent bet lot van de gestrande krui
ser Hr. Ms. De Zeven Provinciën ontwaakte, steeg er uit de rijen van
de Jantjes aan boord van het kapitale schip een luid gejuich op ||S
Want de kruiser, die tcelitig miljoen kostbare Nederlandse guldens
waard is, kwam in beweging en even later 6.16 uurvlot. En
dc Koninklijke Marine deed het zélf.
Er kwam veel geluk bij. Deskundi
gen uit scheep vaartkringen beoordeel
den de positie van de „Zeven Provin
ciën" gisteravond laat nog ongunstig.
Zij achtten het nauwelijks verant
woord. dat het ministerie van Marine
gisteren nog de hulp van ervaren ber
gers als de sleepbootbemanningen van
Wijsmuller, kort en goed afsloeg. De
Marine wilde zélf proberen de kruiser
los te werken: zij werkte op de sleep
boten en op de kruiser met man en
macht.
Van gistermiddag af tot van
morgen vroeg is alles wat van boord
van de kruiser gehaald kon .worden,
door lichters naar'de wal gebracht. De
Marine wilde het geboeide schip zo
veel mogelijk lichter maken. Onder het
licht van grote schijnwerpers pompte
men gedurende de nacht duizenden
liters stookolie over in. kleine tank-
boten. De munitie werd overgeladen,
zware uitrustingsstukken werden ijlings
van boord gebracht cn men demon
teerde zelfs het bakboordsanker, waar
door het schip vele tonnen gewicht
verloor.
Tot de dageraad duurde het lossen.
Toen begon het water te rijzen. De
vioed kwam. De marinesleepboten
„Orkaan", ..Dintel", „IJssel" en „Dom
mel" wierpen zich in de trossen, de
baKbocrdsschroef van de kruiser (.de
enige, die in verband met bet machine-
defect nog gebruikt kon worden) be
gon het water te geselen, zoals een
vis' in doodsnood met de staart slaat
om naar dieper Water te vluchten.
Het was vijfentwintig minuten vóór
hoogwater (6.26.uur). In Den Heider
sliepen nog de pessisten, die gister
avond zeiden, dat het lót van de krui
ser bezegeld was en die smalend spra
ken over dé machteloze kracht der
marineslepérs.
Om tweeëntwintig minuten vóór
hoog water keken aan de Helderse kade
alleen een paar vroege reizigers bij de
veerboot naar Texel naar de pogingen
de kruiser los te rukken.
Om twintig minuten vóór hoog water
werd op de wal plotseling het geroep
geooord van een groot koor mannen.
Wat gebeurde er op de „Zeven Pro
vinciën"?
We stonden op een kleine sleper
van tie Marine, op weg naar het onge
lukkige schip. We hoorden het won
derlijk geschreeuw van de bemanning
van de -kruiser. Ons bootjè, scheerde
'angs de twee krachtpatsers van Wijs
muller, 'de sleepboten „Zeeland" en
-.binison", die bij de kruiser voor anker
lagen. Waarom stonden de marine-
autoriteiten die stoere trekpaarden niét
toe vast te maken op de vleugellamme
kruiser?
Om elf minuten vóór hoog water
noorden wij weer dat geschreeuw, dat
fesqn tc lijken op gejuich. Het leek
tvel of men joelde op. de kruiser.
Om tien minuten vóór hoog wuter
ragen wij het wonder gebeuren. Lang
haam. maar steeds sneller, bewoog het
togge grijze lichaam van de oorlogs-
ooaem zich achterwaarts in de richting
*an diep water. Eike seconde won het
«hip aan snelheid. Hr. Ms. „De Zeven
"rovinciën" was vlot.
la hl -iann°n joelden, Marine-officieren
acnten, de lach van mensen, die na
en periode van spanning ver-
™'®a ademhalen. De schippers van
«mi Pboten kodden hun luchtfluit
ijJen laten giüen, maar de Marine
^heerste zich.
Het was een mooie triomf. Maar
overwinning was op het kantje
ju behaald. Het was gelukt het uiterst
kostbare schip te redden, maar over
een mislukte manoeuvre, die oorzaak
van de stranding was geworden en
die straks door de Marineraad in een
openbare behandeling samen met de
commandant van de kruiser, kapiteln-
ter-zee M. J. Vos, zal worden onder
zocht.
Het is de tweede keer dat de krui
ser is gestrand. De eerste maal ge
beurde dat bii Malakka. Toen kon
men de oorlogsbodem evenwel met
behulp van eigen schouwen weer vlot
trekken. Kapitein-ter-zee Vos had toen
nog niet het commando over de „Ze
ven Provinciën".
yfesr*njk
Havenhoofd
Mortd/tp
WiefhooW
Stranding
Provinciën"
0KSUH5
Haven
ijkswtrf
HAVENBEKKEN
roekoma
uitbreiding
DEN HELDER
penrna in
dit
mooie werk lag de schaduw van
Dinsdag is weer een document
toegevoegd aan het respectabele
en nog immer toenemende docu
mentatie archief van de Ver. Na
ties.
Ditmaal was het een 5.600
too orden tellend verslag van een
eommissie, die speciaal gevormd
'*om te bestuderen hoe het aan-
tol documenten verminderd kan
toorden.
(Van een onzer verslaggevers)
Hoewel „I)e Zeven Provinciën" tij
dens een maandag begonnen, kleine
vooroefening het schip doet dienst
in het kader van dc marine-opleiding
door een lekkende flens in de stoom-
leiding van de stuurboordmachine
kreupel was, moet de strandlnr toch
niet alléén aan deze omstandigheid j
geweten worden. Er. Is wellicht sprake
van een misrekening, betrekking heb
bende op de navigatie.
Theoretisch is dc kruiser ni„ ook
wanneer vijftig percent van het ver
mogen uitgeschakeld wordt, nog ma-
noeuvreerbaar, en hoe lastig het in-
en uitvaren van de haven van Nieuwe
diep in verband met de vliegende
stroom, die voot de havenmonding
staat, volgens ervaren nautici ook zijn
moge.' het betekent niet. dat een schip
van de grootte en diepgang van de
Zeven Provinciën de haven zelfs met
een belangrijke handicap niet zonder
brokken zou kunnen binnenlopen.
Uit dien hoofde is het ook verklaar
baar dat de commandant, die als een
zeer bekwaam zeeman bekend staat
cn --.ie de kruiser al acht maanden
onder zijn commando heeft, geen
-atassistentie vroeg om binnen
te lopen.
up uit feit is nogal wat kritiek ge
leverd in Den Helder. Het is thans aan
de Marineraad na te gaan in hoeverre
de omstandigheden van stroom, zee
en een eventuele misrekening oorzaak
van de stranding zijn geworden. In
tussen staat tegenover de ongelukkige
manoeuvre, die een ramp had kunnen
inleiden, de fraaie manoeuvre, die on
der leiding van kapitein-ter-zee Vos en
in samenwerking met o.a. de comman
dant Maritieme Middelen te Den Hel
der leidde tot het vlotkomen van de
kruiser.
In een gesprek, dat wij vanmorgen
hadden met de commandant Zeemacht
Nederland, schout-bij-nacht G. B. For-
tuijn, verzekerde deze ons, dat de krui
ser het normale programma zal kun
nen uitvoeren. Vanmorgen is een on
derzoek naar eventuele bodemschade
aan de kruiser door marineduikers in
de Nieuwediepse haven begonnen. Als
de verwachting, dat ten gevolge van 't
vastlopen inderdaad geen noemens
waardige schade is ontstaan, juist
blijkt, zal De Zeven Provinciën, zoals
voorgenomen was, gewoon kunnen
deelnomen aan de vlootweek te Am
sterdam. die zaterdag 6 september
begint.- - -
„Het is achteraf allemaal erg mee
gevallen en liet ziet er op het ogen
blik, onverwachte tegenvallers even
buiten beschouwing gelaten, gunstig
uit", aldus .schout-bij-nacht Fortuïjn.
De Londeuse politie stelt een onder
zoek in naar een anonieme telefoni
sche mededeling aan de KLM, waarin
gezgd werd, dat zich een lading dy
namiet bevond aan boold van de Hugo
de Groot, die op 14 augustus neer
stortte. waarbij 99 mensen' om hét le
ven zijn gekomen.
Het gesprek werd onlvrngen door
een lid van de KLM. Hij probeerde
de man aan de lijn te houden en in
middels de politie op het vliegveld te
waarschuwen, maar de verbinding
werd verbroken, voordat nagegaan
kon worden vanwaar de man sprak.
De politie heeft verklaard, dat ver
moedelijk dezelfde man in de afgelo
pen tijd opgebeld heefi dat z'ch „een
bom in een vliegtuig" bevond. Alle
alarmen bleken echter loos te zijn.
UIT nationalistisch-Chlnese bron Is
In Talpeh, de hoofdstad van For
mosa. vernomen, dat het grootste deel
van dc vloot van communistisch-Chi
na in de Ooslchinesc Zee op weg is
naar het zuiden en samengetrokken
wordt voor de kust van Foekien, bij
Matsoe. Matsoe ligt ten noorden van
Formosa en is ia handen van Tsjang
Kai Sjek.
De bevelhebber van de Amerikaan
se strijdkrachten op Formosa, vicè-ad-
miraal Smooth, heeft dé bevelhebbers
van .de Amerikaanse Zevende Vloot en
de dertiende Amerikaanse luchtmacht-
eenheid voor een spoedconferentie in
Taipeh ontboden. Naar verluidt zul
len de Amerikaanse Zeestrijdkrach-
ten in het gebied van Formosa worden
versterkt.
Deze week zal een aantal vliegtui
gen van de Amerikaanse marine, die
momenteel in Japan zijn' gestatio
neerd, naar Formosa vertrekken. De
toestellen zullen tijdelijk worden in
gedeeld bij dé. Amerikaanse Zevende
Vloot; en deelnemen aan de. gecombi
neerde Amerikaans-nationaljstisch-
Chinese manoeuvres, die in de eerste
week van september in de" omgeving!
van Liac op Zuid-Formosazuilen I
worden gehouden.
De Chinese comunisten hebben van
daag voor de vijfde achtereenvolgende
dag de Quemoy-eilanden beschoten.
Tao Sl-Sjenz, adviseur van Tsjang
Kai 'Sjek, heeft ervoor gewaarschuwd:
dat liet bombardement .op' Quemoy;
„zeer- waarschijnlijk"dé inleiding,
vormt voor een oorlog op grote schaal.
Hij is van mening, dat de commu
nisten niet zullen aarzelen, een oor
log te riskeren als de Ver. Staten
openlijk verklaren, dat zij steun zullen
verlenen bij de verdediging van de na
tionalistische eilanden voor de kust van
het Chinese vasteland.
De gebeurtenissen in het Midden-
Oosten wijzen erop, dat de Sowjet-
Unie haar tactiek'om de wereld te ver
overen heeft gewijzigd. De Russen zijn
van politieke infiltratie overgestapt
op militaire actie, aldus Tao.
DE POSITIE VAN FORMOSA
rtagdua
nmtHg
Hnaoingm -
AnhaEvX*
:-'J- AmoyjS&Qugmoy
v jFÖRMOSA
am&s
Jj/Tr- fjitAj.'ift-
«tSTainaiyj! Shinku
5» 'fciwo
Tao
JUrO-CHtNïse 7Ff
SOVJEr-UNfESil
♦FORMOSA
Afhilip-
gelijfo ichaa/
MEER BEWOLKING.
N de rug vau 'hoge,' luchtdruk, die
1 boven West-Europa tot ontwikkeling
kwam, óhistonü c'ch Afzonderlijke' kern,
die van Frankrijk naar Duitsland ls ge
trokken. Gelijktijdig vulde een depressie
boven Z/.-eden verder op.
De diepe oceaandepressie verplaatste
zich de afgelopen 24 uur langzaam in zuid
oostelijke richting. Het centrum lag van
morgen 706 km ten westen van Ierland.
Het eerst- rcgengebled van de depressie
scnoof over de Britse eilanden naar het
noorden. Daarmee samenhangend begon
het vanmórgen ih ons land weer op te
klaren. Morgen ls de depressie zo dicht bij
gekomen, dat randstorlngen dc bewolking
weer doen toenemen met later hier cn daar
enige regen. De aanvoer van lucht uit
zuidelijke streken blijft gehandhaafd, zo
dat de temperaturen over het algemeen
nog iets zullen stijgen.
De censuur in Libanon op persbe
richten voor.het buitenland is vandaag,
na een opschorting van 24 uur, weer
van kracht geworden. De maatregel
geldt niet voor de binnenlandse pers..
Minister van Binnenlandse Zaken
Pelletier heeft iri een radiorede ge
zegd dat de schuldigen aan de terreur
daden voorbeeldig zullen worden ge
straft. Volgens de politie wordt de
terreur georganiseerd door speciale
knokploegen van de Algerijnse ver
zetsbeweging FLN, die een opleiding
van een half jaar hebben gehad.
Dinsdagavond zijn in Parijs weer
vier politiemannen door Algerijnen
aangeschoten. Het Algerijnse bevrij
dingsfront heeft in Caïro bekendge
maakt, dat nog meer aanslagen in.
Frankrijk zullen worden gepleegd, om
het Franse militaire en economische
potentieel te verzwakken.
De rebellen zouden echter de op
dracht hebben gekregen Franse bur
gers te sparen.
Het Algerijnse bevrijdingsfront
heeft dé secretaris-generaal van de
Verenigde Naties, Hammarskjoeld,
verzocht Frankrijk er toe te bewegen
in Algerije ge~n volksstemming over
de nieuwe grondwet te houden, aan
gezien het Franse leger hierop het
toezicht uitoefent.
Regeringsgebouwen, olieraffinaderijen
en andere belangrijke objecten in bet
gehele land worden thans streng be
waakt.
Het vuur in de olieraffinaderij van
Mourepiane, in de buurt van Mar
seille, had men gisteravond onder
de knie. Het blijkt dat er geen do
den zijn gevallen bij de ontploffing,
die zich maandagavond in deze raf
finaderij voordeed. Wel werden ze
ventien brandweerlieden gewond,
van wie drie ernstig.
Rusland zou bereid zijn om met het
Westen in onderhandeling te treden
over een verbodvan proefnemingen
met atoombommen, zo is uit diploma
tieke bron in Moskon vernomen.
Een Aziatische diplomaat hij was
één van de bronnen waaruit dit be
richt kwam deelde mee dat Rusland
binnenkort het. westerse voorstel voor.
het houden van besprekingen over. een
verbod, zou aanvaarden.
Maar hij voegde daaraan toe, dat
Rusland zou vragen om die bespre
kingen onmiddellijk te beginnen en
niet tot 31 oktober te wachten, zoals
door president Eisenhower en premier
Macmillah de vorige week werd voor
gesteld.
Een waarnemer van de Ver. Naties
in Libanon, teen Canadese officier, »s
gisteravond ernstig gewond geraakt bij
een botsing tussen Libanese militairen
en opstandelingen, die plaatsvondjian
de weg tussen het vliegveld van Bei
roet en de stad.
Bfj de strijd, die een 'uur duurde en
die werd geleverd in de nabijheid van
een der. drie plaatsen,- waar de Ame
rikanen tanks hebben samengetrokken,
zijn nog minstens acht andere personen
gewond.
De Amerikaanse mariniers namen
niet aan het gevecht deel.
In de vacature, ontstaan door het
overlijden van mr. H. Willemse (arb.)
te Rotterdam, is tot lid van de Eerste
Kamer benoemd verklaard de heer
J. P. Mazure te 's-Gravenhage.
Gouverneur Faubus' van Arkansas
heeft dinsdag een peciaie vergadering
van Arkansas' wetgevende vergadering
verzocht hem in een wetsontwerp de
(Van een onzer verslaggevers)
Dr. Wernher von Braun, Amerika's
rakettenbouwer no. 1, ligt nog steeds
met spit in zijn hotelbed. Zijn lezing
over de Explorer, die al een keer was
uitgesteld, heeft hij ook vanmorgen
niet kunnen houden. Dr. von Braun
heeft van het ruimlcvaartcongres al
leen maandagmorgen de openingszit
ting bijgewoond. Men vreest dat men
hem niet voor zaterdagmorgen, bij de
Ook de lefder van de Russische
delegatie, prof. Leonid Sedov van de
Russische Academie van Wetenschap
pen te Moskou, ligt nu ziek te bed. Hij
heeft kou gevat, waarschijnlijk tijdens
de boottocht der gedelegeerden van
dinsdagmiddag. Prof. Sedov heeft
lichte koorts en de Russische dokter
heeft geconstateerd, dat hij griep heeft.
Sultan Hamid de tweede van Pon-
tianak, is de vorige week woensdag
uit de gevangenis ontslagen. Hij heeft
achtencenhalf jaar in de gevangenis
doorgebracht na terecht te hebben ge
staan wegens pogingen tot omverwer
ping van dc regering. Hij verblijft
tijdelijk bij vrienden in Djakarta.
In een onderhoud met de corresp in
dent van het ANP in Djakarta zei
sultan Hamid dinsdag boven alles
naar rust te verlangen. Hij zag er ge
zond uil', maar is wel verouderd.
Hij- werd in april 1950 gearresteerd
n. de opzienbarende aanval op Ban
doeng door Westerling en zijn volge
lingen. Hij was toen minister van Staal
voor parlementaire aangelegenheden
Drie jaar later stond hij terecht op be
schuldiging pogingen te hebben ge
daan de eerste Indonesische regering
na de overdracht van de soevereini
teit omver te werpen. Hij kreeg tien
jaar gevangenisstraf.
Sultan Hamid zei uit te zien naar
de hereniging met zijn gezin. Zijn
echtgenote verblijft in Den Haag.
Sultan Hamid 11
bevoegdheid tc geven om de openbare
scholen met' name.de centrale mid
delbare school van Little Rock te
sluiten indien rassenintegratie wordt
opgelegd.
Het door de gouverneur voorgestel
de wetsontwerp voorziet in een volks
stemming in het gebied van een ex-en-
luecl gesloten school om binnen dertig
dagen te beslissen of de school geslo
ten blijft dan wel met toepassing van
integratie heropend. Drie televisie
maatschappijen zonden Faubus' toe
spraak over de Verenigde Staten uit.
De inschrijving van leerlingen voor
de lagere scholen is ook dit jaar
evenals het vorige jaar zonder eni
ge storing of onregelmatigheid ver
lopen.
In Charlottesville (Virginia) hebben
de schoolautoriteiten onlangs voor eeii
j federale rechtbank verklaard dat de
i nieuwe indeling van schooldistricten
niet door ras of huidskleur was be-
invloed. Alle dertig negerkinderen die
zich voor ..blanke" scholen hebben
i laten inschrijven wonen in hetzelfde.
onlangs vastgestelde nieuwe district.
In Alexandria hebben advocaten, die
de ouders van dertig negerkindeven
vertegenwoordigen, zich tot een fede
rale rechtbank gewend met het ver
zoek om toelating tot openbare scholen.
In Charlotte (North Carolina) heb
ben de onderwsüautoriteiten geweigerd
de overschrijving van 23 negerieerlin-
gen van scholen voor gekleurden naar
scholen voor blanken toe te staan. Vo
rig jaar kregen vijf negerleerlingen
toestemming een school voor blanken
te bezoeken. Dit jaar twee.
In Little Rock (Arkansas) heeft het
hoofd van de afdeling onderwijs, Virgil
Blossom, het verzoek om toelating van
een negermeisje tot de Hall High School
afgewezen. Ook de toelating van een
negerjongen en -meisje tot de Central
High School werd geweigerd.