Het wezenlijke
punt
Beraad na
de strijd
Hofstra
maandag
in Kamer
0/ als zij minderjarige
kinderen hebben, eerder
Statuut
Ministers namen
afscheid van
mr. Algera
Vóór brede basis,
maar niet tot
elke
prijs
Aap omhoog
in raket
Delouvrier regent
in Algerije
Koningin zoel *en
snelle oplossing
DOORNROOSJE
M
VOORSTEL VOOR VOLKSVERZEKERING:
EF Jang verheide wetsontwerp inzake een algemene weduwen-
en wezenverzekering is llians eindelijk bij de Stalen-Generaal
ingediend. In grote lijnen volgt bet wetsontwerp bet advies, dat de
Sociaal Economische Raad verleden jaar aan de regering.heeft uit
gebracht.
OOK PENSIOEN
VOOR WEZEN
O.M. wil herziening
proces-Schneider
PROF. ROMME VERKLAART:
Salan inspeeleur-
«enera
al van He
strijdkrachten
Haarden gestolen
D1
A
ZATERDAG 13 DECEMBER 1953
r
ZESTIENDE JAARGANG No. 4171
r
Parlementair unicum:
PROEF IM. LEGER
Directeur: H. DE KUiO
J
Hoofdredacteur: Dr. J. A- H. J. S BKUIMö isLOT
CHRlSTÈLIJKEfFILMACTIE
Filmbureaü
Hiivïrsum
onze parlementaire
redacteur)
IN 1ST KR HOFSTRA zal maan
dag opnieuw voor rie Tweede
Kamer verschijnen. Dit is het
nieuws, dat gisteren nadat het
kabinet bijna drie uur in de Trè-
veszaal vergaderde, uitlekte. De
minister is van mening, dat het
„in 's lands belang" noodzakelijk
is. dat althans voor een deel van
de omstreden wetsontwerpen een
oplossing moet worden gevonden.
Konden de voorstellen, welke betrek
kin/? hebben op de omzetbelasting
niet vóór 1 januari door de Stalen-
Gcneraal worden aanvaard, dan zou
er in het nieuwe jaar verwarring
kunnen ontstaan, omdat verschillen
de artikelen door het wegvallen van
de omzetbelasting goedkoper zonden
worden, terwijl de prijzen van siga
ren zouden stijgen.
Unicmn
Nicl vóór nmamlag?
Geen begrotingen
3
4
'V
Van een onzer redacteuren j
Terwijl in de Tweede Kamer donderdagmiddag beslist werd over
het lol van het kabinet..gaf minister Suurboff-tijdens een druk he-,
zoehle persconferentie een toelichting op bet ontwerp.
De hoofdpunten van het thans
ingediende wetsontwerp zijn de
volgende:
J De verzekering zal de gehele
bevolking omvatten.
9 De financiering zal net als bij
de A.O.W. plaats vinden via
een omslagstelsel.
Wezen
6
8
9
10
II
12
13
FEESTELIJK DINER
Vraag deskundig advies
aan de juwelier-horloger
Het Ameiikaanse lcsei heeft
vanmorgen vroeg een eeleid
Jupiter-projectiel ge'am eert! mei
een levend aapje aan boord.
DE IA PROMENADE
u
Rotterdam, vvnte ae vmnsudai ao - ieici no/uo t»
Postbus 1112 - Postgiro No. 42-151U.
KJachtendienst abonnementen; 16 3019 30 uur
Zaterdags 1718 uur. Telefoon 115700
•s-GiATcnhag«: Huygensplein 1 - Tclef. 1S346Ï (3 innen.)
Postbus 1081 - Postgiro No 424857.
ffilachtendienst: 1830—mou. Tclef. 362569.
Ooidrecnt: Scheffersplem 3 - Postgiro No. 424203 Telefoon 457<
KJachtendienst na 17.30 uur 7314
Schiedam: Lange Kerkstraat 24 b - Telefoon 67882
Abonnementsprijs 61 cent per week 2,65 per maand, 7,eo pei
Kwartaal. Losse nummers 15 cent. Verschijnt da gelijk*
(Geldig tot morgenavond)
IETS LAGERE TEMPERATUREN.
Enkele opklaringen, maar ook hier en daar enige re
gen. Vannacht plaatselijk mist en in het binnenland tem
peraturen om het vriespunt. Morgen iets lagere tempe
raturen dan vandaag. Zwakke tot matige tvïnd uit zui
delijke richtingen.
Morgen: zon op: 8.40
onder: 16.28
maan op: 11.06
onder: 21.15
WIJ willen gaarne te dezer plaatse
aandacht geven aan de rede
waarmee prof. mr. L. W. G. Scholten
het ambt van hoogleraar in het staats
recht aan de Vrije Universiteit heeft
aanvaard.
In deze rede ,,Het Koningschap on
der Wilhelmina" -) behandelt prof.
Scholten de aard en het karakter der
Kabinetten tijdens de regering van ko
ningin Wilhelmina. Tegen het einde
der vorige eeuw stond het zo dat de
gangbare mening was dat men aan de
Kroon (koning ministers) eigenlijk
geen zelfstandige positie meer toeken
de. In verband daarmee zag men het
kabinet als een geheel van het parle
ment afhankelijk college. Men zag in
de staat niet meer twee machten aan
wezig, regering en parlement. Men
zag er eigenlijk slechts écn macht, het
parlement dat dan in de regering een
soort uitvoerend orgaan had. Deze op
vatting noemt men de monistische, de
leer van de ene macht.
Prof. Scholten laat zien hoe de prak
tijk onder koningin Wiljelmina deze
leer gebroken en gelogenstraft heeft.
En dat is geschied door de z.g. ex-
tra-parlementaire kabinetten. Extra
parlementaire kabinetten zijn onder
koningin Wilhelmina schering en in
slag geweest. Aanvankelijk en tegen
de achtergrond van het monisme
stond men zeer kritisch tegenover de
figuren van het extra-parlementaire
kabinet. Men vreesde dat daardoor de
parlementaire invloed zou worden
aangetast en dat men daarmee de
richting van de koninklijke kabinetten
uit zou gaan.
Dat is niet gebeurd. De extra-parle
mentaire kabinetten hebben de plaats
en de rechten van het parlement niet
aangetast. Zij hebben die rechten in
tact en het parlement op ziin plaats
gelaten. Maar zij hebben tegenover het
zelfstandig parlement een zelfstandige
regering gesteld. De samenwerking
tussen die beide zelfstandige groothe
den, het orgaan, van het gezag en het
orgaan van de vrijheid, vormt het we
zen van de Nederlandse constitutie.
Men noemt dit het dualistische stelsel.
Gistermiddag kwam de minis-
teiraad in de Trèvrszaal in Den
Haag hijeen voor het bespreken
van de problemen, ontstaan door
de huidige kabinetscrisis.
Deze overzichtsfoto toont om
de tafel van geheel links af de
heren J. G. Sunrhoff. E. H. van
der Beugel. J. M. A. II. Luns.
A. A. M. Struücken, \V. Drees.
J. Middelburg. J. M. L. Th. Cals.
J. van Aartsen, G. P. II. Helders.
J. Zijlstra. C. Staf. me.i. M. A. M.
Klompé. achter haar gedeeltelijk
zichtbaar I. Samkalden. II. B. ,1.
Witte. H. J. Hofstra en met de
rug naar de camera A. Vondeling
i Van
Scholten is bij
Uitstek actueel. Wij hebben haar
tijdens "t ïonsste kamerdebat tegen
over de h| r Burger geciteerd.
Want é-.-n der oorzaken van het con
flict met de socialistische ministers
ligt hierin dat de socialisten het dua
listische stelsel eigenlijk niet willen,
aanvaarden, maar monistisch zijn.
Vandaar do overheersing door de frac
tie van de socialistische ministers.
Vandaar dat de heer Burger ook
niet verstaan kan wat een extra-par
lementair kabinet is. Hij kan zich als
bet ware geen kabinet voorstellen
waarbij er geen binding is van de
meerderheid aan het kabinetspro
gram. En omdat hij zich dat niet
voorstellen kan beschuldigt hij men
sen, die deze binding ontkennen, van
ontrouw en oneerlijkheid.
Het merkwaardige nu is en daar
hebben wij de heer Burger op gewe
zen dat prof. Schollen aantoont dat
een extra-parlementair kabinet, zoals
dat onder koningin Wilhelmina is ont
staan. wel parlementaire figuren be
vat en kan bevatten maar dat het zich
hierdoor kenmerkt da' er geen bindend
overleg heeft plaatsgevonden met ka
merfracties. Dat noemt prof Scholten
„het wezenlijke punt".
De heer Burger heeft in 1956 een ex-
tra-parlementair kabinet gevormd.
Maar wat daarin hef wezenlijke punt
Is ziet hij op de meest hardnekkige
wijze voorbij.
Hierin treedt een zeer fundamenteel
verschil aan het lieh' met betrekking
tot het oordeel >ver de aard van ons
constitutionele stelsel
Een verschil dat 'én der oor/aken
van de huidige ministerscrisis is ge
weest.
Uitgave Van Gorcum en Comp.
Assen 1958.
Advertentie)
Een prachtige kinderfilm
naar het bekende sprookje
l. In schitterende kleuren
2 Nederlands gesproken.
Vraagt.Inl. afd.Afd. Verhuur.
Tel. K2950
Met ingang van 1 januari a.s. zal
aan Horecapersoneel ten minste twee
maal in zes achtereenvolgende weken
een vrjje zondag moeten worden gege
ven. Deze wijziging van het werktij
denbesluit voor koffiehuis- en hotel
personeel beoogt een redelijke verde
ling van de voor dit personeel voorge
schreven 17 vrije zondagen per jaar te
Waarborgen.
In politieke kringen waardeert men
het. dat minister Hofstra zelf met het
voorstel bij de Kamer komt. Prof.
Romme had het verwijt gemaakt, dat
zijn „heengaan zonder regeling van
verschillende zaken een weinig fraaie
wijze van handelen was." Voor wat
de omzetbelasting betreft, schijnt de
regering op het standpunt te staan,
dat deze zaak in ieder geval dient te
worden afgehandeld.
Dat minister Hofstra zelf komt wordt
als een parlementair unicum gezien.
Het komt n.i. slechts hoogst zelden
voor. dat een bewindsman, die op zo
grote tegenstand van de Kamer is
gestuit, dat hij zijn ontslag moest
aanvragen, met een van de omstre
den voorstellen opniuew bij de Ka
mer terugkeert. Het behoeft geen be
toog. dat de minister de verlenging
van de verhoging der omzetbelasting
in overeenstemming met de wens
van de mereóerheid der «Kamer al
leen voor 1959 voorstelt.
Intussen is de beslissing van het kabi
net een aanwijzing, dat voor maan
dag geen oplossing van de „crisis"
tegemoet kan worden gezien. De
vorstin stelt weliswaar alles in het
werk om zo spoedig mogelijk al haar
adviseurs te horen, maar de zaak ligt
nogal ingewikkeld.
Gisteren, nadat dr. Drees ziin ontslag
had aangeboden, verse"tenen achter
elkaar de voorzitter van de Eerste
Kamer. mr. J. A. Jonkman en die
van de Tweede Kamer, dr. L. G. Kor-
tenhorst, bij het Huis ten Bosch On
middellijk na hen kwam dr. A. A. L.
Rutgers, vice-president van de Raad
van State. Deze werd gevolgd dooi
de fractieleiders der PvdA. KVP en
AR, resp. de heren mr. J. A, W. Bur
ner pro'f. mr. C. P. MnRomme en dr.
J A H. J. S Brums Slot, Vandaag
zouden dr. H. W. Tilanus (CH). prof.
mr. P Oud (VVD) en ds. P, Zandt
(SGP) door de vorstin worden ont
vangen.
Na de zitting van de mimsteriaad gis
termiddag heeft dr. Drees meege
deeld dat in het parlement geen be
grotingshoofdstukken meer worden
verdedigd door het huidige kabinet.
De begrotingen van Oorlog. Marine.
Verkeer en Waterstaat. Sociale Za
ken en Volksgezondheid en Zaken
Overzee, alsmede de wet op de mid
delen en de begrotingen van bet ge
meentefonds, het scheepvaartfonds en
het staatsbedrijf „Artillerie-inrich
tingen" zouden de Tweede Kamer
nog moeien passeren
De voorstellen voor de verlenging van
de tijdelijke verhog'ng van de ven
nootschapsbelasting en vermogens
belasting en betreffende de ver
vroegde afschrijving en de mveste
ringspolitiek zullen niet verder wor
den behandeld. Dit zal in de loop van
het volgende jaar kunnen gebeuren
met het nieuwe kabinet, omdat hier
de mogelijkheid bestaat de wijzigin
gen terugwerkende kracht te verle
nen
Groot-Brittannie za! zich oCficieel
kandidaat stellen voor de organisatie
van het wereldkampioenschap voet
bal 1966, Het eindtoernooi om het we
reldkampioenschap 1962 zal worden
georganiseerd door Chili.
Weduwen van 5§ tot
krijgen uitkering
(Advertentie)
Koop! NU -
Folo-Fti^csmerJ Proicctor-'V.ergrolinosjpoa.raa:
Elect'Onenlliber 'ên Bandrecorder
VfMjjt- vrijW»jyc/Kj,ichr»ftcJ»jIi* /nJiehbogcn.
Schouten-Kraak cpt.sciv4;'& foidgrahsiho
Heer«nve«f> Dracht 49-51" in^rurnontephandel
XEcn
O
Het zal een bodemvoorziening zön
welke ruimte laat voor andere re
gelingen, en voor eigen zorg.
De uitkeringen zijn waardevast
gemaakt.
weduwe heeft recht op een
uitkering:
a als -zij de leeftijd van 50 jaar
heeft bereikt of overschreden,
b, als zij een of meer jonge kin
deren te verzorgen heeft.,
c als zij invalide is.
Het weduwenpensioen wordt ge
noten tot men 65 jaar is. Daarna
krijgt men de AOW-uitkenng.
Zolang een weduwe nog een ol
meer kinderen beneden 18 jaai
te verzorgen heeft, krijgt zij een
uitkering van f 1963 per jaar
Weduwen zonder kinderen ont
vangen f 1326 per jaar. Jonge we
duwen (beneden 27 jaar) krijgen
een itijdelijke uitkering, wlke
maximaal twee jaar kan duren
Het pensioen voor volle wezen be
draagt tot de leeftijd van 10 jaai
f 438 per jaar, van 1016 jaar f 660
per jaar en van 1627 jaar f864
per jaar.
De SER had bedragen voorgesteld
van resp. f 1800. f 1200. f400 er
f 600 per jaar. Deze bedragen zijn
verhoogd in verband met de in
middels opgetreden stijging van
de loonindex.
De totale kosten van de verzeke
ring worden geraamd op f 168 mil
joen.
Gedurende I960 en 1961 zal de fi
nanciering waarschijnlijk via de
AOW-premie van C-Mfé (die te
hoog is gebleken) kunnen plaats
vinden.
De invoering van de wet zal waar
schijnlijk op 1 januari 1960 kun
nen plaatsvinden.
llllllllilllllllllll!ll!li!liilllll!li:i>lll!llii!llilllllliNI!lllllll!!lli;
Het O.M. te Bonn heelt een ver
zoek ingediend lot herziening van het
proccs-achneictcr aangezien hierin tal
rijke onregelmatigheden zouden heb
ben plaatsgevonden.
Schneider is zoals gemeld veroor
deeld tot een gevangenisstraf van drie
jaar en ■•ten maanden wegens valsheid
in "geschrifte. Hij was op vertoon van
een nagemaakte doktersbul eerst mili
tair arts en later chef van de psycholo
gische dienst van het "Westcluilse leger
Vèjvordën.
V.
(Van een onzer verslaggevers)
HET voltallige kahinct heeft gister
avond in het Deltahotel te Vlaar-
dingen aan de oud-minister van Ver
keer en Waterstaat, mr. J. Algera
een afscheidsdiner aangeboden. Men
meende dat het diner nergens beter
kon worden geseven dan in een cen
trum. waar men de sfeer ademt van
de delta's.
De veertien ministers en huu datnes
waren bij kaarslicht feestelijk bijeen
Mevrouw Staf vierde op deze avond
tevens'haar "verjaardag. In hartelijke
bewoordingen heeft de minister-pre
sident. dr. W. Drees. de heer Algera
toegesproken.
De verstandhouding was daar in het
Deltahotel prima. Niels wees erop,
dat de crisis het diner in het water
had doen vallen.
Minister Luns viel de eer te beurt me
vrouw Algera een grote tuil anjers
te mogen aanbieden. Mej. dr. Klompé
fungeerde als tafeldame van de heer
Algera en minister Hofstra, zo werd
uit doorgaans welingelichte kring
vernomen, was beslist de gast die de
meeste humor verkocht
S. maandag zal in Suriname, in de
Nederlandse Antillen en hier te
lande weer bijzondere aandacht wor
den geschonken aan de herdenking
van 't inwerkingtreden van 't Statuut
van 't Koninkrijk drr Nederlanden,
waarbij de overzeese rijksdelen auto
nomie verkregen.
Vier jaar is het dan geleden, dat
H.M. de Koningin het Statuut met haar
handtekening bekrachtigde. Sindsdien
heeft het Statuut op bevredigende wij
ze gewerkt. Het is geen dode letter ge
bleven. over cn weer is aan de bedoe
ling daarvan loyaal uitvoering gege
ven.
In Suriname en de Nederlandse An
tillen is de Statuutdag een sterk levend
begrip. In Nederland is dit minder het
geval, maar begint de herdenking toch
meer relief te krijgen.
Het is een goede gedachte geweest
aan de totstandkoming van het Statuut
a.s. maandag een speciale televisie-uit
zending te wijden. 7-ker een miljoen
mensen worden op neze wijze bij de
herdenking betrokken. Verder zal met
name de Kon. Ver. Oost en West plaat
selijk 'n reeks activiteiten ontplooien.
Goede samenwerking moet op onder
ling vertrouwen berusten. Dat ver
trouwen is aanwezig. Op deze basis is
reeds veel gedaan om de delen van
het Koninkrijk overzee ook economisch
tot volle ontplooiing te brengen.
Onderlinge hulp en bijstand zijn be
wijzen van waarachtige vriendschap.
Die vriendschap moge in de komende
jaren bestendigd en versterkt worden.
Advertentie
(Van onze parlementaire redacteur)
In de vergadering van de partijraad
van de Katholieke Volkspartij heeft
prof. Homme gisteravond verklaard,
dat hij nog steeds voorstander is van
een brede basispolitiek maar de prijs
die de Partij van de Arbeid thans van
ons vraagt is. dal het overleg in de
kamer kapot wordt gemaakt en die
prijs mogen wij. kunnen wij en zullen
wij niet aanvaarden.
Prof. Romme had m zijn rede de
houding van zijn fractie uiteengezet en
hij wees o.a. op de vreemde houding
van de
rf ie naar
wat mr. Iu 't Veld in de Eerste Kamer
genoemd had een gevoel van grote on
gerustheid m de PvdA.
Deze ongerustheid zou zijn voortge
komen uit de aanvaarding van het
amendement Biewenga bij de behan
deling van de v\et Vervreemding land
bouwgronden. Prof. Romme, die meen
de dat de PvdA op het standpunt staat
dat de definitieve regeling van de ver
vreemding landbouwgronden in het ka-
orietsprogramma was opgenomen, heeft
naar hij zei zulks mede naar aan-
leiding van de verklaring van dr. Drees
socialistische kamerfractie, un de Eerste Kamer dezer dagen
hij meende voortkwam uit
tloorrirtnirrnüt* loon midoimrr-
hoorn klinkt in dr/* adxt'iiMtjil werr In
liet rrn/ame noordoo«*trliik d*cl van
Toente. De foto toont een miriwInterlioorn-
hla/rr op er\e „Holtkamp" *tt» Sn as v«*Ul.
Dat is voor zover bekend de
eerste Amerikaanse poging ren aap de
ruimte in te schieten en te trachten liet
dier levend op aarde terur te brengen.
Het zal van het grootste belang voor
de wetenschap zijn als de aap de reis
en vooral de terugkeer m de atmos
feer overleeft. Over veischeide-
ne uren kan het lot van de eenzame
ruimtevaarder bekend zijn, indien men
erin slaagt de neuskege! ongehavend
uit de oceaan op te vissen.
De vastgestelde route van de raket
is niet bekendgemaakt. De jupiter
heeft echter slechts enkele minuten
nodig om zijn maximum-afstand van
1600 km af te leggen
De eerste levende ruimtevaarder was
het Russische hondje Laika, dat op 3
december 1957 in de tweede Spoetnik
de ruimte werd ingeschoten, doch kort
nadat de Russische kunstmaan in zijn
baan oir» de aarde was gekomen, stierf.
liet Amerikaanse ieger heeft het pro
ject streng geheim gehouden en eerst
verscheidene minuten na de lancering
werd een simpele verklaring uitgege-t
ven. waarin werd gezegd, dat „de,
neuskegel van dit projectiel een dier
bevat voor het uitvoeren van een bio
medisch experiment".
L
De regering-de Gauile hoeft de 44-
jarige I'aul Delouvrier. een vroegere
financiële directeur van de KSG. be
noemd tol hoofd van liet hurgc-"jk
bestuur ill Algerije.
Generaal Raou! ..dan. oppei be
velhebber van de Franse strijd
krachten. du- sinds de ïevolte die de
Gaulle aan de macht bracht ook het
burgerlpk bestuur" in gerije in han
den had. is. zoals verwacht werd
'hans benoemd tot inspecteur-gcne-
"tal van rie Franse s'.-iidkrachten
b- luchtmacht-generaal Maurice
He zal Saian opvolgen ai oppprbe
hebber in Algerije.
Deze benoemingen betekenen de
eerste stap in de richting van de not
mailsering van het Algerijnse bestuur
dat sinds de revolte m handen van de
militairen was.
I)e paraclnitisten-gcnera.il Massu,
die na de bestorming van het rege
ringsgebouw in Algiers op 13 mei de
leiding van „hel comité oor openbaar
«rlz.ijn" op zich nam. is benoemd tot
..super-prefect" hoogste administra
tieve ambtenaar voor het gebied
van Algiers. Oeneraal Allard. die on
der Salan deze post bekleedde, wordt
hevelliebber van de landstrijdkrachten
in Algerije.
(Advertentie)
It OTEL-r A Fk-HESTA URAN'T
H \Alt.N
A.MALI ALA A.N I - TEL. 0 2954—2843
Gunstige Ugging In het centrum van
het dorp. 3 minuten van het station en
«n directe nabijheid van prachtige bo<sen
PRIMA KEUKEN
-K ZEER VERZORGDE WIJNKELDER
contact gehad met dr. Drees om aan
de hand van de stukken van de kabi
netsformatie m 1956 aan te tonen,
waaro mniet tegen het program werd
gehandeld toen de katholieke en anti
revolutionaire fracties zich voor het
amendement verklaarden.
Maar hoe dan ook, wij zijn het met
elkaar er wel over eens, dat er van
iets. dat op woordbreuk lijkt, geen
sprake s Wanneer men wil spre
ken over het zich niet houden aan het
regeringsprogramma, dan zou men zich
toch in de eerste plaats tot de rege
ring zelf moeten wenden.
Want in het regeringsprogramma
was opgenomen een wettelijke rege
ling voor de vakantiespreiding. Doch
in de Memorie van Antwoord op de
begroting van Onderwijs. Kunsten en
Wetenschappen hebben wij kunnen le
zen. dal de regering in het geheel niet
meer denkt aan deze wettelijke rege
ling
Zie verder pu<:. 3 4e kol.)
Bij een metaalwarenfabriek te Ulft
is diefstal ontdekt van 177 haarden
Een inwoner van i"«-i w van O is gei
arresteerd
Het blijkt dat <.-« .reten, die een
handelswaarde vertegenwoordigen van
ongeveer anderhalve ton. op Waar-
lichte dag met vrachtwagens zijn ont
vreemd.
