SOWJET-RAKET WAS TE SNEL nm Straks in ellipsbaan om de son ATTLEE TREEDT IN MONTY'S VOETSPOOR Staatshoofden op de korrel Uranium in Prijs van saneringsplan voor Alkmaar te hoog Koudere nacht VUUR VERWOEST SCHOOL mi Omlooptijd van 15 maanden Drie doden, negen vermisten na sneeuwlawines Openhartige taal voor t.v. Rotterdams boor bedrijf meldt: Commissie contra prof. Wieger Bruin: ..Water langs Waag niet dempen" Hoogleraar: zeer onwaarschijnlijk Koudegolf in V.S. ANTILLEN boren meer bronnen van welvaart aan Puzzel-organisator ter beschikking na IV2 jaar cel B r r p MAANDAG 5 JANUARI 1959 ZEVENTIENDE JAARGANG No. 4187 Directeur: H. DE RUIG Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. BKUlNtj SLOT T"|E RAKET, die vrydag door de Russen in de richting van de maan •*-' is gelanceerd, is gistermorgen om vier uur Nederlandse tijd de maan op een afstand van 7.500 km gepasseerd. Zy vliegt nu in de richting van de zon en zal later een baan om de z-'iR gaan beschrij ven, net als de aarde. Engelse ruimtegeleerden zijn van mening dat het schot met de „Loenik" een spectaculair stuk rakettechniek is, maar zij geloven stellig dat de Russische raket op tie maan gericht was en daar een landing had moeten maken, of als satelliet rond dit hemellichaam had moeten gaan draaien. Dit is dus niet gelukt. Prof. Anatoly Blagonrawow, hoofd van de afdeling technische we- lenkhap van de Sowjetrussische Academie, heeft verklaard dat de raket geen satelliet van de maan kon worden doordat haar snelheid te groot was. Dubbel inspannen Overtuigend bewijs Niet onderschatten In Schotland en Oostenrijk Oordeel onthouden Doden hij vliegongeluk aan Zuidpool (Van een onzer verslaggevers), BIJ een twaalftal boringen in Overijssel zou het Rotterdamse grondboorbedrijf J. Z. I.ierop op dertig tot veertig meter diepte een ader met uranium hebben aangetroffen. De laagjes uranium zouden 3 tot 35 centimeter dik zijn. „Wel in museum' SULTAN HAMÏD naar Indonesië vertrokken MINISTER JONCKHEER: (Van een onzer verslaggevers) INNEN een uur zijn zondagmiddag negen schoollokalen in Rotterdam-Oversehie met de grond gelijk gemaakt. Omstreeks kwart over twee brak brand uit in een semi-permanent scholencom plex aan de Burgemeester Josselin de Jonghlaan, nadat hier kort tevoren nog zondagsschool was ge houden. Vermoed wordt, dat de centrale verwar ming, die met gas wordt gestookt, defect is ge raakt. Omwonenden hoorden plotseling een luide knal, die het begin vormde van een felle brand die tot ver in de omtrek een verzengende hitte ver spreidde. Van de openbare industrieschool brandden v'et lokalen af. Van de aangrenzende Eloutschool voor christelijk ulo eveneens vier lokalen en voorts een. lokaal van de Ds. Van de Boomschool, die de be schikking had over één lokaal "van het geteisterde complex. Vier andere lokalen, deel uitmakend van de christelijke ulo-school, bleven gespaard. De hitte was zo groot dat de brandweer ook stra len water moest richten op de huizen aan de Har- melenstraat, die gevaar liepen vlam te vatten. Enige ruiten werden kapot gespoten. De brand weer slaagde er in het vuur uit de buurt te hou den. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor. <M WlHUlZUtt - ion, unw AJ. PMtba» 1112 - Poitglro No. 42*319. Klachtendlenst abonnementen18.30—19.30 our Zaterdag* 1718 uur. Teleioon 115700, 't-Gr*TenH*fe: Huygeospleln 1 - Telef, 183487 (3 lijnen.) Portfcu» 1091 - Postgiro No. 424867. KiachiendlcEat: 1030—1930U. Telef. 302309. Dordrecht: Scheffertpleln 3 - Postgiro No. 424208. Telefoon 457c Klachten dienst ng 1730 uur 731*. Schiedam: Lange Kerkstraat 24 b - Telefoon 87882. Abonnementsprijs 0i cent per week 2,65 per ir.eand, t 7,f» pej kwartsaL Lotam nummer» 13 cent. Verschijnt dageüjk- 'Jfi (Geldig tot morgenavond) IETS KOUDER Vannacht opklaringen, op de meeste plaatsen lichte vorst en weinig wind. Morgen toenemende bewolking met plaatselijk enige regen of sneeuw, vooral in het zuiden van het land. Overwegend matige wind tussen zuid en oost en temperatuur om het vriespunt. Morgen: Zon op: 8.48. Maan op: 5.30 onder: 16.44. onder: 14.35. Loenik" schoot de maan voorbij Waarschijnlijk omstreeks de 24de Januari, aldus radio-Moskou, ml de „Loenik" niet langer ln de richting van de xon-vliegen, maar een baan om de ion gaan beschrijven. Zö zal dan op 146.400.000 km.' afstand van de zon zijn en op 3.100.000 km. van de aarde, Op dezelfde manier als waarop de aarde om de zon draalt zal ook de „Loenik", ais eerste kunstplaneet, een elliptische baan om de zon gaan be schrijven, De ellipsbaan van de „Loe nik" zal alleen Iets langgerekter zlln dan die van de aarde, zodat zü au eens binnen, dan weer bulten de baan treedt, die de aarde om de zon aflegt. Dit heeft tot gevolg dat de „Loenik" er ook langer over zal doen on» haar omlooptijd om de zon te beschrijven, n.l. 13 maanden. Een Russische geleerde heeft van daag ln de „Prawda" geschreven, dat de mogelijkheid niet is uitgesloten dat de raket later tocb nog naar de «arde zal terugkeren, aangezien de baan van de raket de baan van de aar de wellicht eens zal kratsen. Toen de raket met een snelheid van 2,45 km per seconde de maan passeerde was zü 370.000 km van de aarde verwijderd. Het officiële Sow- jet-persbureau Tass meldt dat Russi sche waarnemingsstations waarde volle wetenschappelijke gegevens van de raket hebben ontvangen, doch dat vermoedelijk vandaag het radio contact verbroken zal worden, om dat de afstand dan te groot wordt en de batterijen van de drie zenders in de raket uitgeput raken. Ce temperatuur van de raket va- .•ieert tussen tien en vijftien graden Celsius. Ah dn Vercnirde Staten „een Pearl .'larbor in de wereldruimte" willen voorkomen, zullen zij op het lanceren van de Russische maar:raket moeten reageren met een verdubbeling van hun Inspanningen op dit gebied, aldus verklaarde zondag te Washington John W, McCormack, voorzitter van de com- r 'ssie voor ruimtevraagstukken uit het .merlkaanse Huis van Afgevaardig- 711. De conclusie welke onafwendbaar 'll deze laatste ontwikkeling moet worden getrokken is dat de V.S, de SowjetUnie niet bijhouden. „Het wordt «ld dat Amerika ontwaakt en zich be wust wordt van zijn nood", aldus MacCormack. In Amerikaanse Congres-kringen zijn zaterdag stemmen opgegaan voor de aanstelling van een wetenschappelijke functionaris in het presidentiële kabi- ■net President Eisenhower heeft de po ging van Russische geleerden een ra ket naar de maan te zenden „een grote stap voorwaarts in het streven tot de wereldruimte door te dringen' genoemd. „De geleerden en ingenieurs die dit project hebben mogelijk gemaakt verdienen alle lol. Wij wensen hen geluk.met deze prestatie", aldus .Eisenhower. blijk» uder v.*n de moderne raket Professor Hermann Oberth. de gces- techniek en ruimtevaart, heeft zater dagmiddag, naar aanleiding van het lanceren van de „Loenik", verklaard dat de Amerikaanse geleerden thans een krachtiger raketmotor moeten gaan bouwen, indien zü ook een „schot op de maan" willen iaten gelukken. De 64-jarige hoogleraar is twee maanden geleden, na drie jaar voor de Amerikanen gewerkt ie hebben, in Du'.tsland teruggekeerd. „De Russische geleerder, hebben welbewust alle wetenschappelijke ver fijning over boord gegooid. Ze hebben een weinig fraaie, maar krachtige mo tor gebouwd. De Amerikanen hebben tot dusver gefaald, omdat zij teveel de nadruk hebben gelegd op "gecompli ceerde stuurmachines en soortgelijke installaties.'" aldus prof, Öberth. De Russische en de Amerikaanse raketten vergeleek hij als grote en goedkope wekkers en dure dames horloges. Hii en von Braun hebben, vertelde prof. öberth. al „geruime tijd" bü de Amerikaanse regering aangedrongen op toestemming tot het bouwen van sterkere raketmotoren, maar tot dus ver vergeefs. X.V DE STRATEN rnn Moskou tons de lancering van dc Loenik" hei gesprek van de dag. Wat de waarde van de Russische prestatie betreft', het is een praktisch gewin. Hij meende echter dat de Russen de V.S. slechts enkele maanden voor zijn op dit gebied. De Sowjel-mlnister-prcsideiit. Chrocsl- sjew, beeit zaterdag oP een bijeenkomst van de Opperste Sowjet van de Wit- russische Sowjet-republieb over dc lancering van dc maanraket gezegd: „De nieuwe overwinning van de Sow- Jet-UnlR is een overtuigend bewijs vrf. het feit, dat een socialistisch regim op doelmatige wijze de ontwikkeling van de economie, dc wetenschap, de techniek en de cultuur bevordert-" Het succes met de raket heeft de lasterpraatjes van de vijanden die pro beren hot Sc-wiet-regime In pep- kwstu? daglicht te stellen, met oeh slng ontze; nuwd, aldus Chroestsjew. Prof. Blagonrawow heeft in Komso molskaja Prawda, het orgaan van de communistische jeugdbeweging, ge schreven dat het onjuist zou zijn de be tekenis van het werk van Amerikaan se golcei den en ontwerpers op het ge bied van de aeronautica te bagatel!! ?eren. Maar, aldus Blagonrawow. de Ame rikanen benaderen de oplossing van hét probleem van de inter-planetaii'e vlucht niet op do juiste wijze. Bla gonrawow zei dat in de Sowjet-Unie elk ruimte-experiment in de eerste plaats een ernstige wetenszhappe lijk experiment is. Maar in de Ver enigde Staten jaagt men sensatie na en worden z.i, doelstellingen die niets met de wetenschap gemeen hebben, op de voorgrond geplaatst. Amerika was van hef bestaan en de lancering der Russische maanraket op de hoogte doordat een Amerikaans iuisterstation vrijdagmiddag radiosei- nen opving welke van een „niet-ge- identificeerd ruimtevaartuig" moesten komen. Dit is zaterdagmiddag op het Pentagon bekendgemaakt. Zowel in Schotland als In Oostenryk hebben sneeuw en lawines slachtoffers gemaakt onder skiërs en bergbeklim mers. In de Schotse Hooglanden hebben redders het lijk gevonden van een van de vijf bergbeklimmers die al sinds donderdag worden vermist. Naar dc andere vier wordt vandaag het zoeken voortgezet- In het Totesgebergte zün al gedu rende een week vyf Oostenrijkse skiërs, onder wie drie meisjes, ver mist. Op de hellingen van de Gilfert- berg in Tirol zijn twee Oostenrijkse skiërs door een lawine overvallen en gedood. President Eisenhower heeft zaterdag middag tijdens een korte plechtig heid in het Witte Huis Alaska tot 4öste staat van de V.S. uitgeroepen. Hij tekende een besluit tot verande ring van de vlag van de Verenigde Stalen, die voortaan 49 sterren zal tellen, gerangschikt in zeven rijen van zeven. De nieuwe vlag zal op 4 juli '59, de Amerikaanse nationale feestdag, voor het eerst worden ge hesen. LORD ATTLEE openhartige taal i DE meerderheid van de commissie ter bestudering: van het verkeers- vraagstuk in Alkmaar heeft blijkens een rapport, dat zü vanmorgen aan B. en W. heeft uitgebracht, ernstige be zwaren tegen het saneringsplan van dc stedebouwkundige prof. Wieger Bruin. In meerderheid sprak de commis sie zich. uit legen de door prof. Wie ger Bruirr geprojecteerde Noord Zuid traverse door Alkmsars cen trum, waarvoor het water langs de WaagCoren moet worden gedempt. De commissie vreest, dat deze weg te veel doorgaand verkeer zal aantrek ken. De prijs, die Alkmaar bij aan vaarding van het plan zou moeten aanvaarden, acht de commissie te hoog gezien het te bereiken voordeel. In grote meerderheid spreekt de com missie zich voorts uit tegen de aanleg van een nieuwe toegangsweg over de Baangracht vanuit het zuiden en een vanuit het noorden over de Kazenma- kersgracht tot aan het Waagplein, om dat zü vreest, dat de demping van de waterpartij rond de V/aagtoren er in de toekomst onherroepelük op zou volgen- Zoekende naar een compromis tussen hetgeen sfedebouwkundig en markt technisch aanvaardbaar is oordeelt de commissie t.a.v. een toegangsweg tot het Waagplein, dat het water langs de Voorüam behouden moot blijven, zü het enigermate versmald, zodat de rij weg met het trottoir 12 meter breed zal worden. Het op de monumentenlijst voor komende kaaspakhuis aan de Hout- til acht de commissie voor het stadsbeeld onmisbaar als afsluiting van het Waagplein (in het plan van prof. Wieger Bruin was hier een weg geprojecteerd, waardoor het pakhuis zou moeten verdwijnen). Omdnt de verschillende onderdelen van het plan Wieger Bruin zó samen hangen. dat bij afwijzing van het be langrijkste onderdeel, de verbindings weg over de Mïet, het geen zin heeft je andere onderdelen aan een beoor deling te onderwerpen heeft de com missie zich onthouden van haar oor deel over de demping van hel Luttik Ooudorp en Verdronken Oord en de geprojecteerde toegangsweg van de Nieuwe Friese Brug naar het Luttik =n Verdronken Oord. De commissie, waarin ook stede bouwkundigen van buiten Alkmaar zitting hebben, adviseert een betere afvoer van de Lange Straat naar de Laat te maken, doch deze straat haar karakter van winkelstraat te doen be houden. De commissie acht nu voldoende parkeergelegenheid aanwezig op Ca- Gedurende het weekeind- bleven noordwestelijke winden polaire lucht, waarin veel buien voorkwamen over dc Noordzee naar ons land aanvoeren, net de- prcsslegebled boven Scandinavië vulde ech ter E-leldelijk op waardoor de windkrach ten afnamen. De buien brachten in ons land plaatselijk, vooral ln Limburz, no.cal wat sneeuw. Meer dan enkele graden vorst kwam echter niet voor daar er te veel wind bleef uit westelijke richtingen. Inmiddels is op de oceaan een nieuw storingsgebled tot bij Ierland genaderd. Dit wordt voorafgegaan door een zwakke rug van hoge luchtdruk, welke ons land ln de komende nacht zal passeren, wat tot ge volg zal hebben dat de wind tijdelijk zwak wordt en de temperatuur op de meeste plaatsen tot enkele graden beneden het vriespunt zal (.alen. De nieuwe storing bij Ierland zal mor. gen ln de loop van de dag het weer ook ln ons land gaan beïnvloeden en de wind naar zuid tot oost doen draaien, waarbij de kans op regen of sneeuw toeneemt vooral In het zuiden van bet land. Twee manschappen van de Ameri kaanse marine zijn omgekomen en drie werden ernstig gewond bij een vlieg tuigongeluk op de Zuidpool. Hun klei ne toestel stortte neer toen het ver trok van de basis McMurdo Sound. nadaplein en Paardenmarkt, doch in de toekomst acht zij parkeerterreinen noodzakelijk dan wel wenselijk aan de buitenkant van de binnenstad langs de ringweg. nium kunnen zijn aangetroffen in tij dens het diluvium aangevoerde zwerf stenen uit Scandinavië, die behoord hebben tot zo'n formatie, waarin c!e aanwezigheid van uranium wel m gelyk is. Een geigerteller ^eft dezé* sporen*- natuurlijk wel aan, aldus de hoogleraar, die het uitgesloten achtte, dat, zo men werkelük uranium heeft aangetroffen, de vondst van werkelijk economische betekenis zou kunnen zijn. 1 De hcér LPérop, wïens'ijêdrijf'irrae loop der jaren reeds-talrijke boringen verricht heeft o.a, voor de'Ned. Aard olie Maatschappij, deelde mee, dat de boringen in Overijssel verband hou den met een zuiver wetenschappelijke onderzoeicing. Grote hoeveelheden grondmonsters toonden volgens hem aan, dat hier een hooggelegen uranium- ader aanwezig is. Hij verklaarde zelf de monsters ie hebben onderzocht en aan dc hand van wetenschappelijke werken tot zijn conclusie, die nu vrij wel vaststaat, gekomen te sUn. De heer Lierop verwacht, dat bin nenkort van overheidswege een uit gebreid onderzoek ingesteld zal wor den. Het uraniumhoudend gruis zou zich tussen versteend zand en grint bevinden. De monsters zulien nu door deskundigen moeten worden on derzocht. Prof. dr. B. G. Escher, hoogleraar in de algemene geologie aan de Leidse universiteit, heeft reeds verklaard, dat hij het vinden van een uraniumlaag in Nederland hoogst onwaarschijnluk acht. „Behalve in een museum is hier in Nederland nog hooit uraniumhou dend gesteente aangetroffen", merkte hU op. Prof. Escher wees er op, dat ura nium slechts voorkomt in gneis- of granietformaties, die hier niet voorko men. Hooguit zouden sporen van ura- Sultan Hamid is dezer dagen per vliegtuig uit Nederland naar Singa pore vertrokken, vanwaar hü zal door reizen naar Indonesië. Zijn gezin is in Den Haag gebleven. Sultan Hamid kwam twee maanden geleden uit Djakarta in ons land aan.'sen 24 graden. Ofschoon enkele Britse generaals betere soldaten waren, werd generaal Eisenhower gekozen tot opperbevel hebber tijdens de oorlog, vanwege het politieke belang. Churchill is een grote parlementaire jiguur, maar geen grote parlementariër. Hij had grote ideeën zo nu en dan volmaakt nutteloze. Hij weet het niet altijd". Deze en andere opmerkingen lan ceerde Lord'Attlee, de voormalige so cialistische premier van Engeland, za terdagavond in een interview voor de televisie, dat hem werd afgenomen door Francis Wiüiams, zün vroegere pers chef en thans free lance journalist. Attlee verweet president Roosevelt dat deze de Russen te veel vertrouwde. ..Ik denk niet dat hü de Europese po litiek werkelük goed begreep. Enge land was volgens Rooseveit een vrij verouderde, imperialistische, koloniale mogendheid", aldus Attlee, die voorts onthulde dat de V.S. ten tyde van Hi roshima slechts twee atoombommen hadden. „Eisenhower heb ik indertijd ge smeekt niet in de politiek te gaan. Ik zei, dat sinds George Washington geer van Amc-rika's soldaten goede politic: waren geworden. Eisenhower is een zeer goede kerel, een knappe diplo maat, die de mensen tot samenwerking bracht Hii is een moedig man, geen groot sdidaat", vertelde Attlee over Ike. Van Truman merkte hij op. dat deze in het begin niet veel wist, maar zeer snel leerde en zich een „moedige ke rel on een heel goede.vriend" toonde. „Een zeer goede kerel" in de ogen v-n Attlee is ook Frankriiks premier .Tk heb zijn boek gelezen", verklaarde Lord Attlee, „en hem geschreven: „De Gaulle is een zeer goed soldaat en een zeer slecht politicus". De Gaulle rea geerde: „Ik ben lot de conclusie geko men, dat de politiek een te ernstige zaak is om de politici te worden over gelaten". Att3ee noemde Stalin „een door en door meedogenloze tiran". Het werpen van de atoombom op Hirosiima achtte Attlee juist, gemeten naar de kennis die de Geallieerden des- tiids hadden over de kracht en het mo reel van de Jaoanners. „Dezen zouden *ot de dood tegen ons hebben gevoch ten. wat een ontzagülk aantal'doden 'Ou hebbpn veroorzaakt, veel nieer dan de afóombom deed- Ik geloof "ook niet, ^at we de Japanners hadden, kunnen uitnodigen om de ontploffing van de atoombom in New Mexico of iets" der gelijks fe laten zien", aldus Attlee. wiens verklaringen, naar men aan neemt. in het buitenland een even grote beroering teweeg zullen brengen als de memoires van veldmaarschalk Mont gomery. Het centrale deel van de Ver. Sta len Is getroffen door een koudegolf, die sedert zondag reeds veertig doden heeft geëist. In de staten Minnesota en Wyoming vriest het op sommige plaat- De regering van de Nederlandse An tillen stelt alles in bei werk om de weivaart van de bevolking op peil te houden en het aantal welvaartsbron nen te vermeerderen.. Dit jaar zullen voor Bonaire en de bovenwindse eilan den plannen tot verbreding van de economische basis worden uitgevoerd. Dit zei de minister-president van de Antillen, de heer E. Jonckheer in zijn nieuwjaarsrede. De minister-president zei, dat in het afgelopen jaar de banden met de an dere rükspartners nauwer zün aange haald- „Onze bevolking is zich meer ii meer bewust geworden van de rech- ien en plichten die zü als deel van de autonome gemeenschap heeft." Inmiddels is de definitieve verdeling van dc portefeuilles van de Antilliaan se ministers bekendgemaakt. Minister president en minister van Algemene Zaken is E. Jonckheer; vice-minister- president en minister van Justitie: mr. S. W. van der Meer; minister van Eco nomische en Sociale Zaken: C, D. Kroon; minister van Financiën en WeL- vaartszorg: J. E, Yrausquin; minister van Verkeer. Vervoer en Volksgezond heid: F. JVC, Beaujon; minister van Onderwijs en Volksontwikkeling: F. B„- Tromp. Dc rechtbank te Amsterdam heeft de 31-jarige M. G. uit - Amsterdam, de organisator van een puzzelbureau, aan. alle hem tenlaste gelegde feiten schul dig verklaard en veroordeeld tot an derhalf jaar gevangenisstraf met af trek van voorarrest. Bovendien be paalde dc rechtbank, dat de verdachte ter beschikking van de regering zal worden gesteld om na het ondergaan der gevangenisstraf te worden ver pleegd. De verdachte was al eens eerder ter beschikking van de regering gesteld» maar men had hem weer een kans ge geven, ondanks de vele vonnissen die hü op zijn strafblad had staan. De rechtbank achtte bewezen, dat hü ongeveer 1600 mensen hegft opge licht, ieder voor een bedrag van .2,50, dat zij aat> hem, hadden overgemaakt naar aanleiding van een advertentie. Bovendien meende de rechtbank, dat G. dc fraude had gepleegd, door de juiste oplossing-van een zijner van tevoren aan een kennis te hebben, meegedeeld met de afspraak,dat zü de opbrengst samen zouden delen en ten slotte werd hü schuldig verklaard aan de verduistering van waarborgs- sommen, die door agenten van het puzzelbureau gestort waren. Terstond na.de uitspraak, deelde de verdachte mede, dat hij van dit vonnis onmiddellijk in hoger beroep zou gaan. Premier Fanfani 'van Italië gaat mor gen voor een bezoek van drie dagen naar de Verenigde Arabische Repu bliek op uitnodiging van president Nasser. Torens zün bezoek zal hy te El Alamein een oorlogsmonument onthullen ter nagedachtenis aan de ltaliaar.se soldaten die hier tijdens de oorlog omkwamen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1959 | | pagina 1