N
H
Regering houdt vast aan vrij omroepbestel
Meer mogelijkheden voor
politieke voorlichting
Peetmoeder van piloten
D'
Eisenhower naar Moskou
„als het
nodig
m
„EENZAAM MAARIT
NIET ALLEEN"
T egenstrij digheden
P.v.d.A.-programma
het
Hjoodwill
Dr. Malan (84) overleden
Onoverbrugbaar
Titan geslaagd
Koopt op tijd
uw zekerheid
is'
Levensschets
„Index-economie op zijn slechtst"
van prinses
Wilhelmina
Chaos in stroomloos Amsterdam
Oud-premier van Zuid-Afrika
Vorst begint térrein
te verliezen
Ministers willen
„open situatie
Kleurweclst:rijd
voor de jeugd
Geen uitiiodi iiig
ontvangen
PROF. DR. J. ZIJLSTRA IN ARNHEM:
Jjeowff"ptwVSsert fragmenten uit:
D'
Glijbaan naar de
inflatie
r
v_
Op basis
Soesterberg
straaljagers
naar haar
genoemd
I.V, Levensverzekering Mij. UBO
Kromme Nieuwe Gracht 8*10
Utrecht
NATIONALE
LEVENSVERZEKERING-BANK
Aan mr. HVan Riel
D
Djoeanda naar Moskou
h
JL959
rev
ens
iiet
^TÜftDAG 7 FEBRUARI 1959
ZEVENTDEÏVDE JAARGANG No. 4216
r
Directeur: H- t)iü KU1G
H. Gold redacteur: Ur. J A. H J. S. HKUINS SLOT
een
)E
■Sr
N.V, Algem. Verzekering Mij. UBQ
DE LA PROMENADE
(Van een onzer verslaggevers)
E regering heefl besloten Je luisterbijdrage, die zij aan
vankelijk lot f 13.wilde verhogen, voorlopig te hand
haven op 12.per jaar. Dit zal mogelijk zijn doordat
de Wereldomroep, die in zijn huidige vorm gehandhaafd wordt,
gefinancierd zal worden uit de algemene rijksmiddelen en dus niet
ten laste van de opbrengst der luistergelden gebracht zal worden.
Dit wordt meegedeeld in de thans aan de Tweede Kamer gezonden
Memorie van Antwoord op het ontwerp-omroepwet, waarin een
aantal wijzigingen in dit van 1953 daterende ontwerp worden aan
gebracht. Vlet ontwerp blijft gebaseerd op het stelsel van autonome
omroeoverenigingen doch de regering heeft, om verstarring te voor
komen, de mogelijkheid geopend voor de oprichting van nieuwe
omroeporganisaties, die, als zij aan de gestelde eisen voldoen, ook
zendtijd zullen krijgen.
Naar P.B.O.?
De staatssecretaris van O., K.
en W. en de ministers van Verkeer
en Waterstaat en van financiën
a.i., die de Memorie van Ant
woord ondertekenen, laten de
mogelijkheid open dat het radio-
bestel zal groeien naar publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie,
doch zij willen deze groei niet
forceren. Zij streven naar een
open situatie, waarin geen sprake
kan zijn van een overtrokken
overheidsinvloed.
DE uitslag van onze kleur-
wedstrijd voor de jeugd
heeft lang op zich laten
wachten. Wij ontvingen ook
ditmaal weer zeer veel kleur
platen. Aanstaande woens
dag hopen wij de uitslag in
de krant bekend te maken.
Dezelfde dag krijgen" de
prijswinnaars de prijzen
thuisgestuurd. Nog een paar
dagen geduld dus'
"N
IJDENS een zaterdagmiddag in Musis Sacrum te Arnhem ge
houden verkiezingsredevoering heeft prof. dr. J. Zijlstra de
socialistische kritiek op het a.r. program van actie besproken
en deze afgewezen. Daartegenover heeft hy gewezen op de
ernstige tegenstrijdigheden in het program van de PvdA. De A.R.
lijstaanvoerder vroeg zich af, of men deze tegenstrijdigheden wel
voldoende heeft onderkend. Prof. Zijlstra toonde aan, dat, wat de
Pvd'A wil, dö index-economie op haar slechtst is. Het is de glybaan
naar de inflatie.
BiNNENVERiNGBED
SCH UI MR U BBERBEE
DE WOESTE HOEVE
West»,
'■-Alblas
ind.
en? !e
vicaris
tv Kia
fis; is.
i.N
a?e der
mnecn!
eer G
rfschen.
S'Gra.
>et en
cm 34
wijkje.
Oraii!,
iHandet
Toepc-
kt>
tsma b
sscl. 11
dervew
ElshK
3. Boe
ren e
Sanje
Mid de;
gere-
m co-
en tt
P hei
rieden
in d«
mpen
die
ior d<
ilderd
ie se-
s Ho-
an it
ns!er<
t. Ds.
S ver
leeme
tdbch
:m«t
(86 11
jaar
voor-
Ned.
wam-
i 1816
maar,
1825
waar
rbeid.
bij.
Di
irich-
ibosd
d.
«etieKUun: Witte de Wlthstraat 23 - Teler. 113700 (4 ij
Postbu* 1112 Postgiro No. 424318.
Klachtendlenet abonnementen: 183018.30 uur
Zaterdag. 17—18 uur. Telefoon 113700
i.firarenb*fe: Huygensplein 1 - Telefoon 183467 (3 lijnen).
Postbus 1091 - Postgiro No. 424B6T.
Klacntendienst: 1830—1930 u. Telef. 362368.
noriweb»: Scheffersplein 3 - Poitgiro No. 424208. Tel. 4370.
KIschtendienst na 1730 uur 7314.
«ttiledam: Lange Haven 73 - Telefoon 57486
Abonnementsprijs 61 cent per week. t 2.65 per maand, 7.90 per
kwartaal Losse nummer» 13 cent. Verschijnt dagelijks.
(Geldig tot morgenavond)
VOORAL AANVANKELIJK MIST
Droog weer met vooral aanvankelijk mist of laag
hangende bewolking. Zwakke oostelijke wind. Over
wegend lichte, vannacht hier en daar matige vorst.
Morgeit: Zon op: 8-18 Maan op: 8.03
ouder; 17.39 onder: 18.52
AAR gaat het om bij de komende
W verkiezingen? Het gaat daarbij
om de oorzaken, die geleid hebben
wt de breuk met de socialisten.
Die oorzaken, die er op 11 december
waren, bestaan thans nog onverkort.
Ja zelfs zijn zij door het verkiezings
program der P.v.d.A. op bepaalde
punten nog versterkt.
Wjj willen
vestigen op het
thco-
P«le*
n ge-
A de
euwe
plre-
ther-
'erti-
)der-
chle-
ikant
hrii-
cam-
Wsj-
•rgea
pie-
'hsid
n 12
hcid
trui*
ant»
ts
mj
»n
n.
vandaag de aandacht
constitutionele
aspect van de breuk.
Dat constitutionele aspect is de
miskenning van socialistische zijde
van het eigen recht der overheid te
genover het eigen recht der Staten-
Gcneraal.
Bij de socialisten vloeien overheid en
Staten-Generaal in elkaar De rege
ring zien zij als een aBntal gedepu
teerden van de kamer, die het land
moeten regeren volgens tevoren op
gestelde regeis die door kabinet en
kamermeerderheid zijn aanvaard.
Er is zodoende naar socialistische
visie wederkerig een volledige afhan
kelijkheid tussen kabinet en kamer
meerderheid, tussen ministers en ver
wante fracties.
De speelruimte die er moet zijn tus
sen kamer en regering is er niet meer,
De volledige afhankelijkheid maakt
het „gemeen overleg'' van art. 81 der
Grondwet tussen regering en kamer
praktisch onmogelijk. Dan krijgt men
als het niet botert van de zijde
der regering telkens het „onaanvaard
baar" te horen tegenover voorstellen
uit de kamer, of wel 'ractles sturen
ministers naar huis.
LUISTERGELD VOORLOPIG
NIET HOGER
DIT is een zeer ernstige zaak.
is de achtergrond van hel
Het
z-g.
„woordbreuk"-complex van de heer
Burger. De socialisten aanvaarden
'net dualisme regering-Staten-Generaal
dat tot de Nederlandse' constitutie be
hoort, niet. Dal is voor hen «en prin
cipiële zaak. Voor ons is het een prin
cipiële zaak dat bet wel aanvaard
wordt.
Thans is gebleken dat dit principiële
verschil in de praktijk tot grote moei
lijkheden geleid hecajg. Moeilijkheden
die uitmondden in de kabinetscrisis.
Blijkens uitlatingen van sociailati-
iche zijde hebben de socialisten zich
sinds dien nog cent extra op hun
standpunt vast gezet.
In het verkiezingsmanifest der CHU
wordt gesteld dat het volstrekt onjuist
is dat de socialistische ministers door
hun eigen partij naar huis werden ge
stuurd,
tn het A.R.-progr&tn van actie wordt
gezegd dat het een eis der Nederlandse
constitutie is dat het eigen recht en
de zelfstandigheid der regering worden
onderscheiden en gehandhaafd naast
het eigen recht en de zelfstandigheid
der Staten-Generaal, zodat kabinetten
de kamers de uitoefening van hun
rechten niet onmogelijk maken en
fracties de ministers de wet niet voor
schrijven.
7 IEDAAR de constitutionele zijde
van het gerezen conflict Een
principieel zeer belangrijke zaak.
Ministers zijn dienaren der Kroon,
niet dienaren van een fractie. Zij ver
tegenwoordigen het overheidsgezag.
Daartegenover vertegenwoordigen de
aien-Generaal de burgervrijheid.
Die vertegenwoordigers moeten, ieder
,V«n uit hun achtergrond, samen het
beleid vinden.
Dat is een principieel briljant aspect
van onze constitutie. Het maakt ons
parlementair systeem tot een levend
systeem.
Het socialistische beginsel haalt de
geza gs-vrijheidsspanning uit ons con
stitutioneel stelsel weg. Het wenst een
eenzijdig gezagsgeval met alle uade*-
len daaraan verbonden. Het maakt
het parlement dood.
s? DU verschil tussen de socialisten en
ons heeft kennelijk de laatste tijd aan
diepte en betekenis gewonnen. Het
lijkt ons onoverbrugbaar.
Joekie van der Valk
heeft op de Ameri
kaan» etraaUacerpl-
loten Tan Soeiterber»
diepe Indruk ge
maakt. Vol bewonde
ring hebben de Ame
rikanen een half jaar
lang Joekie ia bet
SRO-televigieprogram-
ma „Blijf er niet voor
thuli" gevolgd. Toen
Joekie eind deeetnber
voorlopig afscheid
had genomen van de
t-r., kreeg alj een oor
konde thuisgestuurd
van de «traaljagerpt-
loten, waarin zi) tot
„peetmoeder" van de
Amerikaanse straalja
gerpiloten werd be
noemd. Als reden
stond erbij, dat *ii op
dete militairen een
verfrissende inhruk
bad gemaakt. Dezer
dagen heeft Joekie
het verroek bereikt
of men twee nienwe
„Jets" naar haar
mocht noemen, de
Joekie I en Joekie U
Met de toestemming^'
werd moteen gevraagd
of de nienwe peet
moeder de doop van
dexe vliegende Joe
kie'» wilde verrichten.
Joekie van der Valk
heeft dit toegelegd.
(Advertentie)
Leven*-, stadie- en Uitzet-, Lijfrente-,
Pensioen» en Begrafenisverzekeringen
Brand-, Inbrsak-, ongevallen- en
W-A.-verzekeringen UBO voor alle
verzekeringen.
(Van onze weerkundige medewerker)
De vorst in Europa verliest thans in
het zuiden terrein. In Fransrlik is de
temperatuur de laatste dagen geleide
lijk gestegen. Gisteren werden in
Zuid- en Midden-Frankrijk tempera
turen van 17 graden bereikt. Ook in
Zuid-Dultsland is hei overdag vrij
zacht weer met temperaturen tot 8
traden. In Noord-Duitsland, België m
Nederland handhaaft zich het winter
weer met 's nachts vorst en op vele
plaatsen mist. In Scandinavië vriest
bet 's nachts nu streng als gevolg van
aanvoer van koudere polaire lucht.
In onze streken Is de wind zwak en
veranderlijk door de geringe lucht-
drukversehillen aan de zuidkant van
CCD onivangTÜk hosedroUKCbled dat al
geruime tifd het weer in het grootste
deel van Europa bepaalt. De depres
sie-activiteit op de oceaan breidt zich
intussen weer heel langzaam uit in
de richting van Europa.
Daardoor neemt de wind later weer
iets in kracht toe, waarbij de zachtere
lucht in FrankrUk en Duitsland lang
zaam verder naar het noorden door
dringt.
De weerstoestond in ons land ver
andert het komende etmaal niet veel.
Alleen wanneer de bewolking en de
deMe temperatuur iets stijgen.
De eerste intercontinentale raket
van het type „Titan" is vrijdag op de
Amerikaanse raketbasis Cape Canave
ral In Florida met succes gelanceerd.
Het betrof een proef over een beperkte
afstand, nl. 500 km. De tweede trap van
de raket bevatte slechts water. De
Titan kan 10.000 km afleggen In de
cember en op 3 februari zijn pogingen
om een Titan te lanceren mislukt.
Advertentie
HOTEL-CAFÉ-RESTAtTRANT
BAARN
AMALLALAAN 1 - TEL. 0 2854—2813
Gunstige ligging in het centrum van
het dorp. 3 minuten van het «station en
in directe nabijheid van prachtige bossen
PRIMA KEUKEN.
ZEEK VERZORGDE WIJNKELDER.
95
Enige andere punten uit het gewij
zigde ontwerp:
j Regeling van de zendtijd voor poli
tieke partijen. De mogelijkheid tot
het brengen van politieke voorlich
ting wordt verruimd. De regering
geeft de voorkeur aan de aanvaar
ding van een erecode door de poli
tieke partijen bóven het in de wet
vastleggen van voorwaarden, waar
aan de politieke uitzendingen moe
ten voldoen.
2 Een gewijzigde formule voor de
verdeling van de zendtijd. Kerk
genootschappen krijgen zendtijd
voor kerkdiensten,
Verhoging van de minimum-contri
butie voor het lidmaatschap van de
«mroeporganizaticgsyan één tot vier
guide» per laar.
4 Het medetellen-van het lidmaat
schap van meer dan een omroep
organisatie, Luisteraars, die van
meer dan een organisatie lid zijn,
worden dus bij elk van die'organi
saties meegeteld.
5 Het „gezamenlijk programma" zal
komen te vervallen.
g Oir< elke indruk van overheidsbe
moeiing te vermijden, zijn de bepa
lingen betreffende de „gedelegeerde"
vervallen; in plaats daarvan Is de
flgunr van de regeringscommissaris
voor het radiowezen gehandhaafd.
7 De nadruk wordt gelegd op de
samenwerking tussen de omroep
organisaties en de adsplrant-omroep-
organlsatles onderling en van deze
instelHugen gezamenlijk met de
Wereldomroep.
g Handhaving van de N.V. Nozems.
Tn het gewijzigde ontwerp is de
historische lijn doorgetrokken, daar
de omroep toevertrouwd blijft aan
het particuliere initiatief. Zij achten
hef niet juist om te spreken van
een compromis tussen, de voorstan
ders van een gemonopoliseerde
staatsomroep en de voorstanders
van een stelsel, gebaseerd op auto
nome omroeporganisaties.
(Zie ook pas. 3, le kolom).
(Advertentie)
Zon op
Zon onder
E heer mr. H. van Riel heeft in
zijn te Zeist gehouden rede ver
klaard dat er een grotere eenheid in
ons volk moet komen. Daarbij zijn, zo
zei hij, overleg, wiisheid en mild
heid nodig.
Verder: mildheid en wijsheid zijn ty
pische kenmerken var> Ie liberale le
venshouding.
Toen we dit lazen hebben we gedacht
aan mr. Van Kiel's geestelijke voor
vader Kappeyne, die zei dat de min
derheden maar moesten worden on
derdrukt.
En verder hebben we gedacht aan
Spreuken 27:2.
j
President Eisenhower zal een bezoek
aan de Sowjet-Unie overwegen, indien
uit toekomstige gebeurtenissen blijkt,
dat de zaal van de vrede hiermee ge
diend zal zijn. Dit beeft James Hager
ty, de woordvoerder van bet Witte
Huis, vrijdag; meegedeeld.
President Eisenhower heeft herhaal
delijk gezegd, dat hij voor de zaak van
de vrede bereid is overal heen t» gaan.
In zijn jongste verklaring wordt niet
meer gezien datï'éen bevestiging van
dat standpunt.
Hagerty zei, dat Eisenhower op
het ogenblik geen plannen heeft om
naar de Sowjet-Unie te gaan en dat
ook geen formele uitnodiging is ont
vangen.
Hagerty verklaarde verder: De alt-
nodiging van president Chroestsjew
aan president Eisenhower om een be
zoek te brengen aan de Sowjet-Unie
vond plaats tijdens een lange rede, die
zeer vijandige toespelingen bevatte op
de Amerikaanse leiders,
Het doet. vreemd aan dat premier
Chroestsjew. als hjj werkelijk et be
zoek van de president toejuicht, deze
uitnodiging zou doen in dergelijke om
standigheden, aldus de woordvoerder.
De Indonesische premier Djoeanda
heeft meegedeeld, dat hij een uitnodi
ging van de Sowj et-regering voor ee»
bezoek aan Moskou heeft aangenomen.
De datum voor het bezoek is nog niet
vastgesteld.
De staatssecretaris van O., K. en W,
heeft aan prof. J. Wiegers, te Am
sterdam, en aan R. J. Draijer, te
's-Gravenhage, op hun verzoek eer
vol ontslag verleend als lid van de
rijksadviescommissie schilderkunst.
In hun plaatsen zijn benoemd prof.
O. B. Kat, te Overveen, en J. J. van
Heel, te 's-Gravenbage.
jINSDAG !0 februari a.s. ver
schijnt het lang verbeide boek
- EENZAAM MAAR NIET ALLEEN
van de hand van H. K- H. prinses
Wilhelmina. In ruim 450 pagina's
geeft de Prinses een terugblik op
haar rijkbewogen leven, van haar
prille jeugd af tot aan haar
afstand van de troon. Het boek, da)
een aantal exclusieve foto's bevat,
biedt zij „het grote vaderlandse ge
zin" aan. Het verschijnt in een eerste
oplage van 80.000 exemplaren en is
opgedragen aan Willem van Oranje
en aan koningin Juliana.
(Advertentie)
Watersnood (1916) Juliana
(Van een onzer verslaggevers)
GHAOS heerste gistermiddag in Amsterdam, toen plotseling de elektriciteit
Uitviel, Op vele wegkrulsingen raakte het verkeer In de knoop, omdat de
verkeerslichten niet «Lager werkten. De brandweer reed ijlings met groot ma
terieel naar het stadhuis, omdat de brandmelder daar juist door het weg
vallen van de stroom was gaan werken. Het Binnengasthuis kwam even in
ellükfcedeii, kantoren zaten In het schemerduister en zij die elektrische
mn, hadden, kregen bet spoedig koud. Na anderhalt uur, om kwart
•WF vijf, waa de storing verholpen,
TROUW heeft zich van dit zeer Schaatsenrijden - Paardrijden
menselijke en meermalen diep-ont- Opvoeding en studie van Juliana
roerende werk, dat vóór alles een ge. —Schilderkunst Vakantiereizen
loofsgetuigenis is, de feuilletonrech- Noorwegen Kerkje Begrafenis
ten verzekerd. prins Hendrik Verloving (prinses
Gedurende zes weken zal men in Juliana en prins Bernhard) De
ons blad op dinsdag en op zater- tweede wereldoorlog Bevrijding
dag een aantal belangwekkende Abdicatie.
fragmenten uit „fenzaam maar niet Gedurende de afgelopen jaren heeft
alleen" kunnen aantreffen. Achtereen- prinses Wilhelmina in de rustige be-
volgens publiceert Trouw gedeelten slotenheid van haar geliefd .Het Loo'
In het begin van zijn rede heeft
prof. Ziïlstra enkele opmerkingen ge
maakt over de tegenstelling rechts-
links, c.o.. conservatief-progressief, in
welk verband spreker uiteenzette, dat
voor de a.r. een zonder P.v.d.A. maar
met V.V.D. evenzeer een brede-basis-
construetie is als het kort geleden
afgetreen kabinet.
Nogmaals vatte prof. Zijlstra het
wezen samen van christelijke politiek
waarbij duidelijk werd gemaakt dat
het hier niet gaat om een soort blauw
druk van een christelijke maatschap
pij, maar wel om het steeds weer zoe
ken in de veelheid van concrete pro
blemen naar de eenheid des levens,
terwijl wij ons daarnaast voortdurend
de vraag stellen, hoe met betrekking
tot de hoofdvragen van het staatkun
dig en maatschappelijk leven in chris
telijke zin daaraan richting en stuur
kar, worden gegeven.
Van deze visie op het wezen van chr,
politiek gat de a.-r. lijstaanvoerder en
kele voorbeelden, in de eerste plaats
ontleend aan het door hem sinds 1952
gevolgde economisch beleid. Gespro
ken werd over prüsbeleid, karielbe-
leid, grenzen tussen staatsbedrijf en
particulier bedrijf, waarbij werd be-
Zie verder pag. 3. 6e koj.
HAZÈT-FABRIEKEN ZEVENBERGEN
die gewijd zijn aan de onderwerpen:
Vader Moeder Vredesconfe
rentie Vredespaleis Het Loo
Vakantie Prins Hendrik Ramp
met de „BerlinHet Rode Kruis
dit boek geschreven. Het is versche
nen bij de Uitgeverij W. ten Have
N.V. Amsterdam. Het titelblad ver
meldt in alle eenvoud: Eenzaam maaT
niet alleen door WILHELMINA.
(ADVERTENTIE'
HUIS VOOR SPÉCIALITÉS
Specifiek iviMrestauranl te middelt van de
Vehtwse jachtterreinen.
BEEKBERGEN' - Tel. 0 6768—580
(Anno 1771).
IN OUDE GLORIE HERRJE2EN.
Restaurant aan de hoofdweg Apeldoorn—
Arabon,
DE vroegere Zuidafrikaanse premier
dr, Malan is vanmorgen op 84-
jarige leeftijd in Kaapstad overleden.
Hij was gisteren door een hersenbloe
ding getroffen.
Malan was van 1948 tot 1954 premier
van Zuid-Afrika. Voordat hij in de po
litiek ging was hij een bekend predi
kant. Tijdens zijn premierschap heeft
hij de apartheidspolitiek verscherpt.
Strijdom was zijn opvolger.
Malan was van boerenafkomst. Hij
studeerde aan de universiteit van
Kaapstad en ging enige tijd in het
onderwijs. Daarna vertrok hij naar Ne
derland en promoveerde in 1904 tot
doctor i» de godgeleerdheid aan de
Utrechtse universiteit. Na zijn terug
keer in Zuid-Afrika was hij achter
eenvolgens predikant, redacteur van
„Die Burger" in Kaapstad, leider van
de nationale partij in de Kaapprovin
cie en in 1917 parlementslid.
In 1918 reisde h(j met een delegatie
naar de vredesconferentie van Ver
sailles om er te pleiten voer herstel
van de onafhankelijkheid van Trans
vaal en Oranje-Vrijstaat.
Onder premier Hertzog werd Malan
in 1924 minister van Binnenlandse Za
ken, Onderwijs en Gezondheid, maar
tien jaar later weigerde hij onder de
coalitie HertzogSmuts aan te blijven.
Tegen deze coalitiepartij, de Verenig
de Partij (nu Zuid-Afrika's oppositie
partij) ging Malan in oppositie tot het
uitbreken van de wereldoorlog. In 1948
won zijn „gezuiverde nationalistische
partij" de verkiezingen en werd hij
premier.
MALAN
De Franse minister van Voorlich
ting, Roger Frey, is vrijdag afgetreden
als secretaris-generaal van de UNR,
de Gaullistische Unie voor de Nieuwe
Republiek, die bij de verkiezingen in
november de meeste parlementszetels
won.
