Record-opkomst van kiezers in Amerika
Rockefeller
slaat New
won m
York
Knowland lijdt
nederlaag
De stand van vanmorgen
Geen grond voor
tweede hotel
op Terschelling
op Van Oldenbarnevelt
Surinaamse premier
Geen bespreking
over Statuut
Helikopter redde twee
man uit vuurzee
Tjitske en roiKje
zaterdag 5 jaar
Naar Nieuw-Guinea
Goede suggestie
Partij onder Fanbus
in de V.S.'?
Weinig wijzigingen
in buitenlandse
politiek
Per vliegtuig van
Sydney naar Biak?
Ontstemming door
ctemmachines
rnÊm
r
D
WOENSDAG 5 NOVEMBER 1958
ZESTDmE JAARGANG No. 4139
TROOST VOOR REPUBLIKEINEN:
Traditie
ALLE 37 WILLEN NAAR N.-GUINEA
Verdiend
BESLISSING,OVER
MELKPRIJS NA
1 DECEMBER
BRAND OP BRUSSELS VLIEGVELD
A
Directeur: H. DE RUIG
-J
(Geldig tot morgenavond)
TOENEMENDE .WIND
Veel bewolking met hier en daar mist en later plaat
selijk enige regen. Aanvankelijk weinig wind, later
matige tot vrij krachtige zuidelijke wind. Ongeveer de
zelfde temperaturen als vandaag.
Morgen: Zon op: 7.42 Maan op: IJl
onder: 17.04 onder: 14.39
V
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
E 37 verstekelingen, die zich aan
boord van de Johan van Olden-
barnevelt bevinden, zullen niet in In
donesië aan wal worden gezet.
De regering is akkoord gegaan met
een schikkingsvoorstel van de presi
dent van de Haagse rechtbank, jhr.
mr, Witsen Elias.De verstekelingen
gaan naar Nieuw-Guinea. Daarmee
is voor hen een tware dreiging weg.
genomen en dat is verheugend.
Tijdens de interpellatie in de Twee
de Kamer werd een motie ingediend,
waarin gevraagd werd de verstekelin
gen, indien zij daarom verzochten, voor
een nader onderzoek naar Nederland
terug te zenden. Deze motie werd ver
worpen. In de toelichting was een be
roep gedaan op de regering om te luis
teren naar de stem van het volksge
weten. Aan minister Samkalden werd
gevraagd het ruimst denkbare stand
punt In te nemen. De minister deed
echter slechts de toezegging de' de re
gering haar standpunt nader zou be
palen indien zich nieuwe omstandig
heden voordeden.
Deze nieuwe omstandigheden zouden
zich nu volgens de mededeling van de
landsadvocaat mr. Scholten hebben
voorgedaan in het schikkingsvoorstel
van de president van de Haagse recht
bank en door de uitgesproken wil der
verstekelingen om naar Nieuw-Guinea
te gaan.
We vinden dit betoog niet zo sterk,
want in de omstandigheden is sinds
de interpellatie in de Tweede Kamer
gehouden werd, niet veel verandering
gekomen. Indien de regering thans de
hand over het hart strijkt, ha/' zij dat
net zo goed twee weken geleden kun
n«i doen.
Intussen beter ten halve gekeerd dan
ten hele gedwaald. De regering meent
thans genade voor recht te kunnen la
ten gelden. De verstekelingen zullen
ia Nieuw-Guinea aan wal gaan en ons
volk zal zich niet behoeven te scha
men voor deze zaak.
We zijn blij dat voor deze netelige
zaak alsnog een oplossing werd gevon
den en we twijfelen er niet aan of in
brede geledingen van ons volk zal de
beslissing van de regering voldoening
wekken.
T_j ET Verschrikkelijke verkeersonge-
luk dat tien dagen geleden bi}
Delft plaatsvond en waarbij vijf doden
te betreuren «uren heeft opnieuw de
aandacht gevestigd op de slechte toe
stand waarin zich de drukst bereden
verkeersweg van ons land bevindt.
Nog geen 20 jaar geleden was deze
weg ultra modern. De veroudering 'de
monstreert dersnelle evolutie op ver
keersgebied. Tegelijkertijd roept de de
plorabele toestand waarin het wegdek
hier en daar verkeert grote gevaren
op. Dat heeft het ongeluk bil Delft be
wezen.
r De" suggestie van het college van B.
ën W. van Delft om op deze weg'een
maximumsnelheid in te voeren ver
dient o.l ernstige overweging. Op een
weg als deze moet uiterst voorzichtig
gereden worden. Zo goed als zeker zal
invoering van een maximumsnelheid
op deze drukke en gevaarlijke ver
keersweg mensenlevens sparen. Daar
om mag zulk een maatregel verant
woord worden geacht.
E Amerikaanse democraten hebben bij de verkiezingen
van gisteren een overweldigende overwinning behaald.
Zowel in de Senaat als in bet Huis van Afgevaardigden
hebben zij bun meerderheid aanzienlijk vergroot en ook in de strijd
om de gouvcrneurszetels zijn zij zeer succesvol geweest.
^Het enige lichtpunt voor de republikeinen is de schitterende over
winning in de „miljonairsstrijd" om het gouverneurschap van de
staat New ïork. Daar wist Nelson Rockefeller de democratische
gouverneur Harriman te wippen. Rockefeller is daarmee een sleutel
figuur geworden in de speculaties rondom de presidentsverkiezin
gen van I960. Tot nu toe werd het meest over vice-president Nixon
gepraat als republikeins kandidaat.
Vrijwel overal elders in het land behaalden de democraten over
winning op overwinning. Zo werd in Vermont bijvoorbeeld voor het
eerst in de geschiedenis een democraat naar het Huis van Afgevaar
digden gezonden.
Het sdet ernaar uit dat de democra
ten hun grootste meerderheid In de
Senaat sinds 1940, en hun grootste
sterkte in bet Huis van Afgevaardig
den sinds 1936, het hoogtepunt van
Franklin D. Roosevelt's vooroorlogse
successen, znllen behalen. Ais de uit
slagen zich op dgzelfde wijze blijven
ontwikkelen, kunnen de democraten
ten minste<61 senaatszetels krijgen (de
meerderheid is 50), en 279 zetels in
het Huis (nodige meerderheid is 219).
ROCKEFELLER
F van Victorie
Ongeveer zeventig mensen hebben
in Milton (Californië) een resolutie
ondertekend waarin wordt aangedron
gen op de vorming van een nieuwe
politieke partij, onder* gouverneur
Faubus van Arkansas.
In de resolutie wordt gezegd, dat de
democratische party de levensbeschou
wing van de bevolking der zuidelijke
staten niet meer steunt.
Faubus leverde als commentaar: „De
democratische party is altyd groot ge
noeg geweest om mensen met verschil
lende levenshoudingen te kunnen her
bergen".
De republikeinse nederlaag draagt
niet het stempel van een vierkante
verwerping van het program en het
beleid van president Eisenhower.
Want dit beleid is niet de grote inzet
geweest van deze verkiezingscam
pagne, die zich grotendeels heeft
gericnt op regionale en plaatselijke
problemen. Van de democraten
wordt dan ook verwacht dat zy hun
tot nu toe gevolgde politiek in het
Congres zullen voortzetten. Dat wil
zeggen dat zy in grote mate zul
len samenwerken met het Witte
Huis om tot een op compromissen
berustende wetgeving te komen.
Grote nederlagen leden de republi
keinen vooral in de staten Califomië
en Connecticut. In Californië, de staal
met de grootste bevolkingsaanwas in
Amerika en dus ook de staat met de
snelst groeiende politieke invloed,
werd voor het eerste sinds 16 jaar
weer een democraat tot gouverneur
gekozen. Het was procureur-generaal
Edmund G .Brown, die de bekende
ex-senator William Knowland op dui
delijke wijze versloeg. Califomië is
de „thuisstaat" van vice-president
Nixon.
Knowlands kansen op een republi
keinse kandidatuur voor het president
schap zijn nu ook vrijwel tot nul ge
reduceerd.
In Connecticut, de staat die wel als
graadmeter voor het gehele land
wordt beschouwd, werd niet alleen de
democratische gouverneur Riblcoff
met overweldigende meerderheid her
kozen, maar kwamen ook democraten
op de vacante zetels in de Senaat en
op de zes plaatsen In het Hnis van Af
gevaardigden die tot du verre- door
repnhlikeinen werden bezet.
Waarnemers schrijven de democra
tische overwinning gedeeltelijk toe aan
de traditionele neiging van de kiezers
om bU verkiezingen tussen twee pre
sidentsverkiezingen in tegen de party
te stemmen die het Witte Huis be
heerst. Voorts is volgens veel kiezers
HARRIMAN
verslagen
de regering-Eisenhower verantwoorde
lijk voor de recente economische te
ruggang ih Jiet land en de werkloos
heid die daaruit voortvloeide.
De voorzitter van de democratische
party,* Butler, schreef vanmorgen de
republikeinse nederlaag toe aan een
groeiend gebrek aan vertrouwen in
het vermogen van Eisenhower en de
republikeinse partij om het land te
leiden.
Adlai Stevenson, de democratische
kandidaat die in 1952 en 1956 door
president Eisenhower werd verslagen,
gaf als commentaar, dat het volk de
democraten een mandaat heeft gege
ven om „het land het leiderschap te
verschaffen dat het in een gevaarlyke
tyd nodig zal hebben"'.
Vice-president Richard Nixon heeft
verklaard dat de democraten „de
overwinning verdiend hebben" door
dat zü hard ervoor gewerkt hebben en
hnn organisatie uitstekend was.
„Wij znllen morgen beginnen te wer
ken voor de overwinning die wij in
november 1960 znllen behalen", aldus
Nlxon.
Aan de verkiezingen hebben een on
verwacht groot aantal stemgerechtig
den deelgenomen. Het was over het
algemeen goed wer. In vele steden
was sprake van een recordopkomst.
BU de verkiezingen van gisteren stonden in de Ver. Staten een derde van
het aantal senaatszetels, alle zetels van het Huis vau Afgevaardigden en 33
gouvemeurszetels op het spel.
Vanmorgen om kwart voor twaalf was de stand als volgt:
Democraten:
Republikeinen:
SENAAT:
gekozen 25, blijvende zetels 36 61
gekozen S, blijvende zetels 26 34
HUIS VAN AFGEVAARDIGDEN:
Democraten:
Republikeinen:
onbeslist:
Democraten:
Republikeinen:
onbeslist
gekozen 264
gekozen 118
54
GOUVERNEURS:
gekozen 22
gekozen 7
4
(Van een onzer verslaggevers)
Er zal op het eiland Terschelling
geen tweede zelfbedienlngshotel bij
komen, Een oud-politiek delinquent
uit Friesland wilde in 'het dorpje
Hoorn een hotel met tweehonderd
bedden bouwen, tegen welke plannen
de 200 bewoners fel protesteerden. Zij
vrezen voor verstoring van de rust
en zyn bovendien bang. dat dit een
hotel zon worden waarin voor 90 pro
cent Duitsers zonden bomen logeren.
Staatsbosbeheer heeft nu aan .de bur
gemeester van Terschelling meegedeeld
dat geen grond beschikbaar-zal-komen
voor het bouwen van zo*n hotel.
De plannen voor het bouwen van
een Kmderheim voor 600 tot 1200
Duitse kinderen' zyn echter nog niet
geheel van de baan. De directie van
de Deutscher Hilf Verein, die het ge
bouw wil laten neerzetten, weet nog
niet of men het plan door zal laten
gaan nu er zoveel tumult om is ont
staan.
Men veuWacht niet dat 'de democrati
sche meerderheid in Huis en Senaat
zal leiden tot ingrijpende verande
ringen in de buitenlandse politïék
der Verenigde Staten.. Wel voorziet
men de mogelykheid dat de buiten
landse hulpverlening onder de-demo
cratische meerderheid iets ruimer
zal worden toegemeten.
De politiek van Eisenhower in- zaken
als ontwapening, FTAVö en 1 kern
energie, heeft-in het afgelopen. Con
gresjaar by de democraten over .het
algemeen meer sympathy ontmoet
dan bij de republikeinen zelL .De
kwestie van het verbpd op. kernwa
pens heeft in het Congres,wel enkele
democratische .aanhangers, maar
geen van de topfiguren heeft zich
ooit als voorstander uitgesproken.
Zolang Dulles minister van Buiten
landse Zaken blijft, kunnen de Sena
toren die het niet eens zijn met zyn
politiek weinig anders doen dan hem
in de Senaatscommissie het vuur aan
de schenen leggen.
JUICHEND stonden de 37 Indone
sische verstekelingen vanmorgen
op het dek van de „Johan van Ol
denbarnevelt", toen het telegram,
waarin werd meegedeeld dat zy zich
in Nieuw-Guinea mogen vestigen,
was voorgelezen.
Het telegram bereikte de „Johan" een
half uur voordat het schip in Mel
bourne aankwam. De 37 jonge man
nen lachten, schreeuwden en druk
ten elkaar opgewonden de hand.
Alle 37 verklaarden naar Nieuw-
Guinea te zullen gaan doch te zul-
1È
mm
Met het KLM-toestel uit de West is
4® nieuwe minister-president van Su-
•utatne, mr. S. D. Emanuels, dinsdag
avond op Schiphol aangekomen. Iiy is
#a*r ons land gekomen om zyn op
wachting te maken bij H. M. de Ko
ningin. Op de luchthaven werd mr.
Emanuels, die vergezeld was van de
gevolmachtigde minister van Suriname
in Nederland, mr. dr. R. H. Pos, ver
welkomd door de minister van Zaken
Overzee, mr. G. Ph, Helders.
Ter begroeting waren eveneens aan
wezig enkele jongedames in Surinaamse
kledij, die natuurlyk even samen met
de ministers werden gefotografeerdOp
de foto staat minister Pos links, minis
ter-president Emanuels in het midden
en minister Helders rechts, te midden
van het charmante gezelschap.
De Surinaamse premier zal in Den
Haag enkele besprekingen voeren.
„Eventuele wyzigingen in het Statuut
zullen daarbij niet ter sprake komen",
aldus de minister-president, „want dit
zou op dit ogenblik volkomen prema
tuur zyn. Zelfs is het stadium niet be
reikt, waarop over de interpretatie van
het Statuut van gedachten zou kunnen
worden gewisseld",
len biyven vechten voor toelating in
Nederland.
De mannen hebben «dertig dagen in
onzekerheid doorgebracht op de
„Johan", waar hun een aantal kleine
ruimten op het achterschip waren
aangewezen. Het stukje dék, waar
zy zich mochten bewegen, was met
kippegaas afgezet. De kapitein van
de „Johan" zei: „We vonden het
ellendig dat we hen moesten op
sluiten en deden alles om hen te
helpen. De bewakers waren hun
zeer goedgezind."
Het is nog niet te zeggen hoe de 37
verstekelingen naar Nieuw-Guinea
zullen worden overgebracht. De mo
gelykheid bestaat dat zy van de
Australische haven Sydney uit per
vliegtuig naar Biak zullen reizen
maar ook kan de „Johan van Olden
barnevelt" opdracht krijgen recht
streeks naar Nleuw-Goinea te va
ren, Het zal van de bemiddeling
van de Australische regering afhang
gen welke weg zal worden gevolgd.
Het hoofdbestuur van de stichting
„Door De Eeuwen Trouw" heeft
met vreugde van de regeringsbeslis
sing kennis genomen. Zy spreekt de
hoop uit dat diegenen van de 37, die
bloedverwanten in Nederland heb
ben, te gelegener tyd reispapieren
zullen krygen voor familiebezoek in
Nederland.
De verhoging van de melkslyters-
marge met een. halve cent in de gesa
neerde en driekwart cent in de niet-
gesaneerde gebieden mag niet opge
vangen worden door subsidieverho
ging. Dit heeft de minister-president
dr. Drees geantwoord op vragen van
de Tweede-Kamerleden Beernink
(c.-h.) en Smallenbroek (a.-r.).
De regering zal haar beslissing om
trent de gevolgen voor de prys voor
de verbruikers eerst né 1 december
nemen, zy kan dan, indien de Sociaal-
Economische Raad erin slaagt vóór die
datum het gevraagde interimadvies uit
te brengen, het vraagstuk van de melk-
prys voor de verbruikers in zyn ge
heel bezien.
In de staat New York hebben
zich door het falen van stem-
machines verscheidene inciden
ten voorgedaan. In Albany had
een machine bij voorbeeld al
993 stemmen voor de democrati
sche kandidaat voor het gouver
neurschap, Harrimangeregis
treerd nog voordat de stem
bureaus waren geopend.
j
TERWIJL HET MODERNE stations
gebouw van de Brusselse lucht
haven Meisbroek gisteravond in lich
terlaaie stond startte de piloot Gerard
Tremerle zyn helikopter, vloog naar
het dak van het brandende gebouw en
slaagde erin twee ingesloten mensen
op te pikken en van een wisse vuur
dood te redden. Tremerle was dezelfde
vlieger, die tydens de watersnood van
1953 tientallen Nederlanders met zUn
helikopter in veiligheid wist te bren
gen.
De vuurzee op het Brusselse vlieg
veld werd veroorzaakt doordat om
streeks halftien in het kantoor van de
weerkundige dienst in het nog niet
eens geheel afgebouwde stationsge
bouw een oliekacheltje ontplofte. Zes
uur lang zyn de brandweerploegen van
Brussel en omliggende plaatsen in
actie geweest om de vlammen, die
soms vyftig meter hoog waren, te blus
sen. Doordat het vuur enorm snel over
sloeg near de passagiershal en naar de
top van het zes verdiepingen tellende
administratiegebouw, werden verschei
dene employés ingesloten. Zü moesten
de vlucht nemen-voor de atsed» feUer'dervinden'van de brand.
wordende vuurzee naar de hoger gele
gen verdiepingen.
Te korte ladders
De meesten van hen konden al spoe
dig met behulp van brandladders uit
hun isolement verlost worden, maar
twee mannen, die naar het dak ge
vlucht waren moesten blüven waar zü
waren: de ladders waren te kort.
Dat deze brand uiteindelijk toch geen
slachtoffers geëist heeft is te danken
aan de helikopter-piloot Tremerie; hy
nam de mannen aan boord en vloog
hen veilig naar de grond.
De tweehonderd brandweerlieden
stonden aanvankelijk voor een wel
haast onmogelyke taak aangezien de
brandkranen in het gebouw nog niet
waren aangesloten. Honderden meters
slang moesten worden uitgelegd
voordat het blussingswerk kon worden
begonnen. De schade loopt in de tien
tallen miljoenen francs.
De Sabena heeft een verklaring uit
gegeven, waarin gezegd wordt dal de
vluchten van buitenlandse luchtvaart
maatschappijen geen hinder zullen on-
iisst
Van onze correspondent)
ZATERDAG is het vijf jaar ge
leden dat Tjitsfee en Folkje de
Vries in het dorpje Molenend ge
boren werden. Dat was een belang
rijke gebeurtenis, want de beide
meisjes waren de enige Siamese
tweeling welke ons land kent. Er
volgden spannende weken en maan
den op deze geboorten. Artsen be
spraken uitvoerig de mogelijkheid
om de meisjes van elkaar te schei
den. Op 12 juni 1954 werd de ope
ratie verricht.
In alle delen van de wereld werd
in spanning op de afloop gewacht.
In die dagen waren Tjitske en Folk
je m het wereldnieuws. De operatie
gelukte en sindsdien gingen de bei
de meisjes afzonderlijk het leven
door.
Zaterdag worden zij 5 jaar. Van
de aandacht welke hun kort na hun
geboorte ten deel viel is niet veel
meer overgebleven, maar toch zal
dit eerste lustrum van de ex-Siame-
se tweeling van betekenis zijn.
Folkje en Tjitske wonen niet meer
in het dorpje Molenendwaar dok
ter Wijthoff hen in de spannende
nacht van de 8ste november 1953
ter wereld hielp.
Het gezin van de wegwerker De
Vries verhuisde enkele jaren ge
leden naar Bergum en wie de beide
meisjes wil bezoeken ziet hen vaak
op straat spelen in een van de nieu
we wijken van dit dorp dat in de
gemeente Tietjerksteradeel ligt. Ten
minste als het mooi weer is. Daar
spelen zij te midden van de buurt
kinderen en er is "niets dat hen van
deze Bergum er kinderen onder-
scheidt. Een deel van de dag. bren
gen Folkje en Tjitske op de kleu
terschool door en ook daar lopen
zy er helemaal niet uit.
Het enige opvallende is dat zij zo
sprekend op elkaar lijken dat men
ze wel heel lang moet kennen wil
men ze uit elkaar kunnen houden.
Zelfs moeder De Vries heeft daar
wel eens moeite mee. Deze heeft
bovendien ook nog wel wat meer
aan haar hoofd, want toen deze
tweeling geboren werd telde het ge
zin al vijf kinderen en drie jaar na
Tjitske en Folkje is de kleine Jetske
nog geboren.
De Bergumer tweeling is goed
gezondde dokter komt vrijwel
nooit bij hen. De meisjes mogen dan
wat verlegen zijn als tegen hun ver
jaardag ieder jaar getrouw het le
gertje fotografen verschijnt, overi
gens zijn zij heel bijdehand. Zo
bijdehand dat de een graag de
baas over de ander wil spelen. En
de ander dat natuurlijk met geen
mogelijkheid toelaat. En toch als het
erop aankomt zijn Tjitske en Folkje
zeer eensgezind en dat zijn zij ook
wel aan hun merkwaardige geboor
te verplicht.
UUI
gotMMisu wxuo a» mumtmu, zo ieiei. xxa/uo i i
Postboa Uia Po«giK, No ïëAlö W*
Klficütcndlenat abonnementen. X8-3010 -wi
Zaterdags 17—18 uar Telefoon 1x5700
«jHCfsrealiage- Huygensplein 1 - relet. 183467 -3 lMnenl.
Postbus 1091 - Postgiro No 124867
Kluchten dienst. 183018110 a. Teiel 362569.
Dordrecht: Sobefferspleln 8 Postgiro No 124208 Telefoon 4570
Kjscfctendienst n» 1730 uoi 1314,
Schiedam; Lange Kerkstraat 24 b Telefoon 87682.
Abonnementsprijs 61 eent Der week t 2,(15 per maand, f 7,90 per
kwartaal. Letse ntrmmere 16 cent
Vertchihrt dngolllks.
GROTE ZEGE VOOR DEMOCRATEN
vv-ANVt-