Kort geding voor Haagse rechtbank bracht oplossing
Regering akkoord
met schikking
maar „geen precedent
B1
Hier zal de Markerwaard eindigen
Hongarije4-11-1956
Peking: Natio
gebruiken gifgas
„Vier van de 37
waren vroeger
Nederlander"
Vliegtuigwrak na 13% jaar
in Nw.-Guinea gevonden
Wid ter discussie
Als vrije burgers
toegelaten
Maximumsnelheid
voor rijksweg 13"
v_
Communisten dreigen
met tegenactie
Regeringskandidaat
leidt op Cuba
Geen Reina Prinsen
Geerligsprijs 1958
GEEN busdienst
Maarse en Kroon
naar Den Haag
„SHANGRI-LA" GAF GEHEIM PRIJS
Ned. patrouille
drong door in
Grote Vallei
r
F
TWAALF MILITAIREN AANGETAST?
P0SDAG 4 NOVEMBER 1958
ZESTIENDE JAARGANG No. 4138
r
Bijslag (3%) op bepaalde
Indonesische pensioenen
Tegen hun wil zijn zij
Indonesiër geworden
Kroon verwerpt beroep
MysteryValley
Per parachute
-\
Directeur: H. DE RUIG
(Geldig tot morgenavond)
PLAATSELIJK MIST
Overwegend droog weer met plaatselijk mist. Weinig
wind en lagere temperaturen.
Morgen: Zon op: 7.40 Maan op:
onder: 17.06 onder: 14.11
J
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
«HOF. Verkuyl wenst ee.> open dis-
jr cussle in antirevolutionaire kr>ng
over alle twistpunten, die de verhou
ding tussen Nederland en Indon. ver
troebelen. Een van die zeer vele twist
punten is het vraagstuk Nieuw-Guinea.
Prof. Verkuyl noemt het „één van de
diepste casus belli."
Dat die open discussie niet mogelijk
i» wijt prof. Verkuyl „aan leidende fi
guren in onze eigen kring, die de
deelneming aan de vorming van 't pu
blieke oordeel langzamerhand als hun
monopolie beschouwen."
Aldus lezen wij in een ingezonden
stuk van prof. Verkuyl in het „Gere
formeerd Weekblad" van 31 oktober
JI-
WIJ geloven niet, dat de vorming
van het publieke oordeel over za
ken Indonesië en Nieuw-Guinea betref
fende in de afgelopen jaren te danken
Is aan een monopolie.
Onze mensen hebben altijd wel de
gelijk geweten bij* het vormen van
hun oordeel wat prof. Verkuyl en zijn
vrienden over die zaken dachten
Maar zij hebben in overgrote meer
derheid gekozen voor het standpunt
dat zij intuïtief als het juiste aanvoel
den en dat door de door dr. Verkuyl
bedoelde „leidende figuren" werd ver
tolkt.
Het Is veel minder propaganda en
argumentatie onzerzijds voor een be
paald standpunt geweest dat onze
mensen tot dat standpunt bracht dan
wel een bestaande voorkeur bij de
mensen voor dat standpunt.
Inzak* Indonesië hebben wij dus
niet zo zeer mening gevormd als wel
een mening vertolkt. Inzake het Euro
pese federalisme b.v. was dat anders.
Daar hebben wij veel meer mening
gevormd dan mening vertolkt.
Wat de „open discussie" betreft, die
prof, Verkuyl thans verlangt, deze is
onzerzijds onmogelijk.
-Onmogelijk, niet omdat men in onze
kring een zaak niet pro en contra kan
benaderen, maar onmogelijk omdat de
zaak Nieuw-Guinea, en die zaak wil
prof. Verkuyl bespreken, geen open
zaak meer is.
De Nederlandse regering heeft een
bepaalde politiek inzake Nieuw-Gui
nea. Die politiek vinden wij goed. Die
politiek vindt de a.-r. politieke leiding
goed en die politiek vindt in de brede
kringen van het a.-r. volk instemming.
Die politiek van de Nederlandse re
gering wordt op internationaal vlak
door een groep staten, met Indonesië
voorop, betwist. Men heeft voortdu
rend pogingen gedaan eerst in de Ver
enigde Naties en nu door anti-Neder-
landse acties in Indonesië om Neder
land in dezen omver te lopen.
Als de Nederlandse regering die po
litiek, die zij goed vindt en die wij-
goed vinden, zal kunne volhouden
dan is het noodzakelijk dat men in
Nederland zelf die nolitiek niet pro
beert ter discussie te stellen. Want
dan zakt de regering in dezen de
grond onder de voeten weg.
Daarom hebben wij betreurd het
desbetreffende stuk van de Generale
Synode der Ned. Herv. Kerk. Daarom
betreurden wij de indienirg der mo
tie-Burger. Want dat was allemaal
ondermijning van een politiek die wij
goed vinden.
(Van onze Haagse redacteur)
E Nederlandse regering heeft zich hercid verklaard de
zeven en dertig verstekelingen, die thans met de „Johan
van Oldenbarnevelt" op weg zijn naar Indonesië, gastvrij
heid te verlenen op Nieuw-Guinea. Zij is akkoord gegaan met een
gisteren door de president van de Haagse rechtbank, jhr. mr. Wit sen
Eiias, gedaan schikkingsvoorstel. Het kort geding, namens de ver
stekelingen door mr. Maris de Staat der Nederlanden aangedaan, is
hiermee geroyeerd.
De landsadvocaat, mr. Scholten, zei vanmorgen dat de regering
de mogelijkheid om de verstekelingen naar Nederlands Nieuw-Gui
nea over te brengen, ernstig heeft overwogen. In beginsel blijft de
regering van mening dat deze mensen niet in Nederland kunnen
worden aanvaard en naar het land van inscheping behoren te wor
den teruggezonden. De door de president gesuggereerde oplossing
zou echter volstrekt incidenteel zijn, zowel wat betreft de houding
van de regering jegens verstekelingen en anderen, die langs niet-
legale weg naar Nederland komen, als ten aanzien van vestiging
van Indonesiërs in Nederlands Nieuw-Guinea.
Daarbij zou in overeenstemming' met
de desbetreffende mededeling van de
president vaststaan, dat een bereidver
klaring geen precedent schept, zodat,
aldus de landsadvocaat, daaruit door
niemand mag worden afgeleid dat de
door de regering ingenomen rechtsop
vatting in bet bijzonder wat betreft ar
tikel 24 van het Unie-statuut, ook maar
enigszins is prijsgegeven.
Bij de behandeling'van de inter
pellatie van mej. Ten Broecke Hoek
stra, is door de minister van Jus
titie aangegeven dat de regering haar
standpunt nader zou bepalen, Indien
zich nieuwe omstandigheden voorde
den.
„Welnu", zei mr, Scholten, „zulk
een omstandigheid is het schikkings
voorstal van de president, zoals dit'
gevolgd is door de uitgesproken wil
van de verstekelingen om naar Nw.-
Guinea te gaan.
Al deze omstandigheden in aan
merking genomen, is de regering in
dit bijzondere geval bereid geweest
het schikkingsvoorstel te aanvaar
den."
BEREID
Alvorens mr. Scholten zijn verkla
ring aflegde, vroeg de president mr.
Maris, die namens de verstekelingen
was opgetreden, of de 37 inderdaad de
N
A U wij prof. Verkuyl in „Trouw"
rAeea open forum aanboden en de
kwestie Nw-Guinea ter discussie stel
den dan geloven wij dat daar best een
hoogstaande, principiële en zakelijke
discussie uit zou voortvloeien. Maar
het effect voor de regeringspolitiek
zou zijn dat men èn in Nieuw-Guinea
èn in Indonesië en in andere landen
zou gaan zeggen: Kijk, kijk, daar zijn
ze ook al aan ^et glijden! En dat zou
de positie van de Nederlandse rege-
nng Internationaal verzwakken.
Het medewerken aan een dergelijke
verzwakking achten wij niet verant
woord. In de huidige omstandigheden
kunnen wij maar één ding doen: ach
ter de regeringspolitiek staan. En elk
beleid, in partij of krant, dat die zou
verzwakken, al was het alleen maar
door over het voor of tegen onderling
te praten, kunnen wij me1 onze ver
entwoordelijkheid (en dat is iets an
ders dan een monopolie) niet overeen
brengen.
B. en W. van Delft vragen:
r>-
B. en W. van Delft hebben er bU
Rijkswaterstaat op aangedrongen maat
regelen te treffen voor Rijksweg 13
(Den Haag-Rotterdam), die o.a. onder
de gemeente Delft in slechte toestand
verkeert. In verband met het aantal
ongelukken, dat op deze weg is ge
beurd, doen B. en W. de suggestie er
een maximum-snelheid in te stellen.
De burgemeester van Delft, de heer
D. de I/oor, meent dat de invoering
van een maximum snelheid een ver
mindering van het gevaar op deze weg
zal zyn. Hu wijst erop, dat de maxi
mum snelheid binnen de bebouwde
kommen een jaar geleden ook met
unaniem als een oplossing werd be
schouwd, maar dat thans toch is ge
constateerd, dat het aantal dodelijke
ongelukken is teruggelopen.
In de Poolse stad Krakau is zeven
maanden geleden een vierling geboren,
die het thans uitstekend maakt en de
gevolgen van een te vroege geboorte
geheel te hoven is gekomen. De vier
ling Anna, Otylia, Jozef en Fran-
dszek verbluft evenwel nog steeds
in een kliniek waar een vrouwelijke
arts voor zijn gezondheid waakt.
wens te kennen hebben gegeven als
vrije burgers naar Nieuw-Guinea te
gaan. De verdediger kon deze vraag
bevestigend beantwoorden, zodat hier
over ook geen misverstand meer kas
ontstaan.
Nadat de president het kort geding
had geroyeerd, werd de behandeling
gesloten. Hiermede was een einde ge
komen, niet alleen aan een zeer merk
waardig kort geding, maar ook aan de
kwestie der verstekelingen, die zoveel
beroering heeft verwekt.
het Hselmeer voor Enkhui
zen is men bezig aan een
bouwput voor schut- en uitwa
teringssluizen aan het noordelijk
einde van het geprojecteerde
randkanaal langs de toekomstige
Markerwaard.
Rechts op de achtergrond van
deze -foto is een deel van de
leidam van het Krabbersgat te
zien; links ziet men een deel van
het voor grondberging opgespo
ten terrein met de verbindings-
dam naar de kust.
FOTO KLM AEROCARTO.
j
Radio Peking heeft vandaag ver
klaard dat de nationalistische artille
rie, die gistermiddag om drie unr het
vuur van de kustbatterjjen op het
vasteland beantwoordde, gebruik heeft
gemaakt van g&sgranaten. Volgens het
communistlsch-Chlnese radiostation
zjjn veertien soldaten „aangetast".
Radio-Peking noemde het incident
bijzonder gevaarlijk en vestigde er de
aandacht op dat het zich voorgedaan
heeft kort na de besprekingen van de
Amerikaanse minister Dulles met
Tsjang Kai-Tsjek en kort nadat in
nationalistisch-China grote hoeveel
heden Amerikaanse munitie zijn aan
gekomen. „Daarom is het een buiten
gewoon ernstig incident", aldus het
communistische radiostation, dat geen
enkele aanduiding gaf van het soort
gas dat gebruikt zou zyn.
Radio-Peking zei dat het incident
gistermiddag om 3 uur in de provin
cie Foekien plaatsvond.
Het communistisch-Chinese minis
terie van Defensie heeft inmiddels een
verklaring uitgegeven, waarin gezegd
wordt dat „als de Amerikaanse en na
tionalistische troepen doorgaan met
het gebruik van gifgasgranaten Peking
met zeer strenge strafacties zal ant
woorden".
De Belgische premier Eyskens heeft
aan koning Bouaewön liet ontslag van
zyn katholieke minderheidsregering
die vier maanden geleden werd ge
vormd aangeboden. Het ligt m de
bedoeling, dat Eyskens een krachtiger
regering van katholieken en liberalen
zal vormen.
PRESIDENTSVERKIEZING
Volgens de eerste uitslagen van de
verkiezingen, welke op Cuba zijn ge-
honden, heeft de regeringskandidaat
voor het presidentschap, Asnero, een
ruime voorsprong op zijn tegen
standers.
Het aantal stemmen dat hü tot nu
toe heeft behaald, is driemaal so groot
als dat van de populairste kandidaat
van de oppositie, Carlos Sterling, van
de „vrije volkspartij".
De verkiezingen verliepen over het
algemeen ordelijk, niettegenstaande de
dreigementen van de opstandelingen
leider Fidel Castro. Naar schatting
heeft echter slechts vijftig tot zestig
procent van de 2.870.000 stemgerech
tigden op het eiland zijn stem uitge
bracht.
President Batista heeft beloofd, vol
gend jaar de macht te zullen over
dragen aan de winnaar van de ver
kiezingen.
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een wetsontwerp, waarin wordt voor
gesteld een tijdelijke bijslag (huur-
compensatie) te verlenen op de Indo
nesische pensioenen, voor zover de
pensioengerechtigden de 65-jarige
leeftijd nog niet hebben bereikt.
De bijslag zal volgens het voorstel
3 bedragen tot een maximum van
7.50 per maand, of tot een maximum
van 10.als de pensioengerechtigde
gehuwd is.
De kosten van het voorstel worden
geraamd op 2 400 000 voor de periode
1 augustus 1957 tot eind 1958.
De jury voor de Reuia Prinsen
Geerligsprys 1958 heeft uit de 47 in
zendingen uit Nederland en Belgie
geen werk kunnen aanwijzen dat vol
doende oorspronkelijkheid en literaire
waarde had om met deze prijs be
kroond te worden. De jury werd ge
vormd door: Anna Blaman, Clara Eg-
gink, Antoon Coolen, Karei Jonck-
heere en dr. J, W. Schuit* Nordholt.
DE AFBEELDING van deze
kleine Hongaarse vluchteling
zullen velen zich nog herinneren
Dezelfde foto kwam twee jaar
geleden onder de ogen van mil
joenen over de hele wereld, daags
na die verschrikkelijke 4e novem
ber. De dag dat het Hongaarse
volk na een vrijheidsroes van tien
dagen onder de voet gelopen werd
door de oprukkende tanks en troe
pen van de Bassen.
Op die zondagmorgen zaten we
stil aan onze radio, en lnlsterder
met gevoelens van ontsteltenis en
machteloze woede naar de berich
ten uit Hongarije: „Russische tankf
beschieten Boedapest, de stad
staat in brand, help ons..." We
konden het eigenlijk niet goed ge
loven. Zo veel had er toch op ge
wezen dat de opstandelingen suc
ces zonden hebben, dat de Honga
ren hom vrijheid zonden terugkrij
gen. En de beloften van de Kussen
dan?
Ach, in die bewogen dagen werd
het ons pas goed duidelijk wat de
beloften van de Russen waard
waren.
Thans zijn er twee jaar verstre
ken en het Hongaarse volk is pas
sief geworden. Het wacht af, maai
gelooft niet erg meer in een vrij
heid, die even gegloord heeft maai
onmiddellijk daarna grondig ver
trapt werd.
De werkdag in de Russische machine
bouw-, olie- en gasindustrle zal eind
dit jaar op zeven nur per dag worden
gesteld, zo heeft het Russische pers»
bureau Tass maandag gemeld.
BU de behandeling van de kwestie
der 37 verstekelingen, is steeds
nagelaten melding te maken van het
feit dat zich onder de 37 vier per
sonen bevinden die oorspronkelijk de
Nederlandse status bezaten. Dit zei
de heer G. Simon, voorzitter van de
stichting van uit Indonesië gerepatri-
serde Nederlanders (SIGN), tijdens een
te Valkenburg gehouden persconferen
tie.
Van één van de 37, de 2I-jarige
Arie Groenewegen, kan met exacte
bewijzen worden aangetoond dat hij
geheel ouiten zyn schuld het Indo
nesische burgerschap heeft moeten
aanvaarden. Toen hy 14 jaar was,
verkoos zyn vader Indonesiër te
worden.
De heer Simon noemde ook drie an
dere verstekelingen met Europese na
men van wie volgens hem eveneens de
conclusie gewettigd was, dat zy tegen
hun wil het Ned. staatsburgerschap
hadden moeten opgeven.
Dat de SIGN eerst nu deze medede
lingen deed was een gevolg van het
feit dat pas in brieven, die door de
heer Groenewegen aan boord van de
„Johan van Oldenbarnevelt" waren
geschreven, van het verloren gegane
Nederlanderschap gewag gemaakt
werd.
De Kroon heeft afgewezen het be
roep van de antobusondernemiiig
Maarse en Kroon te Aalsmeer tegen
de beslissingen van de Commissie
Vergunningen Personenvervoer, waar
bij de aan de Ned. Spoorwegen ver
leende vergunning voor een autobus
dienst tussen Amsterdam en Den
Haag werd verlengd en het door
Maarse en Kroon ingediende verzoek
om een busdienst tussen deze steden
te mogen onderhonden werd afgewe
zen.
De Kroon heeft overwogen dat er
geen omstandigheden zyn die het
noodzakelijk maken dat er nög een
autobusdienst tussen de bevolkings
centra Amsterdam en Den Haag komt.
Volgens de Kroon voorziet de N.S.
hier op redeiyke wijze in de ver
voersbehoefte.
Verder zou de door Maarse en
Kroon gevraagde dienst, hoewel die
wellicht een snellere en mogelijk ook
goedkopere verbinding zou geven tus
sen de plaatsen op de route Amster
damDen Haag, op het terrein komen
van andere vervoersdiensten, dia
thans ook op redelijk* wijze In de
vervoersbehoefte kunnen voorzien,
aldus de Kroon.
EEN Nederlandse bestuurspa-
trouille heeft in de noordoos
telijke helft van de Baliem-vallei
in Nederlands Nieuw-Guinea de
wrakstukken gevonden van een
Amerikaans militair vliegtuig,
een C-47 Dakota, dat daar in 1945
met 24 inzittenden te pletter
vloog. Ook werden stoffelijke res
ten van slachtoffers gevonden.
Het neerstorten van dit vliegtuig en
de daarop volgende stoutmoedige red
ding van de drie overlevenden heeft
indertijd grote aandacht getrokken; er
is zelfs een film aan gewijd,
In 1945, toen Hollandia al meer
dan een jaar door de Amerikanen
bezet was, werden geregeld oefen-
vluchten gemaakt boven de „Grote
Vallei": de piloten werden er ge
oefend wat betreft terrein en
weersomstandigheden van Centraal-
Nieuw-Guinea, waar de natuur een
even grote bedreiging vormde als dc
Japanners.
Oorlogscorrespondenten, die deze
vluchten meemaakten, schreven over
de „Mystery Valley", die de naam
kreeg van „Shangri La" (uit het boek
.verloren horizon" waarin deze naam
werd gegeven aan een verloren vallei
in een mystieke Tibetaanse wereld).
Het bleek dat men de Grote Vallei
niet kon binnenvliegen langs het zui
delijke ravyn maar dat men er wel
langs kon trekken door beneden de
overhangende wolken te vliegen (de
ravynwanden reikten tot aan dc
wolken).
Het aantal vliegers, dat over de
grote /al lei kruiste, was ten slotte zo
groot, dat er een „Shangri La-vereni-
ging" werd opgericht.
In mei 1945 stortte een der Ameri
kaanse transportvliegtuigen neer op de
valleiwanden en ging in vlammen op.
Aanvankeiyk overleefden vyf van de
24 inzittenden de ramp, maar twee van
hen overleden spoedig, de vrouwelijke
korporaal Margaret Hastings en twee
servicemen bleven in leven. Het duur
de echter zeven weken voordat zy ge
red konden worden.
Eerst werden Filippino's van de me
dische dienst per parachute neergela
ten. Stoffelyke overschotten by het
vliegtuigwrak werden aan de aarde
toevertrouwd, voorzover dit mogelijk
was. Amerikaanse parachutisten, die
kort daarop de Filippino's nasprongen,
legden op ongeveer 65 kilometer af
stand van de plaats waar het toestel
verongelukte een klein vliegveld aan,
waarcr een zweefvliegtuig veilig zou
kunnen landen. Als het weer het maar
even toeliet, werden voorraden neer-®
gelaten. Door middel van walkie-tal
kies kon met de reddtngsbasis contact
worden onderhouden.
Eindeiyk kon het glyvlleguig landen
om redders en overlevenden op te ha
len. Na veel moeite is het toestel met
een Dakota uit de vallei weer omhoog
getrokken.
Daarna zün de vliegtnlgresten ver
dwenen in de regenbossen; de graven
der slachtoffers konden niet bereikt
worden.
Totdat na, na raim 13 jaar, Shangri-
La haar geheim heeft prijsgegeven.
gotMKUnu wit» ae wiinstraai za Aeiei. xioioO 14 li
Postbus 1112 Postgiro No 424519
Klacmendiensl abonnementen UBJO19 no urn
Zaterdags 1718 mrr Telefoon 1x5709
's-Graveiüiage Huygenspleln 1 relet 183467 13 lijnen)
Portbus 1091 Postgiro No 424867
Kla en tonele nst 18.3019.30 u relet 362509
Oordrecht: Scbeffersplein 3 - Postgtro No 424208 Telefoon 4570
Rjschtendienst na 1730 uur 7314
Sdtledam: Lange Kerkstraat 24 b - Telefoon 87882.
Abonnementsprijs 61 cent Der week f 2,65 per maand, f 7,00 pet
kwartaal. Losse nummers 15 cent
Verschilnt daeeHik*
o
VERSTEKELINGEN NAAR NIEUW GUINEA
ft
Zenith Radio Nettowinst 3e kwart.
5 3 60 (233) per aandeel.
Belt Aircraft Nettowinst 3e kwart.
S 1311.233 (867.626), of $0.43 <0.36) per
aandidem 9 maanden per 27 gept.
*3.386.836 (3 069.271) of $1,26 (1.15) per
aand. 1
